فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۸۱ تا ۲۰۰ مورد از کل ۳۹۷ مورد.
حوزههای تخصصی:
یکی از مهمترین جنبه های نمایشنامه و به طور قطع ترجمه نمایشنامه قابلیت اجرای آن می باشد. جهت حفظ این خصیصه مترجم باید نقشهای ارتباطی اشکال زبان شناختی متن را تشخیص دهد و منتقل نماید. همان طور که تعدادی از محققین برجسته مطالعات ترجمه این مساله را مورد توجه قرار داده اند (برای مثال اسنل - هورنبای 1988 و هتیم 1998)، کنشهای گفتاری نقشی حیاتی در این روند ایفا می کنند. مترجمین ممکن است راهکارهای مختلفی را برای غلبه بر مشکلات ترجمه کنشهای گفتاری بکار برند. آگاهی از مشکلات و راهکارهای ترجمه کنشهای گفتاری در نمایشنامه و (به خصوص اشکال زبان شناختی متنوع آنها در زبانهای مختلف) می تواند به مترجمین برای ایفای وظیفه ای که به عنوان ارتباط دهنده بر عهده دارند کمک نماید. مطالعه کنشهای گفتاری به عنوان ابزاری زبان شناختی که به ارایه ترجمه هایی با کیفیت بهتر کمک می کند و تشخیص راهکارهایی که مترجمین در برخورد با کنشهای گفتاری بکار می برند می تواند راهگشای پیشرفتهایی در این زمینه باشد و مترجمین را به ابزاری برای تصمیم گیریهای بهتر در طول ترجمه مجهز نماید. در این تحقیق که بر پایه مطالعه موازی و مطالعه تطبیقی متون قرار دارد، محقق سعی کرده است با تجزیه و تحلیل صفحاتی از نمایشنامه های فارسی، پربسامدترین کنش گفتاری در نمایشنامه های فارسی را یافته و اشکال زبان شناختی را که برای بیان آن مورد استفاده قرار می گیرد، ارایه دهد.
هنجارهای زیرنویس: بررسی مقایسه ای فیلمهای ایرانی و آمریکایی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
مقاله حاضر حاصل پژوهشی است درباره چالشهای ترجمه فیلم و به طور اخص زیرنویس به عنوان یکی از انواع آن (دوبله و زیرنویسی). هدف از نگارش این مقاله بررسی نحوه عملکرد مترجمان فیلم در برخورد با موارد چالش برانگیز در فرآیند ترجمه است. روند تحقیق بررسی ای مقایسه ایست میان فیلمهای ایرانی و آمریکایی از نظر نحوه برخورد مترجمان آنها با موقعیتهای چالش برانگیز موجود در فیلمها. در گام نخست هدف از این تحقیق یافتن پاسخ برای این پرسشها بوده است: مترجمان فیلم در روند ترجمه از چه هنجارهایی پیروی کرده اند؟ چه تفاوتها و شباهتهایی بین هنجارهای به کار رفته توسط مترجمان ایرانی و آمریکایی در ترجمه فیلمها وجود دارد؟ بدین منظور ده فیلم ایرانی و آمریکایی زیرنویس شده به زبان انگلیسی مورد بررسی مقایسه ای قرار گرفتند. حوزه های چالش برانگیز در ترجمه فیلم از نظر پژوهش گرا این تحقیق به چهار گروه قابل تقسیم است:
بررسی جناس در ترجمه های انگلیسی گلستان سعدی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
از جمله موانعی که در راه ترجمه وجود دارد، می توان به ترجمه جناس اشاره کرد. در تحقیق حاضر نحوه برخورد پنج مترجم انگلیسی گلستان سعدی (اندرسون (1861)، برتن (1890)، ایست ویک (1859)، راس (1879) و ریهاتسک ((1956) مورد تجزیه و تحلیل قرار خواهد گرفت. پس از ارایه تعاریف مختلف جناس توسط زبان شناسان و ادیبان هر دو زبان به نحوه گروه بندی جناس در انگلیسی و فارسی اشاره شده است. اگر چه یک راه حل قاطع و مشخص برای ترجمه انواع جناس نمی توان ارایه کرد، ولی برخی راهکارها گاهی موثر می افتند. بنابراین در این تحقیق به بررسی راهکارهایی پرداخته شده است که پنج مترجم مذکور در ترجمه انواع جناس موجود در گلستان به کار برده اند. در ضمن مشخص شده است آیا آنها تنها به یک یا چند راهکار مشخص بسنده کرده اند؟ و آیا ایشان در ترجمه تمامی جناسهای هم نوع از راهکار یکسانی استفاده کرده اند؟
توصیف و تحلیل مقابله ای سازه مسند مفعولی در زبانهای فارسی و انگلیسی: شواهد از متون ترجمه شده به زبان فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
توصیف و تحلیل مقابله ای رابطه و ساخت دستوری سازه مسند مفعولی در زبانهای فارسی و انگلیسی تاکنون تا میزان محدودی مورد توجه و بررسی پژوهشگران قرار گرفته است؛ با این حال بی شک به لحاظ پیچیدگی مقوله ای و ساختی، به بررسی و تحلیل بیشتری نیاز دارد. در هر دو زبان فارسی و انگلیسی، همانند بسیاری زبانهای دیگر، سازه مسند مفعولی کاربرد گسترده ای داراست؛ به همین لحاظ بررسی و تحلیل مقابله ای آن، هم به لحاظ نظری و هم به لحاظ کاربردی، حایز اهمیت است. سازه مسند مفعولی، همان سازه دستوری مسند است که به نهاد ضمیر پنهان هم مرجع (ض هـ) با گروه اسمی مفعول صریح در جمله مرتبط می شود. در این مقاله توصیف و تحلیل مقابله ای سازه مسند مفعولی در دو زبان فارسی و انگلیسی بر پایه طرح کمینگی نظریه اصلها و عاملهای تفاوتی، به طور دقیق بررسی و توصیف می شود؛ سپس از برخی مثالهای ترجمه شده معتبر از انگلیسی به فارسی، شواهد مربوط تحلیل و ارایه می گردد.
جان بخشی در ترجمه: ترجمه جان بخشی به حیوانات در کتاب مزرعه حیوانات اورول(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
این تحقیق به منظور ارایه موثرترین راهبرد ترجمه جان بخشی به طور کلی و جان بخشی به حیوانات به طور اخص انجام پذیرفته است. برای نیل به این هدف، به این دلیل که مطالعه جان بخشی به تمام حیوانات امری ناممکن است فهرستی از حیوانات نام برده شده در مزرعه حیوانات جورج اورول تهیه گردید. سپس محققان مشخصه های جان بخشی این حیوانات را در انگلیسی و فارسی با هم مقایسه کردند. نتایج تحقیق نشان می دهد که انگلیسی و فارسی در جان بخشی به حیوانات متفاوت عمل می کنند که این خود راهبردهای ترجمه خاصی را می طلبد که در این مقاله ارایه شده اند.
Computer Assisted Reading (CAR)versus Traditional Print Format in EFL Academ- ic Reading Comprehensi(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زبان و ادب ۱۳۸۶ شماره ۳۲
زبان شناسی و ترجمه
حوزههای تخصصی:
اصطلاحات ورزشی و دوگانگی معنایی در ترجمه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
با توجه به اقبال روزافزون رسانه های گروهی از ورزش و رویدادهای ورزشی، واژگان و اصطلاحات بسیاری در این زمینه وارد زبان انگلیسی گردیده اند. به علاوه، نقش اساسی ورزش در توسعه تفاهم و ارتباطات بین المللی لزوم احاطه بر واژگان ورزشی را آشکارتر می سازد. از سوی دیگر، اصطلاحات و واژگان ورزشی در فرآیند ترجمه عمدتا چالش برانگیز بوده و وجوب آشنایی مترجم با مقررات و زبان حرفه ای ورزشی را بیشتر نمایان می سازند.
بررسی مقابله ای برگردان انگلیسی اصطلاحات فرهنگ محور گلستان سعدی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
پژوهش حاضر به بررسی مشکلات ترجمه اصطلاحات فرهنگ محور می پردازد. اصطلاحات فرهنگ محور به مفاهیم، مواد و آداب سنتی اشاره دارد که در یک فرهنگ وجود دارد ولی در فرهنگ دیگری وجود ندارد. از این رو زبان مقصد در ترجمه معمولا فاقد اصطلاحات فرهنگی متناظر و معادل با اصطلاحات زبان مبدا است. هدف این پژوهش شناسایی راهکارهایی است که مترجمان گوناگون در رویارویی با چنین اصطلاحاتی در پیش می گیرند.
چرا به ترجمه روی آوردم: گفتگو با دکتر عزت الله فولادوند)
حوزههای تخصصی:
آشکارسازی متنی در دو نوع متن توصیفی و خبری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
آشکارسازی فرآیندی است که طی آن اطلاعاتی که در صورت متن مبدا به صورت تلویحی وجود دارد در متن مقصد آشکار می شود. آشکار سازی موضوعی گسترده است، انواع گوناگونی دارد و در سطوح مختلفی روی می دهد. در این تحقیق، فرضیه آشکارسازی بلوم کولکا (1986) مبدا کار و ساختارهای حذفی متنی (بین جمله ای) به واسطه تلویحی بودن اطلاعات در آنها و احتمال آشکارسازی این اطلاعات در آنها در محوریت هستند. هدف اصلی پژوهش یافتن پاسخ این پرسش بود که آیا آشکارسازی متنی به نوع متن وابسته است یا خیر. در اینجا منظور از آشکارسازی متنی، آشکار سازی عناصر حذفی متنی است. نوع متون مورد نظر در این تحقیق را دو نوع متن توصیفی و خبری تشکیل می دهند که بر پایه دسته بندی کاترین رایس (1977, 1971) استوار است. لذا پیکره ای متشکل از دو زیر پیکره فراهم گردید؛ زیر پیکره اول شامل سه متن روایی انگلیسی و ترجمه آنها به فارسی بود. زیر پیکره دوم از سه متن روان شناسی و ترجمه فارسی آنها تشکیل شده بود. علت گزینش این متون آن بود که آنها به خوبی بیانگر متون توصیفی و خبری هستند. تحلیل بر روی 200 جمله آغازین و ترجمه یافته متون مبدا صورت پذیرفت. نتایج مشاهدات مبنی بر آن است که (1) آشکارسازی در هر دو نوع متن رخ می دهد، (2) گرایش به آشکار بودن در متون آموزنده به مراتب بیش از متون توصیفی است، (3) گرایش به آشکاربودن در متون آموزنده هم پیش از ترجمه و هم پس از آن بیشتر است، و در نتیجه (4) آشکارسازی متنی به نوع متن وابسته است.
نظریه ترجمه از منظر زبانشناسی زایشی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در این مقاله مباحث مهم ترجمه از جمله ترجمه پذیری، چگونگی ترجمه، ارزشیابی ترجمه، محدودیتهای ترجمه و امانت داری در ترجمه از این منظر مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. در این مقاله استدلال شده است که تعریف ترجمه از دیدگاه زبانشناسی زایشی علاوه بر امکان ترجمه، امید به حل برخی از مباحث ترجمه از جمله ترجمه ماشینی را افزایش می دهد. در بخشی از این مقاله به دستاوردهای این بررسی در آموزش ترجمه نیز اشاره شده است. این مقاله صرفا فرم و یا ساخت زبان را مدنظر قرار داده است و بحث ترجمه را از این منظر پیگیری می نماید.
بررسی تلمیح اسامی خاص در ترجمه های انگلیسی گلستان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
ترجمه تلمیح را می توان یکی از دشوارترین جنبه های ترجمه یک متن دانست زیرا در این عنصر فرهنگ محور با اشارات ضمنی در زبان و فرهنگ مبدا (و نه الزاما در زبان و فرهنگ مقصد) روبرو هستیم. تحقیق حاضر به بررسی تلمیح اسامی خاص در گلستان سعدی و پنج ترجمه انگلیسی آن به قلم اندرسون (1861)، برتن (1890)، ایستویک (1859)، راس (1879) و ریهاتسک (1956) پرداخته است تا کارایی راهکارهای متفاوت مترجمان در برخورد با چنین تلمیحاتی مشخص شود.
تشبیه حرفی در واژه سازی انگلیسی و راههای ترجمه آن به فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
اشیا و ابزارها و پدیده ها در انگلیسی و زبانهایی که از الفبای لاتین و مشتقات آن استفاده می کنند گاهی به دلیل هم شکل بودن دقیق یا تقریبی شان با یکی از حروف الفبا، به آنها تشبیه می شوند و ترکیب جدیدی ساخته می شود. در این مقاله راههای معادل یابی و معادل سازی برای این ترکیبها بررسی شده و در پایان برای آشنای بیشتر با این گونه واژگان فهرستی از آنها همراه با معادلهای معنا یا نقش بنیادشان آمده است.
ویژگیها و معیارهای ترجمه فیلم به صورت زیرنویس(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
تاثیر حیرت آور رسانه های صوتی - تصویری بر جهان، دست اندرکاران حوزه ترجمه را واداشته است تا به فکر یک تعریف جامع تر و قابل انطباق تری از ترجمه بیفتند که در برگیرنده اشکال جدید انتقال زبانی و فرهنگی باشد. اگر چه ترجمه به صورت زیرنویس از جنبه های گوناگون با ترجمه متن متفاوت است، اما به عنوان یک ترجمه خاص در نظر گرفته می شود (حتیم و میسون، (1997. سرآغاز ترجمه به صورت زیرنویس باز می گردد به دوران فیلمهای صامت (شوارز، (2002 و این نوع ترجمه به صورت یک روش معمول در برخی از کشورهای کوچک همچون کشورهای اسکاندیناوی استفاده شده است (بروداسن، (2006. با وجود این، این نوع ترجمه در اکثر کشورها یک پدیده جدید می باشد، از جمله در ایران که ترجمه به صورت زیرنویس غالبا به فیلمهای سینمایی عرضه شده در فروشگاه های عرضه محصولات فرهنگی اختصاص می یابد. ترجمه فیلم به صورت زیرنویس، که ممکن است به طرزی فریبنده ساده به نظر برسد، یک کار پیچیده با قید و بندهای خاص خود که نشات گرفته از ساختار صوتی - تصویری منحصر به فردش می باشد در نظر گرفته می شود (شومه، (2004. در این مقاله سعی بر این است تا علاوه بر تشریح ویژگیهای این نوع ترجمه خاص، معیارهای رایجی که باید در این رشته رعایت شود مورد بررسی قرار گیرند.
بررسی تطبیقی دو نرم افزار ترجمه انگلیسی به فارسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
علی رغم وجود تحقیقات مختلف در خصوص ترجمه ماشینی در ایران، در حال حاضر فقط دو نرم افزار ترجمه ماشینی به نامهای مترجم پارس و پدیده به بازار راه پیدا کرده است. هدف این مقاله، مقایسه تطبیقی این دو نرم افزار با ترجمه انسانی در مرحله اول و مقایسه این دو نرم افزار با یکدیگر در مرحله دوم می باشد. ابتدا خلاصه ای از مبحث ارزیابی خروجی سیستمهای ترجمه ماشینی ارایه می گردد. سپس تحقیقات مهم در این زمینه دوره خواهد شد و در انتها، فرآیند انجام تحقیق و نتایج آماری آن گزارش خواهد شد. جمع بندی این تحقیق نشان دهنده آن است که نرم افزار ترجمه ماشینی می تواند ابزاری مفید برای مترجمین باشد و نیز ترجمه ای قابل فهم برای فارسی زبانان تولید نماید. علیرغم برتری آماری نرم افزار پارس بر پدیده، مواردی نیز در حین تحقیق مشاهده شد که نرم افزار پدیده نیز توانسته بود به درک متن توسط فارسی زبانان کمک شایانی نماید و تا حدی نیز پابه پای مترجم انسانی به کمک مخاطب بیاید.
معادل یابی واژگانی در ترجمه از منظر نشانه شناسی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
این پژوهش به تحلیل معادل یابی واژگانی در فرآیند ترجمه از منظر نشانه شناسی می پردازد. در این پژوهش ضمن معرفی و تحلیل چندین صورت ممکن از وضعیتهایی که ممکن است در ترجمه از زبانی به زبان دیگر پدید آید استدلال شده است که مترجم در ترجمه با جایگزینی واژگانی دو زبان مواجه نیست بلکه از منظر نشانه شناسی در ترجمه این تصاویر صوتی دو زبان می باشند که با هم مقابله می گردند. در این فرآیند که به نوعی بازی کشف و جستجو شباهت دارد. مترجم به روش آزمون و خطا آنقدر این فرآیند را ادامه می دهد تا نزدیک ترین تصویر صوتی در زبان مقصد برای تصویر صوتی مربوط در زبان مبدا بیابد. در این پژوهش استدلال شده است که به دلیل انتزاعی بودن این تصاویر صوتی مترجم ناچار است این فرآیند را که با واژه در زبان مبدا آغاز کرده است با واژه در زبان مقصد تمام کند.
الگویی ساختاری - نقشی برای سبک شناسی گفتمان انتقادی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در این مقاله ابتدا تعریف سبک، مشخصه سبکی و شیوه تشخیص آن بیان می گردد. همچنین رویکرد زبانشناسی ساختارگرایی، صورت گرایی، تحلیل گفتمان و تحلیل گفتمان انتقادی به سبک شناسی معرفی می شود. نظریه انتقادی در نظریه و کارکرد با دیگر مکاتب زبانشناسی نیز مقایسه می گردد. سپس انواع فرآیندهای مادی، ذهنی، رابطه ای، وجودی، رفتاری و بیانی که در نقش اندیشگانی دستور نظام مند هلیدی آمده است با نمونه هایی از زبان فارسی ارایه می شود.
ارتباطات توسعه، ترجمه و فرهنگ(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
توسعه و ارتباطات - که رابطه ای تنگاتنگ با فرهنگ و تمدن بشری دارد - دو مفهوم بسیار نزدیک به هم هستند که غیبت منجر به تاثیر بر دیگری می شود. در یک جامعه فراصنعتی، برنامه های توسعه ملی (درون زا) بر اساس قابلیتها و زیرساختهای ارتباطی و فرهنگی که نقش مهمی در پیشرفت اجتماعی بازی می کنند تدوین می شوند. اما تمام برنامه های توسعه از نوع درون زا نیستند. به دولتها و تصمیم گیران توصیه شده است که حتی الامکان برنامه های توسعه دیگر کشورها (برنامه های برون زا) را نیز مورد بررسی قرار دهند و در وهله اول در بخش فناوری در کالبد تنوع فرهنگی سرمایه گذاری کنند.
تحلیل گفتمانی دشواریهای ترجمه ادبی
منبع:
ادب پژوهی ۱۳۸۶ شماره ۱
حوزههای تخصصی:
تحلیل گفتمان از جمله شیوه های بررسی متن است که در طول حیات خود ابزار و روشهایش را گسترش داده و عمق بخشیده است. مطالعات ترجمه نیز پس از آنکه بررسیهای زبانشناختی صرف را جهت فهم فرایند ترجمه ناکافی دانست به شیوه های تحلیل متن و تحلیل گفتمان رو آورد. در مقاله حاضر ما دریافتی از تحلیل گفتمان را مبنا قرار داده ایم که ساختار تأویل پذیر متن و رویه های ارتباطی متن با فرامتن (جامعه، فرهنگ) را اصل می گیرد و بر این اساس می کوشد فرایند ترجمه متن ادبی را بررسی کند. نظر به اینکه یکی از سودمندیهای بنیادی تحلیل گفتمان این است که در حوزه بررسی نظری محدود نمی ماند و ابزار لازم را برای تحلیل عملی فراهم می آورد تلاش کرده ایم که با استناد به یک متن مشخص ادبی، سودمندی شیوه تحلیل گفتمان را در فعل ترجمه نشان دهیم.