آزمون تداعی ضمنی

هدف: هدف پژوهش تعیین سه نوع هویت ملی، دینی و مدرن به صورت آشکار و ضمنی بود. روش: روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری نوجوانان و جوانان شهرهای یزد و ساری به تعداد 54602 نفر بود. تعداد 168 نفر به روش در دسترس انتخاب شد. برای جمع آوری اطلاعات به روش آشکار از پرسشنامه های سنجش هویت ملی، هویت دینی رحیمی نژاد و احمدی (1374) و هویت مدرن حاتمی (1390) و برای سنجشِ ضمنی، از آزمون رایانه ای تداعی ضمنی (نجات و حاتمی، 1391) استفاده شد. یافته ها: نتایج در ماتریس همبستگی نشان داد رابطه هویت های ملی و مدرن در دو سطح آشکار و ضمنی مثبت معنادار و ارتباط میان هویت های ملی و دینی با هویت مدرن در سطح آشکار، منفی معنادار است، هرچند در سطح ضمنی رابطه ای بین آن ها یافت نشد. طبق نتایج تحلیل واریانس، در سطح آشکار نمره های زنان تنها در هویت های دینی و ملی به طور معناداری بالاتر از مردان بود. در سطح ضمنی سنجش هویت نیز تنها تفاوت معنادار در بالاتر بودن هویت مدرن جوانان مازندرانی از نوجوانان مازندرانی بود. نتیجه گیری: این نتایج می تواند در شناخت ساختار هویتی فعلی نوجوانان و جوانان ایرانی کمک کننده باشد و از آن در برنامه های تربیتی موثر در رابطه با هویت استفاده شود.

جامعه ی ایرانی در قرن بیستم تصویری از هویت اسلامی، ایرانی و مدرن است. هدف از مطالعه ی حاضر ساخت و اعتباریابی آزمون تداعی ضمنی (IAT) برای اندازه گیری هویت های اسلامی، ایرانی و مدرن است. سؤال اصلی این پژوهش این است که آیا ابزار طراحی شده از روایی و اعتبار مناسبی برای سنجش هویت های اسلامی، ایرانی و مدرن برخوردار است؟ طرح تحقیق این مطالعه از نوع علّی مقایسه ای و جامعه ی آماری آن دانشجویان 19 تا 30 ساله ی دانشگاه های شهر تهران است. ابتدا نمونه ای متشکل از 100 دانشجو جهت رواسازی آزمون تداعی ضمنی و در گام بعدی نیز 80 دانشجوی دیگر آزمون تداعی ضمنی تهیه شده، مقیاس افسردگی، اضطراب و تنیدگی (DAS-21) و پرسشنامه های هویت اسلامی، ایرانی و مدرن را تکمیل کردند. نتایج نشان دهنده ی روایی بالای آزمون تداعی ضمنی و هم چنین پایایی بالای پاسخ شرکت کنندگان به این آزمون بود.

هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی ویژگی های روان سنجی آزمون تداعی ضمنی (IAT) (نسخه عزت نفس) بود. اهداف ویژه، شامل تعیین میزان پایایی بازآزمون، همسانی درونی، روایی همگرا و روایی افتراقی، بود. جامعه پژوهش حاضر دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی بودند و 300 نفر به صورت نمونه گیری هدفمند از بین دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد انتخاب شدند. همچنین به منظور بررسی پایایی بازآزمون 50 نفر به صورت نمونه گیری در دسترس از دانشجویان دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی انتخاب گردیدند. براساس یافته ها، پایایی بازآزمون و همسانی درونی به ترتیب 52/0 و 63/0 به دست آمد روایی همگرا با آزمون حرف-نام 06/0 به دست آمد، اما با کنترل متغیر جنسیت افزایش قابل توجهی در روایی همگرا دیده شد (16/0). همچنین روایی افتراقی آزمون تداعی ضمنی عزت نفس نسبت به عزت نفس روزنبرگ 06/0 به دست آمد. نتایج این پژوهش نشان دهنده این است که آزمون تداعی ضمنی (نسخه عزت نفس) از پایایی و همسانی درونی خوبی برخودار است، روایی همگرای ضعیف ولی روایی افتراقی مناسبی دارد