درخت حوزه‌های تخصصی

هدف:  پژوهش پیش رو به بررسی وضعیت کاربرد هستی شناسی ها در کتابخانه دیجیتال از طریق تحلیل مطالعات این حوزه می پردازد. روش پژوهش: روش پژوهش مطالعه پیش رو کیفی و از نوع فراترکیب است. به منظور گردآوری داده ها در این مطالعه از روش کتابخانه ای و برای تحلیل آن از الگوی هفت مرحله ای سندلوسکی و باروسو استفاده شد. جامعه مورد مطالعه، مطالعات (مقاله و پایان نامه) مرتبط در حوزه کاربرد هستی شناسی ها در کتابخانه های دیجیتال است که از پایگاه های علمی داخلی و خارجی بازیابی شد. به منظور اطمینان از کیفیت مطالعات مورد بررسی از چک لیست ارزیابی کسپ استفاده شد. در نهایت از بین 267مطالعه بازیابی شده، 43 عنوان انتخاب و تحلیل شد. یافته ها: تجزیه و تحلیل مطالعات حوزه کاربرد هستی شناسی در کتابخانه دیجیتال به شناسایی 4 مقوله، 8 مولفه و 48 بٌعد در این حوزه انجامید. مقولات اصلی در این حوزه شامل کاربرد هستی شناسی در خدمات کتابخانه دیجیتال، کاربرد هستی شناسی در ساختارهای کتابخانه دیجیتال، زمینه های کاربرد هستی شناسی در کتابخانه دیجیتال و کاربرد هستی شناسی ها در پوشش دامنه موضوعی کتابخانه دیجیتال می شوند. اصالت: در این مطالعه که به نظر می رسد تاکنون مشابه آن انجام نشده است، سعی شد تا تحلیل جامعی از حوزه کاربرد هستی شناسی در کتابخانه های دیجیتال، وضعیت موجود و ابعاد و زوایای آن ارائه شود. همچنین با روشن شدن و تبیین موضوعاتی که کمتر به آن ها پرداخته شده است، زمینه های پژوهشی تازه ای برای محققان این حوزه ارائه شد.

هدف: شناسایی پژوهشگران کلیدی، ویژگی های نشر منابع، روند موضوعی و کمبود ها و کاستی های قابل شناسایی درموضوع رده بندی کتابخانه ای. روش پژوهش: .با جستجو در پایگاه های اطلاعاتی پایگاه اطلاعات علمی ایران (ایرانداک)، پرتال جامع علوم انسانی، پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی و پایگاه مجلات تخصصی نور ابتدا تعداد 231 مقاله و 64 پایان نامه در این موضوع شناسایی شد. پس از پالایش در نهایت 22 مقاله و 33 پایان نامه مرتبط انتخاب و تحلیل شد. یافته ها: بررسی ها نشان داد بیشتر پژوهشگران این موضوع در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی تحصیل کرده اند. اغلب پایان نامه ها در دانشگاه تهران دفاع شده است. 17 مقاله در مجلات علمی پژوهشی چاپ شده و همانگونه که انتظار می رفت، نشریه «فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات» با 5 مقاله، بیشترین فراوانی را در انتشار مقالات رده بندی کتابخانه ای داراست و پس از آن «نشریه کتابداری و اطلاع رسانی آستان قدس» قرار دارد. همچنین منابع زیادی به مطالعه رده بندی دیویی و کنگره مربوط است. بیشترین مقالات منتشرشده متعلق به دانشگاه اصفهان است و دانشگاه تهران پرکارترین دانشگاه در انجام  پایان نامه در این موضوع بود. مطالعات در این موضوع به دو بخش نظری و عملی قابل تقسیم است؛ در بخش نظری پژوهش ها مقدمات و کلیات، مباحث نظری و نظریه های رده بندی، ارتباط علوم و رده بندی های کتابخانه ای را  بررسی کرده اند و به ویژه  پژوهشگران از تعیین جایگاه علوم میان رشته در دهه اخیر استقبال کرده اند پژوهشگران بود. در بخش عملی، بررسی نظام های رده بندی و گسترش های آن و همچنین کاربرد این نظام ها در انتخاب موضوع و مدل سازی هستی نگاری با استفاده از تاکسونومی نظام رده بندی دهدهی دیویی از جمله مطالعات انجام شده پژوهشگران در این موضوع است. مشکلات گسترش رده بندی ها و همچنین رده بندی منابع دیجیتالی و ضرورت تغییر در نظام های رده بندی از مهمترین چالش های پیش روی پژوهشگران در طول این سال ها بوده.  پژوهش در موضوع رده بندی منابع دیداری شنیداری ناکافی است و نیاز به توجه بیشتری دارد. نتیجه گیری: در سال های اخیر توجه به مباحث نظری بیشتر شده و این امر می تواند باعث تقویت و گسترش و یا حتی تحول در نظام های رده بندی شود. با رشد منابع دیجیتالی و شکل گیری علوم جدید و میان رشته ای و تغییرات به وجود آمده در موضوع سازماندهی اطلاعات، از کارایی نظام های رده بندی سنتی کاسته شده و لازم است تغییراتی ساختاری و محتوایی صورت پذیرد.

پژوهش حاضر با هدف تحلیل ادراک کارکنان از اثربخشی دوره های آموزشی ضمن خدمت در شرکت آب منطقه ای استان مازندران صورت گرفته است. به منظور سنجش اثربخشی دوره های آموزشی در شرکت مورد مطالعه از الگوی چهار سطحی کرک پاتریک استفاده شده و سئوالات تحقیق نیز بر مبنای همین الگو، تبیین گردیده است. ابزار گردآوری داده ها در پژوهش حاضر شامل انجام مصاحبه با برخی از مدیران و کارشناسان شرکت و سپس تدوین پرسشنامه محقق ساخته بوده است. جهت تحلیل داده ها از روش های آماری و معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که ادراک کارکنان از اثربخشی دوره های آموزشی در سه بعد واکنش(45/3)، یادگیری(38/3) و رفتار(25/3) در شرکت مورد مطالعه، امتیازی بیش از حد متوسط داشته، و در بعد نتایج میانگین محاسبه شده کمتر از حد متوسط(75/2) می باشد. به عبارتی دیگر، می توان اذعان داشت که ادراک کارکنان از اثربخشی دوره های آموزش برگزار شده به طور معنی دار از میانگین بالاتر بوده است، ولی یافته های مربوط به نتایج از سوی مدیران، اثربخشی مناسبی را نشان نداده است.

هدف: مرور مطالعات انجام شده در رابطه با موضوع داده های پیوندی و شناسایی بیشترین موضوعات پرداخته شده در این موضوع، مزایا و چالش های موجود. روش: روش پژوهش مرور نظام مند است. در جستجوی اولیه در وبگاه علوم مشخص شد که 20 مجله بنا به نتایج پژوهش دارای بیشترین تولیدات علمی موضوع داده های پیوندی در مقوله علم اطلاعات و دانش شناسی اند. پس از بررسی و پایش 22966 مقاله استخراج و سپس با استفاده از راهنمای استاندارد پریزما، نهایتاً 20 مقاله انتخاب شد. ابزار پژوهش از نوع سیاهه وارسی بر مبنای معیارهای ورود و خروج بود و برای تجزیه وتحلیل اطلاعات از آمار توصیفی استفاده شد. یافته ها: وب معنایی، هستی شناسی، داده های باز پیوندی، تعامل پذیری، شباهت داده ها، پردازش زبان طبیعی، فراداده و کتابخانه دیجیتال بیشترین موضوع هایی است که در مقالات موردنظر به آنها پرداخته شده است. مزایا و چالش های فنی(مرتبط با مجموعه داده های پیوندی، ابزارهای داده های پیوندی مرتبط با مسائل فناورانه، و هستی شناختی)، عوامل مالی و انسانی در مقالات بررسی شد. در ادامه طبق یافته ها مشخص شد که مزایا و چالش های داده های پیوندی هر دو به تفکیک به مقوله فنی و زیرمقوله فرعی«مزایا و چالش های مرتبط با مجموعه داده های پیوندی» هر کدام با 35 درصد اختصاص یافته است. امکان کشف گسترش موجودیت ها با بررسی انواع پیوند در داده های پیوندی، ایجاد پیوند مناسب داده ها با داده های سایر خدمات پیوسته، بهبود در کشف داده های باز، افزایش رؤیت پذیری داده های پیوندی با داده های سایر خدمات پیوسته از جمله مزایای مرتبط با مجموعه داده های پیوندی، و تنوع بیش از حد داده های بین رشته ای، پیچیدگی واژگانِ در دسترسی، مشکلات مربوط به فهرست نویسی منابع از جمله چالش های مرتبط با مجموعه داده های پیوندی است. طبق یافته های پژوهش، بیشترین روش ها و ابزارهای به کارگیری داده های پیوندی مربوط به «نظام ساده سازماندهی دانش» یا اسکاس، هستی شناسی دی.بی.پدیا، هستی شناسی کتابشناختی و اف.اُ.ا.اف. به ترتیب با 7، 7، 5 و 4 فراوانی است. راهکارها و پیشنهادهایی در مقالات مورد بررسی نیز در رابطه با به کارگیری داده های پیوندی ارائه شد که باز، مفید، قابل کشف، سالم و پیوندی بودن داده ها از جمله آنها است. نتیجه گیری: با توجه به مطالعات مورد بررسی، برای پیاده سازی و به کارگیری داده های پیوندی در کتابخانه ها، مراکز اطلاع رسانی و پروژه های مختلف خارجی از روش ها و ابزارهای مختلفی استفاده شده است که با وجود چالش های موجود، سازماندهی، جستجو، و بازیابی اطلاعات را تسهیل کرده است و مزایای مختلفی نیز به همراه دارد. پژوهشگران علم اطلاعات و دانش شناسی، مهندسان نرم افزار و... با آگاهی از موارد مطرح شده در این پژوهش می توانند در معماری کتابخانه های دیجیتال و پروژه های مبتنی بر وب موفق تر عمل کنند.

هدف: پژوهش حاضر با هدف میزان آگاهی و استفاده کتابداران کتابخانه های دانشگاهی از فناوری هوش مصنوعی انجام شد. روش پژوهش: پژوهش حاضر، توصیفی-پیمایشی از نوع کاربردی است. جامعه آماری تمامی کتابداران کتابخانه های دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور و شهید چمران اهواز که از روش سرشماری استفاده شد و در نهایت تعداد 79 پاسخنامه جمع آوری شد. داده ها با استفاده از پرسشنامه وود و آلن (2018) جمع آوری و با نرم افزار اس. پی.اس. اس. نسخه 24 تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: یافته ها نشان داد وضعیت استفاده و تعامل کتابداران در کتابخانه در رابطه با هوش مصنوعی و دستیاران مجازی (داده های مربوط به کتابخانه های برخوردار از هوش مصنوعی و دستیاران مجازی) معادل  295/3 است که در مقایسه با عدد معیار اختلاف معناداری وجود دارد. اکثر کتابداران در خصوص استفاده مسئولین کتابخانه از  قابلیت های مبتنی بر هوش مصنوعی به عنوان ابزاری برای ارتباط با اعضاء معتقدند از این ابزار استفاده نمی شود. در خصوص برگزاری کارگاه آموزشی مربوط به هوش مصنوعی یا دستیاران مجازی اکثر کتابدارن عنوان کردند که این کار انجام نمی شود. اکثر کتابداران (2/53 درصد) عقیده دارند که  هوش مصنوعی تأثیرگذاری مثبت بر کیفیت ارائه خدمات کتابخانه دارد.  نتیجه گیری: استفاده از فناوری هوش مصنوعی و دستیاران مجازی در کتابخانه ها جهت سهولت فعالیت های کتابخانه ای در جامعه اطلاعاتی امروز، یک امر مهم است که باید مورد توجه قرار گیرد و زیرساخت های لازم جهت استفاده از این فناوری ها ایجاد شود. این سیستم ها گرچه در همه موارد نمی توانند جایگزین مناسبی برای کتابداران باشند اما وجود آن ها در کتابخانه ضرورتی است که نمی توان آن را نادیده گرفت.

هدف: در سال های اخیر تشدید تحریم های بین المللی باعث گردید بحث اقتصاد مقاومتی به راهبردی برای مقابله با این مسئله مطرح گردد. هدف از این پژوهش شناسایی و ارائه راهکارهای تحقق اقتصاد مقاومتی در حوزه چاپ و نشر کتاب از دیدگاه ناشران است. روش شناسی: پژوهش حاضر، ک اربردی بوده و به روش پیمایشی-تحلیلی انجام گردید. گردآوری داده ه ا به صورت ترکیبی با شیوه تحلیل محتوا جهت استخراج راهکارها در جهت تحقق اقتصاد مقاومتی و استفاده از پرسشنامه انجام گرفت. یافته ها: نظر به وابستگی نسبی صنعت نشر به مواد و منابع وارداتی، یافته ها نشان داد که اکثریت ناشران مشکلات مالی و چالش های زیادی در این زمینه تجربه می کنند. مهمترین چالش ها از دیدگاه ناشران، عبارت از کمبود و گرانی مواد و مصالح چاپ و نشر، وابستگی به بازارهای پرنوسان، کمی سرمایه مادی، عدم مشارکت بانک ها و یا افراد سرمایه گذار در حوزه چاپ و نشر، اقتصادی نبودن حوزه نشر و فقدان فرهنگ مطالعه است. از منظر آنان به کارگیری راهکارهایی همچون حمایت دولت درقالب اعطای تسهیلات و اصلاح نظام بازاریابی، تبلیغات و توزیع در حوزه نشر کتاب، دانش محورکردن صنعت نشر، مدیریت مصرف و استفاده حداکثری از منابع مادی و انسانی تأثیر مثبت و معنی داری در تحقق اقتصاد مقاومتی در شرایط فعلی خواهد داشت. نتیجه گیری: اگرچه راهکارهای ارائه شده، در مواردی نیاز به اقدام جمعی ناشران و نظارت عوامل بیرونی همانند وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دارد ولیکن راهکارهایی نیز خارج از حوزه اختیارات ناشران بوده که قطعاً عز می جدی در دولت و دستگاه های ذیربط را جهت تغییر شرایط می طلبد.

مقدمه و هدف: سرقت علمی، عبارت است از کپی کردن کلمات، متون، تصاویر و مانند آن و استفاده از اندیشه های دیگران به عنوان اندیشه خود است. هدف از انجام پژوهش حاضر، تعیین میزان عوامل مختلف بر تمایل دانشجویان دکتری دانشگاه بوعلی همدان به سرقت علمی است. روش: پژوهش حاضر، از نظر هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش را دانشجویان دکتری دانشگاه بوعلی همدان تشکیل می دهند که براساس فرمول کوکران حجم نمونه برابر با 263 نفر به دست آمد. جهت گردآوری داده ها از پنج پرسشنامه استفاده شد. پایایی این پرسشنامه ها از طریق آلفای کرونباخ به ترتیب برابر با 948/0، 955/0، 968/0، 986/0 و 975/0 به دست آمد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه های پژوهش، از مدلیابی معادلات ساختاری در نرم افزار وارپ پی ال اس 7 استفاده گردید. یافته ها: نتایج تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که متغیرهای درک سرقت علمی، نگرش به سرقت علمی و ارزش های شخصی، بر میزان سرقت علمی دانشجویان تأثیر منفی و معنی داری دارند. همچنین، متغیر محق پنداری تحصیلی بر میزان سرقت علمی دانشجویان تأثیر مثبت و معنی داری دارد. نتیجه گیری: به نظر می رسد دانش، درک و آگاهی دانشجویان از سرقت علمی و مصادیق آن، سیاست ها و مجازات قانونی در این زمینه در سطح پایینی قرار دارد که لازم است مسئولان و مدیران دانشگاه ها در راستای آگاه سازی و آشنایی بیشتر دانشجویان و عواقب این کار اقدامات لازم را انجام دهند و با برگزاری دوره ها و کارگاه های آموزشی میزان سرقت علمی را کاهش دهند.

هدف: این پژوهش با هدف ارزیابی محیط رابط کاربری نرم افزار اسکای روم و یافتن نقاط قوت و ضعف محیط رابط کاربری این نرم افزار انجام شده است. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی بود. برای ارزیابی از روش ارزیابی مکاشفه استفاده شد. ابزار گردآوری داده ها شامل یک سیاهه وارسی و یک پرسشنامه محقق ساخته براساس معیارهای دهگانه نیلسن بود. روایی سیاهه وارسی و پرسشنامه به روش اعتبار محتوا توسط چند تن از اعضای هیئت علمی رشته علم اطلاعات و دانش شناسی و مهندسی نرم افزار تأیید شد و پایایی برای سیاهه وارسی 0.86 و برای پرسشنامه 0.90 بود. در این پژوهش 10 ارزیاب متخصص نرم افزار اسکای روم را بررسی کردند. پس از تکمیل سیاهه وارسی و پرسشنامه توسط ارزیابان، با آنها مصاحبه ای از طریق نرم افزار اسکای روم برگزار گردید. در این مصاحبه نقاط قوت و ضعف محیط رابط اسکای روم پرسیده شد. یافته ها: در این پژوهش 12 نقطه قوت و 17 نقطه ضعف عمده و اساسی در محیط رابط کاربری نرم افزار اسکای روم یافت شد. همچنین یافته ها نشان داد که 66% معیارها رعایت شده است؛ اما درجه شدت رعایت معیارها 2.61 بود که با اطمینان 95 درصد در سطح متوسط ارزیابی شد. همچنین محیط رابط کاربر این نرم افزار در معیارهای «پیشگیری از خطا»، «انعطاف پذیری و کارایی استفاده» و «راهنما و مستندات» دچار مشکل اساسی بود و نیاز به توجه بیشتری داشت. ارزش/اصالت اثر: از نظر متخصصان مشکلات یافت شده می تواند برای نرم افزار مشکل ساز باشد همچنین ممکن است باعث دلزدگی، گیج شدن و در نهایت، عدم استفاده کاربر شود. بنابراین، توصیه می شود طراحان نرم افزار اسکای روم مشکلات یافت شده را حل نمایند.

هدف: رایانش ابری یکی از اشکال نوین ارائه خدمات اطلاعاتی است که طی سال های اخیر توجه بسیاری را به خود جلب کرده است. به منظور بهره برداری از زیرساخت ها و خدمات رایانش ابری در مراکز آرشیوی، نیاز است تا با ارائه مدل هایی، خدمات و برنامه های کاربردی این مراکز، در فضای ابری مستقر شوند؛ بنابراین هدف از انجام پژوهش حاضر ارائه مدلی مفهومی جهت طراحی و پشتیبانی از پیاده سازی رایانش ابری در مرکز آرشیو ملی ایران است. روش شناسی: رویکرد پژوهش حاضر ترکیبی است و در آن از روش های کتابخانه ای، فراترکیب و پیمایشی استفاده شده است. ابزار گردآوری اطلاعات در روش کتابخانه ای و فراترکیب فیش برداری؛ و در روش پیمایش پرسشنامه محقق ساخته است. جامعه آماری شامل خبرگان موضوعی که دارای تجربه یا تخصص در زمینه موضوعات آرشیوی و رایانش ابری یا هر دو حوزه هستند می باشد که با روش نمونه گیری گلوله برفی انجام شده است. یافته ها: یافته ها حاکی از شناسایی 59 مؤلفه در 11 بعد کلی است که پس از تأیید توسط خبرگان موضوعی به ارائه مدل پیشنهادی منتج شد. نتایج: نتیجه پژوهش ارائه مدلی در دو بخش کلی، واسط کاربری مبتنی بر وب و ابر خصوصی است که ابر خصوصی دارای معماری 5 لایه که شامل لایه های تعامل، مدیریت، امنیت، فراداده و زیرساخت است.

مقدمه: پژوهش حاضر، با هدف تبیین خدمات کتابخانه ای به نابینایان و کم بینایان، و ارائه راهکارهای پیشنهادی به کتابخانه های عمومی ایران انجام شد.روش شناسی: این پژوهش از لحاظ ماهیت و هدف، یک پژوهش کاربردی بوده، و با استفاده از روش پیمایشی تحلیلی انجام شد. جامعه پژوهش را کتابداران و مدیران 46 کتابخانه عمومی زیر نظر نهاد کتابخانه های عمومی کشور که دارای بخش نابینایان و کم بینایان و خدمات ویژه آنها بودند، تشکیل می دادند. ابزار گردآوری داده ها، دو پرسشنامه طراحی شده توسط پژوهشگر، یکی ویژه کتابداران بخش یاد شده، و دیگری ویژه مدیران این کتابخانه ها بود که بر مبنای استاندارد خدمات کتابخانه های عمومی برای نابینایان و کم بینایان تدوین شده توسط نهاد کتابخانه های عمومی کشور در سال 1395 بود. برای تجزیه وتحلیل دادها از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شد.یافته ها: نتایج آزمون فرض برابری میانگین نشان داد، با توجه به اینکه سطح معنی داری کمتر از 05/0 و کرانه های اختلاف میانگین برای متغیرهای «خدمات ویژه نابینایان و کم بینایان، وضعیت تأمین منابع اطلاعاتی و وضعیت نیروی انسانی شاغل در کتابخانه های عمومی ایران» مثبت است، این متغیرها بیشتر از حد متوسط از استاندارد تبعیت می کنند. همچنین برای متغیرهای «ساختمان، تجهیزات، سخت افزار و نرم افزارهای بخش نابینایان و کم بینایان در کتابخانه های عمومی ایران» سطح معنی داری کمتر از 05/0 است و کرانه های منفی اختلاف میانگین نشان داد این متغیرها، کمتر از حد متوسط تابع استاندارد هستند.نتیجه: بر مبنای یافته های پژوهش، ضرورت همخوانی بیشتری با استاندارد مبنای پژوهش، به ویژه در بخش ساختمان و تجهیزات وجود دارد. به نظر می رسد، افزون بر تدوین استاندارد، ضمانت اجرایی پیاده سازی استاندارد از سوی نهاد کتابخانه های عمومی کشور ضروری بوده، و در بهبود خدمات به نابینایان و کم بینایان کمک شایانی خواهد نمود.

هدف: تقید به اخلاقیات علمی با یادگیری و درونی سازی نرم ها، ارزش ها و اصول نویسندگی ممکن است. مقوله ای که می توان آن را تحت عنوان هویت یابی نویسندگان مطرح کرد. چئونگ و همکاران با ادراک نیاز به تبیین و سنجش این مقوله، ابزاری را توسعه داده اند. پژوهش حاضر با هدف رواسازی و اعتباریابی ابزار مذکور با عنوان مقیاس هویت نویسنده انجام پذیرفت. روش: طرح استفاده شده از نوع همبستگی بود که در آن روش ماتریس کوواریانس با هدف تحلیل عاملی تاییدی به کارگرفته شد. جامعه آماری موردمطالعه شامل کلیه دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه محقق اردبیلی در سال تحصیلی 98-1397 بود که تعداد 384 نفر به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. یافته ها: نتایج حاصل از آزمون مدل مؤید هویت نویسندگی و برازش مدل با داده ها بود و مدل هویت نویسندگی از طریق آیتم های 17 گانه که نماینده ابعاد سه گانه هستند، تبیین می شود که از بین آنها 8 آیتم مربوط به بعد اعتماد نویسنده، 5 آیتم مربوط به بعد ارزش قائل شدن برای نوشتن و 4 آیتم مربوط به بعد معرفی خود به عنوان نویسنده است. پایایی مقیاس هویت نویسنده بر اساس آلفای کرونباخ 86/0 و با استفاده از روش دو نیمه کردن، 75/0به دست آمد. با توجه به نتایج به دست آمده می توان گفت که پرسش نامه هویت نویسنده ابزاری قابل اعتماد و روا برای اندازه گیری هویت نویسندگان و پژوهشگران دانشگاهی است. اصالت: این مطالعه نخستین مطالعه در خصوص بررسی خصوصیات فنی مقیاسی است که می تواند ادراک و نگرش های دانشجویان و پژوهشگران دانشگاهی در مورد هویت نویسندگی را اندازه گیری کند.

هدف: شناخت توانایی سنجه های استنادمحور (هم استنادی، زوج کتاب شناختی، امسلر، پیج رنک و هیتس(اعتبار و کانون)) برای تعیین میزان ربط مقاله ها با یکدیگر. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ شیوه گردآوری داده ها، پژوهشی توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری، مجموعه مقالات موجود در زیرمجموعه دسترسی آزاد پاب مد سنترال مجموعه آزمون سایترک بود  که بر اساس سه سنجه هم استنادی، زوج کتاب شناختی و امسلر با سایر مقالات رابطه استنادی داشتند. از میان 26262  مقاله، 30 مقاله به عنوان مقالات پایه انتخاب شد و مقالات مرتبط با هر یک از آن ها بر اساس سنجه ربط مش بازیابی گردید؛ هر یک از سنجه های استنادمحور متغیر مستقل و سنجه ربط مش متغیر وابسته بود. با استفاده از نرم افزار شبیه ساز ومپ سرور و پی.اچ.پی.مای ادمین یک پایگاه مای. اس. کیو.ال ایجاد شد؛ سپس، با مطالعه کلیه کدهای مورد نیاز از بسته کد منبع سایترک، کدهای لازم با اعمال تغییرات ضروری، اجرا و نتایج حاصل در پایگاه مای. اس. کیو.ال وارد شد. با نوشتن پرس وجو به زبان اس. کیو.ال، شبکه استنادی مجموعه به صورت کامل استخراج شد سپس با کدنویسی به زبان پایتون اعداد مربوط به پیج رنک و هیتس (اعتبار و کانون) به صورت جداگانه محاسبه گردید. یافته ها: نتایج نشان داد تمامی شش سنجه در سطح یک صدم همبستگی معنادار و مثبت با میزان ربط مقاله ها داشت؛ به عبارت دیگر، با افزایش مقادیر هریک از سنجه ها، درجه ربط مقاله ها نیز افزایش یافت. بیشترین میزان همبستگی مربوط به سنجه امسلر و پس از آن، زوج کتاب شناختی بود. پس از سنجه ها ی امسلر و زوج کتاب شناختی، بیشترین همبستگی میان متغیر هیتس(اعتبار) با ربط مقاله ها بود. متغیر پیج رنک در مرتبه چهارم قرار داشت؛ در نهایت، کم ترین میزان همبستگی با ربط مقاله ها، مربوط به سنجه های هم استنادی و هیتس( کانون) بود؛ بنابراین، از میان سنجه های استنادی  بررسی شده در این پژوهش، سنجه های امسلر، زوج کتاب شناختی، هیتس(اعتبار) و پیج رنک بیش از سایر سنجه ها از پتانسیل لازم برای تعیین میزان ربط مقاله ها برخوردار بودند.   نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش می توان گفت سنجه های استنادمحور مطالعه شده قادرند درجه ربط مقاله ها را برآورد کنند و در بافتارهای مختلف بازیابی اطلاعات شامل موتورهای جست وجو، پایگاه های اطلاعاتی و استنادی، سامانه های پیشنهاددهنده و حتی کتابخانه های دیجیتالی برای دسترسی به مقالات مرتبط، پیشنهاد مقالات مشابه و رتبه بندی نتایج بازیابی کاربرد داشته باشند؛ همچنین، لازم است به سنجه امسلر که نسبت به دو سنجه سنتی هم استنادی و زوج کتاب شناختی، در سامانه های اطلاعاتی کمتر استفاده شده است، بیش از پیش  توجه شود؛ از طرفی، علیرغم اینکه سنجه هم استنادی در برخی از پایگاه ها و سامانه های بازیابی اطلاعات بین المللی( مانند ساینس دایرکت و سایت سیر) برای بازیابی مدارک مرتبط و پیشنهاد مدارک مشابه استفاده می شود در مقایسه با سایر سنجه ها از کارایی کمتری برخودار است.

نتایج تحقیقات پیشین حاکی از آن است که فرهنگ تاکید علمی در مدارس، پیشرفت تحصیلی دانش آموزان و اثربخشی مدرسه را تسهیل می کند. هدف از این مطالعه شناسایی عوامل توسعه دهنده فرهنگ تاکید علمی در مدارس شهر تهران در سال تحصیلی 1397-1398 بود. این مطالعه به روش کیفی از نوع پدیدارشناختی انجام شد. حجم نمونه شامل 24 نفر از صاحب نظران حوزه تعلیم وتربیت بودند که با آنها مصاحبه نیمه ساختاریافته صورت گرفت، بطوری که داده های لازم براساس اشباع نظری جمع آوری گردید. به منظور تجزیه و تحلیل داده های تحقیق از نرم افزار NVivo 10 استفاده گردید. یافته های این تحقیق حاکی از آن است که چهار عامل بیش ترین نقش را در رشد و توسعه فرهنگ تاکید علمی در مدارس ایفا می نمایند. این عوامل عبارتند از: «کیفیت فعالیت های آموزشی و پرورشی» دارای بیش ترین امتیاز و در جایگاه اول، «بازخورد سازنده» در جایگاه دوم، «کیفیت محیط آموزشی» در جایگاه سوم، «امنیت روانی و شغلی» در جایگاه چهارم قرار گرفتند. بنابراین، برای این که فرهنگ تاکید علمی در مدارس رشد و توسعه پیدا کند، باید تمام عوامل مطروحه در مدارس بطور هماهنگ مورد توجه قرار گیرند؛ زیرا دستیابی به رشد و توسعه فرهنگ تاکید علمی مستلزم آن است که نظام آموزش وپرورش از برنامه ریزی دقیق و متناسب با نیاز مدارس برخوردار باشد.

در عصر حاضر که حجم اطلاعات به صورت نمایی در حال افزایش است و کاربران گزینه های زیادی برای دسترسی به اطلاعات مورد نیاز خود دارند، نشر و اشاعه اطلاعات در محیط وب باید با دقت بیشتر و مبتنی بر اصولی مشخص صورت گیرد. از این رو، اگر سازمان ها به دنبال جلب رضایت کاربران خود در استفاده از وبگاه هایشان هستند باید ضمن شناخت نیازها و رفتار کاربران، درک روشنی از اهداف کسب وکار خود و نوع محتوایی داشته باشند که قصد ارائه آن را در بستر وب دارند. بدین منظور عناصر اطلاعاتی باید به نحوی مناسب سازماندهی و برچسب زنی شوند تا بتوانند به راحتی در دسترس کاربران قرار گرفته و قابل فهم باشند. چنین چالش هایی موضوع معماری اطلاعات، به عنوان یک حوزه عملی و یک زمینه پژوهشی است. نقش معماری اطلاعات در کاربردپذیری محیط های اطلاعاتی از یک سو و نیاز سازمان ها و کسب وکارها به ایجاد بستری اطلاعاتی برای تعامل هدفمند و سازنده با مخاطبان و کاربران خود و ارائه خدمت به آن ها از سوی دیگر، اهمیت به کارگیری اصول معماری اطلاعات در سازمان ها را برجسته می سازد. با توجه به آنچه گفته شد، در این پژوهش قصد داریم که ضمن تبیین سیستم معماری اطلاعات، به بررسی و معرفی اجزای مختلف آن بپردازیم. سپس، با بهره گیری از مطالعات اسنادی و پنل خبرگی، چارچوبی برای ارزیابی معماری اطلاعات در وبگاه به عنوان بستر اصلی تعامل با کاربران سازمان پیشنهاد خواهیم داد. چارچوب پیشنهادی، سیستم معماری اطلاعات را در یک فضای بزرگ تر با نام محیط اطلاعاتی در نظر می گیرد. محیط اطلاعاتی از سه مؤلفه بافت، محتوا و کاربر تشکیل می شود. کاربر به دنبال بهره برداری از محتواست و این محتوا برای بافت محیط اطلاعاتی که معرف سازمان و کسب وکار آن است، تولید ارزش می کند. از سوی دیگر، بافت به دنبال بهبود محتواست و محتوا نیز در جذب کاربر مؤثر است. با شناخت هر یک از این مؤلفه ها و توجه به روابط بین آن ها، نیازهای محیط اطلاعاتی مشخص شده و به سیستم معماری اطلاعات وارد می شود. سیستم معماری اطلاعات خود از چهار زیرسیستم به نام های سازماندهی، برچسب زنی، پیمایش، و جست وجو تشکیل یافته که بر یکدیگر تأثیرات متقابلی داشته و در بهبود هم نقش دارند. سیستم سازماندهی ساختار و دسته بندی اطلاعات یک وبگاه را مشخص می کند، سیستم برچسب زنی اطلاعات مرتب شده توسط سیستم سازماندهی را با کمک برچسب هایی توصیف می کند، سیستم پیمایش به کاربر کمک می کند که در وبگاه حرکت کرده و به محتوا و اطلاعات مورد نظر دسترسی پیدا کند، و سیستم جست وجو به نوار جست وجو و امکانات آن در یک وبگاه اشاره دارد. برای ارزیابی هر یک از زیرسیستم های معماری اطلاعات در چارچوب پیشنهادی، یک سیاهه وارسی ارائه شده که از اجماع نظر خبرگان به دست آمده است. در نهایت، ارزیاب می تواند با شناسایی مؤلفه های محیط اطلاعاتی و با کمک این سیاهه های وارسی نسبت به ارزیابی معماری اطلاعات وبگاه اقدام کند.

ارائه محتوای آموزشی در قالب اصطلاح نامه تصویری به منظور افزایش یادگیری فراگیران فرضیه ای است که در این مقاله مورد بررسی قرار می گیرد. نشان می دهیم که: 1) می توان محتوای آموزشی را در قالبِ ساختار اصطلاح نامه ای ارائه کرد، و 2) این الگوی ساختاری به عنوان یک ابزار مؤثر آموزشی، در آموزش علوم کاربرد دارد و موجب افزایش یادگیری فراگیران می شود. نخست، به عنوان مطالعه موردی، کتاب شیمی سال اول دبیرستان انتخاب شد و تمام مفاهیم و موضوعاتی که در این کتاب مطرح شده ، در قالب یک اصطلاح نامه تصویری ارائه شد. سپس، با استفاده از دو روش آزمون و پیمایش به سنجش نمرات و نظرات گروه های آزمون و واپایش در چند دبیرستان تهران اقدام شد. نتایج فعالیت های میدانی انجام شده بر روی گروه های دانش آموزان، فرضیه افزایش یادگیری به دلیل استفاده از اصطلاح نامه تصویری را تأیید می کند. استفاده از الگوی اصطلاح نامه ای برای تنظیم محتوای آموزشی ایده جدیدی است که برای اولین بار مطرح می شود. از مزایای اصطلاح نامه آموزشی می توان حشو زدایی، نگاه کلی به موضوع، یادآوری مطالب پیش آموخته، طبقه بندی و سازماندهی محتوای آموزشی، سهولت در انتقال مفاهیم، دسترسی سریع به مطالب مورد نظر، استفاده در شبکه اینترنت، و آموزش مجازی را بر شمرد.

هدف: هدف از این پژوهش شناسایی مفهوم برند برای کتابخانه ها بر پایه مرور نظام مند پژوهش هاست. روش: این پژوهش با استفاده از روش مرور نظام مند و بر پایه نُه گام «مرکز مرور و نشر خدمات ملی بهداشت (ان اچ اس)» است. آثار علمی (مقاله، پایان نامه، و رساله) با موضوع برندسازیِ کتابخانه ها در ده پایگاه داده فارسی و هفت پایگاه داده جهانی جست وجو شد. آثار بازیابی شده، ارزیابی کیفیت و سرانجام 36 منبع انگلیسی و سه منبع فارسی تحلیل شدند. نتایج پژوهش بر پایه روش کرسول و میلر (2000) و با کاربرد روش های تبادل نظر با همتایان، ممیزی، و تعامل بلندمدت در بافت، روایی سنجی شدند. برای بررسی پایایی نیز روش گیبس (2007) به کار رفت. یافته ها: برند کتابخانه ها با 11 بُعد هویت برند، تداعی برند، آگاهی برند، تصویرسازی برند، هم خوانی برند، کیفیت برند، اعتبار برند (تخصص برند و اعتماد برند)، برتری برند، و وفاداری رفتاری مفهوم می یابد. اصالت/ارزش: دنیای بازاریابی و برندسازی پیچیده است و نمی توان از مدیران و کتابداران انتظار داشت که بدون آموزش یا مطالعه، با این مفاهیم آشنا باشند و بتوانند در مسیر درست بازاریابی و برندسازی پیش روند. این پژوهش نخستین پژوهشی است که برند را برای کتابخانه ها مفهوم سازی کرده است. نتایج پژوهش می تواند راهنمای خوبی برای درکی آسان از مفهوم برند و اهمیت آن برای کتابخانه ها، مدیران، و کتابداران باشد.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف رهگیری رسالت و جایگاه کتابخانه آموزشگاهی در اسناد بالادستی جمهوری اسلامی ایران مانند سند چشم انداز در افق 1404، قانون اساسی، قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی (1396-1400)، سند نقشه جامع علمی کشور، سند نقشه مهندسی فرهنگی کشور، سند تحول بنیادین آموزش وپرورش و برنامه درسی ملی انجام گرفته است. روش شناسی: این پژوهش از نوع توصیفی به روش اسنادی و تحلیل محتوای کیفی براساس رسالت کتابخانه آموزشگاهی ایفلا در اسناد بالادستی جمهوری اسلامی ایران انجام شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار مکس کیو دی اِی استفاده شد. یافته ها: بر اساس رسالت کتابخانه آموزشگاهی از منظر ایفلا، رسالت و کارکرد کتابخانه آموزشگاهی در سه مقوله اصلی آموزش و سوادآموزی، فرهنگی و فناوری قرار گرفت. در میان اسناد بررسی شده تنها چهار مرتبه به طور مستقیم به کتابخانه آموزشگاهی اشاره شده است. سند چشم انداز، برنامه ششم توسعه، نقشه جامع علمی کشور، سند تحول بنیادین و برنامه درسی ملی در مقوله فرهنگی، سند قانون اساسی و نقشه مهندسی فرهنگی در مقوله آموزش بیشترین رسالت مرتبط با کتابخانه آموزشگاهی را به خود اختصاص داده اند. رسالت و کارکرد مربوط به مقوله فناوری نیز در سند چشم انداز، برنامه ششم توسعه و نقشه جامع علمی کشور قابل توجه است. نتیجه : تنوع مقوله ها و مضامین شناسایی شده در سه سند نقشه مهندسی فرهنگی کشور، سند تحول بنیادین و برنامه درسی ملی در ارتباط با رسالت کتابخانه آموزشگاهی، نشان از پتانسیل بالای سه سند فوق در راهبری رسالت و کارکرد کتابخانه آموزشگاهی دارد. در اسناد بالادستی و بندهای مرتبط با رسالت کتابخانه آموزشگاهی به طور مستقیم به کتابخانه آموزشگاهی اشاره نشده، اما بسیاری از بندها قابلیت پیگیری، تحقق و اجرا توسط آموزش وپرورش و به طور خاص کتابخانه های آموزشگاهی را دارند. این کتابخانه ها به شرط برخورداری از حمایت لازم نظیر اختصاص و دریافت بودجه، امکانات و تجهیزات و همچنین بهره مندی از نیروهای متخصص در تحقق رسالت و مأموریت های کلان آموزشی، فرهنگی و فناوری کشور همچون سایر نهادهای مرتبط در کشور قادر خواهند بود به عنوان بازوهای توانمند عمل کرده و زمینه رشد و تعالی کاربران خود در درجه اول و در مرحله بعدی شهروندان هر جامعه ای را آماده سازند.

هدف: هدف پژوهش حاضر تعیین تأثیر ابعاد خودآگاهی در موقعیت مدیریتی، عمومی، خصوصی و ناآگاهی از خود بر عملکرد زمینه ای و وظیفه ای شغلی کتابداران شاغل در کتابخانه های عمومی استان آذربایجان شرقی است. روش: این پژوهش از نظرِ هدف کاربردی و به لحاظ نوع و نحوه گردآوری داده های تحقیق از نوع کمّی-توصیفی و هم بستگی است که با استفاده از روش پیمایش انجام شد. جامعه آماری پژوهش را کلیه کتابداران شاغل در کتابخانه های عمومی استان آذربایجان شرقی تشکیل می دهند. برای گردآوری داده ها، از پرسش نامه خودآگاهی در موقعیت شغلی صالح بلوردی (1388) و برای عملکرد شغلی از دو پرسش نامه عملکرد شغلی وظیفه ای بیرنه و همکاران (2005) و عملکرد شغلی زمینه ای کونری (1999) استفاده شده است. روایی محتوایی ابزار پژوهش با نظر کارشناسان و متخصصان تأیید و پایایی ابزار پژوهش با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شد. برای پیش بینی اثر متغیر مستقل بر متغیرهای وابسته، از آزمون رگرسیون چندگانه استفاده شد. یافته ها: نتایج آزمون رگرسیون خطی چندگانه، ابعاد خودآگاهی در موقعیت عمومی (171/0)، خودآگاهی در موقعیت خصوصی (180/0) و خودآگاهی در موقعیت مدیریتی (445/0) از تغییرات عملکرد شغلی وظیفه ای، و همچنین ابعاد خودآگاهی در موقعیت عمومی (188/0)، خودآگاهی در موقعیت خصوصی (253/0) و خودآگاهی در موقعیت مدیریتی (460/0) از تغییرات عملکرد شغلی زمینه ای را تبیین می کند. اصالت/ارزش: پژوهش حاضر از این نظر که نقش خودآگاهی و ابعاد آن را با عملکرد شغلی در میان کتابداران شاغل در کتابخانه های عمومی به صورت مستقل بررسی کرده است دارای نوآوری است. بر اساس یافته های پژوهش، خودآگاهی می تواند به عنوان عاملی برای افزایش عملکرد شغلی وظیفه ای و زمینه ای کتابداران مطرح شود.