درخت حوزه‌های تخصصی

در سال های اخیر، مخاطبان به مقولة کتاب الکترونیک توجه ویژه ای کرده اند، اما به مفهوم قیمت گذاری در محصولات حوزة صنعت نشر کمتر توجه شده است. معمولاً، ناشرانْ قیمت کتاب ها را مشخص و با استفاده از فرمول ثابت و بدون نظارت ارگان خاصی تعیین می کنند. از سوی دیگر، قیمت گذاری صحیح کتاب الکترونیک بر اساس ویژگی های منحصربه فرد بازار آنْ نقش شایانی در موفقیت متولیان نشر و عرضه کنندگانِ این صنعت رو به رشد خواهد داشت. از این رو، در این مقاله به بررسی مفهوم قیمت، استراتژی های پیشرفته، و مدل های قیمت گذاری پرداخته شده و نهایتاً مدل پیشنهادی با الگو گرفتن از دو مدل اصلی قیمت گذاری مدل قیمت گذاری عمده فروشی (ناشران) و مدل نمایندگی (آژانس) و جرح و تعدیل آن، با توجه به شرایط و قوانین حاکم بر این حوزه در کشور، ارائه شده است.

هدف: حضور وب سایت های تخصصی و دانشگاهی در محیط وب دلیلی بر اعتبار این گونه وب سایت ها در محیط وب است . هدف اصلی این پژوهش تحلیل میزان حضور دانشگاه های پایتخت های کشورهای جهان اسلام در محیط وب می باشد. روش: روش پژوهش حاضر، روش تحلیل پیوندها است که یکی از روش های وب سنجی محسوب می شود. در این مقاله خود پیوندی، مجموع پیوندها، و مجموعه صفحات نمایه شده در موتور کاوش جهت بررسی حضور وب سایت های دانشگاه های پایتخت های جهان اسلام در محیط وب بررسی گردید. جامعه پ ژوهش حاضر 204 وب سایت بود که به دلیل عدم دسترسی به اطلاعات برخی از آن ها فقط 173 وب سایت مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: پس از بررسی شاخص های وب سنجی مورد نظر، بررسی یافته ها نشان داد که وب سایت دانشگاه های کشور ترکیه (آنکارا)، با توجه به شاخص های مطالعه شده در این مقاله بیش ترین حضور را در بین 10 وب سایت برتر دانشگاه های مورد مطالعه داشته اند. بررسی نتایج همچنین نشان داد که میزان حضور دانشگاه های ایران میان دانشگاه های برتر کشورهای اسلامی در محیط وب کمرنگ است

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین سرمایه فرهنگی والدین و میزان استفاده فرزندان از مواد کتابخانه ای در بین کاربران کتابخانه های عمومی استان خراسان جنوبی بوده است. روش : روش پژوهش، پیمایشی و از نوع کاربردی است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه اعضای کتابخانههای عمومی نهادی شهری زیر پوشش اداره کل کتابخانه های عمومی خراسان جنوبی بوده که در زمان اجرای پژوهش (مهر ماه 1392) عضو فعال کتابخانه بودند و در محدوده سنی 15-30 سال قرار داشتند. حجم کل جامعه آماری حدود 15.500 نفر بود و حجم نمونه بر اساس جدول کرجسی و مورگان تعداد 377 نفر تعیین شد. در این پژوهش از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای استفاده شد. در مرحله اول 11 شهرستان استان خراسان جنوبی به عنوان خوشه ها در نظر گرفته شدند. در مرحله دوم، در هر یک از 13 کتابخانه برگزیده شده به تعداد مساوی 29 نفر به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند و پرسشنامه ها بین آنها توزیع گردید. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. در مجموع 317 پرسشنامه بازگردانده شد، ولی فقط 292 پرسشنامه کامل بود که مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که بیشترین استفاده پاسخگویان در میان انواع مختلف مواد کتابخانه ای مربوط به کتاب های تخصصی رشته تحصیلی شان بود. همچنین پاسخگویان از کتاب های مرجع نسبت به سایر مواد کتابخانه ای کمتر استفاده می کردند. بین سرمایه فرهنگی غیرمادی والدین و میزان استفاده فرزندان از مواد کتابخانه ای رابطه معناداری وجود داشت اما بین سرمایه فرهنگی نهادینه شده والدین و میزان استفاده فرزندان از مواد کتابخانه ای و نیز بین سرمایه فرهنگی مادی والدین و میزان استفاده فرزندان از مواد کتابخانه ای رابطه معناداری وجود نداشت. همچنین نتایج نشان داد متغیرهای جنسیت و سطح تحصیلات پاسخگویان بر رابطه بین سرمایه فرهنگی غیرمادی، مادی و نهادینه شده والدین و میزان استفاده فرزندان از مواد کتابخانه ای تأثیری نداشتند. اصالت/ارزش: نتایج پژوهش حاضر می تواند در برنامه ریزی فرهنگی کشور، و نیز برنامه ریزی خدمات به کاربران توسط نهاد کتابخانه های عمومی کشور مورد استفاده قرار گیرد.

هدف: در این پژوهش، وضعیت کتابخانه های عمومی استان همدان با شاخص های سند چشم انداز نهاد کتابخانه های عمومی کشور در افق ایران 1404 مقایسه شده است. روش: پژوهش حاضر با روش تطبیقی انجام شده است. ابزار گردآوری داده ها یک سیاهه وارسی است که بر اساس آن، آمار کشورهای برتر جهان در شاخص های منابع، فضا، عضو، امانت و کارکنان استخراج و با آخرین آمار کتابخانه های عمومی استان همدان مقایسه شد. یافته ها: کتابخانه های عمومی استان همدان در پنج شاخص منابع، فضا، عضو، امانت و کارکنان با سند چشم انداز فاصله زیادی دارند. برای رسیدن به سند چشم انداز باید در شاخص منابع 5176927 کتاب، در شاخص فضا 73 کتابخانه، در شاخص عضو 429764 عضو، در شاخص امانت 7743877 امانت و در شاخص کارکنان 636 کارمند به کتابخانه های عمومی استان همدان اضافه شود. اصالت/ارزش: مقایسه وضعیت کتابخانه های عمومی استان همدان با سند چشم انداز، تصویر روشنی از وضعیتِ موجود این کتابخانه ها ارائه کرده است تا مسئولان و دست اندرکاران به رفع نواقص و کسری های احتمالی بپردازند.

این پژوهش با هدف شناسایی و اولویت بندی شاخص های ارزیابی کیفیت نمایه های تخصصی معتبر در شش حوزه موضوعی فنی و مهندسی، علوم کشاورزی، علوم انسانی، علوم پایه، پزشکی و هنر انجام شده است. برای شناسایی شاخص ها، ابتدا مطالعات کتابخانه ای جامعی بر متون صورت پذیرفت و شاخص های مرتبط شناسایی شد. سپس، این شاخص ها به دو گروه شاخص های مربوط به ارزیابی کیفیت نمایه های تخصصی ""چاپی"" و ""الکترونیکی"" تقسیم شد. در مجموع ۴۶ شاخص برای ارزیابی کیفیت نمایه-های تخصصی چاپی و ۹۱ شاخص برای ارزیابی کیفیت نمایه های تخصصی الکترونیکی به دست آمد که برخی از این شاخص ها در هر دو شکل نمایه ها (چاپی و الکترونیکی) مشترک بود. سپس با مطالعه متون و بهره گیری از نظرات صاحبنظران، ابعاد و قابلیت های هر یک از این شاخص ها شناسایی شد. پس از شناسایی این ابعاد، کلیه شاخص ها با توجه به ابعاد و قابلیت هایشان در طبقات جداگانه ای قرار گرفت و از شاخص های شناسایی شده، پرسشنامه هایی تدوین شد و جهت اولویت بندی بر اساس میزان اهمیت، در اختیار تعدادی از افراد در هر یک از حوزه های موضوعی شش گانه قرار گرفت. نتایج این پیمایش به صورت جداول و نمودار ارائه شد. بررسی ها نتایج نشان داد، بین امتیازاتی که به وسیله صاحب نظرانِ شش حوزه موضوعی فنی و مهندسی، علوم کشاورزی، علوم انسانی، علوم پایه، پزشکی و هنر در خصوص میزان اعتبار شاخص های ارزیابی کیفیت نمایه های تخصّصی ""چاپی"" و ""الکترونیکی"" داده شده, تفاوت معنی داری وجود ندارد. این در حالی است که بین نظرات این شش گروه صاحب نظران در خصوص میزان اهمیّت شاخص های ارزیابی کیفیت نمایه های تخصّصی چاپی و الکترونیکی تفاوت معنی داری وجود دارد.

هدف از این مقاله معرفی چندی از بزرگترین ارائه دهندگان خدمات کتاب های گویا و معرفی ویژگی های مجموعه و محصولات و مدل های ارائه محصول است. با بررسی متون و وب سایت های این مؤسسات اطلاعات مورد نیاز گردآوری و با رویکرد مقایسه ای ارائه شده است. مؤسساتی که در این بررسی حضور داشته اند شامل آدیبل، اوردرایو، نت لایبریری، پلی اوی، و تامبل تاکینگ بوکز بوده و در ادامه به معرفی اجمالی چند مؤسسه ی دیگر نیز پرداخته شده است. ویژگی هایی که این مقایسه بر مبنای آنها شکل گرفته عبارت اند از مجموعه، موضوع و سبک، شرکای انتشاراتی و سایر تأمین کنندگان محتوا، محتوا، گزینه های خرید و اجاره، اجزای هزینه، فرمت های فایل، گزینه های پخش، و امکان ادغام با دیگر مجموعه های کتابخانه، سیستم ها و خدمات.

هدف: این پژوهش درصدد بررسی و تحلیل وضعیت موجود پژوهش سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی به عنوان یکی از بزرگ ترین مراکز کتابخانه ای و آرشیوی ایران است. برای این منظور، وضعیت موجود پژوهش این سازمان از چهار بعد برنامه راهبردی یعنی نگرشی، سیاست گذاری، مدیریتی و نیروی انسانی از دیدگاه کارشناسان ارشد این سازمان مورد بررسی قرار گرفته است. روش شناسی پژوهش: این پژوهش از نوع کاربردی است و باروش پیمایشی انجام شد. جامعه پژوهش دربرگیرنده کارشناسان ارشد سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی است که تعدادشان در زمان انجام پژوهش (مرداد 1389) 34 نفر بود. برای گردآوری اطلاعات و نظرسنجی از افراد جامعه پژوهش، از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. یافته ها: داده های این پژوهش نشان داد که در مجموع، رضایت نسبی از برنامه های توسعه پژوهش (با توجه به 4 بعد نگرشی، سیاست گذاری، مدیریتی و نیروی انسانی) در این سازمان وجود دارد. از نظر نگرشی، وجود نگاه مثبت کارشناسان ارشد به مقوله پژوهش فرصت مغتنمی برای توسعه پژوهش است. همچنین یافته ها نشان داد که یکی از مهم ترین مشکلات و مسائل موجود در راه پژوهش در این سازمان ، ضعف در بعد سیاست گذاری است و نظرهای اعلام شده در این مورد نشان دهنده مشکلاتی است که در زمینه بهبود عملکرد سیاست پژوهشی در سازمان وجود دارد. همچنین با وجود مسائل مدیریتی که در امر پژوهش در سازمان وجود داشته است، رضایت نسبی کارشناسان ازکمیت و کیفیت طرح های پژوهشی می تواند نویدی برای امکان تغییر در ساختار پژوهشی باشد. با این حال، برخی از مشکلات سازمان در زمینه پژوهش می توان به کمبود بودجه پژوهشی و تعرفه های پایین پژوهشی، لزوم فراهم آوری تسهیلات و شرایط پژوهشی مناسب، لزوم تشویق پژوهشگران به انتخاب و اجرای طرح های پژوهشی، چالش های موجود در معرفی دستاوردهای پژوهشی، ناکارآمدی ساختار اداری پژوهش، مشکلات مربوط به انتشار یافته های پژوهش و عدم اجرای آنها، عدم تخصیص امکانات و تجهیزات مناسب برای پیشبرد امور پژوهش و عدم وجود محیط مناسب برای توسعه پژوهش، اشاره کرد. در رابطه با نیروی انسانی پژوهشگر نیز کارشناسان ارشد سازمان معتقدند سازمان در جذب پژوهشگران خارج سازمانی و تعامل با سایر نهادها و موسسات پژوهشی آنچنان که انتظار می رود موفق عمل نکرده است. همچنین در رابطه با ارتقاء کارکنان، نوعی نارضایتی از تاثیر کم پژوهش و فعالیت های پژوهشی در این زمینه مشاهده می شود؛ به ویژه با توجه به این نکته که برخی از سازمان های مشابه، پست هیأت علمی و امتیازات ویژه ای برای پژوهشگران خود در نظر گرفته اند. نتیجه گیری: نگاهی همه جانبه به پژوهش در سازمان ها و مراکز اطلاعاتی بزرگ در راستای تدوین برنامه راهبردی الزامی به نظر می رسد. به همین دلیل توجه به ابعاد چهارگانه نگرشی، سیاست گذاری، مدیریتی و نیروی انسانی در تدوین برنامه راهبردی پژوهش به عنوان ابعاد مهم در توسعه پژوهش در این سازمان ها پیشنهاد می شود.

روند استفاده از یادگیری الکترونیکی در آموزش عالی رو به افزایش است. دانشگاه پیام نور نیز همانند بسیاری از دانشگاهها به دنبال استفاده و توسعه یادگیری الکترونیکی است. در مؤسساتی که بدنبال راه اندازی یادگیری الکترونیکی هستند و برای پذیرش مؤثر و توسعه یادگیری الکترونیکی تلاش می کنند، شناسایی نگرش و انگیزش اساتید اهمیت قابل ملاحظه ای دارد. هدف از انجام این تحقیق بررسی و تحلیل نگرش و عوامل مشوّقاعضای هیئت علمی و مدرسان دانشگاه پیام نور برای تدریس در دوره های یادگیری الکترونیکی می باشد. این تحقیق از نوع کاربردی و غیر آزمایشی می باشد که به روش توصیفی- همبستگی انجام گرفته است. جهت گردآوری اطلاعات از پرسشنامه مدون استفاده گردید. جامعه آماری این تحقیق اعضای هیئت علمی و مدرسان مدعو دانشگاه پیام نور استان اردبیل )600 (S= می باشند که 160 نفر با استفاده از نمونه گیری تصادفی و آماره کوکران به عنوان اعضای نمونه مورد مطالعه انتخاب شدند. نتایج تحقیق نشان داد که نگرش اکثر پاسخگویان نسبت به یادگیری الکترونیکی مثبت و مساعد بود و در نتیجه تحلیل عاملی، چهار عامل بهبود اثربخشی آموزشی در کاربرد یادگیری الکترونیکی، برقراری ارتباط دو سویه مدوام بین مدرس و دانشجو، حمایت معنوی و قانونی از درون داد و برون داد نظام یادگیری الکترونیک، تلفیق دوره های آموزشی سنتی با آموزش الکترونیکی به عنوان عوامل نگرش استخراج گردیدند. همچنین، علاقه شخصی مدرس برای استفاده از فنّاوری اطلاعات، یادگیری بیشتر مدرسان (توسعه حرفه ای)، و مشارکت در یادگیری الکترونیکی به عنوان عاملی برای ارتقاء شغلی مهمترین عوامل مشوّق اساتید بودند.

انتخاب استراتژی مناسب مدیریت دانش به عنوان یکی از مهمترین عوامل موفقیت پیاده سازی مدیریت دانش یاد شده است. انتخاب استراتژی مدیریت دانش یک مسئله تصمیم گیری است که نیاز به ملاحظه تعدادی عوامل پیچیده دارد. در ارزیابی و انتخاب استراتژی مناسب مدیریت دانش ، عوامل مختلفی در سازمان باید مورد توجه قرار بگیرند. این در حالی است که عوامل شناسایی شده و نحوه تاثیر آنها بر استراتژی مدیریت دانش در ذات خود دارای ابهام می باشند. در این پژوهش ابتدا مروری بر مبانی نظری تحقیق در ارتباط با استراتژی های مختلف مدیریت دانش شده و عوامل تاثیر گذار بر انتخاب استراتژی مدیریت دانش سازمانی از چارچوب ها و مدل های مفهومی موجود استخراج شده اند. نحوه تاثیر این عوامل بر انتخاب استراتژی مدیریت دانش از طریق دلفی فازی استخراج شده است. سپس یک سیستم خبره فازی جهت انتخاب استراتژی مناسب مدیریت دانش با توجه به عواملی که بر استراتژی مدیریت دانش تاثیر دارند ، طراحی شده است. عواملی که در این سیستم بر انتخاب استراتژی مدیریت دانش در سازمان تاثیر گذار هستند شامل موارد : استراتژی عمومی کسب و کار، ساختار سازمانی ، عوامل فرهنگی ، استراتژی های فناوری اطلاعات ، استراتژی های مدیریت منابع انسانی، سطح اجتماعی سازی، انواع دانش و فرآیندهای خلق و انتشار آن می باشند. با توجه به عوامل تاثیر گذار شناسایی شده بر استراتژی های مدیریت دانش ، استراتژی نهایی بر اساس طیفی از انسان گرایی تا سیستم گرایی و با هدف حفظ توازن سطح دانش آشکار و ضمنی سازمان پیشنهاد می شود. عملکرد سیستم طراحی شده با اطلاعات مربوط به سه سازمان ایرانی مورد تست و ارزیابی قرار گرفته است.

هدف : پژوهش حاضر با هدف تعیین تأثیر کتاب درمانی بر مهارت های اجتماعی دختران و پسران 12-7 سال اعضای فعال کتابخانه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان انجام گرفته است. روش : این مطالعه از نوع پژوهش های کاربردی است و به روش تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل انجام شده است. 60 عضو فعال کتابخانه با به کارگیری روش نمونه گیری غیرتصادفی هدفمند، انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه مهارت های اجتماعی «گرشام و الیوت» (1999) بود. جلسات کتاب درمانی بر روی گروه آزمایش به مدت 14 جلسه 45 دقیقه ای، دو بار در هفته اجرا شد. یافته ها : نتایج حاصل به وسیله آزمون t مستقل بررسی شد و یافته های حاصل در سطح معناداری (0.05 p<) نشان داد که کتاب درمانی بر مهارت های اجتماعی کودکان به طور کلی و در ابعاد همکاری، همدلی، خویشتن داری و ابراز وجود مؤثر بوده و بین میزان تأثیر این جلسات بر مهارت های اجتماعی دختران و پسران، تفاوت معناداری وجود نداشته است. نتیجه گیری : با توجه به یافته های پژوهش، می توان از جلسات کتاب درمانی به عنوان روش ارتقای سطح ابعاد مختلف مهارت های اجتماعی کودکان بهره گرفت و آن را در مراکز مختلف مانند مدارس، مراکز پیش دبستانی، مهدهای کودک، کانون پرورش فکری و ... به کار برد.  

هدف : هدف از این پژوهش بررسی و مصورسازی ساختار فکری حوزه موضوعی ترمودینامیک بر اساس بروندادهای دانشمندان ایرانی این حوزه در بازه زمانی 1369 تا 1388 (1990 تا 2009) است. روش: جامعه این پژوهش را کل ارجاعات انتشارات ایرانیان در این حوزه تشکیل می دهد . نمونه پژوهش نیز 1 درصد بالای نویسندگان پایه این حوزه هستند. این پژوهش علم سنجی با رویکرد تحلیل هم استنادی نویسنده صورت گرفت و برای تحلیل جایگاه شبکه ای نویسندگان پایه نیز، از روش تحلیل شبکه های اجتماعی استفاده شد. یافته ها: نتایج این پژوهش ارائه تصویر کلانی از شالوده های فکری این حوزه به صورت تصویری و تحلیل آن است. بر این مبنا سعی شد نویسندگان پایه و مرجع این حوزه بر اساس شاخص تحلیل شبکه های اجتماعی چون مرکزیت، تازگی، ماجولاریتی، سیلهوئت و تراکم و همچنین شاخص های زمانی و استنادی تحلیل شوند.

هدف: این پژوهش با هدف شناخت مشکلات و چالش های موجود برای نگارش پایان نامه در مقطع کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی انجام شده است. روش شناسی: جامعه آماری پژوهش تمامی دانشجویان علم اطلاعات و دانش شناسی هستند که در یکی از دانشگاه های شهر تهران در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی در مقطع کارشناسی ارشد، در بازه زمانی 1386 - 1391 پایان نامه نوشته اند. با استفاده از نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی،20 نفر از آنها به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. پژوهش با استفاده از رویکرد کیفی و روش مطالعه موردی جمعی انجام و داده های پژوهش با استفاده از ابزار مصاحبه گردآوری شده است و از طریق روش تحلیل محتوای کیفی و داده بنیاد تحلیل شده اند. یافته ها: یافته ها نشان می دهد که دانشجویان در بخش های مختلف پایان نامه شامل: انتخاب موضوع، پروپوزال نویسی، تدوین پنج فصل پایان نامه (کلیات پژوهش، پیشینه پژوهش و مبانی نظری، روش شناسی، یافته های پژوهش، بحث و نتیجه گیری)، نگارش متن پایان نامه، اخلاق پژوهش، استاد راهنما و مشاور مشکل دارند. اصالت اثر: با توجه به اهمیت پایان نامه ها، برای ارتقای سطح کیفی آنها، نیاز است تا چالش های پایان نامه نویسی از دیدگاه اصلی ترین پدیدآورندگان آن یعنی دانشجویان بررسی شود. این پژوهش با استفاده از روش کیفی به بیان شرایط موجود پایان نامه نویسی در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی می پردازد تا بتوان به رفع موانع پرداخت.

هدف پژوهش: هدف پژوهش، ارزیابی میزان تأثیر ابزارهای فناوری اطلاعات در اجرای مدیریت دانش در بانک تجارت است. روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش پیمایشی از نوع همبستگی و ازنظر هدف، کاربردی بوده که بر اساس نظرات 75 کارشناس از بانک تجارت، انجام گرفته است. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ی 34 سؤالی بود که با نرم افزار آماری SPSS20 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. برای تجزیه وتحلیل داده ها، از روش آمار توصیفی- استنباطی با آزمون T یک نمونه ای استفاده شد. یافته ها: میان ابزارهای فناوری اطلاعات در تولید و کسب دانش، ذخیره و پردازش، اشتراک و به-کارگیری دانش، رابطه معنی داری وجود دارد. نتیجه گیری: استفاده از ابزارهای فناوری اطلاعات نظیر اتوماسیون اداری، اینترنت، سامانه های نظام پیشنهادها، پست الکترونیکی و ویدئو کنفرانس و جز آن، در اجرای بهتر فرایند مدیریت دانش مؤثر است.

فعالیت کتابخانه ها در یک محیط رقابت آمیز، آنها را ملزم به اثبات سودمندی خود برای کاربران و مسئولان، و ارزیابی و مقایسه مداوم امتیازات رسانه های چاپی و الکترونیکی می کند. در این میان روش های ارزیابی اقتصادی مانند تحلیل هزینه سودمندی و هزینه- اثربخشی، به دلیل بررسی ابعاد مختلف مجموعه (همچون هزینه های صرف شده و میزان استفاده به عمل آمده از مجموعه) روش های مناسبی برای سنجش و ارزیابی مجموعه می باشند. هدف پژوهش حاضر کشف میزان استفاده و هزینه- اثربخشی کتاب های انگلیسی چاپی و الکترونیکی دانشگاه تهران با بهره گیری از آمارهای استفاده و هزینه های خرید این دو نوع قالب کتاب های انگلیسی در سال 2011 میلادی می باشد. کتاب های انگلیسی چاپی خریداری شده در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در سال 1389، و دو مجموعه کتاب های انگلیسی الکترونیکی الزویر و اشپرینگر، جامعه آماری این پژوهش را تشکیل می دهند. برای ارائه یافته های این پژوهش از آزمون های آماری تحلیل واریانس، توکی، T مستقل و مان- ویتنی استفاده شده است. یافته های این پژوهش نشان داد که استفاده از کتاب های انگلیسی چاپی در چهار حوزه موضوعی فنی، علوم پایه، علوم اجتماعی و رفتاری، و علوم انسانی متفاوت می باشد، اما تفاوتی میان استفاده از کتاب های انگلیسی الکترونیکی در این چهار حوزه موضوعی وجود ندارد. همچنین استفاده و هزینه- اثربخشی کتاب های انگلیسی الکترونیکی بیشتر از کتاب های انگلیسی چاپی می باشد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف ارتقای سطح کیفی و کمی طراحی کتابخانه های عمومی شهر تهران انجام شده است. روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و با رویکرد کیفی و کمی است. جمعآوری داده ها با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه محقق ساخته انجام شده است. دامنه مکانی پژوهش، کتابخانه های عمومی شهر تهران و دامنه زمانی آن اردیبهشت و خرداد سال ۱۳۹۱ است. پس از جمعآوری داده ها، مصاحبه ها مکتوب و برای تحلیل آنها از روش تحلیل محتوای کیفی و پرسشنامه ها نیز با استفاده از روش های آماری و به کمک نرم افزار spss مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج پژوهش نشان دادکتابداران شاغل در کتابخانه های عمومی تهران از وضعیت طراحی کتابخانه رضایت ندارند و میزان اشتیاق خود را به طراحی کتابخانه ابراز داشتند. علی رغم میزان اشتیاق کتابداران در طراحی کتابخانه ها نه تنها از آنها نظرخواهی نمی شود؛ بلکه به پیشنهادهایی که برای جذابسازی کتابخانه ارائه می دهند نیز بهایی داده نمی شود. کتابداران مهم ترین موانع موجود بر سر راه طراحی کتابخانه را سازمان مادر و وسایل و تجهیزات کتابخانه بیان داشتند. همچنین نتایج نشان داد میزان رضایت کاربران از مؤلفه هایی که در طراحی کتابخانه ها الزامی هستند در اکثریت موارد پایین و در موارد کمتر در حد متوسط بوده است و به ندرت از مؤلفه های در نظر گرفته در طراحی رضایت داشتند. اصالت/ارزش: بررسی پیشینه ها حاکی از آن است که تاکنون پژوهشی با موضوع طراحی کتابخانه های عمومی و بررسی میزان رضایت کتابداران و کاربران انجام نشده است.

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی میزان مشارکت اجتماعی و عوامل مؤثر بر آن در بین کارکنان کتابخانه های شهر تبریز است. روش: این پژوهش به روش پیمایشی انجام شده است و چون جامعه آماری 155 نفر بود، کل جامعه پژوهش مورد بررسی قرار گرفت. برای اندازه گیری متغیرهای تحقیق از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. روایی صوری پرسشنامه با استفاده از نظرات اساتید و متخصصان امر و پایایی آن با آلفای کرونباخ اندازه گیری گردید. یافته ها: در این تحقیق، میزان مشارکت اجتماعی در حد متوسط بدست آمد. آزمون فرضیه ها نشان داد که بین مشارکت اجتماعی و متغیرهای اعتماد بین فردی و بیگانگی اجتماعی همبستگی معکوس وجود دارد ولی بین متغیر کسب پاداش و مشارکت اجتماعی همبستگی مستقیم وجود داشت و بین متغیر کسب پاداش و متغیر اعتماد نهادی و پایگاه اقتصادی- اجتماعی کارکنان رابطه معنی داری وجود نداشت. از بین متغیرهای زمینه ای نیز میزان مشارکت براساس جنسیت معنی دار، و مشارکت اجتماعی در بین کارکنان مرد بیشتر از کارکنان زن بود. در مجموع می توان گفت ترکیبی از عوامل فردی و اجتماعی در قالب مدل نظری برآمده از نظریه های تبیین رفتار و مشارکتی، این نتیجه را تبیین می کنند. مشارکت کارکنان مورد بررسی، دارای جنبه های ذهنی و شناختی بود که ارزش و اهمیت آن بالاست. با توجه به ضریب تبیین محاسبه شده در خصوص معادله رگرسیونی مطرح شده که در سطح نسبتاً پایین قرار داشت، به نظر می رسد که برای تبیین مشارکت اجتماعی کارکنان باید متغیرهای مبین دیگری نیز وارد معادله شوند و سطح تحلیل را باید از سطح خُرد و میانی فراتر برد و متغیرهای کلان تاثیرگذار بر فرآیند مشارکت را نیز که معمولاً در خارج از محدوده سازمان ها و نهادها قرار می گیرند مورد توجه قرار داد. اصالت/ارزش: با توجه به اهمیت مشارکت اجتماعی در توسعه فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی جامعه، کارمندان کتابخانه ها به دلیل ارتباط با قشر وسیعی از دانشجویان، استادان، روشنفکران و عامه مردم، می توانند نقش اساسی در این راستا ایفا نمایند. این پژوهش از نخستین پژوهش های در نوع خود است.

توسعه شرط بقا و حیات یک جامعه است. دنیای امروز با سرعت در حال حرکت و تکامل است، در چنین شرایطی موفقیت از آن جوامعی است که همگام با این تحولات حرکت می کنند. در دنیای رقابتی امروز برای عقب نماندن از قافله پیشرفت و توسعه، کشورها یا باید توان اقتصادی بالایی داشته باشند و یا سرمایه های فکری خویش را دستمایه پیشرفت و توسعه خود سازند. به نظر می رسد اقتصاد دانش محور در کشورهای جهان سوم که توان اقتصادی ضعیفتری در مقایسه با جوامع توسعه یافته دارند نقش مؤثرتری در پیشرفت و تحول جامعه به عهده دارد. یکی از مشکلاتی که در بیشتر کشورهای جهان سوم و در حال توسعه وجود دارد پدیده فقر مطالعاتی است که تهدید بزرگی برای کشورها به شمار می آید. ایرانیان با وجود سابقه درخشان و دیرینه فرهنگی و همچنین تأکید دین مبین اسلام بر مطالعه، کمتر از حد انتظار به این امر می پردازند (معرف زاده و ایرجی، 1389، ص. 144). تا کنون طرح ها و برنامه های مختلفی از سوی نهادهای فرهنگی برای افزایش جذب افراد به کتابخوانی صورت گرفته است تا اگر مردم رغبتی برای مراجعه به کتابخانه ندارند حداقل برنامه ای پیاده شود کتاب و کتابخانه در بین مردم راه پیدا کند. نوشتار حاضر بر آن است ضمن معرفی این طرح، به تاریخچه و روند شکل گیری آن در کشورهای مختلف از جمله ایران بپردازد.

بر اساس روش تجزیه و تحلیل هم رخدادی واژگان می توان موضوعات علمی را استخراج و ارتباط میان آنها را به صورت مستقیم از محتوای موضوعی کشف کرد. با این دیدگاه این پژوهش در صدد است با استفاده از روش هم واژگانی به این مسئله که دانش اطلاع سنجی از چه زیرحوزه های موضوعی تشکیل شده است و ارتباط این زیرحوزه ها با یکدیگر چگونه است؟ پاسخ داده و بدین ترتیب کاربرد این روش و میزان کارآیی آن را در ترسیم ساختار حوزه های علمی بررسی نماید. این پژوهش از نظر نوع کاربردی است و در آن از روش های مختلف علم سنجی، تحلیل هم واژگانی و تحلیل شبکه استفاده می شود. به منظور احصای مفاهیم اصلی حوزه اطلاع سنجی و جنبه های مختلف موضوعی آن، پس از استخراج کلیه مقالات علمی محققان حوزه اطلاع سنجی در عرصه بین المللی (نمایه شده در پایگاه «وب آو ساینس» از سال 1991 تا 2012 شامل 7375 رکورد) و انجام پالایش های لازم بر روی کلیدواژه های این مقالات واستانداردسازی آنها، فهرست منتخبی از واژه ها تهیه شد. با استفاده از نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها، ابتدا روند رشد انتشارات در حوزه اطلاع سنجی و هریک از زیرحوزه های آن شناسایی شد. سپس با ترسیم نقشه موضوعی این حوزه به کمک نرم افزارهای Vosviewer و Nodexl ، کار تجزیه و تحلیل اطلاعات بدست آمده از نقشه ها، ساختار و خوشه های تشکیل شده و روابط درونی آنها و نیز پردازش هایی برای رسیدن به نقشه های مطلوب تر، انجام شد. بر اساس نقشه های حاصل شده از تحلیل مدارک مورد مطالعه، مفاهیمی از قبیل: علم اطلاعات، کتابخانه، تحلیل کتاب سنجی، نوآوری و متن کاوی از جمله پرکاربردترین موضوعات در حوزه اطلاع سنجی در سطح بین المللی بشمار می روند. ترسیم نقشه های هم واژگانی در مقاطع زمانی مختلف مورد بررسی، تغییرات و پایداری هایی را در مفاهیم و واژه های مرتبط با حوزه اطلاع سنجی نشان می دهد. برخی از واژه ها نظیر «تحلیل کتاب سنجی» در تمامی سال های مورد مطالعه حضور دارند درحالی که برخی دیگر در طول زمان ناپدید می شوند. مفاهیم جدید بعنوان بازترکیبی از واژه های موجود و در تعامل با تحولات و فناوری های جدید پدید می آیند.

هدف: در پژوهش حاضر به بررسی جایگاه کتابخانه های عمومی در توسعه فرهنگی شهرستان بیرجند پرداخته شده است. روش ها: پاسخگویان این پژوهش کلیه اعضای کتابخانه های عمومی نهادی زیر پوشش اداره کل کتابخانه های عمومی خراسان جنوبی بودند که در زمان اجرای پژوهش (مهرماه 1391) عضو فعال کتابخانه و حداقل 15 ساله بوده اند. حجم نمونه بر اساس جدول اندازه جامعه و نمونه کرجسی و مورگان تعداد 357 نفر تعیین شد. از این تعداد 271 پرسشنامه برگشت داده شد که فقط 240 (22/67 درصد) از آن ها کامل پر شده بود. برای سنجش روایی از روایی محتوایی و نظر 5 نفر متخصص استفاده و برای محاسبه پایایی، روش آزمون-بازآزمون به کار گرفته شد. یافته ها: نتایج نشان داد از نظر پاسخگویان، نقش کلی کتابخانه های عمومی شهرستان بیرجند در توسعه فرهنگی بیش ازحد متوسط (28/3 از 5) بود. اما این میزان در مؤلفه های مختلف توسعه فرهنگی تا حدودی با هم متفاوت بود. در تمامی مؤلفه ها به جز یک مؤلفه (گسترش آموزش های فرهنگی و هنری) این نقش از دیدگاه کاربران کتابخانه های عمومی شهرستان بیرجند بیش ازحد متوسط (3 از 5) بود. هرچند به نظر می رسید متغیرهایی مانند سن، سطح تحصیلات و گروه های شغلی کاربران در دیدگاه آن ها در خصوص نقش کتابخانه های عمومی در توسعه فرهنگی تفاوتی ایجاد کند، ولی در این پژوهش تفاوت معناداری در خصوص این متغیرها یافت نشد. این مقاله کمک مؤثری به درک جایگاه کتابخانه عمومی در توسعه فرهنگی و در نتیجه توجه به جایگاه آن در بافت جامعه می کند.

مقدمه: کتابخانه های بیمارستانی سهم مؤثری در اشاعه اطلاعات پزشکی به عهده دارند. لذا ارزیابی کیفیت خدمات این کتابخانه ها به خاطر نقشی که در پیشبرد خدمات بهداشتی درمانی ایفا می کنند ضروری به نظر می رسد. هدف این پژوهش، ارزیابی کیفیت خدمات کتابخانه های بیمارستانی وابسته به تأمین اجتماعی و دانشگاه علوم پزشکی شهر اصفهان براساس مدل تحلیل شکاف (لایب کوال) بود. روش بررسی: روش پژوهش، پیمایشی تحلیلی و نوع مطالعه کاربردی و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه استاندارد libQual بود. جامعه ی پژوهش، کلیه استفاده کنندگان از کتابخانه های بیمارستانی وابسته به تأمین اجتماعی و دانشگاه علوم پزشکی شهر اصفهان در سال 1390 خورشیدی بودند و حجم نمونه بر اساس جدول مورگان302 نفر به دست آمد. روش نمونه گیری تصادفی ساده بود. روایی ابزار توسط متخصصان کتابداری و اطلاع رسانی تأیید شد و پایایی ابزار با استفاده از alpha Cronbach's مقدار 80 به دست آمد.مقدار80 به دست آمد. روش گردآوری اطلاعات مراجعه حضوری به بیمارستان های مذکور بود. تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده با استفاده از روش های آمار توصیفی و تحلیلی (T زوجی، T مستقل، Mann- Whitney، Chi-square) و به وسیله نرم افزار SPPSS و Excel انجام گرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد در بعد تأثیر خدمات کتابخانه ها توزیع میانگین حداقل سطح خدمات مورد انتظار، سطح فعلی خدمات و حداکثر سطح خدمات مورد انتظار با یکدیگر تفاوت معناداری داشت و شکاف کفایت دربیمارستان غرضی (2/.) و بیمارستان الزهرا (1/0) مثبت بود؛ در حالی که در مؤلفه کنترل اطلاعات و کتابخانه به عنوان محل توزیع میانگین حداقل سطح خدمات مورد انتظار با یکدیگر تفاوت معناداری نداشت اما توزیع میانگین سطح فعلی خدمات و حداکثر سطح خدمات مورد انتظار در بیمارستان های مذکور با یکدیگر تفاوت معناداری داشت. در همه بیمارستان ها شکاف کفایت و شکاف برتری منفی است. در مجموع در بیمارستان شریعتی نسبت به سایر بیمارستان ها شکاف بیشتر بود. نتیجه گیری: در کتابخانه های بیمارستانی باید به جنبه کنترل اطلاعات از جمله دسترس پذیر کردن آسان اطلاعات برای استفاده توجه ویژه ای شود و شرایط دسترس پذیری به منابع، به ویژه منابع الکترونیکی را، حتی بر بالین بیمار برای کارکنان تشخیصی و درمانی امکان پذیر نمایند.