جهان اسلام

اسلام به منزله نقطه کانونی و دال مرکزی جهت شناسایی و هویت بخشی جوامع و دول اسلامی در ابعاد گوناگون محسوب می شود . بااین همه مؤلفه هویت دینی در نظام بین الملل معاصر و به ویژه سیاست خارجی دولت های اسلامی نتوانسته نقش و جایگاه اصلی خود را در شکل دهی مناسبات و تعاملات خارجی ایفا نماید و در برخی مواقع تکیه بر هویت موجب بروز اختلافات و حتی بحران ها و تضادهای شدید شده است. به گونه ای که واکاوی وضعیت موجود جهان اسلام، آینده روشنی را در افق راهبرد وحدت اسلامی ترسیم نمی کند.این مقاله درصدد است با رویکردی آینده پژوهانه ضمن بررسی موانع نقش آفرینی و کارکرد اصیل هویت دینی در روند همگرایی جهان اسلام، چالش های پیش روی تحقق تمدن نوین اسلامی در عرصه روابط بین الملل نظیر وجود جریان های انحرافی درونی و یا قدرت های بزرگ خارجی را موردتوجه قرار داده و به این پرسش پاسخ دهد که چه پیشنهادها و راهکارهایی برای تقویت اثربخشی هویت دینی در هندسه تعاملاتی آینده جهان اسلام قابل طراحی خواهد بود.فرضیه اصلی آن است که برای نیل به همگرایی در جهان اسلام ضروری است تا از طریق راهکارهایی همچون اجماع سازی مبتنی بر بازتعریف ادبیات مشترک دینی؛ آگاهی بخشی، اجماع سازی و برجسته سازی اشتراکات؛ موضوع احیاء و بازتعریف هویت مشترک دینی هم در سطوح خرد (مانند نزدیکی نخبگان جهان اسلام) و نیز در سطح سیستمی (بهره گیری از ظرفیت های کنش گران، نهادها و سازمان های فعال در جهان اسلام) در اولویت راهبردی قرار گیرد.

قدرت های منطقه ای همواره موتور محرکه توسعه و امنیت منطقه ای در ابعاد سیاسی، اقتصادی، فرهنگی هستند. به طوری که سیاست های کلان منطقه در ابعاد مختلف با سیاست ها و خط مشی های قدرت های منطقه ای خود را سازگار و همسان می کنند و این وضعیت طیفی از فرصت تا تهدید را به منطقه جهان اسلام تحمیل کرده است. قدرت های منطقه ای با توجه به ظرفیت های فرهنگی، اقتصادی، جغرافیایی و نظامی خود می توانند منطقه را به سوی رقابت و تنش سوق دهند یا با استفاده از دیپلماسی عمومی و درک ظرفیت های موجود، منطقه را به سوی همگرایی ببرند و هم سوی با آن توسعه پایدار و امنیت پایدار را در منطقه به ارمغان بیاورند. نمونه درک صحیح از منطقه و نقش سازنده قدرت های منطقه ای در همگرایی در اتحادیه اروپا به طور کامل مشهود است و نمونه نقش مخرب قدرت های منطقه ای در همگرایی در جهان اسلام برجسته است. در جهان اسلام قدرت های منطقه ای از جمله ایران و عربستان وجود دارند که با توجه به وزن بالای ژئوپلیتیکی دو قدرت در صورت درک واقعیت های موجود مبتنی بر منافع جمعی در سطح ملی و منطقه ای می توانند نقشی بی بدیل در همگرایی جهان اسلام ایفا ک قدرت های منطقه ای همواره موتور محرکه توسعه و امنیت منطقه ای در ابعاد سیاسی، اقتصادی، فرهنگی هستند. به طوری که سیاست های کلان منطقه در ابعاد مختلف با سیاست ها و خط مشی های قدرت های منطقه ای خود را سازگار و همسان می کنند و این وضعیت طیفی از فرصت تا تهدید را به منطقه جهان اسلام تحمیل کرده است. قدرت های منطقه ای با توجه به ظرفیت های فرهنگی، اقتصادی، جغرافیایی و نظامی خود می توانند منطقه را به سوی رقابت و تنش سوق دهند یا با استفاده از دیپلماسی عمومی و درک ظرفیت های موجود، منطقه را به سوی همگرایی ببرند و هم سوی با آن توسعه پایدار و امنیت پایدار را در منطقه به ارمغان بیاورند. نمونه درک صحیح از منطقه و نقش سازنده قدرت های منطقه ای در همگرایی در اتحادیه اروپا به طور کامل مشهود است و نمونه نقش مخرب قدرت های منطقه ای در همگرایی در جهان اسلام برجسته است. در جهان اسلام قدرت های منطقه ای از جمله ایران و عربستان وجود دارند که با توجه به وزن بالای ژئوپلیتیکی دو قدرت در صورت درک واقعیت های موجود مبتنی بر منافع جمعی در سطح ملی و منطقه ای می توانند نقشی بی بدیل در همگرایی جهان اسلام ایفا کنند، اما به دلایل گوناگون ساختاری و کارکردی دو قدرت نقشی سازنده در همگرایی جهان اسلام ایفا نکرده اند. در این پژوهش از روش توصیفی تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانه ای و اینترنتی در پی پاسخ گویی به این پرسش هستیم که نقش قدرت های منطقه ای در واگرایی در جهان اسلام چیست؟ نتایج پژوهش نشان می دهد که در جهان اسلام با محوریت دو قدرت منطقه ای ایران و عربستان به دلیل اختلافات بر سر حوزه نفوذ، تضادهای ایدئولوژیکی، اختلاف ساختار سیاسی قدرت ها و اختلافات ژئواکونومی قدرت های منطقه ای ایران و عربستان نقش مخربی در همگرایی در جهان اسلام داشته اند. نند، اما به دلایل گوناگون ساختاری و کارکردی دو قدرت نقشی سازنده در همگرایی جهان اسلام ایفا نکرده اند. در این پژوهش از روش توصیفی تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانه ای و اینترنتی در پی پاسخ گویی به این پرسش هستیم که نقش قدرت های منطقه ای در واگرایی در جهان اسلام چیست؟ نتایج پژوهش نشان می دهد که در جهان اسلام با محوریت دو قدرت منطقه ای ایران و عربستان به دلیل اختلافات بر سر حوزه نفوذ، تضادهای ایدئولوژیکی، اختلاف ساختار سیاسی قدرت ها و اختلافات ژئواکونومی قدرت های منطقه ای ایران و عربستان نقش مخربی در همگرایی در جهان اسلام داشته اند.

در جامعه شناسی، غرب گرایی یا Westernization از انواع تحول فرهنگی و اجتماعی محسوب می شود. این تحول فرهنگی و اجتماعی، جریانی است که در نتیجه برخورد فرهنگ غرب با دیگر فرهنگ ها و تحول همه جانبه در فرهنگ و اجتماع جوامع مورد هجوم فرهنگ غرب پدید می آید؛ از این رو غرب گرایی، دگرگونی های فرهنگی و اجتماعی است که در فرهنگ ها و جوامع مختلف به علت برخورد و رؤیارویی با فرهنگ و تمدن غرب صورت می گیرد و پدیده جدیدی است که به دلیل وقوع تحولات شگرف در قلمرو علم و تکنولوژی و نیز به دلیل تولید انبوه کالا و ضرورت صدور آن از سوی کشورهای صاحب علم و تکنولوژی اتفاق افتاده است. غرب زدگی یا Westernism طرز تفکر خاص و ویژه ای است که به پذیرش هرچه غربی است، گرایش دارد و از هرچه سنتی و شرقی است، بیزار است، اما بازگشت به خویشتن پاسخی به جریان غرب گرایی و غرب زدگی به شمار می رود. نهضت بازگشت به خویشتن در راه مقابله با غرب گرایی و غرب زدگی، بر ضرورت بقای نظام ارزشی اسلام، توانایی اسلام در اداره حکومت و اقتباس مثبت از تکنولوژی و دانش غرب تأکید می کند.

فناوری های نوین ارتباطی، فضای ساختار ساده ی اجتماعات گذشته را بر هم زده و فرصتی را برای انسان ها فراهم آورده که دامنه ی ارتباطی و تعامل خود را با سایر همنوعان خود افزایش دهند اما این بار نه به وسعت محله یا حتی سرزمین های خود بلکه این تعامل ها وسعتی جهان شمول یافته است. در بسیاری موارد، تعاملاتی خارج از اراده ی دولت ها بر له یا علیه آنها شکل گرفته است. فعالیت هایی شبیه شمشیر دولبه که گاه فرصتی است برای رهایی از ظلم حاکمان مستبد؛ مانند اتفاقات بیداری اسلامی در سرزمین های مصر، لیبی، تونس یا حتی بیدار کردن افکار عمومی جهان برای واقعیت های مقاومت مردم مظلوم غزه، و گاهی نیز تهدیدی است برای امنیت بشریت، انسانیت و اسلام عزیز؛ مانند سوءاستفاده های گروه های تکفیری و تروریستی نظیر داعش و ... در سرزمین های عراق و سوریه. در این مقاله تلاش شده است تا فرصت ها و تهدید های فناوری های نوین ارتباطی را در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی در چارچوب نظریه ی جهانی شدن ارتباطات مورد کنکاش قرار داده و در نهایت با ارائه ی راه کارهایی، زمینه های تبدیل تهدیدات به فرصت را برای برون رفت از خطر جریان های تکفیری و تروریستی فراهم نماید. در این مقاله سعی شده با استفاده از روش کتابخانه ای، کلیه اسناد و مدارک مرتبط با مسئله ی مورد پژوهش را به عنوان جامعه ی آماری جمع آوری و سپس با بهره مندی از تجزیه تحلیل های توصیفی و استنباطی مورد تحلیل و ارزیابی قرار دهد.

امواج بیداری اسلامی، از دویست سال پیش تاکنون، هر روز بلندتر و گسترده تر شده است. مهم ترین دستاورد این حرکت تاریخی از حاشیه به متن کشیده شدن احکام اسلامی و، در ادامه، بازگشتن تدریجی خودباوری به جهان اسلام است. امروزه، با عملیاتی شدن این مقصود و همگام با رشد سریع بیداری اسلامی، بسیاری از حاکمان دست نشانده و مستبد کشورهای اسلامی سست شدن پایه های حکومت خود را احساس می کنند. با وجود این، این جریان بیداری و بیدارساز، امروزه، از بعد داخلی، با موانع زیادی روبه رو شده است. بر همین اساس، سؤال اصلی مطرح شده در این مقاله این است که «از نگاه امام خمینی€ مهم ترین عوامل داخلی منع کننده بیداری اسلامی در کشورهای اسلامی چیست.» نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که به باور امام€ تداوم روند بیداری اسلامی مستلزم مانع زدایی و فراهم ساختن زمینه های بازگرداندن خودباوری علمی و معرفتی و نیز دوری از تفرق و تحجر است. در این پژوهش، ضمن بررسی بیداری اسلامی از دیدگاه امام خمینی€ ، طی فرایندی آسیب شناسانه، موانع داخلی این پدیده سیاسی اجتماعی را مورد بررسی قرار داده ایم.

از وجوه تمایز انقلاب اسلامی بر سایر انقلاب ها مسالمت آمیز بودن آن است که ابعاد نرم و گفتمانی آن را بر دیگر وجوه آن ارجحیت داده است. با این وجود، این بُعد از انقلاب در نظریه های روابط بین الملل مورد کاوش قرار نگرفته است و درنتیجه، بُعد نرم افزاری انقلاب در بیداری اسلامی در چارچوب تحلیلی این نظریه ها، از جمله تئوری سازه انگارانه، مبهم باقی مانده است.در این پژوهش، سخن بر سر این مسئله است که آیا می توان بیداری اسلامی در خاورمیانه و شمال آفریقا را با تئوری سازه انگارانه مورد مطالعه قرار داد؟ (سئوال) با توجه به وجه فرهنگی و ماهیت غیرمسلحانه انقلاب یا بُعد انگاره ای آن بر آغاز روند جدید بیداری اسلامی، و نیز با توجه به قابلیت نظریه سازه انگاری در مطالعه تحولات گفتمانی، فرهنگی، هویتی و اجتماعی، و نیز با چشمداشتی به شناخت انسانی و روابط بیناذهنی، این نظریه می تواند به مطالعه بازتاب های انقلاب اسلامی بر این تحولات بپردازد. (فرضیه) پژوهش حاضر در پی آن است که با نگاهی جدید و از دیدگاه نظری به بررسی بازتاب های انقلاب اسلامی ایران بر این تحولات بپردازد. (هدف) این پژوهش در صدد است از طریق تئوری و با استفاده از نظریه سازه انگاری تا به آن هدف دست یابد. (روش) بازتاب های انقلاب اسلامی در سطح جنبش های اسلامی با تئوری سازه انگارانه همخوانی دارد و، به دیگر بیان، این تئوری از قابلیت بالایی در تبیین و بازتا ب آرمان های انقلاب اسلامی برخوردار است. (یافته)

اندیشه اتحاد اسلامی از دیرباز، به ویژه در دو قرن اخیر، دغدغه برخی از نخبگان و اندیشمندان مسلمان بود. با این حال، هنوز، با وجود آماده تر شدن شرایط داخلی و خارجی برای هم گرایی مسلمانان و تصریح رهبر معظم انقلاب اسلامیa به لزوم ایجاد قطب جهانی اسلام - که ضرورتی شرعی و عقلی دارد و آرمانی تاریخی است - ، همچنان درک مناسبی از صورت بندی اتحادیه اسلامی و نقشه تحقّق آن در دست نیست. البته، عدم انتشار آثار چشمگیر در این زمینه، بر سختی برون رفت از این بحران افزوده است. در این شرایط، آیا می توان از راه بررسی  وضعیت و موقعیت کشورهای اسلامی، الزامات و راهکارهای تحقّق قطب جهانی اسلام را در الگویی نظری شفاف، ارائه کرد؟ (سؤال) دستیابی به قطب جهانی اسلام نیازمند استقرار حکومت های دینی - مردمی، اتحادِ بیشتر دولت های اسلامی و استقلال از قدرت ها و اتحادیه های بین المللی است. (فرضیه) مقصد مقاله آن است که نشان دهد کشورهای اسلامی چگونه می توانند با روی آوردن به مردم سالاری دینی، نخستین مقدمه تشکیل یک قطب بین المللی اسلامی را فراهم آورند. (هدف) ارائه چارچوبی برای تشکیل قطب جهانی اسلام - به شیوه نظریه مبنایی (روش) ایفای نقشی اثرگذار در هندسه قدرت جهانی با حفظ حاکمیت کشورهای اسلامی، از راه اصل دعوت به پذیرش جهانی حکومت اسلامی، یافته دستاورد مقاله حاضر است. (یافته)

یکی از راه های شناخت و تحلیل اندیشه های سیاسی دسته بندی آنهاست. سیالیت اندیشه و گذار از دوره ها و مراحل گوناگون و متفاوت و گاهی متضاد، دسته بندی آنها را دشوار می کند. دسته بندی های متعددی از اندیشه های سیاسی معاصر در ایران ارائه شده که همه آنها معیارهای خرد را در دسته بندی خود ملاک قرار داده اند، مسأله این مقاله وارد کردن شناخت جغرافیای کلان فکری اندیشه ها و نسبت آنها با یکدیگر در دسته بندی اندیشه های سیاسی است. پرسش اصلی مقاله این است که چه الگوی کامل تری برای دسته بندی اندیشه های سیاسی می توان ارائه داد که فهم ابعاد خرد و کلان اندیشه ها را در یک بازه زمانی طولانی میسر کند. این مقاله با مد نظر قرار دادن روش تحقیق «نظریه زمینه ای» ابتدا نگاهی اجمالی به دسته بندی های انجام شده و معیارها و الگوهای این دسته بندی ها تاکنون دارد، سپس به ارائه الگوی «دسته بندیِ خوشه ای» برای شناخت اندیشه های سیاسی می پردازد که یافته آن است. این الگو از سه سطحِ تحلیلِ بیرونی، تحلیل درونی، و نسبت سنجی بهره می برد و اندیشه های سیاسی را از جهت جریانی، گفتمانی و پارادایمی ریشه یابی می کند. در سطح تحلیل بیرونی، اندیشه ها را در جغرافیای کلان فکریِ یک جامعه یا حوزه تمدنی می بیند، در سطح درونی، با نگاه خُرد به فهم اجزای اندیشه ها می پردازد، و در سطح نسبت سنجی آنها را بایکدیگر مقایسه می کند.

وقوع انقلاب اسلامی در ایران، و تاسیس نظام جمهوری اسلامی به عنوان نظام برآمده از ارزش های دینی اسلامی، بر فرایند اسلام گرایی و بیداری اسلامی در جهان اسلام به ویژه در کشورهای عربی تاثیر فزاینده ای داشته است. هرچند که این رستاخیز مجدد اسلامی در این جوامع با نیروهای چالش زا و مهار کننده ای نیز بشدت روبه رو بوده است. از این رو، سوال اصلی که در این پژوهش مطرح شده است، این است که انقلاب اسلامی ایران در جهان اسلام و به ویژه بر کشورهای عربی منطقه خلیج فارس چه تأثیراتی را بر جای گذاشته است؟ پاسخ موقتی آن است که احیای و رشد بیداری اسلامی مهمترین تأثیر انقلاب اسلامی در جهان اسلام و به ویژه کشورهای عربی بوده است و مهمترین نیروی چالش گری که در برابر آن به وجود آمده است، رشد اندیشه ای افراطی گرایانه بوده است. یافته های پژوهش بیانگر آن است که به موازات گسترش فرایند بیداری اسلامی در این کشورها و رسوخ عمیق ارزش های انقلاب اسلامی در این جوامع، تصمیم گیرندگان کلیدی در این جوامع را ناگزیر از تغییر در سبک و سیاق حکومت مداری خود و ایجاد نظم سیاسی مبتنی بر ارزش های اصیل اسلامی کرده است. روش تحقیق در این پژوهش، روش توصیفی تحلیلی و شیوه گردآوری داده ها مبتنی بر شیوه کتابخانه ای است.

پژوهش زیر با هدف بررسی و تحلیل از وجوب وحدت و حرمت تفرقه از گفتمان حضرت امام (ره) و مقام معظم رهبری است که عدم توجه به آن آسیب های بزرگی را بر پیکره جهان اسلام وارد نموده است. روش پژوهش تحلیلی و تجزیه و تحلیل اطلاعات از نوع کیفی مبتنی بر تحلیل گفتمان ،که توانمندی و مهارتی را ایجاد می کند که از فرهنگ تحلیلی به دست می آید و رویکردی است که با حکمت ساختن گرایی اجتماعی تناسب دارد .ابزار تحقیق، شامل آیات قرآن کریم روایات و احادیث و سخنرانی های امام خمینی (ره) در قالب مجموعه ارزشمند صحیفه نور و سخنرانی های مقام معظم رهبری می باشد. یافته های نشان می دهد که در طول تاریخ هرگاه وحدت حاصل شده پیشرفت و عمران و به دنبال آن نفوذ و گسترش اسلام محقق گردیده است و از طرف دیگر بررسی تجربه های تلخ و عبرت انگیز در طول تاریخ در جمیع جهات و از جانب استعمارگران و فتنه گران ناشی از تفرقه در بین امت اسلام بوده است و نتیجه تحقیق آنست که گفتمان امام خمینی و آیت الله خامنه ای در خصوص وجوب وحدت، در یک راستا بوده که با توجه به شرایط زمانه توسعه یافته است

یکی از وجوه تمایز انقلاب اسلامی ایران با سایر انقلاب های بزرگ جهان وجه مسالمت آمیز بودن آن است که موجب شده وجوه نرم و گفتمانی آن بر سایر وجوه آن ارجحیت یابد. لذا ایجاد گفتمانی جدید در روابط بین الملل و ارائه انگاره هایی نوین برای تغییر در نظام منطقه ای و بین المللی و ملت های آزاد جهان بویژه ملل مسلمان با استفاده از قدرت نرم یکی از ویژگیهای مهم انقلاب اسلامی محسوب می شود که می توان بخشی از شاخصه های آن را در تحولات جهان عرب در سال 2011 مشاهده کرد. این پژوهش در پی آن است که از وجهی نوآورانه و تئوریک و با استفاده از نظریه سازه انگاری به بررسی بازتاب های انقلاب اسلامی ایران بر این تحولات بپردازد. یافته های پژوهش حاکی از آن است که با توجه به وجه فرهنگی و ماهیت مسالمت آمیز انقلاب اسلامی و بازتاب های انگاره ای و گفتمانی آن بر آغاز روند جدید بیداری اسلامی در جهان عرب و نیز قابلیت نظریه سازه انگاری در مطالعه تحولات گفتمانی، فرهنگی، هویتی و اجتماعی و نیز شناخت انسانی و روابط بیناذهنی نظریه سازه انگاری می تواند به مطالعه و بررسی بازتاب های انقلاب اسلامی ایران بر این تحولات بپردازد.

بیداری اسلامی اصطلاحی است که برای بیان جنبشی مبتنی برآگاهی و عمل سیاسی و بر بنیاد اسلام خواهی شکل گرفته است. مرحله اول که تحت عنوان نهضت اصلاحی نامیده می شود این مرحله با شروع استعمار در جهان اسلام شروع شد، سیدجمال الدین اسدآبادی ، اقبال لاهوری ،محمدعبده ،ابوالاعلی مودودی و حسن البنا از مهم ترین متفکران مرحله اول می باشند.مرحله دوم که تحت عنوان انقلاب و جهاد نام برده می شود با شکل گیری انقلاب اسلامی در ایران آغاز می شود.امام خمینی برجسته ترین رهبر این دوره است. مرحله سوم که شاهد افزایش مشارکت سیاسی و جهاد در جهان اسلام می باشیم. بیداری اسلامی پس از دوران انقلاب وجهاد به تکامل رسید و در جاهایی که امکان مشارکت سیاسی و شریک شدن در حکومت برای اسلام گرایان فراهم شد از این پایگاه اجتماعی خود بهره بردند. موج چهارم بیداری اسلامی که از سال 2011 میلادی در شمال آفریقا وغرب آسیا آغاز گردید ،تلاش جوامع در راستای احقاق حقوق از دست رفته خود و ایجاد تحولات اجتماعی،سیاسی،فرهنگی بامحوریت اسلام است.

همگام با گسترش تحولات شگرف و تعاملات نوین، جوانان و نسل های جدید عمدتا تحت تاثیر ابعاد جدیدی از نقش آفرینی نخبگانی و شخصیت های اجتماعی در قالب هایی نظیر نخبگان سمبولیک(ستارگان سینمایی، ورزشی و هنری) قرار گرفته اند. اگرچه در نگاه نخست، تغییر در وضعیت و چیدمان نخبگانی محصول طبیعی شرایط و مقتضیات زمانی محسوب شده و می-تواند تاثیرات مفیدی بر جامعه داشته باشد، اما این موضوع زمانی تبدیل به چالش جدی خواهد شد که این گروه جدید از نخبگان در نقش پیشران های اصلی جامعه عمل نموده و عملا جایگزین نخبگان فکری شده و به موضوعات تخصصی و سیاست های کلان جوامع نظیر خط دهی های سیاسی، اقتصادی و حتی ایدئولوژیک مبادرت نمایند. هدف: پژوهش حاضر درصدد است با رویکرد آینده پژوهی و روش سناریونویسی به این پرسش بپردازد که نخبگان علمی در مواجهه با تحولات الگوهای اثرگذاری نخبگان در جوامع، چگونه می توانند به جایگاه اصلی خود جهت توسعه و پیشرفت جهان اسلام بازگردند؟ فرضیه اصلی: نخبگان و اندیشمندان درصورتی به مرجعیت فکری و راهبری جوامع نائل می شوند که بتوانند اولا متناسب با ویژگی های اصیل جوامع، شناخت نیازها و مطالبات مردمی و ثانیا با بکارگیری ظرفیت ها و شیوه های تعاملاتی جدید مانند فضای مجازی و همراه سازی نخبگان سمبولیک، ایده های خود را تبدیل به ارزش های فراگیر در جامعه نمایند. یافته پژوهش: گسترش تعاملات بین المللی مانند فضای مجازی فرصت های نوینی فراهم می نماید تا نخبگان فکری جهان اسلام با تکیه بر ارزش ها و باورهای مشترک جهان شمول اسلامی ناظر بر کرامت انسانی بتوانند علاوه بر تاثیرگذاری های داخلی جهت توسعه، به عنوان یکی از پیشران های اصلی جهت همگرایی جهان اسلام محسوب شوند.

پژوهش حاضر به بررسی این دیدگاه متفاوت می پردازد که اعمال افتخارآمیز در تحلیل های روابط بین الملل چندان مورد توجه قرار نگرفته است و انرژی هسته ای ایران و دستیابی دانشمندان جوان ایرانی به این دانش به ویژه زمانی که ایران تحت تحریم های سنگین بوده است مایه افتخار این کشور در صحنه ملی، بین المللی و جهان اسلام شده است. بنابراین پرسش اصلی پژوهش این است که «چگونه دستیابی به انرژی هسته ای موجب افتخار ایران در سطح بین المللی و جهان اسلام شده است؟» بر اساس فرضیه پژوهش، حمایت اکثریت مردمی از دولت و دانشمندان هسته ای برای دستیابی به انرژی هسته ای باعث افتخار در سطح ملی و بین المللی شده است. این مقاله از تئوری «برنت استیل» در زمینه اعمال افتخارآمیز و تثبیت هویت فردی و اجتماعی بهره می گیرد. نتایج این مقاله نشان دهنده این است که دولت و ملت ایران انرژی هسته ای صلح آمیز را حق مسلم خود می دانند و با دستیابی به این تکنولوژی، افتخار بین المللی را نصیب خود کرده اند، اما افتخار و تنش در روابط بین الملل در کنار یکدیگر قرار دارند و آمریکا و اتحادیه اروپا تحریم های گسترده ای را علیه ایران وضع کرده اند، درحالی که ایران با مقاومت به افتخار دست پیدا کرده است.

بحث علم دینی یا اسلامی سازی علوم در جهان اسلام، یکی از مسائل مهم در عرصه علوم انسانی است که در چند دهه اخیر ذهن بسیاری از متفکران و فیلسوفان را در حوزه علم و دین به خود مشغول کرده است؛ ازاین رو، پژوهش در مبانی و مبادی معرفت شناختی و روش شناختی دیدگاه های مطرح شده در حوزه علم دینی، یکی از نیازهای اساسی متفکرین در عرصه علوم انسانی و اجتماعی است. به طور کلی مواردی چون بحران های ناشی از تمدن و فرهنگ جدید غرب، ضرورت حل عقب ماندگی فکری و معرفتی امت اسلام ، محدودیت ها و کاستی های موجود در علوم تجربی جدید، اهمیت آموزه های اسلامی و احیای میراث تمدنی و علمی مسلمانان و گسترش ابعاد نظریات وحدت علم و دین را می توان به عنوان انگیزه های طرح و بسط اندیشه علم دینی به طور کلی و علم اسلامی به طور خاص مطرح کرد. علاوه بر آن، ناکارآمدی علوم انسانی جدید و دوگانگی فرهنگی در جوامع اسلامی، ضرورت تولید علم دینی را دو چندان کرده است. مهم ترین رویکردها در طرح اسلامی کردن علوم عبارت اند از : الف) رویکرد دائره المعارفی؛ ب) رویکرد تهذیب و تکمیل علوم موجود؛ ج) رویکرد تأسیسی؛ د) رویکرد سنت گرایی و رویکرد وحدت علم و دین.

با واکاوی دقیق متون فارسی به ویژه در دوره معاصر، می توان به نمونه های بسیار درخشانی از ادبیات پایداری دست یافت که نویسندگان و شاعران آنها، هر یک به شیوه خاص خود، مخاطب را به استکبارستیزی، پایداری و مقاومت در برابر ناروایی ها و دستگیری مظلومان فراخوانده اند. سیدکریم امیری فیروزکوهی از زمره شاعران سنت گرای معاصر است که بخشی از مضامین شعری او در مقوله ادبیات پایداری است. در پژوهش توصیفی و تحلیلی حاضر که به روش کتابخانه ای و با هدف تکمیل و تتمیم گستره پژوهش ها در ادبیات پایداری معاصر ایران و تحلیل و بررسی جلوه های پایداری در سروده های امیری فیروزکوهی صورت گرفته است، دیوان شعر این شاعر به دقت مطالعه و نمونه های ادبیات پایداری استخراج، دسته بندی و تحلیل شد. او با درک درست و عمیقی که نسبت به مسائل جهان اسلام و مسلمانان داشت، در چهار قصیده به پاره ای از مهم ترین مؤلفه های ادب پایداری همچون «وطن»، «رشادت و سلحشوری رزمندگان»، «مقام و منزلت شهیدان» و «جهان اسلام و جهاد مسلمانان» پرداخته است.

بدون تردید جمهوری اسلامی ایران، همواره در خصوص تأمین امنیت ملی خود با خطرات متعددی روبرو است. یکی از این خطرات ایجاد ناامنی در جامعه می باشد. این نا امنی ها ناشی از اقدامات تروریستی گروه های افراطی وابسته به تفکر سلفیون است که هر روز وسیع ترشده و با خشونت بیشتری همراه گردیده  است. این پژوهش به دنبال بررسی و تعیین تاثیر اندیشه سیاسی سلفیون افراطی در ایجاد ناامنی های جمهوری اسلامی ایران می باشد. روند رو به رشد جریانات سلفی افراطی به نحوی است که هر روز شاهد رخدادهای متعددی در کشورهای مسلمان هستیم  و به نظر می رسد که این موضوع به کلیه کشورهای مسلمان تسری یابد. این اقدامات ضمن وارد کردن صدمه جدی به امنیت کشورهای اسلامی، برای جامعه جهانی نیز مشکلات فراوانی خلق نموده و باعث شده است تا دین مبین اسلام به عنوان  منبع خشونت در جهان معرفی شود. این گروه ها، جوامع منطقه غرب آسیا را به ناامنی کشانده و ضربات مرگباری بر آنها وارد کرده اند . پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی سعی در پاسخگویی به این سوال دارد که اندیشه سیاسی سلفیون افراطی در ایجاد ناامنی های جمهوری اسلامی ایران چه تاثیری دارد؟ نوع تحقیق در این پژوهش کاربردی و توسعه ای می باشد. برای انجام این پژوهش از روش مطالعه متون مرتبط و جمع آوری اطلاعات از طریق مطالعه کتابخانه ای، بررسی اسناد و مصاحبه با متخصصین و صاحب نظران در این زمینه بهره برده شده است. جامعه آماری پژوهش حدود 25 نفر از مدافعان حرم ، کارشناسان موضوع و اساتید دانشگاه می باشند. برای تعیین حجم نمونه، از روش نمونه گیری کیفی و غیر احتمالی استفاده گردیده که بر اساس نتایج آن و اینکه محقق با انجام مصاحبه های مورد نیاز به اشباع نظری رسیده، حجم نمونه برابر با 25 نفر در نظر گرفته شده است. محققیق بر اساس داده های نظری و همچنین بررسی مصاحبه های انجام شده ی نمونه آماری با توجه به مدل ارائه شده به تجزیه و تحلیل سوال های اصلی و فرعی پژوهش پرداخته و بررسی تاثیر اندیشه سیاسی سلفیون افراطی در ایجاد ناامنی های جمهوری اسلامی ایران را مورد کنکاش و تحلیل قرار داده اند. و در نهایت با تبیین نتایج حاصل از اندیشه های سیاسی سلفیون افراطی، به راهکار و پیشنهاداتی برای جلوگیری از بروز ناامنی بیشتر ارائه شده است.                                                  

به نظر میرسد بیانیه شورای واتیکان دو مهمترین مواجهه کلیسای کاتولیک با مباحث روشنگری پساز دوران رنسانس باشد. پیش ازآن، ایماندار واقعی بهکسی اطلاق میگردید که خود را در داخل کلیسا تنها وقف خدمت به مسیح نماید، و فرد مسیحی خارج از حوزه کلیسا بهنوعی شهروند درجه دو محسوب میگردید. اما پس از این بیانیه، جوامع خارج از کلیسا مورد مقبولیت و پذیرش کلیسا واقع گردیدند، و براساس این حکم مسیحیان این جوامع نیز میتوانستند خود را وقف خدمت به مسیح نمایند. اکنون، با مطالعه و بررسی مقاله، این مسأله در ذهن مخاطب مطرح میگردد که کلیسای کاتولیک دربرابر دستآوردهای دنیای جدید در موضع ضعف قرار گرفته است یا از آغاز تاریخ مسیحیت نسبت به اصول مسیحیت اصیل دچار بدفهمی و کجفهمی شده، و یا از آن غافل بوده است. از نظر مترجم، هرگونه پاسخ مدقق به این پرسش اساسی میتواند راهگشای مواجهه درست و شایسته جهان اسلام با مسائل نوظهور دنیای جدید باشد.

بررسی های این مقاله نشان می دهد که کانون تمرکز کارگزاران دیپلماسی عمومی آمریکا، از تلاش برای توزیع نظام منسجمی از «پیام ها» به تجمیع منابع در جهت ایجاد شبکه ای درهم تنیده از «روابط» منتقل شده است. بر این اساس، مخاطبین دستگاه دیپلماسی عمومی آمریکا در جهان اسلام، بیش از آنکه در فرآیندی «یک سویه» و «اطلاع محور» تعداد معینی از «بینندگان، خوانندگان و شنوندگان منفعل، منفرد و مردد» برای شبکه های تلویزیونی، مجلات، درگاه های اینترنتی و کانال های رادیویی آمریکایی را شامل شود، در فرآیندی «دوسویه» و «ارتباط محور» شبکه قابل توجهی از «مشارکت کنندگان فعال، همسو و متشکل» را در بر می گیرد که در طیف متنوعی از برنامه های مبتکرانه اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و حقوق بشری آمریکایی، مشارکت همدلانه دارند؛ کنشگرانی که بر اساس تصریح این اسناد، «شبکه شرکای راهبردی» ایالات متحده و «مأمورین تغییر» در جوامع دستخوش گذار خواهند بود.

عربستان سعودی به عنوان یکی از کشورهای مهم و تأثیرگذار جهان اسلام و منطقه خاورمیانه به داشتن رویکردی محافظه کارانه در سیاست خارجی خود مشهور بوده است و غالبا به عنوان بازیگری که حامی وضع موجود و مخالف تغییر است، شناخته شده بود. با این وجود رفتارهای این کشور در طول دهه گذشته در عرصه منطقه ای نشانگر عبور این کشور از رویکرد محافظه کاری و تمایل شدید به رویکردی تهاجمی است. تحلیل رئالیسم نئوکلاسیک، تحلیلی چندسطحی است و به بررسی عوامل سطح واحد، دولت و عوامل کلان پرداخته و با ادغام عوامل داخلی و خارجی، نظریه ای کامل و مناسب از سیاست خارجی ارائه می دهد. به این دلیل، ادعای نگارندگان بر آن است که رئالیسم نئوکلاسیک چارچوب نظری منسجم و مناسب تری در فهم سیاست خارجی عربستان سعودی به دست می دهد. در این راستا، این نوشتار با روش تحلیلی-تبیینی و با استفاده از منابع کتابخانه ای درصدد پاسخ به این پرسش است که رفتار سیاست خارجی تهاجمی عربستان سعودی در دهه اخیر از منظر رئالیسم نئوکلاسیک چگونه قابل تبیین است؟ بر این اساس فرضیه مقاله آن است که با توجه به تغییر شرایط داخلی، منطقه ای و بین المللی عربستان سعودی؛ الگوهای رفتاری سیاست خارجی این کشور از حالتی محافظه کارانه به سوی رفتاری تهاجمی و امنیتی محور سوق یافته است و سطح داخلی به اندازه سطح سیستمی و کلان در این تحول نقش مؤثری ایفا نموده است. نتایج تحقیق موید آن است که حضور سطوح چندگانه تحول رفتار سیاست خارجی عربستان، سبب تداوم رویکردهای ناشی از تحول نیز شده است.