۱۴.
اندیشمندان و طراحان مفهومِ تعاملاتِ اجتماعی را قوام دهنده یِ روابطِ متقابلِ انسانی نام نهاده اند. هدف و انگیزه انسان ها از ارتباط با یک دیگر در اندیشه های برخی متفکران، تحتِ این دو موضوع قابل بررسی است: 1-درونی شدن هنجارها؛ 2-همبستگی محدود. جهتِ تبیین این مفهوم متناسب با فرهنگِ اسلامی-ایرانی کشور می بایست به ریشه یابی آن نزدِ متفکرانِ اسلامی پرداخت. اسلام به عنوان یک دینِ کاملاً اجتماعی، تمامِ توجه خود را به مراتبِ زندگی و تحقُقِ امّتِ واحده اسلامی منتج شده از تعاملاتِ مطلوب دارد. مقاصدِ رفتاری اجتماعی که از کالبد انتظار می رود آن را برآورده سازد، برحَسب میزانِ وابستگی به حوزة فردی و جمعی در پنج رَده طبقه بندی می شود: خلوت، قلمروپایی، ابراز هویّت، ارتباطِ معنایی با محیط و تعاملِ اجتماعی. این تحقیق دَرصَدد پاسخ گوئی به این سؤال است که چه مؤلفه هایِ مُحیطی می توانند تعریف کنندهِ مکانِ تعاملاتِ اجتماعیِ مطلوب از نقطه نظراتِ اندیشه اسلام باشند. در راستایِ پاسخ گوئی به این سؤال، این نوشتار در گامِ اول با رویکردِ کیفی موضوعِ تعاملاتِ اجتماعی(سازوکار متحد کنندهِ امّت واحده) را از منظرِ اندیشه هایِ اسلامی مورد واکاوی قرار خواهد داد. در گامِ دوم سطوح مختلف مؤلفه های محیطی تأثیرگذار بر اجتماع پذیری در معماری مورد تدقیق قرار خواهد گرفت. در گامِ سوم با مطالعاتِ میدانیِ محدود در چند نمونه کاربری فرهنگی-اجتماعی در شهر تبریز، تعاملاتِ اجتماعی حادِث در این فضاها از منظرِ این نوشتار مورد بررسی قرار خواهد گرفت. دستاورد نهایی این تحقیق یافته هایی در خصوص تأثیرِ مؤلفه های محیطی و نحوه استفاده مناسب از این مؤلفه ها در خَلقِ فضایِ تعاملاتِ اجتماعی سالم باتوجه به مفاهیمِ ارزشمندِ اسلامی است.