درس انقلاب اسلامی

معمول استخدام های سیاسی در یک نظام سیاسی از طریق ساختارهای تنظیم شده و مشخصی، تلاش می کند تا مستخدمین سیاسی را از میان اجتماع ذیل حاکمیت خود برگزیند. بنابراین، هر موقعیت فکری و ایده آلی که در جامعه موجود باشد، از طریق همین مستخدمین سیاسی، به سطح حاکمیت منتقل می شود. در صورت برخورداری اجتماع از نشاط و سلامت اجتماعی، این نشاط، تحرک و سلامت، از طریق گزینش نخبگان و افراد شایسته تحت عنوان مستخدم سیاسی، به بدنه حاکمیت نیز منتقل می شود؛ این مقاله به این سئوال پاسخ می دهد که مدل نشاط انقلابی در بستر محیط دانشگاهی و با مخاطبان دانشجو چگونه محقق خواهد شد؟ بیان می شود که جهت بالابردن سطح نشاط انقلابی و حفظ انقلابی گری در میان جوانان، هشت مرحله «اشتراک عقیده»، «اعتقاد»، «التزام»، «مردم داری»، «همبستگی»، «برنامه ریزی»، «حصول نتیجه مطلوب» و «جمهوری اسلامی» مفروض شده که در این مقاله برمبنای یک طرح تجربی، رابطه میان اقناع تبلیغی درس انقلاب اسلامی و ریشه های آن با مدل نشاط انقلابی بررسی می شود.

مطالعه حاضر با هدف ارزشیابی از برنامه درسی درس انقلاب اسلامی صورت گرفت. روش مطالعه توصیفی-پیمایشی و جامعه آماری شامل تمامی دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه های پیام نور، آزاد اسلامی و علمی-کاربردی واحد بافق بودند که درس انقلاب اسلامی را انتخاب واحد نموده و در کلاس این درس حضور داشته اند (مجموعاً 151 نفر). تمامی دانشجویان مذکور به صورت سرشماری در پژوهش شرکت و پرسش نامه مربوطه را قبل از برگزاری جلسه امتحان پایان ترم تکمیل نمودند. به منظور ارزیابی دانشجویان از برنامه درسی انقلاب اسلامی، پرسش نامه محقق ساخته با 5 مؤلفه تدوین شد. روایی با استفاده از نظر متخصصان احراز و پایایی با ضریب آلفای کرونباخ برای مولفه ها و کل پرسش نامه بین 73/0 تا 88/0 محاسبه گردید. یافته ها نشان داد برنامه درسی انقلاب اسلامی از منظر دانشجویان در هیچ یک از مؤلفه های هدف، محتوای کتاب درسی، تدریس و فعالیت های یادگیری، منبع و شیوه ارزشیابی در حد مورد انتظاری قرار ندارد (05/0p>). به علاوه بین نظرات دانشجویان به تفکیک دانشگاه (231/0p=) و جنسیت (247/0p=) در خصوص برنامه درسی انقلاب اسلامی تفاوت معناداری وجود نداشت. با توجه به نقش غیرقابل انکار برنامه درسی انقلاب اسلامی به عنوان انتقال دهنده ارزش ها و آرمان های انقلاب و فراهم کننده زمینه ای در راستای آگاه سازی دانشجویان با مشکلات پیش روی نظام جمهوری اسلامی ایران، توسل جستن به رویکرد گفتمان سازانه به جهت گذر از وضع ناکام فعلی توصیه می گردد.

هدف: پژوهش حاضر به شناسایی تیپ های انگیزشی دانشجویان دانشگاه تهران در درس انقلاب اسلامی پرداخته است. بررسی تیپ های انگیزشی می تواند نشان دهنده تمایل دانشجویان به این درس باشد و سیاستگذار را در راستای ارزیابی و تغییر سیاست خود در دروس عمومی یاری دهد. روش: جامعه آماری این پژوهش شامل 1300 نفر از دانشجویان دانشگاه تهران بوده که طی نیمسال اول سال تحصیلی 98-1397 درس انقلاب اسلامی را اخذ کرده اند. نمونه تحقیق بر اساس جدول مورگان، 198 نفر برآورد شد. برای تشخیص تیپ های انگیزشی، از پرسشنامه استاندارد جهت گیری انگیزشی استفاده شد و نتایج بر اساس مدل رگرسیون چند متغیّره تحلیل شد. یافته ها: بر اساس نتایج این پژوهش، مدل برازش شده شامل نظم دهی بیرونی، نظم دهی درون فکنی شده و نظم دهی تشخیص داده شده بودکه هر سه در قالب طیف انگیزش بیرونی قرار گرفته اند. چنین تمایلی نشان می دهد خواسته سیاستگذار در درس انقلاب اسلامی تا حد زیادی مرتفع نمی شود و نیاز به مداخله و تغییر سیاست ضروری است . نتیجه گیری : نتایج این پژوهش نشان داد اولویت اول اساتید درس انقلاب اسلامی در مواجهه با دانشجویان این درس باید تلاش برای ایجاد انگیزه باشد.