هویت مدرن

حضور در فضای مجازی و استفاده از اینترنت، خصوصا به صورت مداوم و پیوسته نه به شکل حاشیه ای و مقطعی و با انگیزه هایی حرفه ای و نیمه حرفه ای به جای انگیزه های صرفا فراغتی، بنا به ویژگیها، خصوصیات، امکانات و کارکردهای خاص این فضا و با عنایت به وضعیت اجتماعی، سیاسی، فرهنگی جوانان در کلان شهرهای در حال گذار ما، تاثیرات عمیقی را بر جنبه های متفاوت هویت و به تبع آن بر سبک زندگی کاربران ایرانی خصوصا جوانان به مثابه بزرگ ترین طیف مخاطبان و فعالان این فضا، خواهد گذارد. در حقیقت کاربران ایرانی با توجه به ساختارهای عینی و ذهنی موجود در جهان واقعی خود و بنا به نوع و میزان استفاده شان از اینترنت، تاثیرات و تغییرات وسیع و گسترده ای را به طور تدریجی خواهند پذیرفت. در مقاله حاضر به طور مشخص در پی بررسی و مطالعه برخی از تاثیرات اجتماعی حضور در فضای مجازی و استفاده از اینترنت به مثابه یکی از تکنولوژیهای جدید ارتباطی بر ابعاد مختلف هویت، نگرشها و ایستارهای کاربران ایرانی خصوصا کاربران جوان حرفه ای هستیم. یافته های به دست آمده با روش کیفی؛ مطالعه میدانی با تکنیک مصاحبه عمیق در بین 10 نمونه ناب از کابران حرفه ای جوان ایرانی همراه با مشاهدات مستقیم و مشارکت آمیز و تحلیل محتوای کیفی برخی متون اینترنتی موجود علی الخصوص وبلاگها، بیانگر آن است که حضور مستمر و فعال در فضای مجازی و استفاده مداوم از امکانات متعدد و منحصر به فرد اینترنت به خصوص تعامل و تبادل اطلاعات با سایر کاربران متعدد و متفاوت، باعث شکل گیری و تقویت هویت مدرن و بازاندیشانه در بین کاربران ایرانی خصوصا کاربران جوان ایرانی با مصرف حرفه ای می شود. در این میان میزان و نوع کاربرد و نحوه ارایه و مدیریت خود توسط کاربر ایرانی در فضای مجازی نیز بر کمیت و کیفیت تغییرات هویتی کاربران موثر است.

هدف مقاله توصیفی تحلیلی حاضر، که با استفاده از روش کتابخانه ای به سامان رسیده است، بازخوانی آرای برخی نظریه پردازان جامعه شناسی درباره بدن و تبیین چرایی و چگونگی اهمیت آن برای انسان مدرن میباشد، که ذیل عناوین «طبیعت گرایی»، «ساختارگرایی اجتماعی» و «رویکردهای ترکیبی» مورد بررسی قرار گرفته است. برآیند یافته های نظری نشان میدهد که آموزه های عملی مترتب بر دنیوی شدن حیات مدرن، «مرگ» را به اساسی ترین چالش «بدن» تبدیل کرده است. انسان جدید، نحوة مواجهه هستی شناختی با «مرگ» را در گریز ذهنی از آن به وسیله مدیریت مستمر بدن در عین آگاهی از فنا پذیری آنیافته است. این واقعیت، ضرورت فلسفة زندگی مبتنی بر معرفت وحیانی را اثبات میکند. نتیجه حاصل این مقاله این است که قرار گرفتن انسان در قلمرو «حیات معقول» و انطباق با آموزه ها و لوازم آن، در مقام نظر و عمل، تمهیدات لازم را در خروج وی از تسلسل «مدیریت بدن در عین فنا پذیری آن»فراهم میکند.

بسیاری از محققان هویت ایرانیان را یک هویت ترکیبی که شامل هویت ملی، دینی، قومی و مدرن در نظر می گیرند. موضوع هویت مدرن یکی از مهمترین مسائل اجتماعی در جامعه ایران محسوب می شود و اهمیت آن در حدی است که می توان گفت بر کثیری از پدیده های فرهنگی و اجتماعی ایران امروز تاثیر دارد. یک وجه مهم این موضوع دامنه تاثیرپذیری و گرایش جامعه ایران به این بعد از هویت است. بنابراین در این مقاله سعی شده است گرایش ایرانیان به هویت مدرن مورد سنجش قرار بگیرد. رویکرد اصلی مقاله حاضر مبتنی بر نظریه های نوسازی است. در این مقاله هویت مدرن به سه بعد ارزش های بنیادی مدرنیته (معرفتی و اجتماعی) تمایل و گرایش به مدرنیسم و هویت جهانی تقسیم شده است. پرسشنامه طراحی شده پس از چند بار آزمون، در جمعیت نمونه 1802 نفری در سیزده شهر (مرکز استان) اجرا شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد نگرش ایرانیان به ارزش های بنیادین مدرنیته نسبت به میانگین در حد متوسط است؛ اما نگرش آنها به مدرنیسم و تمایل به غرب از میانگین پایین تر است؛ در حالی که دیدگاه آنها نسبت به هویت جهانی بالاتر از حد میانگین است؛ این نتایج نشان می دهد در مجموعه ابعاد هویت مدرن در شاکله هویت ایرانی حضور قوی و جدی دارد و گرایشات ایرانیان نسبت به ارزش های مدرنیته و جهانی شدن، جدی و قابل ملاحظه است.

پرسش از کیستی خویش، از قدیمی ترین پرسش های پیش روی انسان است که در عصر حاضر نه تنها رنگ کهنگی به خود نگرفته، بلکه به یکی از اساسی ترین پرسش های وجودی انسان بدل شده است. مشکله این پرسش ازآنجا آغاز می شود که تغییرات شتابان اجتماعی و فرهنگی معاصر، منابع هویت ساز سنتی را مضمحل کرده و وظیفة برساخت هویت را به خود افراد واگذار کرده است. این تغییرات درکنار رشد فردیت و اهمیت فزایندة فردی شدن، مصرف کالاها و خدمات را به یکی از مهم ترین ابزارهای برساخت هویت تبدیل کرده اند. مقالة حاضر در همین زمینه نوشته شده و هدف آن بررسی رابطة میان الگوهای مصرف و هویت فردی است. پس از مرور ادبیات نظری درباب هویت و مصرف، چارچوب نظری تحقیق برمبنای دیدگاه های گیدنز و نظریه پردازان پست مدرن ساخته شده و براساس آن مفاهیم و متغیرها تعریف شده اند. تحقیق به روش پیمایش با ابزار پرسش نامه و با استفاده از نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای درمیان جوانان شهر کرمان صورت گرفته است. یافته ها نشان می دهند تمایل به مصرف زیاد در حوزه های بصری مانند پوشاک و آرایش در قیاس با مصرف فرهنگی نمود برجسته تری درمیان جوانان دارد. نسبت رشد هویت مدرن درمیان مردان بیشتر از زنان بوده و برعکس، توزیع نسبت زنان در هویت های سنتی بیشتر از مردان است. به علاوه، هرچقدر میزان پرداختن به رفتارهای مصرفی بیشتر و نگرش به مصرف مثبت تر بوده است، میزان رشد هویت مدرن نیز افزایش یافته است.

هدف: هدف از این مطالعه بررسی نحوه ی سازمان یافتگی هویت دینی و مدرن در نسل جوان و رابطه آن با بهزیستی است. روش: تعداد360 دانشجو دانشگاه تهران (180 دانشجو پسر، 180 دانشجو دختر) در این پژوهش شرکت و پرسشنامه های هویت مدرن (حاتمی، 1390)، پرسشنامه هویت مذهبی (رحیمی نژاد و احمدی، 1374)، پرسشنامه سبک هویت (ISIG33، بزونسکی، 1992) و پرسشنامه بهزیستی ( دنیر و همکاران، 1985) را تکمیل کردند. از ضریب همبستگی برای تحلیل داده ها استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد بین هویت مذهبی و مدرن جوانان در سطح (01/. ) رابطه منفی وجود دارد. بین هویت مدرن و سبک اطلاعاتی در سطح (05/.) و همچنین هویت مذهبی و سبک هنجاری در سطح (01/. ) رابطه مثبت معنادار وجود دارد. بهزیستی با هویت هنجاری رابطه مثبت معنی دار و با هویت اطلاعاتی و اجتنابی و همچنین سبک های هویت (هویت مدرن و هویت مذهبی) فاقد رابطه معنی دار بود. نتیجه گیری: یافته ها حاکی از آن بود که سبک هویت مدرن و مذهبی هر دو سازمان یافتگی مستقل، سازگار و یگانه دارند که می توان از آن با عنوان هویت یکپارچه نام برد. تفاوت های هویت مدرن و مذهبی در پویایی درونی بیشتر مدرن به نسبت هویت مذهبی است و این پویایی بیش از آنکه در سطح ساختار هویت باشد در سطح محتوای آن است و در نهایت بهزیستی با نحوه مواجهه دانشجویان با اطلاعات مربوط به هویت و نه با محتوای هویت در ارتباط بود.

وضعیت و ابعاد تأثیر مدرنیته بر جامعه ایران یکی از مسائل محوری رشته جامعه شناسی از بدو شکل گیری این رشته در ایران بوده است. این مقاله حاصل تلاشی است در راستای توصیف مفهوم مدرن-شدن و شیوه سنجش متناسب با آن در جامعه ایران. بر اساس نظریه هویت اجتماعی به طرح متغیر هویت مدرن، با بررسی مفاهیم بدیل به تعریف و مرزبندی این متغیر، با بررسی یافته های موجود به گسترش ابعاد و گذار از تعریف به مدل مفهومی و با گردآوری داده های تجربی به اعتباریابی و اصلاح مدل پرداخته شده و به تناسب هر بخش، از مطالعات اکتشافی، پیمایش و مدل سازی ساختاری استفاده شده است. یافته تحقیق عبارتست از مدل هفت مؤلفه ای سنجش وضعیت هویت مدرن. این مدل در سطح جامعه ایران و با حجم نمونه 1291 بر اساس روش چند مرحله ای بین استان ها و تصادفی درون استان ها اعتباریابی شده و با استفاده از شاخص های برازش مطلق و مقتصد، اصلاح و نهایی شده است.

پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه بین میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی و شکل گیری هویت مدرن در دانشجویان دختر انجام شده است. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی است و جامعه آماری را 326 دانشجوی دختر مقطع کارشناسی در دانشگاه علامه طباطبایی در سال تحصیلی 95-1394 تشکیل می دهند که به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده اند. ابزار پژوهش نیز پرسشنامه هویت مدرن کیانپور و همکاران، (1393) بوده است. نتایج نشان می دهد که میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی، رابطه مثبت و معناداری با هویت مدرن و هر چهار مؤلفه آن دارد. تحلیل رگرسیون دو متغیره نیز حاکی از آن است که متغیر میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی توانسته است واریانس شکل گیری هویت مدرن را به طور معناداری پیش بینی کند (8/50 R 2 = ). با توجه به نتایج حاضر و به منظور کاهش تضعیف هویت ملی از طریق شبکه های اجتماعی مجازی بیگانه، راه اندازی یک شبکه ملی مجازی و توجه به برنامه ریزی برای خلق منابع هویت ساز مجازی جدید مبتنی بر الگوی بومی در خط مشی گذاری های اجتماعی و فرهنگی توصیه می شود.

هویت اجتماعی از عوامل متعددی متأثر است که اعتماد اجتماعی یکی از آن عوامل است. با توجه به تغییر و گسترش جایگاه و عرصه های حضور زنان در جامعه و دانشگاه ها، هدف از مطالعه حاضر بررسی رابطه بین اعتماد اجتماعی و هویت اجتماعی(سنتی، مدرن و پست مدرن)5577 نفر از دانشجویان زن مقاطع کارشناسی تا دکتری دانشگاه تبریز در سال 1394 بوده است. این پژوهش  با استفاده از روش پیمایش اجرا گردیده است. چارچوب نظری پژوهش با بهره گیری از نظریات گیدنز، زتومکا، افه، جنکینز، تدوین شده است. روش نمونه گیری طبقه ای و تصادفی ساده بود. داده ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته از یک نمونه 360 نفری از دانشجویان زن مقطع مختلف دانشگاه تبریز جمع آوری گردیده و برای برآورد اعتبار از دو روش اعتبار محتوا و اعتبار سازه استفاده شده است. با توجه به نتایج، در ابعاد هویت، بالاترین میانگین در بعد هویت سنتی با میانگین4/2 و هویت مدرن با میانگین 03/2 می باشد. اعتماد اجتماعی زنان تحصیلکرده در شاخص اعتماد تعمیم یافته، بالا است و معادل 5/80، و در شاخص اعتماد نهادی، پایین است. براساس یافته ها، اعتماد اجتماعی با هویت مدرن و پست مدرن زنان تحصیلکرده رابطه دارد. همچنین پایگاه اقتصادی - اجتماعی با هویت های  مدرن و پست مدرن رابطه معنی دار دارد.  میزان کفایت مدل با آزمون دوربین واتسون انجام شده که نشان دهنده یک مدل مناسب است. با استفاده از مدل رگرسیون خطی چند گانه، متغیرهای سن، رشته تحصیلی، مقطع تحصیلی،اعتماد فردی و اعتماد نهادی می توان 36% از واریانس هویت اجتماعی را تبیین نمود.

توسعه مراکز آموزش عالی، تقاضا و رقابت برای حضور زنان در دانشگاه و زمینه های آگاهی آنها از حقوق خود را افزایش داده است. تجربه فضای دانشگاهی، از طریق ایجاد خرده فرهنگی که در نهاد اجتماعی دانشگاه جریان دارد، با تاثیر بر ساختار فکری، هویتی و شخصیتی زنان، نقش سازنده ای در آگاهی بخشی و برساخت صورتبندی جدید از هویت زنان داشته است. تحول دیدگاهی که منجر به ایجاد هویت بازاندیشانه است؛ هویتی که دایما در خویشتن، بازنگری انتقادی دارد. در این پژوهش با استفاده از رویکردهای مردم نگارانه و تکنیک نظریه زمینه ای به فرایند برساخت هویت جدید زنان با تاکید بر زنان متاهل و شاغل و دانشجو پرداخته شده است. نتایج نشان می دهد که پیامد تحصیلات عالی برای زنان در حین انجام وظایف سنتی و خانه داری، کسب مهارت و بینش هایی متفاوت از گذشته و نظام فکری و ارزشی نو و ترکیبی از نقش های سنتی و جدید است که منجر به بر ساخت هویتی تلفیق شده با خصلت فردگرایی خود مدار و بازاندیش در دو ساختار اولیه و ثانویه شده است که زمینه های تغییر سبک زندگی فردی و اجتماعی آنها را از طریق استراتژیهای بازنگری شده فراهم می نماید. از این لحاظ دانشگاه نقش محوری در کارگزاری تغییر را دارد.

به باور بسیاری از صاحب نظران، با تغییرات گسترده اجتماعی و فرهنگی دهه های اخیر، هویت ها در مرز سنت و مدرن متحول شده اند و تحولات اساسی را در روابط، باورها و انتظارات افراد از امر ازدواج و زناشوئی پدید آورده اند. به طوری که امروزه نهاد خانواده و زناشوئی را با چالش ها و تعارضات زیادی روبه رو کرده اند. بر همین مبنا، پژوهش حاضر درصدد واکاوی این مسئله است که پویائی و تحول هویت زنان شهر مذهبی و سنتی یزد چقدر است و چه نقشی در تعارضات زناشوئی دارد؟ جامعه آماری این پژوهش را همه زنان متأهل 20 تا 55 سال دارای فرزند ساکن یزد تشکیل داده است. روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای و حجم نمونه برابر با 394 انتخاب شده است. نتایج نشان می دهند بیشترین تعارضات زناشوئی در ابعاد تعارض ارتباطی و امور مالی است و همچنین 3/19 درصد از زنان هویت سنتی، 68 درصد هویت بینابین و 7/11 درصد هویت مدرن دارند. داده ها همچنین نشان می دهند میان دو متغیر پویائی هویت زنانه و تعارضات زناشوئی رابطه معنی داری وجود دارد. به طوری که با پویاترشدن ابعاد هویت زنانه و تغییر هویت سنتی به هویت مدرن، تعارضات زناشویی نیز افزایش می یابد. در ابعاد سه گانه هویت زنانه نیز داده ها نشان می دهند هویت های جنسیتی، نقشی، شخصی و مدرن در مقایسه با ابعاد سه گانه هویت سنتی زنان با تعارضات زناشوئی رابطه بیشتر و مثبتی دارند. از دیگر نتایج پژوهش حاضر این است که تعارضات زناشوئی زنان شاغل بیشتر از زنان غیرشاغل است و تعارضات زناشوئی با افزایش تحصیلات کاهش می یابد. نتایج تحلیل معادلات ساختاری برای ارزیابی الگوی پژوهش نیز نشان می دهند الگوی پژوهش به طور کلی برازش مطلوبی دارد.

این تحقیق تلاش دارد تا تأثیرات حضور در شبکه های اجتماعی را بر دگرگونی هویت های جمعی بررسی کند. بنابراین هدف کلی از این پژوهش، بررسی معناداری تأثیرات حضور در فضای مجازی بر هویت افراد و تعیین سمت وسوی این تغییرات است. در چارچوب نظری این تحقیق عمدتاً از نظرات گیدنز و کاستلز در خصوص ویژگی های فناوری های جدید و تأثیرات هویتی آن بهره برده شده است. در این تحقیق از ابزار پرسشنامه برای جمع آوری اطلاعات استفاده شده است. جمعیت آماری همه شهروندان شهر اصفهان بود که به روش نمونه گیری سهمیه ای 536 نفر از آنان به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. در این راستا، نتایج پژوهش نشان می دهد شبکه های اجتماعی تأثیر نسبتاً ضعیفی بر انواع مختلف هویت داشتند به طوری که شبکه های اجتماعی با ضریب تعیین 4/11 درصد بیشترین تأثیر را بر هویت مدرن و با ضریب تعیین 5/1 درصد کمترین تأثیر را بر هویت ملی داشتند. از سوی دیگر یافته های پژوهش نشان می دهد در حالی که برخی مؤلفه های شبکه های اجتماعی تأثیر منفی و معناداری بر هویت دینی و ملی داشتند، اما مدت زمان عضویت در شبکه های مجازی و واقعی تلقی کردن محتوای شبکه های اجتماعی تأثیر مثبتی بر میزان هویت مدرن افراد داشته است.

هدف: هدف پژوهش تعیین سه نوع هویت ملی، دینی و مدرن به صورت آشکار و ضمنی بود. روش: روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری نوجوانان و جوانان شهرهای یزد و ساری به تعداد 54602 نفر بود. تعداد 168 نفر به روش در دسترس انتخاب شد. برای جمع آوری اطلاعات به روش آشکار از پرسشنامه های سنجش هویت ملی، هویت دینی رحیمی نژاد و احمدی (1374) و هویت مدرن حاتمی (1390) و برای سنجشِ ضمنی، از آزمون رایانه ای تداعی ضمنی (نجات و حاتمی، 1391) استفاده شد. یافته ها: نتایج در ماتریس همبستگی نشان داد رابطه هویت های ملی و مدرن در دو سطح آشکار و ضمنی مثبت معنادار و ارتباط میان هویت های ملی و دینی با هویت مدرن در سطح آشکار، منفی معنادار است، هرچند در سطح ضمنی رابطه ای بین آن ها یافت نشد. طبق نتایج تحلیل واریانس، در سطح آشکار نمره های زنان تنها در هویت های دینی و ملی به طور معناداری بالاتر از مردان بود. در سطح ضمنی سنجش هویت نیز تنها تفاوت معنادار در بالاتر بودن هویت مدرن جوانان مازندرانی از نوجوانان مازندرانی بود. نتیجه گیری: این نتایج می تواند در شناخت ساختار هویتی فعلی نوجوانان و جوانان ایرانی کمک کننده باشد و از آن در برنامه های تربیتی موثر در رابطه با هویت استفاده شود.

منطقه قومی فرهنگی اورامان با ترکیب چندگانه و پیچیده ای از منابع هویتی روبه رو است که شناخت آن به بررسی عمیق و بسترمندی نیاز دارد. این مقاله تلاش می کند با رویکرد کیفی به بررسی منابع هویتی مردم اورامی زبان بپردازد. داده های این پژوهش، از طریق مصاحبه های نیمه ساختاریافته با 33 صاحب نظر و افراد آگاه کلیدی اورامی که با حداکثر تنوع انتخاب شده اند، گردآوری شد. تحلیل داده ها با دو نرم افزار مکس کیو دی ای و انویوو مبتنی بر تحلیل محتوای کیفی قراردادی پیشنهادی گرنهایم و لاندمن انجام شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که منابع هویتی در منطقه اورامان، متشکل از چهار درون مایه «هویت قومی اورامی کردی»، «هویت ملی ایرانی»، «هویت دینی» و «هویت مدرن» است . مقوله های هویت قومی اورامی کردی شامل زبان و ادبیات اورامی، نمادهای اورامی، تعلق خاطر و افتخار به اورامی بودن، حفظ و دفاع از منابع و منافع اورامی، موسیقی و آواز، و تأکید بر یکپارچگی اجتماعی مناطق مختلف به عنوان قوم کرد است. مقوله های هویت ملی ایرانی دربردارنده حضور زبان و ادبیات فارسی در زندگی روزمره، موسیقی و آواز، آیین ها و ارزش های ایرانی، و وفاداری ملی ایرانی است؛ مقوله های هویت دینی شامل اعتقادات، مناسک، تصوف و عرفان قادریه و نقشبندیه، جایگاه دین در حوزه عمومی، مدارا و تساهل، و احیاگرایی بنیادگرایی است و مقوله های هویت مدرن نیز دربردارنده به چالش کشیدن باورهای پیشینیان، تفکر، نقد و آگاهی بخشی، انسان گرایی و گرایش به مدرنیسم، جهان وطنی و مصرف است. درنهایت، برمبنای یافته ها، الگوی منابع هویتی مردم اورامی بازشناسی و ارائه شده است.

این پژوهش با رویکرد جامعه شناختی و با روش پیمایش انجام گرفته و کوشش شده تا یعضی از متغیرهای تأثیرگذار بر گذار از هویت سنتی به هویت مدرن بررسی شوند.جامعه مورد مطالعه، دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه آزاد شوشتر(4300نفر) بودند که 380 نفر از آنان به عنوان نمونه انتخاب شدند. نمونه گیری نیز با روش سهمیه ای - تصادفی ساده بر مبنای تعداد دانشجویان دانشکده های دانشگاه انجام شد. اطلاعات مورد نیاز با پرسشنامه محقق – ساخته جمع آوری شد و با برنامه SPSS ، با استفاده از آزمون های آماری متناسب روابط میان متغیرهای مستقل و متغیر وابسته ( آزمون های: معناداری تفاوت میانگین – توکی- ، آزمون اسپیرمن، آزمون پیرسون و رگرسیون خطی) تجزیه و تحلیل شدند . بررسی نتایج حاصل از آزمون های آماری نشان می دهند که در مجموع، 14 متغیر وارد معادله رگرسیون شده اند.متغیرهای مستقل جنس 041/. ، سن 008/. ، وضعیت تأهل 18/.، تحصیلات پدر 076/.- ، شغل پدر 010/. ، درآمد خانواده 047/. ، شغل مادر 145/.- ، میزان مشارکت اجتماعی 404/. ، میزان استفاده از وسایل ارتباطی 082/. ، سطح ارتباط انسانی 117/. ، میزان تعلق اجتماعی 113/. و سطح دینداری 088/. روی متغیر وابسته تأثیر داشته اند. ضرایب بتا نشان می دهند که روی هم رفته، این متغیرها،5/49درصد از علل متغیر وابسته را تببین می کنند .

هدف این مقاله، بررسی رابطه ی بین نحوه گذران فراغت و هویت مدرن جوانان شهر تهران است. چارچوب نظری این پژوهش، تئوری کنش متقابل نمادین و نظریه گیدنز است. جامعه مورد مطالعه، کلیه جوانان 15 تا 29 ساله شهر تهران بوده که تعداد 407 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شده است. از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای استفاده شده و پس از بررسی اعتبار و روایی پرسشنامه، با روش پیمایشی، اطلاعات لازم جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. تعداد هفت فرضیه مورد بررسی قرار گرفته و نتایج زیر به دست آمد:فراغت مجازی و فراغت ماهواره محور رابطه ی مثبت و مستقیم با هویت مدرن داشته است. فراغت مذهبی با هویت مدرن رابطه منفی و معکوس داشته است. بین فراغت فرهنگی، فراغت عامیانه، فراغت ورزشی، جنسیت، وضعیت تأهل، تحصیلات و سن با هویت مدرن رابطه ی معناداری وجود ندارد. بین منطقه سکونت و شغل با هویت مدرن رابطه معناداری وجود دارد. مجموع این متغیرها 62 درصد از تغییرات هویت مدرن جوانان را تبیین می کنند.هدف این مقاله، بررسی رابطه ی بین نحوه گذران فراغت و هویت مدرن جوانان شهر تهران است. چارچوب نظری این پژوهش، تئوری کنش متقابل نمادین و نظریه گیدنز است. جامعه مورد مطالعه، کلیه جوانان 15 تا 29 ساله شهر تهران بوده که تعداد 407 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شده است. از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای استفاده شده و پس از بررسی اعتبار و روایی پرسشنامه، با روش پیمایشی، اطلاعات لازم جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. تعداد هفت فرضیه مورد بررسی قرار گرفته و نتایج زیر به دست آمد:فراغت مجازی و فراغت ماهواره محور رابطه ی مثبت و مستقیم با هویت مدرن داشته است. فراغت مذهبی با هویت مدرن رابطه منفی و معکوس داشته است. بین فراغت فرهنگی، فراغت عامیانه، فراغت ورزشی، جنسیت، وضعیت تأهل، تحصیلات و سن با هویت مدرن رابطه ی معناداری وجود ندارد. بین منطقه سکونت و شغل با هویت مدرن رابطه معناداری وجود دارد. مجموع این متغیرها 62 درصد از تغییرات هویت مدرن جوانان را تبیین می کنند.هدف این مقاله، بررسی رابطه ی بین نحوه گذران فراغت و هویت مدرن جوانان شهر تهران است. چارچوب نظری این پژوهش، تئوری کنش متقابل نمادین و نظریه گیدنز است. جامعه مورد مطالعه، کلیه جوانان 15 تا 29 ساله شهر تهران بوده که تعداد 407 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شده است. از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای استفاده شده و پس از بررسی اعتبار و روایی پرسشنامه، با روش پیمایشی، اطلاعات لازم جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. تعداد هفت فرضیه مورد بررسی قرار گرفته و نتایج زیر به دست آمد:فراغت مجازی و فراغت ماهواره محور رابطه ی مثبت و مستقیم با هویت مدرن داشته است. فراغت مذهبی با هویت مدرن رابطه منفی و معکوس داشته است. بین فراغت فرهنگی، فراغت عامیانه، فراغت ورزشی، جنسیت، وضعیت تأهل، تحصیلات و سن با هویت مدرن رابطه ی معناداری وجود ندارد. بین منطقه سکونت و شغل با هویت مدرن رابطه معناداری وجود دارد. مجموع این متغیرها 62 درصد از تغییرات هویت مدرن جوانان را تبیین می کنند.

در سده 19 میلادی با تلاقی جامعه سنتی ایران با مدرنیته غرب پرسش چه باید کرد؟ طرح شد. پاسخ عبدالرحیم طالبوف تبریزی به این سوال، پذیرش مشروط مدرنیته بود. وی عناصر مهم مدرنیته و هویت مدرن مانند خردگرایی، قانونگرایی، حاکمیت ملی، انتقاد پذیری و تا حدی سکولاریسم را می پذیرد ولی برخلاف آخوندزاده و آقاخان کرمانی دین ستیز نیست. با وجود این، به مثابه یک دموکرات و نه لیبرال، بر بومی کردن مدرنیته در ایران با تکیه بر حفظ هویت فرهنگی، کاربست خرد بشری و دین روز آمد برای قانونگذاری، تهذیب اخلاق و تنظیم روابط افراد، استفاده از وجه آگاهی بخش مدرنیته برای تحول در هویت سنتی، حفظ و تحکیم هویت ملی و طرد استبداد و استعمار تأکید داشت.

با توجه به اتخاذ پیش فرض ترکیبی بودن هویت، سؤالات اصلی این تحقیق  این است که عناصر سازنده این ترکیب در قشر جوان جامعه ایرانی کدام اند. تحولات هر کدام از این عناصر در طول چند دهه اخیر چگونه بوده است و چه فراز و فرودی را داشته است. مناسبات میان اجزا سازنده هویت جمعی جوانان ایرانی چگونه است. این ترکیب چه نوع ترکیبی است و نحوه آرایش، هم نشینی، داد و ستد و تعامل میان این عناصر به چه ترتیبی است؛ روش تحقیق این پژوهش مطالعه طولی و ملی است که بر مبنای تحلیل ثانویه داده های کمی متغیرهای مورد مطالعه در بازه زمانی سال های 1394- 1353انجام گرفته است. نتایج نشان می دهد، هویت مذهبی با میانگین 11/83 در مقیاس ۱۰۰ غالب ترین نوع هویت در این سال ها در جامعه جوانان ایرانی بوده است. پس از آن هویت ملی با میانگین 29/80 بیشترین گسترش را در میان جوانان دارد. هویت قومی با 46/53 و همچنین هویت مدرن با 03/52 در رده های بعدی  قرار دارند. برحسب آزمون های همبستگی و براساس نمودار هم تغییری  به طور کلی می توان استنباط کرد بین هویت ملی و هویت قومی در میان جوانان در سال 86 رابطه وجود دارد. ضریب همبستگی این دو متغیر مستقیم و معنادار در حد متوسط است. همچنین نتایج حاصل از آزمون همبستگی اسپیرمن بین هویت ملی و هویت مذهبی در میان جوانان در سال های 1386، 1384، 1379 و 1388 نشان از وجود رابطه بین این دو هویت است. ضریب همبستگی این دو متغیر مستقیم و معنادار در حد متوسط است.

این نوشتار چکیده ی پژوهشی است جامع که برای بررسی چگونگی پیوند میان فضای کالبدی و ساختار جنسیت در دوره ی مدرنیته در ایران انجام شده است. نگرش انتقادی به دگرگونی های فضایی مدرنیته در شهر و معماری ایران پیوسته به پدیده ی گسست میان فرم و محتوی اشاره کرده است. معماران و پژوهش گران شهری از این پدیده به عنوان یک مسئله در روند پویای دگرگونی های فضای کالبدی/اجتماعی یاد کرده اند. روند تحولات مدرن جامعه که از اواخر قرن نوزدهم در ایران چشمگیر می شود، با کمیت و کیفیت های گوناگون تا به امروز هم چنان ادامه دارد. اگرچه مناسبات اجتماعی/جنسیتی و سازمان فضای کالبدی هریک در روند تحولات تاریخی خود در عصر معاصر دچار گسست شده اند، اما به نظر رسیده و چنین ادعا شده است که این دو پیوند دیرینه ی خود را نیز از دست داده اند. این پژوهش با رویکردی جامعه شناختی به روند دگرگونی های فضای معماری و شهر، بار دیگر پدیده ی گسست این دو منظومه، اجتماعی/جنسیتی از یک سو و فضایی/کالبدی از سوی دیگر را به پرسش می کشد. پاسخ این پرسش با تکیه بر نظریه ی "هویت اجتماعی" گیدنز و "تمایز" بوردیو در چرایی و چگونگی هویت مدرن نهفته است، پاسخی که پیوند تاریخی میان فرم و عملکرد یا فضا و متن را تایید می کند، هویت اجتماعی مدرن در حین تحول و در کنشی متقابل مناسبات اجتماعی/جنسیتی و همچنین اشکال فضایی را، آگاهانه یا ناآگاهانه، دگرگون می کند.

در جامعه ایرانی با تغییرات شگرف اجتماعی اش، هویت و منابع هویت ساز افراد به ویژه جوانان، همیشه مطمح نظر سیاست گذارن فرهنگی و پژوهشگران بوده است. در این میان، تعارضات هنجاری به وجود آمده بین هنجارهای رسمی و غیررسمی از یک سو و هویت مدرن و دینی از سوی دیگر، ما را بر آن داشت که در پژوهش حاضر به مطالعه هویت مدرن و دینی دانشجویان به مثابه جوانان تأثیرگذار اجتماعی، پرداخته و به این پرسش اصلی پاسخ دهیم که بین هویت دینی و مدرن دانشجویان چه ارتباطی حاکم است؟ جامعه آماری تحقیق دانشجویان دانشگاه تهران با حجم نمونه380 نفر است. تحلیل داده ها نشان می دهد که بین هویت مدرن و دینی رابطه معکوس وجود دارد و تمایل پسران به هویت مدرن بیش از دختران است. همچنین یافته ها نشان داد که بین رشته های دانشکده فنی و رشته های دانشکده هنر در گرایش به ارزش های مدرن اختلاف معنی دار وجود دارد و دانشجویان فنی در مقایسه با دو گروه دیگر و دانشجویان علوم اجتماعی در مقایسه با دانشجویان هنر گرایش بیشتری به ارزش های مدرن دارند؛ با بررسی ارزش های دینی نیز آشکار شد که دانشجویان رشته های فنی بیشترین تأثیرپذیری را دارند و همین امر نشان دهنده کیفیت سیال و تعامل گرایانه میان دو دسته از ارزش های مذکور است که در دانشجویان درونی شده و می تواند برهم زننده پیش بینی ها از رفتار دانشجویان در وضعیت های آتی باشد و هم نویدبخش تعاملی سازنده میان دو دسته از منابع هویت ساز سنتی و مدرن باشد.

این مطالعه با هدف بررسی هویت ملی و مدرن دانش آموزان بلوچ شهر سراوان انجام گرفت. روش پژوهش توصیفی پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش کلیه دانش آموزان بلوچ پایه سوم متوسطه دوم شهر سراوان (استان سیستان وبلوچستان) در سال تحصیلی 1400 1399 به حجم 1093 نفر بود. 274 دانش آموز به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای (برحسب جنسیت و رشته تحصیلی) موردمطالعه قرار گرفت. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه ی ابعاد هویتی (سلگی، اسکندری، دلاور و برجعلی، 1394) بود که به بررسی هویت ملی و مدرن می پرداخت. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آمار توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (تی تک نمونه ای و تی برای گروه های مستقل) با کمک نرم افزار SPSS21 استفاده شد. براساس یافته ها، وضعیت هویت ملی و هویت مدرن دانش آموزان در سطح بالاتر از متوسط قرار داشت. دیگر یافته ی این مطالعه نشان داد که دختران در مقایسه با پسران هویت ملی و هویت مدرن بالاتری داشتند.