فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۲۱ تا ۲۴۰ مورد از کل ۳۵۰ مورد.
شمس الدین گیلانی معلم شاه اسماعیل صفوی واقعیت یا افسانه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
تاریخ صفویان همچنان دارای ابهام و نکات تاریک فراوان است و منابع صفوی با رویکردی رسمی و به تبعیت از سیاست صفویان در موارد زیادی از ارائه اطلاعات لازم خودداری می ورزند. در این میان شش سال اختفا و یا حضور اسماعیل صفوی در گیلان از نکات بسیار تاریک اوایل عصر صفوی است. منابع صفوی این مقطع را به ابهام و با کلی گویی بازگو کرده اندکه مواردی از آن را با مسائل ماورایی مرتبط ساخته اند. یکی از موضوعات مبهم و ناشناخته این دوره، تعلیم و تربیت اسماعیل با تأکید بر طرح شمس الدین گیلانی به عنوان معلم او است که به نظر می رسد از موضوعات مبهم است. مسأله این است که منابع متقدم صفوی در خصوص تعلیم و تربیت شاه اسماعیل در این مقطع مطلبی ندارند، اما یک منبع در یک و دو سطر از دانش آموختن اسماعیل در محضر معلمی به نام شمس الدین گیلانی یاد کرده است که همان مبنای گزارش اغراق آمیز مورخان متأخر و محققان معاصر قرار گرفته است. این مقاله در صدد است تا به اتکاء به منابع متعدد صحت و سقم این موضوع را به بحث گذارد.
شریعت و حکومت از دیدگاه مسکویه رازی
حوزه‌های تخصصی:
قرن چهارم هجری هم زمان با رنسانس اسلامی و ظهور دانشمندان پرشمار در عرصه های مختلف علمی است. مسکویه رازی دانشمند ایرانی دربار آل بویه یکی از آن هاست که از جایگاه خاصی برخوردار است. شهرت عمده مسکویه تعالیم اخلاقی وی است که در بیشتر آثارش خصوصاً تذهیب الاخلاق نمود یافته است. با این حال مسکویه به بحث در مورد سیاست و ماهیت آن نیز پرداخته است، به طوری که او را در میان عالمان بزرگ سیاست هم جای داده اند. در این حوزه نیز دیدگاه وی نسبت به دو نهاد دین و دولت و مناسبات میان آن ها قابل توجه است. پژوهش حاضر در نظر دارد به بررسی مناسبات دین و دولت از دیدگاه مسکویه رازی بپردازد. یافته های اساسی پژوهش حاکی از آن است که مسکویه با وجود این که در قسمت هایی از آثار خویش، دریافتی عقلانی از سیاست ارائه می دهد اما به دلیل غلبه بینش دینی و اخلاقی در وی، پای بند به شریعت است. مسکویه پیوند محکمی میان شریعت و حکومت برقرار می سازد و تعالی و تباهی هر یک از آن دو را موجب تعالی و تباهی دیگری می داند.
«میرزا ابراهیم خان منشی زاده از مشروطه تا کمیته مجازات»(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
انقلاب مشروطیت یکی از حوادث مهم و تأثیر گذار در تاریخ ایران است که در به ثمر رسیدن این انقلاب، افراد، گروه ها و طیف های مختلفی نقش داشتند؛ اما بعد از پیروزی انقلاب و پیش آمدن استبداد صغیر و به دنبال آن فتح تهران و بازگشت مشروطیت در24 جمادی الاخر 1327 بعضی از این گروه ها و افراد دچار تندروی ها و تکروی هایی شدند، چرا که انقلاب را در رسیدن به اهدافش ناکام می دانستند. به همین دلیل به زعم خودشان دست به اقداماتی علیه عوامل داخلی و سر سپردگان خارجی زدند، از جمله این افراد میرزا ابراهیم خان منشی زاده است که همراه با دوست خود اسدالله خان ابوالفتح زاده کمیته مجازات را تشکیل داد.
هدف از این پژوهش بررسی روند سیر مبارزات سیاسی و آزادیخواهی میرزا ابراهیم براساس اسناد و منابع تاریخی است که به روش توصیفی - تحلیلی تبیین گردیده تا به سوالات زیر پاسخ گوید:
منشی زاده چرا به نهضت مشروطه پیوست؟ در روند پیروزی و اعاده مشروطیت چه نقشی داشت؟ میرزا ابراهیم خان از چه طیفی بود و دارای چه جایگاهی در بین رجال بود؟ و بر اساس چه اعتقاد و مبانی فکری اقدام به تشکیل کمیته مجازات نمود و به چه سرنوشتی دچار شد؟
تفکیک قوا در اندیشه های ثقه الاسلام تبریزی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
تفکیک قوا یکی از دستاوردهای فکری متفکران عهد روشنگری نظیر مونتسکیو بود که در قانون اساسی فرانسه لحاظ شد.با صدور انقلاب فرانسه به دیگر نقاط گیتی، متفکران ایرانی نیز از دستاوردهای فکری فرانسوی ها تاثیر پذیرفتند.یکی از این دستاوردهای فکری که در واکنش به تجمع قدرت در یک نهاد و جلوگیری از استبداد طرح ریزی شده بود،تفکیک قوا بود که با توجه به ساختار قدرت در ایران، مورد توجه ویژه ایرانیان قرار گرفت.تا پیش از انقلاب مشروطه و شروع اصلاحات در ایران، مراجع متعددی برای وضع اجرای قانون وجود داشت و امور قضایی را چند نهاد اجرا می کردند.اما با ورود اندیشه دموکراسی و به تبع آن، تفکیک قوا، متفکران ایران بر نوسازی نهاد سیاسی تأکید کردند و تلاش هایی برای تفکیک قوه های مقننه، مجریه و قضاییه از یکدیگر انجام دادند.یکی از متفکران روحانی عصر مشروطه، ثقه الاسلام تبریزی بود که این مقاله بر آن است با روش توصیفی- تحلیلی و تکیه بر اسناد و نامه های به دست آمده از او، به بررسی تفکیک قوا در اندیشه های سیاسی این روحانی مشروطه خواه بپردازد.
بررسی و تحلیل نقش عمروعاص در تاریخ اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
در تدوین پژوهش های تاریخی زندگی نامه و شخصیت افراد مثبت تاریخ مورد بررسی و تحقیق قرار می گیرد و کمتر به تحقیق درباره اشخاص منفی تاریخ پرداخته می شود و این علی رغم آن است که شخصیت های منفی در طول تاریخ همواره در امور مختلف ایفاگر نقش های کلیدی بوده اند که نیازمند واکاوی و بررسی لازم است.
مقاله حاضر عملکرد عمروعاص را در تاریخ صدر اسلام مورد بررسی و تحلیل قرار می دهد. با استناد به منابع اصلی، به وسیله تطبیق داده ها، نقش عمروعاص در امور مختلف و صحنه های پیدا و پنهان تاریخ صدر اسلام مورد کنکاش قرار می گیرد. عمروعاص از نیرنگ بازان و داهیان عرب و قریش بوده است که بنابر شخصیت مرموز و زیرک خود در صحنه حوادث گوناگون ایفاگر نقش های متفاوت بوده است. او فقط بر اساس منافع شخصی، گرایش های سیاسی خود را انتخاب کرده و بدون توجه به معیارهای اخلاقی، دینی و انسانی از حیله، نیرنگ، دروغ، کتمان حقیقت، تهمت و خون ریزی، برای رسیدن به مقصود استفاده کرده است و به همین دلیل شکل گیری بخش اعظمی از حوادث تاریخ صدر اسلام براساس نقش منفی وی شکل گرفته است.
یادکرد از حسین بن روح نوبختی در منابع کهن (سده های 4 تا 8 هجری)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه‌های تخصصی:
منابع به حسین بن روح نوبختی (د 326 ق/ 938 م) از وابستگان خاندان نوبختی که در نزد شیعیان امامیه به عنوان نایب سوم امام دوازدهم شناخته شده است کمتر پرداخته و یا این که به ابعاد شخصیتی او اشاره نکرده اند. مسئله ای که این مقاله به بررسی آن می پردازد این است که آیا در منابع کهن اعم از نوشته های تاریخی، کلامی و حدیثی شیعه، کتاب های رجال و فرق به نیابت خاص او پرداخته اند یا خیر؟ به نظر می رسد به علت تقیه شدید او و شیعیان در آن زمان، در منابع تاریخی و شیعه معاصر او نیابت حسین بن روح مطرح نشده و تنها پس از مرگش به نیابت او اشاره شده است.
برای بررسی فرض مذکور ابتدا مطالبی که در کتاب های تاریخی درباره حسین بن روح در سده های 4 تا 8 هجری مطرح گردیده بررسی شده، سپس منابع حدیثی، کلامی امامیه و تاریخ های مربوط به اهل بیت در همین قرون مورد توجه قرار گرفته، آن گاه به کتاب های رجال و فرق پرداخته شده است.
نصایح عبدالرحمن جامى
ابوالثناء شهاب الدین آلوسى؛ مفتى عثمانى و مفسر قرآن
حوزه‌های تخصصی: