مطالب مرتبط با کلیدواژه

مطالعه کیفی


۲۱.

کندو کاوی در سیستم معانی ذهنی مدیران و درمانگران زنان مصرف کننده مواد مخدر در استان کرمانشاه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تسهیل کننده اعتیاد زنان مواد مخدر استان کرمانشاه مطالعه کیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۵ تعداد دانلود : ۷۸۴
هدف این مطالعه کند و کاوی در سیستم معانی ذهنی مدیران و درمانگران زنان مصرف کننده مواد مخدر درباره علل اعتیاد زنان به مواد مخدر در استان کرمانشاه است. روش این تحقیق، کیفی از نوع نظریه بنیادی است. نمونه این پژوهش 14 نفر از مدیران ستادها، شورا ی مبارزه با موادمخدر و درمانگران زنان مصرف کننده مواد مخدر در استان کرمانشاه هست  که به دو روش نمونه گیری هدفمند و نظری انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از روش مصاحبه عمیق و بدون ساختار استفاده شده است. از تجزیه و تحلیل داده ها  سه مقوله  مفهومی اصلی با عنوان تسهیل کننده درونی، تسهیل کننده ارتباطی و تسهیل کننده بیرونی به دست آمد که مقوله های مفهومی اصلی از 9 مقوله فرعی ضعف اعتقادات مذهبی و اخلاقی، لذت گرایی کاذب، کسب منفعت آسان، عدم آگاهی از مضرات مواد، خرده فرهنگ استفاده مواد در جشن ها و مناسبات، باورهای عامیانه در مورد خواص دارویی، دسترسی آسان، ضعف قانون و بیکاری ساخته شده است. براساس مقوله هسته پژوهش، شرایط مبارزه کنونی تحت عنوان کاهش عرضه خیلی جواب گو نیست؛ باید روش کاهش تقاضا، برنامه های آمورزشی، برنامه های اقتصادی برای تغییر و بازنگری در قوانین مدنظر قرار گیرد.
۲۲.

روشهای استفاده شده برای حفظ و ارتقای سلامت روان در خانم های متأهل ایرانی: یک مطالعه کیفی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلیدواژه‌ها: ارتقای سلامت روان زنان مطالعه کیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۵ تعداد دانلود : ۴۲۱
اهداف مشکلات سلامت روان در سراسر دنیا شیوع بالایی دارد؛ مخصوصاً درخانم ها شایع تر است. این مشکلات اثرات بسیار نامطلوبی بر جنبه های مختلف زندگی بر جا می گذارند. از آنجاکه ارتقای سلامت روان درخانم های متأهل به خاطر اهمیت محوری آنان در خانواده، می تواند اثرات مستقیم و غیر مستقیم قابل توجهی را بر سلامت روان تک تک اعضای خانواده بگذارد، این مطالعه با هدف شناسایی روش های استفاده شده در خانم های متأهل برای حفظ و ارتقای سلامت روان به منظور طراحی مداخلات مناسب طراحی شده است. مواد و روش   ها این مطالعه به صورت کیفی طراحی و اجرا شده است. جامعه آماری این مطالعه شامل خانم های متأهل 18 تا 65 ساله ساکن منطقه 22 شهرداری تهران هستند. اطلاعات از طریق مصاحبه عمیق فردی با 15زن متأهل 18 تا 65 ساله تهرانی از طریق نمونه گیری هدفمند جمع آوری شد. تحلیل داده ها بر اساس تجزیه وتحلیل محتوا صورت گرفت. یافته   ها به منظور حفظ و ارتقای سلامت روان، درخانم های متأهل شهر تهران از چهار شیوه استفاده می کنند که شامل تقویت ابعاد معنوی؛ مهارت آموزی در زمینه های مدیریت استرس، مثبت اندیشی، خودکنترلی و حل مسئله؛ دریافت کمک از افراد ذی صلاح و برنامه ریزی با توجه به اولویت ها به منظور پرهیز از یک نواختی است. نتیجه   گیری شرکت کنندگان تهرانی به منظور حفظ و ارتقای سلامت روان از تقویت ابعاد معنوی، مهارت آموزی، برنامه ریزی و درنهایت مشاوره استفاده می کنند. شرکت کنندگان تهرانی از شیوه های مقابله با استرس هیجان مدار و مسئله مدار برای حفظ و ارتقای سلامت روان خود بهره می گیرند.
۲۳.

اشتراک دانش؛ حلقه مفقوده در اجتماعات علمی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دانش اشتراک دانش حبس دانش مطالعه کیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۴ تعداد دانلود : ۵۰۵
تغییر و تحولات پارادایم های معرفتی منجر به گذار از پارادایم «قدرت آفرینی دانش» به پارادایم «اشتراک دانش» شده است. اشتراک دانش در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی دارای اهمیت فراوان است، زیرا اساتید و دانشجویان در یک فرآیند رقابتی خلق و تولید دانش و در نهایت اشتراک آن قرار می گیرند. هدف پژوهش کیفی حاضر تدوین مدل پارادایمی اشتراک دانش در اجتماعات علمی است. شیوه گردآوری داده ها، مصاحبه بوده که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و معیار اشباع نظری، با پانزده نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه تبریز صورت گرفته است. نتایج پژوهش حاضر هفت عامل مهم را از دیدگاه اعضای هیئت علمی نسبت به اشتراک دانش آشکار می کند: شکاف بین نگرش دینی و عمل، احساس قدرت از طریق حبس دانش، ضعف در سرمایه اجتماعی دانشگاهی، ترس از کپی برداری، نامطلوبیت خدمات دانشگاهی و فقدان عناصر برانگیزاننده. مقوله محوری و به عبارتی، مقوله مرکزی در این پژوهش مفهوم حبس دانش است. آنچه از محتوای اظهارات مشارکت کنندگان استخراج می شود حاکی از این است که اعضای هیئت علمی در دانشگاه ها از طریق حبس دانش و سلطه علمی و برجسته شدن در آن به دنبال کسب اعتبار، احترام و از همه مهم تر قدرت اند.
۲۴.

کشف عوامل مؤثر بر سرخوردگی زناشویی زوجین ایرانی: یک مطالعه کیفی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلیدواژه‌ها: سرخوردگی زناشویی زوجین مطالعه کیفی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲۷ تعداد دانلود : ۳۵۰۳
زمینه و هدف : به نظر می رسد که سرخوردگی زناشویی، آخرین مرحله روابط زناشویی است. از این رو، بررسی عوامل مؤثر بر این متغیر اهمیت فراوانی دارد. هدف از انجام تحقیق حاضر، بررسی عوامل مؤثر بر سرخوردگی زناشویی در بین زوجین ایرانی بود. مواد و روش ها: این مطالعه به لحاظ هدف، بنیادی و از نظر روش، یک طرح کیفی از نوع نظریه مبنایی بود. جامعه آماری پژوهش را زنان و مردان متأهل شهر تهران تشکیل دادند. داده های مورد نیاز به روش نمونه گیری هدفمند از بین افرادی که دچار سرخوردگی زناشویی شده بودند (15 نفر)، جمع آوری گردید و تا اشباع مقوله ها ادامه یافت. ابزار پژوهش، مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته بود و اطلاعات با استفاده از کدگذاری نظری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: این مطالعه به لحاظ هدف، بنیادی و از نظر روش، یک طرح کیفی از نوع نظریه مبنایی بود. جامعه آماری پژوهش را زنان و مردان متأهل شهر تهران تشکیل دادند. داده های مورد نیاز به روش نمونه گیری هدفمند از بین افرادی که دچار سرخوردگی زناشویی شده بودند (15 نفر)، جمع آوری گردید و تا اشباع مقوله ها ادامه یافت. ابزار پژوهش، مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته بود و اطلاعات با استفاده از کدگذاری نظری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتیجه گیری: سرخوردگی زناشویی زوجین تحت تأثیر عوامل زمینه ای، مداخله گر، روان شناختی و شخصیتی مختلفی قرار دارد. از این رو، توجه به عوامل متفاوت سرخوردگی زناشویی در مشاوره و درمان زوجین دارای این اختلال ضروری است و پژوهش حاضر می تواند راهنمای مناسبی برای درمانگران جهت ارایه مداخلات مناسب برای زوجین دچار سرخوردگی باشد.
۲۵.

فناوری اطلاعات سلامت، آینده نگاری و تصمیم گیری راهبردی برای ایران: مطالعه کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: فناوری اطلاعات سلامت فناوری های کلیدی آینده نگاری مطالعه کیفی نقشه ذهنی.

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۹۱ تعداد دانلود : ۵۰۰
با توجه به اهمیت فناوری اطلاعات در بخش سلامت برنامه ریزی و مشخص نمودن چشم انداز و نقشه راه آینده برای آن حائز اهمیت است. بدین منظور به کارگیری رویکردی نظام مند جهت مطالعه آینده فناوری اطلاعات سلامت ضروری است. یکی از رویکردهای آینده پژوهی روش فناوری های کلیدی است که از طریق مصاحبه با خبرگان انجام می شود. هدف از این پژوهش شناسایی فناوری های اطلاعات سلامت مهم با استفاده از رویکرد فناوری های کلیدی برای ایران 1404 بود. این پژوهش کیفی در دو مرحله انجام شد. مرحله اول پژوهش به ترسیم نقشه ذهنی فناوری اطلاعات سلامت اختصاص داشت که بر اساس مرور متون و هم اندیشی خبرگان انجام گرفت. در مرحله دوم به منظور تعیین نظرات خبرگان در ارتباط با فناوری های اطلاعات سلامت کلیدی برای ایران 1404، مصاحبه نیمه ساختار یافته با 13 نفر انجام شد. روش تحلیل داده ها در مرحله اول، تحلیل محتوا و در مرحله دوم، تحلیل چارچوبی بود. درون مایه های اصلی حاصل از تحلیل داده ها عبارت بودند از دسترسی سریع، ارزان، پایدار و امن به حداکثر سوابق سلامت کلیه افراد جامعه؛ دسترسی عادلانه به منابع و خدمات پیش خوان سلامت؛ توسعه مدیریت دانش علوم پزشکی و بهداشتی در راستای ارتقای سلامت و حفظ ایمنی افراد جامعه با استفاده از فناوری اطلاعات؛ توسعه خدمات الکترونیکی حاکمیتی (پشتیبان) در نظام سلامت؛ توسعه سلامت همراه؛ حاکمیت فناوری اطلاعات سلامت و ارتقاء زیرساخت فناوری اطلاعات سلامت در سطح ملی بود. در کل 19 فناوری اطلاعات سلامت کلیدی توسط خبرگان معرفی شدند. توسعه پرونده الکترونیک سلامت، توسعه شبکه گسترده سلامت، تبادل و اشتراک داده، توسعه سلامت همراه، پرونده سلامت شخصی بیمار، زیرساخت های فناوری اطلاعات سلامت و توسعه سیستم های پشتیبان تصمیم بالینی از جمله مهمترین فناوری های مورد نیاز ایران تا سال 1404 بودند. به نظر می رسد با تعیین فناوری های اطلاعات سلامت کلیدی تدوین برنامه های راهبردی و عملیاتی در این حوزه تسهیل گردد و تخصیص منابع واقع بینانه تر صورت گیرد.
۲۶.

سیاست پژوهی ایمنی غذایی: یک مطالعه کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

تعداد بازدید : ۷۴۹ تعداد دانلود : ۶۲۰
ایمنی غذایی بنیان توسعه، شاخص پایداری سلامت و رفاه جامعه است. برای تولید ایمن باید سیاست ها تغییر یابد و با کاربرد یا توسعه سیاست های عمومی است که حق دسترسی به غذای ایمن به واقعیت تبدیل می شود. این تحقیق کیفی براساس مدل سیاست پژوهی ماژرزاک بود و رویکرد کیفی با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته انجام شد. در مجموع، 25 متخصص و مدیر حوزه ایمنی غذایی درباره فرایند سیاست پژوهی شامل چرخ های تغییر مشکل و راه حل در سال 1396 مورد مصاحبه قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده ها همزمان با نمونه گیری در نرم افزار MAXQDA.v2007  صورت گرفت. نتایج نهایی تحقیق درباره ساختار سیاست ایمنی غذایی در 6 طبقه مفهومی مورد بحث قرار گرفت که عبارت اند از: سیاستگذاری شفاف و همه جانبه به عنوان شرایط زمینه، حفظ سلامت جامعه به عنوان پدیده، ناکارآمدی سیاست های موجود ایمنی غذایی به عنوان شرایط علی، تدوین و اجرای مداخلات مکمل به عنوان استراتژی عملیاتی، توانمندسازی اجتماعی به عنوان شرایط واسطه ای و دستیابی به جامعه پایدار به عنوان پیامد.     نتایج نشان داد که فرایند سیاست پژوهی ایمنی غذایی، مفهومی پویا، پیچیده، مداوم، همبسته و متأثر از عوامل مؤثر بر سیاستگذاری است، ناکارآمدی سیاست های موجود ایمنی غذایی از یک سو و تدوین و اجرای مداخلات مکمل و توانمندسازی اجتماعی از سوی دیگر بر فرایند سیاست پژوهی ایمنی غذایی تأثیرگذار است.
۲۷.

شاخص های سلامت خانواده و ارائه مدل مفهومی خانواده سالم اسلامی- ایرانی: مطالعه کیفی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلیدواژه‌ها: سلامت خانواده شاخص تجارب والدین اسلامی - ایرانی مطالعه کیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۳۳ تعداد دانلود : ۱۵۹۳
این پژوهش به روش کیفی و با هدف شناسایی شاخص های سلامت خانواده و تدوین مدل خانواده سالم اسلامی ایرانی انجام شد. 13 نفر از والدین واجد شرایط به روش نمونه گیری هدفمند و با استفاده از مصاحبه عمیق و اکتشافی، در طول یک دوره 12 ماهه مورد مطالعه قرار گرفتند. داده ها جمع آوری، ثبت و سپس کدگذاری شدند و در قالب مقوله های اصلی، مقوله بندی شدند. تحلیل تجارب شرکت کنندگان، به شناسایی 534 کد اولیه، 32 زیر مقوله و 6 شاخص شامل شاخص های فردی، زوجی، والدگری، خانوادگی، فرهنگی- اجتماعی و دینی منجر شد. نتایج نشان داد عواملی همچون مسئولیت پذیری، گذشت، پختگی، تعهد، قدردانی، صمیمیت، تلاش برای خشنودی یکدیگر، همکاری، حمایت متقابل، رضایت جنسی، خانواده گرایی، نظارت، انعطاف پذیری، اوقات فراغت، مُدگرا نبودن، باورها و رفتارهای دینی نقش دارند. این عوامل، در سلامت خانواده نقش بسیار مهمی ایفا می کنند، بنابراین لزوم توجه بیشتر به مبانی فرهنگی و اجتماعی در پرداختن به خانواده اهمیت بنیادی دارد.
۲۸.

واکاوی وضعیت دانشگاه فرهنگیان بر حسب تجارب زیسته دانشجو-معلمان؛ یک مطالعه آمیخته(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دانشگاه فرهنگیان دانشجو - معلم مطالعه کیفی وضعیت عملکردی دانشگاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵۰ تعداد دانلود : ۴۸۹
دانشگاه و نظام آموزش عالی نقش حیاتی را در تربیت نیروی انسانی و تامین سرمایه انسانی ایفا می کند. دانشگاه فرهنگیان نیز به عنوان سازمانی نو پا و هدفمند در راستای تحقق برنامه راهبردی خود در افق چشم انداز 1404 خود به جذب و تربیت دانشجو معلمان اهتمام ورزید. هدف پژوهش حاضر، واکاوی وضعیت دانشگاه فرهنگیان برحسب تجارب زیسته دانشجو- معلمان است و در قالب یک طرح آمیخته انجام گرفته است. روش پژوهش آمیخته از نوع اکتشافی بود. در بخش کیفی از روش پدیدارشناسی و در بخش کمّی از روش توصیفی- پیمایشی استفاده شد. دامنه پژوهش شامل کلیه دانشجو-معلمان پردیس های دخترانه و پسرانه سنندج هستند که بر اساس آمار منتشر شده توسط دانشگاه، 1425 نفر هستند. در بخش کیفی با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند از نوع موارد مطلوب، 20 نفراز دانشجو- معلمان (از دو پردیس فرهنگیان سنندج) طبق شیوه نمونه گیری هدفمند (نمونه گیری نظری) تا آنجا که اشباع نظری صورت گرفت، انتخاب شدند و ابزارگردآوری یافته ها هم مصاحبه بود. همچنین جامعه آماری در بخش کمّی نیز، تمامی دانشجو-معلمان مقطع کارشناسی دانشگاه فرهنگیان شهر سنندج بودند که در سال تحصیلی 96-95، مشغول به تحصیل بوده، که براساس فرمول کوکران تعداد 458 دانشجو (160 دانشجوی دختر و 298 دانشجوی پسر) به عنوان حجم نمونه و روش نمونه گیری طبقه ای نسبی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها در بخش کمی پرسش نامه محقق ساخته (متشکل از 7  قسمت) است که بر اساس یافته های بخش کیفی و ادبیات موضوع طراحی شد. جهت تحلیل داده ها نیز از آزمون های فریدمن و t دو گروه مستقل بهره گرفته شد. براساس نتایج حاصل شده در بخش کیفی، وضعیت آسیب پذیری دانشگاه فرهنگیان از دیدگاه دانشجو-معلمان، در هفت طبقه توصیفی گنجانده شده که عبارتند از: 1- وضعیت آموزشی 2- کارکرد پژوهشی 3- پتانسیل های نیروی انسانی 4- حوزه فضا و تجهیزات 5- حوزه مالی و اداری 6- برنامه درسی و سرفصل ها 7- سازوکارهای ورودی، فرایندی و خروجی.نتایج بخش کمّی پژوهش نیز نشان داد که از دیدگاه دانشجو-معلمان ترتیب اولویتی آسیب زای دانشگاه فرهنگیان به ترتیب عبارت بودند از: 1- برنامه درسی و سرفصل ها 2- کارکرد پژوهشی 3- سازوکارهای ورودی، فرایندی و خروجی 4- فضا و تجهیزات 5-وضعیت آموزشی 6- حوزه اداری و مالی و 7- ظرفیت های نیروی انسانی. همچنین براساس رشته تحصیلی اولویت بندی ابعاد آسیب پذیر دانشگاه فرهنگیان در بعد اول یکی بوده که به  ترتیب عبارتند از برنامه درسی و سرفصل ها، بعد کارکرد پژوهشی و بعد سازوکارهای ورودی، فرایندی و خروجی. بین وضعیت ابعاد آسیب زای دانشگاه فرهنگیان از نگاه دانشجو-معلمان پسر و دختر نیز تفاوتی وجود ندارد. لذا مسئولان و متولیان این دانشگاه نوپا با برنامه ریزی دقیق و تخصیص منابع و اعتبارات مالی لازم در جهت اعتلا و ارتقای رسالت ها و اهداف این نهاد مهم آموزشی، تربیتی تلاش نمایند تا شاهد تحقق اهداف راهبردی دانشگاه فرهنگیان باشیم.
۲۹.

شناسایی عوامل توسعه دهنده فرهنگ کارامدی جمعی معلمان شهر تهران از دیدگاه خبرگان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: فرهنگ کارامدی کارامدی جمعی مدرسه مطالعه کیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۴ تعداد دانلود : ۲۶۹
معلمان، آینده سازان و مهم ترین نیروی محرک توسعه هر کشور هستند. هدف از این مطالعه شناسایی عوامل موثر بر رشد و توسعه فرهنگ کارامدی جمعی معلمان در مدارس شهر تهران بود. این مطالعه با رویکرد کیفی از نوع پدیدارشناختی انجام شد. برای شناسایی عوامل توسعه دهنده کارامدی جمعی معلمان از سه نظریه پرداز بین المللی و بیست و یک کارشناس داخلی که در حوزه تعلیم و تربیت صاحب نظر بودند، مصاحبه نیمه ساختار یافته صورت گرفت که بطور هدفمند انتخاب شده بودند. داده های لازم براساس اشباع نظری جمع آوری گردید؛ چرا که بعد از 24 مصاحبه به اشباع نظری رسیدیم. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار NVivo 10 استفاده گردید. یافته های این تحقیق حاکی از آن است که 8 عامل بیشترین نقش را در رشد و توسعه فرهنگ کارامدی جمعی معلمان در مدارس ایفا می نمایند. این عوامل عبارتند از: «کیفیت زندگی معلمان» دارای بیشترین امتیاز و در جایگاه اول، «توانمندسازی معلمان» در جایگاه دوم، «ویژگی های انگیزشی» در جایگاه سوم، «ساختار توانمندساز» در جایگاه چهارم، «ویژگی های شخصیتی» در جایگاه پنجم، «نظارت و راهنمایی» در جایگاه ششم، «برنامه ریزی هدفمند» در جایگاه هفتم و «سیاستگذاری های آموزشی» در جایگاه هشتم قرار گرفتند. در نهایت بر اساس عوامل هشت گانه مدلی ارائه گردید که می تواند منشور راهنمای برنامه ریزان و سیاستگذاران آموزشی کشور قرار گیرد. از طرفی، فرهنگ کارامدی جمعی معلمان در مدارس زمانی رشد و توسعه پیدا می کند که عوامل مطروحه و راهکارهای ارائه شده مورد توجه قرار گیرند.
۳۰.

بررسی کیفی مسائل و مشکلات معبر غیر رسمی تمرچین شهرستان پیرانشهر و ارائه راهکارهای مناسب جهت بهبود عملکرد آن(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلیدواژه‌ها: معبر غیررسمی کولبری تمرچین کولبر مطالعه کیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۵ تعداد دانلود : ۲۹۹
معبر کولبری تمرچین شهرستان پیرانشهر فرصت شغلی گسترده ای را برای مردم و ساکنین شهرستان پیرانشهر بوجود می آورد. هدف این پژوهش بررسی موانع، ایرادات و مشکلات در مسیر استفاده اهالی از معبر کولبری تمرچین و ارائه راهکارهای مناسب جهت برون رفت از این مشکلات و نیز استفاده بهینه از بستر فراهم شده می باشد . این پژوهش رویکرد کیفی را مورد استفاده قرار می دهد که در آن مشارکت کنندگان به تعداد 16 نفر از میان جامعه ی حدوداً 4500 نفری کولبران فعال در معبر کولبری تمرچین به روش متوالی، هدفمند و گلوله برفی انتخاب شده است. ابزار مورد استفاده مصاحبه نیمه ساخت یافته بوده است. اطلاعات جمع آوری شده در مصاحبه ها با استفاده از روش تحلیل محتوا و نیز طی مراحل سه گانه کدگذاری داده بنیاد (باز، محوری و انتخابی) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
۳۱.

عوامل مؤثر بر تجربه درد در بیماران زن مبتلا به میگرن: یک مطالعه کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: مطالعه کیفی تجربه درد سردرد میگرنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۱ تعداد دانلود : ۲۷۷
زمینه: میگرن از اختلالات نورولوژیک مزمن است که بر کیفیت زندگی افراد و توانایی مشارکت در امور شغلی، خانوادگی و اجتماعی تأثیر می گذارد. علی رغم پژوهش های گسترده در زمینه شناخت میگرن، آیا می توان الگوی تبیینی جامعی برای شناسایی این بیماری پیشنهاد داد؟ هدف: این پژوهش با نگاهی کیفی در پی کشف عوامل مؤثر بر تجربه درد از لحاظ جسمی، روانی، شناختی، اجتماعی، معنوی و نهایتاً ارائه الگویی چندبعدی برای تبیین این بیماری بود. روش: این مطالعه با رویکرد کیفی و با بهره گیری از شیوه تحلیل محتوا (گرانهایم و لاندمن، 2004) انجام شده است. مشارکت کنندگان شامل 19 بیمار زن مبتلا به میگرن بودند که به روش نمونه گیری هدفمند به مطالعه وارد شدند. اطلاعات به وسیله مصاحبه نیمه ساختاریافته جمع آوری شد. تمام مصاحبه ها بازنگری و طبقات و مقوله ها بر طبق شباهت های معنایی استخراج شدند. یافته ها: فرآیند تجربه درد میگرن غالباً با وضعیت شلیک آغاز می شود و واکنش های متفاوتی در پی دارد که بسته به کنار آمدن افراد به بهبودی یا شدت درد ختم می شود. در این فرآیند به ویژه موضوع عوامل روانشناختی نقش جدی ایفا می کند. با این توصیف، بیماران مبتلا به میگرن، نه تنها با علایم فیزیکی درد درگیرند، بلکه ورای آن، درباره اظهار درد یا کتمان درد در کنار آمدن با دیگران تعارضات جدی دارند. نتیجه گیری: در بافت بیماری میگرن ارزیابی های منفی افراد که ساخته ذهن آنان است موجب نگرانی می شود؛ از سوی دیگر ممکن است دیگران ارزیابی های منفی را القا کرده و بیمار را در معرض تبعاتی قرار دهند. با توجه به آن که سردرد میگرنی، هم یک متغیر فیزیکی و هم متغیری روانشناختی است، درمان باید همزمان شامل نشانه زدایی و دارودرمانگری باشد و هم به حل مسائلی که با تأثیر بر روان فرد باعث تشدید میگرن می شود، بپردازد .
۳۲.

مطالعه تجربه زیسته کودکان و نوجوانان در خانواده هایی با والد زندانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: خانواده والد زندانی کودکان و نوجوانان مطالعه کیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۷ تعداد دانلود : ۵۵۹
مقاله ی حاضر مبتنی بر پژوهشی کیفی و پدیدارشناسانه است که با هدف مطالعه تجربه ی زیسته کودکان و نوجوانان خانواده های والد زندانی انجام شده است. محققان کوشیده اند پیامدهای زندانی شدن والدین را در زندگی کودکان دریابند و شرح روایت های کودکان را در این باره مطالعه کنند. به این منظور، با 20 کودک و نوجوان 10 تا  18 ساله ساکن شهر تهران، که دست کم یکی از والدین آنها در زندان به سر می برد، مصاحبه های عمیق کیفی صورت گرفته است. طبق یافته های تحقیق، پیامدهای حبس والدین در چهار مقوله اصلی دسته بندی می شود: ازهم گسیختگی و آشفتگی خانواده، تغییر جریان عادی زندگی، طردشدگی، سرخوردگی و ناامیدی، و نیز ننگ ها و انگ ها. علاوه براین، یافته ها نشان داد ویژگی های زمینه ای این کودکان و نوجوانان، نظیر سن و جنسیت آنها، و در کنار آن جنسیت والد زندانی و نوع جرم او، در تجربه زیسته مصاحبه شوندگان و نیز در پیامدهای به وجودآمده در زندگی آنها نقش مؤثری دارد. بااین حال، با توجه به کیفی بودن پژوهش، نویسندگان به هیچ وجه قصد تعمیم یافته ها را ندارند. 
۳۳.

شناسایی و رتبه بندی مهارت های پژوهشی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشکده تربیت بدنی دانشگاه تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: عوامل فردی عوامل بین فردی عوامل محیطی مطالعه کیفی ورزش بانوان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۳ تعداد دانلود : ۴۰۳
هدف از این تحقیق شناسایی عوامل مؤثر بر کناره گیری بانوان بالای 18 سال ایران از فعالیت های ورزشی بود. تحقیق کیفی و طرح آن از نوع تئوری داده بنیاد بود که به شکل میدانی انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه بانوان بالای ۱8 سال ایران بود که فعالیت های ورزشی سازمان یافته خود را حداقل به مدت زمان یک سال ترک کرده بودند. نمونه گیری در دو مرحله انجام گرفت؛ در مرحله اول به صورت تصادفی ساده هفت مرکز استان انتخاب شدند و در مرحله دوم از روش نمونه گیری هدفمند، از نوع گلوله برفی برای انتخاب نمونه استفاده شد. ابزار تحقیق، مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. پس از انجام ۳۳ مصاحبه و رسیدن به اشباع نظری، برای تجزیه وتحلیل مصاحبه ها و شناسایی عوامل، از روش تحلیل محتوای کیفی استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که در عوامل مؤثر بر کناره گیری بانوان از ورزش پنج کد گزینشی عوامل فردی، عوامل بین فردی، کیفیت خدمات، عوامل محیطی و عوامل مدیریتی شناسایی شد که در هر دسته عوامل روان شناختی، تعهدات خانوادگی، امکان دسترسی به اماکن ورزشی، فرهنگ حاکم و تبلیغات بیشترین دلایل ترک ورزش بودند. با توجه به نتایج به دست آمده، شاید بتوان با تأکید بر مزایای انجام فعالیت های ورزشی و برنامه ریزی های آموزشی در جهت افزایش اطلاعات بانوان از تأثیرات ورزش بر سلامتی، افزایش آگاهی عموم جامعه در جهت تقسیم وظایف و مسئولیت های دوران تأهل، ساخت وساز باشگاه ها با امکانات کامل و استاندارد مطابق با نیاز و خواست بانوان، از میزان کناره گیری بانوان از فعالیت های ورزشی کم کرد.
۳۴.

پدیدارشناسی اهدای عضو در افراد داوطلب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اهدای عضو داوطلب پدیدارشناسی مطالعه کیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۰ تعداد دانلود : ۵۰۲
مقدمه: مرگ های زود هنگام در اثر بیماری های پیشرفته باعث از بین رفتن انسانهای زیادی می شود . تنها نقطه امید افرادی که از بیماریهای پیشرفته جسمی رنج می برند دریافت عضو جدید و بازگرداندن احتمال زندگی است. از این رو پژوهش حاضر با هدف مطالعه روانشناختی عمیق پدیده اهدای عضو توسط داوطلبان در سال 1396 انجام شد. روش تحقیق بر اساس ماهیت داده ها کیفی از نوع پدیدار شناسی توصیفی ، بر اساس هدف از نوع کاربردی و بر اساس نحوه گرد آوری اطلاعات توصیفی از نوع مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته بود. شرکت کنندگان را کلیه داوطلبان اهدای عضو ثبت نام کننده در کانون اهدای عضو ایرانیان تشکیل می داد که از بین آنها 14 نفر به صورت هدفمند و بر اساس قاعده اشباع انتخاب شدند. تحلیل مصاحبه ها با روش هفت مرحله ای کلایزی انجام شد. نتایج حاصل از بررسی یافته ها نشان داد که پدیدارهای آگاهی داوطلبان اهدای عضو را می توان در سه طبقه مضامین اصلی 1-آگاهی شامل اطلاعات درباره اهدای عضو و بینش نسبت به پدیده مرگ ، 2-باورهای بنیادین شامل باورهای عقلانی، باورهای انسان دوستانه، باورهای مذهبی، باورهای اخلاقی، باورهای هستی شناسانه، باور به توانمندی خود و برقراری عدالت در امکان زیستن ،3-عوامل اثر گذار بر باورهای بنیادین شامل باورهای خانواده، تعاملات خانواده، سختی ها و اثرات جامعه دسته بندی کرد.
۳۵.

واکاوی عوامل زمینه ای مرتبط با روسپیگری: یک مطالعه کیفی مورد مطالعه زنان مراجعه کننده D.I.C. خانه خورشید تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: عوامل زمینه ای روسپیگری زنان خانه خورشید مطالعه کیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۹ تعداد دانلود : ۳۶۹
هدف از انجام پژوهش حاضر؛ کشف عوامل زمینه ای و دلایل تن فروشی است. روش شناسی مورد استفاده برای نیل به هدف فوق نظریه ی زمینه ای بود. تعداد 24 نفر از زنان مراجعه کننده .D.I.C خانه خورشید تهران در پژوهش مشارکت نمودند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و نظری انتخاب شدند. داده ها با استفاده از روش مصاحبه عمیق، جمع آوری و به کمک تکنیک های سه گانه کدگذاری تجزیه و تحلیل گردید.به طور کلی در فرایند تجزیه و تحلیل داده ها بیش از 6 مفهوم، که عبارت است از: تجربه آزارجنسی، ازهم گسیختگی خانوادگی، نیازاقتصادی، اعتیاد، ناکامی منزلتی، انتقام جویی و 3مقوله: عوامل خانوادگی، زمینه های اجتماعی و عوامل روان شناسی به عنوان عوامل زمینه ای تأثیر گذار کشف گردید.
۳۶.

ارائه الگوی خودتوسعه ای رهبران دانشگاهی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: خودتوسعه ای رهبران دانشگاهی مطالعه کیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۴ تعداد دانلود : ۶۱۷
پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی خودتوسعه ای رهبران دانشگاهی انجام شده است. روش پژوهش کیفی بوده که به این منظور، از فراترکیب و برای تأیید مدل از مصاحبه استفاده شده است. جامعه پژوهش در بخش فراترکیب 2670 سند علمی (شامل مقالات، کتاب ها، رساله ها و گزارش های کاری) بود که 70 عدد از آنها به عنوان نمونه انتخاب شد. جامعه پژوهش در بخش مصاحبه، صاحب نظران رهبری دانشگاهی در دانشگاه های دولتی شهر تهران بوده اند که 13 نفر از آنان به عنوان نمونه به روش هدف مند، انتخاب شدند. به منظور جمع آوری اطلاعات از فیش فراترکیب و مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. برای تأمین اعتبار یافته های پژوهش از ابزار حیاتی گلین (2006) و فرایند ساخت یافته نگارش و تحلیل یافته ها استفاده شد. یافته های فراترکیب به شناسایی پنج بعد کلیدی خودتوسعه ای رهبران دانشگاهی ازجمله عوامل زمینه ای فردی و سازمانی خودتوسعه ای، فرایند و راهبردهای خودتوسعه ای و درنهایت دستاوردهای خودتوسعه ای منجر گردید که در مصاحبه ها نیز تأیید و درنهایت، مدل نهایی خودتوسعه ای رهبران دانشگاهی در 5 بُعد کلیدی، 24 مؤلفه و 49 زیرمؤلفه طراحی شد.
۳۷.

مطالعه کیفی پدیده اعتیاد به خرید زنان

کلیدواژه‌ها: مطالعه کیفی اعتیاد به خرید زنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۶ تعداد دانلود : ۳۷۰
هدف تحقیق حاضر بررسی عوامل (فردی- روانی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ) تاثیرگذار بر اعتیاد به خرید در بین زنان شهر تبریز بود. روش نمونه گیری هدفمند و با رعایت اصل اشباع نظری، تجارب 15 زن جمع آوری شد. طرح تحقیق کیفی است که با استناد به پدیدارشناسی تجربی و بهره گیری ازتجربه زیسته و شیوه مصاحبه عمیق انجام شد. اطلاعات از طریق فرآیند کدگذاری سه مرحله ای باز، محوری، گزینشی و سازماندهی تجزیه و تحلیل شدند. یافته های به دست آمده در شرایط علی، زمینه ای، مداخله گر و راهبردی طبقه بندی و پیامدهای آن ارائه شد. نتایج حاکی از آن است که شرایط موجود هم چون اضطراب ، افسردگی، هیجان خواهی، احساسات منفی، شکست در بخش های مختلف زندگی، خود کم بینی، میل به اثبات برتر بودن، اهمیت بیش از حد به نظرات دیگران، نا امیدی، تصور ناخوشایند نسبت به ظاهر، عطش به خرید و مواردی از این قبیل در صورت عدم کنترل، منجر به اعتیاد در خرید می شود که پیامدهایی را برای فرد و اطرافیانش به وجود می آورد.
۳۸.

تعریف و سطوح شایستگی فرهنگی در دانش آموختگان علوم پزشکی: یک مطالعه کیفی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

کلیدواژه‌ها: تعریف سطوح شایستگی فرهنگی علوم پزشکی مطالعه کیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰۱ تعداد دانلود : ۵۴۷
مقدمه: امروزه شایستگی فرهنگی از مباحث مهم در حوزه سلامت است زیرا از مهم ترین عوامل در رشد و توسعه نظام سلامت برخورداری از نیروهای انسانی با شایستگی فرهنگی لازم در کنار سایر شایستگی های تخصصی است. به رغم اهمیت این واژه به نظر می رسد بعلت فقدان هم اندیشی در مفهوم شایستگی فرهنگی در آموزش پزشکی، تعریف یکسان و مشخصی از آن ارائه نشده است. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی جامع مفهوم شایستگی فرهنگی و تعیین سطوح آن در آموزش پزشکی است. روش ها: در این مطالعه کیفی در ابتدا با روش کتابخانه ای به مرور مقالات و اسناد بین المللی پرداخته شد. سپس در گام دوم مصاحبه نیمه ساختاریافته با 15 نفر از مطلعین کلیدی حوزه شایستگی فرهنگی دانش آموختگان علوم پزشکی انجام شد و در گام سوم نتایج حاصله در جلسه گروه کانونی با حضور 5 نفر از متخصصان به بحث و بررسی رسید و یافته های زیر به دست آمد. یافته ها: در تعریفی که با استفاده از تحلیل نتایج مصاحبه ها و نیز با الهام از پیشینه پژوهش و جمع بندی نهایی جلسه کانونی اساتید ارائه گردید بیان شد که" دانش آموخته شایسته علوم پزشکی از حیث شایستگی فرهنگی کسی است که توانایی تعامل مؤثر با افراد دارای فرهنگ های متفاوت (شامل بیمار، همراهان وی و همکاران) برای ارائه خدمات اثر بخش تر بهداشتی و درمانی را دارا باشد". بر این اساس شایستگی فرهنگی در 3 سطح فردی (انسانی)، دانشگاهی (فارغ التحصیل دانشگاهی) و حرفه پزشکی (درک چند فرهنگی برای فارغ التحصیل دانشگاهی) طبقه بندی می شود. نتیجه گیری: از آنجا که در ایران شایستگی فرهنگی می تواند پاسخی مناسب به تنوع قومیت و فرهنگ موجود در جامعه باشد پیشنهاد می شود ضمن ارائه مفهوم جامع از شایستگی فرهنگی در برنامه های آموزش پزشکی به هم اندیشی جهت ارائه الگوهای مناسب شایستگی فرهنگی در دانش آموختگان علوم پزشکی نیز پرداخته شود.
۳۹.

رهیافتی پدیدارشناسانه بر دیدگاه مشاورین نسبت به مراکز مشاوره اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: دیدگاه مشاوران مراکز مشاوره اسلامی مطالعه کیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۲ تعداد دانلود : ۴۸۷
هدف: مشاوره از مسائل مهم فرهنگ دینی ما است که از صدر اسلام موردتوجه بوده و در قرآن کریم و سخنان معصومین نیز بدان اشاره شده است. هدف اصلی انجام پژوهش حاضر، تبیین پدیدارشناسانه بر دیدگاه مشاورین نسبت به مراکز مشاوره اسلامی است. روش: به منظور درک تجارب زیسته ی مشاورین ، روش پژوهش کیفی با رو ی کرد پد ی دارشناس ی اتخاذ گردید. جامعه ی مطالعه ی حاضر را کلیه مشاورین مراکز مشاوره اسلامی شهر قم، تشکیل دادند . به منظور نمونه گیری از مشاورین، چند مرکز مشاوره اسلامی به صورت هدفمند انتخاب شدند. نمونه گیری تا رسیدن به اشباع نظری داده ها ادامه یافت. درنهایت تعداد 11 نفر از مشاورین انتخاب و از آنان مصاحبه نیمه ساختاریافته جهت جمع آوری اطلاعات انجام شد. یافته ها: تحلیل داده ها از طریق روش کدگذاری باز و کدگذاری محوری انجام شد و منجر به تولید 10 کد محوری و 89 کدگذاری باز گردید. مضمون های اصلی شامل 1) منابع رویکرد اسلامی، 2) نگاه متفاوت به مبانی انسانی در روان شناسی اسلامی، 3) داشتن پارادایم یا جهان بینی، 4) تطبیق رویکرد درمانی با فرهنگ مراجع، 5) راهکارهای ارتقاء روان شناسی اسلامی، 6) محدودیت های پیش رو در رویکرد روان شناسی اسلامی، 7) فنون برجسته مورد توجه در کاربست رویکرد اسلامی، 8) تفاوت های رویکرد روان شناسی اسلامی با رویکردهای غربی، 9) حوزه های اثربخشی روان شناسی اسلامی، 10) جایگاه کنونی مراکز مشاوره اسلامی. نتایج: درمجموع با توجه به تحلیل بازخوردهای به دست آمده، علیرغم نظرات گوناگون مطرح شده در این پژوهش، می توان گفت ازنظر اکثر مشاورین، رویکرد مشاوره اسلامی نقش مثبت و بسزایی در فرایند مشاوره برای مراجعان دارد.
۴۰.

نقش شوخ طبعی در تاب آوری زنان در برابر فشارهای روانی روزهای قرنطینه بیماری کرونا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: تاب آوری قرنطینه شوخ طبعی فشارروانی مطالعه کیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۲ تعداد دانلود : ۵۰۹
هدف: تاب آوری یک مولفه مثبت روان شناختی بوده که بر توانایی های فردی به منظور مقابله با رویدادهای ناگوار زندگی تمرکز دارد. عوامل متعددی در افزایش تاب آوری نقش دارند که از آن جمله می توان به زمینه های ژنتیکی و محیط و آموزش اشاره کرد. همچنین تاب آوری می تواند نقش تقویت کننده برای سیستم ایمنی بدن داشته باشد. شوخ طبعی یک ویژگی مثبت در زندگیست که برخی رویکردها همچون دیدگاه روانکاوی آن را یک راهبرد دفاعی مقابله با فشارروانی و نوعی تسکین می دانند. پژوهش ها نشانگر آن است که شوخ طبعی از طریق ارتقای تاب آوری نقش مهمی در بهبود عملکرد سیستم ایمنی در برابر فشارهای روانی ایفا می کند. پژوهش حاضر با هدف مطالعه کیفی نقش شوخ طبعی در تاب آوری زنان در برابر فشارهای روانی روزهای قرنطینه بیماری کرونا انجام شد. روش: این پژوهش از طریق مطالعه تجربه زیسته زنان در ایام شیوع این بیماری همه گیر، و با روش پدیدارشناسانه انجام شد. جامعه پژوهش شامل زنانی بود که به پرسش آیا شوخ طبعی در ایام قرنطینه در زندگی روزمره شما نقش داشت، پاسخ مثبت می دادند. نمونه گیری به صورت هدفمند و در دسترس صورت گرفت و شامل 18 مشارکت کننده بود. ابزار پژوهش مصاحبه نیمه ساختاریافته و تجزیه و تحلیل یافته ها، به روش هفت مرحله ای کلایزی انجام شد. یافته ها: پس از کدگذاری مصاحبه ها و دسته بندی مضامین فرعی، در سوال اول هفت مضمون اصلی «کاهش سطح تنش، ایجاد تعادل در زندگی، جهت دهی خلاقانه، فاصله گرفتن از ناملایمات، افزایش سطح شادی، تقویت روحیه بیماران، و همدلی با شرایط سخت دیگران» و مضمون هسته ای «انتخاب راهبردهای شوخ طبعی با کاهش تنش و جهت دهی خلاقانه زندگی، تعادل را به زندگی بازمی گرداند و موجب تاب آوری بیشتر افراد در برابر شرایط سخت دوران قرنطینه می شود.» و در سوال دوم 5 مضمون اصلی «بهره گیری گسترده از منابع، شوخی هدفمند با محتوای گزینشی، کاربرد بداهه و خلاقیت، شوخی پیونددهنده، و شوخی متناسب با موقعیت» و مضمون هسته ای «شوخ طبعی افزاینده تاب آوری متناسب با شرایط، خلاق و با هدف تقویت پیوندهای بین فردی صورت می گیرد.» به دست آمد. نتیجه گیری: پژوهش حاضر نشان داد شوخ طبعی می تواند تحمل شرایط سخت قرنطینه و حتی بیماری را آسان تر نموده و موجب مقابله مناسب تر با فشارروانی در شرایط بحران از طریق تقویت روحیه و ایجاد نشاط فردی گردد.