درخت حوزه‌های تخصصی

توجه به عناصر طبیعی به دلیل نقشی که این عناصر در زندگی بشر داشته اند در بسیاری از فرهنگ های کهن من جمله ایران مرسوم بوده است. اهمیت این موضوع تا حدی بوده که در نظر ایشان برخی از این عناصر مقدس بوده و برای آن مراسم و آیین هایی به جا می آوردند. آب یکی از این عناصر طبیعی است که شکل گیری شهرها و توسعه تمدن بشری از دیرباز وابسته به آن بوده و هست. هر جا با تمدن شهری برجای مانده از زمان های دور روبرو می شویم، بدون شک در حوالی آن ردپای چشمه، رود یا رودهایی مشاهده می شود. این عنصر طبیعی در پهنه جغرافیایی ایران زمین به دلیل قرارگیری در اقلیم گرم و خشک اهمیتی دوچندان یافته و معضل کم آبی باعث می شود طیف وسیعی از باورهای مقدس ایرانیان به حفاظت از آب و جلوگیری از آلوده کردن آن اختصاص داشته باشد. از همین روست که در جای جای ایران، علی الخصوص در فلات مرکزی با آب هایی مقدس مواجه می شویم . آب های مقدسی که چشمه های مقدس، دریاچه های مقدس، قنات های مقدس را در بر می گیرد. آب های مقدسی که به وجود آورندگان آنها یا صاحبان آنها پیامبران، امامان و ائمه اطهار هستند. چشمه علی شهر دامغان ، به عنوان سرچشمه تنها رودخانه دایمی شهر که آب آن از چشمه های کف دریاچه و از کوه   – تپه آب ده شمال آن سرچشمه می گیرد، نمونه ای است از این فضاهای مقدس که قدمت آن به پیش از اسلام می رسد. این مکان در نظر ساکنین مقدس بوده و مردم به ریشه چنار 1000 ساله کنار چشمه دخیل می بندند. طبق بررسی شواهد و مستندات موجود در کتب تاریخی، حفاری های انجام شده و مشاهدات عینی صورت گرفته توسط نگارنده علت تقدس این مکان باید به واسطه حضور آب مقدسی باشد که از دل کوه خارج می شود. شاید این مکان نیایشگاهی مهری بوده باشد برای پرستش الهه مهر و ناهید در کنار آب : سه گانه آب، درخت، کوه.

ایمنی عبارتی است که دارای گستره وسیعی از مفاهیم نظری است که نشان دهنده عوامل عینی و ذهنی است و استفاده مطلوب از فضای سبز شهری و پارک ها زمانی صورت می گیرد که استفاده کنندگان در این فضاها احساس آرامش و ایمنی کنند. نابرابری در مکانیابی فضایی خدمات شهری و همچنین نابرابری در ایجاد و رعایت ملاحظات طراحی در این مکان ها خود باعث استفاده غیر موثر شهروندان، افزایش هزینه ها و عدم مطلوبیت خواهد شد. بنابراین ، در این مقاله به بررسی و تحلیل شاخص های ایمنی در پارک های شهری مشهد (کوهسنگی و وحدت) بر اساس 5 شاخص ایمنی پرداخته شده است. محدوده مورد مطالعه، دو پارک کوهسنگی در منطقه توسعه یافته شهر و پارک وحدت در منطقه کمتر توسعه یافته است. این تحقیق از نوع کاربردی به روش توصیفی – تحلیلی است و روش جمع آوری اطلاعات به دو روش اسنادی ( کتابخانه ای ) و میدانی بوده است. تعداد پرسشنامه از طریق فرمول کوکران 384 به دست آمد که برای هر پارک 190 پرسشنامه تکمیل شد. روایی پرسشنامه ها هم با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ 0.866 به دست آمد که نشان دهنده روایی مطلوب است. نتایج تحقیق نشان می دهد که به طور کلی وضعیت ایمنی پارک وحدت نزدیک به متوسط ارزیابی شده و شاخص های ایمنی پارک کوهسنگی بالاتر از متوسط هستند. شاخص های ایمنی روشنایی و ایمنی بهداشتی در پارک کوهسنگی، مطلوب ارزیابی شده اند و در مقابل، پارک وحدت میانگین های پایینی نسبت به این شاخص ها داشته است. با توجه به نتایج آزمون T مستقل، پارک وحدت و کوهسنگی از لحاظ شاخص های ایمنی با یکدیگر تفاوت معناداری داشته اند. همچنین در هر دو پارک، ویژگی های فردی پرسش شوندگان مانند جنسیت و سطح تحصیلات با شاخص های ایمنی روشنایی و ایمنی فیزیکی، همبستگی داشته اند.

در میان عناصر مختلف ساختمان که به شکل مجرد و یا بخشی از ساختمان ساخته می شوند باید از دیوارهای نگهبان (حائل )یاد کرد. دیوار نگهبان که در هر دو شکل یاد شده در معرض فشار خاک پشت دیوار قرار دارد، با تغییراتی که در فشار خاک می تواند بوجود آید در معرض فشارهای جدیدی قرار می گیرد که ممکن است برای آ‹ میزان فشار طراحی نشده باشد. از جمله عواملی که می تواند موجب تغییرات یاد شده گردد حضور ناخواسته آب در اطراف و بویژه در خاک پشت دیوار است. حضور آب موجب افزایش فشار خاک پشت دیوار تا حتی سه برابر فشار خاک موجود می شود و می تواند عواقب زیانباری بدنبال داشته باشد. حضور ناخواسته آب نیز خود می تواند ناشی از عدم وجود سیستم دفعذ آب در دیوار و یا عدم کارآیی آن در کوتاه مدت و یا دراز مدت باشد که لازم است با در نظر گرفتن برخی تمهیدات و توجه به دستوالعمل های مربوطه میزان آسیب را تا حد امکان کاهش داد. کلیدواژگان: دیوار نگهبان، آسیب شناسی، فشار آب، تغییرات فشار خاک، عوامل تغییرات فشار، تمهیدات لازم، عدم کفایت تمهیدات، محاسبات، اندازه های تجربی، پیشنهاد