مطالب مرتبط با کلیدواژه

یوگا


۲۱.

اثربخشی یوگا بر روی اضطراب مرگ زنان سالمند شهر کرمانشاه

نویسنده:
منبع: پیشرفت های نوین در علوم رفتاری دوره ششم بهار ۱۴۰۰ شماره ۵۴ 43-51

کلیدواژه‌ها: یوگا اضطراب مرگ زنان سالمند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۵ تعداد دانلود : ۳۷۹
با توجه به پیامدهای دوران سالمندی و بالا بودن اضطراب مرگ در میان آن ها، علی الخصوص در زنان سالمند، این پژوهش باهدف تعیین اثربخشی یوگا بر اضطراب مرگ زنان سالمند انجام گرفت. برای انجام این پژوهش نیمه تجربی، ابتدا 100 پرسشنامه به زنان سالمند مرکز فرزانگان کرمانشاه داده شد و از بین آن ها، 40 نفر از کسانی که اضطراب مرگ بالایی داشتند انتخاب گردیدند و در گمارشی تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند؛ و پیش آزمون و پس آزمون با پرسشنامه اضطراب مرگ تمپلر ( DAS ) بر روی هر دو گروه اجرا شد. جلسات یوگای گروه آزمایش 9 جلسه بود اما گروه کنترل مداخله ای دریافت نکردند. برای تجزیه وتحلیل داده ها از تحلیل کوواریانس و از نرم افزار 23- SPSS استفاده شد. نتایج تحلیل ها نشان داد که اثربخشی یوگا بر اضطراب مرگ زنان سالمند معنادار بوده است. با توجه به نتایج پژوهش می توان گفت که یوگا بر اضطراب مرگ زنان سالمند مؤثر است؛ بنابراین در برنامه هایی که برای سالمندان در نظر گرفته می شود می تواند در اولویت باشد.
۲۲.

اطلاعات بدنمند در یوگا: طرح موضوع در مرز مشترک اطلاعات و تعمق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره بیست و چهارم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۹۵) 170 - 188

کلیدواژه‌ها: رفتار اطلاعاتی روزمره اطلاعات بدنمند بدنمندی تمرینات تعمقی یوگا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۷ تعداد دانلود : ۲۵۶
هدف : هدف در مقاله حاضر با نشان دادن اهمیت  دو مفهوم: 1) رفتار اطلاعاتی لذت بخش و متعالی و 2) اطلاعات بدنمند، یافتن دامنه های پژوهشی در مرز مشترک  رفتار اطلاعاتی، مطالعات تعمقی است. رو ش شناسی : مقاله مفهومی حاضر مبتنی بر مباحث رفتار اطلاعاتی زندگی روزمره و متعالی است که تاکنون در ادبیات علوم اطلاعات به صورت مفهومی و تجربی ارائه شده است. نخست، ضرورت تحقیق در این حوزه با رویکرد مبتنی بر بدن، مطرح و سپس یوگا به عنوان زمینه ای برای ظهور رفتارهای اطلاعاتی متعالی توصیف خواهد شد. یافته ها : زندگی انسان دارای جنبه های عمیقی است که تعامل اش با اطلاعات نه برای حل مسائل و انجام کارهای روزمره، بلکه به منظور لذت و درک معناست که به آن «سطح بالاتر زندگی روزمره» گفته می شود. یکی از نمونه های ظهور آن در زندگی انسان ها تمرینات تعمقی، همچون یوگاست، که تعداد هنرجویان آن در ایران و جهان رو به افزایش است و افراد زیادی یوگا را به عنوان اوقات فراغت جدی دنبال می کنند. نوع اطلاعات در این بافت متفاوت از آنچه به صورت سنتی می شناختیم است و اطلاعات وابسته به بدن، مبتنی بر حواس و تجربه های بدنی است. اطلاعات بدنمند حوزه جدیدی است که علوم اطلاعات بر آن متمرکز شده  و تلاش می کند مفهوم اطلاعات را با توجه به نقش بدن آن گونه که در زندگی افراد تجربه می شود توصیف کند. نتیجه گیری : با توصیف نقش دانش بدنمند و رفتارهای اطلاعاتی متعالی در بافت یوگا، بخشی از مرزهای مشترک میان رشته علم اطلاعات با مطالعات تعمقی مشخص و پرسش ها و مسائل پژوهشی در این زمینه مطرح شد.
۲۳.

تصوف و یوگا

نویسنده:
منبع: تحقیقات تمثیلی در زبان و ادب فارسی دوره ۲ تابستان ۱۳۸۹ شماره ۴ 55 - 72

کلیدواژه‌ها: یوگا تصوف دیانه سامادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۷ تعداد دانلود : ۲۶۹
واژه «یوگا» که از اعتبار خاصی برخوردار است. غالباً با اکتساب و استعانت از نیروی ماورای طبیعی به یکدیگر می پیوندد. مطابق با آیین مضبوط، «یوگا» به منزله یک «هنر باستانی» است که با یک سری باورهای مذهبی، با ریاضت های عجیب و رمزگونه درهم می آمیزد. در باورهای هندی ارتودکس، «یوگا» از جایگاه والای، ماورای بصیرت بشری برخوردار است. به راستی برای دست یابی به این دانش تنها به وسیله فضائل (آداب پسندیده) می توان توسل جست. یوگا یک واقعیت متحیرکننده ای محسوب می شود که در بطن آن، از خرافات و افکار پریشان به موضوع خاصی سوق داده می شود که از روند گسترده ای برخوردار است. شاید فلسفه یوگا، یکی از خردترین جنبه شناخته شده آن می باشد. دلائل برای کسب این عدم شناخت غیرممکن نمی باشد. در این مقاله سعی شده است «ذکر» در اسلام را با ذکر بودائیان تیره «زن» و تصوف ایرانی مقایسه کرده و با بعضی از آداب یوگا مقایسه نموده و افزون بر آن به اختلافات و تشابهات بین ذکر تصوف ایرانی و یوگا که ناشی از افق دید مختلف سنن دینی است بپردازد.
۲۴.

تاثیر یک دوره برنامه تمرینی یوگا بر شاخص های خستگی عضلانی و تعادل در مبتلایان به مولتیپل اسکلروزیس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات طب ورزشی پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲۸ 165 - 182

کلیدواژه‌ها: مولتیپل اسکلروزیس یوگا تعادل خستگی عضلانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۸ تعداد دانلود : ۲۲۴
ام اس نوعی بیماری پیشرونده می باشد که با تخریب غلاف میلین سیستم عصبی مرکزی همراه است. لذا پژوهش حاضر با هدف مطالعه، تأثیر دوازده هفته تمرین یوگا بر میزان خستگی و تعادل در بیماران مرد و زن مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس پرداخته شد. در این تحقیق 22 زن و مرد مبتلا به ام اس عضو انجمن ام اس فارس، به صورت تصادفی به دو گروه مساوی تمرینات یوگا و کنترل تقسیم شدند. میزان خستگی عضلانی به وسیله دستگاه الکترومیوگرافی و شاخص تعادل به وسیله آزمون تعادلی برگ نتایج نشان داد قبل و بعد از تمرینات یوگا اندازه گیری شد. بعد از دوازده هفته تمرین یوگا، بر میزان سیگنال الکترومیوگرافی حاصل از خستگی عضلانی تاثیر معناداری داشته است. همچنین نتایج مربوط به تعادل نشان دهنده بهبود شاخص های تعادلی ب در گروه تجربی نسبت به گروه کنترل بود.
۲۵.

اثربخشی تمرین های یوگا بر سلامت روانی، هیجانی و اجتماعی دانشجویان دختر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های نوین روانشناختی سال شانزدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۶۳

کلیدواژه‌ها: یوگا سلامت هیجانی سلامت روانی سلامت اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۱ تعداد دانلود : ۱۱۷
هدف مطالعه حاضر بررسی اثربخشی تمرینهای یوگا بر ابعاد مختلف سلامتی در بین دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر بود. بدین منظور ابتدا پرسشنامه ها بر روی 300 دانشجوی دختر این دانشگاه اجرا شده و از بین آنها 80 دانشجو که در پرسشنامه های سلامت هیجانی و روانشناختی نمرات نسبتا پایین تری کسب کرده بودند انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه یوگا و کنترل (هر گروه 40 نفر) جایگزین شدند و گروه نخست 10 جلسه آموزش یوگا دریافت کردند. قبل و بعد از اجرای مداخله شرکت کنندگان هر دو گروه به ابزارهای زیر پاسخ دادند: مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس (DASS-42)، فرم کوتاه پرسشنامه سلامت اجتماعی کی یِس و پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ). نتایج نشان داد یوگا بر هر سه مولفه سلامت هیجانی تاثیر معناداری دارد (001/0< p) که این تاثیر بر اضطراب و استرس بیشتر بود. همچنین یافته ها نشان دادند که یوگا تاثیر معناداری بر بهبود دو مولفه از سلامت اجتماعی (یکپارچگی و پذیرش اجتماعی) دارد (001/0< p). نهایتا مطابق یافته ها، یوگا بر همه مولفه های سلامت روانشناختی تاثیر دارد (001/0< p). در کل یافته ها نشان می دهند که تمرینهای یوگا بویژه در زمینه سلامت هیجانی و روانی مفید واقع شده و موجب بهبودی سلامتی روانی و هیجانی دانشجویان دختر گردیده، اما تاثیر نسبتا محدودی نیز بر سلامت اجتماعی دارند.
۲۶.

نقش ذهن آگاهی بر خوداستعلایی و بهزیستی فضیلت گرا با میانجی گری معنا در زندگی در تمرین کنندگان یوگا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه روانشناسی مثبت سال هفتم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۲۷) 75 - 90

کلیدواژه‌ها: بهزیستی فضیلت گرا خوداستعلایی ذهن آگاهی معنا در زندگی یوگا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۳ تعداد دانلود : ۱۵۶
انسان از دیرباز در پی یافتن معنا در زندگی بوده است که از میان روش های مختلف، تمرینات معنوی یکی از راههای رسیدن به معنا است. ذهن آگاهی یکی از همان تمرینات معنوی است. همچنین، خوداستعلایی و پرورش فضایل نیز همیشه از اهداف عالیه بشر بوده است. این پژوهش با هدف بررسی نقش ذهن آگاهی بر خوداستعلایی، معنا در زندگی و بهزیستی فضیلت گرا و ارائه مدل نهایی از روابط میان متغیرها انجام شد. در این پژوهش، تعداد 305 نفر از تمرین کنندگان فعال یوگا شامل 247 نفر زن و 58 نفر مرد شرکت کردند و نمونه گیری به صورت دردسترس انجام شد. شرکت کنندگان به پرسشنامه بهزیستی فضیلت گرا، مقیاس ذهن آگاهی، مقیاس خوداستعلایی و پرسشنامه معنا در زندگی پاسخ دادند. نتایج ارزیابی داده ها ازطریق مدل سازی معادلات ساختاری دلالت بر برازش مدل مفهومی پژوهش داشت و نشان داد ذهن آگاهی به صورت مستقیم بر معنا در زندگی، خوداستعلایی و بهزیستی فضیلت گرا تأثیر مثبت و معناداری دارد. همچنین، در این مدل، ذهن آگاهی ازطریق نقش میانجی گر معنا در زندگی، اثر علّی مثبت و معناداری بر خوداستعلایی و بهزیستی فضیلت گرا داشت و میزان درخور توجهی از تغییرات آنها را تبیین کرد. درنهایت، یافته های این پژوهش بستری را برای شناخت بیشتر همبسته های حضور معنا در زندگی فراهم می کند و می تواند زمینه ساز شناخت بیشتر پژوهشگران از مؤلفه های مرتبط با معنا در زندگی باشد.
۲۷.

بررسی اثر بخشی تمرینات یوگا بر سلامت روان و سازگاری اجتماعی زنان ۱۸ تا ۶۰ سال

نویسنده:
منبع: پیشرفت های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش سال پنجم خرداد ۱۴۰۱ شماره ۴۸ 227 - 239

کلیدواژه‌ها: یوگا سلامت روان سازگاری اجتماعی زنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۶ تعداد دانلود : ۱۳۴
مقدمه: سازگاری اجتماعی یکی از مهمترین مولفه های مرتبط با سلامت روان است. درمان های مختلفی برای ارتقا سلامت روان و افزایش سلامت روان پیشنهاد شده اند. یکی از این درمان ها یوگا می باشد که اثر بخشی آن در مطالعات متعددی در حوزه ی روانشناختی دیده شده است. هدف مطالعه ی حاضر بررسی اثربخشی درمان یوگا بر روی سلامت روان و سازگاری اجتماعی زنان بود. روش: مطالعه ی حاضر از روش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. از طریق نمونه گیری در دسترس ۹۰ نفر وارد پژوهش شدند. ۴۵ نفر از آنها در گروه آزمایش و مابقی در گروه کنترل به صورت تصادفی گماشته شدند. ملاک های ورود برای مطالعه داشتن حداقل سواد و نوشتن، توانایی جسمی انجام تمرینات و ملاک های خروج دریافت داروهای روانپزشکی، سوء مصرف مواد در طول شش ماهه اخیر، ابتلا به بیماری های جسمی شدید بود. به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه سازگاری بل (SAI) و پرسشنامه سلامت عمومی(GHQ) استفاده شد. برای تحلیل اثربخشی مداخله از آزمون تحلیل کواریانس تک متغیره و چند متغیره و نرم افزار آماری spss-24 استفاده گردید. نتایج: میانگین تغییر نمرات نشان داد تمرینات یوگا به بهبود سازگاری اجتماعی و سلامت اجتماعی منجر شده است. سطح معناداری اثر اصلی مداخله آموزشی تمرینات یوگا بر سلامت روان ۰۱/۰p< است. لذا با اطمینان ۹۹% در صورت حذف اثر پیش آزمون نیز مداخله آموزشی تمرینات یوگا بر سلامت روان تأثیر دارد. نتیجه گیری:در نهایت می توان نتیجه گرفت تمرینات یوگا می تواند بر بهبود سلامت روان و سازگاری اجتماعی موثر واقع شود.
۲۸.

اثربخشی یوگا و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر عواطف منفی و مثبت و تنظیم شناختی هیجان در افراد مبتلا به بیماری التهاب روده(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: تحقیقات علوم رفتاری دوره نوزدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۶۶) ۷۳۰-۷۱۸

کلیدواژه‌ها: شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی یوگا عواطف منفی عواطف مثبت تنظیم شناختی هیجان بیماری التهاب روده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۸ تعداد دانلود : ۱۳۲
زمینه و هدف: بیماری التهابی روده ویژگی های بالینی و مداخلات درمانی را به همراه دارد که می تواند تأثیر زیادی بر عملکرد روانی و روابط شخصی بیماران داشته باشد. هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی یوگا و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر عواطف منفی، عواطف مثبت و تنظیم شناختی هیجان در افراد مبتلابه بیماری التهاب روده بود. مواد و روش ها: طرح پژوهش حاضر از نوع مطالعه ی نیمه تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش شامل بیماران التهابی روده شهر اصفهان بود. نمونه موردمطالعه شامل 30 بیمار مبتلابه بیماری التهابی روده بودند که به صورت نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. شرکت کننده ها در مرحله پیش از مداخله و پس از مداخله به پرسشنامه های عاطفه مثبت و منفی واتسون و همکاران (۱۹۸۸) و تنظیم شناختی هیجان گارنفسکی و همکاران (2002) پاسخ دادند. گروه آزمایش تحت درمان یوگا و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی در 8 جلسه 90 دقیقه ای قرار گرفتند درحالی که گروه کنترل هیچ گونه مداخله ای دریافت نکرد. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس تک متغیری و با استفاده از نرم افزار SPSS-23 تجزیه وتحلیل شدند. یافته ها: نتایج مقایسه گروه آزمایش با گروه کنترل نشان داد که عواطف منفی، عواطف مثبت و تنظیم شناختی هیجان نسبت به گروه کنترل تفاوت معناداری داشته است. به عبارت دیگر، یوگا و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر عواطف منفی و مثبت تأثیر معناداری داشته است (05/0>p). همچنین در متغیر تنظیم شناختی هیجان به جز ابعاد پذیرش و سرزنش دیگران افراد مبتلابه بیماری التهاب روده تأثیر معناداری داشته است (05/0>p). نتیجه گیری: به طورکلی نتایج حاکی از تأثیر یوگا و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر عواطف منفی و مثبت و تنظیم شناختی هیجان افراد مبتلابه بیماری التهاب روده بود و می توان از آن به عنوان یک مداخله مهم و کلیدی کنار درمان های دارویی در بیماران التهاب روده استفاده شود. همچنین، نتایج این تحقیق می تواند مورداستفاده روانشناسان سلامت قرار بگیرد.
۲۹.

مقایسه ترتیب قصه های هفت پیکر نظامی با هفت چاکرای یوگا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فنون ادبی سال سیزدهم زمستان ۱۴۰۰ شماره ۴ (پیاپی ۳۷) 107 - 124

کلیدواژه‌ها: نظامی گنجوی هفت پیکر یوگا هفت چاکرا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۹ تعداد دانلود : ۱۴۰
هفت پیکر ازجمله آثار نمادینی است که چینش و گزینش عناصر و اشخاص داستانی در آن از نظم و ترتیبی نمادین و استعلایی پیروی می کند. از بخش های مهم این اثر، هفت داستانی است که هفت شب برای بهرام گور تعریف می شود. با نگاهی نو به خط سیر استعلایی این داستان ها در حرکت از سیاهی به سپیدی و از پایین به بالا، این پژوهش به صورت کتابخانه ای و به روش توصیفی تحلیلی به بررسی ژرف ساخت داستان های هفتگانه در هفت پیکر و مقایسه آن با هفت چاکرای یوگا پرداخته است. نتایج به دست آمده نشان دهنده وجوه اشتراک برجسته ای است که در برخی از داستان ها بیشتر و در برخی کمتر است. وجود موارد مشابه، به معنی الگوگیری آگاهانه نظامی از چاکراها نیست؛ بلکه این مسئله در فطرت واحد بشر ریشه دارد که میل و گرایشی ناخودآگاه به سوی کمال و دستیابی به بهشت گمشده و بازگشت به اصل خویش دارد. علاوه بر موارد مشابه، تفاوت هایی نیز وجود دارد که برجسته ترین آن در رنگ گنبدها و چاکراها دیده می شود.
۳۰.

مقایسه اثربخشی آموزش یوگا با آموزش تنظیم هیجان بر مدیریت خود وحافظه فعال(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: روان شناسی تحلیلی شناختی سال دوزادهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۴۵ 81 - 95

کلیدواژه‌ها: یوگا تنظیم هیجان حافظه فعال مدیریت خود

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۶ تعداد دانلود : ۱۵۴
هدف: هدف پژوهش مقایسه اثربخشی آموزش یوگا باآموزش تنظیم هیجان بر مدیریت خود و حافظه فعال دانش آموزان بود. روش : روش پژوهش بر اساس طرح پیش آزمون- پس آزمون باگروه کنترل و پیگیری بود. جامعه آماری 54 دانش آموز دختر دوم متوسطه شهر تهران به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و بطورتصادفی در سه گروه آزمایشی، آموزش یوگا (18نفر)، آموزش تنظیم هیجان (18نفر) و گروه کنترل (18نفر) قرار گرفتند. دو گروه آموزش تحت آموزش قرار گرفتند برای ارزیابی حافظه فعال از آزمون  چند محرک پیشین و برای ارزیابی مدیریت خود از پرسشنامه خودمدیریتی استفاده شد. تجزیه وتحلیل داده ها از روش تحلیل واریانس یک متغیره و چندمتغیره انجام شد. یافته ها : آموزش یوگا و آموزش تنظیم هیجان بر حافظه فعال و مدیریت خود  در  سطح 01/0 معنی دار مؤثر بود.  تنها اثر آموزش تنظیم هیجان بر میزان نمرات تشخیص تفاوت معنی دار نبود. نتایج مقایسه اثرات دو روش آموزشی نشان داد که میزان اثربخشی آموزش یوگا بر مدیریت خود وحافظه فعال بیشتر از روش آموزش تنظیم هیجان بود. نتیجه گیری : هر دو روش آموزشی یوگا و تنظیم هیجان بردانش آموزان مؤثر می باشند، اما اثربخشی آموزش یوگا بیش تر از آموزش تنظیم هیجان بود.
۳۱.

اثر یک دوره تمرینات منتخب یوگا بر سطوح سروتونین و دوپامین سرم زنان چاق غیر ورزشکار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات کاربردی علوم زیستی در ورزش دوره ۶ بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱۱ 73 - 83
تعداد بازدید : ۹۳ تعداد دانلود : ۶۱
زمینه و هدف: سروتونین و دوپامین، انتقال دهنده های عصبی مونوآمینی مؤثر در کنترل احساسات و اشتها می باشند. هدف از مطالعه حاضر تعیین اثر 8 هفته تمرینات منتخب یوگا بر سطوح سروتونین و دوپامین زنان چاق غیر ورزشکار بود. روش تحقیق: در این مطالعه نیمه تجربی، 20 زن چاق غیرورزشکار با شاخص توده بدنی برابر و یا بیشتر از 30 کیلوگرم بر مترمربع و دامنه سنی 25 تا 35 سال، برای شرکت در تحقیق داوطلب شدند. آزمودنی ها به طور تصادفی در دو گروه مساوی 10 نفره  شامل گروه کنترل (بدون فعالیت بدنی منظم) و گروه تجربی (تمرینات منتخب یوگا) تقسیم گردیدند. گروه تجربی به مدت 8 هفته، 3 جلسه در هفته و هر جلسه به مدت 60 تا 75 دقیقه تمرینات منتخب یوگا را به اجرا درآوردند. قبل و بعد از مداخله تمرینی، از همه شرکت کنندگان نمونه خونی از ورید کوبیتال در حالت 12 ساعت ناشتایی گرفته شد. سطوح سروتونین و دوپامین با روش الایزا مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج با استفاده از روش آزمون t زوجی و کوواریانس در سطح معنی داری 0/05>p استخراج گردید. یافته ها: اجرای 8 هفته تمرینات منتخب یوگا منجر به افزایش معنی دار در سطوح سروتونین (0/02=p) و دوپامین (0/001=p) گروه تجربی نسبت به گروه کنترل گردید. نتیجه گیری: به نظر می رسد انجام تمرینات یوگا می تواند اثرات مثبتی بر برخی انتقال دهنده های عصبی مؤثر در رفتارهای دریافت غذا و اشتها در زنان چاق داشته باشد.
۳۲.

ارزیابی مکتب یوگا در ترازوی قرآن، برهان و عرفان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآنی سال پنجم تابستان ۱۳۹۳ شماره ۱۸ 97 - 117

کلیدواژه‌ها: یوگا سانک هیا کتب مقدس هندو تانترا عرفان سلامتی و آرامش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۵ تعداد دانلود : ۱۰۰
یوگا از ریشه یوج معادل فارسی یوغ به معنای پیوستن، مهارکردن و جفت کردن است. این آیین بر پایه های فلسفه سانک هیا بنا شده، با این تفاوت که یوگا خداباور است. پتانجالی - حکیم بزرگ هند- مؤسس یوگا بوده که کتاب «یوگاسوترا» تألیف سده های چهارم و یا پنجم پیش از میلاد، منسوب به او بوده و یوگا را توقف نوسان های فعالیت ذهنی تعریف می کند. یوگا نه یک نظام فلسفی، نه یک سامانه جامع عرفانی و نه یک دین است؛ بلکه انضباطی اخلاقی، بدنی و فکری به هدف آرامش جسم و جان است. اما نقدهایی چند از نظر روش شناسی و معرفت شناسی، خدامحوری و عرفان، سلوک سکولار و غیر وحیانی بودن آن و نیز عدم آرامش راستین، عدم تطابق با فطرت الهی و خلاصه نادیده گرفتن خطوط قرمز جنسی و مرزهای حلال و حرام بر آن وارد است که ما در این مقاله به اصول، آموزه ها و نیز نقد آن ها از نگاه قرآن، عرفان و برهان می پردازیم.
۳۳.

اثربخشی هنردرمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر افسردگی، اضطراب و استرس در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: تعالی مشاوره و روان درمانی دوره یازدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴۴ 56 - 65

کلیدواژه‌ها: هنردرمانی سلامت روان قند خون یوگا مدیتیشن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹ تعداد دانلود : ۱۵۴
هدف: دیابت از جمله بیماری هایی است که علاوه بر علل پزشکی می تواند علل روان شناختی نیز داشته باشد. بنابراین، هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی هنردرمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر سلامت روان (افسردگی، اضطراب و استرس) بیماران مبتلا به دیابت نوع دو بود.  روش: پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل در انتظار درمان بود. نمونه پژوهشی شامل 50 نفر از افراد مبتلا به دیابت نوع دو بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل در انتظار درمان قرار گرفتند. گروه آزمایش، طی 12 جلسه هنردرمانی مبتنی بر ذهن آگاهی را دریافت کرد در حالی که گروه کنترل در انتظار درمان هیچ مداخله ای دریافت نکرد. برای اندازه گیری متغیرهای روان شناختی، از نسخه فرم کوتاه مقیاس های افسردگی، اضطراب و استرس (DASS-21) استفاده شد. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس یک سویه توسط نسخه 25 نرم افزار SPSS در سطح معنا داری 05/0=α مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.  یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس یک سویه نشان داد که نشان داد که یک دوره هنردرمانی مبتنی بر ذهن آگاهی باعث کاهش معنا دار افسردگی و اضطراب بیماران مبتلا به دیابت نوع دو شد (05/0>p) اما تاثیر معنا داری بر استرس بیماران مبتلا به دیابت نوع دو نداشت (05/0<p).  نتیجه گیری: با توجه به نتایج مطالعه حاضر، اعمال مداخله مذکور جهت ارتقاء سلامت روان در افراد مبتلا به دیابت نوع دو پیشنهاد می شود.
۳۴.

نقد زبان شناختی مؤلفه های معنویت گرایی جدید یوگا در نگاه پیشکسوتان یوگای ایران و تعارض آن با معنویت الوهی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: اسلام و مطالعات اجتماعی سال ۱۱ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۴۲) 195 - 233

کلیدواژه‌ها: یوگا معنویت گرایی جدید پیشکسوتان یوگای ایران تحلیل محتوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۱ تعداد دانلود : ۱۲۵
یوگا از منظر مطالعات ادیان، به عنوان یکی از شش دستگاه فلسفی هندوئیسم و طریقت عملی عرفان در این آئین محسوب می شود. این در حالی است که امروزه یوگا بیشتر به عنوان یک رشته ورزشی در دنیا شناخته می شود. بیشتر مطالعات انجام شده در خصوص تحولات یوگا در دوران مدرن و نسبت آن با ریشه های فلسفی و عرفانی آن، با تمرکز بر جوامع غربی انجام شده است. لیکن این مقاله درصدد پاسخ به این مسئله است که آیا پیشکسوتان یوگای ایران، برای یوگا ابعادی معنوی قایل هستند یا خیر. داده های این پژوهش که مشتمل بر مصاحبه های منتشرشده از 26 نفر از پیشکسوتان یوگای ایران در نشریه دانش یوگا است، به روش تحلیل توصیفی و از لحاظ کمی و کیفی مورد تحلیل زبان شناختی قرار گرفت. الگوی تحلیل مشتمل بر پنج متغیر موجود در معنویت گرایی جدید بود. نتایج نشان داد که 96% این افراد در توصیف و تبیین یوگا از مفهوم خودشناسی و خودسازی، 84% از مفهوم درون گرایی و 42% به زندگی در لحظه حال اشاره کرده اند؛ همچنین 61% از ایشان یوگا را عاملی برای ارتباط با امر معنوی و 77% آن را معنابخش زندگی عنوان کرده اند. نتایج این تحقیق می تواند در تبیین و نقد ماهیت یوگا به عنوان یکی از معنویت های نوظهور نقش داشته باشد. 
۳۵.

اثربخشی ذهن آگاهی مبتنی بریوگا برشادکامی و بهزیستی ذهنی مادران غیرشاغل شهرگرگان

نویسنده:
منبع: راهبردهای نو در روانشناسی و علوم تربیتی دوره ۵ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱۸ 121 - 133

کلیدواژه‌ها: ذهن آگاهی شادکامی یوگا بهزیستی ‏ذهنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳ تعداد دانلود : ۶۰
با توجه به اهمیت مادر در خانواده و نقش اساسی آن ها در مشکلات زناشویی و اختلالات اجتماعی_عاطفی فرزندان. پژوهش حاضر باهدف بررسی اثربخشی ذهن آگاهی مبتنی بر یوگا بر شادکامی و بهزیستی ذهنی مادران غیر شاغل و حداقل این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون همراه با گروه آزمایش و کنترل می باشد. جامعه آماری پژوهش را کلیه مادران غیر شاغل شهر گرگان و داوطلب شرکت در کلاس های یوگا در نیمه دوم سال 1401 را تشکیل می دهند. 24 نفر از آن ها با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به روش تصادفی در دو گروه 12 نفری کنترل و آزمایش قرار گرفتند. سپس گروه آزمایش در 8 جلسه آموزشی 90 دقیقه ای (هفته ای دو جلسه) تحت آموزش فن های یوگا توسط مربی یوگا قرار گرفتند؛ و گروه کنترل مداخله ای دریافت نکرد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه شادکامی آکسفورد (OHI ارگایل، 2001) و پرسشنامه بهزیستی ذهنی (کی یز و همکاران، 2003) استفاده شد. برای بررسی فرضیه ها آزمون تحلیل کوواریانس استفاده شد و داده ها با نرم افزار آماری spss26 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته های حاصل از آزمون کوواریانس نشان داد که اثربخشی ذهن آگاهی مبتنی بر یوگا و فن های آن برافزایش شادکامی و افزایش بهزیستی ذهنی مؤثر بوده است. نتایج نشان داد که ذهن آگاهی مبتنی بر فن های یوگا بر شادکامی و بهزیستی روانی مادران غیر شاغل تأثیر مثبت و معناداری دارد. و به پژوهشگران توصیه می شود در کار با مادران غیر شاغل دارای افسردگی و نارضایتی از زندگی از روش های مداخله کوتاه مدت و بلندمدت مبتنی بر ذهن آگاهی ازجمله یوگا که کم هزینه و در دسترس هستند استفاده کنند.
۳۶.

بررسی مقایسه ای سلامت روان در زنان با ورزش منظم یوگا با زنان عادی

نویسنده:
منبع: رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری سال ۷ بهار ۱۴۰۲ شماره ۲۴ 555-567

کلیدواژه‌ها: سلامت روان یوگا زنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱ تعداد دانلود : ۸۲
پژوهش حاضر با هدف بررسی مقایسه ای سلامت روان در زنان با ورزش منظم یوگا با زنان عادی در استان لرستان انجام شده است. این پژوهش با روش توصیفی و در قالب یک طرح علی_مقایسه ای اجرا شده است و جامعه آماری آن شامل زنان در استان لرستان که شامل 100 نفر (50 نفر خانم که ورزش یوگا را به طور منظم انجام می دهند و 50 نفر خانم عادی که این تمرینات را انجام نمی دهند)، زنان یوگی به شیوه ی در دسترس و زنان عادی به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند و پرسش نامه ای که در جهت جمع آوری اطلاعات در نظر گرفته شد: پرسشنامه سلامت روان عمومی 28 سوالی گلدبرگ بوده و برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل واریانس چند متغیره و آزمون t مستقل و به کمک نرم افزار SPSS استفاده شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان دهنده وجود تفاوت معنادار در نمره کل هر 4 خرده مقیاس، نشانه های بدنی (82/4 = F و 03/0 = p) و اضطراب و بی خوابی (81/12 = F و 001/0 = p) و ناکنش وری اجتماعی (29/4 = F و 041/0 = p) و افسردگی (04/10 = F و 002/0 = p) در بین زنان یوگی و زنان عادی می باشد. بحث و نتیجه گیری: پژوهش ها نشان دادند که تمرینات و تکنیک های یوگا می توانند هورمون های مرتبط با استرس و هیجانات منفی را بکاهد و بر کارکرد سیستم عصبی مرکزی تاثیر بگذارد؛ بنابراین فرضیه مذکور تایید می گردد. پس می توان از یافته های این تحقیق نتیجه گرفت که تمرینات یوگا می تواند راهی برای کاهش نشانه های افسردگی، اضطراب و بی خوابی، پرخاشگری و حساسیت بین فردی در زنان باشد.
۳۷.

اثربخشی تمرینات جسمی- ذهنی هاتایوگا بر تلومراز،کورتیزول و استرس در زنان میان سال(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات کاربردی علوم زیستی در ورزش دوره ۱۱ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲۸ 64 - 74

کلیدواژه‌ها: کورتیزول تلومراز استرس یوگا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶ تعداد دانلود : ۹۰
زمینه و هدف : تلومرها نقش مهمی در فرآیند پیری به عهده دارند. استرس روانی مزمن و سطوح کورتیزول بالا، به تلومر آسیب می رسانند. مکانیزم اثر تمرین های جسمی- ذهنی در تغییر سطح آنزیم تلومراز به عنوان محافظ تلومر، ناشناخته است. لذا هدف پژوهش حاضر بررسی اثر تمرینات هاتایوگا بر تلومراز، کورتیزول و استرس در زنان میان سال می باشد. روش تحقیق : در یک کارآزمایی نیمه تجربی، 24 نفر از زنان میان سال با  میزان استرس درک شده بالا (27<PSS) به طور هدفمند و در دسترس انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه تمرین (12 نفر) و کنترل (12 نفر) قرار گرفتند. آزمودنی های گروه تمرین به مدت هشت هفته، با تکرار دو جلسه در هفته و هر جلسه 60 تا 90 دقیقه در تمرینات هاتایوگا شرکت کردند. چهل و هشت ساعت قبل و بعد از مداخله، سطوح سرمی کورتیزول و تلومراز به روش الایزا و سطح استرس به کمک پرسشنامه استرس ادارک شده کوهن اندازه گیری شدند. داده ها با آزمون های تحلیل کوواریانس و رگرسیون خطی در سطح معنی داری 0/05>p مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها : در گروه تمرین در مقایسه با گروه کنترل، سطح سرمی آنزیم تلومراز به طور معنی داری افزایش و کورتیزول و میزان استرس به صورت معنی داری کاهش یافتند (0/001=p). ارتباط معنی دار منفی بین سطوح پیش آزمون کورتیزول و تلومراز در هر دو گروه تمرین (0/02=p) و کنترل (0/001=p) و همچنین بین تغییرات ناشی از هاتایوگا در گروه تمرین مشاهده شد (0/003=p)؛ ضمن آن که 56 درصد از تغییرات تلومراز بر اساس تغییرات کورتیزول قابل پیش بینی بود. نتیجه گیری : تمرین جسمی-ذهنی هاتایوگا با افزایش سطوح سرمی تلومراز و از طریق مکانیزم کاهش هورمون کورتیزول، می تواند روشی مناسب در جهت کاهش فرآیند پیری ناشی از استرس روانی در زنان میان سال با سطح استرس بالا باشد. 
۳۸.

اثر بخشی آموزش یوگا بر پرخاشگری دانش آموزان مبتلا به اختلال کاستی توجه/فزون کنشی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی کاربردی سال ۱۷ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۶۸) 195 - 216

کلیدواژه‌ها: پرخاشگری کاستی توجه فزون کنشی یوگا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸ تعداد دانلود : ۷۵
هدف: هدف پژوهش تعیین اث ربخشی آموزش یوگا بر پرخاشگری دانش آموزان مبتلا به اختلال کاستی توجه/ فزون کنشی بود. روش: روش پژوهش از نوع نیمه تجربی، پیش آزمون-پس آزمون و پیگیری دو ماهه با گروه کنترل بود. جامعه آماری 60 دانش آموز پسر 7 الی 12 سال شهر زاهدان که در سال تحصیلی ۹۸-۹۷ به مراکز مشاوره ارجاع داده شده بودند و با استفاده از پرسشنامه علائم مرضی کودکان گادو و اسپرافکین، 1994؛ غربالگری شدند. 40 دانش آموز دارای اختلال کاستی توجه/ فزون کنشی که هم زمان نمره پرخاشگری بالایی داشتند پس از بررسی معیارهای ورود به مطالعه شناسایی شدند و با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (20 دانش آموز) و گروه کنترل (20 دانش آموز) جایگزین شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه پرخاشگری باس و پری (1992) و نیز برنامه آموزش یوگا به مدت 16 جلسه 45 دقیقه ای در 8 هفته به گروه آزمایش آموزش داده شد. داده ها با استفاده از تحلیل واریانس مختلط با اندازه گیری مکرر تحلیل شدند. یافته ها: نتایج حاکی از تأثیر آموزش یوگا بر پرخاشگری کلی (74/21F=، 001/0P=)، پرخاشگری بدنی (70/13F=، 001/0P=)، پرخاشگری کلامی (41/10F=، 001/0P=)، خشم (86/7F=، 008/0P=) و خصومت (43/5F=، 026/0P=) در مرحله پس آزمون و پایداری این تأثیر در مرحله پیگیری بود. نتیجه گیری: نتایج حاکی از تأثیر آموزش یوگا بر کاهش پرخاشگری در مبتلایان به اختلال کاستی توجه/فزون کنشی بود. در نتیجه؛ برنامه ریزی برای استفاده از آموزش یوگا در کودکان ضروری و درمانگران می توانند از آموزش یوگا جهت کاهش پرخاشگری در کودکان استفاده کنند. 
۳۹.

کاهش رفتارهای خود آسیب رسان و دگر آسیب رسان در کودکان مبتلابه اختلال اوتیسم به کمک تمرین هاتایوگا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کودکان استثنایی سال ۲۳ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۹۰) 105 - 116

کلیدواژه‌ها: اوتیسم یوگا رفتارهای کلیشه ای رفتارهای آسیب به خود رفتارهای آسیب به دیگران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹ تعداد دانلود : ۱۰
هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر تمرین هاتا یوگا بر کاهش رفتارهای خود آسیب رسان و دگر آسیب رسان در کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم بود. روش: روش پژوهش حاضر نیمه تجربی با طرح تحقیق پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه و از نظر هدف جزء پژوهش های کاربردی بود. جامعه آماری شامل 51 کودک 5 تا 12 ساله مبتلا به اختلال اوتیسم در مراکز آموزش و توانبخشی کودکان استثنایی شهر سقز در بهار و تابستان سال 1396 بودند. تعداد نمونه نیز با توجه به روش نمونه گیری در دسترس 24 نفر بود که به روش نمونه گیری تصادفی ساده در دو گروه 12 نفری کنترل و آزمایش انتصاب شدند و تحت یک برنامه تمرینی 3 بار در هفته به مدت 14 هفته و هر جلسه شامل 45 دقیقه قرار گرفتند و به آزمون تشخیصی اوتیسم گیلیام و سیاهه مشکلات رفتاری روژهان و همکاران (2001) پاسخ دادند. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون کواریانس تک متغیره انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد که برنامه تمرینی یوگا موجب کاهش رفتارهای آسیب به خود و رفتارهای آسیب به دیگران (05/0>P)، در گروه آزمایش شد ولی یر رفتارهای کلیشه ای اثر معناداری نداشت. نتیجه گیری: با توجه به این که کودکان اوتیسم سطح پایینی از آمادگی جسمانی را دارا می باشند، لازم است از برنامه تمرینی یوگا در برنامه های آموزشی و برنامه های اوقات فراغت آن ها استفاده شود.