درخت حوزه‌های تخصصی

علم اطلاعات و دانش‌شناسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
صنعت و تجارت کتاب علوم اطلاع رسانی علوم کتابداری کتاب کتابخانه ها کتابخانه ها(به طور عام) کتابخانه های الکترونیکی مراکز اطلاع رسانی
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۵٬۶۲۱ تا ۵٬۶۴۰ مورد از کل ۷٬۵۱۴ مورد.
۵۶۲۱.

بررسی نقش کاربران در اعتبارسنجی منابع اطلاعاتی تحت وب از دیدگاه اعضای هیات علمی منطقه یک دانشگاه آزاد اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۹)

کلیدواژه‌ها: اعتبار منابع اطلاعاتی کاربران اعتبارسنجی وب، مدل های اعتبارسنجی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۸ تعداد دانلود : ۶۰۹
هدف: در پژوهش های مختلف انجام گرفته در زمینة اعتبارسنجی منابع اطلاعاتی تحت وب، عوامل و سطوح مختلفی مانند وب سایت، منبع اطلاعاتی، اطلاعات و پیام، و بافتی که اعتبارسنجی در آن صورت می گیرد قابل ذکر است اما در این میان عامل دیگری نیز وجود دارد که نه به منبع مورد بررسی، که به کاربر یا جستجو کننده اطلاعات و ویژگی ها، خصوصیات و رفتارهای او مربوط می شود که در این پژوهش با بررسی و مطالعه هفت مدل اعتبارسنجی، ابتدا به نقش و جایگاه کاربران در اعتبارسنجی اشاره می شود و سپس، مهم ترین مؤلفه ها و معیارهای آنها از دیدگاه اعضای هیئت علمی به تصویر کشیده شده است. روش : پژوهش حاضر از نوع کتابخانه ای و همچنین پیمایشی تحلیلی است. جامعه آماری، اعضای هیئت علمی تمام وقت منطقه یک دانشگاه آزاد اسلامی است که تعداد آنها ۱۹۷۵ بوده است که با استفاده از فرمول کوکران، حجم نمونه ۳۲۲ نفر تعیین گردید. برای آزمون فرضیه از تحلیل واریانس یک طرفه استفاده شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که معیارهایی مانند هدف کاربر، توانایی کاربر (دانش موضوعی، دانش فناوری و اینترنت، و دانش ارزیابی) و انگیزه از مهم ترین معیارهای اعتبارسنجی مرتبط با کاربران از دیدگاه اعضای هیئت علمی است.
۵۶۲۲.

اختلاف و گونه گونگی مبنای معرفت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۲ پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۸۶)

کلیدواژه‌ها: قرآن پست مدرن اثبات گرایی رو ش تحقیق رویکرد تحقیق

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۸ تعداد دانلود : ۴۲۲
هدف: هدف این مقاله تبیین مبانی معرفت از دیدگاه قرآن با توجه به ویژگی های مورد نظر در دو دیدگاه اثبات گرائی و پست مدرن است که در مقاله قبل به آن اشاره شد. روش: روش این پژوهش بررسی متون و استفاده از تفکر انتقادی است. یافته ها: با توجه به چالش های اثبات گرایی از جمله تجربه گرایی صرف، عدم توجه به جنسیت، نادیده گرفتن مباحث فرهنگی و تاریخی و عدم توجه به اخلاق و ارزش های آن و نقش پژوهشگر آموزه های روشن قرآن برای کشف و تبیین واقعیت و حقیقت برای رسیدن به معرفت بسیار روشنگر است. این مقاله مدعی است که خدا که خود به بشر دستور کسب معرفت و درک حقیقت داده، راه و روش آن را هم بیان فرموده است. اصالت: این بحث در نوع خود بی نظیر است و تاکنون بحث های روشی با استناد به آیات قرآن به این صورت انجام نشده است.
۵۶۲۳.

تعهد سازمانی در پرتو توسعه توانمندسازی روانشناختی کارکنان در کتابخانه های دانشگاه فردوسی مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۱۲)

کلیدواژه‌ها: تعهد سازمانی کتابخانه های دانشگاهی دانشگاه فردوسی مشهد توانمندسازی روانشناختی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۷ تعداد دانلود : ۴۹۳
هدف: تعهد سازمانی نگرش کارکنان نسبت به سازمان است که ضمن مشخص کردن رابطه بین آنها، در تصمیم گیری درباره ادامه یا لغو عضویت افراد در سازمان مؤثر است. از جمله متغیرهایی که تأثیر زیادی در توسعه تعهد سازمانی در کارکنان دارد، توانمندسازی روانشناختی کارکنان است. هدف مقاله حاضر بررسی رابطه بین تعهد سازمانی و توانمندسازی روانشناختی در کتابداران کتابخانه های دانشگاه فردوسی مشهد است. روش: این پژوهش از نوع کاربردی است که با روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش را کتابداران کتابخانه های دانشگاه فردوسی مشهد تشکیل می دهد. برای گردآوری داده های پژوهش از پرسشنامه تعهد سازمانی آلن و مایر (۱۹۹۰) شامل سه بعد تعهد عاطفی، تعهد مستمر و تعهد هنجاری و پرسشنامه توانمندسازی روانشناختی اسپریتزر (۱۹۹۵) شامل ۵ بعد احساس خود کارآمدی (شایستگی)، احساس خودمختاری، احساس تأثیرگذاری، احساس معنادار بودن و اعتماد بهره گرفته شد. یافته ها: میانگین تعهد سازمانی و توانمندسازی روانشناختی کتابداران در کتابخانه های دانشگاه فردوسی در حد متوسط است. بین توانمندسازی روانشناختی کتابداران و تعهد سازمانی آنها رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد، بین وضعیت استخدامی و سابقه کاری کتابداران با توانمندسازی روانشناختی و همچنین سابقه کاری کتابداران با تعهد سازمانی آنها رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.
۵۶۲۴.

ربط در شبکه های اجتماعی علمی: موردِ شبکه علمی ریسرچ گیت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۳۲ بهار ۱۴۰۰ شماره ۱ (پیاپی ۱۲۵) 47 - 57

کلیدواژه‌ها: بازیابی اطلاعات ربط شبکه های اجتماعی شبکه های اجتماعی علمی ریسرچ گیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۹ تعداد دانلود : ۴۲۴
هدف: تبادلات علمی و دسترسی راحت به اطلاعات موردنیاز لازمه رشد و پویایی علمی جامعه است. شبکه های اجتماعی علمی به عنوان بستری برای تبادلات علمی می توانند نقش بسیار در رشد و توسعه جامعه داشته باشند. با گسترش کاربردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات در زندگی روزمره شاهد شکل گیری نسل جدید ابزارهای اینترنتی هستیم که امکانات بی شمار برای ارتباط دوسویه فراهم آورده است. شبکه های اجتماعی علمی نیز محیطی برای معرفی و ارتقای فعالیت های علمی هستند و هرگاه بتوانند اطلاعات مرتبط فراهم کنند، با استقبال بیشتر متخصصان روبه رو خواهند شد. گردهم آمدن متخصصان بیشتر در این شبکه ها به معنای پویایی علمی بیشتر است. مطالعه حاضر به توصیف تجربه متخصصان علم اطلاعات در مورد ربط اطلاعات در شبکه علمی ریسرچ گیت پرداخته است. روش: انتخاب روش کیفی با طرح پدیدارنگاری تفسیری در این پژوهش از آن رو است که ما به تجارب افراد از یک پدیده پرداخته ایم و می کوشیم توصیفی عمیق از یک پدیده معین نزد گروهی خاص از افراد داشته باشیم. یکی از زمینه های مناسب برای انجام پژوهش های با پارادایم تفسیری از نوع روش پدیدارنگاری، پژوهش های بازیابی اطلاعات است که در علم اطلاعات و دانش شناسی اهمیت زیاد دارد. پژوهش حاضر در پی شناخت و توصیف تجربه متخصصان علم اطلاعات و دانش شناسی از عضویت در شبکه ی اجتماعی علمی ریسرچ گیت است. مشارکت کنندگان را 22 متخصص علم اطلاعات دارای مدرک دکتری و اعضای هیئت علمی رشته علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه های پیام نور کشور تشکیل داده اند که در شبکه اجتماعی علمی ریسرچ گیت عضو هستند . مشارکت کنندگان با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. داده ها با استفاده از روش مصاحبه نیمه ساختاریافته جمع آوری و سپس با استفاده از روش دیکلمن کدگذاری و تحلیل شد. یافته ها: نتایج تحلیل مصاحبه ها منجر به استخراج 551 کد اولیه و چهار مقوله شامل ربط مدرک، ربط جانشین مدرک، ربط درخواست ها و پرسش ها و نبود بازخورد ربط شد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر ضمن تأکید بر اهمیت ربط اطلاعات نشان می دهد که شبکه ریسرچ گیت نقش مهمی در رفع نیازهای اطلاعاتی کاربران دارد و همچنین این شبکه سامانه اطلاعاتی نمی باشد، اما رفع نیازهای علمی و ارتقای علم را از اهداف مهم خود می داند.
۵۶۲۵.

تحلیل محتوایی نشر دانش در سه فصلنامه حوزه مدیریت فناوری و نوآوری

نویسنده:
منبع: مطالعات دانش شناسی سال پنجم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱۷ 19 - 37

کلیدواژه‌ها: علم سنجی ویژگی محتوایی جریان دانشی تحلیل محتوایی مدیریت فناوری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۵ تعداد دانلود : ۵۳۷
در این مقاله به بررسی جریان دانشی و محتوایی سه فصلنامه اصلی حوزه مدیریت فناوری و نوآوری که شامل فصلنامه سیاست علم و فناوری، فصلنامه مدیریت نوآوری و فصلنامه مدیریت توسعه فناوری است، پرداخته شده است . هدف این مقاله بررسی و مقایسه جریان های دانشی فصلنامه ها و شناسایی ویژگی های اصلی آن در طی پنج سال انتشار فصلنامه ها از سال 1392 تا 1396 است. در این مقاله تلاش شده است تا جریان دانشی فصلنامه، ویژگی های اصلی فصلنامه و مقالات چاپ شده در آن و همچنین ویژگی های محتوایی آن مفاهیم و موضوعات مقالات و شمایی کلی از این مقاله را در اختیار پژوهشگران این حوزه دانشی قرار دهد. بررسی این سه فصلنامه در دو بخش صورت پذیرفته است. در بخش نخست به بررسی جریان دانشی و دسته بندی موضوعی مقالات هریک از سه فصلنامه و مقایسه آن ها با یکدیگر پرداخته شده است؛ و در بخش دوم به تحلیل و مقایسه حوزه صنعتی که به آن پرداخته اند مبادرت گردیده است.<br /> بررسی ها نشان می دهد که سه فصلنامه ذکر شده در این سال ها به موضوعات مختلف این حوزه پرداخته و خوشه هایی که هر کدام از فصلنامه ها در مجموع بیشتر از سایر فصلنامه ها به آن پرداخته بودند به این شکل بود که در فصلنامه سیاست علم و فناوری آموزش عالی، سیاست و قتصاد؛ در فصلنامه مدیریت نوآوری مدیریت نوآوری، مدیریت دانش و استراتژی؛ و در فصلنامه مدیریت توسعه فناوری، مدیریت فناوری، صنعت و تکنولوژی بیشتر مورد نشر قرار گرفته بود.
۵۶۲۶.

پرکاربردترین عملکردهای پردازش زبان طبیعی در حوزه علوم کتابداری و اطلاع رسانی

نویسنده:
منبع: مطالعات دانش شناسی سال ششم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲۳ 113 - 144

کلیدواژه‌ها: پردازش زبان طبیعی علوم کتابداری و اطلاع رسانی بازیابی اطلاعات

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۵ تعداد دانلود : ۵۸۰
هدف از پژوهش حاضر، بررسی پرکاربردترین کارکردهای پردازش زبان طبیعی در حوزه علوم کتابداری و اطلاع رسانی بوده است. پژوهش حاضر به روش تحلیل اسنادی یا کتابخانه ای و با مداقه و بررسی و تحلیل متون انجام شده است. یافته ها نشان داد که تاکنون کاربردهای مهمی از پردازش زبان طبیعی در حوزه های مختلف انجام شده است. در این پژوهش پرکاربردترین کارکردهای پردازش زبان طبیعی در حوزه علوم کتابداری و اطلاع رسانی عبارت بودند از: نمایه سازی خودکار، استخراج خودکار اطلاعات یا خلاصه سازی خودکار، بازیابی اطلاعات، بازیابی اطلاعات بین زبانی (نظام بازبین)، بازیابی اطلاعات موسیقیایی، رده بندی خودکار و سیستم های پرسش و پاسخ. نتایج نشان داد که پردازش زبان طبیعی، همچنان دارای قابلیت های خوب و مفیدی در حوزه های مختلف و ازجمله در رشته علوم کتابداری و اطلاع رسانی است که باید با برشمردن مزایا و هزینه ها، نسبت به ادغام پردازش زبان طبیعی در حوزه های موضوعی مختلف اقدام نمود.
۵۶۲۷.

توسعه هس تانشناسی فرایندمحور برای فناوری های مدیریت دانش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۳ بهار ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۹۳) 1141-1164

کلیدواژه‌ها: هستانشناسی فناوریهای مدیریت دانش فرایندهای مدیریت دانش روششناسی نوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۴ تعداد دانلود : ۴۸۲
هدف این پژوهش، ساخت هستان شناسی فناوری های مدیریت دانش بر اساس کاربرد آن ها در فرایندهای مدیریت دانش است. بنابراین، از یک سو تعریف دقیق فرایندهای مدیریت دانش و از سوی دیگر، تعریف فناوری های مدیریت دانش مد نظر است. جهت توسعه این هستان شناسی چرخه های مختلف ارائه شده برای فرایندهای مدیریت دانش بررسی و یک چرخه جامع جهت نگاشت فناوری ها انتخاب گردید. مفاهیم حوزه فناوری های مدیریت دانش از مبانی نظری مرتبط استخراج شده و شامل 234 واژه است. چهل ونه واژه، مفاهیم حوزه هستند، 184 واژه، نمونه های فناوری و یک واژه هم مربوط به رابطه طبقه ای بین این واژگان است. این واژه ها بر اساس نتایج مطالعات پیشین به فرایندها ارتباط داده شده اند. به منظور برقراری این ارتباط از مفهوم هستان شناسی استفاده گردید. هستان شناسی، توصیفی صریح و صوری از یک مفهوم سازی ذهنی اشتراکی است. به هستان شناسی مد نظر این پژوهش که تنها روابط طبقه ای را در بر می گیرد، سلسله مراتب شمول گفته می شود. جهت توسعه این هستان شناسی از رویکرد توسعه با استفاده از ابزار مهندسی هستان شناسی و همچنین، از روش «نوی» استفاده گردید. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، نرم افزار پروتژه 5 است که زبان OWL را پشتیبانی می نماید. جهت ارزیابی هستان شناسی ارائه شده، از معیارهای سازگاری، اختصار و بازیابی دانش فناوری های مدیریت دانش توسط خبرگان استفاده گردیده است. هستان شناسی ارائه شده، فهم مشترکی از حوزه فناوری های مدیریت دانش ارائه می دهد. تصمیم گیری در مورد انتخاب فناوری ها و منطق پشت این تصمیمات به طور دقیق مستندسازی نشده و در سطح وسیع به اشتراک گذاشته نمی شود. از این رو، حجم زیادی از دانش باارزش به هدر می رود. از این منظر، از این هستان شناسی به عنوان یک منبع مشترک دانش استفاده می شود. بر اساس اطلاعات در دسترس محقق، تاکنون در این حوزه هیچ هستان شناسی رسمی ارائه نشده و بارگذاری آن در محیط وب بستری برای تسهیم دانش متخصصان این حوزه در سراسر جهان فراهم می کند. علاوه بر این، به تصمیم گیری در انتخاب فناوری مناسب بر اساس فرایندهای مدیریت دانش کمک می نماید.
۵۶۲۸.

گونه شناسی استفاده و رضامندی ایرانیان از شبکه اجتماعی کتاب محورِ گودریدز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۱ بهار ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۸۵)

کلیدواژه‌ها: نظریه استفاده و رضامندی گودریدز شبکه اجتماعی کتاب محور خواندن و فضای مجازی مطالعه و شبکه های اجتماعی خوانندگان و شبکه های مجازی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۳ تعداد دانلود : ۶۹۲
هدف از این پژوهش بررسی و دسته بندی شیوه های بهره گیری ایرانیان از شبکه اجتماعی کتاب محور گودریدز است. بدین منظور از نظریه «استفاده و رضامندی» به عنوان چارچوب نظری پژوهش بهره گرفته شد. جامعه هدف این پژوهش ایرانیان فعال در این شبکه بودند. با استفاده از نمونه گیری در دسترس 290 پرسشنامه سالم گردآوری شده که برای استفاده در تحلیل عاملی، بر اساس آزمون کفایت نمونه KMO و آزمون کروی بودنِ بارتلت مطلوب بود. تحلیل عاملی25 متغیر پرسش شده را در 6 عامل دسته بندی کرد که عبارتند از: 1- اطلاع یابی (9 متغیر)، 2- بودن در اجتماع (6 متغیر)، 3- گریز از زندگی روزمره (4 متغیر)، 4- بودن با کتاب ها (2 متغیر)، 5- استحکام شغل (2 متغیر) و 6- آگاهی از مشاهیر (2 متغیر). هدف دیگر این پژوهش کشف عوامل تعیین کننده در کنشگری شبکه بود. سه فعالیت در شبکه یعنی نقد کتاب، امتیازدادن به کتاب ها و دوستیابی توسط کاربران مستلزم اقدامی آگاهانه بود با استفاده از رگرسیون خطی، قدرت پیش بینیِ هر یک از 6 عامل شناسایی شده بر این سه فعالیت نشان داده شد: دو عامل «اطلاع یابی» و «بودن با کتاب ها» و متغیرهای درون آنها برای پیش بینی هر سه فعالیت از قدرت لازم برخوردار هستند. عامل «بودن در اجتماع»، سومین عاملی است که به طور مشترک در فعالیت دوست یابی و نقدکتاب تعیین کننده می نماید. این بدان معناست که برای تقویت کنشگری در شبکه لازم است از یک سو این سه عامل تقویت شود، و از سوی دیگر افرادی که این عوامل را دارند، به عنوان سرمایه های اصلی شبکه به شمار آیند.
۵۶۲۹.

تحلیل مفهومی الگوی دیجی کوال بر اساس چارچوب نظری پنج -اس

نویسنده:
منبع: مطالعات دانش شناسی سال سوم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱۱

کلیدواژه‌ها: مدل دیجی کوال چارچوب نظری پنج - اس کتابخانه های دیجیتالی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۳ تعداد دانلود : ۶۶۸
هدف: هدف پژوهش حاضر، تطابق مدل ارزیابی دیجی کوال با چارچوب نظری پنج- اس در مفاهیم کتابخانه ی دیجیتالی است. روش: پژوهش از نوع کاربردی و به روش تحلیل محتوای کیفی به ارزیابی مدل دیجی کوال و چارچوب نظری پنج- اس پرداخته است. داده ها با تفسیر ذهنی محتوایی داده های متنی، از طریق فرآیندهای طبقه بندی نظام مند گرد آوری شده است. روایی پژوهش از نوع منطقی است که بیشتر بر مبنای قضاوت شخصی پایه گذاری شده است. پایایی پژوهش از نوع اعتبار پذیری و مشورت با متخصصین حوزه کتابخانه دیجیتالی است که به واقعی بودن توصیفات و یافته های پژوهش و اعتبار آنها اشاره دارد. یافته ها: یافته های به دست آمده از پژوهش حاکی از آن است که در الگوی دیجی کوال فرآیند بررسی محتوا (اطلاعات)؛ و فرآیند جامعه (کاربر) کتابخانه دیجیتالی، عمدتا منوط به پیش نیازهای دو جزء مهم در محیط کتابخانه دیجیتالی محیط فنی و تعامل کاربر/ سیستم است. در نتیجه، از آنجایی که هر مدل ارزیابی، مجموعه ای از مقیاس ها و روش های گردآوری داده ها را دارد؛ عامل و متغیر جوامع (کنشگران) در ابعاد مفاهیم موثر پنج- اس در کتابخانه ی دیجیتالی اعم از قابلیت دسترس پذیری، ارتباط شیء دیجیتالی؛ قابلیت ایجاد، اثر بخشی، قابلیت توسعه پذیری، قابلیت استفاده مجدد، قابلیت اطمینان خدمات وجود دارد و با مدل دیجی کوال قابل ارزیابی است. در ابعاد مفاهیم موثر پنج- اس در کتابخانه ی دیجیتالی اعم از قابلیت دسترس پذیری، ارتباط شیء دیجیتالی؛ قابلیت ایجاد، اثر بخشی، قابلیت توسعه پذیری، قابلیت استفاده مجدد
۵۶۳۱.

بررسی وضعیت نشریات انتشاریافته در دانشگاه تهران از زمان تاسیس تا پایان سال 1394

نویسنده:
منبع: مطالعات دانش شناسی سال دوم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۸ 81 - 100

کلیدواژه‌ها: دانشگاه تهران نشریات نشریات علمی نشریات دانشگاهی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۰ تعداد دانلود : ۳۷۵
هدف: تعیین وضعیت (تعداد، موضوع، تغییرات،دوره انتشار، وب سایت، رتبه علمی-پژوهشی) نشریات منتشر شده در دانشگاه تهران از ابتدای تاسیس تا پایان سال 1394 است. روش: روش پژوهش، پیمایشی توصیفی است. جامعه آماری حدود600 عنوان نشریه انتشار یافته در دانشگاه تهران از آغاز تاسیس (1313) تا پایان سال 1394 است. روش نمونه گیری از نوع سرشماری است و کل جامعه آماری را شامل می شود. گردآوری داده ها با روش مطالعات کتابخانه ای و سیاهه برداری انجام شد و اطلاعات گردآوری شده در جدولی قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و نرم افزار SPSS انجام گرفته و در قالب نمودارهایی ارائه شده است. یافته ها: 256 نشریه دانشگاهی و 306 نشریه دانشجویی شناسایی شد. از 185 عنوان نشریه در حال انتشار، 8/48 درصد با موضوع علوم انسانی است . بیش از 52 درصد نشریات در حال انتشار دانشگاه رتبه علمی- پژوهشی دارد و32/8 درصد نشریات علمی پژوهشی مصوب را تشکیل می دهد. زبان غالب، فارسی ودوره انتشار تقریبا نیمی از مجلات دوفصلنامه و نیم دیگر فصلنامه است. قدیمی ترین نشریه دانشگاه، اکنون با نام تحقیقات دامپزشکی منتشر می شود. طولانی ترین عمر نشریات از دهه 50 و حدود 30 سال است. 76 درصد نشریات فعال، وب سایت دارند. بحث و نتیجه گیری: رشد منفی نشریات به خاطر اوضاع اجنماعی بود و سپس به دلیل فناوری های جدید ، انتشار مجلات، رشد چشمگیری داشت. به خاطر اهمیت انتشار نتایج علمی برای پژوهشگران، ایجاد وب سایت برای تمام نشریات ضروری است
۵۶۳۲.

روش ساخت و کاربرد حبر اسود در نسخه های خطی با تأکید بر رساله عمده الکتاب مضبوط در کتابخانه آستان قدس رضوی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره بیست و یکم پاییز ۱۳۹۷ شماره ۳ (پیاپی ۸۳) 3 - 27

کلیدواژه‌ها: مرکب مداد حبر لیقه عمده الکتاب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۱ تعداد دانلود : ۳۷۲
   هدف: در نسخه های خطی علاوه بر مداد یا مرکب، به دو نوع مرکب دیگر به نام حبر و لیقه اشاره شده است. در این مقاله با رجوع به نسخه های قرون اولیه اسلامی به ویژه رساله عمد ه الکتاب مضبوط در کتابخانه آستان قدس رضوی، تلاش شده است به ویژگی ها و تفاوت انواع مرکب پی برده شود. هدف اصلی مقاله حاضر، شناخت روش ساخت و کاربرد حبر اسود است. روش پژوهش: گرد آوری اطلاعات کتابخانه ای و اسنادی و در برخی موارد نیز برای اثبات صحت روش ها،  روش آزمایش به کار گرفته شده است. به همین دلیل، روش تحقیق ترکیبی از روش توصیفی و تجربی است. برای رسیدن به نتایج دقیق، ابتدا روش تهیه حبر اسود در نسخه های خطی شناسایی شده و در تطبیق با یکدیگر و به ویژه رساله عمد ه الکتاب قرار گرفت. سپس نتیجه به شکل آزمایشی ساخته و نتایج مشاهده شد. یافته های تحقیق: یافته های پژوهش نشان می دهد شیوه ساخت و کاربرد مرکّب های مداد، حبر و لیقه متفاوت است. حبرهای اسود با ترکیبات ثابت: مازو، زاج، صمغ و آب، دارای چهار شیوه ساخت و چهار کاربرد متفاوت هستند که در نگارش بر روی کاغذ، پوست، سنگ و سفال استفاده می شوند. نتیجه گیری: مقایسه متن نسخه های خطی عُمد ه الکتاب،  بَیانُ الصَناعات،  قَطَفُ الأزهار،  دُرُ المَکنون،   تُحَفُ الخَواص، صُبح الأعشی و کتاب آرایی در تمدن اسلامی   نشان داد در تمام منابع ذکر شده به غیر از عُمد ه الکتاب ، به دلایلی از قبیل نقص، پراکندگی و ترجمه اشتباه نمی توان به شیوه های ساخت و کاربرد انواع مرکب دست یافت.
۵۶۳۳.

مطالعه تعاملات میان رشته ای حوزه سیبرنتیک(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۸ پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳ (پیاپی ۱۱۱)

کلیدواژه‌ها: سیبرنتیک نقشه علمی نگاشت لایه ای علم شبکه هم رخدادی تعاملات میان رشته ای

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۹ تعداد دانلود : ۵۶۸
هدف:بررسی تعاملات میان رشته ای حوزه سیبرنتیک در پایگاه وب علوم در سال های 1986-2015 و ترسیم و تحلیل نقشه علمی آن. روش شناسی:با استفاده ازفنون علم سنجی کلیدواژه سیبرنتیک در دو فیلد عنوان یا موضوع در وب علوم جستجو شد. شناسایی حوزه های موضوعی دخیل در تولیدات علمی سیبرنتیک با ترسیم نقشه علمی به شیوه ""نگاشت لایه ای علم"" با نرم افزار پاژک و بررسی شبکه های استنادی حوزه های موضوعی استنادکننده با ترسیم شبکه هم رخدادی واژگان با استفاده از نرم افزار وی.او.اس.ویوئر انجام شد. یافته ها:حوزه سیبرنتیک از سه خوشه اصلی شامل هشت حوزه علوم رایانه، مدیریت، مهندسی، مهندسی برق، علوم عصبی، علوم اجتماعی، فیزیک، فناوری زیستی تشکیل شده است. علوم رایانه با 7 گروه نقش مرکزی دارد و دارای قوی ترین و بیشترین تأثیر در میان حوزه هاست. سه حوزه مدیریت، علوم رایانه و هوش مصنوعی،  مهندسی برق و الکترونیک بیشترین حوزه های موضوعی استنادکننده هستند. دو واژه ""سیستم"" و ""رویکرد"" از پر کاربردترین واژگان این حوزه به شمار می روند. نتیجه گیری:ساختار فکری حوزه سیبرنتیک با 8 حوزه اصلی و 49 گره وابسته حاکی از غنی بودن شبکه اطلاعاتی و گستردگی روابط میان رشته ای آن است. این نکته در سیاست گذاری های علمی و شناسایی روندهای جدید پژوهشی مفید خواهد بود.
۵۶۳۴.

تحلیل محتوای اسناد سیاست گذاری در حوزه کتابخانه های عمومی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۶ بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۱۰۰) 159-195

کلیدواژه‌ها: سیاست گذاری ملی کتابخانه عمومی تحلیل محتوا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۸ تعداد دانلود : ۴۶۵
هدف : هدف از این پژوهش تعیین مقوله ها و موضوعاتی است که در حوزه کتابخانه های عمومی جمهوری اسلامی ایران، موردتوجه سیاست گذاران ملی بود. این پژوهش در نظر دارد با تحلیل محتوای اسناد خط مشی گذاری، مسائلی را شناسایی کند که سیاست گذاران درصدد یافتن راه حل برای آن ها بوده اند. روش : این پژوهش از نوع پژوهش های کیفی است که با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی انجام شده است. جامعه و نمونه پژوهش شامل متن سیاست ها ، قوانین و مقرراتی است که در حوزه کتابخانه های عمومی به تصویب نهادهای سیاست گذار در جمهوری اسلامی ایران رسیده اند. در این خصوص، نُه مصوبه مهم که به طور خاص کتابخانه های عمومی را مدنظر قرار داده اند، مورد بررسی و تحلیل قرار می گیرد. برای کدگذاری نیز از نرم افزار تحلیل داده های کیفی MAXQDA استفاده شده است. به منظور تضمین صحت و قابلیت اعتماد این پژوهش از ملاک های اعتبار پذیری، قابلیت اطمینان، قابلیت انتقال و تأیید پذیری استفاده شد. یافته ها : یافته های پژوهش نشان داد که در اسناد مصوب برای پنج مسئله «سیاست های ترویج خواندن»، «مدیریت امور اداری و مالی کتابخانه های عمومی کشور»، «ساخت و توسعه کتابخانه های عمومی کشور»، «مدیریت ارائه خدمات کتابخانه ای در کتابخانه های عمومی کشور» و «تعیین بازیگران اداره کتابخانه های عمومی در کشور» مورد توجه قرار گرفته است. بررسی اسناد نشان داد که موضوع سیاست های ترویج خواندن در سند نهضت مطالعه مفید و مصوبه شورای فرهنگ عمومی درباره ترویج فرهنگ کتاب و کتاب خوانی مورد توجه بوده و بازیگران و ذی نفعان متعددی در این دو سند مورد توجه سیاست گذاران بوده است. سایر مصوبات، سه موضوع دیگر را تحت پوشش قرار داده اند. همچنین، نقش بازیگران و ذی نفعان مختلف در ارتباط با کتابخانه های عمومی، طبق مفاد مصوبات، بررسی و طبقه بندی شد.
۵۶۳۵.

نقش محصولات اطلاعاتی معرفی شده توسط کتابداران کتابخانه ملی(ج.ا.ا) براطلافرینی کاربران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۳۰ بهار ۱۳۹۸ شماره ۱ (پیاپی ۱۱۷) 111 - 127

کلیدواژه‌ها: اطلافرینی کارآفرینی اطلاعاتی کسب و کار اطلاعاتی کسب و کار الکترونیک فناوری اطلاعات

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۸ تعداد دانلود : ۶۵۹
هدف: بررسی نقش محصولات اطلاعاتی معرفی شده توسط کتابداران کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران بر اطلافرینی کاربران.<br /> روش شناسی: پژوهش کاربردی حاضر به روش پیمایشی–تحلیلی انجام شد. براساس جدول مورگان (با80% ضریب اطمینان) از میان 320 نفر از کتابداران کتابخانه ملی، 94 نفر با نمونه گیری تصادفی ساده به منظور تکمیل پرسشنامه انتخاب شدند که درنهایت 92 نفر پرسشنامه ها را تکمیل کردند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه پژوهشگرساخته استفاده شد. روایی پرسشنامه نیز با استفاده از روایی محتوایی نشان داد که متخصصان در روش کیفی، روایی محتوایی را تأیید کردند و در بخش کمّی، ضریب نسبی روایی محتوایی برای هر یک از پرسش ها بالاتر از 49/0 گزارش شد. همچنین شاخص روایی محتوایی برای پرسشنامه نیز برابر 92/0 بوده است. پایایی آن نیز بر اساس ضریب آلفای کرونباخ برابر با 97/0 سنجیده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها نیز از آمار توصیفی میانگین و آمار استنباطی آزمون تی تک متغیری» بهره گرفته شد.<br /> یافته ها: با توجه به نظر کتابداران نقش مؤلفه های محصولات اطلاعاتی بر اطلافرینی کاربران (61%)، محصولات اطلاعاتی بر راه اندازی پیشه های اطلافرینی (62%)، زیرساخت های اطلاعاتی و فناورانه بر اطلافرینی کاربران (64%)، و زیرساخت های فناورانه بر راه اندازی حرفه های اطلاعاتی (66%) است که همگی بیانگر آن است که معرفی محصولات اطلاعاتی توسط کتابداران بر اطلافرینی کاربران تا حد زیادی (در حدود 63%) نقش دارند.<br /> نتیجه گیری: با توجه به اهمیت کتابخانه ها به عنوان کانون فرهنگی- آموزشی در اشاعه فرهنگ کارآفرینی و کار اطلاعاتی باید کتابداران طوری آموزش داده شوند که بتوانند کاربران را با فناوری های روز آشنا کنند و کار با اطلاعات و نحوه استفاده و ارائه و عرضه اطلاعات و محصولات اطلاعاتی را به آنها آموزش دهند تا به اشتغال زایی و ایجاد کسب وکار الکترونیک و درنهایت درآمدزایی مستقل برای کاربران کتابخانه ها منجر شود.
۵۶۳۶.

واکاوی کاربست نظریه سطوح یکپارچه در نظام های سازمان دهی دانش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۸ زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۱۱۲) 11 - 29

کلیدواژه‌ها: سطوح یکپارچه رده بندی اصطلاح نامه سازمان دهی دانش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۰۱ تعداد دانلود : ۶۹۴
هدف: تشریح نظریه سطوح یکپارچه و کاربست آن در سازمان دهی دانش و طراحی نظام های بازیابی اطلاعات است. یافته ها: رده بندی سطوح یکپارچه در نظام سازمان دهی دانش براساس موجودیت ها و پدیده ها صورت می گیرد. پدیده های جهان در فرانمای این رده بندی براساس توالی طبیعی سطوح یکپارچه فهرست می شوند؛ در اصطلاحنامه ها نیز می توان علاوه بر روابط اعم، اخص، و همبسته، روابط سلسله مراتبی جدیدی را برمبنای دیدگاه سطوح یکپارچه شناسایی کرد. نتیجه گیری: سطوح دانش براساس نظریه سطوح یکپارچه قابل تشریح و تبیین است. کاربست نظریه های فلسفی و علمی مبنای مناسبی برای پژوهش بیشتر در حوزه سازمان دهی دانش فراهم می کند و افق های نوینی را فراروی مطالعات این حوزه  قرار می دهد.
۵۶۳۷.

نقش و جایگاه "مستندسازی" در مدل های عمومی مدیریت دانش: رویکردی تحلیلی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۲۹ تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ (پیاپی ۱۱۴) 117 - 132

کلیدواژه‌ها: مستندسازی مدیریت دانش مدل های عمومی مدیریت دانش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۷ تعداد دانلود : ۵۶۱
هدف: بررسی نقش و جایگاه مفهوم مستندسازی در مدل های عمومی مدیریت دانش. روش شناسی: با روش مرور نظام مند کیفی مدل ها، برای تحلیل، شش مدل شناخته شده مدل های عمومی مدیریت دانش انتخاب شدند. یافته ها: در تمامی مدل های عمومی مدیریت دانش، به مفهوم مستندسازی توجه شده است؛ سه مدل "هیکس"، "بک من"، و "بکوویتز و ویلیامز" به طور مستقیم و سه مدل "مک الروی"، "هفت سی"، و "نوناکا و تاکچی" به طور غیرمستقیم به این مفهوم اشاره کرده اند. مدل "نوناکا و تاکچی" تنها مدلی است که توجه به عنصر مستندسازی در آن، دو مرحله را دربرمی گیرد. نتیجه گیری: محل استقرار عنصر مستندسازی در مدل های عمومی مدیریت دانش را می توان بازتاب نوع نگاه طراحان مدل به بحث متناسب بودن جایگاه یک جزء (مستندسازی) در یک کل واحد (مدل مدیریت دانش) قلمداد کرد.
۵۶۳۸.

رده بندی های مردمی در مقابل واژگان مهار شده: رویکردهای نظری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات دوره ۳۳ زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۹۲) 945-962

کلیدواژه‌ها: رده بندی های مردمی فوکسونومی ها برچسب های اجتماعی واژگان مهار شده نظریه اجتماعی انتقادی سازه گرایی اجتماعی نسبی گرایی مهمان نوازی و واسازی از دیدگاه دریدا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۵ تعداد دانلود : ۵۲۴
مرور نوشتارهای معرفت شناختی و شناسایی رویکردهای نظری مربوط به رده بندی های مردمی و مقایسه آنها با مبانی نظری واژگان مهار شده هدف این مقاله است. روش پژوهش کتابخانه ای است. با مرور نوشتارها، رویکردهای نظری مربوط به رده بندی های مردمی یعنی نظریه اجتماعی انتقادی، سازه گرایی اجتماعی، نسبی گرایی، واسازی و مهمان نوازی دریدایی شناسایی، نقد و بررسی و با مبانی نظری واژگان مهار شده مقایسه شده است. در رویکردهای نظری بررسی شده بر این نکته تأکید شده است که افراد و کاربران از تجارب و دانش های متفاوتی برخوردار هستند، بنابراین مفاهیمی متفاوت در ذهن آنها شکل گرفته است و از واژه هایی متفاوت برای بیان این مفاهیم استفاده می کنند که به طور نسبی از یک کاربر تا کاربر دیگر متفاوت است. این تنوع مفاهیم در قالب نظام رده بندی های مردمی قابلیت بروز دارد. اما در نظام واژگان مهار شده فقط مفاهیمی که در ذهن فهرست نویس یا مستند ساز وجود دارند قابلیت بروز دارند که ممکن است با مفاهیمی که در ذهن کاربران هستند متفاوت باشند. از طرف دیگر، نسبی بودن می تواند مسأله عدم یکدستی را به وجود بیاورد و برای رده بندی های مردمی یک نقطه ضعف تلقی می شود، در حالیکه در واژگان مهار شده یکدستی مورد توجه قرار گرفته است و از نقاط قوت این نظام محسوب می شود. نتیجه گیری اینکه رویکردهای نظری بررسی شده می توانند مبنای نظری مناسبی را برای قضاوت درباره قابلیت ها، ویژگی ها، مزایا و معایب رده بندی های مردمی و مقایسه آنها با واژگان مهار شده فراهم کند.
۵۶۳۹.

تحلیل محتوای اینفوگرافی هایی با موضوع خواندن بر مبنای مدل ارتباطی لاسول(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی دوره ۲۶ زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴ (پیاپی ۱۰۳) 629-664

کلیدواژه‌ها: خواندن اینفوگرافی مدل ارتباطی لاسول پینترست تحلیل محتوا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۵ تعداد دانلود : ۳۱۵
هدف: اینفوگرافی ها از جمله رسانه ها ی ارتباطی و اطلاعاتی قدرتمند در تعامل انسان و اطلاعات و انتقال موفق پیام ها قلمداد می شوند. هدف پژوهش حاضر تحلیل محتوای اینفوگرافی هایی با موضوع خواندن که در وبگاه پینترست منتشر شده بر اساس مدل ارتباطی لاسول به منظور دستیابی به شناخت عمیقی از این رسانه ها است. روش: پژوهش حاضر از نوع کیفی است که در آن از روش تحلیل محتوای کیفی با رویکرد استقرایی استفاده شده است. جامعه پژوهش حاضر متشکل است از 30 اینفوگرافی با موضوع خواندن که بر اساس نمونه گیری هدفمند انتخاب شد. با استفاده از نرم افزار تحلیل داده های کیفی MAXQDA2020 ، کدگذاری و تجزیه و تحلیل اینفوگرافی ها و ترسیم ابرِ واژگانی انجام شد؛ سپس، بر اساس کدهای ایجادشده، مدل های نظری گوناگون، و همچنین مدل های سلسله مراتبی برای تشکیل جدول مؤلفه ها و مقوله ها ساخته شد. در نهایت، مخاطب، محتوا و نقش اینفوگرافی ها در ترویج خواندن شناسایی شد. یافته ها: اینفوگرافی های منتشر شده در قلمروی خواندن عمدتاً در زمینه فواید و اهمیت خواندن، دلایل علمی برای خواندن، شیوه های علاقه مند کردن کودک به خواندن، روش هایی برای چگونه خواندن با کودک و نظایر آن بودند. نقش اینفوگرافی ها شامل آگاهی بخشی، اطلاع رسانی، هدایت کنندگی، مروّج و مبلّغ بودن است. مدل مخاطب این پژوهش نشان داد که اغلب مخاطبان اینفوگرافی های خواندن والدین هستند. مدل محتوا اطلاعات غنی و سودمندی را در اختیار والدین به منظور ترویج خواندن در میان کودکان می گذارد. مدل تأثیر نشان دهنده نقشی است که اینفوگرافی های خواندن برای مخاطبان خود ایفا می کنند. اصالت/ارزش: طرح پژوهش حاضر بر مبنای مدل ارتباطی لاسول در پی شناخت مخاطب، محتوا و تأثیر اینفوگرافی های خواندن بود. اینفوگرافی های ایستا در این پژوهش مورد توجه قرار گرفت. بنابراین، این پژوهش مسیر تازه ای برای اکتشاف اینفوگرافی ها به منزله رسانه های اطلاعاتی جذاب و تأثیرگذار در زمینه های موضوعی مختلف باز می کند.
۵۶۴۰.

تلگرام ابزاری نوین در ارائه خدمات مرجع مجازی: تحلیل محتوای پرسش های مطرح شده از طریق تلگرام مرجع مجازی کتابخانه ملی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات دوره ۳۰ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲ (پیاپی ۱۱۸) 81 - 95

کلیدواژه‌ها: پرسش مرجع مرجع مجازی پیام رسان تلگرام کتابخانه ملی ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۹۵ تعداد دانلود : ۴۲۰
هدف: استفاده از ابزارهای نوین برای ارائه خدمات مرجع به کاربران کتابخانه ملی و بررسی میزان استقبال از این ابزار و پوشش آن و نیز دامنه موضوعی پرسش ها. روش شناسی: جامعه پژوهش، تمامی سؤالات مطرح شده از طریق درگاه تلگرام مرجع مجازی کتابخانه ملی در بازه زمانی دو ساله (مهر 1395- مهر 1397) است که شامل 2719 پرسش است. یافته ها: بیشترین و کمترین سؤالات مطرح شده براساس تقسیم بندی ویلیام کتس مربوط به سؤالات تجسس ویژه با 76/38% و پژوهشی با 25/11% است. بیشترین رویکرد موضوعی سؤالات پژوهشی و تجسس ویژه براساس رشته تحصیلی مربوط به گروه علوم انسانی با 35/67% و کمترین آن مربوط به گروه علوم پزشکی با 39/1% است. پرسش درباره اداره عضویت (41/26%) و امکانات کتابخانه برای افراد خاص و پیشنهاد برای خرید کتاب (هر دو با 76/0%) در بخش سؤالات راهنما و ارجاع آماده بیشترین و کمترین موضوعات مورد نیاز و علاقه کاربران بوده اند. نتیجه گیری: براساس یافته های پژوهش، به نظر می رسد که در حال حاضر تلگرام می تواند یکی از کار آمدترین و سریع ترین ابزارها برای پرسش مرجع از کتابداران باشد و در مقایسه با سایر روش های ارتباطی مرجع مجازی، استقبال از این روش بسیار بالاتر است. استفاده از کتابداران با تخصص های موضوعی برای پاسخ گویی به سؤالات کاربران نیز ضروری به نظر می رسد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان