رحمت الله بهرامی

رحمت الله بهرامی

مدرک تحصیلی: استادیار چغرافیا و برنامه ریزی روستایی، گروه علمی جغرافیا، دانشگاه پیام نور، تهران-ایران.

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱ تا ۲۰ مورد از کل ۲۶ مورد.
۱.

تأثیر عوامل محیطی برساختار موسیقی نواحی کوهستانی در قلمرو کوچ نشینان (مورد: موسیقی هورامان (سیاه چمانه))(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی قلمرو کوچ نشینان دوره ۴ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۷) 97 - 108

کلیدواژه‌ها: ترانه محلی متون ادبی عوامل جغرافیایی هورامان سیاه چمانه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۶ تعداد دانلود : ۱۴۲
مقدمه: متون ادبی ترانه های هورامی، یکی از متون اصیل موسیقی کهن ایران است. این متون ادبی پیوند نزدیکی با عوامل محیط جغرافیایی دارد.هدف پژوهش: پژوهش با هدف بررسی نقش عوامل جغرافیایی در متون ادبی موسیقی مناطق کوهستانی هورامان است.روش شناسی تحقیق: این پژوهش از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی است. ازمطالعات میدانی که به صورت نیمه ساختار یافته انجام گرفته که در آن متون ادبی ترانه های محلی با موسیقی مورد بررسی قرار گرفته است. متغیرهای طبیعی پژوهش شامل ناهمواری ها، ارتفاعات، اقلیم و پوشش گیاهی است.قلمروجغرافیایی پژوهش: محدوده جغرافیایی مورد بحث هورامان لهون واقع در شمال غربی استان کرمانشاه است.یافته ها و بحث: فرهنگ فولکور هورامان از ظر موسیقی غنی است. از میان ترانه های هورامی، سیاه چمانه به عنوان نماد ترانه های هورامی انتخاب شده است. درمتون ادبی سیاه چمانه، شرایط معیشت(دامداری و کوچ) از زبان طبیعت باز خوانی و نقش عوامل طبیعی مانندآب و هوا توام با ناهمواری ها درتراکم و تنوع پوشش گیاهی، حیات پرندگان، جانوران وتنوع چشم اندازهای مکانی برای کوچ و جابجایی به منظور تعلیف دام ها، تاکید شده است. سیاه چمانه فاقد آلات موسیقی بوده و صرفاً ازصدای پرندگان مانند کبک به عنوان ساز استفاده شده است. متون ادبی سیاه چمانه در میان موسیقی هورامی از مقام بالایی برخوردار بوده، عرفا و سایرسلوک مذهبی از این متون ادبی در سما استفاده می کنند.نتایج: حفظ هویت فرهنگ متون ادبی در موسیقی کهن هورامی که ریشه در فرهنگ ایران باستان دارد، ضرورتی اجتناب ناپذیر است.
۲.

شناخت و تحلیل توانمندسازی سکونتگاه های روستایی با تأکید بر توسعه پایدار (مورد مطالعه: دهستان کلاشی شهرستان جوانرود)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه پایدار فضا دوره ۴ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۴) 90 - 111

کلیدواژه‌ها: توانمندسازی توسعه پایدار سکونتگاه های روستایی شهرستان جوانرود

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۱ تعداد دانلود : ۲۴۵
سکونتگاه های روستایی همواره با چالش های مختلفی مواجه بوده و از مهمترین رویکردهای برون رفت از این چالش ها، توانمندسازی با رویکرد توسعه پایدار است؛ چرا که بی توجهی به ارتقای ظرفیت ها و توانمندسازی، ناپایداری روستاها را تشدید می نماید. هدف مطالعه، شناخت و تحلیل توانمندسازی سکونتگاه های روستایی با تاکید بر توسعه پایدار در دهستان کلاشی شهرستان جوانرود و سپس ارائه راهبرد در این زمینه است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر گردآوری داده های پیمایشی است. محدوده مطالعاتی تحقیق شامل روستاهای دهستان کلاشی بوده که از روش نمونه گیری هدفمند ابتدا روستاهای بالای 20 خانوار به جهت دارا بودن آستانه جمعیتی در دریافت خدمات انتخاب گردید و سپس با توجه به فاصله از مرکز شهرستان، از شش روستا 41 نفر برای نمونه انتخاب شده است. تحلیل با روش های SWOT ،SOAR و QSPM انجام شده است. نتیجه نشان داد که مشارکت روستایی در بروز هر گونه مخاطره محیطی به عنوان مهمترین قوت؛ راکد ماندن فعالیت های کشاورزی و بهره برداری نامناسب از آب و زمین کشاورزی به عنوان مهمترین ضعف؛ تجاری سازی کشت صمغ ون در اشتغال زایی به عنوان مهمترین فرصت و بروز بحران های زیست محیطی (خشک سالی و غیره) به عنوان مهمترین تهدید در راستای توانمندسازی سکونتگاه های روستایی است. همچنین از مهمترین راهبردهای توانمندسازی سکونتگاه های روستایی مورد مطالعه را می توان ایجاد زمینه های لازم برای مشارکت روستاییان در تجاری سازی و توسعه صمغ و حمایت از مشارکت مردم در توسعه فعالیت های تبدیلی گیاه صمغ ون نام برد.
۳.

شناسایی عوامل آلودگی محیط زیست سکونتگاه های روستایی استان کردستان و تاثیر آن بر سلامت روستاییان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی سال ۲۷ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۸۴ 1 - 9

کلیدواژه‌ها: آلودگی بهداشت محیط روستا مناطق کوهستانی کردستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۸ تعداد دانلود : ۲۲۱
یکی از ارکان مهم توسعه پایدار روستایی، توجه به بهداشت محیط زیست و عاری از آلودگی هاست. پژوهش با هدف شناسایی آلاینده های زیست محیطی و تاثیر آنها بر سلامتی ساکنین روستاهای استان کردستان در نواحی کوهستانی و کوهپایه ای پرداخته است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی و ترکیبی(مصاحبه نیمه ساختار یافته) که در آن 6 نوع آلاینده که دارای منشاء طبیعی و انسانی دارند، مورد شناسایی قرار گرفتند. متغیرهای طبیعی شامل عوامل اقلیمی(دما، روز های گرد وغبار، نسیم محلی باد) و شیب زمین، متغیرهای انسانی شامل عدم برنامه ریزی در مکان یابی دفن فضولات دامی، فقدان طراحی و معماری همساز با اقلیم و عدم دسترسی به منابع آب سالم تصفیه شده از جمله عوامل مهم در آلودگی محیط زیست روستایی شناسایی شده است. نتایج نشان داد یکی از عوامل تهدید سلامتی و تندرستی ساکنین روستایی در محیط داخلی خانه ها ناشی از تولید گاز متان ناقص و منواکسید ناشی از فضولات دامی به میزان ppm30-25 در 10ساعت است. اما در محیط روستا، گرد و غبار، بادهای پائیزی و محلی، بالا بودن درجه حرارت در تابستان و رها سازی فضولات دامی در محیط روستا که منجر به تولید انواع حشرات و جانوران موذی شده به عنوان مهمترین عوامل آلاینده زیست محیطی و تهدید سلامتی ساکنین روستایی محسوب می گردد.
۴.

مکان یابی بهینه پاسگاه های انتظامی و تعیین مناطق مستعد نفوذ با استفاده از مدل برنامه ریزی خطی و GIS، (مطالعه موردی: نواحی روستایی شهرستان روانسر)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مهندسی جغرافیایی سرزمین دوره ششم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۱۳) 721 - 730

کلیدواژه‌ها: پاسگاه مکان یابی روستا روانسر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۷ تعداد دانلود : ۲۳۵
مقدمه:   یکی از معیارهای کلیدی توسعه پایدار برقراری  امنیت اجتماعی به همین منظور مکان یابی پاسگاه های انتظامی در نواحی روستایی یکی از عوامل مهم برنامه ریزی در امر توسعه فضایی- مکانی مناطق و نواحی تلقی می گردد. هدف:  مکان یابی پاسگاه های انتظامی در نواحی روستایی شهرستان روانسر است. روش شناسی :  روش پژوهش توصیفی-تحلیلی از نوع کاربردی است. روش گرداوری داده ها و منابع از طریق کتابخانه ای و میدانی است. جامعه اماری شامل 150 روستای شهرستان روانسر است. برای تعیین مناطق مناسب برای ایجاد پاسگاه های روستایی از رویکرد جغرافیایی که در آن دو عامل طبیعی(ارتفاع، شیب، کاربری اراضی، دوری از گسل) در عامل انسانی ضریب دسترسی و تعداد جمعیت به عنوان مولفه های مورد مطالعه بوده اند برای تبیین و تحلیل از نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی، روش AHP و برنامه ریزی خطی استفاده شده است. قلمرو جغرافیایی پژوهش:  قلمرو پژوهش 150 آبادی شهرستان روانسر واقع شمال غربی استان کرمانشاه است. یافته ها و بحث:   برای ادراک از وضعیت طبیعی منطقه ابتدا روستاهای را بر مبنای ارتفاع، شیب، دوری از گسل، نحوه کاربری اراضی را در فضای GIS به صورت نقشه نمایش و در نهایت از طریق لایه های همپوشانی موقعیت مناسب طبیعی برای ایجاد پاسگاه ها مشخص گردید. در بخش انسانی نیز در ابتدا پراکندگی فضایی و تراکم جمعیت روستایی در سطح دهستان ها مشخص و ضریب دسترسی هریک تعیین و از طریق لایه های همپوشانی موقعیت انسانی دهستان ها برای تعیین پاسگاه ها مشخص گردد در پایا از طریق برنامه ریزی خطی با کمک لایه های موجود در ابعاد طبیعی و انسانی هشت موقعیت بهینه پاسگاه های انتظامی مشخص گردید. نتیجه گیری:  نتایج نشان داد که برای تعیین مکان های بهینه نه تنها معیارهای امنیتی بلکه به معیارها و پهنه یندی جغرافیایی منطقه توجه داشت. از طرف دیگر برای افزایش بهره وری و اثر بخشی  بیشتر در دهستان هایی که تراکم جمعیت بیشتر است مانند حسن آباد در محورهای مواصلاتی و ارتباطی با توجه به موقعیت استراتژیک (بازارچه مرزی)شهرستان روانسر و نزدیکی آن با مرز عراق، همچنین موقعیت بین راهی شهرستان های پاوه، جوانرود و ثلاث باباجانی با مرکز استان(کرمانشاه) است پیشنهاد می گردد برای ایجاد امنیت بیشتر پاسگاه های موقت بین راهی ضروری به نظر می رسد.
۵.

The Role of Climatic Factors on the Health of Rural Settlements in Iran(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش و برنامه ریزی روستایی سال یازدهم تابستان ۱۴۰۱ شماره ۳۸ 1 - 14

کلیدواژه‌ها: Housing Climate Health Village Oraman Takht Kurdistan

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۴ تعداد دانلود : ۳۷۹
Purpose- Health is one of the main axes of sustainable development and has a main role in flourishing and improving the quality of life. Housing, as an important factor can have a direct impact on human health. The purpose of this study is to investigate the climatic elements on rural housing and their impact on the health of villagers. Design/methodology/approach- This research is a descriptive cross-sectional study of the housing health status of 1150 households in 2020 which was done by a library research method (statistical data of Sarvabad city health center) and a field study method (interview and questionnaire). The studied index of climatic factors includes four elements of radiation, heat, humidity and wind, which have the greatest impact on the housing of villagers. Finding- Field surveys in Pirshalyar district showed that more than 67% of mountainous settlements are south-west. 23% of other settlements are located in the north, east and west. Sunlight illuminates only 20 to 25 percent of the home space. Villagers usually thicken the walls to withstand the temperature (heat and cold). Also, it was shown that the average diameter of dry walls is between 100 and 75 cm. The results showed that 89% of the first-floor residential units are wet and damp. Wind flow in some seasons causes the spread of germs and parasites in the villages.
۶.

تحلیلی بر زندگی قبایل کوچ نشین در اواخر دوره قاجاریه و رضا شاه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی قلمرو کوچ نشینان دوره دوم بهار و تابستان ۱۴۰۱ شماره ۱ (پیاپی ۳) 13 - 18

کلیدواژه‌ها: کوچ نشینی عشایر رضاشاه اسکان اجباری تخته قاپو کردن

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۳ تعداد دانلود : ۲۷۷
مقدمه: زندگی کوچ نشینی یکی از شیوه های معیشت انسانی که درمناطق خشک و نیمه خشک گسترش دارد. زندگی ایلات به عوامل جغرافیایی همانند اقلیم، شرایط توپوگرافی دارد. کوچ کوچ نشینان بنا به شرایط محیطی به منظور تعلیف دام ها کوچ می کنند. بنابراین نوع کوچ اجباری است. هدف پژوهش:  بررسی زندگی قبایل کوچ نشین ایران در اواخر دوره قاجار و رضا شاه است. روش شناسی پژوهش: این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و از نوع پس رویدادی به تحلیل زندگی عشایر ایران در اواخره دوره قاجار می پردازد. قلمرو پژوهش: محدوده جغرافیایی ایران و در دوره زمانی 1920 میلادی به بعد است. یافته ها و بحث: در سال 1920کشور ایران کاملاً هرج و مرجی را داشت و حکومت مرکزی تنها تهران و حومه را تحت کنترل داشت. جمعیت عشایر درآن زمان 3/1 تا4/1کل جمعیت بود. درسال 1921 رضا شاه از طریق کودتا بسر کار می آید و در ابتداء وزارت جنگ را بعهده می گیرد وارتش را سازماندهی و تجهیز می کند، سپس درسال 1925 رسماٌ به قدرت می نشیند. برنامه های رضا شاه در قبال عشایر عبارت بود از خلع سلاح عشایر، اسکان اجباری و تغییر ساختار فرهنگی و اجتماعی آنها بود.ت اکتیک رضا شاه برای سرکوب عشایر این بود که با عشایر بزرگ پیمان های صلح می بست و سپس بعداز سرکوب عشایر ضعیف، رضاخان میان طوایف عشایری اختلاف ایجاد کرده و در نهایت خودش با سران عشایر بزرگ جنگید و آنها را سرکوب کرد. نتایج: نتایج نشان داد هدف رضا شاه برای ایران آنزمان، ایران متحد، مستقل، یک زبان و لائیک بود.
۷.

بررسی اثرات اقتصادی- اجتماعی و زیست محیطی خشکسالی بر مناطق روستایی استان کردستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و چهارم بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ 173 - 194

کلیدواژه‌ها: خشکسالی شاخص SPI ناپایداری روستا استان کردستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۰ تعداد دانلود : ۳۶۳
خشکسالی، به عنوان یکی از مخاطرات محیطی، اثرات زیانبار زیست محیطی از خود برجای می گذارد پژوهش حاضر، با هدف بررسی روند خشکسالی ها و تأثیرات آن بر وضعیت اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی در سکونتگاه های روستایی استان کردستان، به روش توصیفی-تحلیلی انجام شد. جامعه آماری، شامل 384 نفر، از میان سرپرستان خانوارهای استان کردستان در سال 1398 انتخاب شدند. برای تعیین وضعیت خشکسالی، ابتدا بررسی وضعیت بارش در یک دوره زمانی 27 ساله (1365 تا 1392) بر اساس شاخص SPI و همچنین، تبیین پیامدهای خشکسالی به روش پیمایشی با استفاده از پرسشنامه صورت گرفت. نتایج به روش SPI نشان داد که شهرستان های قروه نوزده سال، بیجار و سنندج هر کدام با هفده سال، سقز و بانه هر کدام با شانزده سال، زرینه با پانزده سال و مریوان با چهارده سال خشکسالی را از انواع ملایم تا شدید تجربه کردند. نتایج تحلیل عاملی در عوامل اقتصادی، زیست محیطی و اجتماعی نشان داد که در کل، این عوامل 03/55 درصد کل واریانس را تبیین می کند؛ و از آن میان، عامل اقتصادی با تبیین 91/22 درصد در رده نخست قرار می گیرد و عوامل زیست محیطی و اجتماعی، به ترتیب، با تبیین 27/17 و 85/14 درصد کل واریانس در رده های بعدی قرار دارند؛ همچنین، در میان این عوامل، بیشترین تأثیرات خشکسالی به سه متغیر کاهش سطح درآمد با 782/0، کاهش دبی آب چشمه ها با 705/0 و مهاجرت با 766/0 درصد برمی گردد. برای بهبود معیشت و ماندگاری روستاییان، استفاده از ذخیره آب سدها، توسعه نظام باغداری و آموزش کشاورزان در راستای متنوع سازی حرفه ها و مشاغل روستایی از راهکارهای پیشنهادی به شمار می روند.
۸.

تأثیرات پیوندهای روستا شهری با تأکید بر تحولات اقتصادی در نواحی پیراشهری سنندج(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: توسعه فضاهای پیراشهری سال سوم بهار و تابستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۵) 131 - 144

کلیدواژه‌ها: پیوندهای روستا شهری تحولات اقتصادی پیراشهری سنندج

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۸ تعداد دانلود : ۳۱۰
سکونتگاه های روستایی، به عنوان جزئی از نظام های جغرافیایی، همواره در ابعاد فضای اقتصادی، اجتماعی و کالبدی در حال تغییر و تحول اند. دانش جغرافیا روابط دوسویه شهر و روستا را براساس اصل علّیت تبیین می کند. پژوهش با هدف بررسی اثرات پیوند شهر و روستا با تاکید بر تحولات اقتصادی در نواحی پیراشهری سنندج می پردازد. روش توصیفی-تحلیلی از نوع کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه) است. جامعه آماری شامل11 روستای پیرامونی شهر سنندج با 8117 خانوار که حجم نمونه367 پرسشنامه ای براساس کوکران تهیه گردید. پرسشنامه در ابعاد اقتصادی و در طیف لیکرت با 9گویه شناسایی و ضریب آلفای کرونباخ 744/0 بدست آمد. برای صحت سوالات پرسشنامه (روایی) از دیدگاه و نظرات 15 نفر از متخصصان برنامه ریزی روستایی و رشته اقتصاد کشاورزی استفاده شده است. در تحلیل دادها از نرم افزاز SPSSشاخص های آماری گرایش به مرکز (میانگین، انحراف معیار، واریانس) و نرم افزار GIS برای ترسیم اثرات پیوندهای شهر و روستا استفاده شده است. نتایج نشان داد گرچه همه گویه ها دارای ضریب تاثیر مثبتی داشته اما چهار گویه جریان کالا و خدمات، بورس بازی زمین، اشتغازایی، سرمایه گذاری در بخش باغات و خانه دوم دارای ضریب تاثیر بیشتری داشته اند. نتایج نشان داد روستاهای باباریز، قلیان، دوشان و آساوله بیشترین تعاملات و پیوند با شهر سنندج داشته اند. نتایج نشان داد پیوند شهر و روستا و الحاق برخی روستاها با شهر سنندج در نتیجه توسعه فضایی-مکانی این شهر بوده است.
۹.

تدوین راهبردهای توانمندسازی جوامع محلی در توسعه پایدار نواحی روستایی (مورد مطالعه: دهستان بازان شهرستان جوانرود)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های روستایی دوره دوازدهم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۳ (پیاپی ۴۷) 502 - 519

کلیدواژه‌ها: توانمندسازی جوامع محلی توسعه پایدار QSPM SWOT

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۹۰ تعداد دانلود : ۴۱۲
هدف کلی این پژوهش، شناسایی و اولویت بندی راهبردهای توانمندسازی جوامع محلی در توسعه پایدار نواحی روستایی دهستان بازان است، روش پژوهش توصیفی-تحلیلی از نوع پژوهش های کاربردی - توسعه ای است.گردآوری اطلاعات به شیوه اسنادی و میدانی با استفاده از پرسشنامه انجام شد. منطقه مورد مطالعه دهستان بازان در بخش مرکزی شهرستان جوانرود، استان کرمانشاه و جامعه آماری پژوهش روستاهای دهستان بازان است، روستاهای نمونه، با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده، 10 آبادی انتخاب شدند. در این روش مرحله اول روستاهای بالای 20 خانوار به جهت دارا بودن آستانه جمعیتی جهت دریافت امکانات و خدمات و در مرحله دوم با توجه به فاصله از مرکز شهرستان مد نظر قرار گرفتند. ابزار اصلی پژوهش پرسشنامه ای است که روایی آن توسط متخصصان و پایایی آن توسط ضریب آلفای کرونباخ تأیید شد (7/0<α). این پرسشنامه شامل، ویژگی های عمومی پاسخ گویان، سنجش وضعیت اقتصادی، سنجش انسجام اجتماعی، وضعیت کالبدی و محیطی است، برای تجزیه وتحلیل داده ها، در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی از نرم افزار SPSS22 و پیاده سازی مدل های SWOT و QSPM از نرم افزار اکسل استفاده شد.یافته ها نشان داد نقاط قوت وفرصت های مناسبی در دهستان بازان وجود دارد، پتانسل هایی چون توسعه کشت زعفران، گردشگری مذهبی، واحدهای بلوک زنی، وجود باغات و محصولات جالیزی، ضرورت توانمندسازی این پتانسیل ها نظیر حمایت از احداث صنایع بسته بندی در قالب تعاونی های تولید و ایجاد زمینه های لازم برای مشارکت روستاییان در بازاریابی این محصولات مهم ترین راهبرد انتخاب شده مدل (QSPM) بودند همچنین به نقش جوامع محلی در استفاده از این پتانسیل ها و توانمند سازی آن ها تاکید شده است.
۱۰.

تحلیلی بر توان های توسعه شهرستان های استان کردستان با تاکید بر همگرایی ملی

نویسنده:
منبع: مطالعات توسعه پایدار شهری و منطقه ای دوره دوم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۵ 66 - 82

کلیدواژه‌ها: شهر توسعه یافتگی همگرایی همگرایی ملی مدلسازی ساختاری استان کردستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۴ تعداد دانلود : ۳۰۹
استان کردستان در غرب ایران با دارابودن مرز مشترک با کشور عراق، پتانسیل های قوی و بالقوه ایی جهت توسعه بازرگانی، به خصوص در شهرهای مرزی را دارا است. در این راستا توسعه  و و جود منابع و امکانات  در شهرستان های استان کردستان به عنوان شهرهای مرزی می تواند نقش مهم و حیاتی در برقراری ارتباط با کشورهای همسایه ی خود داشته باشد و هم می تواند آهنگ همگرایی ملی را تسریع کند. هدف از  پژوهش حاضر بررسی و تحلیلی بر توان های توسعه شهرستان های استان کردستان با تاکید بر همگرایی ملی بود. . و از نظر هدف گذاری کاربردی و از نظر روش شناسی به صورت توصیفی- تحلیلی است. در روند تهیه و تولید داده ها ابتدا عوامل مؤثر بر توسعه استان کردستان با تاکید بر شاخص های همگرایی ملی، با استفاده از نظرات 45 نفر از کارشناسان از طریق روش دلفی شناسایی شده است برای آزمون فرضیه از تکنیک مدل یابی معادلات ساختاری و تحلیل مسیر بهره گرفته شده است. نتایج پژوهش نشان داد که بین تحقق توسعه یافتگی و اثر گذاری آن بر روی همگرایی ملی با ضریب مسیر 0.48 رابطه مؤثری وجود دارد بدین معنی مؤلفه ها و معیارهای توسعه یافتگی 0.48 درصد موفقیت استراتژی توسعه یافتگی را تبیین می کند. از طرف دیگر بین (شاخص های توسعه انسانی با ضریب مسیر 0.91) با تحقق توسعه یافتگی رابطه علی قوی وجود دارد یعنی دسترسی به شاخص های توسعه انسانی تعیین کننده توسعه یافتگی می باشد، ولی بین عوامل دسترسی توسعه سیاسی (با ضریب مسیر 0.021- ) با موفقیت توسعه یافتگی شهرستان های استان کردستان رابطه علی وجود ندارد و این بدین معنی است که عوامل دسترسی توسعه سیاسی به واسطه تأثیری که بر تحقق توسعه یافتگی شهرستان های استان کردستان می گذارد می تواند عاملی تعیین کننده در موفقیت توسعه یافتگی شهرستان های استان کردستان تلقی گردد. در مجموع چنین می توان گفت که توسعه یافتگی شهرستان ها  بر معیارهای همگرایی ملی اثرگذار است.
۱۱.

اثرات اقتصادی-اجتماعی صنایع روستایی( صنایع دستی و مشاغل خانگی) برتوسعه روستایی مورد: روستاهای شهرستان سنندج(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی سال ۲۴ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۷۲ 81-103

کلیدواژه‌ها: روستا صنایع روستایی توسعه اقتصادی اشتغال زایی سنندج

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰۲ تعداد دانلود : ۴۶۱
مقاله به بحث درباره نقش صنایع روستایی بر توسعه اقتصادی و اشتغال زایی جامعه روستایی شهرستان سنندج در راستای برنامه ششم توسعه کشور می پردازد. توسعه پایدار روستایی فرآیندی چند بعدی است که موضوع آن بر بهبود و ارتقاء کیفیت زندگی اقشار آسیب پذیر جامعه روستایی تاکید دارد. راهبردهای متفاوت اقتصادی جهت ارتقاء سطح کیفیت زندگی روستائیان وجود دارد، یکی ازآن ها راهبرد توسعه صنایع روستایی است که از این طریق نه تنها بستر اشتغال زایی فراهم می گردد بلکه به عنوان منبع درامدی برای روستائیان محسوب می گردد. پژوهش توصیفی- تحلیلی و میدانی است، جامعه آماری شامل9آبادی شهرستان سنندج که 115خانوار به فعالیت صنایع روستایی اشتغال دارند. پرسشنامه ای در ابعاد اقتصادی و اجتماعی با 42متغیر تکمیل و از طریق نرم افزار Spss21 مورد تحلیل قرار گرفت. برای تجزیه وتحلیل، از روش میانگین،انحراف معیار و ضریب تغییرات استفاده شد. برای تبیین ضریب تاثیر متغیرها، شاخص ها را به سه گروه تاثیر زیاد،متوسط و کم تقسیم بندی و براساس روش میانگین متغیرها رتبه بندی شدند. یافته ها نشان داد بین توسعه صنایع روستایی و توسعه اقتصادی و اشتغال زایی خانوارهای روستایی رابطه معنی داری وجود دارد. به طوری که توسعه صنایع روستایی موجب افزایش سطح درآمد، اشتغال زایی و کاهش سطح بیکاری در روستاهای مورد نظر شده است. بیشترین تاثیر توسعه صنایع روستایی مربوط به شاخص اقتصادی با ضریب تاثیر زیاد01/54 درشاخص اجتماعی ضریب تاثیرزیاد برابر با 12/45 درصد بوده است. بنابراین راهبرد توسعه صنایع روستایی ضمن توسعه اقتصاد محلی از طریق اشتغال زایی و درآمد زایی، می تواند به عنوان یک راهبرد توسعه ای برای تحرک اقتصاد روستا تلقی گردد.
۱۲.

تحلیلی بر فقر شهری در شهرهای استان کردستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های بوم شناسی شهری سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۱۷) 25 - 34

کلیدواژه‌ها: خط فقرنسبی فقرمطلق غذایی فقر شهری شدت فقر کردستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱۱ تعداد دانلود : ۶۲۰
اصولاٌ افزایش رفاه اقتصادی مردم و کاهش فقر یکی از اهداف اصلی برنامه های توسعه اقتصادی در هرکشور محسوب می گردد. یکی از راه های سنجش فقر، از طریق شاخص های اقتصادی است. هدف این نوشتار در پاسخ به این سوال انجام گرفته است که روند تغییرات خط فقر و شدت فقر در مناطق شهری استان کردستان طی دوره چهار ساله (90-1387)  چگونه بوده است؟ این مطالعه تحلیلی با استناد به داده های مرکز آمار ایران و قیمت سبد غذایی که از طریق بانک مرکزی به دست آمده بر اساس پنج روش: خط فقر نسبی، خط فقر مطلق غذایی، روش تحلیل میانگین؛ روش ارشانسکی و ضریب انگل؛ در مناطق شهری استان کردستان مورد بررسی قرار گرفته است. یافته ها نشان می دهد روند تورم صعودی بوده و به طور متوسط9/6 درصد رشد داشته است . هم چنین هزینه تامین سبد استاندارد غذایی نیز طی دوره مذکور حدود32 درصد افزایش داشته است. نتایج تحقیق خط فقرنسبی ماهیانه شهری به روش میانگین رشدی معادل 3/35 درصد ، شدت فقر نسبی معادل 5/20 درصد، خط فقر مطلق ماهیانه به روش میانگین 18 درصد افزایش را نشان می دهد. 
۱۳.

ارزیابی اثرات سرمایه اجتماعی بر توسعه روستایی دهستان های شهرستان سنندج(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی دوره ۱۳ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۴۴) 715 - 728

کلیدواژه‌ها: روستا سرمایه های اجتماعی توسعه یافتگی شهرستان سنندج

تعداد بازدید : ۲۲۴ تعداد دانلود : ۱۴۸
موضوع سرمایه های اجتماعی به عنوان یک اصل اساسی برای نیل به توسعه پایدار محسوب می شود. سرمایه اجتماعی؛ به عنوان شالوده و زیربنای توسعه درون زا در روستا بر شبکه ی روابط اجتماعی؛ مشارکت و دیگر پارامترهای سرمایه اجتماعی تاکید دارد. تحقیق با روش توصیفی- تحلیلی و همبستگی؛ به دنبال پاسخ این سوال است که بین سرمایه های اجتماعی و توسعه یافتگی روستاها ارتباط منطقی وجود دارد؟ و در صورت مثبت بودن؛ ضریب تاثیر آن تا چقدر می باشد؟ برای محاسبه پایایی و روایی از نرم افزار SPSS ؛ آزمون KMO ؛ میزان روایی گویه های تبیین کننده سرمایه اجتماعی برابر با 74/0 براورد و ضریب آلفای کرونباخ بدست آمده برابر با 77/0 بوده است. سپس با استفاده از نرم افزار EViews به تحلیل میزان همبستگی بین سرمایه های اجتماعی با توسعه روستایی پرداخته شده است. یافته ها نشان می دهد مولفه های سرمایه اجتماعی در دهستان های شهرستان سنندج از شرایط یکسانی برخوردار نبوده؛ هریک در زمینه های خاصی از توانمندی برخوردارند. در زمینه توسعه یافتگی نشان می دهد؛ یک دهستان برخوردار؛ 7 دهستان نیمه برخوردار و دو دهستان محروم هستند. با این وجود نتایج همبستگی نشان داد ارتباط بین سرمایه های اجتماعی با توسعه روستایی برابر 60/0 درصد است. بدان معناست که ارتباط منطقی بین دو مقوله مورد بررسی وجود دارد. شرط توسعه روستایی منوط به توسعه سرمایه های انسانی بالاخص در بخش سرمایه های اجتماعی است.
۱۴.

ارزیابی روستای سالم با تاکید بر شاخص های مسکن پایدار (مطالعه موردی: نواحی روستایی استان کردستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی توسعه کالبدی سال سوم زمستان ۱۳۹۷شماره ۴ (پیاپی ۱۲) 113 - 126

کلیدواژه‌ها: مسکن مسکن سالم روستا استان کردستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۲ تعداد دانلود : ۲۹۰
طرح و اقدام روستای سالم با هدف ایجاد مکانی مناسب جهت زندگی در روستا و ارتقاء بهداشت و سلامتی اعضاء جامعه با مشارکت ساکنین اجرا می شود. مسکن یکی از پروژه های مهم روستای سالم محسوب می شود؛ این پژوهش شاخص های مسکن پایدار با روش توصیفی- تحلیلی در سطح استان کردستان ارزیابی می کند. یافته ها نشان می دهد 48 درصد سکونتگاه های روستایی استان کردستان دسترسی به نورکافی دسترسی ندارند.73 درصد روستاها فاقد آب سالم آشامیدنی؛82 درصد فاضلاب ها روباز؛48 درصد از سازه های کم دوام در ساخت مسکن استفاده شده است.نتایج تحلیلی براساس آزمون تی بیان می کند از 22 متغیر مورد مطالعه تنها4 مورد بالای میانگین و بقیه زیر میانگین بوده اند. همچنین نتایج براساس مطالعات تطبیقی با میانگین کشوری نشان می دهدکه اغلب مسکن های روستایی در استان کردستان در گروه ناسالم قرار می گیرند. بدین منظور یکی از راهبردهای پایداری مسکن از طریق اعطای وام های کم بهره و طراحی مسکن سازگار با شرایط محیطی است.
۱۵.

ارزیابی سطح رضایت مندی روستائیان از اجرای طرح هادی روستایی (مطالعه موردی: دهستان نگل شهرستان سنندج)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مهندسی جغرافیایی سرزمین دوره اول بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱ 114 - 123

کلیدواژه‌ها: روستا طرح هادی دهستان نگل مشارکت رضایت مندی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۵ تعداد دانلود : ۲۲۱
طرح هادی را می توان مهم ترین سند قانونی در زمینه توسعه و عمران روستایی کشور دانست که با دید همه جانبه و یکپارچه تمامی ابعاد زندگی روستاییان را در نظر می گیرد. طرح هادی واکنشی از نابسامانی وضع کالبدی- فضایی سکونتگاه های روستایی کشور است. در این راستا اجرای طرح هادی به منظور بهسازی و نوسازی چشم اندازه های درونی و بیرونی روستاها است. تحقیق با روش توصیفی - تحلیلی به بررسی و ارزیابی اثرات اجرای طرح هادی در تحولات اقتصادی؛ اجتماعی؛ زیست محیطی و کالبدی سکونتگاه های روستایی دهستان نگل درشهرستان سنندج پرداخته است. جامعه آماری شامل کلیه افراد بالای20سال و سرپرست خانوار در چهار روستای دهستان نگل بوده که به روش کوکران160نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شده اند. روایی پرسش نامه توسط کارشناسان تایید شده و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ (75/.) مورد تایید قرار گرفت. برای پردازش داده ها از روش آمار توصیفی و استنباطی از جمله آزمون T تک تمونه ای در تحلیل مسیر بهره گرفته شده ؛ از آزمون کای اسکوئر برای سطح معناداری؛ آزمون فریدمن برای رتبه بندی و روش تحلیل خوشه ای سلسله مراتبی برای سطح بندی عوامل تاثیر گذار مورد استفاده قرار گرفته است. یافته ها نشان می دهد اجرای طرح هادی به لحاظ کالبدی تاحد قابل توجهی موجب تغیر در چشم انداز روستاها گردیده، اما مشکلات عدم تخصیص اعتبارات کافی موجب ناتمام ماندن اجرای طرح و همچنین عدم برخورداری روستاییان از تسهیلات بانکی به منظور نوسازی و بهسازی مسکن از مهمترین عوامل نارضایتی مردم روستاها بشمار می آیند.
۱۶.

تحلیل اثرات کالبدی طرح هادی براساس میزان رضایت مندی جامعه روستایی (مطالعه موردی دهستان نگل شهرستان سنندج)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: برنامه ریزی توسعه کالبدی سال دوم زمستان ۱۳۹۶شماره ۴ (پیاپی ۸) 66 - 77

کلیدواژه‌ها: روستا طرح هادی دهستان نگل رضایت مندی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۸ تعداد دانلود : ۳۹۹
طرح هادی روستایی با قدمتی بیش از سه دهه و با هدف تجدید حیات و هدایت روستا به لحاظ ابعاد اجتماعی؛ اقتصادی و کالبدی اجرا می گردد. طرح هادی چشم انداز فضایی- کالبدی روستا را طراحی و بستری مناسب برای توزیع بهینه خدمات دولتی و عمومی فراهم و شرایط لازم را برای پایداری جمعیت روستا ایجاد می کند. پژوهش با هدف ارزیابی اجرای طرح های هادی درابعاد کالبدی؛ اقتصادی؛ اجتماعی و زیستی در سطح دهستان نگل انجام گرفته است. تحقیق به صورت توصیفی از نوع پیمایشی که در آن27 گویه در ابعاد مختلف کالبدی؛ اقتصادی؛ اجتماعی و زیست محیطی مورد بررسی قرار گرفته است. حجم نمونه براساس کوکران308 خانوار انتخاب شده اند. برای معناداری از آزمون کای اسکوئر؛ برای رتبه بندی از آزمون فریدمن و از روش تحلیل سلسله مراتبی برای سطح بندی استفاده شده است. نتایج نشان دادکه اجرای طرح هادی به لحاظ کالبدی در راستای بهبود وضعیت شبکه معابر؛ بهبود آلودکی ناشی از گرد وغبار محلی؛ بهداشت روستا؛وضعیت دفع زباله نسبتاً موفق عمل کرده اما از نظر فضایی؛ضریب دسترسی به خدمات روبنایی؛ خدمات ورزشی؛ تفریحی؛نوسازی مسکن ناموفق عمل کرده است. برای بهبود عملکرد طرح هادی؛ بازنگری درتدوین قوانین؛هماهنگی وجلب مشارکت نهادهای مرتبط با روستا و تخصیص اعتبارات لازم برای اجرای طرح ضروری به نظر می رسد.
۱۷.

تحلیلی بر میزان توسعه یافتگی بخش بهداشتی و درمانی شهرستان های استان کردستان با استفاده از روش تاپسیس خطی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سپهر دوره بیست و چهارم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۹۶

کلیدواژه‌ها: ضریب نابرابری کردستان شاخص بهداشتی درجه توسعه یافتگی تاپسیس خطی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا فنون جغرافیایی روش های کمی در جغرافیا
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری توسعه پایدار شهری
تعداد بازدید : ۸۷۱ تعداد دانلود : ۵۷۷
یکی از ابعاد مهم توسعه جوامع؛ توسعه سلامت و به عبارتی میزان و کیفیت دسترسی افراد جامعه به خدمات بهداشتی و درمانی است. از آنجا که هرگونه برنامه ریزی جهت ارائه خدمات به مناطق نیازمند؛ ارزیابی وضع موجود می باشد، هدف این مقاله بررسی عمیق تر تفاوت میان شهرستان های استان کردستان به جهت دسترسی به مراکز بهداشتی و درمانی و تعیین میزان توسعه یافتگی در این زمینه است تا در بعد کاربردی نتایج این پژوهش در تصمیم گیری ها و سیاست گذاری های منطقه ای و محلی مورد استفاده مسئولین قرار گیرد. روش مطالعه توصیفی- تحلیلی و موردی و روش گردآوری بصورت کتابخانه ای است که 36 شاخص در سه بخش نهادی؛ نیروی انسانی و تخصصی از طریق سالنامه آماری 3931 واطلاعات مرکز آمار ایران گردآوری شده اند. داده ها براساس تکنیک تاپسیس خطی و از طریق نرم افزار اکسل محاسبه و جهت ترسیم نقشه از نرم افزار GIS استفاده شده است.یافته ها نشان می دهد شهرستان های سنندج و سقز برخوردار؛ شهرستان های قروه؛ بیجار؛ مریوان و بانه نیمه برخوردار و شهرستان های دیواندره؛ کامیاران؛ دهگلان و سروآباد به عنوان شهرستان های غیر برخوردار شناخته شده اند. نتایج پژوهش بر مبنای تعداد جمعیت نشان می دهد؛ 36 درصد جمعیت استان کردستان از خدمات بهداشتی محروم؛ 2/0 درصد نیمه برخوردار و 44 درصد جمعیت از خدمات بهداشتی بطور نسبی برخوردارند.نتایج بخوبی نشان دهنده این موضوع است که در میان شهرستان های استان؛ توزیع خدمات بهداشتی متناسب با توان ها و نیازهای جمعیتی توزیع نشده اند. لذاپیشنهاد می گردد ارزیابی توسعه سلامت حتی الامکان هم زمان در مقیاس سلسله مراتب روستا؛ شهر؛ شهرستان و استان صورت پذیرد تا علاوه بر تبیین تفاوت های ناحیه ای؛ تفاوت های درون ناحیه ای نیز روشن و مرتفع گردد.
۱۸.

سنجش سطوح توسعه روستایی دهستان های شهرستان روانسر به روش TOPSIS*

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی دوره ۸ تابستان ۱۳۹۲ شماره ۲۳ 73 - 89

کلیدواژه‌ها: توسعه یافتگی دهستان روستا برنامه ریزی TOPSIS روانسر

تعداد بازدید : ۲۳۳ تعداد دانلود : ۲۲۸
تمرکز شدید و نابرابری در توزیع امکانات و خدمات روستایی که معلول سیاست های تمرکز گرایی و رشد قطبی طی دهه های گذشته، موجب گردیده، مراکز روستایی شهرستان روانسر متناسب با امکانات و توان های محیطی، توسعه نیابند. بی شک روند توسعه آن ها با مشکلاتی اساسی روبروست. بنا به ضرورت چنین شرایطی، نواحی روستایی شهرستان روانسر نیاز به مطالعات عمیق و جدی در زمینه شاخص های توسعه دارد. تا جایگاه روستاها در زمینه برخورداری از امکانات و خدمات روشن و کمبودها و نارسائی های خدماتی آن ها مشخص گردد. در این راستا هدف کلی مقاله بررسی تعیین میزان توسعه یافتگی دهستان های شهرستان روانسر است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و موردی است. دراین تحقیق از 24 شاخص کمی و کیفی، بعد از وزن دهی به آن ها با استفاده از روش آنتروپی شانون6 دهستان شهرستان روانسر را با روش TOPSIS خطی، درجه توسعه یافتگی آن ها مشخص گردیده است. نتایج  کاربردی این پژوهش می تواند راهبردهایی زمینه شیوه تصمیم گیری، سیاست گذاری و برنامه ریزی های ناحیه ای دراختیار مسئولین اجرایی استان و شهرستان قرار دهد. نتایج پژوهش نشان می دهد فقدان خدمات و توزیع نابرابر آن، نه تنها نابرابری ها را شدت بخشیده بلکه روند مهاجرت ها را گسترش داده است. همچنین نتایج تحقیق نشان داد، 7 آبادی معادل4.9 درصد به عنوان  روستاهای برخوردار، 26.8 درصد از کل آبادی ها نیمه برخوردار و 68 درصد از آبادی ها غیر برخوردار می باشند. به منظور توانمند سازی مراکز دهستان های تابعه شهرستان روانسر، اولویت اول در برنامه ریزی ها در بخش تأمین نیازهای زیستی مانند:آبسالم،مسکن مناسبات،توانمند سازی بخش کشاورزی  می تواندسطح درآمد روستایی ان را بالا برده و از روند مهاجرتی تا حد قابل توجهی کاهش دهد.
۱۹.

تحلیلی بر روند شاخص توسعه انسانی در استان کرمانشاه

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی دوره ۷ بهار ۱۳۹۱ شماره ۱۸ 101 - 117

کلیدواژه‌ها: توسعه انسانی HPI GDI استان کرمانشاه

تعداد بازدید : ۲۳۲ تعداد دانلود : ۱۸۴
توسعه انسانی را می توان فرآیند بسط انتخاب ها در بستر فضای قابلیت برای دستیابی به زندگی بهتر تعریف کرد. شاخص توسعه انسانی متشکل از سه زیر شاخص: امید به زندگی، آموزش و درآمد است. مقاله حاضر در پاسخ این سوأل می پردازد که استان کرمانشاه در زمینه شاخص توسعه انسانی کشور در چه جایگاهی قرار دارند؟ آیا شکاف توسعه در ایران کاهش و در استان کرمانشاه رو به بهبودی بوده یا روند آن رو به فزونی نهاده است؟ روش مطالعه توصیفی - تحلیلی بوده در این تحقیق از شاخص های (HDI,HPI,GEM,GDI) استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد طی دو دهه گذشته شاخص توسعه انسانی در استان کرمانشاه بهبود یافته و از رقم 0.610 در سال 1375 به 0.720در سال 1385 افزایش یافته است. بر این اساس استان کرمانشاه در سطح توسعه انسانی متوسط در کشور قرار می گیرد.  همچنین یافته ها نشان می دهد که بهبود این شاخص در نتیجه افزایش امید به زندگی از 64.9 سال به 69 سال و در بخش شاخص آموزشی نیز میزان باسوادی زنان و مردان  از 68  درصد در سال 1375 به بیش از 80 درصد در سال 1385  افزایش یافته است. اما در بحث درآمد سرانه مطالعات نشان می دهد سهم درآمد خانوار استان کرمانشاه به میزان 14 درصد کمتر از میانگین کل کشور بوده از این جهت در جایگاه 25 کشور قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد با توجه به پایین بودن سطح درآمدها و بیکاری فزاینده در استان برنامه های راهبردی به منظور بهبود روند شاخص توسعه انسانی در استان کرمانشاه را می توان از طریق افزایش اعتبارات عمرانی در راستای اشتغال زایی با توجه به موقعیت ممتاز استان کرمانشاه در محور ارتباطی و تجاری با کشور عراق، همچنین توسعه صنایع وابسته به نفت با توجه به منابع نفتی فراوان در استان کرمانشاه پیشنهاد می گردد.  
۲۰.

بررسی روند تحقق عدالت اجتماعی با استفاده از شاخص های توسعه انسانی در ایران طی دو دهه اخیر

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی سکونتگاه های انسانی دوره ۷ پاییز ۱۳۹۱ شماره ۲۰ 85 - 99

کلیدواژه‌ها: عدالت اجتماعی شاخص های توسعه انسانی محرومیت ایران

تعداد بازدید : ۲۳۱ تعداد دانلود : ۱۶۴
یکی از بحران های اساسی که انسان ها با آن رو برو هستند، بحران فقر و بی عدالتی است. بسیاری از حکومت ها مهمترین شعار خود را تحقق عدالت اجتماعی و دسترسی یکسان ساکنین کشور به تمامی امکانات و تسهیلات لازم برای یک زندگی سالم و شرافتمندانه قرار داده اند. اما آیا روند برنامه ریزی و اجرا به تحقق این هدف منجر شده است؟ آیا واقعاً اثرات توسعه به همه انسان ها می رسد؟ آیا همان طور که در تمامی برنامه های توسعه اعلام می شود، بیشترین اثرات توسعه به کسانی می رسد که به آن نیاز دارند یا برعکس منافع عمدتاً به سمتی سوق پیدا می کند که از امکانات بیشتری برخوردارند؟ برای پاسخ گویی به این سوالات، این نوشته در نظر دارد روند ارتقاء شاخص های توسعه انسانی را در سطح استان های کشور، مورد بحث و بررسی قرار دهد. یافته های به دست آمده نشان می دهد که با وجود پیشرفت های نسبتاً مناسبی که در سطوح کلی معیارهای توسعه انسانی حاصل شده است، این پیشرفت ها عمدتاً در بخش هایی باقی مانده است که از قبل نیز شرایط و امکانات مناسبی در اختیار داشته و افراد فقیر و نیازمند، کمترین بهره را به دست آورده اند. روش این پژوهش مروری، با رویکرد توصیفی - تحلیلی و یافتن مفاهیم نظری توسعه انسانی و کاربرد شاخص های توسعه انسانی و روند آن در ایران بوده است. در تحلیل نهایی از نرم افزار GIS در تعیین درجه توسعه یافتگی استان های کشور استفاده شده است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان