علوم سیاسی

هدف پژوهش حاضر ارزیابی تحول مبانی اندیشه ی سیاسی ایران در مواجهه با مدرنیته و سنجش پیامدهای آن در زندگی سیاسی ایرانیان در دوران قاجار بود. سوال اصلی این است که مبانی حاکم بر اندیشه ی سیاسی در ایران، قبل از مواجهه با مدرنیته بر چه گزاره های اساسی معرفتی استوار بوده و پس از مواجهه، این گزاره ها چگونه متحول شده اند؟ در این پژوهش، تاثیر مدرنیته بر حوزه ی هستی شناسی، معرفت شناسی و انسان شناسی اندیشه ی سیاسی ایران در دوران قاجار مورد تحقیق قرار گرفته و میزان تحولات هر یک از این سه بخش و نتایج آن ها بررسی شد. داده های این پژوهش با رویکرد تاریخی و در چارچوب روش تحلیل کیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. نتایج نشان می دهند که در آغاز، این مواجهه فعالانه بوده و تحول در اندیشه ی سیاسی و ساختارهای آن با حفظ اصول کلی مبانی اندیشه ی سیاسی رخ داده است؛ ازاین رو، به ندرت با مکتوباتی مواجه می شویم که بر نقض مبانی مستقر ناشی از این مواجهه دلالت داشته باشند

هدف پژوهش حاضر مطالعه ی الگوی جامعه سازی اقلیت های شیعه براساس تجربه ی موفق لبنان است به نحوی که بتوان آن را در سیاست گذاری اقلیت های شیعه ی نیجریه به کار گرفت. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی است و اطلاعات به شیوه ی کتابخانه ای، اسنادی و مصاحبه با متخصصین لبنان و نیجریه گردآوری شده اند. یافته ها نشان می دهند دو نوع جامعه ی پراکنده و جامعه ی خودبنیاد در وضعیت شیعیان لبنان و نیجریه قابل تشخیص می باشند. اقلیت های شیعه در وضعیت پراکنده در چهار نظام فرهنگی، تعاملی- اقتصادی، سیاسی و اجتماعی با بحران های متعددی مواجه هستند که با کنش های شیعیان ارتباط مستقیمی دارند. ارتباط کنش و وضعیت پراکنده دو روی یک سکه می باشند که با یک دیگر هم افزایی دارند. شکستن چرخه ی هم افزایی موجود میان کنش های چهار نظام یادشده در  وضعیت پراکنده، نیازمند تدابیری است که این پژوهش به آن پرداخته است؛ این تدابیر موجب تکامل اقلیت شیعیان نیجریه به جامعه ی خودبنیاد شیعه در این کشور خواهد شد.

هدف پژوهش حاضر بررسی عملکرد جنبش اسلامی نیجریه مبتنی بر ساختار و تشکیلات آن و تاثیر آن بر گسترش تشیع در کشور نیجریه بود. نتایج پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی انجام شد، نشان می دهد افزون بر مدیریت کارآمد شیخ زکزاکی، بخش بزرگی از موفقیت جنبش اسلامی مرهون ساختار و تشکیلات منظم و هدفمند آن است. تعبیه نمودن نهادهایی مانند بنیاد شهداء، مدارس فودیه، حراس، مجمع خواهران، مجمع دانش پژوهان، انجمن پزشکان، انجمن شاغلان، واحد تولید فیلم و واحد انتشارات، در ساختار و تشکیلات جنبش اسلامی نیجریه سبب شده است این جنبش در همه ی حوزه های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی خدمات قابل توجهی به شیعیان نیجریه ارائه نماید. ارائه ی این خدمات در نشر و گسترش مذهب تشیع بسیار موثر واقع شده اند

پژوهش حاضر ضمن تمرکز بر تدبّر و تحلیل لوازم تحقق آزادی در جامعه از منظر قرآن - به ویژه آزادی سیاسی و حقوقی - این پرسش را مطرح می کند که موانع تحقق آزادی در نگاه قرآن چیست؟ بنابر فرضیه ی پژوهش مولفه هایی هم چون: پیروی از هوای نفس، تقلید بدون تامل و حکومت استبدادی از عمده ترین موانع آزادی محسوب می شوند. این پژوهش با الگوی «تفسیر موضوعی قرآن» انجام شده و نتایج نشان می دهد که علم و آگاهی، عقل گرایی، تفکر، گسترش فرهنگ نقد و انتقاد عالمانه ی پویا و گفت وگویی تعاملی، کاربردی ترین سازوکارهای پیشنهادی قرآن برای تضمین آزادی های سیاسی و حقوقی شهروندان می باشند.

هدف پژوهش حاضر، واکاوی سیاست خاورمیانه ای بریتانیا در دوره ی پسابرگزیت با تاکید بر روابط با اسرائیل بود. در این راستا، عوامل موثر بر تداوم روابط دوجانبه دو کشور شامل عوامل اقتصادی، نظامی و امنیت سایبری بررسی شد. نتایج پژوهش که به شیوه ی آینده پژوهی انجام شد، نشان داد، براساس رهیافت آینده پژوهی و با استفاده از روش سناریونویسی، سه دسته سناریوی «مطلوب»، «محتمل» و «ممکن» را می توان برای روابط آنگلو- یهودی طرح نمود؛ از این میان مطلوب ترین سناریو برای بریتانیا، تداوم رابطه ی لندن- تل آویو، هم سویی بیش تر با آمریکا از طریق این رابطه، حمایت از سیاست های اسرائیل در قبال فلسطین، مقابله با ظهور قدرت های ضد بریتانیا و گروه های مقاومت است که بریتانیا در راستای دستیابی به آن ها از هر موقعیتی سود خواهد برد. بنابراین، تداوم رابطه با اسرائیل در زمینه های سیاسی – امنیتی و اقتصادی از مهم ترین اولویت های بریتانیا در دوره ی پسابرگزیت خواهد بود. در سناریوهای محتمل نیز سیاست بی طرفی بریتانیا در قبال اسرائیل، انعقاد قراردادهای تسلیحاتی و نظامی با کشورهای عربی، نزدیکی روابط اسرائیل و روسیه و تداوم حمایت از توافق هسته ای با ایران را می توان متصور بود. تشدید منازعه ی بین اسرائیل و بریتانیا و بی توجهی به فعالیت های موشکی ایران از جمله سناریوی های ممکن در روابط این دو کشور می باشند.

هدف پژوهش حاضر مقایسه ی دو مکتب اجتهادی نجف و قم با روش تحلیلی و توصیفی، و از طریق مقایسه ی آرای امام خمینی و سید احمد خوانساری است. امام خمینی ، نماد مکتب فقهی قم است که ادله ی اجتهادی را نظام وار و بر محور مقاصد کلان شریعت می نگرند؛ وجوب تشکیل دولت اسلامی تحت ولایت مطلقه ی فقیه، بنیان اندیشه ی سیاسی ایشان است. سید احمد خوانساری نیز نماد مکتب نجف است که دقت عقلی او در فقاهت بیش از توجه به عرف می باشد، از آن جایی که ایشان ادله ی اجتهادی را به صورت نظام وار و بر محور مقاصد شریعت نمی نگرند، بنابراین، دایره ی ولایت را صرفاً در افتاء، قضاء و حسبیه ی مضیّقه می بیند. دولت و اداره ی جامعه در اندیشه ی خوانسازی مسکوت است. در عین حال، مشروعیت دولت از باب ضرورت و اضطرار و وجوب حفظ نظام اجتماعی که دلیل مشترک دولت عرفی و اسلامی است، از اندیشه ی وی قابل استنباط می باشد

این پژوهش به منظور بررسی نسبت سیاست رسانه ای با سیاست خارجی دولت های ایران و آمریکا، به مطالعه ی موردی گزارش های خبری چهار روزنامه ی انگلیسی زبان در این دو کشور پرداخته است که وابستگی واضحی به حاکمیت دارند. در این بررسی از روش تحلیل مقابله ای با ابزار تحلیل مقابله ای کلام و ژانر استفاده شد. نتایج نشان دهنده ی تفاوت مهمی در نسبت سنجی موردنظر در دو کشور ایران و آمریکا است. الگوی آمریکایی، مبتنی بر هم سازی خط مشی و سیاست رسانه ای با سیاست خارجی و رویکرد القاء محور آن است؛ درحالی که در ایران چنین رویکردی تقریبا دیده نمی شود. سبک حاکم بر عمده ی گزارش های خبری روزنامه های ایرانی عمدتا هرم وارونه هستند که صرفاً برای اطلاع رسانی و خبر دادن مورد استفاده قرار می گیرند و تاثیر قابل تاملی بر کاهش آزادی عمل سیاست خارجی کشور برجای می گذارند.

هدف پژوهش حاضر واکاوی راه های تحقق امنیت سیاسی افراد است. این پژوهش با روش تفسیر موضوعی انجام شده و آیات مورد نظر براساس چهار محور: «واژگان مستقیم»، «واژگان ضمنی و التزامی»، «مفاهیم مخالف» و «دلالت های سیاقی و معنایی» استخراج شده اند. نتایج نشان داد، قرآن کریم در موارد گوناگونی ضمن اشاره به نمونه های تاریخی، تحقق امنیت سیاسی افراد را نیازمند توجه به دو شاخص «آزادی» و «مشارکت» می داند و برای تامین امنیت در حوزه ی آزادی، به رعایت «آزادی فکر» و «آزادی بیان»؛ و برای تامین امنیت در حوزه ی مشارکت، به «مشورت» و «انتخاب» توصیه می نماید