درخت حوزه‌های تخصصی

این پژوهش به منظور بررسی رابطه موجود بین تماشای تلویزیون و استفاده از منابع اطلاعاتی غیر درسی مانند کتاب، روزنامه و مجله انجام شده است. بدین منظور، از میان کلیه دانش آموزان مدارس راهنمایی پسرانه شهر کرمان (18760=N) تعداد 600 دانش آموز با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه ای، محقق ساخته بود که روایی آن با استفاده از نظر 7 تن از متخصصان موضوع تعیین گردید. به منظور بررسی پایایی ابزار جمع آوری داده ها از آلفای کرانباخ استفاده شد و پایا بودن آن مورد تأیید قرار گرفت(72/0=a). داده های به دست آمده با استفاده از روشهای توصیفی آماری مانند میانگین و درصد و نیز روش آماری استنباطی خی دو (مجذور کای) تجزیه و تحلیل شد. یافته های این پژوهش نشان میدهد بین میزان تماشای تلویزیون و میزان مطالعه کتابهای غیردرسی و مطالعه روزنامه رابطه ای معنادار وجود ندارد، ولی در مورد میزان تماشای تلویزیون و میزان مطالعه مجله، رابطة معناداری مشاهده شد؛ بدین ترتیب که با افزایش میزان تماشای تلویزیون توسط دانش آموزان میزان مطالعه مجله توسط آنان کاهش می یابد.

هدف: بررسی رابطه بین سبک های تفکر و رفتار اطلاع جویی در بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی دو دانشکده علوم پایه و ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد هدف این تحقیق بوده است. روش: این تحقیق به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری 1532 نفر، و حجمِ نمونه 306 نفر بوده که به روش طبقه ای تصادفی متناسب با حجم انتخاب شده است. داده ها با استفاده از دو پرسش نامه سبک های تفکر و رفتار اطلاع جویی گردآوری، و با استفاده از آمار توصیفی (فراوانی و درصد)، و آمار استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون، آزمون Z فیشر و رگرسیون چندگانه) مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: مقادیر همبستگی در سطح 05/0> P نشان داد که بین سبک های تفکر و رفتار اطلاع جویی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دو دانشکده رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. این رابطه ها بین دانشجویان دختر و پسر نیز مورد بررسی قرار گرفت. بر مبنای یافته ها این نتیجه حاصل شد که با توجه به مؤلفه های سبک تفکر، با تعیین سبک های قانونی،آنارشیست و امکان پیش بینی رفتار اطلاع جویی وجود دارد.

امروزه نیاز ها در شهرها بسیار پیچیده شده اند و بنابراین شهرها به هوشمندسازی نیازمند هستند. این پیچیدگی ها از یک طرف، عمدتا بخاطر ارتباطات زیادی است که بین سیستم های مختلفی مانند حمل و نقل، شبکه های ارتباطی، سیستم های تجاری بوده و از طرف دیگر، شهروندانی است که با همه ی این سیستم ها در ارتباط هستند، می باشد. همچنین فرآیند هماهنگ سازی سریع شهرها با تکنولوژی های نوین، بصورتی سریع و کارا نیز به نوبه خود تاثیر بسزایی در این پیچیدگی دارد. در این راستا، یکی از مهمترین نیازها در برنامه ریزی برای هوشمندسازی یک شهر، استفاده بهینه از تکنولوژی اطلاعات و ارتباطات می باشد. پس برای پیاده سازی یک شهر هوشمند، نیاز به تعریفی واضح و دقیق از آن داریم. درک هرچه بهتر مفاهیم مورد نظر در شهر هوشمند باعث پیاده سازی و ارزیابی بهتر حوزه های درگیر همچون ""محیط زیرساخت"" و ""محیط سرویس دهی"" می گردد. تحقیقات زیادی در رابطه با شهر هوشمند انجام شده است اما هیچکدام برمبنای سیستم های توصیه گر و جمع سپاری، به معماری مشخصی نرسیده اند. این تحقیق، به منظور هوشمند سازی شهر تهران صورت گرفته است. پس از بررسی ادبیات موضوع و تعاریف گوناگون، در ابتدا به بررسی بیست شهر مطرح هوشمند در سطح جهان پرداخته شده و سپس تعریفی از شهر هوشمند برای شهر تهران ارائه می گردد که از اینترنت اشیاء در آن بصورتی کاربردی استفاده شده است. در ادامه، پس از بررسی معماری های گوناگون بر اساس شاخص های بدست آمده از ادبیات تحقیق، معماری پیشنهادی ارائه می شود. در این معماری، پنج لایه زیرساخت ها، جمع آوری داده ها، مدیریت و پردازش داده ها، خدمات و برنامه های کاربردی پیش بینی شده اند. سپس اجزا هر لایه مشروحا توضیح داده شده اند. نهایتا، این تحقیق به این نتیجه رسید که با ایجاد نوآوری در معماری های متداول بوسیله بهره گیری از ایده های ""جمع سپاری"" و ""سیستم های توصیه گر"" می توان باعث بهبود در سیستم حمل و نقل هوشمند، سیستم های مدیریت انرژی هوشمند و خانه هوشمند در حوزه شهر هوشمند شد.

ادواریهای علمی در تبادل و اشتراک یافته های علمی در جامعة دانشگاهی از ابزارهای اصلی به شمار میآیند و در سالهای اخیر در وزارت علوم، تحقیقات، و فناوری اهمیتی ویژه یافته اند. از این رو در این مقاله، پس از ارائة سابقه و نقش ادواریهای علمی در ایران، وضعیت آنها در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با نگرش سیستمی بررسی میشود. بر این اساس، ادواریها، با هفت موجودیت خارجی درگیر و خود دارای شش زیرسیستم اصلیِ منابع، قالب، محتوا، انتشار، داوری و ساختارند. در ادامه، رابطة این ادواریها با هر موجودیت خارجی و نیز وضعیت هر زیرسیستم، بررسی و وضعیت آنها تبیین میشوند. بررسی کاستیهای موجود پیرامون این ادواریها نشان میدهد جهت گیری اصلی این سیستم بر گسترش ارتباطهای علمی از این کانال، تسهیل ورود نشریه های جدید، و نیز تقویت جریان طبیعی برای رشد این گونه ادواریها قرار ندارد و بدین ترتیب دچار ناکارآمدیهایی شده است که آن را از هدفهای اصلیاش دور نگه میدارد و موجب افت کارایی و اثربخشی این سیستم در کشور میشود. به همین دلیل نیز در پایان مقاله پیشنهادهایی برای برای بهبود وضعیت ادواریهای علمی ارائه شده است.

هدف: هدف از این پژوهش علاوه بر شناسایی مؤلفه های مؤثر در سنجش سرانه مطالعه با بررسی متون و استفاده از نظرات خبرگان، ارائه مؤلفه های نهایی سنجش سرانه مطالعه در ایران است. روش: گردآوری اطلاعات برای شناسایی مؤلفه ها در ابتدا با استفاده از روش کتابخانه ای صورت گرفت و سپس برای اجماع گروهی، از تکنیک دلفی در قالب پرسشنامه دو مرحله ای به صورت حضوری و اینترنتی و ارسال آن به 16 نفر از صاحب نظران به عنوان اعضای پنل جهت اظهار نظر استفاده شده است. یافته ها: نتایج نشان می دهد که علاوه بر مطالعه انواع منابع چاپی، جزوه، بروشور، اعلامیه، نقشه، سند (چاپی، خطی و...)، بریده جراید، اسلاید، شفاف برگه، ریز فیلم، ریز برگه، کره جغرافیایی، بازدید از وب گاه اطلاعاتی، بازدید از وب گاه خبری، بازدید از وب گاه شخصی، بازدید از وب گاه سیاسی، بازدید از وب گاه ویکی، بازدید از وب نوشت (وبلاگ)، قصه گویی (عضوی از خانواده- پرستار- مربی) برای کودک، داستان خوانی (عضوی از خانواده- پرستار- مربی) برای کودک، کتاب خوانی گروهی (قرآن خوانی، شاهنامه خوانی و...)، رجوع موردی به لغت نامه ها و به طور کلی منابع مرجع، کتاب های الکترونیکی (ebook) در قالب لوح فشرده (CD)، لوح ویدیوئی دیجیتال (DVD)، فایل های اینترنتی و فایل های تلفن همراه، چک کردن پست های الکترونیکی (email) با محتوای نوشتاری علمی، ادبی، هنری، فرهنگی، گوش دادن به برنامه های مستند رادیو/ فایل های صوتی (به جز تفریحی و سرگرمی)، تماشای برنامه های مستند تلویزیون/ ماهواره و فایل های صوتی- تصویری (به جز تفریحی و سرگرمی) می توانند به عنوان مؤلفه های سنجش سرانه مطالعه قرار گیرند. اصالت/ارزش: به علت فقدان چارچوبی برای سنجش سرانه مطالعه در ایران، این پژوهش با پیشنهاد مؤلفه های توافقی اعضای پنل دلفی می تواند به عنوان چارچوبی برای سنجش سرانه مطالعه در نظر گرفته شود.

هدف: تحلیل محتوای روزنامه های کثیرالانتشار اطلاعات، ایران، و جمهوری اسلامی در دوره های هشتم و نهم ریاست جمهوری اسلامی ایران از نظر انتشار مطالب مرتبط با کتاب و کتاب خوانی است. روش: پژوهش از نوع کاربردی است و با استفاده از روش تحلیل محتوا انجام شد. جامعة آماری، گزارش، معرفی، و نقدهای مرتبط با کتاب و کتاب خوانی در روزنامه های مورد نظر از خرداد 1380 تا مرداد 1388 (جمعاً 297 ماه و 8782 شماره) بود. ابزار مورد استفاده، کاربرگ و سیاهة وارسی بود و داده ها با استفاده از نرم افزار اکسل و SPSS تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: کل مطالب منتشرشده در روزنامه های مورد بررسی در دورة هشتم ریاست جمهوری کشور 70 مقاله، 2138 گزارش، 2553 معرفی کتاب، و 475 نقد بود. تعداد کل مطالب در دورة نهم 37 مقاله، 2164 گزارش، 2220 معرفی کتاب، و 253 نقد بود. فعالیت های فرهنگی مربوط به مقاله، گزارش، معرفی، و نقدهای مرتبط با کتاب و کتاب خوانی در دورة هشتم نسبت به دورة نهم افزایش بیشتری را نشان می دهد. روزنامة ایران با فعالیت فرهنگی 67/47 درصد در دورة هشتم نسبت به سایر روزنامه ها و نسبت به دورة نهم پیشی گرفته است. نتیجه گیری: با توجه به اهمیت کتاب و کتاب خوانی در جامعه و رسالت روزنامه ها به عنوان یک رسانة عمومی و ملی، نتایج به دست آمده رضایت مند نیست، زیرا روزنامه های کثیرالانتشار باید نقش فعال و پررنگ تری نسبت به انتشار مطالب مرتبط با کتاب و کتاب خوانی داشته باشند.

میزان آمادگی یک جامعه یا سازمان برای مشارکت و بهره مندی از توسعه فنّاوری های اطلاعات و ارتباطات، آمادگی الکترونیکی تعریف می شود. هدف از انجام پژوهش حاضر، ارائه شاخص هایی برای سنجش سطح آمادگی الکترونیکی کتابخانه های دانشگاهی است. در همین رابطه، متون و منابع منتشرشده در حوزه آمادگی الکترونیکی مورد بررسی قرار گرفت که درنهایت مدل IUP (Information Utilization Potential ) به عنوان مرجع مورد استناد قرار گرفت. سپس، با استفاده از روش دلفی و با بهره گیری از نظر خبرگان حوزه کتابداری و اطلاع رسانی، شاخص های سنجش آمادگی الکترونیکی متناسب با کتابخانه های دانشگاهی ارائه شد. پس از مناسب سازی و انجام تجزیه و تحلیل های آماری، شاخص هایی در قالب 5 بعد اصلی (شامل سازمان و مدیریت، نیروی انسانی، اطلاعات، فنّاوری های اطلاعات و ارتباطات، و ارتباط با محیط ) شامل 82 شاخص فرعی مورد تأیید قرار گرفت. امید است نتایج حاصل از یافته های پژوهش حاضر بتواند ابزار مناسبی را برای متولیان و پژوهشگران حوزه فراهم بیاورد.

فعالیت کتابخانه ها در یک محیط رقابت آمیز، آنها را ملزم به اثبات سودمندی خود برای کاربران و مسئولان، و ارزیابی و مقایسه مداوم امتیازات رسانه های چاپی و الکترونیکی می کند. در این میان روش های ارزیابی اقتصادی مانند تحلیل هزینه سودمندی و هزینه- اثربخشی، به دلیل بررسی ابعاد مختلف مجموعه (همچون هزینه های صرف شده و میزان استفاده به عمل آمده از مجموعه) روش های مناسبی برای سنجش و ارزیابی مجموعه می باشند. هدف پژوهش حاضر کشف میزان استفاده و هزینه- اثربخشی کتاب های انگلیسی چاپی و الکترونیکی دانشگاه تهران با بهره گیری از آمارهای استفاده و هزینه های خرید این دو نوع قالب کتاب های انگلیسی در سال 2011 میلادی می باشد. کتاب های انگلیسی چاپی خریداری شده در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران در سال 1389، و دو مجموعه کتاب های انگلیسی الکترونیکی الزویر و اشپرینگر، جامعه آماری این پژوهش را تشکیل می دهند. برای ارائه یافته های این پژوهش از آزمون های آماری تحلیل واریانس، توکی، T مستقل و مان- ویتنی استفاده شده است. یافته های این پژوهش نشان داد که استفاده از کتاب های انگلیسی چاپی در چهار حوزه موضوعی فنی، علوم پایه، علوم اجتماعی و رفتاری، و علوم انسانی متفاوت می باشد، اما تفاوتی میان استفاده از کتاب های انگلیسی الکترونیکی در این چهار حوزه موضوعی وجود ندارد. همچنین استفاده و هزینه- اثربخشی کتاب های انگلیسی الکترونیکی بیشتر از کتاب های انگلیسی چاپی می باشد.

«ارزیابی درونی» یا «خود ارزیابی» یکی از روشهای ارزیابی مورد استفاده در مراکز آموزشی و پژوهشی است که توسط افراد متخصص در واحدهای آموزشی و پژوهشی صورت میپذیرد. هدف از این نوع ارزیابی، نگاه از درون به وضعیت موجود مجموعه و تلاش در جهت بهبود وضعیت واحدهای آموزشی و پژوهشی است. مقاله حاضر بعد از ارائه مقدمه ای کوتاه در خصوص ارزیابی درونی و ارزیابی بیرونی، به ارائه سؤالهای پژوهش پرداخته و در ادامه یافته های پژوهش را مورد بررسی و تجزیه وتحلیل قرار داده است. این مقاله با ارائه یک روش برای ارزیابی درونی کتابخانه های دانشگاهی، به مدیران و برنامه ریزاناین گونه مراکز در راستای شناخت و بهبود وضعیت کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی دانشگاه یاری میرساند

این تحقیق با توجه به تحولات مداوم رشته کتابداری و در نتیجه تغییر نیازهای آموزشی کتابداران، به بررسی وضعیت نیروی انسانی و نیازهای مهارتی کتابداران شاغل در کتابخانه های دانشگاهی استان خوزستان پرداخته است. در این پژوهش، تعداد 172 نفر از کتابداران شاغل در کتابخانه های دانشگاهی استان خوزستان، مورد بررسی قرار گرفته اند. نتایج نشان میدهد در حال حاضر بیشترین دوره های مورد نیاز این کتابداران، فناوریهای نوین است و آنها برای اینکه خود را با این تغییر و تحولات حاصل از فناوریهای مدرن هماهنگ سازند و بتوانند بهترین و مفیدترین خدمات را در کمترین زمان ممکن به شکلی مطلوب ارائه دهند، باید در این زمینه ها آموزشهای لازم را ببینند؛ که لازمه آن برنامه ریزی و تدارک این آموزشها توسط مسئولان ذیربط میباشد.

هدف از انجا این پژوهش بررسی وضعیت استناد در مدخل های اعلام تاریخ غیرشخص در لغت نامه دهخداست. روش پژوهش تحلیل استنادی است. با اسنفاده از این روش مدخل های اعلام تاریخی غیرشخص مورد بررسی قرار گرفت تا مشخص شود وضعیت استناد وضعیت زبانی منابع مورد استناد گرایش موضوعی منابع مورد اسنناد میزان استناد به انواع منابع اطلاعاتی پریسامدترین منابع مورد استناد چگونه است و نیز گرایش موضوعی مدخل ها و وضعیت هر مقولهء موضوعی در این نوع مدخل ها از نظر دارا بودن استناد مشخص گردد. نتایج این تحقیق نشان داد که در4052 مدخل مورد بررسی 438 منبع مورد استفاده قرار گرفته و جمعأ 5862 استناد به کار رفته است. مدخل های دارای استناد دارای فراوانی 1120 (63/27 درصد) و مدخل های بدون استناد دارای فراوانی 1120 (63/27 درصد، بوده اند. بررسی حاضر با توجه به سؤال اصلی پژوهش نشان داد که گرایش موضوعی منابع مورد استفاده و گرایش موضوعی مدخل ها هر دو متعلق به رده دین می باشند که همخوانی منطقی را نشان می دهد و بیانگر آن است که در زمان تألیف لغت نامه، منابع دینی از فراوانی و مستند بودن اطلاعات بیشتری برخوردار بوده اند؟ و نظر به اشراف مؤلف بر اکثر منابع موجود درأن زمان سعی مؤلف بر آن بوده است که مواردی را انتخاب و به عنوان مدخل معرفی کند که از سندیت و صحت اطلاعات بالایی برخوردار بوده باشند.