ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۱٬۹۴۱ تا ۱۱٬۹۶۰ مورد از کل ۵۲٬۵۲۲ مورد.
۱۱۹۵۲.

تطوّرات واجی و تحوّل معنایی واژگان در تاریخ بیهقی

کلیدواژه‌ها: تاریخ بیهقی تطور واجی واکه تطور معنایی

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی سبک شناسی مفاهیم کلی سنتی سطح زبانی واژگانی
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی سبک شناسی مفاهیم کلی سنتی سطح زبانی آوایی
تعداد بازدید : ۱۵۲۸ تعداد دانلود : ۱۳۵۰
گروه های زبانی در سیر تاریخی از فارسی باستان تا فارسی دری کنونی، تحوّل و تغییراتی یافته که در این میان تغییر و تطوّرات واجی یکی از مهم ترین دگرگونی های آن به شمار می رود. در این مقال تلاش می شود که نوع تطوّر «واجی» و «معنایی» در کتاب تاریخ بیهقی به عنوان یکی از اُمّهات نثر سبک خراسانی در قرن پنجم نشان داده شود. به علت نزدیکیِ زمانی تاریخ بیهقی به فارسی میانه (پهلوی)، بسیاری از خصوصیّات آوایی زبان پهلوی را در خود، حفظ کرده و بسیاری از واژگان مانند: آشکار، پدرود، بهر و... بدون هیچ گونه تغییری وارد این کتاب شده اند. روش کار در این تحقیق به شیوه توصیفی کتابخانه ای است. تغییرات واجی در این اثر به صورت های «کاهش و تخفیف»، «افزایش»، «ابدال» و «ادغام» خود را نشان داده که بیشترین فرآیند این تغییر، «ابدال» بوده است. در تحوّل معنایی مفردات در این مقال، واژگان با چند وضعیت تحوّلی روبرو شده اند: یا متروک شده و یا علاوه بر معنای گذشته، معنای جدید نیز گرفته اند. در تحوّل معنایی، جمله ها اغلب در معنای غیر واقعی و وضعی خود بکار رفته و به صورت  جملات کنایی درآمده اند.
۱۱۹۵۳.

منطق تصویری شعر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: منطق تصویر شعر تناسب وحدت توازن توسعه و تکامل سلطه و غلبه

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات قالب های شعر
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات سبکها و جریانهای ادبی معاصر شعر
تعداد بازدید : ۱۵۲۸
در میان عناصر تصویرساز گوناگونی که شاعر با تأمّل و تعمّد برمی­گزیند، ترکیب می­کند و به کار می­برد، از لحاظ منطقی، روابط معنایی و زیبایی­شناختی خاصی وجود دارد که بررسی و تجزیه و تحلیل آنها می­تواند بیش از پیش ما را در فهم و حتی نقد و تصحیح متون یاری نماید. وجود این پیوندها در میان این عناصر، موجب پیدایی اشکال خطی و هندسی خاصی در تصاویر شعری می­شودکه توجه به آنها ظرایف، دقایق و لطایف فنّی و معنی­شناختی موجود در متون را آشکارتر می گرداند. نگارنده در این مقاله، در پی آن است تا با تجزیه و تحلیل طبقه­بندی این روابط را طرح و با توسّل به نمونه­هایی که به تناسب، از متون گذشته و امروز برگزیده، تا آنجا که ممکن است، تبیین نماید.
۱۱۹۵۴.

بررسی و تحلیل حکمت های تجربی در آثار منثور فارسی صوفیه تا قرن هشتم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: کشف المحجوب نثر عرفانی فارسی حکمت تجربی مرصادالعباد مصباح الهدایه و مفتاح الکفایه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۲۸ تعداد دانلود : ۱۲۰۸
تاکنون دربارة ادبیات تصوف مطالب بسیار گفته و تحقیقاتی گوناگونی انجام شده و دربارة حکمت های موجود در آن نیز پژوهش هایی انجام گرفته است. در این مقاله، ویژگی های گونه ای خاص از حکمت بررسی شده است. این حکمت ها، که از آنها به ""حکمت تجربی"" یاد می شود، بیش از آنکه بر پایة اصول دینی یا مسلکی باشند، برگرفته از تجارب زیستی بشر در طی نسل ها هستند. تتبع در تحقیقات انجام شده بر آثار صوفیه، فقدان بحث و بررسی در این زمینه را به روشنی نشان می دهد. در پژوهش پیش رو، وضعیت این گونه از حکمت در سه اثر عمدة صوفیه کشف المحجوب هجویری، مرصادالعباد نجم رازی و مصباح الهدایه و مفتاح الکفایه عزالدین محمود کاشانی از نظر کمی و کیفی بررسی شده است. گذشته از اینکه این آثار از مهم ترین مکتوبات اهل تصوف اند، سیر تحولات حدود چهار قرن، از قرن پنجم تا قرن هشتم هجری، یعنی دورة اصلی رواج تصوف و ادبیات مربوط به ایشان را دربر می گیرند.
۱۱۹۵۵.

کهن الگوی ایثار با نگاهی به حلاج در اشعار شفیعی کدکنی و آدونیس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: اسطوره تولد دوباره حلاج کهن الگوی ایثار

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات علوم ادبی رویکردهای نقد ادبی نقد روانشناختی نقد کهن الگویی
  2. حوزه‌های تخصصی ادبیات حوزه های ویژه ادبیات تطبیقی تطبیق ادبیات فارسی و ادبیات عرب
تعداد بازدید : ۱۵۲۸ تعداد دانلود : ۶۸۶
کهن الگو تجربیات مشترک همة انسان ها است که از گذشته ها ی دور در ناخودآگاه جمعی آن ها باقی مانده است. به دلیل فراوان بودن تجربیات انسانی نمی توان تعداد کهن الگوها را مشخص کرد؛ اما شاخص ترین کهن الگوها عبارت اند از آنیما، آنیموس، خود، پرسونا، سایه، پیر فرزانه و مادر. ایثار یکی از مهم ترین کهن الگوها است که در ناخودآگاه جمعی بیشتر انسان ها نهادینه شده است. از دیدگاه روان کاوان، ایثار یکی از مکانیزم های دفاعی انسان در برابر خواسته های نهاد است که به علاقة اجتماعی منجر می شود. کهن الگوها خود را در رویاها، خیال پردازی ها و توهمات نشان می دهند. هنر و به ویژه ادبیات، یکی از تجلی گاه های اصلی کهن الگوها است. کهن الگوی ایثار و ویژگی هایش در آثار هنری فراوانی یافت می شوند. یکی از شخصیت هایی که ملازمات کهن الگوی ایثار در سرگذشت او برجسته است، حسین بن منصور حلاج است. در این نوشته، کهن الگو ی ایثار را با توجه به ویژگی هایش در شخصیت حلاج، در شعر «حلاج» شفیعی کدکنی و سرودة «مرثیة حلاج» آدونیس بررسی می کنیم و نقدی اسطوره ای- کهن الگویی از آن ها ارائه می دهیم.
۱۱۹۵۸.

تبیینی از جبرگراییِ روان شناختی و اختیارگراییِ جامعه شناختی نزد مولانا

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: قدرت اختیار اضطراب جبر ابتهال مسئولیت سببیت مولانا هگل ولتر فاتالیسم جباری مُقضی صُدفه زاری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۲۸ تعداد دانلود : ۹۰۶
بزرگ ترین دشواری اختیار، تردید و اضطرابِ ماست، اما آفتِ بزرگِ جبر، بیمسؤولیتی است. مولانا با جمعِ اختیار و جبر، نظریه ای را بنیان مینهد که خود آن را جبّاری مینامد. معنیِ جبّاری نزد مولانا، پذیرش جبر است از منظرِ روان شناختی و قبول اختیار از نظرگاه جامعه شناختی؛ نزد خود بپذیر که هر آن چه رخ داده باید میبوده و بدین سان نه از خود متنفّر باش، نه از دیگری. لیکن هم مسؤولیتِ رفتارِخود را آگاهانه بپذیر و هم مسؤولیتِ دیگری را از او بخواه.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان