درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: هدف از این پژوهش تحلیل و مصور سازی تولیدات علمی حوزه دارایی های نامشهود در پایگاه علمی اسکوپوس است که به تجزیه و تحلیل شبکه مفاهیم و نویسندگان این حوزه می پردازد. روش: پژوهش حاضر از نوع پژوهش های کاربردی علم سنجی است و با استفاده از تحلیل هم واژگانی و هم تألیفی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش کلیه تولیدات علمی حوزه دارایی های نامشهود است که در بازه زمانی 1979 تا 2019 میلادی در پایگاه علمی اسکوپوس نمایه شده است. در این پژوهش از نرم افزارهای ویس ویور، گفی، هیست سایت، پاپلیش یا پریش و نودایکس ال به منظور ترسیم و تحلیل نقشه های علمی 2998 سند علمی استفاده شده است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که پرتکرارترین موضوعات و واژگان در این زمینه مدیریت دانش و سرمایه فکری هستند. همچنین براساس نقشه های ترسیم شده با استفاده از شاخص مرکزیت نزدیکی؛ خلق ارزش، زنجیره ارزش و مسئولیت اجتماعی ارزشمندترین زمینه های موضوعی شناخته شدند. با بررسی و تحلیل هم تألیفی مشخص گردید که شبکه هم تألیفی این حوزه گسسته و کم تراکم است و در مجموع 12472 استناد در کل مقالات انجام پذیرفته است. نتایج: با توجه به خوشه اصلی حوزه می توان گفت که سرمایه های فکری و دانشی به همراه مزیت رقابتی در مبحث دارایی های نامشهود از اهمیت ویژه ای برخوردارند. فعال ترین نویسندگان این حوزه نیز پژوهشگران اروپایی هستند. با استفاده از نقشه هم واژگانی دارایی نامشهود، محققان و علی الخصوص سیاست گذاران می توانند با آگاهی از وضعیت پژوهشی و موضوعی دارایی نامشهود به برنامه ریزی مناسب در این حوزه بپردازند.    

هدف: هستی شناسی ها ابزارهای پرکاربرد در سازماندهی دانش در بستر وب معنایی هستند. هستی شناسی ها برای موضوع های مختلف نیاز به گسترش دارند. مقاله حاضر گسترش هایی را معرفی و بررسی می کند که برای الگوی مرجع مفهومی سیداک ارائه شده است. روش : کلیدواژه هایExtension  و CIDOC-CRM را در موتورهای جستجو و پایگاه های گوگل اسکالر، ساینس دایرکت، امرالد، ابسکو، و ریسرچ گیت جستجو کردیم و بیش از 50 مقاله یافتیم و چکیده های آنها را مرور کردیم. از میان آنها 21 مقاله را با الگوی مرجع مفهومی سیداک مرتبط یافتیم و مرور کردیم. یافته ها : رسماً 14 گسترش برای الگوی مرجع مفهومی سیداک تابه حال ارائه شده است. هر گسترش به فراخور نیاز حوزه های موضوعی، به معرفی رده ها و ویژگی های آنها پرداخته است. برخی گسترش ها افزون بر الگوی سیداک، از گسترش های دیگر نیز استفاده کرده اند. بیشترین کاربرد را گسترش الگوی سی.آر.ام.اس.سی.آی. داشته است. بیشترین گسترش ها هم در موضوع باستان شناسی بوده است. از لحاظ روش شناسی، همه گسترش ها با روش هماهنگ سازی و مطابقت دادن مفاهیم حوزه های موضوعی با الگوی سیداک انجام شده است. نتیجه گیری : نیاز به گسترش های موضوعی برای الگوی مرجع مفهومی سیداک همچنان وجود دارد و می تواند به غنی تر شدن مجموعه های داده ای در وب معنایی بیانجامد.

مقدمه: نظریه پردازی از کلیدی ترین بنیان های علمی است و دانشمندان و کشورهایی به این مقام نائل می شوند که به لحاظ علمی پیشرفته باشند. به نظر می رسد هنوز این پدیده آن گونه که باید در ایران رشد نکرده است و کماکان دانشگاه های ایرانی در این زمینه ضعیف هستند. هدف این پژوهش واکاوی موانع کلیدی رشد ظرفیت نظریه پردازی در کشور است. روش شناسی: رویکرد این پژوهش کیفی و جهان بینی آن در فلسفه تفسیرگرایی با آمیزه ای از عمل گرایی تعریف می شود. به این دلیل که پژوهش حاضر با هدف اصلی شناسایی موانع رشد نظریه پردازی در دانشگاه تربیت مدرس و ارائه راهکارهایی برای گسترش ظرفیت نظریه پردازی انجام شده است، پژوهشگران با عوامل انسانی مواجه هستند که کنش گران اصلی نظریه پردازی به شمار می آیند. از منطق استقرایی برای شناسایی موانع و راهکارها و دسته بندی آنها استفاده شد. پس رویکرد کیفی برای پاسخ گویی به اهداف پژوهش به رویکرد کمی ترجیح داده شد. نوآوری کلیدی پژوهش حاضر که آن را از دیگر پژوهش ها متمایز می کند در روش شناسی است. از آنجا که این مطالعه با روش کیفی انجام شده دید بهتری از بافت واقعی به دست می دهد. با تکنیک «نمونه گیری متخصص» 12 نفر از اعضای هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس از حوزه های گوناگون علمی گزینش شدند و با آنها به شکل حضوری مصاحبه شد. یافته ها: موانع بسیاری هستند که می توانند سر راه پیشرفت نظریه پردازی قرار گیرند. در یک نگاه کلی می توان این موانع را به دو گروه کلی موانع فراگیر و برون سازمان و موانع سازمانی دسته بندی کرد. موانع سازمانی ریشه در سازوکارها و مدیریت دانشگاه تربیت مدرس دارند و شاید در مؤسسه های دیگر به چشم نخورند. این موانع را می توان در هفت دسته کلی شامل کمبود پیوند نهادی، محدودیت منابع سازمانی، نظام نادرست ارزشیابی، ضعف ارتباط علمی، آموزش ناکارآمد دانشگاهی، کیفیت پایین علمی دانشجویان، و بی مسئولیتی پژوهشگران سازماندهی کرد. نتیجه گیری: نظریه پردازی از کلیدی ترین پدیده های علمی است که باید با جدیت در فضای علمی ایران دنبال شود و نخستین گام برای تحقق این پدیده شناسایی موانعی است که رشد آن را کند می سازند. پژوهش حاضر با رویکرد کیفی انجام شده که دیدی ژرف از موانع نظریه پردازی به دست می دهد و دسته بندی تازه ای مطرح می کند که تصمیم گیری و سیاست گذاری را در این زمینه عملی می سازد. کلیدی ترین کارکرد این پژوهش برای سیاست گذاری و گسترش ظرفیت نظریه پردازی در دانشگاه تربیت مدرس است. با توجه به یافته های این پژوهش می توان تصمیم هایی کلیدی طرح کرد که در نهایت به حذف موانع بیانجامد و این ظرفیت را در دانشگاه به وجود آورد. اگرچه، شاید سیاست گذاران آموزش عالی در کشور نیز می توانند چنین مدلی را در دیگر دانشگاه ها و مؤسسه های پژوهشی کشور پیاده سازی کنند.

هدف: پژوهش حاضر با هدف شناسایی و طبقه بندی روش های ایجاد هستی شناسی و ویژگی ها و شاخص های مورد توجه در این روش ها برمبنای مطالعات صورت گرفته در این حوزه انجام شده است. روش: به منظور تحقق اهداف مورد نظر، پژوهش پیش رو برای نخستین بار با استفاده از روش فراترکیب به بررسی نظام مند و تحلیل پژوهش های انجام شده در حوزه روش های طراحی و ساخت هستی شناسی پرداخت. برهمین اساس 59 منبع (مقالات پژوهشی و مقالات کنفرانس ها و پایان نامه) از میان منابع موجود جستجو شده، برگزیده و تحلیل شدند. به منظور اعتبارسنجی نتایج از ضریب توافق خبرگی کاپا استفاده شد. سپس بر اساس نتایج حاصل از آن اقدام به ارائه چارچوبی شامل طبقه بندی روش ها و ویژگی ها و مفاهیم مورد توجه در هر یک از منابع مورد بررسی نمود. یافته ها: در نتیجه تحلیل مطالعات 64 مولفه (حاصل از 140 کد اولیه )، 43 مفهوم و 10 مقوله اصلی حاصل شد. اصالت: ویژگی ها و شاخص های حاصل شده، چارچوبی عمومی برای طراحی و ساخت هستی شناسی مبتنی بر پژوهش های صورت گرفته ارائه می دهد و علاوه بر آن با ارائه شمایی از پژوهش هایی که تاکنون در این حوزه صورت گرفته، پژوهشگران حوزه طراحی و ساخت هستی شناسی را تا حد زیادی از جستجو، مطالعه و تحلیل منابع متعدد و پراکنده بی نیاز می گرداند. بدین صورت که با ارائه ویژگی ها و نقاط اصلی این روش ها کار انتخاب روش های ساخت هستی شناسی متناسب با ملزومات حوزه مورد نظر برای سازندگان آن تسهیل شود

هدف از این پژوهش، بررسیِ جامعِ انواع الگوهای مدل کسب وکار داده محور به منظور کمک به فعالان حوزه های کارآفرینی و نوآوری، به ویژه کسب وکارهای دیجیتالی است. این مقاله یک مطالعه استدلالی-انتقادی است که از روش مروریِ روایی با رویکرد سندی استفاده می کند. به منظور گرد آوری و استخراج اطلاعات، یک جستجوی جامع در اسناد موجود در پایگاه های اطلاعاتی ایرانی ، بین المللی و بعضی از شرکت های مشهور مشاوره مدیریت جهان انجام شد. جامعه آماری این پژوهش، کلیه متون و اسناد مرتبط با کلیدواژه مدل کسب و کار داده محور در بازه زمانی 2000 تا 2018 میلادی بود. پس از مطالعه اسناد، ابتدا در بخش ادبیات پژوهش 26 الگوی مدل کسب وکار داده محور فهرست گردید و پس از بررسی شباهتها، 20 الگو احصا شد. در دومین بازنگری این موارد، 13 الگو متمایز از هم شناسایی شدند و در سومین دور بررسی ، ضرورت نیاز این 13 الگو به 5 ابزار مکمل، تشخیص داده شد و سپس به این موارد اشاره گردید. الگوهای مدل کسب و کار داده محور می توانند به نوآوران و کارآفرینان کمک کنند تا متناسب با گروه های مشتریان خود از این الگوها بهره برداری نمایند و یا حتی از کسب وکارهای موفق جهان که از این الگوها استفاده می کنند، ایده بگیرند. در این پژوهش برای اولین بار تمام انواع مدل های کسب و کار داده محور از منظرهای مختلف گردآوری شدند. اگر شرکت ها بخواهند عملا از این الگوها استفاده کنند می بایست به مجموعه ای از ابزارهای مکمل نیز مجهز شوند. عمده ابزارهای مکمل، در خصوص اخلاق داده، شناسایی ذینفعان داده ای و تنظیم داده با کسب وکار، نقش آفرینی می کنند.

دانشجویان به عنوان پژوهشگران به منابع ارزشمند مرتبط با رشته هایشان نظیر پایان نامه ها و رساله ها نیاز دارند. مؤسسات آموزشی و پژوهشی باید از دسترسی آزاد حمایت نمایند تا اطلاعات به آسانی برای پژوهشگران، دانشمندان و دانشجویان در دسترس باشند. با این وجود، برخی از مراکز آموزشی و پژوهشی از دردسترس قراردادن پایان نامه ها و رساله های خود خودداری می کنند و دلایل متنوعی را برای این عدم دسترسی اعلام می دارند. این پژوهش، با شناسایی این دلایل سعی در رفع آنها دارد. بدین منظور ابتدا با توجه به نتایج پژوهش های پیشین سیاهه ای از عواملی که بر دسترسی آزاد بر پایان نامه و رساله ها تاثیر گذار هستند استخراج می شود. سپس، به منظور تکمیل و نهایی نمودن سیاهه مذکور، میزان تأثیر این عوامل توسط روش دلفی و با ابزار پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفته است. پانل دلفی در این پژوهش متشکل از 14 عضو هیأت علمی مؤسسات آموزشی و پژوهشی شهر تهران است که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند. نتایج این پژوهش نشان می دهد که عواملی نظیر قوانین و مقررات، تاثیر اجتماعی، فناوری اطلاعات، اعتبار نویسنده، مشاهده پذیری، آگاهی ادراکی، نگرش نسبت به دسترسی آزاد، خودباوری در انتشار دانش، کنتر ل پذیری، سازگاری ادراکی و فرهنگ بر دسترسی آزاد به پایان نامه ها و رساله ها تأثیر دارند.

هدف: شنا سایی نقاط قوت و ضعف مجلات و کمک به ارتقای کیفیت آنها و سازگاری با معیارهای آیین نامه جدید و نشان دادن کاستی ها و ایرادهای آیین نامه ذکرشده. روش شناسی: 10 مجله فارسی تائیدشده وزارت عتف از وبگاه کمیسیون بررسی نشریات انتخاب و با استفاده از سیاهه وارسی پژوهشگرساخته ارزیابی شده است. طیف امتیازدهی شامل 50 معیار در هشت گروه: 1) عنوان، 2) سردبیر، 3) گروه دبیران، 4) قالب نشریه، 5) ویژگی های ظاهری مجلات، 6) ویراستاری ساختاری، 7) نویسندگان، و 8) سایر بوده است. یافته ها: مجلات 86% از معیارهای آیین نامه را رعایت کرده اند. فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات با کسب 90/26 امتیاز از 100 بالاترین رتبه و پس از آن پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات و پژوهشنامه علم سنجی قرار دارند.

هدف: هدف پژوهش حاضر مشخص کردن نرم افزارهای ذخیره سازی مبتنی بر ابر که دارای قابلیت آرشیوی هستند و بررسی میزان امکانات و ویژگی های آن هاست تا مناسب ترین نرم افزار از نظر دارا بودن امکانات مشخص شده و به مراکز آرشیوی داخلی معرفی شود. روش شناسی: این پژوهش با دو روش مطالعه کتابخانه ای و پیمایش توصیفی انجام شده است که ابزار گردآوری داده در هرکدام از روش ها به ترتیب، عبارتند از فیش برداری و سیاهه وارسی محقق ساخته. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل 22 نرم افزار ذخیره سازی مبتنی بر ابر که قابلیت آرشیوی دارند می باشد که بر اساس شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند. یافته ها: یافته ها حاکی از آن است که نرم افزارهایی که قابلیت چند سکویی دارند مزایایی زیادی هم برای کاربران و هم برای طراحان نرم افزار دارند و بیشترین ضعف نرم افزارهای پژوهش حاضر در زمینه سکوی ارائه نرم افزار، مربوط به سکوهای سیستم عامل IOS و سیستم عامل Android می باشد. در زمینه ویژگی های فضای ذخیره سازی ابری نرم افزارها نیز ویژگی های رمزنگاری، اشتراک گذاری پرونده ها، کنترل دسترسی و پشتیبان گیری بیشترین میزان پشتیبانی را داشتند؛ همچنین بیشترین ضعف نرم افزارهای جامعه آماری در این زمینه نیز ضعف در ویژگی کنترل نسخه است. نتایج: نتایج این پژوهش، دو نرم افزار X Cloud و luckycloud را به عنوان مناسب ترین نرم افزارهای ذخیره سازی مبتنی بر ابر که دارای قابلیت آرشیوی، جهت استفاده در مراکز آرشیوی داخلی، معرفی می کند.

هدف: هدف این پژوهش، نشان دادن تعدد ذهنیت های کتابداران دانشگاهی در مورد خودرهبری و ارائه الگو می باشد. روش پژوهش: پژوهش از نوع کاربردی و روش پژوهش، آمیخته است. از روش شناسی کیو برای شناسایی ذهنیت های کتابداران و از تحلیل محتوا و فن دلفی برای ارائه الگواستفاده شد. جامعه آماری، کتابداران و مدیران کتابخانه های دانشگاهی ایران و اعضای هیات علمی گروه علم اطلاعات و مدیریت هستند، نمونه گیری هدفمند به روش نظری است. داده های مصاحبه و پرسشنامه ها با با نرم افزار spss تحلیل شد. یافته ها: تعداد 7 ذهنیت شناسایی و نامگذاری شد و الگوی خودرهبری سازمانی با 5 بعد و 23 مولفه و 56 شاخص ارائه شد. نتیجه گیری: ذهنیت های سلسله مراتبی، محافظه کار، تیم گرا، خود اتکا، خوداثربخش، توانمندساز و خودارزیاب هریک ویژگی های خود را دارند، ابعاد الگوی خودرهبری سازمانی عبارتند از بعد فرایندی، راهبردی، سازمانی، فرهنگی و روانشناختی-اجتماعی کلیدواژه ها: خودرهبری سازمانی، ذهنیت، کتابخانه های دانشگاهی، کتابداران دانشگاهی، دانشگاه های ایران، روش دلفی، روش شناسی کیو، الگو

یکی از تحولات اخیر در حوزه سازماندهی اطلاعات، ایجاد پیوند وارتباط میان پیشینه های فراداده ای بر اساس الگوهای مفهومی است. این امر زیرساخت های لازم برای پیاده سازی روش "داده های پیوندی" در فهرست های کتابخانه ای را فراهم می سازد. یکی ازجدیدترین الگوهای مفهومی ارائه شده توسط فدراسیون بین المللی انجمن ها و مؤسسات کتابداری، مدل مفهومی مرجع کتابخانه ای است. این پژوهش با هدف تعیین کارکردپذیری پایگاه اصطلاحنامه پزشکی فارسی مبتنی بر مارک ایران بر اساس مدل مرجع کتابخانه ای ایفلا انجام پذیرفته است. پژوهش با روش پیمایشی- تحلیلی- تطبیقی با رویکرد کیفی است. جامعه آماری متشکل از کل پیشینه های اصطلاحنامه پزشکی فارسی، موجود در نرم افزار جامع کتابخانه ملی (رسا) است که در زمان انجام پژوهش، شامل 9190 پیشینه بوده است. ابتدا ماتریس انطباق بین مدل مرجع کتابخانه ای با فرمت مستندات یونی مارک وسپس با فرمت مستندات مارک ایران، تهیه شد وپس از تایید توسط متخصصان، عناصر موجود در مدل مرجع کتابخانه ای کمی سازی شد. پس از آن، میزان انطباق ساختاری بر اساس اختصاص امتیازهای وزنی به عناصر مدل، محاسبه شد تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و نرم افزار SPSS23 انجام شد. یافته ها نشان داد فرمت مستندات مارک ایران از لحاظ تعداد خصیصه های دارای معادل در مدل مرجع کتابخانه ای قابلیت انطباق 33/83 را دارد. اصطلاحنامه پزشکی فارسی از لحاظ ساختاری با مدل مرجع کتابخانه ای 29/83 درصد، انطباق دارد. عناصر مدل مرجع کتابخانه ای در فرمت مستندات مارک ایران در اصطلاحنامه پزشکی فارسی، هم از لحاظ تعداد هم از لحاظ نوع فیلد دارای انطباق قابل قبولی است.

هدف پژوهش تدوین مدل ارتباطی فناوری اطلاعات با مدیریت دانش و یادگیری سازمانی در کارکنان دانشگاه فرهنگیان است که روش آن توصیفی از نوع همبستگی و مبتنی بر معادلات ساختاری می باشد. جامعه ی-آماری، کارکنان دانشگاه فرهنگیان تهران، به تعداد 220 نفر است که با توجه به مشخص بودن حجم جامعه وهمگن بودن آن در نوع استخدام، ابتدا جامعه به سه طبقه تقسیم و با درنظرگرفتن نسبت هر طبقه، حجم نمونه در آن ها تعیین شد، سپس از هر طبقه به روش تصادفی ساده و با استفاده از فرمول کوکران، 140 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. در این پژوهش ازپرسشنامه های فناوری اطلاعاتTorng & Lin یادگیری سازمانی Neefeh و مدیریت دانش Lawson استفاده شده که روایی آن ها به تأیید متخصصان و اساتید رسیده و پایایی شان در یک مطالعه ی مقدماتی با 30 آزمودنی و با آلفای کرونباخ 95.0، 92.0 و 93.0 محاسبه شده است. به منظور تجزیه و-تحلیل اطلاعات، از آمارتوصیفی و استنباطی ازجمله کولموگروف–اسمیرنوف، تحلیل مسیر و برای تعیین ارتباط علی بین متغیرها، از روش مدل معادلات ساختاری به کمک نرم افزارهای PLS2و21 SPSS استفاده شد. یافته-های نشان داد، بین فناوری اطلاعات با مدیریت دانش و یادگیری سازمانی در کارکنان دانشگاه فرهنگیان و بین فناوری اطلاعات با مؤلفه های مدیریت دانش (تشخیص ، تحصیل ، بکارگیری ، اشتراک ، توسعه و نگهداری دانش) و مؤلفه های یادگیری سازمانی (مهارت های فردی، مدل های ذهنی، چشم انداز مشترک، تفکرسیستمی) در کارکنان دانشگاه فرهنگیان رابطه وجود دارد و مدل ارتباطی آن ها از برازش مطلوبی برخوردار است. همچنین فناوری اطلاعات بیشترین تأثیر را بر مؤلفه ها ی اشتراک دانش با ضریب 0.75 و مدل های ذهنی با ضریب تأثیر 76.0 دارد. با توجه به تأثیر فناوری اطلاعات بر مدیریت دانش و یادگیری سازمانی در دانشگاه فرهنگیان، بهره-گیری از مدل ارتباطی آن ها در برنامه ریزی و تصمیم گیری های این دانشگاه توصیه می شود.

هدف: شناسایی معنا و زمینه های کاربردی مفهوم تجربه کاربر در بافت کتابخانه . روش شناسی: داده ها با جستجو در پایگاه های اطلاعاتی و ردگیری استنادات، منابع معتبر، و مرتبط با تجربه کاربر در بافت کتابخانه گردآوری شد. یافته ها: مطالعات تجربه کاربر نشان می دهد چطور با تمرکز بر رویکرد پژوهش کیفی می توان نیازهای کاربران را تأمین کرد و امکان تعامل بهتر برای کاربران با فضای خدمات و وبگاه کتابخانه فراهم آورد. نتیجه گیری: تجربه کاربر به عنوان تخصصی نوظهور در حرفه کتابداری با منشأ فلسفی همخوان با رسالت کتابخانه ها در حال رشد و گسترش است. با شناخت این رویکرد کتابداران می توانند راه های نو برای ارائه خدمات بهتر در همه اجزای سامانه کتابخانه مطابق با نیاز کاربران بیابند.

هدف:هدف این مقاله بررسی مؤلفه های حاکم درصفحه آرایی نسخه های قرآنی عصرتیموری است.از طرفی ضمن تشریح میزان عملکرد وکارکرد تناسبات در اصول صفحه آرایی این نوع نسخه ها، میزان اندازه گیری های شاخص و غالب درصفحه آرایی نسخه های دوموزه نام برده را مورد ارزیابی، تحلیل و تطبیق قرار می دهد. روش پژوهش/جامعه آماری: این پژوهش ضمن توصیف آثار موردنظر به روش پیمایشی انجام شده است و با رویکرد تحلیلی-تطبیقی مورد بررسی قرارگرفته است. گردآوری مطالب ازطریق منابع کتابخانه ای است. به دلیل محدودیت تعداد بالای اخذ نسخه ها از موزه های مورد نظر، انتخاب نمونه های مطالعاتی اندک بوده و با مشاوره کارشناسان خبره این بخش ها، به روش هدفمند آثاری مورد مطالعه قرار گرفتند که دارای صفحات افتتاح و تزئینی باشند. لذا 5 مصحف مذهب قرآنی از هر موزه منتخب گردید. یافته ها: تناسبات حاکم در اصول صفحه آرایی و قطع نسخه های قرآن های مورد مطالعه از موزه های مذکوربر مبنای تناسبات طلایی و مستطیل پویا است. با این تفاوت که تناسبات طلایی، مستطیل پویا با معیار 2√ و قطع صفحات آثار قم با 8 /52 درصد بیشتر ازآثار رضوی سنجیده شده است. در بررسی صفحه آرایی و تطبیق آن با دیگر کادرهای موجود صفحه میزان تناسبات حاکم بر اساس نسبت های مستطیل ایستا استنباط گردید به گونه ای که آثار رضوی با 6/ 57 درصد بیشتر از آثار قم از این مقیاس برخوردار است. نتایج: برآیند این پژوهش نشان داد، مهمترین و اصلی ترین عامل مؤثر در صفحه آرایی نسخه های قرآنی مذهب انتخاب قطع کاغذ بوده است. سایز خوشنویسی و کتابت نیز در میزان طراحی و مسطرکشی، نوع فرم و کارکرد تذهیب ها نیز نقش تعیین کننده ای درترسیم داخلی آرایش صفحات دارند. ضابطه شاخص در اندازه گیری اوراق، تناسبات طلایی محاسبه شده است.

هدف: برای طراحی نظام های بازیابی اطلاعات کاربرپسند، توجه به ویژگی های کاربران از اهمیت زیادی برخوردار است. از این رو، هدف پژوهش حاضر این است تا نقش متغیرهای جمعیت شناختی کاربران هنگام جست وجو در موتورهای کاوش مورد بررسی قرار گیرد. روش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی بود که از روش ارزیابانه استفاده شد. در این پژوهش، ابتدا با توجه به ویژگی های جمعیت شناختی نظیر جنسیت، مقطع و حوزه تحصیلی، گروه سنی و منطقه سکونت دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد، تعداد 192 نفر به عنوان اعضای نمونه انتخاب شدند و سپس، از آن ها درخواست شد تا وظایف کاری تدوین شده بر اساس عناوین انتخاب شده از سرعنوان موضوعی فارسی را مطالعه و در موتورهای کاوش گوگل، پارسی جو، ریسمون و یوز به زبان فارسی جست وجو و سپس نشانی های اینترنتی مرتبط را در فرم داده شده ثبت کنند. براساس نشانی های اینترنتی ثبت شده، نمره ربط نتایج بازیابی شده دانشجویان با توجه به شاخص جاکارد محاسبه شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که نمره ربط نتایج بازیابی شده توسط دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد با سطح اطمینان 95 درصد در حدود 36/0 تا 42/0 قرار داشت؛ همچنین، بین نمره ربط نتایج بازیابی شده توسط دانشجویان برحسب مقطع تحصیلی، گروه های سنی و منطقه سکونت آنان تفاوت معناداری وجود داشت؛ در حالی که تفاوت معناداری بین نمره ربط نتایج بازیابی شده توسط دانشجویان برحسب جنسیت و حوزه تحصیلی آنان مشاهده نشد. اصالت/ارزش: این مقاله توجه مدیران اطلاعات و طراحان نظام های بازیابی اطلاعات را به این موضوع معطوف می کند که در طراحی نظام های اطلاعاتی توجه به سه متغیر جمعیت شناختی تحصیلات، سن و منطقه سکونت نسبت به دو متغیر حوزه های تحصیلی و جنسیت از اهمیت بیشتری برخوردار است.

این پژوهش با ه دف اصل ی ارائه الگ وی پیشنه ادی برای نرم افزار استخ راج و آرشی و داده از رسانه ه ای اجتماع ی تدوین شده است. در پژوهش حاضر ضمن مطالعه کتابخانه ای درخصوص استخراج داده و آرشیوسازی رسانه های اجتماعی به بررسی نرم افزارهای تولید شده در این زمینه پرداخته شده است؛ در نهایت براساس سیاهه وارسی تهیه شده، یک الگوی پیشنهادی از این نوع نرم افزارها ارائه شد. این روند با همراهی متخصصان رسانه های های اجتماعی در علم اطلاعات و دانش شناسی انجام گرفت. در این پژوهش، گردآوری اطلاعات، به روش مطالعه اسنادی و پیمایشی تحلیلی انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه است. با نمونه گیری هدفمند و رصد افراد مطلع، تعداد ۳۱ نفر از متخصصان رسانه های های اجتماعی در علم اطلاعات و دانش شناسی انتخاب شدند. قابلیت های به دست آمده از نرم افزارها در قالب طیف لیکرت در اختیار متخصصان قرار گرفت و از آن ها خواسته شد که میزان موافقت خود را با ضرورت وجود هر یک از این قابلیت ها مشخص نمایند. برای بررسی بودن یا نبودن هر یک از قابلیت های نرم افزارها از روش سی وی آر[1]، بار عاملی اکتشافی و بار عاملی تأییدی استفاده شد. میزان پذیرش هریک از قابلیت ها، با میانه ارزیابی(معیار سنجش میانه 3) شد. سپس، هریک از گویه ها بر اساس میانگین موجود در آزمون فریدمن رتبه بندی شدند. در مرحله دوم سی وی آر هر یک از قابلیت ها، و در مرحله آخر بار عاملی تأییدی و بار عاملی اکتشافی بررسی شد. پرسش های پژوهش با استفاده از آزمون تی تک نمونه ای بررسی شدند. قابلیت های «امکان جستجوی پیشرفته آرشیو»، «دسته بندی آرشیو ها(مرورآسان)» و «ارائهگزارش های بصری» نمره بالاتر از 50 و معیارهای «بازنشانی رکوردهای حذف شده»، «امکان ایجاد آرشیو باز برای دسترسی عام»، «اخذ گواهی های اعتباری از نهادهای دولتی و خصوصی»، «دریافت نسخه کامل پس از پرداخت هزینه» و «نسخه دمو» نمره کمتر از 50 را در سی وی آر به دست آوردند. تمامی قابلیت ها بار عاملی تأییدی و اکتشافی بیشتر از 3/0 داشتند؛ بنابراین، در نظر گرفته شدند. اما با مقایسه بار عاملی قابلیت ها با سی وی آر امکان حذف قابلیت هایی با سی وی آر کمتر از 50 وجود دارد. تمامی قابلیت های تخصصی نرم افزارهای فعلی از دیدگاه متخصصان ضروری هستند. قابلیت های «امکان جستجوی پیشرفته آرشیو»، «دسته بندی آرشیو ها (مرورآسان)» و «ارائهگزارش های بصری» مهم ترین الزامات نرم افزارها ازدیدگاه متخصصان هستند. قابلیت «اخذ گواهی های اعتباری از نهادهای دولتی و خصوصی» کمترین اهمیت را از دید متخصصان دارد. معیارهای «حذف خودکار آرشیوها در زمان تعریف شده»، «بازنشانی رکوردهای حذف شده»، «امکان ایجاد آرشیو باز برای دسترسی عام»، «اخذ گواهی های اعتباری از نهادهای دولتی و خصوصی»، «حذف خودکار آرشیوها در زمان تعریف شده»، «دریافت نسخه کامل پس از پرداخت هزینه» و «نسخه دمو» می توانند از قابلیت های نرم افزار حذف شوند. البته در بررسی نرم افزارهای فعلی استخراج داده از رسانه های اجتماعی، مشاهده شد که برخی از این قابلیت ها دارای اهمیت بالایی است. قابلیت «امکان ذخیره سازی محلی» توسط متخصصان به سیاهه وارسی نهایی اضافه گردید.  

توجه به مبانی نظری و زیربنای فلسفی نظام های رده بندی کتابخانه ای همواره برای متخصصان علم اطلاعات و دانش شناسی اهمیت داشته است. در پژوهش حاضر تلاش شد که مبانی فلسفی و منطق حاکم بر نظام های طبقه بندی و ساختار دانش بشری بررسی شده و از این رهگذر منطق حاکم بر نظام های سازماندهی منابع کتابخانه ای مورد مطالعه قرار گیرد. اشکال و نقدهای وارده بر اندیشه سنتی طبقه بندی دانش و ساختار سلسله مراتبی آن بررسی شده و اندیشه ریزوماتیک به عنوان بدیل رویکرد درختی و سلسله مراتبی برای مواجهه و تحلیل سازماندهی اطلاعات در دنیای وب و فضای اطلاعات فرامتنی و دیجیتال مطرح شد. در تفکر غربی الگوی غالب برای رده بندی، ساختار درختی بر اساس منطق ارسطویی بوده که با توجه به اشکالات آن، ساختار ریزوماتیک پیشنهاد شده است. اطلاعات در فضای نوین مانند ریزوم در جهات گوناگون حرکت نموده و با ایجاد اتصالات و ارتباطات جدید بین حوزه های متنوع علمی، فضایی برای مطالعات جدید نیز پدید آورده است، رشد و ظهور مطالعات گسترده بین رشته ای را می توان شاهدی بر این مدعا دانست. این فضای اطلاعاتی جدید و ریزوم گونه، ریزومیک شدن سازماندهی و ذخیره و بازیابی آن را نیز می طلبد. گفتمان سنتی و مبتنی بر اندیشه درختی و سلسله مراتبیِ سازماندهی اطلاعات با توجه به چارچوب ها و مولفه هایی که بر آن مترتب است، قابلیت فهم ماهیت و ویژگی های فضای اطلاعاتی دیجیتال را نداشته و از سازماندهی این فضا ناتوان است و لزوم تحول پارادایمی، و متعاقبا پژوهش و نظریه پردازی در منظومه فکری دیگری را می طلبد، تفکر ریزوماتیک می تواند جایگزین مناسبی برای تفکر سنتی سازماندهی اطلاعات باشد.

سهم بزرگی از دارایی های شرکت را دانش تشکیل می دهد و یکی از مهمترین منابع دانش برای سازمان ها مشتریان می باشد، لذا شرکت ها برای شناخت بیشتر مشتریان و داشتن مزیت رقابتی، از مدیریت دانش مشتری استفاده و دانش مشتری از عوامل موفقیت شرکت ها شناخته می شود. براین اساس در این پژوهش مدل تاثیر دانش مشتری بر توسعه محصول جدید و عملکرد شرکت با توجه به رویکرد پویایی شناسایی سیستم ارائه می گردد. بدین منظور ارتباطات دانش مشتری، توسعه محصول جدید و شاخص های عملکردی در ادبیات موضوع مورد بررسی قرار گرفته و با مصاحبه با خبرگان صنعت فناوری اطلاعات و بهره گیری از تئوری داده بنیاد کدگذاری انجام و چگونگی اثرگذاری دانش مشتری بر عملکرد ترسیم گردید. در ادامه با توجه به کدگذاری انجام شده با استفاده از رویکرد پویایی شناسی سیستم، مدل پویا چگونگی تاثیر دانش مشتری بر عملکرد ارائه که در آن نحوه تاثیر ارتباط دانش مشتری بر روی توسعه محصول جدید و عملکرد سازمان مشخص گردید. نتایج این پژوهش نشان می دهد که دانش و دانش مشتری بر توسعه محصول جدید و همچنین عملکرد مالی، تعداد مشتری، تعداد ایده، وفاداری مشتری، تعداد مشتری، محصولات شخصی سازی شده، زمان ایده تا محصول و فرآیندهای داخلی اثر می گذارد، همچنین به منظور اثرگذاری بهتر دانش مشتری برعملکرد نیاز به بلوغ دانش در شرکت می باشد. بدین رو با مدیریت دانش می توان رشد مناسبی در توسعه محصول جدید ایجاد کرد. این تحقیق می تواند هم به لحاظ روش تحقیق و هم به لحاظ نتایج در رشته های مختلف مهندسی مورد استفاده قرار گیرد.

هدف: کتابخانه های دانشگاهی نقش تعیین کننده ای در کیفیت آموزش و پژوهش کشور ایفا می کنند و رضایت، تعهد و انگیزه شغلی کتابداران این کتابخانه ها، اهمیت زیادی در بازدهی مطلوب خدمات آنان دارد لذا در این پژوهش به بررسی رابطه فلات زدگی شغلی (محتوایی و ساختاری) با رضایت و تعهد و نقش میانجی انگیزه درونی کتابداران کتابخانه های دانشگاهی پرداخته شده است. روش: روش اجرای این پژوهش توصیفی (غیرآزمایشی) و طرح پژوهش همبستگی از نوع تحلیل مسیر است. جامعه آماری این پژوهش کلیه کتابداران کتابخانه های دانشگاهی ایران می باشد که از این تعداد با توجه به تعداد کتابداران در هر دانشگاه، براساس فرمول تعیین حجم نمونه و به روش طبقه ای تصادفی، 537 نفر به عنوان نمونه مورد نظر تحقیق انتخاب شده اند. همچنین برای اندازه گیری فلات شغلی در این پژوهش از پرسشنامه فیاضی (1393) استفاده شده است. یافته ها: نتایج نشان داد که از میان متغیرهای تحقیق، رضایت شغلی (28/0-)، تعهد سازمانی (25/0-) و انگیزه درونی (15/0-)، به ترتیب دارای بالاترین ضریب همبستگی منفی با فلات شغلی بوده اند. همچنین اثر فلات شغلی بر تعهد سازمانی، رضای شغلی و انگیزه درونی منفی و معنادار است. اصالت اثر: این از محدود پژوهش هایی است که به بررسی اثرات پدیده فلات شغلی روی کتابداران دانشگاهی پرداخته است. نتایج این پژوهش می تواند برای بهبود وضعیت کارکنان فلات زده بکار گرفته شود.

یکی از عوامل مهم موفقیت در سفر به سوی دیجیتالی شدن، پرورش و توسعه نسل جدیدی از رهبرانی است که «رهبر دیجیتال» نامیده می شوند. با توجه به اهمیت موضوع در عصر حاضر، محققان از جنبه های متعددی به این نقش، به عنوان یکی از ضرورت های تعیین کننده موفقیت سازمان های عصر دیجیتال پرداخته اند. اما سؤال اساسی این است که وضعیت پژوهش های حوزه «نقش رهبر دیجیتال» از حیث ساختاری و محتوایی چگونه بوده است؟ این موضوع از آنجایی اهمیت می یابد که تاکنون در پژوهش های مرتبط، ارائه تصویری سیستماتیک از مجموعه مطالعات انجام گرفته در این حوزه، کمتر مورد توجه محققین قرار گرفته است. بر همین اساس، در این پژوهش و در پاسخ به این سؤال قصد بر این است که تصویری روشن و جامع از سیمای پژوهش های بین المللی در زمینه مفهوم سازی نقش رهبران دیجیتال ارائه شود. به منظور نیل به این هدف، از فراتحلیل کیفی استفاده شد و 46 مطالعه علمی که هرکدام به نوعی به بررسی و واکاوی جنبه های مختلف این نقش پرداخته اند، بر اساس اصول راهنمای Fink (2019) و Okoli & Schabram (2010) انتخاب، ارزیابی و بررسی شدند. درنهایت، به منظور ارزیابی نتایج تحلیل ساختاری و محتوایی، از روش بازبینی به وسیله همکاران پژوهشی استفاده شد. یافته های این پژوهش نشان داد که پژوهش های انجام شده هم از حیث ساختاری و هم از حیث محتوایی دارای ویژگی های برجسته ای بودند که باید مد نظر قرار داد. در این راستا، در بررسی ساختاری مطالعات، روند اوج گیری پژوهش ها در زمینه رهبری دیجیتال، روش گردآوری داده ها در آن ها، وضعیت توزیع آثار در صنعت و نیز نحوه مشارکت محققان ارزیابی شد. در بررسی محتوایی مطالعات نیز بر اساس روش تحلیل مضمون، پنج زمینه تحقیقاتی اصلی شامل «پیشران های تعریف نقش، اهداف نقش، وظایف، ساختار ایفای نقش و شایستگی های ایفای نقش» شناسایی و درنهایت شبکه مضامین در ارتباط با مفاهیم و موضوعات در حوزه نقش رهبر دیجیتال ترسیم شد. در تحلیل محتوایی، نتایج این پژوهش نشان داد طی سال های اخیر تعداد مطالعات افزایش یافته و همچنین، تمرکز تحقیقاتی در ابعاد متعددی گسترش یافته است؛ به طوری که در سال 2019 همه پنج زمینه این نقش در مطالعات متعدد مورد توجه قرار گرفته است. به طورکلی، یافته های حاصل از مقاله حاضر، مبنایی برای درک زوایای مختلف پژوهشی در حوزه تحقیقات رهبری دیجیتال ایجاد نموده و با لحاظ نمودن ابعاد مورد توجه در این حوزه، چارچوبی برای طراحی و توسعه تحقیقات در این زمینه فراهم می نماید.

در مطالعات اخلاق حرفه ای در علم اطلاعات، همواره تمرکز روی تعاملات متخصص با کاربر بوده و تعاملات بین خود متخصصان و روابط آنها با همکاران فرادست و فرودست آنچنان مدنظر نبوده است. همچنین، استانداردها و آیین نامه ها همیشه قاعده گرا بوده و پژوهش ها نیز عموماً به بررسی و ارزیابی گروهی از قواعد اخلاقی بین متخصصان پرداخته و در اکثر اوقات نحوه کنش و تعامل در تنگناها و دوراهی ها و موقعیت های دشوار بررسی نشده، حال آن که جهت گیری های اخلاقی دقیقاً خود را در موقعیت های دشوار نشان می دهند. در این پژوهش، سعی شده گرایش های خودآیینی و دگرآیینی اخلاقی (کانتی، رالزی، سندِلی و مک اینتایری) متخصصان علم اطلاعات بررسی شود تا ضمن ترسیم چشم انداز تحول حرفه ای، بازاندیشی و درخودنگری را برانگیزد. بدین منظور، 406 نفر از کارکنان متخصص شاغل در نهاد کتابخانه های عمومی به تصادف انتخاب شد و موقعیت های دشوار اخلاقی توسط آنها خوانده و تکمیل گردید. نتایج نشان داد که متخصصان گرایش های اخلاقی دگرآیین دارند و دگرآیینی آنها بیشتر از نوع رالزی است. همچنین، با افزایش سن گرایش های دگرآیین کاهش می یابد و این مطابق با پیش بینی کلبرگ در مراحل رشد اخلاقی است. همچنین، دو عامل دگرآیینی رالزی و خودآیینی مک اینتایری در شکل گیری گرایش اخلاقی متخصصان نقش عمده داشتند. دگرآیینی رالزی تبعیت سفت وسخت و صوری از قواعد بیرونی (عرفی، کشوری، دینی، سازمانی و هر قاعده ای بیرون از فطرت اخلاقی خود انسان) را می رساند و با وجود آن، تأمل اخلاقی و عمل بر اساس حس اخلاقی درونی با قبول مسئولیت فردی چیزی حاشیه ای خواهد بود. وجود این نگرش غالب، می تواند نگرانی هایی را درباره پذیرش نامتأملانه قواعد تحمیلی، پذیرش الگوهای نئولیبرال غالب در تولید و توزیع ثروت (از جمله اطلاعات)، و قرار گرفتن در چارچوب های بسته و پذیرش منفعل الگوها و چارچوب های بیرونی را ایجاد کند.