مطالب مرتبط با کلیدواژه

تقلید


۶۱.

ملاحظاتی بر مقاله «آرمان گرایی و واقع نگری» از مجموعه مقالات تضاد و تعارض در فقه اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: فقه سال بیست و ششم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۹۷) 55 - 80

کلیدواژه‌ها: فقه قانون قضاوت اسلامی آرمان گرایی واقع نگری اجتهاد تقلید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۶ تعداد دانلود : ۲۴۲
نوئل. جِی. کولسن،[1] شرق شناس معروف، نویسنده مقاله «آرمان گرایی و واقع نگری در فقه اسلامی» (کولسن، 1956: ص 211) است. او در این مقاله می کوشد اثبات کند که فقه اسلامی ماهیتی کاملاً آمان گرا دارد، ولی در سده های پیاپی ازسوی دولت های اسلامی به تدریج و به ناچار رویکردی عمل گرا و واقع نگر پیدا کرده است. دیدگاه های کولسن را در هفت محور می توان تجزیه وتحلیل کرد: 1. عمل گرایی و آرمان گرایی در سیره فقیهان؛ 2. ادوار آرمان گرایی و عمل گرایی؛ 3. تضاد آرمان گرایی با واقعیت های اجتماعی؛ 4. شواهد آرمان گرایی فقیهان در دعاوی کیفری؛ 5. شواهد آرمان گرایی در نظام محاکم شرعی؛ 6. تضاد آرمان گرایی با مصلحت گرایی؛ 7. تضاد آرمان گرایی با عمل فقهی. در همه این محورها آرمان گرایی و نگاه انتزاعی در تقابل با عمل گرایی، مصلحت اندیشی و واقع نگری در فقه اسلامی موردتوجه او است. بررسی و تحلیل ما براساس منابع و محتوای فقه اسلامی، نشان می دهد کولسن درک درست و جامعی از شریعت ومراتب تحقق آن ندارد.
۶۲.

نقد درونی تباین دین و معنویت در نظریه پیوند معنویت و عقلانیت(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: نقد و نظر سال بیبست و یکم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۸۴) 59-81

کلیدواژه‌ها: معنویت دین عقلانیت آخرت گرایی تقلید سکولاریسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۱ تعداد دانلود : ۲۶۱
تباین میان دین و معنویت، یکی از نتایج نظریه پیوند عقلانیت و معنویت است. نظریه پرداز در این رویکرد، معنویت را در سه ویژگی اصلی با آموزه های اساسی دین ناسازگار دانسته است. وی آخرت گرایی، مابعد الطبیعه سنگین و تقلید را سه ویژگی اصلی دین می داند که با سه مؤلفه اصلی و اجتناب ناپذیر معنویت، یعنی دنیاگرایی، مابعدالطبیعه سبک و زندگی اصیل انسان معنوی، متباین می داند. به باور ایشان تباین در مؤلفه های اصلی دین و معنویت، به تباین در خود آنها می انجامد. وی معنویت را باورهایی می داند که موجب آرامش و کاهش آلام انسان می شود و منظور او از عقلانیت نیز که با معنویت پیوند دارد، عقلانیت ابزاری است. موارد ادعایی ناسازگاری دین و معنویت، افزون بر اینکه با اشکال هایی در مبانی و مفاهیم به کار رفته در نظریه مواجه است، اشکال هایی در ساختار درونی نظریه و نیز با دیگر مدعیات نظریه پرداز دارد؛ معنویت در این نظریه می تواند به آخرت گرایی و به مابعدالطبیعه سنگین بینجامد و باورهای دینی نیز می تواند بر اساس مبانی نظریه پرداز از عقلانیت برخوردار باشد. بنابراین، تباین ادعایی دین و معنویت قابل رفع است.
۶۳.

بررسی آموزش تقلید در بهبود توانایی ذهن خوانی در بین کودکان مبتلا به اُتیسم با عملکرد بالا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم روانشناختی دوره پانزدهم بهار ۱۳۹۵ شماره ۵۷ 113-126

کلیدواژه‌ها: اتیسم تئوری ذهن تقلید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲۴ تعداد دانلود : ۴۱۷
هدف این مطالعه، آموزش تقلید بر بهبود توانایی تئوری ذهن در کودکان مبتلا به اختلال اتیسم انجام شد. این مطالعه از نوع آزمایشی با طرح تک آزمودنی بود و جامعه مورد مطالعه آن شامل تمامی کودکان مبتلا به اختلال اتیسم با عملکرد بالا در سال 93-1392 بودند که برای دریافت خدمات تخصصی به مراکز مستقر در شهر تهران مراجعه کردند. با استفاده از نمونه گیری هدفمند، 3 کودک 5 تا 6 سال انتخاب شدند. ارزیابی ها در 5 مرحله، دو هفته پیش از شروع درمان، یک روز قبل از شروع درمان، بعد از پنج جلسه درمان، بعد از دوازده جلسه درمان، یک روز بعد از پایان درمان و در نهایت مرحله پیگیری (چهارهفته بعد از پایان درمان) انجام شد. ابزار مورد استفاده آزمون ذهن خوانی تماشاگر و آزمون 38 سؤالی استیزنمن بود. داده ها با استفاده از طرح تک آزمودنی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از تفسیر نمودارها نشان می دهد که عملکرد شرکت کنندگان در آزمون ذهن خوانی تماشاگر و آزمون 38 سؤالی استیزنمن به نحو چشمگیری بهبود یافته است. همچنین اندازه اثر نشان داد که این برنامه آموزشی بر ارتقاء تئوری ذهن مؤثر بوده است. این مطالعه نشان داد که استفاده از آموزش مبتنی بر تقلید در ترمیم برخی سطوح تئوری ذهن در کودکان مبتلا به اُتیسم با عملکرد بالا حمایت می کند و پس از انجام مداخله، مهارت های تئوری ذهن به نحو بارزی در این کودکان بهبود یافته است.
۶۴.

اثربخشی تقلید تظاهرات هیجانی چهره بر بهبود تشخیص حالات هیجانی در کودکان دارای اختلال طیف درخودماندگی با کنش فرارونده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: علوم روانشناختی دوره پانزدهم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۵۹ 376-390

کلیدواژه‌ها: اختلال طیف درخودماندگی تقلید تظاهرات چهره ای هیجان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۳ تعداد دانلود : ۳۶۸
اختلالات طیف درخودماندگی، شرایط عصب شناختی، تحولی و فراگیر هستند. هدف این مطالعه، بررسی توانبخشی شناختی تقلید تظاهرات هیجانی چهره بر بهبود توانایی بازشناسی هیجان در کودکان مبتلا به اختلال طیف درخودماندگی با کنش فرآرونده. در این مطالعه روش شبه آزمایشی و طرح تک آزمودنی بهره جسته است. 3 کودک 4 تا 7 ساله با عملکرد بالا به عنوان نمونه با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند . هر 3 کودک 12 جلسه انفرادی توانبخشی تقلید را دریافت کردند. بازشناسی هیجان با آزمون بازشناسی هیجان نیم استیم و نسخه تغییریافته بازشناسی هیجان اِکمن ارزیابی شد . جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل بصری(نمودار) و محاسبه اندازه اثر استفاده شد. نتایج مطالعه نشان داد که عملکرد آزمودنی ها در آزمون بازشناسی هیجان اکمن و نیم استیم پس از مداخله بهبود یافته است. درصد داده های ناهمپوش ( PND ) محاسبه شد که برابر با 100 درصد به دست آمد. همچنین اندازه اثر نشان داد که این برنامه آموزشی بر بازشناسی حالات هیجانی مؤثر بوده است. نتایج این پژوهش از قابلیت آموزش مبتنی بر تقلید بر بهبود مشکلات تشخیص حالات هیجان در کودکان مبتلا به اختلال درخودماندگی با کنش فرارونده حمایت می کند و پس از انجام مداخله، توانش های تشخیص حالات هیجان به نحو چشمگیری در کودکان مبتلا به اختلال طیف درخودماندگی بهبود یافته است.
۶۵.

نگرشی نوین به مسئله ی هنر با محوریت نمادشناسی در آراء فلسفی افلاطون و ملاصدرا(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: پژوهش های عقلی نوین سال سوم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۶ 135 - 160

کلیدواژه‌ها: هنر ایده نماد تصویر تقلید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۲ تعداد دانلود : ۳۳۰
افلاطون و ملاصدرا هیچ یک واژه نماد را در آراء خود به کار نبرده اند، اما بر اساس اصل حکایتگری و توجه به مبانی فلسفی دو فیلسوف می توان جایگاه نماد را در اندیشه ی آن دو تحلیل کرد. با ابتنا بر اهمیت نظریه ی ایده و کیفیت محاکات مورد نظر افلاطون، چنین برداشت می گردد در اندیشه ی وی نماد امری است که به نحو تشابهی خاص برمبنای رابطه ی «بهره مندی»، نشانگر ایده می باشد. در اندیشه ی ملاصدرا نیز با تأمل در کیفیت حکایتی که برخاسته از مبانیِ فلسفی وی، یعنی اصالت و تشکیک وجود و نیز نحوه ی محاکات در روابط علی است می توان نماد را امری دانست که از امر نمادینه شده ای حکایت می کند که علت آن است و نماد به حکم هویت رقیقتی و تشابه ظلیِ حقیقی از آن محاکات دارد. این پژوهش بر آن است تا با اتکاء به روشی تحلیلی ضمن تبیین جایگاه نماد در نگرش دوفیلسوف، هنر را با نگرش نمادشناسی مورد تدقیق قرار دهد. با تحلیل نمادشناسی در اندیشه ی دو فیلسوف،در عین واگرایی مبانی فکریِ آن دو، نوعی همگرایی در ارتباط با نمادشناسی و بسط آن در حوزه ی هنر می توان یافت که نوعی تحول از بُعد فلسفی را نسبت به هنر برمی تابد و این رویکرد به سنجش و شفافسازی جایگاه هنر در اندیشه ی آن ها می انجامد.
۶۶.

بررسی نظریه اتّباع از دیدگاه وهابیت

نویسنده:
منبع: فقه سال بیست و ششم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۱۰۰) 148 - 164

کلیدواژه‌ها: اجتهاد تقلید اتباع وهابیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۸ تعداد دانلود : ۳۰۵
وهابیت در نقد تقلید از مذاهب اربعه، هرگونه تقلید از مفتیان را غیرمشروع می داند و آن را تبعیت از قول غیر خدا و رسول معرفی می کند. این فرقه درمقابل از نظریه اتّباع طرفداری می کند. وهابیان اتباع را قسیم تقلید نام برده اند و تقلید را اخذ قول بدون دلیل و اتباع را به معنای «اخذ قول همراه با دلیل» معنا کرده اند. آنان مسئله اتّباع را داخل در اقسام تکلیف مکلفان دانسته اند و سه قسم تکلیف «اجتهاد، اتباع و تقلید» را مطرح کرده اند. به نظر آنان، اتباع دایره بسیار گسترده ای دارد و اکثریت مردم را دربرمی گیرد. وهابیان با طرح مسئله اتباع، دایره اجتهاد و تقلید را محدود و تقریباً حوزه تقلید را تعطیل کرده اند و از باب اضطرار از آن سخن گفته اند. در این جستار بعد از تبیین دیدگاه وهابیت در باب اجتهاد و تقلید، نظریه اتباع آنان بیان و ادله شان در طرح این مسئله نقد و بررسی می شود.
۶۷.

موانع تحقق آزادی در جامعه از منظر قرآن(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: علوم سیاسی (باقرالعلوم) سال بیست و دوم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۸۸ 79 - 98

کلیدواژه‌ها: آزادی سیاسی آزادی حقوقی هوای نفس تقلید حکومت استبدادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۶ تعداد دانلود : ۵۱۷
پژوهش حاضر ضمن تمرکز بر تدبّر و تحلیل لوازم تحقق آزادی در جامعه از منظر قرآن - به ویژه آزادی سیاسی و حقوقی - این پرسش را مطرح می کند که موانع تحقق آزادی در نگاه قرآن چیست؟ بنابر فرضیه ی پژوهش مولفه هایی هم چون: پیروی از هوای نفس، تقلید بدون تامل و حکومت استبدادی از عمده ترین موانع آزادی محسوب می شوند. این پژوهش با الگوی «تفسیر موضوعی قرآن» انجام شده و نتایج نشان می دهد که علم و آگاهی، عقل گرایی، تفکر، گسترش فرهنگ نقد و انتقاد عالمانه ی پویا و گفت وگویی تعاملی، کاربردی ترین سازوکارهای پیشنهادی قرآن برای تضمین آزادی های سیاسی و حقوقی شهروندان می باشند.
۶۸.

تقلید در عصر حکومت اسلامی مبتنی بر اندیشه انتصاب(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
منبع: حکومت اسلامی سال بیست و سوم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۹۰) 87-106

کلیدواژه‌ها: انتصاب تقلید رهبری عبادات معاملات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۱ تعداد دانلود : ۴۰۸
علم فقه با موضوع افعال مکلفین در یک تقسیم بندی به دو عنوان کلی فقه عبادات و معاملات تقسیم می گردد که در بیان فقها، تقلید در این دو حوزه هیچ تفاوتی نداشته و تعدد مرجعیت هیچ منعی ندارد. اما آنچه نیازمند بررسی بیشتر است، اینکه در صورت تشکیل حکومت اسلامی در عصر غیبت و با توجه به بحث رهبری فقیه جامع الشرائط و تصویب قوانین اسلامی در این حکومت بر مبنای فتاوای ایشان آیا هنوز هم دوگانه مرجعیت و رهبری در تمام یا برخی از ابواب فقه وجود دارد یا خیر؟ این نوشتار با مبنا قرار دادن اندیشه انتصاب فقیه جامع الشرائط در عصر غیبت و با مراجعه به کتاب ها و مقالات مطرح شده پیرامون ولایت فقیه و مباحث مرتبط به اجتهاد و تقلید سامان یافته است. برآیند پژوهش حاضر آن است که در صورت تشکیل حکومت اسلامی با رهبری فقیه جامع الشرائط بر مبنای اندیشه انتصاب، در احکام مرتبط به فقه معاملات، دوگانه ای به عنوان مرجعیت و رهبری وجود ندارد و قوانین برای همگان لازم الاتباع هستند. در باب احکام مرتبط به فقه عبادات دو نظر وجود دارد: برخی از پیروان اندیشه انتصاب، سمت افتا را منصب خاص ولی فقیه می دانند، اما از نگاه برخی دیگر، فقها در فقه عبادات مستقل هستند و دوگانه مرجعیت و رهبری هنوز وجود دارد.
۶۹.

همپایی فناورانه بنگاه های شرق آسیا : روندها، موضوعات و برنامه های تحقیقاتی آینده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مترجم:
منبع: سیاست نامه علم و فناوری دوره هشتم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۲۳)
تعداد بازدید : ۴۴۲ تعداد دانلود : ۳۹۳
در این مقاله به مرور آخرین پژوهش های انجام شده در حوزه همپایی فناورانه در بنگاه های آسیای شرقی پرداخته ایم؛ موضوعی که اخیراً اهمیت وافری یافته است. بدین منظور، 76 مقاله چاپ شده در 17 نشریه را در بازه زمانی 23 ساله (1995-2017) با موضوع همپایی فناورانه در منطقه آسیای شرقی مرور کرده ایم که در محدوده پوشش رشته های دانشگاهی مدیریت راهبردی، تجارت بین الملل، کارآفرینی، مدیریت فناوری و نوآوری و اقتصاد بوده اند. بر اساس مرور نظام مند این پیشینه نظری، چارچوبی جامع برای این موضوع ارائه داده ایم. درنهایت، مهم ترین شکاف های پیشینه نظری را مشخص کرده و پیشنهادهایی در خصوص حوزه های تحقیقاتی آینده در زمینه همپایی فناورانه بنگاه های آسیایی ارائه کرده ایم.
۷۰.

گلشن کرمانی تقلیدی دیگر از گلستان سعدی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا) دوره ۱۲ تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴۴ 67 - 90

کلیدواژه‌ها: سعدی محمدرحیم کرمانی گلشن گلستان تقلید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۹۰ تعداد دانلود : ۵۲۶
در ادب فارسی آثار ارزشمندی وجود دارد که هدف از نگارش آن ها، هدایت انسان و هموار کردن مسیر او برای زندگی سالم و بهتر است. نویسندگان و شاعران همواره کوشیده اند تا مبانی و مفاهیم اخلاقی را در قالب زبانی زیبا و تأثیرگذار بیان کنند. سعدی چون معلم اخلاق،  برآن بوده تا انسان ها را از جهل خود آگاه سازد و راه درست را به آنان نشان دهد؛ از این رو آثار وی همواره مورد توجه نویسندگان و شعرای ادب فارسی بوده است. محمدرحیم کرمانی از نویسندگان و شاعران قرن سیزدهم هجری نیز در کتاب گلشن از مضامین و روش  و سبک سعدی تأثیر پذیرفته است. این پژوهش که به روش تحلیلی - تطبیقی انجام شده ضمن معرفی نسخه خطی گلشن به تطبیق وجوه اشتراک آن با گلستان سعدی پرداخته است. نتایج نشان می دهد که پیروی از سبک سعدی در گلشن با  نگاهی هنری، خلّاقانه و ادیبانه صورت گرفته است و استفاده از سجع و آرایه ها و تشبیهات  بر پایه معیارهای فصاحت و بلاغت شکل گرفته است. کلام وحی و احادیث نبوی یکی از منابع الهام بخش در گلستان و گلشن است. کرمانی کوشیده است، با داستان پردازی و یا استفاده از بیانی سحرانگیز چون سعدی،  مفاهیم متعالی را به مخاطب عرضه دارد. مضامین مشترک گلشن با گلستان عبارتند از: شکرگزاری، نعت پیامبر، توجه به عقل، پرهیز از خشم و حسد، عدالت ورزی و نصیحت پادشاهان.
۷۱.

حکم فقهی تلفیق فتوی در مذاهب اربعه اهل سنّت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فقه و اصول سال پنجاه و دوم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۱۲۲ 51 - 72

کلیدواژه‌ها: تلفیق فتوی تتبع رخص تقلید مذاهب اربعه اهل سنّت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۵ تعداد دانلود : ۴۳۴
تلفیق آن است که فرد با انتخاب آرای مذاهب مختلف در باره یک مسأله به گونه ای عمل کند که عمل او مطابق با رأی هیچکدام از مذاهب، صحیح نباشد. فقها درباره حکم تلفیق به سه دسته تقسیم شده اند، گروهی با استناد به اجماع، سدّ ذریعه، و عدم وجود سابقه در صدر اسلام به طور مطلق قائل به عدم جواز آن شده اند؛ در مقابل، گروهی دیگر به جواز مطلق آن قائل شده اند. این گروه برای صحت قول خود به آیات و روایات دال بر رفع حرج و تکلیف، عمل صحابه، جواز تقلید عامی از مجتهد و برخی از قواعد فقهی استناد جسته اند. دسته سوم تلفیق را با شروط و ضوابطی چون عدم مخالفت با اجماع، منجر نشدن به تتبع رخص، عدم مخالفت با قواعد شرع و اهداف شارع جایز دانسته اند. با مقایسه دیدگاه های سه گانه فوق و ادلّه آن ها می توان گفت که دیدگاه سوم راجح به نظر می رسد؛ از آن رو که اولاً با منع مطلق تلفیق، اسباب عُسر و حرج را برای مکلّفان فراهم نکرده و با روح تیسیر و آسان گیری شریعت نیز هماهنگی دارد و از سوی دیگر با قرار دادن شروط و ضوابطی از اشکالاتی که در نظریه جواز مطلق تلفیق وجود دارد جلوگیری کرده است.
۷۲.

تحلیل و بررسی آسیب مهجوریت عقل در فهم دین از نگاه قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش دینی دوره ۱۳ بهار و تابستان ۱۳۹۳ شماره ۲۸ 33-65

کلیدواژه‌ها: عقل وحی دین باوران تقلید کتاب آسمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۷۶ تعداد دانلود : ۲۵۲
تأمل در آیات وحی حاکی از آن است که علی رغم تأکید قرآن بر جایگاه عقل و منطبق بودن حکم آن با فطرت الهیِ انسان، همچنان ابتلا به بی خردی ریشه ای ترین آسیب در میان دینداران است. آسیبی که با انحرافات گوناگونِ باورهای معرفتی ارتباطی مستقیم داشته و بستر ساز آنان شده است. لذا تأمل در آیاتی که قرآن در آنها دعوت به تعقل نموده و یا بر بی خردی عتاب کرده، نمایانگر آن است که آسیب های اعتقادی همچون عدم تعامل مناسب با کتاب آسمانی، تقلید جاهلانه در اعتقادات دینی و خود برتر بینی معلول نفی عقلانیت از چهره ی دین است.
۷۳.

بررسی حدود رفتارهای تعارفی از دیدگاه معصومین (علیهم السلام)

نویسنده:
منبع: دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی سال سوم اردیبهشت ۱۳۹۹ شماره ۲۴ 16 - 32
تعداد بازدید : ۵۰۹ تعداد دانلود : ۴۲۳
تعارف در فرهنگ ایرانیان به عنوان یک ادب اجتماعی و رفتار پسندیده جایگاه خاصی دارد و نشانه ی احترام است؛ اما گاه از حالت طبیعی خارج و رفتاری مذموم به شمار می رود. میان تمام فرهنگ ها، الگوهای ثابت و مشترکی درزمینه ی آداب معاشرت وجود دارد، اما در عین حال، چگونگی این الگوها در هر فرهنگی تابع نظام ارزش ها و باورها یا «نظام معنایی و نمادین» خاص آن است..قرآن و روایات ،اساس فرهنگ جامعه اسلامی وتعیین کننده ممدوح یا مذموم بودن رفتار است. آنچه درباره تعارف در سیره معصومین (ع) آمده، با آنچه در جامعه متداول است، تفاوت دارد. هدف این پژوهش بابررسی برخی رفتارهای تعارف کونه ی معصومین (ع) به روش توصیفی-تحلیلی تبیین رفتارهای تعارفی در جامعه می باشد. در نتیجه این پژوهش می توان گفت تعارف از جمله رفتارهای مؤدبانه ای است که در سیره معصومین (ع) باهدف احترام و جلب رضایت خداوند، وجود داشته است؛ اما شرط پذیرش و تایید رفتارهای تعارفی در جامعه اسلامی،عدم خلط گناهانی همچون دروغ و نفاق می باشد.
۷۴.

مطالعه تطبیقی تقلید از شخصیت دیگری برای بهره برداری تجاری در نظام های حقوقی آمریکا، انگلیس، آلمان، فرانسه و ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: حقوق تطبیقی جلد ۱۶ پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۱۴) 101 - 130

کلیدواژه‌ها: شهرت خسارت شخصیت مسئولیت مدنی تقلید حق همانندی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۹ تعداد دانلود : ۳۰۳
آیا می توان از ویژگی های شخصیت دیگری تقلید کرد؟ پاسخ نظام های حقوقی مورد مطالعه به این پرسش در فرضی که ویژگی های شخص، متمایز و برای عموم مردم شناخته شده باشند، منفی است؛ با این تفاوت که در نظام حقوقی آمریکا، حق ویژه ای به نامِ همانندی شناخته شده تا خود شخص درباره تقلید از ویژگی هایش تصمیم بگیرد. در نظام حقوقی انگلیس، به این موضوع، بیشتر از این جهت توجه شده که تقلید از دیگری در آگهی های تجاری، سبب فریب مصرف کنندگان می شود. در نظام های آلمان و فرانسه، با استناد به مفهوم کلی حقوق شخصیت، تقلید از اوصاف شخص ممنوع دانسته شده است. به نظر می رسد در نظام حقوقی ایران، با توجه به قواعد عمومی مسئولیت مدنی، قاعده دارا شدن بلاجهت و قواعد ناظر به مالکیت ادبی و هنری ممنوعیت یاد شده قابل استنباط باشد. با این حال، از آنجا که نظام حقوقی ما جامعیت کافی برای اینکه بتوان حق ویژه ای برای اشخاص نسبت به ویژگی هایشان شناخت ندارد، نیاز است تا قانونگذار قانون خاصی را دراین باره تصویب کند.   
۷۵.

نواندیشان دینی جهان عرب (2): آدونیس و نقد بنیادین سنت اسلامی

نویسنده:
منبع: آینه پژوهش سال ۳۱ مرداد و شهریور ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۱۸۳) 81 - 95

کلیدواژه‌ها: آدونیس علی احمد سعید. آدونیس سنت اسلامی فرهنگ اسلامی تقلید نوآوری ایستایی پویایی شاعران عرب شعر عربی نقد دیدگاه اندیشه های آدونیس ثابت متحول سنت تجدد علی احمد سعید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۸ تعداد دانلود : ۲۹۴
وجه تمایز آدونیس از هم نوعانش در جهان عرب و ایران، توجهش به ابعاد گوناگون سنت اسلامی و بستر شکل گیری شعر عربی است. وی هرگونه نقد بنیادین بر ساختار شعر را نیازمند آگاهی از سرچشمه هایی می داند که الهام بخش آن بوده اند. نگارنده، نوشتار حاضر را با هدف آگاهی مخاطبان از اندیشه های آدونیس در زمینه فرهنگ اسلامی به رشته تحریر درآورده است. وی در راستای تحقق این هدف، پس از معرفی آدونیس، مقصود از «ثابت» و «متحول» در اندیشه او را تبیین می کند. بعلاوه، جلوه هایی از تقلید و نوآوری در فرهنگ اسلامی را در آراء آدونیس در عرصه سیاست، شعر و ادبیات، و ... ارائه می دهد. در انتها، با بیان این مسئله که نقدهایی بر دیدگاه های آدونیس در زمینه سنت و فرهنگ اسلامی، به نگارش درآمده است، به نکاتی که در نقدهای رایج مورد توجه قرار نگرفته اند، اشاره می نماید.
۷۶.

برتولت برشت در ایران: بازنگری مرگ یزدگرد بهرام بیضایی از منظر فردریک جیمسون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نقد ادبی سال چهاردهم بهار ۱۴۰۰ شماره ۵۳ 1-31

کلیدواژه‌ها: تاریخیت فاصله گذاری تقلید نمایش ایرانی تئاتر روایی بازخوانی سنت ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۷ تعداد دانلود : ۵۲۰
در جستار حاضر تلاش شده است از نگرش های اروپامحور به نمایش نامه مرگ یزدگرد (1393) بهرام بیضایی چهره برداشته شود. باری، هدف این نیست که بیضایی نویسنده ای با تمایلات کاملاً ایرانی معرفی گردد و از تأثراتش از ادبیات غرب چشم پوشیده شود. به طور دقیق تر مطلوب این است که مرگ یزدگرد درمقابل تئاتر روایی برتولت برشت قرار داده و به رویکرد خلاقانه بیضایی در استفاده از مدل برشتی تئاتر اشاره شود. در این میان، نگاه برشت به تاریخ، مفاهیم تناقض، پروایروسیس و کاسوس به علاوه اعتقادش به امکان ایجاد تغییر و اصلاح حتی در تاریک ترین دوره ها در مرکز توجه قرار گرفته و بازتاب آن در نمایش نامه مذکور بیضایی واکاوی شده است. همچنین برخی از تکنیک های مشترکی که بیضایی با تأسی از نمایش خنده آور ایرانی موسوم به «تقلید» و برشت برای تحقق مقوله «فاصله گذاری» به کار برده اند، بررسی شده است. در این پژوهش، نظریات فردریک جیمسون درباره تئاتر برشت به کار گفته شده و دیدگاه های وی به عنوان روشی برای پرداختن به این موضوع مورد استفاده نویسندگان قرار گرفته است. نتایج بررسی نشان می دهد بیضایی درعین حالی که عمیقاً وام دار سنت های نمایشی اصیل ایرانی است، از آن دسته از دستاوردهای برشت که برای موقعیت ایرانی متناسب است، نیز بهره وافر برده؛ بنابراین مرگ یزدگرد را به اثری چندوجهی تبدیل کرده که علاوه بر مخاطب ایرانی، مخاطب غربی نیز می تواند به واسطه آشنایی اش با تئاتر برشتی با آن ارتباط برقرار کند.
۷۷.

بازخوانی نگاه سلفیان به اجتهاد و تقلید(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های فقهی دوره هفدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۲ 461 - 483

کلیدواژه‌ها: اتباع اجتهاد تقلید سلفیه وهابیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۲ تعداد دانلود : ۳۰۲
در قرون اولیه اسلامی باب اجتهاد باز بود، اما رفته رفته باب اجتهاد انسداد یافت و اجتهاد در چارچوب چهار مذهب فقهی الزامی شد. در این میان افرادی مثل ابن تیمیه به این رویکرد انتقاد کردند و باب اجتهاد را مفتوح دانستند. از سده دوازدهم و به پیروی از ابن تیمیه، جریان های سلفی، انفتاح باب اجتهاد را مطرح کردند و امروزه وهابیان، اخوان المسلمین و سلفیان جهادی به انفتاح باب اجتهاد معتقدند، اما میان این گروه ها اختلافات فراوانی در موضوعات اجتهاد و تقلید وجود دارد. بیشتر علمای وهابی از اینکه خود را مجتهد مطلق بدانند، دوری می کنند و بیشتر خود را مجتهد منتسب به فقه احمدبن حنبل می دانند و در این زمینه نظریه تمذهب را مطرح کرده اند که مورد انتقاد ناصرالدین البانی قرار گرفته است. وی معتقد است علمای وهابی باید به سمت اجتهاد مطلق بروند. بزرگان اخوان المسلمین مثل سید سابق و یوسف قرضاوی خود را مجتهد مطلق دانسته، اما تقلید یا اتّباع از دیگر مذاهب را جایز می دانند. نویسندگان سلفیه جهادی نیز خود را مجتهد مطلق می دانند و بر همین اساس به تکفیر دیگران می پردازند. این مقاله به صورت کتابخانه ای و با روش توصیفی_تحلیلی به بررسی اجتهاد و تقلید در نگاه سلفیان می پردازد و اختلافات بزرگان سلفی در این زمینه را بررسی می کند و در انتها به برخی از پیامدهای این دیدگاه اشاراتی دارد.
۷۸.

آسیب شناسی تبعیت از رجال دین با تمرکز بر آیه 31 سوره توبه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قرآن و حدیث سال پانزدهم پاییز و زمستان ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۲۹) 1 - 24

کلیدواژه‌ها: تبعیت تقلید رجال دین شرک خفی شرک در ربوبیت تشریعی سوره توبه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶۹ تعداد دانلود : ۲۳۱
اصلِ تبعیّتِ پیروان دین توحیدی اسلام از رجال و عالمانِ دین، عقلاً لازم و نقلاً مورد سفارش و تأکید قرآن کریم و احادیث است؛ اما درعین حال آسیب هایی متوجه روندِ این تبعیّت است. مقاله حاضر در راستای شناسایی یکی از خطیرترین مصادیقِ آسیب های مزبور، بر آیه شریفه 31 سوره توبه تمرکز نموده و به روش توصیفی تحلیلی سعی در بازکاوی این آسیب داشته است. بر اساس قرائن موجود، می توان به این نتیجه رسید که آیه شریفه، آسیبِ متوجه به تبعیتِ یهود و نصارا از رجالِ علمی و معنوی دینشان را ابتلا به شرکی نهان از جهت اعطای شأن ربوبیت تشریعی به رجال دین دانسته، که بازتاب عملی آن ابتلایِ نهانِ ایشان به نوعی عبادت رجال دین است؛ بر این اساس می توان گفت هر تبعیتی که ملازم با اعطای شأنی فراتر از طریقیّت محض بر متبوع باشد، مبتلای به آسیب مذکور گشته است. بی شک مُفاد آیه شریفه می تواند در حکم موعظه ای برای امت اسلام و همچنین تعریضی بر سرنوشت ایشان در حوزه مورد بحث باشد.
۷۹.

تبیین مفهوم همانندی اثر هنری با جهان هستی براساس نقد حکمی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: باغ نظر سال هجدهم آذر ۱۴۰۰ شماره ۱۰۲ 13 - 24

کلیدواژه‌ها: نقد هنر نقد حکمی هنر تطابق اثر با جهان واقع تقلید محاکات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۵۰ تعداد دانلود : ۲۲۵
بیان مسئله: نقد حکمی هنر، برخاسته از آرای اندیشمندان و حکیمان ایرانی است. در آرای حکیمان و فیلسوفان ایران به صورت پراکنده، مباحث و قواعدی درباره هنر و هنرمندی وجود دارد. نقد حکمی هنر برآن است تا با استفاده از این معیارها، قواعد و قوانین حاکم مستخرج از منابع کهن حکمی، عرفانی و فلسفی ایران، به نقد آثار هنری بپردازد. کمبود منابع مدون درباره نقد هنری با استفاده از آرای حکما و عرفای ایران، ضرورت انجام این پژوهش را مشخص می کند. در این پژوهش به دو پرسش پاسخ داده شده است: یکم، براساس نقد حکمی، مفهوم همانندی اثر با عالم سرمدی چگونه بیان شده است؟ و دوم، بر اساس نقد حکمی، مفهوم تقلید اثر هنری از جهان واقع چگونه بیان شده است؟هدف پژوهش: هدف از نوشتن این مقاله، دست یابی به آرای حکمای ایران در زمینه هنر و نقد هنری و به طور خاص در مورد مبحث تطابق و همانندی اثر با جهان هستی است. در این مقاله به طور خاص به مباحث همانندی اثر هنری با جهان هستی (چه الگوبرداری از منابع موجود در طبیعت و چه عالم سرمدی) پرداخته شده است.روش پژوهش: این مقاله از نظر هدف، بنیادی - نظری است. از نظر ماهیت در زمره تحقیقات تحلیل محتوای کیفی به شمار می آید. روش گردآوری اطلاعات، صرفاً کتابخانه ای است. جامعه پژوهش، آثار منظوم عرفا و حکمای ایران متعلق به پس از اسلام و از میان متون قرون پنجم تا نهم هجری است. به دلیل تعدد و تکثر در منابع حکمی و عرفانی، تعداد پنج دیوان از متون منظوم به عنوان نمونه و براساس روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند.نتیجه گیری: نتایج حاصل از پژوهش نشان داده است، اثر هنری هرچه به منبع طبیعت نزدیک باشد، یا به عبارتی با جهان خلقت تطابق بیشتری داشته باشد، زیباتر، ایده آل تر و بهتر است. هرچه هنرمند بتواند با الگوگرفتن از جهان خلقت اثر خود را مطابق با جهان واقع بسازد، هنرمندتر است. هنرمند باید اهل محاکات و تقلید باشد. او باید قدرت ترسیم و مصورکردن جهان واقع و طبیعت را داشته باشد.
۸۰.

معیارهای اصالت و اعتبار آثار معماری معاصر (نمونه موردی: موزه هنرهای معاصر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: باغ نظر سال هجدهم بهمن ۱۴۰۰ شماره ۱۰۴ 5 - 16

کلیدواژه‌ها: تقلید سرمشق گیری کامران دیبا معماری معاصر ایران موزه هنرهای معاصر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۷ تعداد دانلود : ۱۷۹
بیان مسئله : اصالت و اعتبار آثار معماری از دیدگاه حقوقی، مرمت و حفظ آثار تاریخی، هنری و نظریه های معماری قابل بررسی است. بحث و جدل های متعدد در نشریات تخصصی و عمومی، مسئله چگونگی احراز اصالت آثار معماری معاصر ایران را مطرح می کنند، اما نمی توان در حوزه پژوهش های علمی به روشنی از معیارهای احراز اصالت یا اعتبار نشانی یافت. بنابراین این سؤال اصلی مطرح می شود که معیارهای احراز اصالت و اعتبار آثار معماری معاصر چیست؟ از سوی دیگر موزه هنرهای معاصر تهران به عنوان یکی از مهم ترین پروژه های معماری معاصر کشور که اصالت و حدود تأثیرپذیری آن از موزه خوآن میرو و آرشیو معماری باوهاوس مورد بحث بوده، به عنوان نمونه موردی پژوهش انتخاب شده تا بتوان به غنای گفتمان پیرامون اصالت آن به شیوه ای علمی و با استفاده از معیارهای پیشنهادی کمک کرد. هدف پژوهش : هدف پژوهش روشن ساختن تفاوت ها و تشابه های واژگان اصالت و اعتبار و پیشنهاد معیارهایی جهت سنجش آن در آثار معماری معاصر است. روش پژوهش : این مقاله با استفاده از راهبردهای ترکیبی تفسیری-تاریخی و استدلال منطقی به رشته تحریر درآمده و در این راستا از منابع کتابخانه ای بهره گیری شده است. نتیجه گیری : طرح «اصیل» (Original) دارای ویژگی هایی بدیع است که پیش تر مشاهده نشده اند.  یک اثر معماری در صورت احراز 1-سرمشق گرفتن عناصر یا ایده، 2-ارائه خلاقیت و نوآوری در ترکیب، 3-پیوند و اثرگذاری بر زمینه و جامعه و 4-داشتن صراحت و صداقت می تواند «معتبر» (Authentic) تلقی شود. مقایسه نمونه های موردی از لحاظ جنبه های فرمی، سازمان فضایی و سیرکولاسیون و مصالح مورد استفاده، نشان داد که معمار موزه هنرهای معاصر تهران برای اولین بار عناصر فرمی شاخص طرح خود را ارائه نکرده است و بنابراین نمی توان آن را از این حیث «اصیل» به حساب آورد؛ اما علی رغم شباهت های ظاهری، می توان چهار معیار دیگر را در طرح موزه مورد شناسایی قرار داد و آن را واجد دریافت صفت «معتبر» دانست.