مطالب مرتبط با کلیدواژه

هنردرمانی


۱.

تاثیر هنردرمانی گروهی بر مهارت ارتباط بین فردی زنان مبتلا به اختلالات روانی مزمن بستری در مرکز نگهداری و بازتوانی بیماران روانی مزمن(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: اصول بهداشت روانی سال سیزدهم پاییز ۱۳۹۰ شماره ۵۱

کلیدواژه‌ها: هنردرمانی اختلال روان پزشکی مزمن مهارت ارتباط بین فردی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۵۷ تعداد دانلود : ۶۰۷
مقدمه: در طول سه دهه ی اخیر مراقبت و بازتوانی از بیماران روانی مزمن در نظام بهداشت روانی مورد توجه فزاینده بوده است. این تحقیق جهت تعیین تاثیر هنردرمانی گروهی بر مهارت ارتباط بین فردی بیماران روانی مزمن انجام گرفته است. روش کار: پژوهش حاضر یک مطالعه ی شبه تجربی است که در مرکز نگهداری و بازتوانی بیماران روانی مزمن عاتف مشهد در شهریور ماه 1389 انجام گردیده است. جامعه ی پژوهش شامل بیماران روانی مزمن زن بستری در مرکز بوده که از بین آن ها 28 بیمار روانی مزمن زن واجد معیارهای ورودی پژوهش به شیوه ی نمونه ی در دسترس انتخاب و به روش گمارش تصادفی به دو گروه شاهد و آزمون تخصیص یافتند. سپس میزان مهارت ارتباط بین فردی آنان توسط پرسش نامه ی هوش هیجانی بار آن ارزیابی شد. آن گاه 8 جلسه ی هنردرمانی گروهی برای گروه آزمون اجرا گردید. گروه شاهد، برنامه ی مراقبتی معمول را دریافت کردند. پس از انجام مداخله، میزان مهارت ارتباط بین فردی بیماران مجددا اندازه گیری و داده های جمع آوری شده با استفاده از روش تحلیل کوواریانس تحلیل گردید. یافته ها: میان دو گروه نمونه، تفاوت نمرات در آزمون ارتباط بین فردی معنی دار بود (0001/0>P). هم چنین مقایسه ی نمرات ارتباط بین فردی افراد حتی پس از تعدیل نمرات پیش آزمون نیز معنی دار گزارش گردید (0001/0>P). نتیجه گیری: اجرای هنردرمانی گروهی سبب افزایش میزان مهارت ارتباط بین فردی در زنان بستری مبتلا به اختلال روانی مزمن گردید.
۲.

ادراک مفهوم مرگ در خانواده و آموزش مقابله های کارآمد به کودکان با رویکرد اخلاقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اخلاق سال هفتم بهار ۱۳۹۳ شماره ۲۳

کلیدواژه‌ها: هنردرمانی پدیده مرگ در خانواده واکنش کودکان آموزش راهبردهای مقابله

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی کلیات مفهوم شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی کلیات فلسفه‌ تعلیم و تربیت
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت نظری تعلیم و تربیت و کودک، نوجوان و جوان
  4. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت نظری تعلیم و تربیت و خانواده
تعداد بازدید : ۱۹۹۲ تعداد دانلود : ۷۶۹
هدف از این مقاله، بررسی ادراک کودکان از مرگ، بررسی واکنش های کودکان در برابر پدیده مرگ در والدین و آموزش روش های توضیح مرگ و مقابله مؤثر به آنان می باشد. در این راستا، پیشینه های مذهبی با استفاده از متون معتبر اسلامی و روان شناختی بررسی می شود. داده های به دست آمده با استفاده از روش هرمنوتیکی تحلیل شده و این نتایج به دست آمده است که اولاً، کودکان اطلاعات اندکی درباره مرگ و روش های مقابله با آن دارند که می توان پدیده مرگ و روش های مقابله با آن را به کودکان آموزش داد. ثانیاً توضیح عینی، صریح و روشن، بیان و ابراز احساسات، شرکت دادن کودک در جلسات مشاوره و توضیح اینکه مرگ پایان زندگی نیست ازجمله روش های مؤثر برای توضیح این رخداد به کودکان می باشد. افزون بر آن، نتایج نشان داد که استفاده از روش های هنردرمانی از قبیل: ایجاد جعبه خاطرات، استفاده از صداهای موزون و داستان های متناسب با رشد و تحول، داستان های معنوی و قرآنی و نمایش عروسکی نه تنها می تواند در شناخت ما از احساسات کودکان در مورد مرگ والدین مؤثر واقع شود، روش مؤثری برای تخلیه هیجانی است به بینش آنان در این زمینه کمک می کند.
۳.

نقش هنر درمانی در سازگاری تحصیلی، اجتماعی و هیجانی کودکان دارای اختلال یادگیری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تعلیم و تربیت استثنایی دی ۱۳۹۱ شماره ۱۱۲

کلیدواژه‌ها: اختلال یادگیری هنردرمانی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم تربیتی آموزش کودکان استثنایی ناتوانان یادگیری
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی روانشناسی هنر
  3. حوزه‌های تخصصی علوم تربیتی فعالیتهای هنری و بازی ها تطبیقی
تعداد بازدید : ۲۸۱۹ تعداد دانلود : ۳۰۱۱
اختلال یادگیری به گروه نامتجانسی از اختلال ها اطلاق می شود که به شکل مشکلات عمده در فراگیری و به کارگیری توانایی های گوش دادن، صحبت کردن، خواندن، نوشتن و استدلال یا محاسبات ریاضی آشکار می شود. اکثر کودکان با اختلال یادگیری دارای مشکلات اجتماعی هیجانی نیز می باشند که در درمان این کودکان باید به آن ها توجه ویژه شود. یکی از روش های موثر و کارآمد برای درمان کودکان با اختلال یادگیری هنردرمانی می باشد. اگر هنردرمانی همراه با کمک های آموزشی باشد علاوه بر مرتفع کردن مشکلات اجتماعی هیجانی کودکان، باعث پیشرفت تحصیلی آن ها نیز می شود. بنابراین مقاله حاضر به بررسی نقش و اهمیت هنردرمانی در درمان و سازگاری اجتماعی هیجانی و تحصیلی کودکان دارای اختلال یادگیری می پردازد.
۴.

مقایسه اثربخشی گروه درمانی وجودی با هنر درمانی گروهی بر کاهش اضطراب هستی شناسانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روان شناسی بالینی و مشاوره سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: هنرمند هنردرمانی اضطراب وجودی گروه درمانی وجودی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی روانشناسی روانشناسی مرضی تحولی اختلالات اضطرابی
  2. حوزه‌های تخصصی روانشناسی حوزه های جدید روانشناسی روانشناسی هنر
  3. حوزه‌های تخصصی روانشناسی مشاوره مشاوره گروهی
تعداد بازدید : ۱۲۴۸ تعداد دانلود : ۷۱۶
هدف: مقایسه وبررسی میزان تاثیرگذاری دو روش گروه درمانی وجودی و هنردرمانی بر اضطراب هستی شناسانه. روش: تعداد ۳۶ زن هنرمند در دو گروه مداخله و یک گروه کنترل به صورت جایگزینی تصادفی قرار گرفتند. گروه های آزمایشی دو مداخله متفاوت را طی ۱۰ جلسه هفتگی دریافت نمودند. هر سه گروه با آزمون اضطراب گود و گود قبل و بعد از مداخلات مورد سنجش قرار گرفتند. داده ها با استفاده از کوواریانس تک متغییره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج بدست آمده نشان داد که در هردو گروه درمان هستی شناسانه و هنردرمانی نسبت به گروه کنترل اضطراب هستی گرایانه بطور معناداری کاهش یافته است(۹۵/۰). ولی اثربخشی دو گروه مداخله از نظر آماری تفاوت معنادار نداشته است. بنابراین می توان به این نتیجه رسید که گروه درمانی هستی شناسانه و هنردرمانی به یک میزان در درمان اضطراب وجودی مؤثرند.
۵.

بررسی رابطه مکانیزم های دفاعی و عناصر صوری هنردرمانی در بیماران روانی(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: تحقیقات علوم رفتاری دوره پانزدهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳ (پیاپی ۴۹)

کلیدواژه‌ها: مکانیزم های دفاعی هنردرمانی آزمون PPAT اختلال دوقطبی اسکیزوفرنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۸۴ تعداد دانلود : ۹۰۹
زمینه و هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی رابطه مکانیزم های دفاعی با عناصر صوری هنردرمانی بود. مواد و روش ها: این مطالعه به روش توصیفی- همبستگی انجام شد. جامعه پژوهش شامل تمام بیماران مراجعه کننده به بیمارستان روان پزشکی شهید مدرس اصفهان و مرکز بیماران اعصاب و روان پرستو بود که از میان آن ها، 60 نفر شامل 30 بیمار مبتلا به اختلال دوقطبی (14 مرد و 16 زن) و 30 بیمار مبتلا به اسکیزوفرنی (13 مرد و 17 زن) به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. پرسش نامه سبک های دفاعی (Defense Style Questionnaire یا DSQ)، آزمون ترسیم نقاشی شخصی در حال چیدن سیب از درخت (Person Picking an Apple from a Tree یا PPAT) و مقیاس عناصر صوری هنردرمانی (Formal Elements of Art Therapy Scale یا FEATS)، جهت جمع آوری اطلاعات استفاده گردید. داده ها با استفاده از آزمون های همبستگی Pearson، Independent t و تحلیل واریانس دو متغیره در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: همبستگی مثبت و معنی داری بین مکانیزم های دفاعی شوخی، تصعید، فرونشانی، باطل سازی، واکنش وارونه و دلیل تراشی با عناصر صوری تلفیق، سطح رشدی، کیفیت خط، منطق، چرخش، جزییات اشیا و محیط و تناسب رنگ مشاهده شد. بین مکانیزم های دفاعی فرافکنی، برون ریزی، جداسازی، انکار، جابه جایی و بدنی سازی با عناصر صوری تلفیق، واقع گرایی، حل مسأله، سطح رشدی، جزییات اشیا و محیط، کیفیت خط، برجستگی رنگ و منطق نیز همبستگی منفی معنی داری وجود داشت. دو گروه بیماران دوقطبی و اسکیزوفرنی در همه عناصر صوری هنردرمانی به جزء عنصر چرخش، با یکدیگر تفاوت داشتند. علاوه بر این، تفاوت جنسیتی در سه عنصر تلفیق، سطح رشدی و کیفیت خط مشاهده گردید. نتيجه گيري: بر اساس نتایج به دست آمده، FEATS قادر خواهد بود مکانیزم های دفاعی بیماران را شناسایی کند. همچنین، به نظر می رسد این مقیاس توانایی غربالگری و تشخیص بیماری های روانی را دارد.
۶.

اثربخشی هنردرمانی مبتنی بر رویکرد شناختی- رفتاری بر خودپنداره و تن انگاره در دختران نوجوان مبتلا به اختلال بدشکلی بدن شهر اهواز

نویسنده:
منبع: مجله روانشناسی و روانپزشکی شناخت سال ششم ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۲۲) ۱۱-۲۲

کلیدواژه‌ها: هنردرمانی درمان شناختی- رفتاری خودپنداره تن انگاره اختلال بدشکلی بدن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۶ تعداد دانلود : ۵۹۱
مقدمه: اختلال بدشکلی بدن یکی از اختلالات شایع دوران نوجوانی است که با اشتغال ذهنی به وجود نقص جسمانی در بدن مشخص می شود. هدف: هدف کلی این پژوهش تعیین اثربخشی هنردرمانی مبتنی بر رویکرد شناختی-رفتاری بر خودپنداره و تن انگاره در دختران نوجوان مبتلا به اختلال بدشکلی بدن شهر اهواز بود. روش: نمونه پژوهش شامل ۳۰ نفر (۱۵ نفر گروه آزمایش و ۱۵ نفر گروه کنترل) از دانش آموزان بود که به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. روش پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود و جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه خودپنداره، روابط چند بعدی خود - بدن استفاده شد. یافته ها: برای تحلیل داده ها از روش تحلیل کواریانس چند متغیری و نرم افزار ۱۶ SPSS استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد، هنردرمانی مبتنی بر رویکرد شناختی - رفتاری در گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل باعث تغییر معنی دار در نمرات خودپنداره و تن انگاره شده است و این تأثیر در مرحله پیگیری نیز تداوم داشته است. نتیجه گیری: بنابراین می توان نتیجه گرفت که هنردرمانی مبتنی بر اصول درمانِ شناختی رفتاری می تواند در درمان افراد مبتلا به اختلال بدشکلی بدن مورد استفاده قرار بگیرد.
۷.

اثربخشی هنردرمانی بر مهارت های اجتماعی_ارتباطی، تنظیم هیجان و انعطاف پذیری رفتاری در کودکان مبتلا به اختلال های طیف اتیسم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روان شناسی افراد استثنایی دوره جدید سال هشتم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۳۰ 155 - 177

کلیدواژه‌ها: هنردرمانی مهارت های اجتماعی - ارتباطی تنظیم هیجان انعطاف پذیری رفتاری و اختلال های طیف اتیسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۶۲ تعداد دانلود : ۶۹۷
پژوهش حاضربا هدف تعیین اثربخشی هنردرمانی بر مهارت های اجتماعی_ ارتباطی، تنظیم هیجان و انعطاف پذیری رفتاری در کودکان مبتلا به اختلال های طیف اتیسم انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی و طرح آن پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری دو ماهه با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل کودکان 6 تا 12 ساله مبتلا به اختلال های طیف اتیسم شهر زنجان بود. نمونه شامل 26 کودک بود که به روش در درسترس انتخاب شدند و سپس به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند (هر گروه 13 نفر). ابزار پژوهش پرسشنامه نیمرخ مهارت های اجتماعی اتیسم اسکات بلینی، سیاهه تنظیم هیجان شیلدز و سیچتی و خرده مقیاس رفتار محدود و تکراری مقیاس رتبه بندی گیلیام- ویرایش دوم بود. گروه آزمایش در طی 44 جلسه به مدت چهار ماه تحت هنردرمانی که از برنامه مداخله هنر درمانی برای کودکان و نوجوانان درخودمانده جنیفر بت سیلورز (2008) الگوبرداری شده بود، قرارگرفتند. برای تجزیه و تحلیل داده ها علاوه بر آمار توصیفی از آمار استنباطی تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر استفاده شد. تحلیل داده ها نشان داد که هنردرمانی بر مهارت های اجتماعی_ ارتباطی و مؤلفه های آن و مؤلفه های تنظیم هیجان و بی ثباتی/منفی گرایی و همچنین انعطاف پذیری رفتاری تأثیر مطلوب داشته است، بدین معنی که برنامه مداخله ای باعث بهبود مهارت های اجتماعی_ ارتباطی، تنظیم هیجان و انعطاف پذیری شد. در نتیجه بنا بر یافته های حاصل از این پژوهش، می توان از هنردرمانی به عنوان یک روش مکمل درمانی جهت بهبود مهارت های اجتماعی_ ارتباطی، تنظیم هیجان و انعطاف پذیری رفتاری در کودکان مبتلا به اختلال های طیف اتیسم بهره برد.
۸.

اثربخشی هنردرمانی (هنرهای بصری) در بهبود علایم منفی بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی در مرکز روزانه اعصاب و روان احبا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روان شناسی افراد استثنایی دوره جدید سال نهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۳۳

کلیدواژه‌ها: هنردرمانی علایم منفی بیماری اسکیزوفرنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۹ تعداد دانلود : ۳۰۱
هنردرمانی به عنوان یکی از شیوه های روان درمانگری می تواند در تشخیص و درمان بسیاری از اختلالات راهگشا باشد. بنابراین پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشیِ هنردرمانی (هنرهای بصری)، بر روی علایم منفی بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی در مرکز اعصاب و روان احبا انجام شد. روش پژوهش، توصیفی از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی در مرکز روزانه اعصاب و روان احبا بود که از این جامعه، 14 بیمار مبتلا به بیماری اسکیزوفرنی با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. درمانجویان به مدت 10 جلسه 90 دقیقه ای، در جلسات هنردرمانی شرکت کردند. برای گردآوری داده ها از آزمون ترسیمیِ شخصی در حال کندن سیب از درخت PPAT) ) و مقیاس عناصر صوری در هنردرمانی (FEATS) استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که هنردرمانی در کاهش علایم منفی (مانند اضطراب، بی توجهی، کمبود اعتماد به نفس و افسردگی) در این بیماران مؤثر است (05/0>p). این تحقیق نشان می دهد که از هنردرمانی می توان به عنوان راهکار درمانی موثر برای علایم منفی بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی سود جست.
۹.

اثربخشی آموزش هنر خوشنویسی بر کاهش میزان اضطراب دانشآموزان دختر دبیرستان(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تربیتی سال ششم پاییز ۱۳۹۰ شماره ۲۸ 9-28

کلیدواژه‌ها: هنردرمانی خوشنویسی آموزش خوشنویسی اضطراب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۴ تعداد دانلود : ۲۳۷
پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی هنر خوشنویسی بر کاهش اضطراب دانشآموزان دختر سال اول مقطع متوسطه منطقه یک آموزش و پرورش شهر تهران در سال تحصیلی 88 – 89انجام شد. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی و طرح پژوهش از نوع پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بوده است. به منظور اجرای پژوهش از میان دبیرستانهای دخترانه منطقه یک آموزش و پرورش، یک دبیرستان به طور تصادفی انتخاب گردید. سپس صد و پنجاه و چهار نفر از دختران دانشآموز سال اول این دبیرستان با استفاده از پرسشنامه اضطراب زانک مورد ارزیابی قرار گرفتند. پس از آن سی نفر از دانشآموزانی که دارای بیشترین میزان اضطراب بودند انتخاب شدند و بطور تصادفی ساده در دو گروه پانزده نفری آزمایش و کنترل قرار گرفتند. به گروه آزمایش، ده جلسه هنر خوشنویسی، هر جلسه بیست و پنج دقیقه برای هر فرد، آموزش داده شد و به پانزده نفر دیگر به عنوان گروه کنترل هیچ نوع آموزشی داده نشد. پس از اجرای برنامه مداخلهای و تکمیل مجدد پرسشنامه مذکور توسط دو گروه آزمایش و کنترل دادههای جمعآوری شده در پیش آزمون و پس آزمون از طریق تحلیل کواریانس مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفتند. نتایج به دست آمده نشان داد که تفاوت معناداری بین دو گروه آزمایش و کنترل وجود داشت که بیانگر اثر بخش بودن آموزش هنر خوشنویسی بر کاهش میزان اضطراب میباشد.
۱۰.

تأثیر هنردرمانی بر کودکِ درون

نویسنده:
منبع: مطالعات هنر و زیباشناسی دوره اول زمستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 78-87

کلیدواژه‌ها: هنردرمانی کودکِ درون آرامش روانی نقاشی درمانی موسیقی درمانی نمایش درمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۹ تعداد دانلود : ۲۴۳
کودکِ درون، همان امروز جامعه و جهانی است که بشر در آن در حال تقلاء می باشد. توجّه به کودکِ درون و آسیب هایی که در دورانِ کودکی به روح و روان انسان وارد شده است، می تواند باعث داشتن آرامش روانی فردی، خانوادگی و اجتماعی گردد. حل معضلاتِ باقی مانده از دوران کودکی و عدم سرکوب آن موجب کاهش اختلالات روحی و روانی به صورت نسل به نسل می شود. هدف از پژوهشِ حاضر کمک به شناخت کودک درون با استفاده از شیوه هایِ غیر دارویی می باشد. تحقیق حاضر از طریق مطالعه کتابخانه ای (چاپی و دیجیتالی)، مصاحبه و با استفاده از منابع مختلفی از قبیل کتاب، مقاله، پایان نامه و پروژه نگارش شده است. یافته ها نشان می دهند، که هنردرمانی دارای زیر شاخه هایِ متعدّدی چون: نقاشی درمانی، نمایش درمانی، قصّه درمانی، شعر درمانی، سینما درمانی و موسیقی درمانی می باشد. هنر درمانی، به نوبه خود یک تکنیک است که احتیاج به پیش زمینه ندارد و در زمان اتمام آن، نباید توقّع هنرمند شدن را داشت، یعنی هدف در هنر درمانی ایجاد اثری زیبا نیست، بلکه هدف برون ریزی احساسی می باشد که باید منجر به نوعی بازسازی روحی و روانی گردد. نتایج پژوهشِ حاضر، نشان می دهد که هنردرمانی، راهی برای برون ریزی احساسی، کمک به آرامش روان و رسیدن به کودک درون است.
۱۱.

بررسی اثر موریتا- هنردرمانی بر اهمال کاری تحصیلی دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های علوم شناختی و رفتاری سال یازدهم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۲۰) 1 - 12

کلیدواژه‌ها: اهمال کاری تحصیلی موریتادرمانی هنردرمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۹ تعداد دانلود : ۱۷۱
اهمال کاری، یکی از رفتارهای بسیار شایع در بین افراد و ازجمله دانشجویان است که به آسیب های روانی و جسمی متعددی منجر می شود؛ ازاین رو نیازمند توجه و درمان است. این پژوهش با هدف تعیین میزان اثر ترکیب موریتادرمانی و هنردرمانی بر اهمال کاری تحصیلی دانشجویان انجام شده است. طرح پژوهش از نوع کارآزمایی بالینی با گروه کنترل است. جامعه آماری شامل همه دانشجویان دختر رشته های روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه پیام نور در نیمسال تحصیلی اول 1394-1395 بود. تعداد 40 دانشجو براساسِ نمرات به دست آمده از اجرای پرسشنامه اهمال کاری تحصیلی سواری (1390) از جامعه آماری انتخاب شدند و به طورِ تصادفی به دو گروه آزمایشی و کنترل تقسیم شدند. گروه آزمایشی طی هشت جلسه دوساعتی به مدتِ دو ماه درمان ترکیبی موریتا هنردرمانی را براساسِ پروتکل ویلیامز پترسون (2012) دریافت کرد. نتایج تحلیل مانکووا نشان داد گروه آزمایش در مرحله پس آزمون کاهش معنی داری در اهمال کاری تحصیلی (P=0/020) داشت. به علاوه، نتایج مربوط به تحلیل های تک متغیری نشان داد موریتا هنردرمانی بر مؤلفه های اهمال کاری تحصیلی (عمدی، ناشی از خستگی جسمی و روانی، ناشی از بی برنامگی) نیز به طورِ معنی داری مؤثر بوده است (p<0/05). براساسِ نتایج به دست آمده از پژوهش، به نظر می رسد ترکیب موریتا هنردرمانی روش مناسبی برای کاهش اهمال کاری تحصیلی است.
۱۲.

تأثیر هنردرمانی به شیوه بازی با رنگ بر میزان شادزیستی کودکان مبتلا به سرطان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سلامت روان کودک دوره نهم بهار ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۳۰) ۱۴-۱

کلیدواژه‌ها: هنردرمانی بازی با رنگ شاد زیستی کودکان مبتلا به سرطان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۹ تعداد دانلود : ۱۶۸
زمینه و هدف: عملکرد هنردرمانی مبتنی بر تسهیل تغییرات مثبت مانند شاد زیستی از طریق تعامل با درمانگر و مواد هنری در یک محیط امن است. از سویی یکی از بیماری هایی که در کودکان بیشترین عواقب منفی روانی را دارد، سرطان است؛ بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر هنردرمانی به شیوه بازی با رنگ بر میزان شاد زیستی کودکان 6 تا 10 ساله مبتلا به سرطان انجام شد. روش: روش پژوهش شبه تجربی و از طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه استفاده شد. نمونه مورد مطالعه شامل 30 کودک مبتلا به سرطان از شهر اصفهان در سال 1396 بود که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به تصادف در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گواه (15 نفر) جای دهی شدند. گروه آزمایش طی 15 جلسه تحت مداخله هنردرمانی به شیوه بازی با رنگ قرار گرفت و گروه گواه هیچ گونه مداخله ای تا پایان آزمایش دریافت نکردند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه شاد زیستی (مورگان، 2014) استفاده شد. داده های به دست آمده با روش آماری تحلیل کوواریانس و با نرم افزار آماری spss22، تجزیه وتحلیل شدند. یافته ها: یافته های آماری نشان داد که بین عملکرد دو گروه آزمایش و گواه در میزان شاد زیستی و مؤلفه های آن از جمله خلق و تفکر شادمانه تفاوت معنادار آماری (0/05>P) وجود دارد. نتیجه گیری: بنابراین می توان نتیجه گرفت که هنردرمانی به شیوه بازی با رنگ با تأکید بر تخلیه هیجانات منفی باعث بهبود شاد زیستی کودکان مبتلا به سرطان می شود و این شیوه را می توان به عنوان یک روش درمانی و مداخله ای مناسب برای بهبود خلق این کودکان پیشنهاد داد.
۱۳.

بررسی زیبایی شناختی نظریه ارتقای سلامت روانی با قرائت آیات قرآنی؛ مطالعه موردی: ساختار هندسی سوره مبارکه انسان(مقاله پژوهشی وزارت بهداشت)

نویسنده:
منبع: پژوهش در دین و سلامت دوره ۸ تابستان ۱۴۰۱ شماره ۲ 163-176

کلیدواژه‌ها: دین زیبایی شناختی سوره انسان قرآن هنر هنردرمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۹ تعداد دانلود : ۲۳۹
سابقه و هدف: تا به حال پژوهش مستقلی درباره جمال و زیبایی های قرآن انجام نشده است. با عنایت به حلقه های مفقوده در مبادی نظری پژوهش های پژوهشگران تجربی درباره قرائت و استماع آیات قرآنی، هدف این پژوهش پیشنهاد و معرفی روش شناسی خاص در پژوهش ها و آزمایش های میان رشته ای با موضوعیت هنر و زیبایی های قرآن کریم بود.
۱۴.

نقش «پروژه های هنرمحور» در ترمیم عاطفی آسیب دیدگان بحران های طبیعی (تحلیل روان شناختی پروژه های هنر محور پس از حوادث آتش سوزی در استرالیا)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگ - ارتباطات سال بیست و سوم تابستان ۱۴۰۱شماره ۵۸ 229 - 268

کلیدواژه‌ها: استرالیا بحران های طبیعی پروژه های هنرمحور مدیریت بحران هنردرمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۷ تعداد دانلود : ۸۰
وقوع بلایای طبیعی با تبعات منفی روانی برای بازماندگان همراه است؛ ازاین رو، مداخلات اصولی به منظور تسریع روند ترمیم روانیِ آنان ضروری است. بهره گیری از قابلیت های هنر نقشی مؤثر در کاستن آسیب های روانی واردشده به جامعه دارد. هرچند کاربرد روان شناسانه هنر به شکل امروزینِ آن که نخستین بار «فروید» آن را ارائه کرد، به سرعت طى سی سال گذشته رشد کرده است؛ اما «پروژه های هنرمحور» مفهوم جدیدی است که در دو دهه گذشته در تعریف پروژه هایی بر اساس «رهبری هنری» و با در نظر گرفتن فرهنگ محلی، در راستای خلق تعامل مثبت و خلاقانه در جوامع آسیب دیده در مواجهه با بحران، به کار گرفته شده و برخلاف رویکرد سنتی که به استفاده از هنر در کاهش عوارض پس از سانحه محدود می شد، بر استفاده از ظرفیت های چندگانه هنر در مراحل مختلفِ پیش، هنگام و پس از وقوع بحران تأکید دارد. کشور استرالیا در سال های اخیر، هدفمند و مستمر، در اجرای پروژه های هنرمحور در مواجهه با بحران های طبیعی موفق عمل کرده و نتایج مطلوبی را به دست آورده است. این پژوهشِ کیفی، با مطالعه این پروژه ها به روش توصیفی تحلیلی، به دنبال کسب بینشی جدید در زمینه بهره مندی از هنر در کاهش آسیب های روانی ناشی از بحران های طبیعی است. بر اساس یافته های این پژوهش، توجه نظام مند به نقش هنر در تمامی مراحل و در سطوح مختلف مدیریت بحران کشور و استفاده از مدیوم های مختلف هنری متناسب با بحران، ضمن در نظر گرفتن تفاوت های سنی و جنسی، نقشی چشمگیر در کاستن آسیب های روانی ناشی از بحران های طبیعی و ترمیم عاطفی بازماندگان حوادث دارد.
۱۵.

رهایی از علائم استرس پس از سانحه: مطالعه ای بر ترکیب هنر و ذهن آگاهی

نویسنده:
منبع: مجله روانشناسی و روانپزشکی شناخت سال نهم ۱۴۰۱ شماره ۶ (پیاپی ۴۵) 145-131
تعداد بازدید : ۱۷۴ تعداد دانلود : ۱۱۴
مقدمه: اگرچه آزار جنسی کمتر به عنوان یک آسیب اجتماعی جدی شناخته می شود، می تواند عواقب شدیدی برای سلامت روان داشته باشد. هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی نرخ ریزش و اثربخشی درمان هنر و ذهن آگاهی بر استرس پس از سانحه در آزاردیدگان جنسی بود. روش: پژوهش حاضر یک کارآزمایی بالینی کنترل شده از نوع پیش آزمون- پس آزمون- پیگیری دو ماهه با گروه کنترل بود. جامعه ی آماری شامل زن های آزاردیده ی جنسی مراجعه کننده به کلینیک های روان درمانی همدان در سال ۱۳۹۸ بودند که از میان آن ها ۱۶ نفر به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (۸ نفر) و کنترل (۸ نفر) قرار گرفتند. پرسشنامه های مورد استفاده تأثیر رویداد (۲۰۰۷) و افسردگی- اضطراب- استرس-۲۱ (۱۹۹۵) بود. درمان هنر و ذهن آگاهی طی هشت جلسه ی هفتگی ۲ ساعته برای گروه آزمایش اجرا شد. داده ها در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی، به کمک تحلیل کوواریانس یک راهه و نرم افزار SPSS نسخه ی ۲۲ تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد که درمان هنر و ذهن آگاهی شدت افکار مزاحم ۲۰/۳۴= F در سطح ۰/۰۰۱، برانگیختگی ۲۰/۴۳= F در سطح ۰/۰۰۱، اجتناب ۱۴/۳۲= F در سطح ۰/۰۰۲ و استرس ۳۳/۴۶= F در سطح ۰/۰۰۱ را به میزان معناداری در گروه آزمایش کاهش داد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که درمان ترکیبی هنر و ذهن آگاهی می تواند نقش مهمی در بهبود استرس پس از سانحه در آزاردیدگان جنسی داشته باشد. پیشنهاد می شود درمانگران برای افرادی که از یادآوری تروما ترس شدیدی دارند از این مداخله استفاده نمایند.
۱۶.

تدوین بسته هنر-بازی درمانی شناختی-رفتاری مبتنی بر تجارب زیسته کودکان تک والد: رویکرد کیفی تحلیل مضمون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سنجش و پژوهش در مشاوره کاربردی دوره ۴ پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۱۳) 34-18
تعداد بازدید : ۱۸۷ تعداد دانلود : ۱۹۸
زمینه و هدف: کودکان تک والد بدلیل اثرات منفی ناشی از عدم حضور یکی از والدین، نیازمند یاری و مساعدت فراوانی هستند. این پژوهش با هدف تدوین بسته هنر-بازی درمانی شناختی-رفتاری مبتنی بر تجارب زیسته کودکان تک والد با استفاده از تحلیل محتوای کیفی استقرائی نیازمحور انجام شد . روش پژوهش: روش پژوهش تحلیل مضمون استقرایی نیازمحور بود. جامعه آماری پژوهش علاوه بر متون علمی ، شامل متخصصین و کارشناسان حوزه هنر و بازی درمانی و نیز کودکان 6 تا 12 سال تک والد در شهر اصفهان بود. از جامعه آماری مورد اشاره ۲۵ نفر از طریق نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. برای دستیابی به تجارب زیسته کودکان 6 تا 12 سال تک والد در دو عرصه هنر و بازی درمانی، از فرم مصاحبه نیمه ساخت دار و اکتشافی با مادران آن ها در باب مشکلات و نیازهای کودکان مورد مطالعه استفاده شد. لازم به ذکر است که نمونه گیری تا زمان اشباع داده ها ادامه یافته است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، ابتدا داده ها ثبت و کدگذاری شده و سپس بر پایه رویکرد تحلیل مضمون استقرایی براون و کلارک مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت . یافته ها: یافته ها منجر به تهیه بسته هنر-بازی درمانی شناختی-رفتاری متناسب با نیازهای روان شناختی کودکان تک والد بصورت ۱۰ جلسه ۹۰ تا ۱۲۰ دقیقه ای با توافق تخصصی بین ارزیابان ۹۴/۰ گردید. اجزاء و ساختار برنامه هنر-بازی درمانی شناختی-رفتاری، متشکل از فنون تلفیقی هنردرمانی و بازی درمانی ویژه کودکان تک والد، متمرکز بر نارسائی های عاطفی و هیجانی، نارسائی های بالینی و رفتاری، نارسائی های شناختی، نارسائی های اجتماعی، لزوم به نیاز شناخت و آگاهی، انجام فعالیت های لذت بخش، شکایات جسمانی و نارسائی های عملکردی و تحصیلی است . نتیجه گیری: در نهایت بسته هنر-بازی درمانی شناختی-رفتاری مبتنی بر تجارب زیسته کودکان تک والد با توجه به یافته های تحلیل مضمون برای کودکان تک والد (۶ تا ۱۲ سال) تدوین و مفاهیم مستخرج از متون مورد استفاده در قالب ساختار جلسات متعدد اموزشی تدوین و پردازش گردید و برای هر جلسه اموزشی بخش های موضوع جلسه، اهداف جلسه، محتوای جلسه، روش اموزش و ارایه تمرین و تکلیف طراحی شد .
۱۷.

نقد و بررسی کتاب هنر همچون درمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال ۲۳ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۱۱۱) 347-371

کلیدواژه‌ها: هنردرمانی هنر برای هنر هنر سفارشی خودشناسی کارکردهای هنر هنر ارزشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۹ تعداد دانلود : ۱۲۰
انسان در دوره های مختلف، هنر را به صورت ابزاری درآورده تا به کمک آن بتواند احساسات درونی اش را بیان نموده و بر ترس هایش غلبه کند. کتاب «هنر همچون درمان» توسط آلن دوباتن و جان آرمسترانگ در زمینه هنردرمانی تدوین و نگارش شده و مهرناز مصباح آن را به فارسی ترجمه کرده است. این کتاب با هدف تبیین کارکردهای گوناگون هنر در زمینه های مختلف روحی و روانی، اقتصادی و غیره به رشته تحریر درآمده و اگرچه در پاره ای از مباحث هنر به نوعی فدای درمان شده و از ارزش واقعی آن می کاهد، اما در مواردی نیز رویکردهای ارزنده ای ارائه می کند. پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی به نقد انتقادی کتاب پرداخته است. روی سخن نوشتار حاضر با کیفیت شکلی و محتوایی نسخه ترجمه فارسی این کتاب است و نقد و بررسی کتاب اصلی محل تمرکز نخواهد بود. پس از مطالعه این کتاب می توان چنین استنباط کرد که هدف نویسندگان از نگارش آن این است که هنر را از جایگاه اصلی اش به زیر بکشند. از این رو شاید هنردوستانی که به نظریه «هنر برای هنر» معتقدند، با مطالب این کتاب مخالف باشند. کتاب حاضر نگاهی افلاطونی به هنر دارد و هنر را فقط در صورتی ارزشمند می داند که بتواند به درمان مشکلات روانی انسان ها بپردازد.
۱۸.

اثر برنامه هنردرمانی مادرمحور بر رفتارهای کلیشه ایی، مهارت های کلامی و تعاملات اجتماعی کودکان اتیسم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روانشناسی کاربردی سال ۱۷ بهار ۱۴۰۲شماره ۱ (پیاپی ۶۵) 126 - 107

کلیدواژه‌ها: اتیسم برنامه هنردرمانی مادرمحور هنردرمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۷ تعداد دانلود : ۱۲۱
هدف: پژوهش حاضر با هدف اثربخشی هنردرمانی مادرمحور بر کاهش و بهبود مشکلات اساسی این کودکان درحیطه مهارت های کلامی، تعاملات اجتماعی و رفتارهای کلیشه ایی آن ها انجام شد. نقص مداوم در ارتباط اجتماعی و همچنین وجود رفتارها و حرکات محدود، تکراری، کلیشه ایی و یکنواخت از علائم طیف اتیسم است که نیاز به مداخلات را در این کودکان ضروری می سازد. روش: روش مورد استفاده در پژوهش، روش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون _ پس آزمون، همراه با گروه کنترل و پیگیری (دوماهه) است. تعداد بیست مادر و کودک دارای اختلال طیف اتیسم (واجد ملاک های ورود) از میان مادران و کودکانی که به کلینیک آموزش و پژوهش کودکان با اختلال ویژه دانشگاه شهیدبهشتی مراجعه کردند، انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه ده نفره آزمایش و گواه قرار داده شدند. هر دو گروه در سه مرحله، پیش و پس از مداخله و دو ماه بعد از مداخله، به مقیاس درجه بندی اتیسم گیلیام پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از شاخص های توصیفی و روش های آماری t استیودنت و تحلیل واریانس آمیخته استفاده شده است. یافته ها: یافته ها نشان داد که برنامه هنردرمانی مادرمحور به طور معناداری مشکلات اساسی کودکان دارای اختلال طیف اتیسم در گروه آزمایش را بهبود بخشیده است یعنی مهارت های کلامی ( 046/0 sig=؛ 13/4 F=) و تعاملات اجتماعی (011/0 sig=؛ 12/7 F=) افزایش و رفتارهای کلیشه ایی ( 001/0 sig<؛ 83/43 F=) کاهش یافته است. نتیجه گیری: بنابراین اثربخشی برنامه هنردرمانی مادرمحور تائید گردید و می توان از این برنامه در مراکز درمانی و توانبخشی کودکان اتیستیک استفاده نمود.
۱۹.

اثربخشی هنردرمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر افسردگی، اضطراب و استرس در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: تعالی مشاوره و روان درمانی دوره یازدهم زمستان ۱۴۰۱ شماره ۴۴ 56 - 65

کلیدواژه‌ها: هنردرمانی سلامت روان قند خون یوگا مدیتیشن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹ تعداد دانلود : ۱۵۴
هدف: دیابت از جمله بیماری هایی است که علاوه بر علل پزشکی می تواند علل روان شناختی نیز داشته باشد. بنابراین، هدف از پژوهش حاضر بررسی اثربخشی هنردرمانی مبتنی بر ذهن آگاهی بر سلامت روان (افسردگی، اضطراب و استرس) بیماران مبتلا به دیابت نوع دو بود.  روش: پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل در انتظار درمان بود. نمونه پژوهشی شامل 50 نفر از افراد مبتلا به دیابت نوع دو بود که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل در انتظار درمان قرار گرفتند. گروه آزمایش، طی 12 جلسه هنردرمانی مبتنی بر ذهن آگاهی را دریافت کرد در حالی که گروه کنترل در انتظار درمان هیچ مداخله ای دریافت نکرد. برای اندازه گیری متغیرهای روان شناختی، از نسخه فرم کوتاه مقیاس های افسردگی، اضطراب و استرس (DASS-21) استفاده شد. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس یک سویه توسط نسخه 25 نرم افزار SPSS در سطح معنا داری 05/0=α مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.  یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس یک سویه نشان داد که نشان داد که یک دوره هنردرمانی مبتنی بر ذهن آگاهی باعث کاهش معنا دار افسردگی و اضطراب بیماران مبتلا به دیابت نوع دو شد (05/0>p) اما تاثیر معنا داری بر استرس بیماران مبتلا به دیابت نوع دو نداشت (05/0<p).  نتیجه گیری: با توجه به نتایج مطالعه حاضر، اعمال مداخله مذکور جهت ارتقاء سلامت روان در افراد مبتلا به دیابت نوع دو پیشنهاد می شود.
۲۰.

تأثیر هنر درمانی گروهی بر پرخاشگری و سازش یافتگی اجتماعی کودکان با اختلال بیش فعالی/ نقص توجه شهر تهران در سال 1399(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تربیتی سال ۱۸ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۷۵

کلیدواژه‌ها: هنردرمانی پرخاشگری سازش یافتگی اجتماعی اختلال بیش فعالی/ نقص توجه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۱ تعداد دانلود : ۱۳۳
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر هنردرمانی گروهی بر پرخاشگری و سازش یافتگی اجتماعی کودکان با اختلال بیش فعالی/ نقص توجه انجام شد. روش پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل 90 کودک 12- 8 سال مبتلا به اختلال بیش فعالی/ نقص توجه مراجعه کننده به یکی از مراکز اختلالات رفتاری شهر تهران در شش ماهه اول سال 1399 بودند. از بین آنها 30 نفر (21 پسر و 9 دختر) به روش نمونه گیری هدفمند، به عنوان نمونه پژوهش انتخاب و در دو گروه آزمایش و گواه به نسبت یکسان، گمارده شدند. افراد گروه آزمایش، برنامه هنردرمانی (هنرهای بصری) را در 10 جلسه 90 دقیقه ای (هر هفته دو جلسه) به صورت گروهی دریافت کردند، گروه گواه در لیست انتظار قرار گرفت. به منظور جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه های پرخاشگری (شهیم، 1385) و سازش یافتگی اجتماعی (سینها و سینگ، 1993)، استفاده شد. یافته های حاصل از تحلیل کوواریانس چندمتغیره نشان داد که با کنترل اثر پیش آزمون، بین میانگین نمرات پس-آزمون افراد گروه آزمایش و کنترل در متغیرهای پرخاشگری و سازش یافتگی اجتماعی تفاوت معناداری وجود داشت (001/0>P). در مجموع، با توجه به نتایج این پژوهش می توان گفت که هنردرمانی گروهی بر کاهش پرخاشگری و افزایش سازش یافتگی اجتماعی کودکان با اختلال بیش فعالی/ نقص توجه، مؤثر بود.