مطالب مرتبط با کلیدواژه

کردستان


۴۱.

تأثیر عوامل اجتماعی- فرهنگی بر تمایل به مصرف مشروبات الکلی در میان جوانان استان کردستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دانش انتظامی سال هجدهم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۷۳)

کلیدواژه‌ها: جوانان خانواده کردستان ناهنجاری مشروبات الکلی پایبندی دینی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی فرهنگ
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی مسایل اجتماعی و انحرافات
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده جوانان
تعداد بازدید : ۱۴۲۸ تعداد دانلود : ۷۵۹
زمینه و هدف: مصرف مشروبات الکلی یکی از ناهنجاری های اجتماعی است که عوامل بسیاری در گرایش شهروندان به آن مؤثر هستند. در سال های اخیر مصرف مشروبات الکلی نه تنها رشد قابل توجهی داشته بلکه به سنین پایین و جنس زن نیز سرایت گسترده داشته است. در این راستا، هدف مطالعه حاضر تبیین عوامل مؤثر بر تمایل به مصرف مشروبات الکلی در استان کردستان است. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل جوانان 18 تا 29 ساله شهرهای بانه و سنندج هستند و حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 342 نفر برآورد شده و به شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه محقق ساخته روا (براساس نظر خبرگان) و پایا (براساس ضریب آلفای کرونباخ =87/0) بوده و داده ها با کمک نرم افزار «اس.پی.اس.اس» و آزمون همبستگی تحلیل شدند. یافته ها و نتایج: نتایج نشان دهنده وجود ارتباط معنادار بین متغیرهای وضعیت آنومیک فردی، امید به آینده، در دسترس بودن مشروبات، پایبندی دینی و سابقه مصرف خانوادگی و متغیر «گرایش به مصرف مشروبات الکلی» است. همچنین متغیرهای امید به آینده، کنترل و نظارت خانواده، پیوندهای افتراقی، پایبندی دینی و مذهبی (فردی و خانوادگی)، حدود 68 درصد از واریانس گرایش به مصرف مشروبات الکلی در جامعه هدف را تبیین می کنند.
۴۲.

مسئله کردی در روابط ایران و ترکیه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژئوپلیتیک سال دوازدهم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۴۳)

کلیدواژه‌ها: ایران عراق ترکیه کردستان سوریه مسئله کردی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۱۰ تعداد دانلود : ۱۵۴۰
در فراز و نشیب روابط ایران و ترکیه، مسئله کُردی آثار و پیامدهای داخلی و منطقه ای آشکاری داشته است. ملاحظات ژئوپلیتیکی و ژئواستراتژیکی ایران و ترکیه از دهه 1990 به بعد، آشکارا با نیازهای اقتصادی دو کشور پیوند یافته است. این نیازها همکاری دو کشور را معطوف به توجه به واقعیت های ژئوپلیتیک نموده است. هیچ یک از این دو کشور با نفوذ بر جنبش کُردی در کشور دیگر؛ مشروعیت و ساختار نظام حکومتی دیگری را تهدید نکرده است. از طرفی رقابت های دو کشور در کردستان عراق و سعی در تأثیرگذاری بر تحولات مناطق کردنشین سوریه پس از بحران سوریه، حملات داعش علیه کوبانی، روابط دو کشور را به سوی تنش پیش برد. مسئله کُردها و ملی گرایی کُردی، به ویژه در کردستان عراق و مناطق کردنشین سوریه، موجب واگرایی در روابط ایران و ترکیه شده است. این نوشتار با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی، روابط ایران و ترکیه را در پیوند با مسئله کُردها از سال 1991 تا 2013 بررسی می کند. به نظر می رسد مسئله کردی بر سیاست های کلی ژئوپلیتیکی و ژئواستراتژیکی دو کشور تأثیر تعیین کننده ای نداشته است.
۴۳.

هم زیستی معماری و طبیعت در روستاهای پالنگان و آویهنگ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: منظر زمستان ۱۳۹۵ شماره ۳۷

کلیدواژه‌ها: کوه کردستان روستای آویهنگ روستای پالنگان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۱ تعداد دانلود : ۴۴۸
خانه های پالنگان طوری روی کوه های شاهو نشسته اند که مشکل بشود گفت روستا کجا تمام می شود و یا طبیعت کوهستانی از کجا شروع شده است . صخره ها چنان به خانه ها رسیده اند که انگار بازویی به آرنج رسیده باشد؛ به مانند عضوهایی زنده از « یک » بدن؛ هم خون و هم نفس . نوشتار حاضر با زبان ادبیات و تصویر هم نشینی بی مرز و تکلف و همزیستی شاعرانه روستای پالنگان و آویهنگ با کوه را با روایتی شاعرانه بیان می کند، مفصل های شکل گرفته میان کوه و روستا را می کاود : سرایت کوه در روستا و روستا در کوه را تصویر می کند .
۴۴.

چرایی حکومت فرهادمیرزا معتمدالدوله بر کردستان و پیامدهای آن (1284تا1291ق/1867تا1874م)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های تاریخی دوره جدید سال نهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳ (پیاپی ۳۵)

کلیدواژه‌ها: قاجاریه کردستان اورامان خاندان اردلان فرهادمیرزا معتمدالدوله

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی قاجار سیاسی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی قاجار اجتماعی
  3. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی تاریخ محلی
تعداد بازدید : ۱۰۵۸ تعداد دانلود : ۷۹۰
از زمان قدرت یابی خاندان اردلان، ایالت کردستان ایران تحت حاکمیت بنی اردلان اداره می شد و حکمرانان آن مناسبات خود را با دولت های مرکزی به نحوی تنظیم می کردند که استقلال خود را در جایگاه حکومتی محلی حفظ کنند. این خاندان تا زمان ناصرالدین شاه قاجار بر کردستان حکومت کرد؛ اما در این زمان و در راستای سیاست تمرکزگرایی ناصری و قاجاری کردن حکومت ایالات، شاهزاده فرهادمیرزا معتمدالدوله به حکومت کردستان تعیین شد و این گونه، به حیات سیاسی اردلان ها پایان داده شد. معتمدالدوله شورش های کردستان را سرکوب کرد و ناامنی را از بین برد و نظم و امنیت را در آنجا برقرار کرد. این شورش ها و ناامنی ها در اثر ناتوانی آخرین والی اردلان و خودسری های بزرگان اورامان و حملات عشایر جاف پدید آمده بود. او سپس در این ایالت، اقدامات عمرانی و اصلاحی انجام داد. در این پژوهش، دوران حکومت معتمدالدوله بر کردستان پس از برافتادن حکومت محلی اردلان و اقدامات وی در این ایالت برای تثبیت قدرت قاجارها، به شیوﮤ توصیفی تحلیلی، بررسی شده است. یاﻓﺘﮥ پژوهش نشان می دهد که تغییر سیاست قاجارها در مقابل خاندان اردلان، به سیاست تمرکز قدرت توسط دربار قاجار بستگی داشت و معتمدالدوله با مهار کانون های بحران و برقراری امنیت، در تثبیت قدرت قاجارها بر کردستان نقش مهمی ایفا کرد.
۴۵.

گرایش امان الله خان اردلان به شیخیه علل و پیامدهای آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تاریخ فرهنگی سال هشتم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۳۰

کلیدواژه‌ها: قاجاریه کردستان شیخیه خاندان اردلان امان الله خان دوم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۴۰ تعداد دانلود : ۹۱۰
خاندان اردلان یکی از خاندان های حکومتگر در منطقه کردستان بود که به سبب عوامل متعدد فرهنگی و تاریخی، ضمن امتناع از پذیرش مذهب رسمی تشیع، اطاعت از صفویه را پذیرفت و تا اواخر قاجاریه، اعضای این خاندان تابع حکومت مرکزی بودند. اگرچه ساکنان منطقه بر مذهب شافعی باقی ماندند، ولی خاندان والی از اواسط عهد صفوی به بعد مذهب شیعه را پذیرفتند. آخرین والی اردلان، امان الله خان دوم (حک: 1265-1284 ق)، که از طرف مادر قاجاری بود، به شیخیه گروید و برای مدتی (هرچند کوتاه) سنندج را به یکی از مراکز تبلیغات شیخیه مبدل ساخت. این پژوهش به روش تاریخی، ضمن بررسی روند حضور شیخیه در کردستان، علل همراهی امان الله خان دوم با شیخیه و همچنین پیامدهای این قضیه را مورد بررسی قرار داده است. این مقاله نشان می دهد که همراهی امان الله خان والی با شیخیه در نتیجه عوامل و انگیزه های مختلف سیاسی، شخصی و خانوادگی بوده است. حضور و فعالیت شیخیه در کردستان، برای ترویج عقاید خود، قریب به سه سال به طول انجامید. در نتیجه گرایش والی به شیخیه، همدلی میان ساکنان کردستان با وی از میان رفت و روابط والی با دولت مرکزی نیز تحت تأثیر قرار گرفت. سرانجام این امر به زوال زودرس حکومت اردلان کمک کرد.
۴۶.

سیاست های زبانی پهلوی اول در کردستان و پیامدهای آن (با تأکید بر مدارس)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات تاریخ فرهنگی سال هشتم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۳۰

کلیدواژه‌ها: رضاشاه زبان فارسی کردستان یکسان سازی فرهنگی مدارس جدید

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی پهلوی اول فرهنگی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه باستان شناسی
  3. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی تاریخ محلی
تعداد بازدید : ۲۱۰۳ تعداد دانلود : ۱۷۳۰
روشنفکران دوران پهلوی اول وحدت ملی را مقدمه یکپارچگی سیاسی کشور و راهکاری برای کاهش تعارضات قومی و آشوب های محلی می دانستند. تحقق این امر از دیدگاه آنان به معنای از میان بردن همه تفاوت های موجود در شیوه زندگی، لباس، زبان و... بود. در این میان، گرایش و علاقه همه اقوام ایرانی به زبان فارسی و نقش تاریخی این زبان در وحدت ملی باعث شد گسترش این زبان به عنوان یکی از محورهای اساسی سیاست یکسان سازی مورد توجه قرار گیرد. به همین منظور، دولت می کوشید با راهکارهایی چون توسعه مؤسسات معارفی، استخدام معلمان غیربومی و ممنوعیت استفاده از زبان ها و گویش های محلی زمینه را برای ترویج یک زبان واحد در جهت نیل به وحدت ملی فراهم سازد. اما به کارگیری روش های تحمیلی، دخالت نهادهایی چون ارتش، ممنوعیت استفاده از زبان کردی و تلاش در جهت تضعیف آن بر علاقه مندی و عشق دیرینه کردها به زبان و ادبیات فارسی تأثیر منفی گذاشت و زمینه را برای افزایش تمایلات قومی فراهم ساخت. بررسی اهداف، روند و پیامدهای سیاست های زبانی دولت پهلوی اول در کردستان با تکیه بر اسناد محور اصلی این پژوهش است.
۴۷.

تاریخ سلاطین هورامان تداوم یا تحول تاریخ نگاری محلی در کردستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ های محلی ایران سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۱۰)

کلیدواژه‌ها: قاجار کردستان تاریخ نگاری محلی خاندان اردلان هورامان سلاطین هورامان

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی تاریخ محلی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه تاریخ نگاری
تعداد بازدید : ۲۲۰۲ تعداد دانلود : ۱۰۴۴
ایالت کردستان، مقارن دورة قاجار،در زمینة تألیف تاریخ های محلی حیات بالنده ای داشته است. تواریخ محلی تواریخی هستند که گرایش های زیست بوم نگاری پررنگی دارند. این تاریخ ها، به دلیل نگاه مورخان از پایین به بالا، محتوایی متنوع دارند؛ لذا در بررسی تاریخ اجتماعی حائز اهمیت هستند.یکی از مهم ترین نمونه های این تواریخ، تاریخ سلاطین هوراماناست. این کتاب، در عهد مظفری، با محوریت سلسله سلاطین هورامان و در منطقة هورامان کردستان نگارش یافته است. خاندان سلاطین هورامان، از امرای حاکم بر بلوک هورامان،از بلوکات تابع ایالت کردستان ایران به مرکزیت سنندج بودند که تاسال 1284ق. خاندان کرد اردلان بر این ایالت حکومت می کردند. یافته های پژوهش نشان می دهد از میان آثار عرضه شده در کردستان، از صدر قاجار تا پایان عهد مظفری، به جز کتاب تحفة ناصریاز میرزا شکرالله سنندجی، که برخی دیدگاه های نوین نسبت به تاریخ نویسی داشته است، بقیة تواریخ از جمله تاریخ سلاطین هورامانبه سبک و سیاق مورخان سنّتی نگارش یافته است.
۴۸.

واکاوی «مسئله گرانی نان» در کردستانِ دوره قاجار و تبیین عوامل موجده آن (1332 - 1342ه.ق)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ اسلام و ایران دوره جدید تابستان ۱۳۹۶ شماره ۳۴ (پیاپی ۱۲۴)

کلیدواژه‌ها: قاجار نان کردستان گرانی نیروهای خارجی اعیان و مالکین

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی پهلوی اول اجتماعی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی تاریخ محلی
تعداد بازدید : ۱۲۰۲ تعداد دانلود : ۹۹۹
«نان» به عنوان غذای اصلی و قوت غالبِ مردم ایران در دوره قاجار و گرانی آن به ویژه طی سال های جنگ جهانی اول (1332 - 1336ق/ 1914 - 1918م) مسئله ای فراگیر در تمام نواحی ایران بود. مردمِ کردستان هم در غرب کشور، گرفتار مسئله قحطی و گرانی نان شدند. البته برخلاف دیگر نواحی که با رفتن نیروهای روسیه و انگلیس و برطرف شدن خشکسالی و رفع برخی از عوامل دیگر، اوضاع تغییر کرد و در کیفیت و قیمت گندم و نان ثبات نسبی، به وجود آمد، در کردستان این گونه نشد و با وجودِ خروج نیروهای بیگانه، بارش بارا ن های گسترده و غله فراوان، دامنه گرانی بعد از سال 1336ه.ق/ 1918م گسترده تر شد. از این رو، «مسئله گرانی نان» در کردستان دوره قاجار نیاز به تحلیل، تعلیل و واکاوی دارد. این مقاله حولِ محور این پرسش شکل گرفته که چه عواملی سبب شکل گیری مسئله گرانی نان در کردستان دوره قاجار (1332 - 1342ق/ 1914- 1924م) شدند؟ در پاسخ، مقاله این مدعا را طرح می کند، عواملی که مسئله گرانی نان در کردستان دوره قاجار را شکل دادند، هر کدام با فراهم آوردن شرایط مناسب، سعی کردند از همین مسئله برای حذف عامل های دیگر بهره ببرند. این پژوهش با تکیه بر اسناد، عرایض و منابع محلی نگاری و با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی می کوشد تا به تبیین علی و چرایی تکوین و استمرار این معضل اجتماعی بپردازد و نشان دهد که عامل های شکل دهنده مسئله گرانی، برای کسب منافع بیشتر، چگونه از مسئله ای که خود شکل داده بودند، برای حذف همدیگر هم استفاده می کردند.
۴۹.

تحلیل آماری نوسانات ادواری پارامترهای اقلیمی در چند ایستگاه منتخب استان کردستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی سال ۲۱ تابستان ۱۳۹۶ شماره ۶۰

کلیدواژه‌ها: تغییر اقلیم کردستان روند آزمون همبستگی پیرسون روش رتبه ای من - کندال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۷۵
هدف این تحقیق، مطالعه انحراف احتمالی از حالت نرمال برای برخی پارامترهای اقلیمی در استان کردستان می باشد. محاسبات و تحلیل ها بر اساس متغیرهای دما، بارش، رطوبت و حداکثر سرعت باد انجام شده است. مقطع زمانی مورد مطالعه در این ت حقیق یک دوره 30 ساله است که بین سال های 1983 تا 2012 واقع می گردد و ایستگاه های سنندج، سقز، قروه، مریوان، زرینه و بیجار را شامل می شود. ابتدا سعی شده است با استفاده از روش رتبه ای من-کندال، تغییرات داده ها شناسایی شوند و سپس نوع و زمان آن مشخص گردد. در پایان نیز آزمون همبستگی پیرسون بین متغیرها اعمال شد. نتایج به دست آمده از تحلیل داده ها نشان می دهد که زمان شروع بیش تر تغییرات ناگهانی و از هر دو نوع روند و نوسان بوده است. هم چنین نتایج به دست آمده از آزمون همبستگی پیرسون حاکی از آن است که در اکثر ایستگاه ها بین پارامترهای بارش و رطوبت همبستگی معنی دار مثبت و بین پارامترهای دما و رطوبت همبستگی معنی دار منفی برقرار است.
۵۰.

واکنش اهالی کردستان به گسترش آموزش نوین در دوره رضاشاه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تاریخ های محلی ایران سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۱۱)

کلیدواژه‌ها: رضاشاه زبان فارسی ارتش کردستان مدارس جدید

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی پهلوی اول اجتماعی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی پهلوی اول فرهنگی
  3. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی تاریخ محلی
تعداد بازدید : ۱۲۴۶ تعداد دانلود : ۱۱۹۸
جایگاه و ظرفیت بالای نهاد آموزش رسمی در پروژه ی ملّت سازی باعث شد تا در دوران رضاشاه، دولت نگاه ویژه ای به توسعه ی معارف داشته باشد، از آنجا که یکی از رسالتهای اصلی این نهاد تقویت و گسترش زبان فارسی به عنوان یکی از ارکان اساسی ملّی گرایی و تحکیم وحدت ملّی بود، گسترش و تأسیس مؤسسات معارفی در مناطق عشایری و قوم نشین اهمیّت دو چندانی داشت. هدف این پژوهش آگاهی از چرایی و چگونگی واکنش اهالی کردستان نسبت به گسترش مدارس دولتی است و در این راستا تلاش شده است تا به روش توصیفی، تحلیلی و بر اساس اسناد و مدارک آرشیوی به این سئوالات پاسخ داده شود: در دوران رضاشاه سیاست های آموزشی در کردستان با چه کیفیتی به اجرا در آمد؟ فرماندهان نظامی در تأسیس مدارس و توسعه معارف در کردستان چه نقشی داشتند؟ گروه های مردمی چگونه از مدارس جدید استقبال کردند و نگاه مردم به مدارس مذکور چگونه بوده است؟ فرضیه اصلی پژوهش این است که باورهای مذهبی و بافت سنّتی جامعه و استفاده از زور و اجبار به عدم استقبال مردم از مدارس جدید منجر شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد عوامل دیگری نیز چون استفاده از معلّمان غیربومی و لزوم تدریس دروس به زبان فارسی، وضعیّت پریشان معیشتی و اقتصادی اهالی، عدم همخوانی مطالب کتب درسی با نیازهای جامعه و... نیز در این زمینه نقش داشته اند.
۵۱.

جشن های دوران رضاشاه؛ اهداف و دستاوردهای آن در کردستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ نامه ایران بعد از اسلام سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۱۵

کلیدواژه‌ها: سیاست فرهنگی رضاشاه کردستان پهلوی اول جشن ها

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی پهلوی اول اجتماعی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی پهلوی اول فرهنگی
  3. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی تاریخ محلی
تعداد بازدید : ۱۵۴۴ تعداد دانلود : ۶۴۴
برپایی جشن های گوناگون به مناسبت های مختلف و اجرای برنامه های گزینشی و ایراد نطق ها و خطابه های هدفدار یکی از کم هزینه ترین، عملی ترین و در عین حال، زودبازده ترین اقدامات برای تبلیغ و تأکید بر تحوّلات جامعه ایران و بزرگ نمایی خدمات شخص رضاشاه و تهییج احساسات توده مردم بوده است؛ بنابراین دولت پهلوی اول اهتمام ویژه ای به برگزاری جشن های مختلف در راستای همسو ساختن مردم با برنامه مدرن سازی و کاستن از موج مخالفت و مقاومت ها داشته است؛ در این پژوهش تلاش شده است با روش تحلیلی- اسنادی از طریق بررسی اسناد و مدارک آرشیوی و روزنامه ها به این پرسش پاسخ داده شود که در دوران پهلوی اول چه جشن هایی و با چه اهدافی توسط کارگزاران دولتی در مناطقی چون کردستان اجرا شده و برگزاری این جشن ها تا چه حد توانسته است به تثبیت سیاست های فرهنگی دولت در منطقه یاری رساند؛ یافته های پژوهش نشانگر آنست که برگزاری جشن های دولتی دستاوردهای مقطعی داشته و در ایجاد تغییرات پایدار در افکار و رفتار اهالی مناطقی چون کردستان ناتوان بوده است.
۵۲.

اسلام بنیادگرا در تقابل با اسلام صوفیانه (تحلیل ریشه های جامعه شناختی رشد سلفی گری در کردستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی ایران سال دهم تابستان و پاییز ۱۳۹۵ شماره ۲ و ۳ 4-35

کلیدواژه‌ها: اسلام سلفی عرفان تصوف ادیان کردستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۸ تعداد دانلود : ۳۱۹
به لحاظ تاریخی، نگرش نهادینه شدة دینی در کردستان، نوعی اسلام عرفانی و صوفیانه بوده است که فرقه های گوناگونش، با وجود تفاوت در مناسک و نظام سلسله مراتبی شان، جملگی، تمایزی بنیادین با انواع نگرش های شریعت مدار و فقه محور داشته اند. از میان مکاتب گوناگون عرفانی، دو طریقت قادری و نقشبندی بیشترین پایگاه اجتماعی را در میان کردهای اهل سنت کسب کرده و حوزة نفوذ خود را در سرتاسر کردستان گسترده اند. عوامل متعددی نظیر وقوع انقلاب اسلامی شیعی در ایران و برآمدن ایدئولوژی شیعی ازیک سو و انواع ایدئولوژی های بنیادگرایانة سنی و شعله ورشدن رقابت میان آنان در ملل اسلامی، ازسوی دیگر، تأثیری بنیادین بر نگرش های دینی همة جوامع مسلمان و نیز کردستان داشته است. تبدیل شدن این جریان پان اسلامی به خوانشی جدی و پرطرفدار در جهان اسلام و حمایت های مالی، آموزشی و گاه لجستیکِ محافل و جریان های قدرتمند عربی و اسلامی از باورمندان به این نحله در کردستان، به مثابة عوامل اثرگذار، و نیز وجود عوامل سیاسی، اجتماعی و اقتصادی کمک کنندة داخلی، به مثابة عوامل زمینه ای، بستر مناسبی برای رشد و نضج آن در کردستان فراهم آورده است. این پژوهش، به شیوه ای اسنادی و با تکیه بر منابع تاریخی، شواهد میدانی و رسانه ای و آمارهای منتشرشدة بین المللی، به بررسی شیوه های ورود و علل رشد و گسترش اسلام سلفی در میان کردهای اهل سنت ایران می پردازد. به نظر می رسد، تغییرات سریع تر از آنچه تصور می شود، درحال روی دادن است و کردستان نیز همانند دیگر مناطق سنی نشین خاورمیانه، از امواج بنیادگرایی شعله ور خاورمیانه در امان نباشد.
۵۳.

نقش حزب دموکرات در تشدید مخالفت عمده مالکان برابر مرحله اول اصلاحات ارضی در کردستان ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ ایران زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲۳ (پیاپی ۸۱/۵) 130-153

کلیدواژه‌ها: کردستان حزب دموکرات کردستان ایران مرحله اول اصلاحات ارضی عمده مالکان تفکرات ناسیونالیستی کُردی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۵ تعداد دانلود : ۵۴۴
قوانین مرحله اول اصلاحات ارضی مقدار مالکیت عمده مالکان را به یک روستای شش دانگ محدود می کرد، اگرچه مفاد این قوانین در سراسر کشور دارای اهداف واحدی بود، اما مالکان مشمول با واکنشهای متفاوتی با آن روبرو شدند. اجرای برنامه در کردستان به عنوان منطقه مورد بررسی این تحقیق با برخوردهای متعارضی مواجه گشت. در پژوهش حاضر مسئله این است که با توجه به اینکه اجرای اصلاحات ارضی از برنامه ها و خواسته های اصلی حزب دموکرات کردستان بوده است و علی القاعده می بایست از این برنامه حمایت به عمل آورد، چرا به مخالفت با آن و حمایت از خوانین برخاست؟ بر اساس یافته های تحقیق، حزب بر شدت مقاومت مالکان برابر اصلاحات ارضی افزود و آن را به سمت شورشهای مسلحانه سوق داد. اگرچه این برنامه از خواسته های اصلی حزب بود، اما اجرای آن توسط شاه را طرحی در راستای فرونشاندن نارضایتی های اجتماعی می دانست. علاوه بر آن، برنامه را تهدیدی برای تفکرات ناسیونالیسم کُردی اعلام نمود، زیرا که با اجرای آن قدرتهای محلی مالکان و رؤسای عشایر از میان رفته و قدرت حکومت جایگزین آن می گشت و حزب در جهت دستیابی به اهداف خود با خطرات جدی مواجه می شد. وابستگی مالی حزب به مالکین و همزمانی شورش کردستان عراق با اجرای اصلاحات ارضی و گسترش این جنبش به کردستان ایران نیز نقش مهمی در چگونگی رویکرد اعضای حزب به برنامه و مالکان داشت.
۵۴.

پهنه بندی حساسیت زمین لغزش با سامانه اطلاعات جغرافیایی ومقایسه ی کارایی روش های رگرسیون لجستیک و نسبت فراوانی در(مطالعه موردی: حوزه ی آبخیز چشمیدر، کردستان)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور در برنامه ریزی دوره ۸ تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ 11 - 21

کلیدواژه‌ها: رگرسیون لجستیک نسبت فراوانی زمین لغزش کردستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۰ تعداد دانلود : ۳۳۱
هدف از انجام پژوهش، مقایسه ی کارایی دو روش آماری رگرسیون لجستیک و روش احتمالاتی نسبت فراوانی در تهیه نقشه پهنه بندی حساسیت زمین لغزش در حوزه آبخیز چشمیدر واقع در استان کردستان است. در ابتدا با مرور منابع، مصاحبه محلی و پرسشنامه، 17 عامل شامل درصد شیب، جهت شیب، ارتفاع از سطح دریا، انحنای شیب، انحنای طولی شیب، انحنای عرضی شیب، لیتولوژی، کاربری ارضی، فاصله از شبکه آبراهه، تراکم آبراهه، فاصله از گسل، تراکم گسل، فاصله از جاده، بارندگی، شاخص حمل رسوب، شاخص توان آبراهه و شاخص رطوبت بر وقوع زمین لغزش مؤثر شناخته شدند. سپس، 60 نقطه زمین لغزشی و نیز 60 نقطه غیر زمین لغزشی در منطقه شناسایی و ثبت شدند. نقشه رگرسیون لجستیک به پنج طبقه با حساسیت خیلی کم (57/44%)، کم (48/11%)، متوسط (51/12%)، زیاد (38/14%) و خیلی زیاد (03/17%)، طبقه بندی شد. روش نسبت فراوانی نیز به پنچ طبقه با حساسیت خیلی کم (15/37%)، کم (40/33%)، متوسط (55/17%)، زیاد (11/9%) و خیلی زیاد (3%) تفکیک گردیدند. نتایج نشان داد روش رگرسیون لجستیک با %2/82 گستره زیر منحنی مشخصه عملکرد، در مقایسه با روش نسبت فراوانی با مقدار 80% ، توانایی پیش بینی بالاتری در شناسایی مناطق مستعد و حساس به زمین لغزش در منطقه مورد بررسی دارد. بنابراین، روش آماری رگرسیون لجستیک برای تهیه نقشه پهنه بندی حساسیت زمین لغزش-های منطقه مورد مطالعه پیشنهاد می گردد.
۵۵.

پایش مکانی تداوم بارش در استان کردستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه پاییز ۱۳۹۷ شماره ۵۲ 247 - 266

کلیدواژه‌ها: مانایی بارش میان یابی کردستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۰ تعداد دانلود : ۲۷۹
   برای انجام این پژوهش داده های روزانه بارشِ 188 ایستگاه بر روی پهنه و خارج از مرز استان طی بازه زمانی 1/1/1340 تا 30/10/1389 استفاده شد. با بهره گیری از روش زمین آماری کریجینگ مقادیر بارش بر روی یاخته های 6×6 کیلومتر میان یابی شد. حاصل آن 811 یاخته مکانی بود که کل گستره استان کردستان را پوشش می دادند. سپس پایگاه داده ای در ابعاد 811×18203 فراهم شد که بر روی سطرها، روز (زمان) و بر روی ستون ها، یاخته ها (مکان) قرار داشتند و مبنای محاسبات این پژوهش قرار گرفت. برای هر یاخته سهم ماندگاری ها در کل روزهای بارشی و تأمین میزان بارش دریافتی به همراه اهمیت مکانی مانایی بارش محاسبه شد. یافته های این پژوهش نشان داد که ماندگاری های بارش بر روی استان 1 الی 37 روزه است. ماندگاری های بارش 1 الی 9 روزه بر روی کل گستره استان کردستان رخنمود دارند. ماندگاری های طولانی در نیمه غربی استان که به لحاظ میزان دریافتی بارش پربارش اند، بسامد رخداد بیشتری دارند. ماندگاری های کوتاه مدت (1 و 2 روزه) بیشترین بسامد روزهای بارشی و بیشترین درصد مشارکت در تأمین مقدار بارش دریافتی نیمه کم بارش (شرق) استان را بر عهده دارند. همچنین اهمیت فضایی بارش های کوتاه مدت بیانگر نقش مهم این گونه بارش ها برای نیمه شرقی استان است. در نیمه غربی استان، ماندگاری بارش های طولانی (4 الی 9 روزه) درصد مشارکت زیادی در تأمین مقدار کل بارش و بسامد رخداد روزهای بارشی دارند؛ درحالی که اهمیت مکانی ماندگاری های طولانی بارش برای مناطقی غیر از نیمه غربی استان، بیشینه است و این بیانگر عادی بودن رخنمود بارش ها با ماندگاری طولانی برای نیمه غربی (پربارش) استان و فرین بودن آن ها برای مناطق مرکزی و نیمه شرقی است. به نظر می رسد که پیکربندی ناهمواری های استان و مسیر سامانه های بارش زا نقش مهمی در الگوهای مکانی ماندگاری های بارش دارند. 
۵۶.

پایش تغییرات زمانی- مکانی پوشش برف با استفاده از تصاویرMODIS (مطالعه موردی: استان کردستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سنجش از دور و GIS ایران سال دهم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۳۹)

کلیدواژه‌ها: طبقه بندی پوشش برف NDSI تصاویرMODIS کردستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۲ تعداد دانلود : ۴۱۶
برف، یک منبع عمده جریان آب در هر منطقه است. از این رو، آگاهی از توزیع زمانی و مکانی برف برای مدیریت مناسب منابع آب محدود در منطقه ضروری است. با توجه به شرایط سخت فیزیکی محیط های کوهستانی، امکان اندازه گیری دائم زمینی جهت تخمین منابع برفابی و تشکیل پایگاه داده ها وجود ندارد. به همین جهت استفاده از داده های سنجش از دور به منظور پایش تغییرات سطح برف بسیار موثر است. هدف مطالعه حاضر نیز بررسی تغییرات زمانی- مکانی پوشش برف استان کردستان با استفاده از محصولات سنجنده ی MODIS (MOD10A1، MOD10A2) در بازه ی زمانی 17 ساله (1396-1379) است. همچنین به منظور ارزیابی دقت تصاویر و تحلیل رابطه بین تغییرات برف با داده های بارش و دما از داده های ایستگاه سینوپتیک منطقه مورد مطالعه استفاده شد. نتایج ارزیابی تصاویر با داده های ایستگاه هواشناسی نشان می هد که این تصاویر از دقت مناسبی در استخراج سطوح برفی برخوردار است. همچنین نتایج بررسی تغیرات پوشش برف استان کردستان حاکی از آن است که بیشترین مساحت پوشیده از برف در سال های 1379، 1380، 1383، 1385، 1386، 1387، 1389، 1390، 1391، 1392 و 1394 و کمترین آن در سال های 1384، 1388، 1395 و 1396 اتفاق افتاده است. بیشترین مساحت پوشیده از برف در دی ماه 1386 با 2/28914 کیلومتر مربع بوده است. بررسی تغییرات ریزش برف در سطح استان نشان می دهد بیشترین ریزش برف در سطح استان از آبان تا اسفند در شهرستان دیواندره (آبان 1383، 57/59 درصد)، شهرستان بیجار (بهمن 1379، 93/25 درصد) و شهرستان قروه (دی ماه 1396، 38/25 درصد) اتفاق افتاده است. همچنین تحلیل ارتباط بین ذوب برف با داده های اقلیمی نشان می دهد که در ماه های فروردین و اردیبهشت افزایش بارندگی و در خرداد ماه با کاهش باندگی، روند افزایشی دما موجب آب شدن سطوح برفی در سطح استان شده است.
۵۷.

تحلیلی بر فقر شهری در شهرهای استان کردستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های بوم شناسی شهری سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۱۷) 25 - 34

کلیدواژه‌ها: خط فقرنسبی فقرمطلق غذایی فقر شهری شدت فقر کردستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۸ تعداد دانلود : ۴۹۵
اصولاٌ افزایش رفاه اقتصادی مردم و کاهش فقر یکی از اهداف اصلی برنامه های توسعه اقتصادی در هرکشور محسوب می گردد. یکی از راه های سنجش فقر، از طریق شاخص های اقتصادی است. هدف این نوشتار در پاسخ به این سوال انجام گرفته است که روند تغییرات خط فقر و شدت فقر در مناطق شهری استان کردستان طی دوره چهار ساله (90-1387)  چگونه بوده است؟ این مطالعه تحلیلی با استناد به داده های مرکز آمار ایران و قیمت سبد غذایی که از طریق بانک مرکزی به دست آمده بر اساس پنج روش: خط فقر نسبی، خط فقر مطلق غذایی، روش تحلیل میانگین؛ روش ارشانسکی و ضریب انگل؛ در مناطق شهری استان کردستان مورد بررسی قرار گرفته است. یافته ها نشان می دهد روند تورم صعودی بوده و به طور متوسط9/6 درصد رشد داشته است . هم چنین هزینه تامین سبد استاندارد غذایی نیز طی دوره مذکور حدود32 درصد افزایش داشته است. نتایج تحقیق خط فقرنسبی ماهیانه شهری به روش میانگین رشدی معادل 3/35 درصد ، شدت فقر نسبی معادل 5/20 درصد، خط فقر مطلق ماهیانه به روش میانگین 18 درصد افزایش را نشان می دهد. 
۵۸.

تحلیل توزیع خدمات شهری در محلات مسکونی با رویکرد عدالت اجتماعی، مطالعه موردی: شهر دهگلان - کردستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های بوم شناسی شهری سال نهم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۱۸) 13 - 24

کلیدواژه‌ها: خدمات شهری محلات مسکونی عدالت اجتماعی دهگلان کردستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۱ تعداد دانلود : ۳۱۲
پژوهش حاضر با هدف تحلیل پراکنش فضایی کاربری های خدماتی و سطح بندی محلات شهری در شهر دهگلان واقع در استان کردستان با رویکرد عدالت اجتماعی اجرا گردید. نوع پژوهش کاربردی با ماهیت توصیفی- تحلیلی بود ه است. برای این منظور از مدل های ANP، میانگین نزدیک ترین همسایه، شاخص Moran''s و تکنیک TOPSIS در نرم افزارهای ARC GIS، Super Decision استفاده گردید. نتایج تحقیق وجود نابرابری اجتماعی و فضایی به لحاظ برخورداری از خدمات شهری و تفاوت های چشمگیر بین محلات شهر دهگلان را نشان می دهد. به گونه ای که برخوردارترین محله با درجه 6/0 و محروم ترین محله با درجه 05/0، فاصله زیادی از یکدیگر دارند.    
۵۹.

ارزیابی تطبیقی سیر تحول شاخص های مسکن نقاط شهری استان کردستان و کشور ایران طی دوره (1390-1345)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی منطقه ای سال هشتم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۳۰ 51 - 66

کلیدواژه‌ها: مسکن شاخص های کمی شاخص های کیفی نقاط شهری کردستان ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۴ تعداد دانلود : ۳۷۸
شاخص های کمی و کیفی مسکن یکی از کلیدی ترین ابزار سنجش توسعه در کشورها محسوب می شود. هرچند در دنیا اهمیت تحلیل شاخص مسکن و نقش آنها پذیرفته شده، اما این شاخص ها در ایران چندان مورد مطالعه و استفاده در تدوین سیاست مسکن قرار نگرفته اند. این بخش در استان کردستان نیز همانند سطح ملی، شرایط ویژه ای دارد که بررسی آن می تواند به تدوین راهبردهای مناسب برای ساماندهی این بخش منجر شود. این مقاله به منظور دستیابی به شناخت جامع از وضعیت مسکن، از طریق بررسی و ارزیابی تطبیقی در نقاط شهری استان کردستان و روند تحولات 45 ساله شاخص های کمی و کیفی مسکن در ایران می باشد. روش تحقیق حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی و از نوع هدف کاربردی و بر تحلیل داده های ثانویه پایه گذاری شده است. بررسی شاخص های کمی در طی دوره نشان می دهد که، شاخص های تراکم نفر در واحد مسکونی و نسبت افزایش خانوار به واحد مسکونی، استان بهتر از شاخص کشوری و سایر شاخص های متوسط اتاق در واحد مسکونی، اتاق برای هر خانوار، نفر در اتاق و خانوار در اتاق در نقاط شهری کشور روند مناسب و مطلوب تر را نسبت به استان نشان می دهد. بررسی های کیفی مسکن این استان در طی دوره، حاکی از آن است که شاخص، عمر مفید ساختمان های با کمتر از 25 سال با 56/0، دارای روند مطلوب تر از میانگین کشوری و شاخص های استفاده از مصالح بادام، با 88/0 در کشور روند مناسب تری نسبت به استان داشته اند. ضمناً میزان مالکیت نیز با 46/52 درصد نسبت به نقاط شهری کشور روند مثبتی داشته است. اما طی دوره اخیر میزان اجاره نشینی، نسبت به دوره قبل به 28/35 درصد افزایش داشته است. لذا پیش بینی می گردد که تا افق طرح، تعداد 48691 واحد مسکونی در استان کردستان و 2056099 واحد مسکونی در کشور مورد نیاز می باشد.
۶۰.

پیش بینی میزان هوش اخلاقی براساس مولفه های مثبت و منفی تنظیم شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اندیشه های نوین تربیتی دوره چهاردهم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ 263 - 284

کلیدواژه‌ها: هوش اخلاقی تنظیم شناختی هیجان مثبت تنظیم شناختی هیجان منفی دانشجویان کردستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۳ تعداد دانلود : ۴۲۵
هوش اخلاقی مفهومی جدید در عرصه ی علم است. پژوهش حاضر با هدف پیش بینی میزان هوش اخلاقی براساس مولفه های مثبت و منفی تنظیم شناختی هیجان در بین دانشجویان دانشگاه کردستان در سال 95-1394 انجام گرفت. پژوهش حاضر از نوع توصیفی، و جامعه ی آماری کلیه دانشجویانی بودند که در سال تحصیلی 95-1394 در دانشگاه کردستان تحصیل می کردند. تعداد 213 نفر از دانشجویان به روش نمونه گیری در دسترس مورد مطالعه قرار گرفتند. از دو پرسشنامه هوش اخلاقی و تنظیم شناختی هیجان به عنوان ابزار جمع آوری داده ها استفاده شد. مولفه های تنظیم شناختی هیجان به عنوان متغیر پیش بین و هوش اخلاقی متغیر ملاک در نظر گرفته شد. داده های تحقیق با استفاده از آمار توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون خطی چندگانه تجزیه و تحلیل شدند. نتایج پژوهش نشان داد که بین هوش اخلاقی با مولفه تنظیم شناختی هیجان مثبت (517/0 r= و 05/0> P) رابطه مثبت معنی دار وجود دارد. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه در سطح (01/0) نشان داد که از بین متغیرهای پیش بین تنظیم شناختی هیجان مثبت توانست هوش اخلاقی را تبیین کند. بر اساس یافته های پژوهش، می توان گفت افرادی که هوش اخلاقی بالاتری دارند از تنظیم شناختی هیجان مثبت برخوردار هستند. با توجه به اینکه اخلاق مندی به عنوان سرمایه ی راهبردی برای مجموعه های انسانی مطرح است و پیش شرط زندگی اجتماعی کارآمد را تشکیل می دهد بنابراین راهبردهای مثبت تنظیم شناختی هیجان می تواند در پیشبرد هوش اخلاقی مفید باشد.