مطالب مرتبط با کلیدواژه

کودک


۱۶۱.

طراحی محله با رویکرد شهر دوستدار کودک؛ نمونه موردی: محله سرجنگلداری2 کرمان

نویسنده:
منبع: مطالعات طراحی شهری و پژوهش های شهری سال دوم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۶ (پیاپی ۹)

کلیدواژه‌ها: شهر دوستدار کودک کودک کرمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۲۸ تعداد دانلود : ۷۱۴
امروزه با توسعه روزافزون شهرها که فاقد فضاهای شهری مناسب برای کودکان هستند. ازآنجاکه کودکان تنها ارتباط دهنده نسل های گذشته با آینده می باشد و اکثریت جامعه را تشکیل می دهند. به همین دلیل طراحی فضاهای مناسب برای کودکان از اهمیت بالایی برخوردار می باشد تا کودکان در آن رشد کنند و نیازهای خود را برطرف کنند. در این چند سال کامل ترین پژوهش در خصوص کودکان در قالب شهر دوستدار کودک بوده ولی بیشتر مسائل حقوقی را بررسی کرده که در این پژوهش سعی شده توجه حداکثری به شرایط محیطی تأثیرگذار بر زندگی کودک در شهر صورت پذیرد. با روش های کمی، پرسشنامه و مصاحبه و نظرهای کودکان و فضاهای محله بررسی گردیده. برای پیاده سازی محله سر جنگلداری2 را به عنوان نمونه موردی انتخاب کردیم. کودکان 5 تا 11 سال و والدین در پرسشنامه و مصاحبه مشارکت داشتند و در آخر به تحلیل نظرها با توجه به معیارهای شهردوستدار کودک پرداخته شده، تابه محله ایی دارای ویژگی های منطبق بر رویکرد شهردوستدار کودک برسیم.
۱۶۲.

بررسی دلبستگی به مکان در میان کودکان (نمونه موردی: محله بازارچه قصردشت شیراز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معماری و شهرسازی ایران دوره ۸ بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱۳ 165 - 179

کلیدواژه‌ها: محله دلبستگی به مکان قصردشت شیراز تعلق به مکان کودک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۴ تعداد دانلود : ۲۱۶
محله های شهری افراد را در خود در بر می گیرند و زندگی افراد در فضای محله ها تعریف و تنظیم می گردد. همچنین به عنوان بخشی از فضاهای عمومی در شهرها، نقش مهمی در رفع نیازهای کودکان ایفا می کنند. بنابراین به منظور پویایی بیشتر این فضاها و برای برآورده ساختن نیازهای مردم، باید به رفتارهای شکل دهنده این فضاها توجه کرد. از آنجایی که کارایی اغلب محله های شهری در نتیجه عدم انطباق نیازهای کاربران با کیفیت محیطی متناسب با قلمروهای رفتاری، در سطح پایینی می باشد، لزوم توجه به برنامه اصولی و مبتنی بر رفتار استفاده کنندگان در اینگونه فضاها، ضروری می باشد. محله قصردشت شیراز و کودکان 7-12سال به عنوان نمونه مطالعاتی این پژوهش انتخاب شده است. هدف از این پژوهش مطالعه، بررسی و تحلیل عوامل تأثیر گذار بر ایجاد دلبستگی به محله در میان کودکان است. پژوهش حاضر، یک تحقیق میدانی با رویکرد توصیفی - تحلیلی است و به دنبال پاسخ به این سوال اساسی است که، عوامل مؤثر و نقش آنها در ایجاد دلبستگی در بافت محله به چه میزان تأثیرگذار است؟ شاخص ها با استفاده از طراحی پرسش نامه و نقشه های رفتاری بر اساس حجم نمونه و تبدیل یافته های کیفی به مؤلفه های کمی از طریق نرم افزارspss پرداخته شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد، که کودکان حاضر در این پژوهش از قابلیت های  محله خود لذت می برند و تحت تاثیر شاخص های مختلفی می باشند، که از میان دلبستگی عاطفی، موجب تعامل حسی انسان و مکان و نقش آن در هویت فردی می شود . همچنین دلبستگی به مکان در میان کودکان محله بازارچه قصردشت با جنسیت و نوع سکونت آنها ارتباطی ندارد و دلبستگی عاطفی، تصویر ذهنی، حس مکان و هویت به مکان از عوامل تأثیر گذار بر ایجاد دلبستگی محسوب می شوند و فضاهای فاقد امنیت و تاریک مهمترین عامل ها برای عدم دلبستگی به مکان در میان کودکان خواهند شد.
۱۶۳.

ارزیابی نحوه تاثیر مولفه های کالبدی بر ارتقاء خلاقیت کودکان درفضاهای بازی پارک های شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معماری و شهرسازی ایران دوره ۹ بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱۵ 21 - 31

کلیدواژه‌ها: کودک خلاقیت تنوع سرزندگی انعطاف پذیری کالبدی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۴ تعداد دانلود : ۴۶۷
گسترش شهرها و افزایش بی رویه وسایل نقلیه موجب شده که کودکان امکان استفاده ی بسیاری از فضاها و زمین های مناسب بازی را نداشته باشند؛ در حالی که فضاهای شهری به ویژه پارک های شهری می توانند بیشترین تاثیر را در پرورش خلاقیت کودکان داشته باشند. هدف از تحقیق حاضر، دست یابی به مولفه های کالبدی تاثیرگذار بر خلاقیت کودکان 6 تا 12 ساله ایرانی در فضاهای بازی واقع در پارک های شهری و تبیین با اهمیت ترین شاخص هریک از مولفه ها و رابطه ی میان آن ها می باشد. در این تحقیق، بر پایه تلفیق نظریات مرتبط با موضوع، از روش تحقیق پیمایشی (زمینه یابی) استفاده شد و با توزیع پرسشنامه ی محقق ساخته هدفمند به تمام جامعه آماری شامل 154 نفر متخصصین موجود در حوزه های شهرسازی، معماری، روانشناسی و علوم تربیتی در ایران و دریافت 94 پاسخ قابل بررسی از نمونه ی آماری، نگرش متخصصین نسبت به عوامل تاثیرگذار کالبدی جمع آوری و سپس اطلاعات به دست آمده با استفاده از نرم افزارهای spss22 و آزمون های آماری، تجزیه و تحلیل و رتبه بندی شد؛ سپس با روش تحلیل مسیر و به کمک نرم افزار Smart PLS مدل پژوهش بر اساس روابط میان متغیرها تدوین گردید. نتایج تحقیق مطابق با نگرش متخصصین، نشان دهنده ی آن است که مهمترین مولفه های تاثیرگذار بر افزایش خلاقیت کودکان، تنوع، سرزندگی و انعطاف پذیری کالبدی در فضاهای بازی پارک های شهری می باشد و در این میان شاخص تنوع مصالح و فضاهای نشستن به صورت مستقیم و غیر مستقیم بیشترین تاثیر را بر خلاقیت کودکان می گذارد.
۱۶۴.

بررسی هویت های کودک مطلوب گفتمان انقلاب اسلامی در شبکه کودک سیمای جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رسانه های دیداری و شنیداری دوره ۱۳ زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳۲ 109 - 138

کلیدواژه‌ها: تلویزیون کودک شبکه کودک سیما هویت کودکی گفتمان انقلاب اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۷ تعداد دانلود : ۳۴۰
کودکان یکی از پربیننده ترین و مخاطبان خاص تلویزیون هستند. تلویزیون، به دلیل بهره مندی از جذابیت های تصویری و قدرت همانندسازی، بر برداشت مخاطب کودک از هویت خود، درونی شدن فرهنگ و الگوهای فکری و رفتاری وی تأثیر می گذارد. بنابراین، تنها شبکه تخصصی کودک در ایران انتخاب شد تا قابلیت های هویت سازی آن مطالعه و به این پرسش پاسخ داده شود که برنامه های آن در چه مفصل بندی گفتمانی تولید و پخش می شوند؟ بدین منظور، ابتدا نظام معنایی گفتمان انقلاب اسلامی و کودک مطلوب آن با رویکرد لاکلائو و موفه از بیانات و مکتوبات رهبران انقلاب اسلامی مفصل بندی و در مرحله بعدی نظام معنایی برنامه های تلویزیونی شبکه کودک، در بازه زمانی شش ماهه دوم سال 96، تحلیل گفتمان شد. در اندیشه رهبران انقلاب اسلامی، «کودک مطلوب» به معنای پرورش یافتن قوای روحی، جسمی و شکوفایی استعدادهای ذاتی وی است و این مهم بدون توجه به دال مرکزی توحید میسر نمی شود. هویت های «کودک مؤمن»، «ایرانی»، «انقلابی»، «عالم و فلسفه دان»، «اخلاق مدار»، «تندرست» و «جامعه پذیر» هفت هویت کودک مطلوب گفتمان انقلاب اسلامی را تشکیل می دهند. نتایج نشان می دهد که شبکه به اشکال مختلف، آن هویت ها را برساخت کرده است. در مجموع برنامه های تولیدی و تأمینی شبکه، هویت «کودک جامعه پذیر»، «کودک عالم و فلسفه دان»، و «کودک مؤمن»، به ترتیب بیشترین بازنمایی را داشته اند. در برنامه های تولیدی، بیشترین بازنمایی مربوط به «کودک جامعه پذیر» است و بازنمایی هویت «کودک عالم و فلسفه دان» و «کودک مؤمن» در رتبه های بعدی قرار دارند. لکن برنامه ای که منحصراً «کودک انقلابی»، «کودک ایرانی»، «کودک اخلاق مدار»، و «کودک تندرست» را بازنمایی کند، یافت نشد. در برنامه های خارجی بازنمایی هویت های «کودک جامعه پذیر» و «کودک عالم و فلسفه دان»، بسامد بالایی داشته است. در برنامه های تأمینی داخلی نیز بیشتر هویت «کودک جامعه پذیر»، «کودک مؤمن»، «کودک اخلاق مدار» بازنمایی شده است. کلیپ های پخش شده هم به ترتیب هویت های «کودک عالم و فلسفه دان»، «کودک مؤمن»، «کودک جامعه پذیر» و «کودک ایرانی» را بازنمایی کرده اند.
۱۶۵.

تأثیر برنامه آموزشی بازی محورِ روپا بر رشد مهارتهای حرکتی کودکان 3 تا 6 سال(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تعلیم و تربیت دوره ۳۵ زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱۴۰ 31-50

کلیدواژه‌ها: مهارتهای حرکتی پایه کودک بازی برنامه روپا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۵۷ تعداد دانلود : ۳۶۲
کودکان در دوره 3 تا 6 سالگی در دوره رشد طلایی حرکتی قرار دارند. هدف این مطالعه تدوین یک برنامه آموزشی بازی- محور و تعیین اثربخشی این روش به منزلۀ یک مدل بومی روی توسعه مهارتهای حرکتی پایه کودکان 3 تا 6 ساله است. نمونه مورد مطالعه 210 کودک دختر و پسر با میانگین سنی (8/02±4/1) شهر تهران بودند که به شکل دردسترس در این پژوهش شرکت کردند. روش پژوهش به شکل نیمه آزمایشی بود که افراد به شکل تصادفی در دو گروه تجربی (108 نفر) و گروه کنترل (102 نفر) قرار گرفتند. گروه تجربی از ابتدای مهر ماه 1395 تا انتهای خرداد ماه 1396و هر هفته یک جلسه برنامه آموزشی روپا را اجرا کردند. گروه کنترل نیز به روش معمول در طول این مدت به فعالیتهای آموزشی خود مشغول بودند. گرد آوری اطلاعات از طریق آزمون دنور-2 و در سه مرحله (پیش آزمون، پس آزمون، آزمون پیگیری) انجام گرفت. داده ها از طریق آزمون تی مستقل و وابسته با (0/50=α) تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد که برنامه آموزشی روپا سبب بهبود معنا دار مهارتهای حرکتی درشت کودکان مورد مطالعه شد و این اثرات تا مدت سه ماه ماندگاری خود را حفظ کرد (0/01>P). نتایج این مطالعه نشان می دهد که از بازیهای حرکتی روپا می توان به عنوان یک برنامه مؤثر برای توسعه مهارتهای پایه حرکتی درشت کودکان 3 تا 6 ساله بهره گرفت. پژوهش حاضر تأیید کننده نظریه های مربوط به آموزش با بازی به کودکان خردسال است.
۱۶۶.

فراشناختی به تربیت اخلاقی کودک ازمنظر اهداف و اصول براساس اندیشه تربیتی ابن سینا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و هفتم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴۵

کلیدواژه‌ها: تربیت اخلاقی کودک ابن سینا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۸ تعداد دانلود : ۵۶۵
هدف کلی تحقیق حاضر، فراشناختی به تربیت اخلاقی کودک براساس اندیشه تربیتی ابن سینا، ازحیث تبیین مفهوم و نیز مؤلفه های آن یعنی؛ اهداف و اصول می باشد. ازنظر ابن سینا، تربیت اخلاقی، آموزش اصول و ارزش های اخلاقی و تلاش جهت پرورش گرایش به فضایل اخلاقی و دوری از رذایل اخلاقی است. ازطرفی، تربیت اخلاقی فرد، تضمین کننده کمال و سعادت وی در دنیا و آخرت خواهد بود. به بیانی دیگر، تربیت اخلاقی، یعنی آراسته شدن فرد به فضایل اخلاقی و عادات نیکوست که به سبب آن فرق بین خیر و شر و رشد و گمراهی برای انسان میسر می شود. اهداف تربیت اخلاقی، براساس اندیشه تربیتی ابن سینا، شامل دو بخش هدف غایی و اهداف واسطه ای می باشند. هدف غایی ازنظر ابن سینا، رسیدن به قرب حق اول، معرفی شد. اهداف واسطه ای که درحقیقت وسایلی درجهت نیل به هدف غایی می باشند، مشتمل بر: کسب ریاضت، خودشناسی اخلاقی، تکمیل نفس ناطقه، نیل به عزت نفس و آشنایی با اهل بیت (ع) می باشند. اصول تربیت اخلاقی نیز ازنظر ابن سینا شامل: تأدیب، ترغیب و ترهیب، الگوبرداری، پرهیز از افراط وتفریط و شناسایی روحیات کودکان است. آنچه که از بیانات بوعلی برمی آید، این است که در تربیت اخلاقی کودک باید جانب اعتدال را نگه داشت.
۱۶۷.

تحلیل کیفی محتوای فلسفی برخی از داستان های منتخب در ادبیات کودکان (بر پایۀ نظریۀ گرت. بی. متیوز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تفکر و کودک سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۲ (پیاپی ۱۰)

کلیدواژه‌ها: کودک فلسفه ادبیات کودکان متیوز برنامۀ فلسفه برای کودکان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۴ تعداد دانلود : ۲۴۸
پژوهش پیش رو بر آن است تا از منظر رویکرد «فلسفه برای کودکان» به تحلیل محتواییِ متن و تصویر چند داستان رایج و در دسترس کودکان، بر پایۀ نظریۀ متیوز، بپردازد و به پاسخ این پرسش برسد که آیا این داستان ها، که با تأکید بر جنبۀ ادبی و بدون توجه جدی به پرورش فلسفه خلق شده اند، می توانند پاسخ گوی برخی از نیازهای فلسفی کودکان کشورمان باشند؟ بررسی نمونه داستان های انتخاب شده در این پژوهش، با روش های کیفی قیاسی و استقرایی، نشان داد که آن ها ضمن برخورداری از شیوایی و رسایی کلام، قابلیت فهم بالا، توجه به عنصر تخیل، و شاعرانگی دارای چندین مؤلفۀ فلسفی مناسب اند که می توانند زمینه ساز رشد و پرورش فکری در سطوح بالای شناختی کودکان باشند. در همۀ این داستان ها، مفاهیم فلسفی مهمی مانند مفاهیم اخلاقی، شناختِ خود و دیگران (هویت یابی)، شباهت و تفاوت، طبقه بندی موجودات و بیان ویژگی های عرضی و ذاتی یافت شد. هم چنین، در برخی از آن ها، مؤلفه های دیگری مانندِ تمرکززدایی، شناخت توان مندی ها، مفهوم تمامیت، مفهوم طبیعی و مصنوعی و مرز میانشان، شناخت خدا و حکمتش، داوری و مقایسه کردن، ازخودبیگانگی، و مفاهیم استثمار و استعمار یافت شد.
۱۶۸.

بررسی علل پدیدایی اختلال اضطراب تعمیم یافته در کودکان پیش دبستانی از منظر متخصصان علوم رفتاری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در سلامت روانشناختی دوره سیزدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ 52-72

کلیدواژه‌ها: اضطراب تعمیم یافته کودک پیش دبستانی تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۱ تعداد دانلود : ۵۵۷
این پژوهش با هدف تدوین مدل اختلال اضطراب تعمیم یافته در کودکان پیش دبستانی شهر تهران انجام شد. پژوهش حاضر به شیوه کیفی و با استفاده ازروش نظریه زمینه ای انجام شده است. 19 متخصص کودک (روان شناس/روان پزشک) با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده و داده ها با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته و تعاملی تا رسیدن به اشباع اطلاعات گردآوری شدند. برای تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار MAXQDA نسخه استفاده شد. در کدگذاری باز 141 کد اولیه به دست آمد که در کدگذاری محوری بر اساس شباهت موضوعی در 21 دسته موضوعی قرار داده شدند. در مرحله سوم یا کدگذاری انتخابی، اختلال اضطراب تعمیم یافته به عنوان متغیر مرکزی یا اصلی شناخته شد. اطلاع از علل اختلال اضطراب تعمیم یافته، می تواند به خانواده ها، درمانگران و سیاست گذاران حوزه سلامت روان در جهت اصلاح شرایط به وجودآورنده این اختلال کمک کند.
۱۶۹.

بررسی رابطه تعامل والد-کودک با مهارتهای اجتماعی و مشکلات رفتاری با میانجیگری خود مهارگری بازداری در کودکان پیش دبستانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال پانزدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۶۰ 541-557

کلیدواژه‌ها: تعامل والد کودک خودمهارگری بازداری مهارتهای اجتماعی مشکلات رفتاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۸ تعداد دانلود : ۴۰۹
پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجیگری خود مهارگری بازداری (بازداری و کنترل هیجانی) در رابطه بین تعامل والد-کودک با مهارتهای اجتماعی و مشکلات رفتاری در بین کودکان پیش دبستانی انجام شد. تعداد 260 کودک با روش نمونه گیری در دسترس از بین کودکان پیش دبستانی شهرستان کاشمر در سال 97-96 انتخاب شدند و مادرانشان به مقیاس رابطه والد و کودک (PCRS)، مقیاس درجه بندی مهارتهای اجتماعی گرشام و الیوت- فرم والدین ویژه کودکان پیش دبستانی(SSRS) و پرسشنامه درجه بندی رفتار کنشوری اجرایی پیش دبستان- فرم والدین (BRIEF-P) پاسخ دادند. طرح پژوه ش در ای ن مطالع ه از ن وع ط رح همبس تگی، از طری ق الگ ویاب ی مع ادلات س اختاری است و ارزیاب ی الگ وی پیش نهادی ب ا اس تفاده از روش تحلی ل مس یر انج ام ش د. نتای ج از برازندگ ی الگ و ب ا داده ه ا حمای ت کردن د. یافته ه ا نش ان داد ک ه خودمهارگری بازداری، رابط ه تعامل والد-کودک با مهارتهای اجتماعی و مشکلات رفتاری را میانجی گ ری می کند و تعامل والد با کودک هم به واسطه خود مهارگری بازداری و هم به طور مستقیم با مهارتهای اجتماعی و مشکلات رفتاری رابطه دارد.
۱۷۰.

بررسی دیدگاه برساخت گرایی اجتماعی درباره کودکی، و آموزه های آن برای برنامه آموزش تفکر به کودکان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تفکر و کودک سال دهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۲۰) 69-94

کلیدواژه‌ها: برساخت گرایی اجتماعی کودکی کودک آموزش تفکر روش فلسفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۲ تعداد دانلود : ۶۰۵
هدف این پژوهش بررسی دیدگاه برساخت گرایی اجتماعی در باره کودکی است و آنچه این دیدگاه برای برنامه آموزش تفکر به کودکان دارد. پژوهش با روش فلسفی صورت گرفته است. برساخت گرایی اجتماعی دیدگاهی است که کودک و دوره کودکی را برساخته ای اجتماعی-فرهنگی می داند و نه امری طبیعی. بر این اساس، کودک از ویژگی های رشدیِ طبیعیِ ثابت برخوردار نیست، در عین حال صلاحیت کافی برای این که به عنوان عامل اجتماعی به حساب آید را دارا می باشد. برخلاف باورهای سنتی، در این دیدگاه کودک نه ارزش ابزاری، بلکه ارزش ذاتی دارد. برساخت گرایی اجتماعی تفکر کودک را مستقل از بزرگسال و برخوردار از سرشتی اجتماعی می داند. این مکتب بر گفتمان های چندگانه پست مدرنیسم، فمینیسم پساساختارگرا، پسااستعمارگرایی و جامعه شناسی جدید کودکی مبتنی است. برخی از آموزه های منتج از برساخت گرایی اجتماعی کودکی در زمینه آموزش تفکر به کودکان از این قرار هستند: بافت و زمینه های فرهنگی و اجتماعی در آموزش تفکر به کودکان اهمیت می یابد، آموزش تفکر به صورت گروهی برجسته می شود. بر روابط تعاملی، یادگیری مشارکتی، دوستی ها و بازی های نمایشی کودکان تأکید می شود. نقش نهادهای غیر رسمی در کنار نهاد رسمی آموزش و پرورش در جریان رشد تفکر کودک بیش از پیش اهمیت می یابد.
۱۷۱.

تحلیل جنبه های تفکر خلاقانه در نقاشی کودکان 3 تا 5 سال (گروه سنی الف)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تفکر و کودک سال دهم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۲۰) 115-149

کلیدواژه‌ها: نقاشی کودک خلاقیت گروه سنی الف

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱۵ تعداد دانلود : ۳۸۴
تصاویری که در نقاشی و تصویرسازی کودکان خلق می شوند در بیشتر موارد برخاسته از تفکری خلاق و دارای موضوعاتی خاص است. شناخت دقیق مضامین و ویژگی های خلاقانه نقاشی کودکان و تحلیل و تفسیر درست آنها، ما را در شناخت نحوه تفکر آنها یاری می رساند. این مضامین از محیطی به محیط دیگر و یا در فرهنگ های مختلف، تفاوت هایی را نشان می دهد. این پژوهش به منظور شناخت دقیق ترِ مضامین نقاشی و ویژگی های فکری و خلاقانه نقاشی کودکان گروه سنی الف از طبقه متوسط شهر تهران در فاصله سالهای96 تا 97 انجام شده است. پژوهش حاضر از جمله پژوهش های کیفی است که به روش تحلیل مضمون انجام شده و جامعه آماری پژوهش، مهدکودک های شهر تهران و حجم نمونه شامل 100 کودک از ده مهدکودک در مناطق یک، دو، هفت، دوازده و چهارده تهران(در سال تحصیلی 96-95) است. نمونه گیری به صورت تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انجام شده و نهایتاً مضامین آثار خلق شده توسط این کودکان، پس از کد گذاری و طبقه بندی بر اساس شاخصه های خلاقیت مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته است.
۱۷۲.

بررسی تاثیر رویکرد سبز در زمین های بازی بر دستاوردهای کودکان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نقش جهان سال نهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 125-134

کلیدواژه‌ها: طبیعت کودک آموزش رویکرد سبز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۱ تعداد دانلود : ۲۷۳
اهداف: هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر رویکرد سبز (آب، خاک و گیاه) زمین های بازی بر دستاوردهای کودکان بود. دستاوردهای حضور کودک در فضای طبیعی شامل ارتقای مهارت های پرورشی، ذهنی و شناختی، تسهیل کنندگی آموزش و قابلیت احیای ارتباط کودک و طبیعت است. در این بین تسهیل کنندگی آموزش و احیا ارتباط گسسته شده کودک و طبیعت به عنوان فاکتورهایی که تنها با قرارگیری کودک در محیطی با رویکرد سبز حاصل می شود، از دستاوردهای کودک انتخاب شده و چگونگی دستیابی کودک به این دو مهم مورد بررسی قرار گرفته است. ابزار و روش ها: جامعه آماری پژوهش شامل روان شناسان و والدین کودکان ۵ تا ۱۲ساله در تهران بودند که اطلاعات آنها با استفاده از پرسش نامه جمع آوری شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه ها از روش های تجزیه و تحلیل عاملی تاییدی و مدل یابی معادلات ساختاری بهره گرفته شد. یافته ها: نتایج حاکی از آن است که رویکرد سبز در زمین بازی بر دستاوردهای کودکان تاثیر مثبت و معنی داری دارد. همچنین نتایج نشان دادند که میزان تاثیر زمین بازی طراحی شده بیشتر از زمین بازی بکر و طبیعی بر دستاوردهای کودکان است. نتیجه گیری: علی رغم حضور بازی در تجربه تاریخی بشر و نقش آن در رشد کودک، همچنین آگاهی از تاثیر قرارگیری کودک در فضای بازی طبیعی، امروزه شاهد کاهش کیفیت فضاهای بازی و بی توجهی به رویکرد سبز در آن هستیم. براساس یافته های این تحقیق می توان نتیجه گرفت استفاده از زمین بازی طراحی شده با رویکرد سبز تاثیر معنی داری بر دستاورد کودکان خواهد داشت.
۱۷۳.

مولفه های روانشناسی محیط در طراحی مرکز کودکان بی سرپرست

نویسنده:
منبع: معماری شناسی سال سوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۵

کلیدواژه‌ها: کودک بی سرپرستی محیط روانشناسی محیط فضا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۰۰ تعداد دانلود : ۱۴۹۰
بی سرپرستی از آغاز خلقت وجود داشته است و کودکان بی سرپرست در مرکز نگهداری و به دور از حضور والدین و اعضای خانواده زندگی می کنند و برخی از آنان دچار محرومیت و احساس شکست و گاه دچار صدمات و ضررهای روانی می شوند. طراحی خانه به عنوان مهم ترین مکانی که زندگی انسان در آن اتفاق می افتد از اهمیت فوق العاده برخوردار است. جهت طراحی چنین محیط هایی ابتدا لازم است تا طراحان شناخت صحیحی از نیازهای واقعی و به خصوص روانی افراد مورد نظر داشته و بر اساس علایق و رفتارهای پیش بینی شده شان در پی شکل دادن به نیازهای مختلف روانی آنها باشند تا بتوانند محیطی مناسب با ویژگی های رفتاریشان را که در صدد شکل دادن فضاهای مورد نیاز بر اساس نیازهای مختلف است تجربه نمایند. نقش محیط و عوامل تأثیرگذار بر آن در رابطه با رشد اجتماعی و نحوه ارتباط با محیط و همسالان در هر سنی اعم از کودک باخردسال بسیار مهم و ضروری می باشد. که همین، ضرورت به کار گیری اصول روانشناسی محیط در طراحی داخلی و خارجی خانه کودک با توجه به رنگ، فرم و فضا و تغییر پذیری و تداخل فضاهای باز و بسته و بازسازی عناصر محرک طبیعی مانند نور، آب و رنگ به عنوان عامل مؤثر در بهبود رفتارشان را اجتناب ناپذیر می کند روش تحقیق حاضر توصیفی- تحلیلی است و نوع آن کاربردی سنظری است و مبانی تئوریک آن براساس مطالعات اسنادی، کتابخانه ای و مطالعات میدانی صورت گرفته است و نتیجه این امرمشاهده تاثیر بسزای آن بر ارتقاء و دلبستگی به بقای زندگیشان و محل سکونتشان ،کاهش افسردگی و افزایش امید به زندگی و تقویت انگیزه درونی این عزیزان برای دستیابی و تحقق رویاهای سبزشان می باشد."
۱۷۴.

نقش بازی در تربیت دینی کودکان

نویسنده:
منبع: مطالعات دین پژوهی سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۸ شماره ۶ 25 - 36

کلیدواژه‌ها: بازی تربیت دینی کودک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۰۳ تعداد دانلود : ۱۱۴۰
بازی از اولین ابزارهای تربیتی است که کودکان با آن آشنا میشوند. رعایت برخی ضوابط در بازی از جانب مربیان تربیتی میتواند این ابزار تربیتی را به یکی از رویکردهای مهم برای ایجاد و تقویت تربیت دینی تبدیل کند. برخی از این ضوابط در متون دینی و سیره اهل بیت (ع) آمده است. سؤال اصلی در پژوهش حاضر این است که نقش بازی در تربیت دینی کودک چیست؟ این تحقیق به روش توصیفی-تحلیلی و به صورت کتابخانهای گردآوری شده است که در آن با مراجعه به کتابها، مقالات و فیشبرداری و سپس با رجوع به روایات و سیره عملی پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) جایگاه و ضوابط بازی در تربیت دینی کودکان بررسی میشود. از یافتههای تحقیق حاضر این است که بازی نقش مهمی در دستیابی به تربیت دینی ماندگار دارد. برای رسیدن به این مطلوب، بازی با کودک باید به گونهای باشد که همراه با شادی، نشاط و شادابی باشد. بازی باید همراه با آموزندگی، کسب مهارتهای زندگی، ایجاد محبت نسبت به دیگران، آمادگی جسمانی برای مقابله با دشمن، تقویت بعد خداشناسی و ... باشد. اگر والدین و مربیان ویژگیها و شرایط بازی با کودک را رعایت کنند از طرفی موجب علاقهمندی کودک به دینداری در دوران کودکی و بزرگسالی شده و از سوی دیگر رسیدن به مطلوب که همان تربیت دینی عمیق و ماندگار است برای آنها فراهم میشود.   
۱۷۵.

بررسی اثربخشی روش درمانی روان نمایشگری بر بهبود تحول اخلاقی کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی/ نقص توجه

نویسنده:
منبع: مجله روانشناسی و روانپزشکی شناخت سال هفتم ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۳۱) ۱۳۵-۱۴۶

کلیدواژه‌ها: اختلال بیش فعالی/ نقص توجه تحول اخلاقی روان نمایشگری کودک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۸ تعداد دانلود : ۴۲۸
مقدمه: اعتقاد بر این است که قضاوت اخلاقی کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی/ نقص توجه دارای نقص است، این کودکان در ظرفیت قضاوت اخلاقی دارای کمبود هستند و این نقص، تعامل را با دیگران دشوار می سازد. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی روش درمانی روان نمایشگری بر تحول اخلاقی کودکان دارای اختلال بیش فعالی/ نقص توجه انجام شد. روش: پژوهش حاضر از نوع مطالعات نیمه آزمایشی بود. جامعه آماری آن کودکان ۷ تا ۱۲ سال مبتلا به اختلال بیش فعالی/ نقص توجه که جهت درمان به کلینیک های درمانی شهر شیراز در سال ۱۳۹۸ مراجعه کرده بودند. تعداد ۳۰ نفر از این کودکان که توسط روان پزشک بیماری آنان مورد تأیید قرار گرفته بود، به عنوان آزمودنی انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه کنترل و آزمایش گمارش شدند. سپس آزمودنی ها آزمون قضاوت اخلاقی ﺳﯿﻨﻬﺎ و ورﻣﺎ را تکمیل کردند و نمرات آن ها به عنوان پیش آزمون انتخاب شد. گروه آزمایش در ۸ جلسه آموزش گروهی به صورت هفته ای ۱/۵ ساعت تحت مداخله ی روان نمایشگری قرار گرفتند. افراد گروه کنترل، هیچ مداخله ای دریافت نکردند. در پایان مداخله از هر دو گروه پس آزمون گرفته شد. بعد از ۲ ماه هر دو گروه، پیگیری شدند. داده ها با آزمون تحلیل کواریانس یک طرفه، با نرم افزار SPSS ۲۲ ارزیابی شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که روش درمانی روان نمایشگری بر بهبود تحول اخلاقی در کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی/ نقص توجه موثر است (۰/۰۰۵>P). نتیجه گیری: با توجه به یافته ها از درمان روان نمایشگری می توان به عنوان مداخله ای موثر بر بهبود تحول اخلاقی کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی/ نقص توجه بهره برد.
۱۷۶.

گفت وگو در شبکه های اجتماعی مجازی (تحلیل سیستماتیک پژوهش های مرتبط)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات فرهنگی و ارتباطات سال پانزدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۵۴ 51 - 76

کلیدواژه‌ها: آموزش سواد رسانه ای کودک برساخت گرایی شاخص های محتوای آموزشی تحلیل ثانویه مبتنی بر اسناد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۷ تعداد دانلود : ۴۶۳
این پژوهش درصدد بررسی امکان و امتناع گفت وگو در فضای مجازی است. روش این پژوهش مرور سیستماتیک است که براساس آن 13 پژوهش مرتبط با موضوع از نظر امکان، امتناع و شرط تحقق گفت وگو در این فضا مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها نشان می دهد که محققان دلایل امکان تحقق گفت وگو را ویژگیهای فنی رسانه های جدید چون گستره پوشش یا قلمرو جهانی، انتقال سریع اطلاعات، تعاملی بودن و ویژگی ساختار شبکه ها رهایی و آزادی بدون ترس در بیان دیدگاه ها در شبکه ها و باز بودن فضا برای مشارکت در بحث، درگیری با موضوع، امکان طرح استدلالهای متنوع و بررسی آنها میدانند. همچنین آنان دلایل امتناع آن را سلطه ساختارهای سیاسی و اقتصادی بر فضای مجازی، ویژگی فضا مجازی و شبکه ها و مهارتهای گفتگویی کاربر در دنیای واقعی و مجازی میدانند. محققان معتقدند که شرط تحقق گفت وگو در شبکه های اجتماعی نیازمند بسترسازی دولت ها و ایجاد فضای باز گفت وگو توسط آنها و آموزش کاربران در دو حوزه آموزش مهارت گفت وگو در دنیای واقعی و مجازی و آموزش سواد استفاده از رسانه های جدید است.
۱۷۷.

راهبردنگاری قانونی برای کودکان و نوجوانان در سیاست گذاری آموزشی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سیاست نامه علم و فناوری دوره نهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۲۹)
تعداد بازدید : ۳۵۷ تعداد دانلود : ۴۱۵
آموزش و تحصیل حق یا امتیازی است که در دسترس کودکان و نوجوانان قرار می گیرد تا نتایج آن در بهبود کلی حقوق آنان مؤثر واقع شود. فقط با آموزش است که کودکان به جهان خارج از فرهنگ فقر دسترسی دارند و از راه فراگیری علوم و مهارت ها، ارزش های معنوی را می یابند و به سوی زندگی توأم با خوشبختی هدایت می شوند. هدف از مقاله حاضر، شناسایی این حق کودکان و نوجوانان در راهبرد اسناد بین المللی و مقررات ایران است. تحقیق حاضر براساس روش توصیفی و تحلیلی و برپایه اسناد و منابع کتابخانه ای نگاشته شده است. ازجمله حق های بنیادین بشری مدنظر سیاست گذاران، آموزش و تحصیل کودکان و نوجوانان است تا با بهره مندی از این حق، از حیث اجتماعی بازپذیر شوند و با پذیرش تکالیف خود بتوانند در رشد و توسعه جوامع ملی و بین المللی، درمقام شهروند مؤثر باشند. حق آموزش و تحصیل کودکان و نوجوانان در کنوانسیون یونسکو بر ضد تبعیض در آموزش و کنفرانس جهانی در حوزه آموزش برای همگان شناسایی شده است، اما در قانون تأمین وسایل و امکانات تحصیلِ اطفال و جوانان ایرانی و قانون حمایت از کودکان و نوجوانان، با راهبردهای ناقصی تضمین شده است.
۱۷۸.

مقایسه ارزنده سازی، ناارزنده سازی و نحوه روابط خانوادگی کودکان دارای والد وابسته به مواد و عادی: آزمون ترسیم خانواده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اعتیادپژوهی سال چهاردهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۵۶ 153-168

کلیدواژه‌ها: ارزنده سازی ناارزنده سازی اعتیاد خانواده کودک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۸ تعداد دانلود : ۳۶۳
هدف: اعتیاد یکی از مسائلی است که به روابط بین خانواده آسیب می زند و همین مسئله موجب مشکلات روانی بسیاری در آینده برای کودکان می شود. پژوهش حاضر با هدف مقایسه ارزنده سازی، ناارزنده سازی و نحوه روابط خانوادگی کودکان دارای والد وابسته به مواد و عادی صورت گرفت. روش: پژوهش حاضر توصیفی واز نوع علی- مقایسه ای بود. جامعه آماری دانش آموزان ابتدایی دختر شهر معمولان بود. 25 دانش آموز دارای والد وابسته به مواد و 25 دانش آموز دارای والد عادی به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. به منظور بررسی ارزنده سازی، ناارزنده سازی و نحوه روابط خانوادگی از آزمون ترسیم خانواده، استفاده گردید. داده ها با استفاده از آزمون مجذورکای تحلیل شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بین دو گروه کودکان دارای والد وابسته به مواد و کودکان دارای والد عادی در اولین شخص ترسیم شده، ناارزنده سازی و فاصله بین والدین تفاوت معناداری وجود داشت، اما بین ترسیم با فاصله کودک از والدین تفاوت معناداری مشاهده نشد. نتیجه گیری: با استناد به تفاوت بین کودکان عادی و کودکان با والدین وابسته به مواد باید از تاثیرات منفی اعتیاد بر رفتار و شخصیت کودک جلوگیری کرد و این کودکان را تحت برنامه های مداخلاتی زودهنگام قرار داد.
۱۷۹.

بررسی فقهی و حقوقی تزاحم حقوق در خانواده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزه های فقه مدنی پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲۲ 177 - 202

کلیدواژه‌ها: تزاحم خانواده حق پدر مادر کودک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۳۸ تعداد دانلود : ۶۰۲
اگر میان اعضای خانواده اختلافی ناشی از تزاحم حقوقشان مطرح شود، به ناچار باید با توجه به معیارهای موجود در اصول فقه و حقوق، حق یکی را بر دیگری ترجیح داد. برخی از مهم ترین موارد تزاحم در حقوق خانواده عبارت است از: تزاحم حق مسکن و ریاست خانواده، تزاحم حق طلاق و ازدواج مجدد، تزاحم ازدواج مجدد مادر با حق حضانت فرزند، تزاحم میان حق ولایت پدر با حق حریم خصوصی کودک، تزاحم حق پدر و مادر در استیلاد و ...؛ پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی درصدد بررسی تزاحم حقوق در خانواده می باشد که ضمن بررسی برخی از مصادیق تزاحم، سعی در بیان راه حل های رفع این تزاحمات نیز می باشد. با مدنظر قرار دادن مرجحاتی که در اصول فقه بیان شده است و با در نظر گرفتن روح مواد قانونی و راه حل های پیش بینی شده توسط قانون گذار برای حل نمودن موارد تزاحم، به نظر می رسد که هدف اصلی شارع و قانون گذار در حل تزاحم و وضع قوانین، حفظ بنیان خانواده می باشد.
۱۸۰.

بررسی و تبیین مراحل تربیت و تعالی کودک در اسلام و علوم تربیتی

نویسنده:
منبع: پژوهش های مدیریت در جهان اسلام سال دوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳ 137-164

کلیدواژه‌ها: کودک تادیب و تربیت تعالی و رشد پیشرفت والدین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۰۱ تعداد دانلود : ۴۷۳
طبق روایات اسلامی کودک در 7 سال اول امیر و سید، در 7 سال دوم مطیع و فرمانبردار و در 7 سال سوم وزیر و مشاور است. امروزه ثابت شده که قبل از شروع هر فعالیت فرد باید قبلاً خود را برای آن آماده کرده باشد تا در اجرای آن موفقیت بهتری نصیبش گردد. والدین باید به اثرات سوء تبعیض از لحاظ روانی، عاطفی، اجتماعی و غیره کاملاً آگاه بوده و از اعمال تبعیض اجتناب ورزند. افراد در زندگی خود از دورانی به دوران دیگر می رسند: نوزاد به کودکی، کودک به نوجوانی، نوجوان به بلوغ و کمال جسمی پا می گذارد. هر دوره ای دارای ویژگی هایی می باشد، که برنامه های تربیت در هر دوره ای با توجه به نیازها و مقدمات آن دوره مشخص می شود. مان گونه که در تعالیم دینی ما گفته شده بستر تربیت، محبت و عاطفه است و خداوند در قرآن برای ما چند نکته را تعریف کرده که ما متأسفانه دو نکته آن را بیشتر نمی شناسیم. که این دو نکته این است که؛ مربی تربیت را ارائه می کند ودیگری اینکه متربی هم تربیت را یاد می گیرد یعنی کل تربیت آموزش دادن و یاد گرفتن است. در صورتی که قرآن کریم می فرماید: تربیت سه مرحله دارد و مرحله ایی قبل از آموزش دادن و یادگرفتن نیز وجود دارد که ماجرای حضرت موسی(ع) و حضرت خضر نبی را برای آن مثال زده است. نهایتاً باید اذعان داشت شناخت عوامل و راه های مؤثر تربیتی از مهم ترین مسائل تعلیم و تربیت است، زیرا با شناسایی مراحل و دوره های آن با توجّه به سن کودک، و بکارگیری آن، والدین و مربیان در تربیت کودکان موفق تر خواهند بود. در این مقاله قصد داریم به بررسی و تبیین مراحل تربیت و تعالی کودک در اسلام و همچنین تربیت کودکان با توجه به دستورات اسلام و علوم تربیتی بپردازیم.