فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۱ تا ۶۰ مورد از کل ۷۷ مورد.
حوزه های تخصصی:
نقش تانیث درزبان عربی،چشمگیر است؛چه به لحاظ واژگانی که در زیرمجموعه مونثهای سماعی قرارمی گیرندو یا مونثهایی که دارای علائم تانیث اند،حال ،تانیث آنها از نوع حقیقی باشد یا مجازی.در همین سمت و سوی ،آن دسته از مونثهای سماعی که در جرگه واژگان دو وجهی قرار می گیرند و از بسامد در خوری بهره وراند،جای قابل ملاحظه خودرادارند،همچنانکه تانیث در دستور زبان عربی-به تبع واحدهایی که زبان از آنها تشکیل شده –نیز حیطه پروستعتی را از آن خویش دارد.این پژوهش ،چند و چون این ویژگی زبانی را مطمح نظر دارد.
جلوه های نحوی و بیانی در آیات قرآنی (2)
حوزه های تخصصی:
ابزارهاى واژه فزائى در زبان عربى(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پیشرفت متداوم علوم و دستیابى پیوسته به یافته هاى نوین و در نتیجه پدیدار شدن کلمات و تعابیر تازه و نوظهور و تداول رو به فزونى اصطلاحات علمى و فنى در رشته هاى مختلف توجه دانشمندان علوم لسانى را در جهان عرب، بویژه از سده بیستم به این سوى، سخت به خود معطوف داشته است. هر چند از زمان طهطاوى تاکنون با هدف توانمندسازى و توسعه زبان عربى کوششهایى فردى و سپس گروهى در حال انجام بوده ولى براى دستیابى به نتایج بهتر بیشترین توجه به این امر معطوف شده است که با توجه به ساختار خاص این زبان، چگونه مى توان (1) دامنه تمهیدات شناخته شده و متداول راگسترش داد و (2) با نیم نگاهى به تمهیدات دیگر زبانها چگونه مى توان ابزارهاى واژه پرداز تا زه اى را تجربه کرد.
ترتیب واژگانی جمله در زبان عربى برپایه نظریه حاکمیت و وابستگى(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در این مقاله بر آنیم که ترتیب واژگانى در زبان عربى را در چهارچوب نظریه حاکمیت و وابستگى تبیین نماییم. ترتیب واژگانى در زبان عربى مورد اختلاف زبانشناسان است ا ما اینجا ضمن بررسى آراى قدما فرض اصلى ما آنست که ترتیب وازگانى بى نشان در این زبان به صورت vso است.
مثلث تغییر(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
ساختار قصیدهء عربى، به همانگونه که برد، ساختارى شد ماندگار. اما باگذشت زمان، پاره اى از ویژگیهاى آن به چالش کشیده شد. بویژه پدیدار شدن گونه اى دیگر از قالب هاى شعرى که در مرز شعر عامیانه و فصیح قرار داشت و پرتنوع بود و ایقاعى بس خوش داشت، با ظرفیت شگفت برانگیزى براى طرح عواطف غرامى و وصف زیبایى هاى طبیعى، در مقابل سبک دیرپاى قصیده قامت برافراشت، ولى آنچه در دورهء معاصر رخ داد ضلع سوم این مثلث تغییر را کامل ساخت- تغییرى که مى رود تا ویژگیهاى درونى و بیرونى فخیم ترین و کهن ترین قالب شعرى عرب را بستر تجربه هاى بیانى متفاوت و نو ترى سازد.
ساختن اسم منسوب از عدد در زبان عربى(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
یکى از احکام عدد ساختن اسم منسوب از الفاظ عدد است. اسم منسوب عددى متناسب با نوع عدد متفاوت است. کلأ در بناى نسبت از الفاظ عدد روش قاعده مند و معینى ذکر نشده است اما آنچه مسلم است این است که گاهى بر وزن "" فعال "" که احیانأ ""یاء"" نسبت هم همراه آن است، ساخته مى شود, مانند: ثلاث و رباع و ثلاثى ورباعى. در عین حال ساختن اسم منسوب از عدد، مطابق قواعد نسبت نیز امرى جایز است, مانند: واحدئ از واحد و أربعئ از أربعة. در عدد مرکب از آن نظرکه مرکب مزجى است، مطابق قاعده مربوط به بناى اسم منسوب در مرکب مزجى، اسم منسوب ساخته مى شود, مانند:"" تسعئ "" از ""تسعة عشر، یاگفته مى شود""تسعة عشرئ "" چنانکه گفته مى شود ""الشیعة الاثناعشریة"". نسبت در اعداد عقود با الحاق "" یائ "" نسبت به لفظ عدد حاصل مى شود, مانند: "" خمسونی "" منسوب به ""خمسون "" و در اعداد معطوف به هر دو جزءعددیاءنسبت مى پیوندد.
درآمدى بر عروض عربى(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
عروض علمى است که شعر صحیح از ناصحیح به وسیله آن شناخته مى شود. موضوع علم عروض تفاعیل عروضى مى باشد که معیارى است براى شناخت بحور شعرى و تشخیص اوزان شعر و عوارضى که بر آنها وارد مى شود. واضع علم عروض خلیل بن احمد فراهیدى است که پانزده بحرکشف کرد. پس از او اخفش اوسط یک بحر بر آنها افزود. این شانزده بحر تاکنون براى سنجش اشعار عرب به قؤت خود باقى است. تغییراتى که بر تفعیله هاى عروضى وارد مى شود بر دو نوع است: ا- زحاف 2- علت زحاف بر دو نوع است: زحاف مفرد و زحاف مرکب. علت نیز بر دو نوع است: علت زیادت و عفت نقص
الأصل المصطلح وشبههء فی النحو العربی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مقالهء حاضر پژوهشى تحلیلى درگونه اى از اصطلاحات نحو عربى موسوم به ""اصل "" و""شبهه "" مى باشد. این اصطلاحات که بیشتر به صورت مستقل مورد استفاده قرار مى گیرند از تفاوتها ووجوه مشترک فراوانى برخوردارند. نویسنده بر آن است با بررسى موارد کاربرد ومعانى لغوى اصطلاحات مذکور، علل وجایگاه استفاده آن را بیان نماید. از برجسته ترین این اصطلاحات مى توان به ""جمله وشبه جمله ""، ""ظرف وشبه ظرف "" و""مضاف وشبه مضاف "" اشاره کرد.
المصدر المؤول
حوزه های تخصصی:
شیوه ای نو در اعراب گذاری قرآن کریم (2)
حوزه های تخصصی:
شیوه ای نو در اعراب گذاری قرآن کریم
حوزه های تخصصی:
نگرشی نو به علم نحو وبیان کاستی های نحو قدیم(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
دانشمندان علم نحو بحثهای متفاوتی درباره پیدایش نحو و ریشه آن انجام داده اند و نتیجه بحث آنها این است که نحو عربی رفته رفته کم رنگ گشته بنابراین پیروان نحو سعی در جلوگیری از این پدیده نمودند . با نوشتن قواعد عربی ‘ مقداری از این تلاشها توسط مکتب کوفه و مکتب بصره و بغداد بعمل آمده است . البته هر کدام از این مکاتب قواعد و مقررات خاص خود را دارا هستند . آموزش نحو به شیوه مکتبها ی کوفه و بصره نه تنها مناسب نیست در این دوره و زمانه ‘ بلکه دانش آموختگان را از آموزش آن باز میدارد. اگر ما روشی جدید پدید آوریم ‘ بایستی این روش سبک توصیفی علم نحو باشد ‘ زیرا نحو در مطالعات جدید توصیفی است در گفتار و نوشتار ‘ توصیفی که شامل شکل لغات و حرکات ظاهری آن است ‘ پس در این صورت هجاها غیر قابل قبول می باشند ‘ و این شیوه توصیفی است . علم نحو قدیم با این شیوه و سبک فاصله دارند .........
کند و کاوی در صرف و نحو از دیدگاه عروض و قافیه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این تحقیق بر آن است تا پاره ای از دشواریهای نحوی حاصل از شواهد شعری را ‘ از منظر عروض و قافیه ‘ مورد نقد و بررسی قرار دهد . سؤال تحقیق آن است که آیا شعر با توجه به موانع و محدودیت هایی چون : وزن ‘ قافیه ‘ موسیقی و ... می تواند سند صرفی یا نحوی باشد ؟ و اصولأ استناد به شعر‘ ارزش علمی دارد یا خیر ؟ به منظور دستیابی به پاسخ ‘ با استناد به برخی از کتابهای معتبر نحوی ‘ شواهد متعددی از حاکمیت موسیقی به جای نحو و نیز ضرورت شعری و تأثیر آن بر شواهد صرفی و نحوی ‘ همچنین ضرورت ساخت کلمات با هجای بلند بررسی شده است و در ادامه ‘ از قافیه و تأثیر آن در مخالفت با قواعد نحوی سخن به میان آمده است .
آموزش علم عروض (5)
حوزه های تخصصی:
پیدایش شعر نخجیرگانی در ادبیات عربی و بررسی آن تا پایان سده سوم هجری
حوزه های تخصصی:
شعرهای بازمانده از دوره جاهلی کهن ترین شعرهایی است که در این زمینه برای ما برجای مانده است. در این دوره شعر نخجیرگانی بخشی از قصیده جاهلی را تشکیل میداد شاعر بیشترین توجه خود را به حیوان شکارشونده اختصاص داده توصیف کاملی از این حیوان که معمولأ گورخر گاو یا شترمرغ است بدست میدهد. در پایان سده دوم هجری شاهد شکل گیری و استقلال نهایی شعرنخجیرگانی با عنوان ((طردیه یا شعر الطرد)) هستیم . تکوین این فن شعری به صورت یک فن مستقل ادبی بدست شاعر توانمند سده دوم حسن بن هانی ابونراس صورت گرفت . در روزگار فرمانروایی عباسیان به سبب وجود ایرانیان در دربار ایشان شاهد نفوذ فرهنگ و تمدن ایرانی و واژگان فارسی معرب نزد اعراب هستیم . قالب رجز که قالبی مهیج و انعطاف پذیر است ‘ برای این نوع شعر برگزیده شده‘ زیرا ایقاع خوش و آهنگ تند آن می تواند تصویرگر صحنه پرجنب و جوش شکار باشد در موارد اندک نیز شاعر از دیگر بحرهای عروضی همچون بحر سریع یا بحر متقارب یاری گرفته و حرکت جنبش میدان نخجیر را با آن به تصویر می کشد.
روش نحوی ابوحیان
حوزه های تخصصی:
ابوحیان در نحو بیشتر به مکتب بصره تمایل دارد و روش سیبویه را الگوی خویش قرار می دهد اما به شکل تعبدی از علمای بصره پیروی نمی کند . او در اصول نحوی برخلاف کوفیان عمل می کند و از هیچ قبیله ای شاهد نمی آورد مگر اینکه لهجه آنها خالص بوده و با عجمه و لکنت نیامیخته باشد. ابوحیان همیشه موضع مخالف در برابر کوفیان ندارد بلکه در مواردی که آنان را بر حق می بیند با آن ها موافقت می نماید . نظر نحوی ابوحیان فقط در یک مورد با آرای علمای بغداد توافق دارد و آن عبارتست از جائز شمردن صیغه تعجب از افعال ناقصه منفی ‘ مانند : ((لیس))و ((مازال)). ابوحیان از ابن مضاء متأثر گردید و به الغاء عامل روی آورد ولی موضعی متعادل بین مذهب ابن مضاء و روش طرفداران نظریه عامل داشت .
بررسی اندیشه های نحوی دکتر مخزومی
حوزه های تخصصی:
دکتر مخزومی که با مشکلات صرف و نحوی دانش آموزان و دانشجویان عرب بویژه (عراقی) روبه رو شده بود‘درصدد برآمد نحوی ارائه دهد که به دور از مباحث پرتکلف و پیچیده باشد و در این راستا نحوی را که معتقد است به طبیعت زبان بیشتر نزدیک است تا نظر نحویان متکلم و فیلسوف مأب در کتاب (( فی النحو العربی نقد و توجیه)) که نگارنده مقاله برای تبیین آن تلاش کرده است ‘ مطرح ساخت . ناگفته نماند دکتر مخزومی الگوی عملی نظرات خود را درکتاب ((النحو العربی قواعد و تطبیق)) ارائه کرده است. مخزومی بر آن بوده است با بهره گیری از نظرات گوناگون ‘ به دور از هرگونه تعصبی درصدد ارایه نحوی باشد قابل فراگیری نه فراگریزی.
سید یحیی فدائی یزدی عالم قرن سیزدهم ایران و منظومه نحویه او
حوزه های تخصصی:
سید یحیی فدائی یزدی از جمله شخصیتهای علمی و ادبی قرن سیزدهم می باشد. او در شهر یزد زندگیش در اشتغال به تعلیم و تعلم سپری نموده است . ودر سال 1280 یا 1282 هجری قمری رو در نقاب خاک کشید ، و مجموعه ای از آثار علمی و ادبی از خود بجای گذاشت . از جمله آثار قلمی او کتاب ((منظومه فی علم النحو)) به زبان عربی است که مشتمل بر بیشترین مطالب نحوی می باشد و تاکنون بصورت نسخه خطی باقی مانده. مؤلف آراء و نظریه های مختلف را از مکتب بصریان و کوفیان و دیگر علمای نحوی فراهم آورده و با زبردستی پیوستگی و انسجام بخشیده و به شیوه شیرین به نظم درآورده . در این منظومه بعضی از مطالب نحوی با تفصیلات بیشتر از الفیه ابن مالک بیان شده.
معرب و دخیل در زبان عربی و شیوه شناخت کلمات معرب
حوزه های تخصصی: