اخلاق اسلامی

چکیده در این مقاله، نظریه اخلاقى ارسطو از رهگذر بررسى انتقادى کتاب اخلاق نیکوماخوس بررسى قرار شده است. مفهوم محورى اخلاق ارسطو، مفهوم سعادت یا کامیابى است. سیرِ او در اخلاق به سوى مطلوبى است که فى‏نفسه مطلوب باشد نه آن که به دلیل چیزى دیگر مطلوب باشد. به تعبیر دیگر، ارسطو در پى خیرِ برین بود. ارسطو انسان سعادت‏مند را انسان فضیلت‏مند مى‏داند و تحلیل ارسطو از فضیلت، تأثیرى چنان درازآهنگ داشته که در عصر حاضر، با بازسازى نظریه او، اخلاقى پدید آمده که به اخلاق مبتنى بر فضیلت (virtue ethics) موسوم است.

۴۴.

حسادت; زمینه هاى رشد و راه هاى جلوگیرى از آن

نویسنده: محمدمهدى صفورایى پاریزى

منبع: معرفت ۱۳۷۹ شماره ۳۸

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق کاربردی اخلاق دینی

تعداد بازدید : ۲۰۷۴۲

۴۵.

اخلاق و نسبت آن با دین از دیدگاه کانت

نویسنده: على فتحى

منبع: معرفت ۱۳۸۵ شماره ۱۱۱

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات فلسفه‌ اخلاق

تعداد بازدید : ۲۰۴۱۳

اخلاق مبتنی بر تکلیف کانت، اخلاقی است که بر پایه اصالت عقل استوار است. اخلاق رواقیون، مالبرانش، لایب نیتس و شوپنهاور و بسیاری دیگر ناشی از دستگاه مابعدالطبیعه (متافیزیکی) آنهاست. آنان اخلاق را از دین استنتاج می کردند. اما کانت به خود می بالد که اخلاقی را بنا نهاده که از دین و متافیزیک مستقل است. در فلسفه کانت، به عکس سایر دستگاه های فلسفی، متافیزیک و دین بر پایه اخلاق قرار گرفته است، ولی در سایر دستگاه های فلسفی، اخلاق بر پایه دین و متافیزیک قرار دارد. نوشتار حاضر بر آن است که رابطه دین و اخلاق را از دیدگاه کانت ـ یکی از بزرگ ترین متفکّران مغرب زمین ـ تبیین کند.

۴۶.

شرح و تفسیر دعاى مکارم اخلاق

نویسنده: علی مختاری

منبع: فصلنامه پیام حوزه ۱۳۷۸ شماره ۲۳

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق کاربردی اخلاق دینی کلیات

تعداد بازدید : ۱۹۹۵۸

۴۷.

عجله و شتابزدگى

نویسنده: ابوالقاسم یعقوبى

منبع: نشریه پاسدار اسلام ۱۳۸۷ شماره ۳۲۳

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۹۸۸۸

۴۸.

صفات نیکوی مردان

نویسنده: احمد بهشتی

منبع: ماهنامه مکتب اسلام ۱۳۷۷ شماره ۱

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات

تعداد بازدید : ۱۸۳۴۱

۴۹.

سیمای اخلاقی امام باقر(ع)

نویسنده: ابوالفضل هادی منش

منبع: فرهنگ کوثر ۱۳۸۴ شماره ۶۲

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۷۸۶

۵۰.

رابطه اخلاق و تربیت چگونه است؟

نویسنده: محمود نوذری

منبع: حوزه و دانشگاه ۱۳۷۴ شماره ۵

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۴۴۰

۵۱.

اطلاق و نسبیت اخلاق

نویسنده: محسن بزرگ مقام

منبع: کیهان اندیشه ۱۳۷۳ شماره ۵۸

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۴۱۲

۵۲.

نسبت علم اخلاق و فلسفه اخلاق

نویسنده: امیر خواص

منبع: رواق اندیشه ۱۳۸۱شماره ۱۲

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۶۵۲۳

واژه دیر آشناى اخلاق آنگاه که با کلماتى چون فلسفه ترکیب مى‏شود، گاه با کج فهمى‏هایى همراه مى‏گردد; چنان که بسیارى را گمان بر این است که «فلسفه اخلاق‏» چیزى جز فایده و ضرورت رعایت آداب اخلاقى نیست . نویسنده در این مقاله وجوه تمایز علم اخلاق و فلسفه اخلاق را بر مى‏شمارد و بر آن است تا به صورتى گذرا، تفاوت آنها را تبیین نماید . پیش از بیان تفاوت علم اخلاق با فلسفه اخلاق شایسته است ابتدا نگاهى گذرا به مفردات این دو اصطلاح یعنى واژه‏هاى «علم‏» ، «اخلاق‏» و «فلسفه‏» بیافکنیم تا با دقت و بصیرت بیشترى به بحث اصلى بپردازیم .

۵۳.

چشم‏چرانى و هرزه‏چشمى‏

نویسنده: ابوالقاسم یعقوبى

منبع: نشریه پاسدار اسلام ۱۳۸۷ شماره ۳۱۹

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۶۱۳۶

۵۴.

آداب معاشرت (7) معاشرت با خویشان و نیکی به آنان

نویسنده: فرج‏الله فرج اللهی

منبع: ماهنامه مکتب اسلام ۱۳۸۳ شماره ۵

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۶۰۴۹

۵۵.

جایگاه تربیت دینى در ساختار نظام آموزش و پرورش

مصاحبه شونده: محمدجواد زارعان ایرج شگرف نخعی

منبع: معرفت ۱۳۸۱ شماره ۵۷

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی اخلاق عملی (اخلاق دستوری)

تعداد بازدید : ۱۶۰۳۶

۵۶.

بررسی و نقد نظریه خودگرایی اخلاقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید محمد حسینی سورکی

منبع: پژوهش های فلسفی-کلامی ۱۳۸۵ شماره ۲۹

کلیدواژه‌ها: اخلاق هنجاری نظریه‌های اخلاقی خودگرایی اخلاقی خودگرایی روان‌شناختی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۸۱۵

چکیده خودگرایی اخلاقی یکی از نظریه‌های اخلاقی در حوزه اخلاق هنجاری است. در این مقاله با اشاره به اقسام و تقریرهای خودگرایی اخلاقی و ارتباط آن با خودگرایی روان‌شناختی به طرح، تحقیق و بررسی ساختار ومؤلفه‌های این نظریه پرداخته شده و ادله موافقان و مخالفان این نظریه مورد نقد و تحلیل قرار گرفته است.

۵۷.

نسبیت و اطلاق در اخلاق از دیدگاه استاد شهید مطهری(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده: مجید اب‍وال‍ق‍اس‍م زاده‌

منبع: معارف عقلی ۱۳۸۶ شماره ۶

کلیدواژه‌ها: باید و نباید حسن و قبح خبر و انشا باید وهست اطلاق و نسبیت پلورالیزم اخلاقی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۲۴۵

یکی از مسائل مهم فلسفه اخلاق، بررسی مطلق بودن یا نسبیّت احکام اخلاقی است. اندیشورانی که خاستگاه احکام اخلاقی را اراده افراد یا قرارداد می‌دانند، به طبع اخلاق را نیز نسبی خواهند دانست؛ زیرا خواست افراد متغیر، و قراردادها تغییرپذیرند. از آنجا که استاد شهید مطهری گزاره‌های اخلاقی را انشایی می‌داند، این توهم به ذ هن می‌آید که از نظر وی احکام اخلاقی، نسبی هستند. در این مقاله می‌کوشیم با توضیح مراد استاد از انشایی بودن گزاره‌های اخلاقی ، نظر او را در زمینه کلیت و اطلاق، و رد نسبیت اخلاقی ارائه دهیم. از این رو، ناگزیر به دیدگاه استاد شهید درباره موضوع و محمول گزاره‌های اخلاقی نیز نظری افکنده‌ایم.

۵۸.

انسان اخلاقی : چگونه به یک فرد اخلاقی تبدیل میشویم؟

نویسنده: میشل اسکالمن مترجم: محمدرضا جهانگیرزاده

منبع: پگاه حوزه ۱۳۸۷ شماره ۲۴۴

حوزه‌های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی اخلاق اسلامی کلیات

تعداد بازدید : ۱۵۲۴۳

۵۹.

ارتباط دین و اخلاق از دیدگاه یونگ

نویسنده: مسعود امید

منبع: کیهان اندیشه ۱۳۷۳ شماره ۵۳

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۱۶۸

۶۰.

مروری بر شاخص های سبک زندگی اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسین خطیبی ابوالفضل ساجدی

منبع: معرفت سال بیست و دوم اردیبهشت ۱۳۹۲ شماره ۱۸۵ «ویژه سبک زندگی»

کلیدواژه‌ها: معنای زندگی حیات انسانی حیات طیبه فلسفه زندگی سبک زندگی قرآنی حیات عقلانی شاخص های سبک فردی و سلوک اجتماعی اسلامی

حوزه‌های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۵۰۵۴ تعداد دانلود : ۵۹۴۰

رسیدن به سبک زندگی مطلوب اسلام و ارزیابی سبک زندگی موجود در جوامع مسلمان در گرو دانستن شاخص های زندگی اسلامی است. این تحقیق با بهره گیری از شیوه کتابخانه ای و تحلیل محتوای داده های عقلی و نقلی، که منابع استخراج سبک زندگی اسلامی به شمار می روند، به تعیین شاخص های سبک زندگی فردی و اجتماعی می پردازد. بر اساس فلسفه زندگی برآمده از آیات و روایات، سبک زندگی اسلامی ریشه در شکوفایی ارزش های عقلی و فطری داشته، در حیات عقلانی تجلی می یابد. حیات طیبه اسلامی، رهاورد سبک فردی عقلانی و سلوک اجتماعی عاقلانه است. برخی مؤلفه های سبک زندگی اسلامی در بُعد فردی عبارت اند از: برنامه ریزی نیکو و برنامه های نیکو، نیکوگفتاری و گفتارهای نیکو، نیکوخوری و خوراک نیکو و نیکوخوابی و رؤیاهای نیکو. مفاهیم دیگری همچون سلوک متواضعانه و در عین حال عزتمندانه و نیز سلوک متعبدانه، عادلانه، متعادلانه، صادقانه، مسئولانه و مجاهدانه از مؤلفه های سلوک اجتماعی عاقلانه شمرده می شوند. مجموعه این مؤلفه ها، حیات طیبه انسانی و سبک زندگی اسلامی را تشکیل می دهند. هدف این مقاله ارائه شاخص هایی به منظور سنجش میزان تحقق حیات عقلی است.

درخت حوزه‌های تخصصی