فلسفه غرب

در فلسفه غرب با تفکر هگل تاریخ و فلسفه با هم نسبت می یابند و بل فلسفه ‘ تاریخی و تاریخ ‘ فلسفی دیده می شود و این پیوند مبارک بدون تفسیر تاریخ فلسفه برای هگل امکان پذیر نبوده است . لذا تفسیر هگل از تاریخ فلسفه جدید (مدرن ) امکان جمع تقابلهای تفکر جدید غربی را که از زمانه دکارت تا خود هگل حیات فرهنگی غرب را دچار شقاق و گسیختگی کرده بود ‘ میسور ساخت . در مقاله حاضر‘ یکی از مهمترین فلاسفه دوره جدید ‘ یعنی اسپینوزا از نظرگاه هگل با ابتناء بر متن درس – گفتارهای تاریخ فلسفه مورد بحث قرار گرفته است . در بخش اول مقاله مقدمه کلیات تفسیر هگل را پیش گشیده ایم . دربخش دوم نقد و نظر هگل در باب تعاریف کتاب اخلاق را آورده ایم . در بخش سوم نیز مسأله انکار جهان در فلسفه اسپینوزا ‘ که در مقابل تفسیر الحادی فلسفه اوست ‘ مورد بحث و فحص قرار گرفته است .

۱۵۶۳.

اخلاق مسأله محور

نویسنده: ادموند پینکافس مترجم: سیدحمیدرضا حسنی

منبع: ارغنون ۱۳۷۹ شماره ۱۶

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه اخلاق

تعداد بازدید : ۲۶۴۹ تعداد دانلود : ۱۴۶۳

۱۵۶۴.

شاخصه‏های اصلی تفسیر هایدگر از نقد عقل محض(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: بیژن عبدالکریمی

منبع: پژوهشنامه علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی ۱۳۸۵ شماره ۵۰

کلیدواژه‌ها: پدیدارشناسی معرفت‏شناسی فلسفه استعلایی امکان ذاتی مابعدالطبیعه پی ریزی مبانی مابعدالطبیعه هستی‏شناسی معرفت ماتقدم خیال استعلایی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی معرفت شناسی

تعداد بازدید : ۲۶۴۸ تعداد دانلود : ۱۸۴۶

این مقاله درصدد توضیح پاره ای از کلی ترین ویژگی های تفسیر هستی‏شناختی هایدگر از نقد عقل محض کانت است. این تفسیر، کاملاً در تعارض با همه تفسیرهای معرفت‏شناختی رایج از این اثر عظیم فلسفی دوران جدید تاریخ تفکر غربی است. نگاهی کلی به شاخصه ها و تمایزات این دوگونه تفسیر از کانت ما را هم در فهم فلسفه کانت و هم در فهم اندیشه های هایدگر یاری می رساند.

۱۵۶۵.

رابطه وحی با تجربه دینی (بررسی دیدگاه دکتر سروش)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمد محمدرضایی

منبع: قبسات ۱۳۸۷ شماره ۴۷

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۶۴۵ تعداد دانلود : ۱۵۰۸

۱۵۶۶.

یادداشتی درباره مارکس

نویسنده: مراد فرهادپور مجید مددی

منبع: ارغنون ۱۳۷۳ شماره ۳

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد تاریخی عصر جدید کانت تا ابتدای دوره معاصر مارکسیسم و ماتریالیسم آلمانی (قرن 19)

تعداد بازدید : ۲۶۴۴ تعداد دانلود : ۱۹۸۷

۱۵۶۷.

دمی با افلاطون و حکیمان ایرانی در طلب گوهری کز صدف کون و مکان بیرون است

نویسنده: ابراهیم رنجبر

منبع: علامه ۱۳۸۴ شماره ۶

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد تاریخی یونانِ باستان و روم سقراط تا ارسطو افلاطون (428-348 ق.م)

تعداد بازدید : ۲۶۴۷ تعداد دانلود : ۹۷۹

۱۵۶۸.

تاریخچه و تبیین ساختار الهیات سیاسی و رهایی بخش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: همایون همتی

منبع: معرفت ادیان سال پنجم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۴ (پیاپی ۲۰)

کلیدواژه‌ها: الهیات رهایی بخش گزینه ترجیح فقرا گناه ساختاری تأکید بر پراکسیس شخصیت انقلابی مسیح

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۶۴۲ تعداد دانلود : ۱۴۴۲

الهیات رهایی بخش، یک جنبش سیاسی و الهیاتی در جهان مسیحیت است که کانون عمده ظهور آن، امریکای لاتین بوده است. این جنبش الهیاتی، برای مبارزه با فقر، تبعیض و بی عدالتی پدید آمده و می کوشد با ارائه تفسیری از ایمان مسیحیِ انقلابی و ظلم ستیزانه، به حمایت از مستمندان برخاسته و به رنج آنها پایان دهد. این الهیات، از تفسیرهای مارکسیستی برای تفسیر واقعیت های اجتماعی بهره می گیرد. ولی از جهت هستی شناختی به اصول مسیحیت وفادار است. این نظام الهیاتی، با معناگذاری جدید عقاید مسیحی، تفسیری انقلابی و نو از مسیحیت عرضه می کند و فقرا را مجرای فیض خداوند می داند که مسیح به خاطر آنها قیام کرد تا آنها را آزاد کند. مفاهیمی همچون ترجیح فقرا، تأکید بر عمل انقلابی و اجتماعی، انتقاد از فقر و بی عدالتی، گناه ساختاری و نگاهی انقلابی به شخصیت مسیح و تعریف نقش رهایی بخشی برای کلیسا از محورهای اصلی این نظام الهیاتی است.

۱۵۶۹.

تبیین سه رویکرد اخلاقی جدید به «میزان مطالبه اخلاق» وتحلیل ونقد رویکرد اخلاقی اعتدال گرا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: شیرزاد پیک حرفه

منبع: پژوهشهای فلسفی ۱۳۸۸ شماره ۲۱۰

کلیدواژه‌ها: اولویت شدت اخلاق حداکثرگرا اخلاق اعتدال گرا خلاق حداقل گرا اایذا میزان مطالبه اخلاق شمول

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه اخلاق

تعداد بازدید : ۲۶۴۱ تعداد دانلود : ۱۲۴۶

«میزان مطا لبه اخلاق» یکی از مباحث جدیدی است که با وجود سابقه پیشین درفلسفه اخلاق، در دهه های آخر قرن بیستم به صورت مبحثی جدی و مستقل در فلسفه اخلاق مطرح شد.این مفهوم، غالبا بر اساس سه مولفه شمول،اولویت و شدت سنجیده می شود و سه رویکرد کلی مطالب اساسی آن وجود دارند که عبارتند از اخلاق حد اکثرگرا، اخلاق اعتدال گرا و اخلاق حداقل گرا. این مقاله ، علاوه بر تحلیل «میزان مطالبه اخلاق » بر اساس آن سه مولفه و تبیین مطالب اساسی این سه رویکرد به آن، با توجه به قرابت اخلاق اعتدال گرا با اخلاق رایج و متداول، سعی می کند با تبیین تحلیل و نقد دلایل اصلی این رویکرد اخلاقی نشان دهد که آنچه بشر امروز از آن با عنوان اخلاق یاد می کند، ممکن است بسیار آسان گیرانه تر از مطالبات واقعی اخلاق، در این روزگارباشد. اخلاق اعتدال گرای رایج با چالش های جدی ای مواجه است که در صورت عدم پاسخ گویی به آن ها داعیه معصومیت و اخلاق بودن بشر در دوره جدید فرو خواهد ریخت.

۱۵۷۰.

استحاله های طرح داستان

نویسنده: پل ریکور مترجم: مراد فرهادپور

منبع: ارغنون ۱۳۷۵ شماره ۹ و ۱۰

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه ادبیات

تعداد بازدید : ۲۶۴۳ تعداد دانلود : ۱۸۹۰

۱۵۷۱.

نقش و توضیحات در مشاهده ی عینی و خاطره ها در پژوهش های عینی

نویسنده: شهاب ستوده نژاد

منبع: دانش و مردم سال ششم خرداد وتیر ۱۳۸۴ شماره ۳ و ۴

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۶۴۱ تعداد دانلود : ۱۰۳۱

۱۵۷۲.

دیالکتیک انزوا

نویسنده: اوکتاویو پاز مترجم: احمد میرعلایی

منبع: فرهنگ و زندگی ۱۳۵۲ شماره ۱۲ (ویژه اوقات فراغت)

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی انسان شناسی فلسفی

تعداد بازدید : ۲۶۴۱ تعداد دانلود : ۱۴۳۰

۱۵۷۳.

فلسفه مکان جغرافیایی (کیفیت‌ اولیه‌ در جغرافیا)

نویسنده: زهرا پیشگاهی فرد محمود واثق احمد پوراحمد

منبع: فلسفه دین ۱۳۸۴ شماره ۴

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه علم

تعداد بازدید : ۲۶۴۰ تعداد دانلود : ۱۵۶۹

دراین نوشته براساس مسئلة «تمیز» یا «تحدید» که از مباحث مهم در فلسفة علم به‌شمار می‌رود ,تلاش به عمل آمده تا موضوع«مکان» به عنوان موضوع اصلی ومحوری دانش جغرافیا معرفی وتعیین گردد . سپس با ارائة آرا ونظرات تنی چنداز فلاسفه ودانشمندان دراین خصوص , نهایتاً براساس دیدگاه ما مکان به عنوان یکی از عوارض ذاتی اشیا ومعادل ابعاد هندسی اجسام مادی درنظر گرفته شده است که اوّلاً: مفهومی کاملاً عینی ومحسوس تلقی شده وثانیا : شناخت مکان وابسته به شناخت اشیا ( جواهر ) درنظر گرفته شده است که این باعث می گردد تا مکان قابل تحویل به اشیای مادّی شده وبراین اساس, علم جغرافیا که این علم مکان است , در ردیف علوم طبیعی وتجربی قرار بگیرد واز آن‌جا که همه مکان‌ها تابع ومشمول قوانین و اصول ثابت وجهان شمولی می باشند , لذا علم جغرافیا علمی قانونمند محسوب خواهد شد .

۱۵۷۴.

نومینالیسم، رئالیسم و فیزیکالیسم در ریاضیات

نویسنده: ای.دی. اروین مترجم: مهدی دشت بزرگی

منبع: دانشگاه انقلاب زمستان ۱۳۷۳ شماره ۱۰۴

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه ریاضیات

تعداد بازدید : ۲۶۴۰ تعداد دانلود : ۱۴۰۵

۱۵۷۵.

نقدی بر تقسیمات وجود

نویسنده: محمد سعیدی مهر

منبع: کیهان اندیشه ۱۳۷۰ شماره ۴۰

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۶۴۰

۱۵۷۶.

فیلم و خاطره مردمی؛ گفتگوی ماهنامه «کایه دو سینما» با میشل فوکو

نویسنده: ژاک ریوت مترجم: مازیار اسلامی مصاحبه کننده: فوکو میشل

منبع: ارغنون تابستان ۱۳۸۱ شماره ۲۰

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۶۳۷ تعداد دانلود : ۱۸۵۱

۱۵۷۷.

توجیه گزاره های اخلاقی(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده: سمیه ملکی اکرم نوری زاده

منبع: اخلاق دوره جدید سال اول پاییز ۱۳۹۰ شماره ۳ (پیاپی ۲۵)

کلیدواژه‌ها: معرفت شناسی معرفت شکاکیت مبناگرایی انسجام گرایی توجیه

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه اخلاق

تعداد بازدید : ۲۶۳۶ تعداد دانلود : ۱۱۶۰

پژوهش حاضر تحقیقی در باب نحوه ی توجیه گزاره های اخلاقی است. بر اساس تعریف سنتی، معرفت عبارت از باورِ صادق موجّه است. مؤلّفه ی توجیه، به معنای داشتن دلیلی عقلانی برای باور، مورد توجّه اغلب معرفت شناسان بوده و وجود آن را برای معرفت داشتن ضروری دانسته اند. درباره ی چیستی توجیه و بیان ماهیت آن، اختلاف نظرهای فراوانی وجود دارد که این پژوهش در پی بررسی این دیدگاه ها و اختلاف نظرهاست. در مقاله ی پیش رو، پس از معرفی معرفت شناسی و شکاکیّت و اشاره ی مختصر به اقسام آن، رویکردهای معرفت شناسان در باب توجیه بیان می گردد؛ سپس با توجه به تقابل معرفت شناسی اخلاق و شکّاکیت اخلاقی معرفت شناختی، نظریّات توجیه در فلسفه ی اخلاق بیان می گردد و در پایان، موضع شکّاکان اخلاقی معرفت شناختی نیز در باب توجیه، بیان خواهد شد.

۱۵۷۸.

مرور مراحل سه گانه پدیدار شناسی هوسرل

منبع: فصلنامه فلسفه دانشگاه تهران ۱۳۸۱ شماره ۴ و ۵

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد تاریخی دوره معاصر (قرون 20 و 21) فلسفه قاره ای پدیدارشناسی

تعداد بازدید : ۲۶۳۷ تعداد دانلود : ۱۳۲۷

مراحل رشد و تکامل تفکر فلسفی ادموند هوسرل بنیان گذار فلسفه پدیدار شناختی سده بیستم را می توایم به سه دوره عمده تقسیم کنیم دوره یکم دوره پدیدار شناسی ما قبل استعلایی (Pre - transendental) یا پدیدار شناسی معرفت شناختی (epistemological phenomenology) اوست دوره میانی عمر او مصروف بسط و گسترش پدیدار شناسی استعلایی (transendental phenomenology) می شود و بالاخره دوره سوم و واپسین دوره زندگی اش نام بردار به د وره پدیدار شناسی تکوینی (genetic phenomenology) است ره آورد دوره دوم تفکر هوسرل کتاب پژوهش های منطقی است که در این مقاله به تحلیل و بررسی آن پرداخته شده است

۱۵۷۹.

سده ای در جست و جوی دولت مدرن

نویسنده: تقی آزاد ارمکی غلامعباس توسلی احمد نقیب زاده حاتم قادری عباس عبدی

منبع: اطلاعات حکمت و معرفت خرداد ۱۳۸۶ شماره ۳ (پیاپی۱۵)

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه سیاسی

تعداد بازدید : ۲۶۳۳ تعداد دانلود : ۱۷۰۶

۱۵۸۰.

بازخوانی نسبت مثل افلاطون و ارباب انواع شیخ اشراق(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمد عنبرسوز عباس جوارشکیان

منبع: پژوهش های هستی شناختی سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۱۰

کلیدواژه‌ها: معرفت هستی مثل ارباب انواع عقول عرضی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۶۳۳ تعداد دانلود : ۱۰۹۹

به رغم آن که شیخ اشراق به سبب باور به ارباب انواع یا عقول عرضی، فیلسوفی افلاطونی در جهان اسلام محسوب می شود، مقایسة نظریة مثل در اندیشة افلاطون با نظریة رب النوع ها در حکمت اشراق حکایت از آن دارد که، در عین برخی شباهت های کلی، تفاوت هایی نیز میان این دو فیلسوف در خصوص مبادی عالی اشیا وجود دارد. در جستار حاضر ضمن تبیین مقصود این دو فیلسوف از مثل و ارباب انواع به مقایسة این دو نظر پرداخته ایم و به چند مورد از شباهت ها و اختلافات ایشان در این خصوص اشاره خواهیم کرد. همچنین، به عنوان یکی از موضوعات اصلی مورد بحث در این جستار، به مقایسة نظر این دو فیلسوف در باب مثل و ارباب انواع، از دو منظر هستی شناسی و معرفت شناسی، خواهیم پرداخت.

درخت حوزه‌های تخصصی