درخت حوزه‌های تخصصی

مطالعات زنان

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آسیب شناسی مسایل زنان آموزش زنان اخبار مطالعات زنان حقوق زن زن در سطح ملی و جهانی زن در اسلام زن در تاریخ، مکاتب و جنبش ها زن در حوزه های علم، فرهنگ، هنر و سیاست زن و اقتصاد زن، اجتماع و خانواده زن، اقوام و ادیان زن، تفریحات و سلامت نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۶۰۱ تا ۱٬۶۲۰ مورد از کل ۶٬۰۰۰ مورد.
۱۶۰۱.

نابرابری جنسی در خانواده از دیدگاه فمینسیم و نقد آن

نویسنده:
منبع: پژوهش های اسلامی جنسیت و خانواده سال دوم بهار و تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 61 - 69

کلید واژه ها: نابرابری جنسی خانواده اسلام فمینیسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۹ تعداد دانلود : ۵۱۲
ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮی ﺟﻨﺴﯽ در ﻓﻤﯿﻨﯿﺴﻢ، ﺑه ﻣﻌﻨﺎی ﺗﺒﻌﯿﺾ و ﻣﺤﺮوﻣﯿﺖ از ﺣﻘﻮق اﻧﺴﺎﻧﯽ بوده و اﻣﺮی اﮐﺘﺴﺎﺑﯽست. ﺧﺎﻧﻮاده، مهمترین ﻋﺎﻣﻞ در اﯾﺠﺎد ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮی ﺟﻨﺴﯽ و اﻧﻘﯿﺎد زﻧﺎن در ﺟﺎﻣﻌه است. ﻣﻘﺎﻟه ﺣﺎﺿﺮ، ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮی ﺟﻨﺴﯽ از ﻣﻨﻈﺮ ﻓﻤﯿﻨﯿﺴﻢ را بررسی میکند. ﺑﺎﺗﻮﺟه ﺑه اﯾﻨﮑه ﺧﺎﻧﻮاده در دﯾﻦ اﺳﻼم، ﺟﺎﯾﮕﺎه ارزﺷﯽ واﻻﯾﯽ دارد. ﻧﻮﺷﺘﺎر ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻌﺪ از ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﻨﺎﺑﻊ اﺳﻼﻣﯽ، ﺟﺎﻣﻌهﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺎ روش ﻓﺮدی، ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧهای-ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ و ﮐﺎرﺑﺮدی، ﭘﺲ از اﺷﺎره ﺑه ﺟﺎﯾﮕﺎه ﺧﺎﻧﻮاده در اﺳﻼم و ﻧﺎﺑﺮاﺑﺮی ﺟﻨﺴﯽ در ﻓﻤﯿﻨﯿﺴﻢ، آن را از دﯾﺪﮔﺎه اﺳﻼم نقد میکند.
۱۶۰۲.

تدوین مدل تاب آوری خانواده براساس دیدگاه متخصصان خانواده، زوجین و پژوهش ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده سال سیزدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۴۶ 175 - 193

کلید واژه ها: مدل تاب آوری خانواده متخصصان خانواده زوجین پژوهش کیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۹ تعداد دانلود : ۵۴۱
این پژوهش با هدف تدوین مدلی از تاب آوری خانواده مطابق با فرهنگ ایرانی انجام شده است. این پژوهش به شیوه کیفی و با استفاده از رویکرد زمینه ای انجام شده است. این پژوهش دارای دو جامعه آماری است؛ جامعه آماری در بخش مصاحبه با متخصصان خانواده شامل کلیه متخصصان خانواده کشور ایران که دارای مدرک دکتری تخصصی در یکی از گرایش های رشته های مشاوره و یا روان شناسی در سال تحصیلی 95-1394 بود که حداقل 5  سال تجربه کار درمانی با زوجین و خانواده ها را داشتند که برای انتخاب نمونه از شیوه نمونه گیری همگون استفاده شد. جامعه آماری در بخش مصاحبه با زوجین شامل کلیه دبیران متأهل آموزش وپرورش استان فارس در سال تحصیلی 95-1394 بود که برای انتخاب نمونه از روش تصادفی خوشه ای چندمرحله ای و از روی فهرست دبیران حاضر به همکاری، انتخاب شدند و نمونه گیری تاحداشباع مقوله ادامه یافت. درنهایت 15 متخصص خانواده با روش نمونه گیری هدف مند بررسی شدند. همپنین 24 زوج با استفاده از نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و داده ها با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته و تعاملی تا رسیدن به اشباع اطلاعات گردآوری شده است. برای بررسی محتوای مصاحبه های صورت گرفته، مفهوم سازی و استخراج مقوله ها از شیوه نظام مند استفاده شد. طرح تحقیق نظام مند نظریه برخاسته از داده ها بر استفاده از مراحل تحلیل داده ها ازطریق کدگذاری باز، کدگذاری محوری  و کدگذاری گزینشی تأکید دارد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار MAXQDA10استفاده شد. در تجزیه وتحلیل متن مصاحبه با متخصصان خانواده در کدگذاری باز 170 مقوله و در کدگذاری محوری براساس شباهت موضوعی 21 مقوله، در تجزیه و تحلیل متن مصاحبه با زوجین در کدگذاری باز  155 مقوله و در کدگذاری محوری براساس شباهت موضوعی 20 مقوله و از تجزیه وتحلیل کیفی پژوهش ها پیرامون تاب آوری خانواده 97 مقوله به دست آمد که درکدگذاری محوری براساس شباهت موضوعی در 16 دسته موضوعی قرار گرفتند. سپس با استفاده از مثلث سازی براساس مقوله های مستخرج از مصاحبه با زوجین، متخصصین خانواده و پژوهش ها مدل تاب آوری خانواده در 16 بعد تدوین شد.
۱۶۰۳.

بررسی ارتباط بین مدگرایی و هویت اجتماعی در بین دختران جوان 15 تا 29 سال شهر کرمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن و جامعه سال دهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۳۹) 215 - 238

کلید واژه ها: مدگرایی هویت اجتماعی دختران جوان هویت فرهنگی هویت دینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷۴ تعداد دانلود : ۸۷۶
مدگرایی، گرچه ریشه در نیازهای طبیعی جوانان دارد و برخاسته از روحیه ی نوگرایی جوانان است و گرایش به مد، بیانگر نوعی تجدید نظرخواهی و در واقع تلاش در جهت نو کردن و تغییر در مسائل مختلف ظاهری زندگی است. با توجه به اهمیت بحث از احساس پیامدهای مدگرایی، پژوهش حاضر با استفاده از روش میدانی، تکنیک پیمایش و ابزار تحقیق پرسش نامه به دنبال پاسخ به این سؤال اصلی می باشد که آیا بین مدگرایی و ابعاد مختلف هویت اجتماعی ارتباط وجود دارد؟ جامعه آماری پژوهش حاضر تمامی دختران 15 تا 29 سال شهر کرمان می باشد که تعداد 384 نفر از آن ها به عنوان حجم نمونه مورد بررسی قرار گرفته است. هم چنین برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای SPSS و معادلات ساختاری  AMOS  Graphicاستفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که بین مدگرایی با هویت اجتماعی (33/0P= ) و شاخص های آن یعنی هویت ملی (43/0-P= )، هویت دینی (38/0-P= )، هویت فرهنگی (22/0-P= )، هویت تاریخی (26/0-P= )، و هویت خانوادگی (36/0-P= ) دختران جوان شهر کرمان ارتباط منفی،  معکوس و معنادار وجود دارد. بنابراین تمامی فرضیه های پژوهش تأیید می شوند. هم چنین نتایج حاصل از مدل معادله ی ساختاری (AMOS Graphic) نیز نشان می دهد که مدگرایی بر هویت اجتماعی تأثیر متوسط و منفی (43/0-) دارد.
۱۶۰۴.

نقشه ی مفهومی خانواده در ایران(مطالعه ی متون منتشر شده در موضوع مطالعات زنان)(1397-1374)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی زنان سال بیست و یکم بهار ۱۳۹۸ شماره ۸۳ 53 - 80

کلید واژه ها: بازیابی اطلاعات خانواده منابع اطلاعاتی مطالعات زنان نقشه ی مفهومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۹ تعداد دانلود : ۷۷۰
پژوهش حاضر با هدف کشف نقشه ی مفهومی خانواده برمبنای پشتوانه ی انتشاراتی مطالعات زنان در ایران طی سال های 1374 تا 1397 با روش کمی و کیفی انجام شد. جامعه ی آماری پژوهش در بخش کمی شامل 792 کتاب و 1142 مقاله و در بخش کیفی 11 نفر از متخصصین حوزه مرتبط با موضوع پژوهش است. یافته ها ی پژوهش حاکی از آن است که مفهوم خانواده با بیشترین اولویت موضوعی با 61/33 درصد از مجموع مفاهیم عینی و ضمنی، مفهوم هسته در موضوع مطالعات زنان را تشکیل می دهد. مفاهیم به دست آمده از روش دلفی شامل دو دسته بندی موضوعی تحکیم خانواده و آسیب شناسی خانواده، با داشتن بالاترین میزان پژوهش در منابع اطلاعاتی زنان، برای دستیابی به نقشه ی مفهومی برگزیده شدند. در دسته بندی تحکیم خانواده، مقوله ی اخلاق، روحیه ی حمایت و اشتغال و در دسته بندی آسیب شناسی خانواده، مقوله ی اخلاق ناپسند، تعارضات و رسانه ها پربحث ترین مقولات شناخته شدند.
۱۶۰۵.

اثرپذیری مذاهب فقهی اسلامی از فقه روایی حضرت فاطمه(س)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده سال هفتم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱۷ 9 - 33

کلید واژه ها: حضرت فاطمه (س) مذاهب فقهی فقه روایی فقه مقارن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۵ تعداد دانلود : ۳۹۳
اهل بیت پیامبر(ص) نزد مذاهب اسلامی از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و فقهای مذاهب در موارد متعدد پیش از صدور فتوا، به اقوال و افعال رسیده از آنان مراجعه می کرده اند. حضرت فاطمه(س) به عنوان بارزترین شخصیت اهل بیت پیامبر(ص)، مورد اهتمام مذاهب اسلامی قرار دارد. در این نوشتار به روش توصیفی تحلیلی، به چگونگی و میزان اثرپذیری مذاهب اسلامی از فقه روایی ایشان پرداخته شده است. از بررسی آنها پی می بریم که مذاهب اسلامی در موضوعات عبادی و خانواده از روایات حضرت فاطمه(س) اثر پذیرفته اند، به طوری که روایات ایشان به عنوان یک قول معتبر در کنار اقوال دیگر مورد بررسی قرار گرفته است. از جمله روایات حضرت فاطمه(س) که مذاهب اسلامی با استناد به آنها به صدور فتوا پرداخته اند، یا در صدور فتوای آنها اثرگذار بوده است، عبارتند از:غسل دادن زن متوفا توسط شوهرش، تعیین وقت اجابت دعا در روز جمعه، استفاده از تابوت برای میت زن، حکم انجام دادن عقیقه و تعیین کسی که بر برده زناکار اقامه حد می کند. استقاده از تابوت برای میت زن از اختصاصات فقهی حضرت فاطمه(س) می باشد که مورد استناد فقهای مذاهب اسلامی قرار گرفته است.
۱۶۰۶.

بازپژوهی استنباط احکام خانواده با توجه به اصل«استحکام خانواده»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی زنان سال بیست و دوم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۸۶ 79 - 105

کلید واژه ها: اصل استحکام ارزش بنیادین مقاصد الشریعه نظام انسانی خانواده

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۷ تعداد دانلود : ۲۸۰
  تشکیل، حفظ و تعالی خانواده نزد شارع مقدس یک امر محبوب بوده و در آیات و روایات متعددی بر اهمیت این کانون مقدس تأکید شده است. اما آیا حفظ و استحکام خانواده می تواند مبنایی برای کشف احکام شرعی قرار گیرد؟ این پژوهش با رویکرد اهمیت اصل استحکام خانواده در شاکله حاکم بر ابواب مرتبط با آن قائل است احکام مستقر در حوزه خانواده مبتنی بر رویکرد شارع مقدس نسبت به اصل استحکام خانواده بنا شده است؛ در این مسیر اصل استحکام در زمره ارزش های بنیادین تلقی شده و در جهت اثبات آن ادله مختلفی از جمله دلیل نقلی، دلیل عقلی، حفظ نظام انسانی، قاعده لاضرر و... به تحریر درآمده است و در نهایت نتیجه مستخرج نشان می دهد این اصل به عنوان مقصد کلان شریعت در حوزه خانواده می تواند عنصر اثر گذار در استنباطات به یاری مستنبط احکام شرعی آید. مصادیقی از اثرگذاری اصل استحکام خانواده در تشریع احکام فقهی مورد اشاره قرار گرفته است.
۱۶۰۷.

زمینه ها و پیامدهای اخذ شرط وکالت زنان در طلاق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی زنان سال بیست و یکم بهار ۱۳۹۸ شماره ۸۳ 147 - 167

کلید واژه ها: طلاق وکالت در طلاق شرط اخذ طلاق پیامدهای شرط طلاق تحلیل تماتیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۵ تعداد دانلود : ۵۹۱
هدف این پژوهش واکاوی زمینه ها و پیامدهای حقوقی– اجتماعی اخذ شرط وکالت در طلاق برای زنان است. این پژوهش با روش کیفی و تحلیل تماتیک از طریق مصاحبه ی نیمه ساختاریافته با کارشناسان مرتبط انجام شد. نتایج مطالعه نشان داد عوامل درخواست اخذ شرط وکالت زنان در طلاق از منظر پاسخ گویان مواردی نظیر دشواری پروسه ی دادرسی، ناکامی های حقوقی، فردگرایی متورم، شکل گیری منیت در زندگی، قدرت طلبی، گسترش بی اعتمادی، ضرورت های اجتماعی، رهیافت متظاهرانه، ناامنی روانی-اجتماعی و آینده نگری در زندگی است. همچنین نتایج پژوهش حاضر نشان داد، کاهش هزینه های طلاق، بازدارندگی از ظلم، زمینه سازی برابری، اعتمادسازی و امنیت آفرینی از پیامدهای مثبت و منیت و خودخواهی، کاهش اطاعت پذیری زنان، کاهش آستانه ی تحمل زنان در زندگی، کشاکش منفعت طلبانه، تصویر ذهنی منفی و زمینه ساز آینده ی نامطلوب از پیامدهای منفی اخذ شرط وکالت زنان در طلاق است.
۱۶۰۸.

بررسی تأثیر آموزش عالی زنان بر رشد اقتصادی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن و جامعه سال دهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۳۹) 17 - 30

کلید واژه ها: ایران آموزش عالی زنان رشد اقتصادی روش جوهانسن - جوسیلیوس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۸ تعداد دانلود : ۴۱۷
هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر آموزش عالی زنان بر رشد اقتصادی ایران در فاصله ی زمانی فصل اول سال 1377 تا فصل چهارم سال 1394 با استفاده از روش همگرایی جوهانسن- جوسیلیوس است. نتایج حاصل از پژوهش دلالت بر این دارد که اثرگذاری ضرایب متغیر ها بر اساس مبانی نظری مورد انتظار بوده و از نظر آماری نیز معنی دار هستند؛ به طوری که آموزش عالی زنان تأثیر مثبت و معنی دار بر رشد اقتصادی ایران دارد. هم چنین ضریب جمله ی تصحیح خطا، حاکی از آن است که در هر دوره (هر فصل) 76/0 از عدم تعادل کوتاه مدت برای رسیدن به تعادل بلند مدت تعدیل می شود.
۱۶۰۹.

مقایسه ی اثربخشی زوج درمانی با رویکرد ایماگوتراپی و یکپارچه نگرفلدمن برصمیمیت زناشویی زوجین متعارض(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن و جامعه سال دهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۳۹) 239 - 254

کلید واژه ها: زوج درمانی ایماگوتراپی یکپارچه نگرفلدمن صمیمیت تعارض زناشویی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۶ تعداد دانلود : ۳۴۶
صمیمیت در بین زوج ها ازجمله عوامل مهم در ایجاد ازدواج های پایدار است. ازدواج به عنوان آغازی بر تشکیل خانواده همواره مورد توجه بوده و از این رو، یک رابطه انسانی پیچیده و بسیار ظریف است. پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی زوج درمانی با رویکرد ایماگوتراپی و یکپارچه نگرفلدمن بر صمیمیت زناشویی زوجین متعارض شهر تهران بود. این پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری کلیه زوجین متعارض مراجعه کننده به اداره اموربانوان پست بانک منطقه 6شهرداری تهران و نیز کلینیک روانشناسی رویش منطقه 22 شهرداری تهران در سال 1397 بودند. تعداد 15زوج از آنان در دو گروه آزمایش و گروه کنترل قرار گرفتند. برای این منظور از پرسشنامه های تعارضات زناشویی براتی و ثنایی و نیز پرسشنامه صمیمیت زناشویی باگاروزی به منظور گردآوری اطلاعات استفاده شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده با استفاده از تحلیل کوواریانس در دو بخش توصیفی و استنباطی p
۱۶۱۰.

باز پژوهی رجوع زوجه از هبه ی مهریه وابراء آن هنگام طلاق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی زنان سال بیست و دوم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۸۶ 153 - 172

کلید واژه ها: مهریه هبه ابراء طلاق حق رجوع

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۹ تعداد دانلود : ۶۰۲
در صورتی که زوجه مهر را به زوج هبه کند، و در این اثنا شوهر اقدام به طلاق نموده و زن از هبه مهریه منصرف شده و از هبه مهر رجوع نماید، در باره این که زن چنین حقی دارد یا نه ، دو نظریه وجود دارد. این پژوهش ضمن نقد وبررسی هر دو نظریه ومستندات آنها رجوع زوجه ازابراء مهریه هنگام طلاق را نیز مورد مداقه فقهی-حقوقی قرار می دهد. همچنین رجوع از هبه وابراء در صورتی که مهریه عین باشد یا دین مورد کنکاش قرار گرفته است. در عین حال پژوهش حاضر تلاش می نماید تا به مدد روش توصیفی –تحلیلی  نظریه های فقهی حقوقی موضوع را بررسی و به سوالات مقاله پاسخ دهد. از جمله یافته های بدست آمده این است که  با استناد به شرط ضمنی ،اگر چه زوجه حق رجوع از هبه مهریه خواه عین یا دین وما فی الذمه را دارد، اما از آن جایی که جواز ابراء فقط در دین است رجوع از ابراء مهریه تنها در ما فی الذمه صحیح است.
۱۶۱۱.

تحلیل جامعه شناختی عوامل موثر بر گرایش به حجاب (مطالعه ی موردی: گرایش به حجاب در بین زنان 18 تا 32 ساله شهرستان لالی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن و جامعه سال دهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۳۸) 343 - 366

کلید واژه ها: شغل میزان دینداری نگرش به حجاب رسانه های گروهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۱ تعداد دانلود : ۳۶۰
پژوهش حاضر، با استفاده از رویکرد پیمایشی و بر اساس نظریات گزینش عقلانی، برچسب زنی های ناسنجیده، یادگیری کجروی و خرده فرهنگ ها مورد تحقیق قرار گرفته است . نمونه آماری پژوهش بر اساس فرمول کوکران، تعداد300 نفر اززنان 18 تا 32 ساله مقیم در شهرستان لالی بوده،که به صورت غیر احتمالی و با روش هدفمند گزینش شده اند. در این تحقیق متغیرهایی نظیر سن، شغل، میزان دینداری، تربیت خانواده و میزان استفاده از رسانه های گروهی بر متغیر وابسته ی نگرش به حجاب مورد سنجش و تحلیل قرار گرفت. با توجه به پارامتریک و رابطه ای بودن سطح  فرضیات(به جز فرضیه ی اول) از آزمون هایی نظیر ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون دو متغیری و جهت تجزیه و تحلیل فرضیه ی پارامتریک اول از آزمون تحلیل واریانس دو طرفه بین آزمودنی ها بهره برده شد . در نتیجه به جز متغیر رسانه های جمعی،  بین سایر متغیرهای مستقل دیگر نظیر: شغل، میزان دینداری، تربیت خانواده و سن با نگرش به مقوله ی حجاب رابطه ی مثبت، مستقیم و معناداری وجود دارد.
۱۶۱۲.

حقوق ممتازه ی جامعه ی زنان نسبت به مردان، در فقه اسلام و حقوق ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن و جامعه سال دهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۳۸) 73 - 96

کلید واژه ها: حقوق ممتازه زنان فقه حقوق فمینیسم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۳ تعداد دانلود : ۲۵۲
بررسی مجموعه ی مقررات فقه اسلام و حقوق ایران روشنگر این است که نه تنها عدالت حقوقی میان جامعه ی زنان و مردانحکم فرما است؛ بلکه محقق در این راستا با احکامی مواجه می شود که قانونگذار، به صورت کاملاً جانبدارانه ای زنان جامعه را مورد حمایت ویژه قرار داده است . برخلاف رویکرد فمینیسم نسبت به تعامل اسلام با جامعه ی زنان، کمیّت و کیفیت این مقررات، تا حدی است که حتی احتمال تبعیض جنسیتی در اسلام به نفع زنان به ذهن متبادر می شود.بهره مندی از حقوقِ مطالبه ی نفقه، مهریه، جهیزیه، اجرت المثل ایام زوجیت، اجرتِ رضاع و شیردهی، نحله، متاع به معروف، اولویت در حضانت اطفال، امکان الزام مرد به داشتن فرزند، حق تقدم در دریافت مهریه و نفقه نسبت به سایر طلبکاران و عدم تکلیف درخصوص شرکت در جنگ، نمازجماعت، انجام وظایف خارج از منزل و انجام خدمت عمومی از جمله امتیازات ویژه ای هستند که در اسلام و حقوق ایران، صرفاً به زنان جامعه اختصاص یافته است.از دیگر نتایج تقریر چنین قواعد حمایتی،وضعِ تکالیف محدودترو سهل تر برای جنس مؤنث نسبت به جنس مذکر در حوزه ی قوانین است. مقاله ی حاضر، با روش توصیفی - تحلیلی، درصدد پاسخ گویی به انتقادات فمینیسم به رویکرد اسلام به جنس زن از بعد فقهی و حقوقی است و با ارائه ی مستندات، به نقد ادله ی مخالفان در خصوص موضوعات ارث، دیه، حق طلاق، قضاوت، شهادت، ولایت پدر بر دختر در ازدواج که از دیدگاه ایشان، به عنوان مهم ترین تبعیضات میان زن و مرد در حوزه ی مقررات شرعی و قانونی تلقی گردیده، پرداخته شده است.
۱۶۱۳.

بررسی اثر توسعه فضای مجازی بر مشارکت زنان در اقتصاد ایران (مطالعه ی موردی اشتغال زنان و نرخ باروری)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن و جامعه سال دهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۳۸) 301 - 330

کلید واژه ها: فضای مجازی اشتغال زنان نرخ باروری اقتصاد ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۷ تعداد دانلود : ۳۴۰
جامعه ی ایران طی دهه های گذشته تحت تأثیر جهانی شدن و گسترش فناوری های نوین قرار گرفته است. در جریان این تأثیرگذاری ها، دگرگونی هایی در ابعاد زندگی مردم به وجود آمده است که مواردی چون کاهش شکاف جنسیتی، افزایش نرخ مشارکت زنان، کاهش نرخ باروری از تبعات آن دانسته شده است. در این راستا ارتباط فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) و شدّت تغییرات آن بر جامعه جهت سیاست گذاری های آینده می تواند بسیار مهم باشد که می توان به ارتباطات میان باروری-فاوا و اشتغال-فاوا (در ارتباط با زنان) اشاره نمود. در این مطالعه به بررسی اثر توسعه ی فضای مجازی بر اشتغال زنان و نرخ باروری در ایران، با استفاده از داده های استانی و روش داده های ترکیبی (تلفیقی) در چارچوب معادلات همزمان به روش حداقل مربعات دو مرحله ای برای دوره ی زمانی 1393-1387 پرداخته شده است. نتایج نشان می دهد که بین نرخ های باروری و مشارکت زنان رابطه ای معکوس وجود دارد و با گسترش فضای مجازی، نرخ مشارکت زنان افزایش می یابد؛ اما گسترش فضای مجازی بر خلاف انتظار، بر نرخ باروری تأثیر مثبت و معناداری داشته است. در علت یابی این موضوع می توان به شرایط اجتماعی حاکم بر کشور و قابلیت های فاوا در تسهیل فرزندآوری اشاره نمود.
۱۶۱۴.

مقایسه ی تاثیر مراقبت حمایتی مادر و طب فشاری (نقطه ی32BL) در لیبر بر فشار اکسیژن خون شریانی بندناف (PO2)

نویسنده:
منبع: پژوهش های میان رشته ای زنان دوره اول زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱ 87 - 98

کلید واژه ها: طب فشاری اضطراب دولا پیامد زایمان مراقبت حمایتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۹ تعداد دانلود : ۸۴
زایمان طبیعی تنش زاست و اضطراب و درد شدید مادر در این شرایط می تواند بر روی جنین، مادر و روند زایمان تاثیر منفی بر جای گذارد. مقادیر گازهای خونی بندناف بازتابی از وضعیت متابولیک جنین بوده و یکی از اجزای اصلی معیارهای تشخیص آسفیکسی زایمانی محسوب می شود. هر عاملی که میزان درد و اضطراب مادر را در طی لیبر کم کند منجر به بهبود اکسیژن رسانی جنین و بهبود گازهای خونی بندناف می شود. با حمایت و پشتیبانی مادر توسط دولا و کاربرد طب فشاری، می توان درد و اضطراب او را کاهش داد و وی را در تطابق با این بحران یاری نمود. هدف از این مطالعه مقایسه ی تاثیر مراقبت حمایتی مادر و طب فشاری (نقطه ی32BL) در لیبر بر فشار اکسیژن خون شریانی بندناف نوزادان در زنان باردار است. در این کارآزمایی بالینی آینده نگر که در بیمارستان شوشتری شیراز انجام شد، 150 زن باردار نخست زا که جهت زایمان مراجعه کرده بودند به روش تصادفی در دو گروه مداخله (مراقبت حمایتی و طب فشاری) و یک گروه کنترل (اقدامات معمول بخش) قرار گرفتند. نمره اضطراب مادر قبل و بعد از مداخله توسط پرسشنامه اسپیل برگر سنجیده شد و پیامدهای زایمان مورد بررسی قرار گرفت. پس از تعیین نمره اپگار نوزاد، نمونه خون بندناف جهت انجام آزمایش ABG (گازهای خونی) و آنالیز هماتولوژیک به آزمایشگاه بیمارستان ارسال شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی استفاده گردید. بعد از مداخله میانگین نمره اضطراب کلی در گروه کنترل بیشتر از گروه مراقبت حمایتی و طب فشاری بود (001/0>p). ارتباط آماری معنی داری بین نمره اضطراب مادر بعد از مداخله و میانگین PO2 وجود داشت (014/0 =p). این مطالعه نشان داد که مراقبت های حمایتی دولا و طب فشاری در نقطه 32BL موجب کاهش اضطراب مادر و متعاقباً موجب بهبود اکسیژن رسانی جنین شده، بنابراین توصیه می شود از این دو روش غیردارویی در لیبر جهت بهبود نتایج زایمانی و ایجاد تجربه مثبت زایمانی استفاده شود و این روش ها به عنوان روش های غیردارویی موثر برای بهبود نتایج زایمان به تیم پزشکی معرفی شوند.
۱۶۱۵.

بررسی تجربه زیسته ی زنان در رابطه با نقش های محول و نقش های محقق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن و جامعه سال دهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۳۷) 197 - 216

کلید واژه ها: نقش زنان سازمان های مردم نهاد (NGO) تجربه ی زیسته

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۲ تعداد دانلود : ۳۷۸
تحقیق حاضر درباره ی نقش زنان و چالش های مشارکت آن ها در سازمان های مردم نهاد (NGO) می باشد. با وجود برخی موانع فرهنگی و قانونی، برخی گزینه ها و بسترهای فرهنگی همواره مشوق و مقوم حضور تأثیر گذار آن ها بوده است. روش گرد آوری داده ها به صورت پیمایشی از طریق پرسش نامه انجام گرفته، که با استفاده از فرمول کوکران تعداد  333 نفر از زنان عضو در سازمان های مردم نهاد استان لرستان مورد پرسش قرار گرفتند. با استفاده از نرم افزار AMOS ، معیارهای برازندگی مدل معادلات ساختاری برآورد و تأیید فرضیه ها بررسی شده است. بر طبق نتایج، بین فعالیت در سازمان مردم نهاد و نزدیکی نظام و زیست جهان، رابطه ی معنی داری وجود دارد. فعالیت در سازمان های مردم نهاد با حضور داوطلبانه گره خورده است و حضور داوطلبانه یعنی انعطاف پذیری در پذیرش نقش ها و فعالیت ها که به کل زندگی اعضا تسری پیدا می کند. برآیند نظریه های به کار گرفته شده در این تحقیق از جمله نظریه ی هابرماس، نشان می دهد، انسان قادر است با رویکرد انتخاب گرانه، همواره در جهان زندگی گام بردارد، اگر چه ظاهراَ نظام اقتصادی-اجتماعی به طرق گوناگون در قالب نقش های اجتماعی از بدو تولد تا پایان زندگی، خلق چنین ارتباط و کنشی را سلب می کند.
۱۶۱۶.

بررسی گرایش زنان روستایی به اشتغال (مورد مطالعه: زنان روستایی شهرستان نجف آباد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن و جامعه سال دهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۳۷) 217 - 236

کلید واژه ها: گرایش اشتغال مردسالاری زنان روستایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۶ تعداد دانلود : ۲۸۲
پژوهش حاضر به بررسی گرایش زنان روستایی به اشتغال پرداخته است. جامعه آماری این پژوهش، زنان روستایی 15- 64 سال ساکن در روستاهای شهرستان نجف آباد بود که با استفاده از فرمول کوکران، حجم نمونه برآورد شد و 180 نفر از زنان روستایی با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی با انتساب متناسب انتخاب شدند. در این مطالعه، ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه ی محقق ساخته بود که برای روایی ابزار تحقیق، از روش اعتبار محتوایی استفاده گردید و مورد تأیید اساتید دانشگاه تهران قرار گرفت و پایایی آن با محاسبه ی ضریب آلفای کرونباخ (8/0<α) تأیید شد. تجزیه و تحلیل داده ها به وسیله ی نرم افزار SPSS انجام شد. نتایج تحقیق نشان داد، گرایش به اشتغال بیش از نیمی از زنان روستایی متوسط رو به بالا بود. هم چنین یافته ها نشان داد که بین میزان گرایش گروه های مختلف زنان روستایی به اشتغال بر اساس وضعیت تأهل، عضویت در نهادهای روستا، دریافت وام، وضعیت اشتغال تفاوت معنی دار وجود نداشت. نتایج تحقیق هم چنین حاکی از آن بود که بین میزان مطالعه در روز و نیز نظر همسر/پدر نسبت به اشتغال زن و گرایش زنان روستایی به اشتغال، رابطه ی مثبت معنی دار و بین میزان مرد سالاری در خانواده و گرایش زنان روستایی به اشتغال، رابطه ی منفی معنی دار وجود داشت؛ در حالی که بین میزان آزادی تحرک اجتماعی و گرایش آنان به اشتغال، رابطه معنی دار نبود. افزون بر این، زنان روستایی 20 سال و پایین تر و نیز زنان روستایی با سطح تحصیلات بالاتر گرایش بیشتری به اشتغال داشتند.
۱۶۱۷.

گونه شناسی مفهوم ادراک عدالت جنسیتی با تأکید بر عامل قومیت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۱۱ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ 433 - 457

کلید واژه ها: ادراک عدالت جنسیتی تفکر قالبی سرمایه های اجتماعی قومیت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۰ تعداد دانلود : ۸۳
برداشت از چگونگی توزیع فرصت ها و منابع در شکل گیری نابرابری ها مؤثر است. ادراک عدالت جنسیتی متأثر از فضای گفتمانی و ساختارهای ذهنیتی است. به همین دلیل، این پژوهش با هدف مطالعه ادراک عدالت جنسیتی در بستر قومیت به مثابه زمینه فرهنگی اجتماعی پدیده های اجتماعی با روش کیفی از نوع نظریه زمینه ای انجام شده است. روش نمونه گیری این پژوهش، هدفمند از نوع حداکثر اختلاف است که مصاحبه عمیق با تعداد 19 نفر از اقوام ترک، کرد و گیلک در 9 شهرستان تا اشباع نظری ادامه یافت. نوع برداشت از عدالت جنسیتی، مقوله های عدالت جنسیتی و عوامل تعیین کننده ادراک عدالت جنسیتی با روش گرندد تئوری با استفاده از نرم افزار مکس کیو دآ کشف شد. نتیجه یافته های پژوهش نشان داد اقوام ترک، کرد و گیلک دو نوع برداشت از عدالت جنسیتی دارند: 1. ادراک عدالت جنسیتی سنتی و 2. ادراک عدالت جنسیتی مدرن. آن ها همچنین ادراک عدالت جنسیتی را با چهار مقوله عمده بازتعریف کردند که عبارت اند از: 1. عدالت مناسکی، 2. عدالت در توانمندی، 3. عدالت مبادله ای و 4. عدالت در آزادی عمل. عواملی که در پدیدآیی عدالت جنسیتی از روایات کشف شد عبارت اند از: سرمایه عاطفی، سرمایه نمادین، سرمایه فرهنگی، سرمایه اقتصادی، سرمایه اجتماعی و تفکر قالبی.
۱۶۱۸.

مدل سازی ارزیابی سیاست های علم و فناوری زنان موردکاوی حمایت از محققان زن در بخش پژوهش و فناوری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در توسعه و سیاست دوره ۱۷ زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ 581 - 602

کلید واژه ها: ارزیابی سیاست علم و فناوری مدل ارزیابی سیاست

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۱ تعداد دانلود : ۷۹
مقاله حاضر تلاشی است بر ارائه مدل ارزیابی سیاست های علم و فناوری زنان با تأکید بر حمایت از محققان زن در بخش پژوهش و فناوری. ابتدا با مرور ادبیات موضوع و انجام دادن مصاحبه های خبرگی، ابعاد و مؤلفه های ارزیابی سیاست به دست آمد و مدل اولیه ای پیشنهاد شد. این مدل از طریق پرسش نامه خبرگی و با استفاده از آرای 43 نفر از محققان زن و 36 نفر از خبرگان سیاست گذاری مورد آزمون قرار گرفت. بر این اساس، مدل نهایی از هفت بعد (اهداف سیاست، پیش فرض های سیاست، تطابق نهادی، طراحی سیاست، اجرای سیاست، کفایت منابع و نتایج و پیامدها) و درمجموع از 15 مؤلفه و 41 شاخص تشکیل شده است. روش تحقیق کاربردی، مقطعی، توصیفی، پیمایشی و آمیخته است که با تشکیل جدول های توزیع فراوانی و با استفاده از نرم افزار SPSS جهت تحلیل پرسش نامه و تعیین روابط بین متغیرها و پدیده ها صورت گرفته است. نتایج آزمون های میانگین نشان داد که مدل از نظر هر دو جامعه مورد تأیید است. در نهایت و براساس نتایج به دست آمده، توصیه های سیاستی اراﺋﻪ شد.
۱۶۱۹.

بازخوانی هویت زنانه و اصل مادینه هستی در آثار هنرمند خودآموخته، پروین جلالی، برمبنای نظریه قطعه و تناقض لیندا ناکلین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زن در فرهنگ و هنر دوره ۱۱ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ 251 - 269

کلید واژه ها: تناقض لیندا ناکلین مفهومِ قطعه هنرمند خودآموخته هویت زنانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷ تعداد دانلود : ۶۶
کاربرد مضامین و محتوای زنانه در آثار هنرمندان زن امری بدیهی و متداول است و از این طریق هنرمند به بازیابی لایه های پنهان درون و هویت فردی خود و جامعه زنان دست می یابد. زنان هنرمند خودآموخته نیز در این میان توجهی ویژه به این امر از خود نشان می دهند. مام زمین و مادینگی هستی، که در همه ادوار تاریخ تمدن بشر مورداحترام بوده، در آثار هنرمند خودآموخته، پروین جلالی، نیز با تلفیق فرم ها، تجلی زنانه آن به ظهور نشسته است. آثار این هنرمند در حال حاضر جایگاهی بین المللی یافته و قابلیت رقابت با هنرمندان خودآموخته جهانی را دارد. این مقاله با بازخوانی هویت زنانه در آثار جلالی در نظر دارد به تحلیل صوری و محتوایی آثار او از منظر دو مفهوم قطعه و تناقض از آرای لیندا ناکلین بپردازد. یافته های حاصل از مطالعه و تحلیل آثار این نقاش نشان می دهد که هنرمند به منظور نشان دادن هویت زنانه و جایگاه اجتماعی زن، تصویری فراواقع گرایانه از تلفیق فرم های انسانی و گیاهی ارائه می دهد. در این آثار، مفهوم قطعه از طریق پیوندِ صفاتِ زنانه با مام طبیعت تصویر شده و مبحثِ تناقض نیز با نشانه هایی چون: تقابل های دوگانه، نمایش روایت گونه، آشفته و پرالتهاب از جهانِ معلقِ امروز و تأکید بر اصل مادینه هستی در ارتباط است. روش تحقیق این مقاله تحلیلی توصیفی است که براساس منابع کتابخانه ای و مستندات تصویری و مصاحبه با هنرمند به نگارش درآمده است.
۱۶۲۰.

طیف الگوی روابط خودی تاثیرگذار در قضاوت اخلاقی براساس جنسیت: یک مطالعه کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان دوره هفدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۴ (پیاپی ۶۱)

کلید واژه ها: قضاوت اخلاقی روابط خودی جنسیت نظریه زمینه ای ساخت گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۴ تعداد دانلود : ۴۱۰
هدف این پژوهش تبیین الگوی روابط خودی تاثیرگذار در قضاوت های اخلاقی و شناسایی مولفه های متاثر از جنسیت است. این مطالعه با استفاده از رویکرد کیفی بر پایه مدل نظریه زمینه ای ساخت گرایی به بررسی قضاوت های مبتنی بر روابط پرداخته است. جامعه آماری این پژوهش زنان و مردان جوان و میانسال ساکن شهر تهران بودند و نمونه گیری به صورت هدفمند انجام گرفت. با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته افراد در دوراهی های اخلاقی مبتنی بر روابط قرار داده شدند و اطلاعات گردآوری شد. نتایج پژوهش نشان داد افراد حاضر هستند به ترتیب برای خویشاوند، خود، دوست/همکار، هموطن، هم مذهب و هم قومیت خود اصل برابری را زیرپابگذارد، که این روابط خودی موثر بر قضاوت های اخلاقی در هر دو جنسیت به لحاظ گستردگی و ترتیب مشابه مشاهده شد. به طور کلی تاثیر روابط شخصی (خویشاوند، خود، دوست و همکار) با ویژگی های تکاملی انسان ارتباط دارد و تاثیر روابط اجتماعی (هموطن، هم مذهب و هم قومیت) به اهداف مشترک دورن گروهی و وفاداری به گروه مرتبط است. زنان و مردان نیز به طور کلی در موقعیت های مختلف به یک اندازه روابط را در تصمیمات خود لحاظ می کنند، هرچند ممکن است با توجه به میزان خشونت آمیز بودن موقعیت میزان مداخله آنها متفاوت باشد، که این تفاوت مرتبط به ویژگی های تکاملی است، نه توانایی آنها در درک و رعایت برابری.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان