رویکرد موضوعی

قرآن فرشتگان را تدبیر گر نظام عالم و مظهر توحید افعالی و دارای افعال گوناگون و واسطه ی فیض پروردگار معرفی می کند. اما عهدین در مواردی مشترک با قرآن و در مواردی به گونه ای متضاد و متفاوت با یکدیگر به این امر پرداخته اند به گونه ای که شناخت درستی از فرشتگان ارائه نمی شود. و ازین رو، پژوهشگر کوشیده است با رویکردی تطبیقی، از بعد لغوی و تفسیری این مسأله را بررسی نموده و پس از طرح دیدگاههای اندیشوران مسلمان و مسیحی و یهودی، با شاخصه هائی همچون: جامعیّت، احاطه وگستردگی معارف، شفّافیّت، غنا، استحکام مطالب و ظرفیّت جاودانگی، نقش فرشتگان در تدبیر جهان را در قرآن و عهدین تبیین کند تا دینداران را در ساختن جامعه ی برتر دینی، اخلاقی و انسانی، یاری رساند.

۱۹۶۸.

بررسى و نقد استدلال هاى دکارت بر دوگانه انگارى جوهرى(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدکاظم رضازاده جودى

منبع: معرفت فلسفی سال یازدهم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۴۲)

کلیدواژه‌ها: دکارت تفکر ابعاد آگاهى تمایز نفس و بدن جوهر ذهنى جوهر فیزیکى

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۱۱۹ تعداد دانلود : ۸۹۹

بنابر نظریه دوگانه انگارى جوهرى، انسان تشکیل یافته از دو جوهر متفاوتِ نفس یا ذهن غیرفیزیکى و بدن فیزیکى است و آنها تباین ذاتى دارند. مشهورترین شارح و مدافع این نظریه در دوره جدید، رنه دکارت است. وى حیاتى تازه به آن بخشیده و استدلال هاى پرشمارى مانند کاربرد زبان، خلاقیت رفتارى، شک روشمند، ادراک حسى متمایز و تقسیم ناپذیرى نفس را به سود آن صورت بندى کرده است. در این مقاله نخست این پنج استدلال را به وضوح تبیین، و سپس نقدهایى را بر آنها مطرح ساخته ایم. به علاوه، به برخى اشکالاتى که دوگانه انگارى جوهرى، به صورت عام، با آنها روبه روست نیز اشاره کرده ایم.

۱۹۶۹.

نگرش زیبایی شناختی

نویسنده: جروم استولنیتس مترجم: شهریار وقفی پور

منبع: زیباشناخت ۱۳۸۶ شماره ۱۷

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۱۱۸ تعداد دانلود : ۱۱۷۸

۱۹۷۰.

الهیات سیاسی

نویسنده: فردریک ج لاورنس مترجم: همایون همتی

منبع: کلمه دانشجو آبان ۱۳۷۳ شماره ۱۱

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۱۱۸ تعداد دانلود : ۱۰۵۴

۱۹۷۱.

آگاهی و شناخت در فلسفه ی کانت

نویسنده: حسین هوشنگی

منبع: رهنمون ۱۳۸۲ و ۱۳۸۳ شماره ۵ و ۶

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۱۱۸ تعداد دانلود : ۱۱۸۵

۱۹۷۲.

نقد اجتماعی و زیبایی شناسی در شوپنهاور

نویسنده: پل بیشاب مترجم: ابوالفضل مسلمی

منبع: زیباشناخت ۱۳۸۶ شماره ۱۶

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۱۱۸ تعداد دانلود : ۱۴۳۱

۱۹۷۳.

آیا وجود صفت است؟

نویسنده: جرارد هیوز مترجم: مسعود صادقی

منبع: رهنمون ۱۳۸۴ شماره ۱۱ و ۱۲

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۱۱۸ تعداد دانلود : ۹۶۱

۱۹۷۴.

پلنتینگا و جایگاه استدلال در اعتقاد به خداوند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی ربانی گلپایگانی

منبع: قبسات ۱۳۸۵ شماره ۴۱

کلیدواژه‌ها: بداهت ذاتی فطرت اعتقاد به خدا اعتقادات پایه معرفت‌شناسی اصلاح شده مبناگروی حداکثری دلیل‌گرایان

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه دین

تعداد بازدید : ۲۱۱۷ تعداد دانلود : ۱۰۸۳

مهم‌ترین دیدگاه پلنتینگا این است که اعتقاد به خداوند در عین این‌که اعتقادی است کاملاً معقول و منطقی ولی به هیچگونه استدلال عقلی نیاز ندارد. یعنی از اعتقادات واقعاً پایه است؛ برخلاف دلیل‌گرایان ـ الاهیات عقلی ـ که می‌کوشند بر وجود خداوند برهان اقامه کند و بر این باورند که هیچ دینی مقبول نیست مگر آن‌که معقول باشد و هیچ دینی معقول نیست مگر آن‌که توسط قراین و دلایل تأیید شود. آنان اعتقاد دارند که به جز اولیات و وجدانیت که اعتقاد واقعاً پایه هستند، دیگر اعتقادات آنگاه ارزش عقلانی دارند که به اعتقادات یاد شده بازگردند. پلنتینگا معیار و مبنای یاد شده را ناتمام دانسته و نقض‌هایی را بر آن وارد کرده است. سپس معیار دیگری را در تشخیص اعتقادات پایه پیشنهاد می‌کند و آن اینکه: هر اعتقادی که در قبول آن به دلیل نیاز نباشد، اعتقاد پایه است. پلنتینگا بر اساس روش یاد شده، اعتقاد به خدا را برای فرد دیندار اعتقاد پایه می‌‌داند. زیرا اگر فرد دیندار اعتقاد پایه می‌داند. زیرا اگر فرد دیندار دریابد که اعتقاد او از سنخ اعتقاداتی است که پذیرش آن‌ها منوط به استنتاج آن‌ها از سایر اعتقادات نیست، اعتقاد وی،‌ اعتقاد واقعاً پایه خواهد بود. در ادامه نقدهای مطرح بر این نظریه، طرح و بررسی شده است.

۱۹۷۵.

نقد تقریر علامه طباطبایی از برهان صدیقین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهدی حاجیان

منبع: قبسات ۱۳۸۵ شماره ۴۱

کلیدواژه‌ها: برهان صدیقین اثبات خدا اصل واقعیت ضرورت ازلی

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه دین

تعداد بازدید : ۲۱۱۷ تعداد دانلود : ۱۲۶۹

برهان صدیقین, یعنی برهانی که برای اثبات واجب کمترین مقدمات را لازم داشته باشد همیشه خواست و غایت حکمای اسلامی بوده و هر یک کوشیده‌اند تا از مقدمات براهین اثبات واجب بکاهند. در این میان علامة طباطبائی از طریق ضروری و ازلی دانستن واقعیتی که مؤدای اصل واقعیت است برهانی را عرضه داشت که چنان بی‌نیاز از مقدمات است که بداهت و اولی بودن وجود واجب از آن نتیجه شده است. نویسنده در این مقاله با کنکاش در ریشه‌های معرفتی اصل واقعیت و بیان تقریرهای مختلف آن بر آن است که اصل واقعیت تنها ضرورتی معرفت شناسانه بوده و نمیتواند به اثبات ضرورت ازلی واقعیت انجامد.

۱۹۷۶.

غایت هستی در دین زرتشت و مقایسه آن با آموزه های قرآنی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فاطمه شیرزاد راد جلالی سوسن آل رسول

منبع: معرفت ادیان سال چهارم بهار ۱۳۹۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۴)

کلیدواژه‌ها: معاد زرتشت خیر و شر مبداء

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۱۱۶ تعداد دانلود : ۲۸۹۱

باور به هدفمندی و سیر به سوی مقصدی نهایی، یکی از مبانی اصلی همة ادیان الهی است. آئینی که زرتشت در حدود هفت قرن پیش از میلاد عرضه داشت، همچون دین اسلام، از ادیان توحیدی به شمار می رود. اما گذشت زمان و عدم صیانت متون مقدس زرتشتی از دستکاری های انسانی، تصور جدایی و بینونت ذاتی، میان این دو آیین را تقویت کرده است. این مقاله، پس از واکاوی اصل و لوازم مهم مبداء و معاد در آیین زرتشت، با یافتن اشتراکات بسیاری با اسلام منشأییت توحیدی آن را اثبات می نماید و قابلیت انطباق آن دسته از تعالیم اصیل دین زرتشت را، که حکایت از جهان پس از مرگ و کیفیت آن می کند، با تعالیم قرآنی تأیید می کند.

۱۹۷۷.

تجربه حسی و رابطه آن با کلیت و استقراء ‏

نویسنده: احمد احمدی

منبع: خردنامه صدرا ۱۳۷۸ شماره ۱۶

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۱۱۶ تعداد دانلود : ۱۰۹۱

۱۹۷۸.

برهان حرکت در فلسفه ارسطو و حکمت متعالیه ‏(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: عباس شیخ شعاعی

منبع: خردنامه صدرا ۱۳۸۵ شماره ۴۵

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۱۱۸ تعداد دانلود : ۹۲۶

۱۹۷۹.

مابعدالطبیعه در فلسفه نقادی کانت: طرد و تمنّا(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسین کلباسی اشتری

منبع: پژوهشنامه علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی ۱۳۸۵ شماره ۵۰

کلیدواژه‌ها: دیالکتیک استعلایی تعارض عقل محض حوزه نفس الامر اصول فاهمه

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی متافیزیک

تعداد بازدید : ۲۱۱۶ تعداد دانلود : ۱۱۲۳

با فرض این مسأله که دغدغه اصلی ـ یا یکی از دغدغه های ـ کانت در طرح و عرضه «فلسفه نقادی» ناظر به مسأله «مابعدالطبیعه» بوده و از این‏رو بخش عمده کتاب «نقد عقل محض» و «تمهیدات» به بررسی مبادی، ساختار، روش، موضوعات و ساختار مابعدالطبیعه اختصاص یافته است؛ می توان پرسید که آیا طرح نظری فیلسوف کونیگزبرگ برای تأسیس آن‏چه وی «مابعدالطبیعه مابعدالطبیعه» نامیده بود، محقق گردید، یا خیر و آیا اخلاف معنوی او ایده آلیسم آلمانی و به‏طور کلی جریان فلسفه اروپایی در دویست سال اخیر به چنین طرحی اقبال نشان دادند، یا خیر؟ از همه این‏ها گذشته، آیا فلسفه کانت می توانست خود را از روح و جوهره متافیزیک غربی و نگاه سوبژکتیو آن خلاصی بخشد؟ ظاهراً تمایز میان «عقل» و «فاهمه» و به دنبال آن «نفس الامر» و «پدیدار» می توانست موّدی به تأسیس مابعدالطبیعه ای موافق رأی کانت باشد، اما نتیجه این امر و نیز پاسخ به سؤالات مذکور را می توان با ملاحظه و تأمل در کمتر از یک قرن تحولات فلسفی پس از او ملاحظه کرد.

۱۹۸۰.

کلام مسیحی

نویسنده: رضا غلامی

منبع: کتاب ماه دین بهمن ۱۳۷۹ شماره ۴۰

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۱۱۳ تعداد دانلود : ۶۹۷

درخت حوزه‌های تخصصی