فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۶۴۱ تا ۱٬۶۶۰ مورد از کل ۹٬۱۵۱ مورد.
منبع:
تربیت اسلامی سال چهاردهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳۰
7 - 19
حوزههای تخصصی:
امروزه موضوعات خیر و عام المنفعه در جوامع مختلف رونق گرفته و برجسته شدن امور خیر در زندگی افراد، اهمیت پرداختن به این موضوع با رویکرد علمی را دوچندان نموده است. به عنوان نمونه بسیاری از افراد به صورت بالقوه اهل خیر می باشند لیکن زمینه ای برای بروز رفتار خیرخواهانه آنان به وجود نیامده است. پژوهش حاضر با استفاده از روش کیفی پدیدار شناسی مبتنی بر الگوی کلایزی (دسته بندی چند مرحله ای) و با ابزار مصاحبه عمیق با برخی از مدیران خیریه ها به استخراج عوامل بروز رفتار خیرخواهانه در مردم شهر اصفهان پرداخته تا به وسیله سرمایه گذاری روی این عوامل بتوان سرمایه های خیر را بالفعل نمود و از این راه هم خیرین بالقوه پاداش بالای عمل خود را دریابند و هم خیریه ها از سرمایه های مادی و معنوی بیشتری برخوردار گردند. این تحقیق به دنبال دستیابی به عوامل بروز رفتار خیر در مردم بود که این علل بر اساس تئوری رفتار برنامه ریزی شده به سه دسته عوامل نگرشی، هنجاری و کنترل رفتار ادراکی تقسیم گردید و نتایج حاصل از دسته بندی تجربیات مدیران خیریه ها در عوامل سه گانه تئوری رفتار برنامه ریزی شده، نشان داد که از بین این سه عامل، نگرش با داشتن بیشترین فراوانی در تجربیات مدیران خیریه ها بیشترین تاثیر را بر بروز رفتار خیر در مردم دارد.
شناسایی مولفه های سرمایه های روانشناختی دانشجویان از دیدگاه اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف این پژوهش شناسایی مؤلفه های سرمایه های روانشناختی دانشجویان مراکز آموزش عالی از منظر اسلام بود وروش آن ترکیبی از نوع اکتشافی متوالی بود. در بخش کیفی به روش تحلیل مضمون انجام شد و جامعه پژوهش قرآن و نهج البلاغه و افراد شامل متخصصان حوزه علوم تربیتی و روانشناسی مراکز آموزش عالی و متخصصان حوزه علمیه بود. روش نمونه گیری دراین بخش هدفمند با استفاده از افراد کلیدی بود که تعداد 31 نفر از اساتید حوزه و دانشگاه بودند. در بخش کمی روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی بود تعداد کل نمونه 400 نفر به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این بخش پرسشنامه محقق ساخته بود که براساس مطالعه کیفی ازمنابع قرآن ونهج البلاغه، تدوین شد و با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی مورد تحلیل قرار گرفت. براساس نتایج به دست آمده در بخش کیفی مدل سرمایه روانشناختی از دیدگاه اسلام مشتمل بر 4 مولفه خود باوری، بردباری، خوشبینی و آرزومندی طبقه بندی شد. در بخش کمی داده ها حاکی از آن بود که 14 گویه مربوط به مولفه اول، 12 گویه مولفه دوم، 17 گویه مولفه سوم، 16 گویه مولفه چهارم را تشکیل داده ونتایج بخش کیفی را تأیید کرد.
تاثیرسیاست های مالیاتی دولت بر ترکیب نیروی کار بخش رسمی و غیر رسمی استان قزوین ( بر اساس مدل تعادل عمومی محاسبه پذیر(CGE)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
حرکت نیروی کار بین بخش رسمی و غیر رسمی، می تواند چهره شهر ها را تغییر داده و بر توسعه یافتگی کشور تاثیر شدیدی بگذارد. یکی از دلایل اصلی جذب نیروی کار غیر رسمی در صنایع مختلف فرار از سیاست های مالیاتی دولت می باشد. بررسی تاثیر سیاست های مالیاتی دولت بر روند توسعه یافتگی مناطق مختلف کشور ها ( مخصوصا کشور های در حال توسعه ) اهمیت قابل توجهی برای سیاست گذاران دارد. در این مقاله با استفاده از یک مدل تعادل عمومی محاسبه پذیر (CGE) تلاش کرده ایم تا تاثیر سیاست های مالیاتی دولت را بر اقتصاد استان قزوین مورد بررسی قرار دهیم. نتیجه تحقیق حاضر بیانگر این واقعیت است که افزایش مالیات موجب حرکت شدید نیروی کار از بخش رسمی به بخش غیر رسمی در استان خواهد شد.
ارزش گذاری اخلاقی کفائت فقهی و حقوقی زوجین(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در اسلام ، سنگ بنای روابط سالم و حسنه انسانها ، بر پایه اخلاق بنا نهاده شده است و همواره در آیات ، روایات و دستورات دینی ، اخلاق مدنظر شارع مقدس بوده است . بر همین اساس در تنظیم روابط انسانها قبل از آنکه انها را به سمت حاکمیت قانون و حقوق سوق دهند ، آنها را به رعایت دستورات اخلاقی توصیه نموده اند . این ویژگی در خانواده که زیربنای جامعه انسانی است ، بیشتر رخ نمایانده است . مطالبی که فقها در مباحث فقهی در رابطه با موضوع کفائت و معیارهای قرآنی و روایی مطرح کرده اند، حاکی از این است که اساسی ترین عامل در موفقیت یک ازدواج و شکل گیری خانواده ای سالم و شایسته، توجه به معیار دین داری و سنخیت و تفاهم اخلاقی و سازگاری زن و مرد از حیث ایمانی است. یافته های مقاله حاضر نشان می دهد که کفائت و هم شان بودن شرط در نکاح است. در انتهای مقاله پاسخ این سؤال مهم ارائه شده است که آیا کفائت زوجین در زمینه معیارها وملاک هایی غیر از اسلام شرط است یا خیر؟.
منشوری صحیح برای تحقیقات رسانه ای با تأکید بر صداقت اخلاقی(مقاله ترویجی حوزه)
منبع:
اخلاق سال نهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳۴ (پیاپی ۵۶)
83 - 106
حوزههای تخصصی:
امروزه با توجه به گستردگی نقش رسانه های جمعی و کارکرد ویژه آن ها در شکل دهی افکار عمومی و به تبع، تصمیم گیری و تصمیم سازی مسئولان و نیز با توجه به وجود زمینه های انحرافات اخلاقی فعالان این عرصه، ارائه منشوری صحیح برای تحقیقات رسانه ای، براساس رعایت صداقت اخلاقی و تحقق سلامت رسانه ای، ضروری به نظرمی رسد. افزون براین، رسانه ها نه تنها بر تک تک مردم تأثیر می گذارند، بلکه آموزه ها و عملکرد آن ها بر روابط میان افراد جامعه نیز مؤثر است. در این مقاله، شاخصه های هنجاری رسانه برای گسترش صداقت اخلاقی، وامدار اصول اخلاقی برگرفته از جهان بینی و نظام ارزشی اسلام و شامل بایدها و نبایدهای رفتاری در حوزه مأموریت حرفه ای است که رویکرد اصلی منشور رسانه ای را برای محققان عرصه رسانه نمودار می سازد. نگارنده در این مقاله بر آن است تا علاوه بر تبیین مفهوم و اهمیت صداقت اخلاقی و مفروضات بنیادی نظام هنجاری اسلام در سلامت رسانه، بایدها و نبایدها (یا الزامات اخلاقی) رسانه ملی را در رعایت صداقت و تحقق سلامت رسانه ای به شکل منشوری صحیح برای تحقیقات رسانه ای برشمارد. روش تحقیق در این مقاله توصیفی – تحلیلی، با رویکرد کاربردی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای است. مهم ترین نتیجه این تحقیق آن است که توجه به کاربرد منشور صحیح رسانه ای نشان می دهد که اولاً، در استفاده از رسانه ها و بهره مندی صحیح از آن ها باید هدف معقولی وجود داشته باشد و مخاطبان هنگام استفاده از این فضا همواره باید به سلامت جسمی، روحی و اخلاقی خود توجه داشته باشند؛ ثانیاً، بنابر ضرورتی کاملاً منطقی، سیاست گذاری های رسانه ای باید با راهبرد فرهنگی و اخلاقی کشور متناسب باشند تا در تحقق صداقت پایدار اخلاقی سودمند و کارآمد باشند. بنابراین، آموزش فرهنگی و مبتنی بر جامعه پذیری سواد رسانه ای برای همه قشرهای جامعه، مخاطبان رسانه و مسئولان اجرایی این عرصه لازم است.
فراشناختی به تربیت اخلاقی کودک ازمنظر اهداف و اصول براساس اندیشه تربیتی ابن سینا(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف کلی تحقیق حاضر، فراشناختی به تربیت اخلاقی کودک براساس اندیشه تربیتی ابن سینا، ازحیث تبیین مفهوم و نیز مؤلفه های آن یعنی؛ اهداف و اصول می باشد. ازنظر ابن سینا، تربیت اخلاقی، آموزش اصول و ارزش های اخلاقی و تلاش جهت پرورش گرایش به فضایل اخلاقی و دوری از رذایل اخلاقی است. ازطرفی، تربیت اخلاقی فرد، تضمین کننده کمال و سعادت وی در دنیا و آخرت خواهد بود. به بیانی دیگر، تربیت اخلاقی، یعنی آراسته شدن فرد به فضایل اخلاقی و عادات نیکوست که به سبب آن فرق بین خیر و شر و رشد و گمراهی برای انسان میسر می شود. اهداف تربیت اخلاقی، براساس اندیشه تربیتی ابن سینا، شامل دو بخش هدف غایی و اهداف واسطه ای می باشند. هدف غایی ازنظر ابن سینا، رسیدن به قرب حق اول، معرفی شد. اهداف واسطه ای که درحقیقت وسایلی درجهت نیل به هدف غایی می باشند، مشتمل بر: کسب ریاضت، خودشناسی اخلاقی، تکمیل نفس ناطقه، نیل به عزت نفس و آشنایی با اهل بیت (ع) می باشند. اصول تربیت اخلاقی نیز ازنظر ابن سینا شامل: تأدیب، ترغیب و ترهیب، الگوبرداری، پرهیز از افراط وتفریط و شناسایی روحیات کودکان است. آنچه که از بیانات بوعلی برمی آید، این است که در تربیت اخلاقی کودک باید جانب اعتدال را نگه داشت.
اخلاق کاربردی متقاعدسازی دینی با تحلیل و تبیین قرآنی و روایی(مقاله ترویجی حوزه)
منبع:
اخلاق سال نهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳۶ (پیاپی ۵۸)
39 - 73
حوزههای تخصصی:
تبلیغات گسترده و مکانیزم های متعدد متقاعدسازی امروزی و البته تأثیرات مطلوب و نامطلوب آن بر مخاطبان بر کسی پوشیده نیست. این پژوهش با رویکرد اخلاقی و البته با روش توصیفی-تحلیلی در آیات و روایات به تحلیل فرآیند متقاعدسازی دینی پرداخته، با لحاظ ارکان ارتباطی سه بایستگی اخلاقی را در عرصه تبلیغات و عملیات اقناعی پیشنهاد می دهد؛ هماهنگی فکری- اعتقادی، انگیزشی و رفتاری متقاعدساز با پیام متقاعدگرانه، اولین وظیفه اخلاقی متقاعدساز در حوزه معارف و مسائل دینی است که به رکن متقاعدساز ارتباط دارد. رعایت حق انتخاب و اختیار مخاطب بایسته اخلاقی دیگری است که باید در فرآیند اقناعی مورد ملاحظه قرار بگیرد و اگر پذیرش الزامی و اجباری مخاطب، مورد نظر متقاعدساز باشد، وی به بیراهه متقاعدسازی ضد اخلاقی قدم گذارده است. هم چنین بایستگی استخدام وسایل مشروع و وسایط مطلوب در محور بسته بندی پیام، لزوم اخلاقی دیگری در متقاعدسازی دینی است. تبیین سه بایسته مذکور، تفاوت مبنایی متقاعدسازی مورد تأیید آیات و روایات را با غالب روش های اقناعی موجود متمایز می سازد.
بررسی تطبیقی انگاره مربیان مسلمان و مربیان غربی درباره عادت و تربیت و نسبت میان آنها: از مفهوم تا کاربرد(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف این مقاله، بازشکافت پیوند عادت با تربیت از دیدگاه گروهی از مربیان مسلمان و مربیان غربی است تا روشن شود: الف. آنان درباه مفهوم تربیت چه نگرشی دارند؛ ب. عادت را چگونه تعریف می کنند؛ ج. چه نسبتی را میان عادت و تربیت حاکم می دانند؟ در این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی انجام شده است، پس از شناسایی و گزینش شماری از مربیان مسلمان و مربیان غربی برای واکاوی نگرش آنان به مفهوم تربیت، عادت و نسبت عادت با تربیت، اطلاعات کتابخانه ای لازم گردآوری شد، سپس یافته های گردآمده توصیف و تحلیل شد و معلوم شد که مربیان مسلمان ایجاد عادات نیکو را در متربی روا و اصولاً عادت آفرینی را از روش های تربیتی می دانند. دانشمندان غربی در این باره رویکردی همسان ندارند و به سه دسته تقسیم می شوند: الف. شماری از آنها عادت را برای تربیت سودمند می دانند؛ ب. گروهی عادت را برای تربیت زیانبار می شمارند؛ ج. برخی هم کاربرد عادت را در تربیت به شرط شئ و به شکل مشروط پذیرفته اند.
مطالعه تطبیقی مسئولیت اخلاقی دولت ناشی از فعل اتباع در ایران و حقوق بین الملل(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در پژوهش پیش رو با بررسی مطالعه تطبیقی مسئولیت دولت در مقابل فعل اتباع به بررسی موارد و اشکال افعالی که باعث ایجاد مسئولیت منتسب به دولت می شود در حقوق بین الملل و در حقوق داخلی پرداخته شده است و با اشاره به این مسأله که؛ دولت به عنوان تصمیم گیرنده در تأمین منافع و حفظ نظم عمومی در جامعه، ممکن است به حقوق و جان و مال و اعتبار اشخاص ضرر وارد نماید ، به فراخور خسارت ایجاد شده مسئول است، بر طبق این اصل و در تمامی نظام های حقوقی دنیا، دولت در قبال آثار اعمال و فعالیت های خود در برابر اشخاص، مسئولیت دارد، در نظام حقوقی ایران بر همین اساس با توجه به قانون مسئولیت مدنی این قواعد وجود دارد و تابع این نظام است، در اصل حاکمیت دولت، مانند گذشته نامحدود نبوده و به موجب اصول حاکمیت قانون و حقوق و آزادیهای شهروندان و حقوق عمومی، اصل مسئولیت و جبران خسارت تعریف شده و دولت در صورت ورود خسارت و تعدی و تفریط در اعمال حاکمیتی و تصدی گری در برابر اشخاص مسئولیت دارد. اما دولت در برابر اعمال و رفتار خسارت بار اتباع هم مسئولیت دارد و منسوب به دولت تلقی می شود، لذا باید گفت؛ به طور کلی اصل بر عدم مسئولیت دولت است و مسئولیت متوجه اشخاص است اما تحت شرایطی می تواند آن اعمال زمینه ساز مسئولیت برای دولت باشد.
تاثیر ویژگیهای رفتاری و اخلاقی بر تصدی و تصمیم گیری مدیران مالی (مورد مطالعه: بانک کشاورزی)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
بر اساس نظریه های روانشناسی،تصمیم گیری مدیران تحت تاثیربرخی فاکتورهای روانشناختی ( اخلاقی) و رفتاری غیرقابل انکاری است که نیاز است به منظور اتخاذ تصمیمات اثربخش، این فاکتورها را درک کرد. متاسفانه در بسیاری از مواقع مدیران نسبت به این موضوع آگاهی نداشته و درنتیجه عدم مدیریت احساسات خود، به طور ناخودآگاه تصمیمات اشتباهی می گیرند. یکی از راهکارهای مؤثر،کمک گرفتن از شاخه جدیدی در علم مالی، بنام مالی رفتاری است. این پژوهش در حوزه اشخاص، به بررسی عوامل مختلف روانشناختی (اخلاقی) و رفتاری مؤثر درتصمیم گیری مدیران مالی، مورد مطالعه نظام بانکی،می پردازد.این تحقیق با استفاده از پرسشنامه و روش مدل سازی معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی ، به شناسایی فاکتورهای اصلی روانشناختی و سپس با کمک فنون AHP، به رتبه بندی و وزن دهی متغیرهای رفتاری مؤثر در تصدی و تصمیم گیری مدیران مالی می پردازد.نتایج بیانگر آن است فاکتورهای وراثتی، شخصیتی،اکتسابی و اجتماعی در تصمیم گیری افراد تاثیر دارند، بطوریکه متغیرهای:داشتن اعتمادبه نفس، توانایی مدیریت استرس، مسئولیت پذیری افراد ، داشتن توانایی های روانی و هوش هیجانی در یافتن راه حل های نوآورانه ،ازجمله مهم ترین متغیرهایی می باشند که در نوع تصمیم گیری افراد می تواند تاثیر داشته باشد.
معیارهای اخلاقی دروازه بانی انتشار خبر از دیدگاه اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهشنامه اخلاق سال دوازدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۴۵
۴۳-۵۴
حوزههای تخصصی:
آنچه تحت عنوان خبر از رسانه ها منتشر می شود در اصل حاصل انتخاب ها و تصمیم گیری های صاحبان رسانه است. این گزینش یا همان دروازه بانی در فرایند تبدیل رویداد به خبر اتفاق می افتد و این دبیران و سردبیران رسانه ها هستند که تصمیم می گیرند خبر پنهان بماند و یا منتشر شود و نحوه انتشار چگونه باشد. در این مقاله سعی شده بعضی از اصول و معیارهای اخلاقی این گزینش و انتخاب از متون دینی (قرآن و حدیث) مصداق یابی و تدوین شود تا با رعایت آن توسط متصدیان، اخبار بر طبق موازین صحیح اخلاقی باشد. در این نوشته سعی شده مشخصا به این سؤال پاسخ داده شود که چه کسی و با چه ویژگی های اخلاقی می تواند عهده دار مسئولیت دروازه بانی و تصمیم در مورد انتشار یا عدم انتشار خبر در رسانه های اسلامی باشد و بعد از تصدی چه اصول اخلاقی را باید رعایت کند؟
تعارضات اخلاقی تصمیمات دیوان بین المللی دادگستری و شورای امنیت در حیطه حل مسالمت آمیز اختلافات بین المللی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
در مطالعه پیش رو با بررسی ملاحظاتی پیرامون نقش های شورای امنیت و دیوان بین المللی دادگستری در قبال «پیشگیری از تشدید اختلافات» در حیطه حل مسالمت آمیز اختلافات یا وضعیت های بین المللی ساختار، صلاحیت و وظایف این دو رکن اصلی سازمان ملل متحد بر اساس منشور ملل متحد و با مقایسه کارکردی و عملکردی این ارکان به ویژه دیوان بین المللی دادگستری به عنوان تنها نهاد قضایی سازمان ملل متحد که نه تنها وظیفه حل و فصل مسالمت آمیز اختلافات بین المللی میان تابعان حقوق بین الملل و دولت ها را بر عهده داشته، بلکه در توسعه حقوق بین الملل نیز مشارکت دارد پرداخته شده. دیوان در عمل نسبت به سایر ارکان اصلی ملل متحد به نوعی نظارت عملی و کارکردی دارد اما در مورد اعمال نظارت به ویژه بر قطعنامه های شورای امنیت چندان موفق نبوده و علیرغم اینکه هیچ ممنوعیتی در این خصوص ندارد.اما شاهدیم اقتدار و اختیار شورای امنیت همچنان ناشی از اراده قدرتهاست نه تابع حقوق بین الملل، چندانکه در قضایای لاکربی، نامیبیا، بوسنی و هرزگوین علیه صربستان و مونته نگرو که موقعیت برای بررسی مشروع (در معنای قانونی بودن) تصمیمات شورا مهیا شده بود، ولی دیوان با مصلحت اندیشی و ملاحظات سیاسی به این کار تن نداد.
بازتاب مضامین تعلیمی - اخلاقی قرآن و روایات در شاهنامه فردوسی(مقاله ترویجی حوزه)
منبع:
اخلاق سال نهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳۵ (پیاپی ۵۷)
91 - 122
حوزههای تخصصی:
ادبیات تعلیمی یکی از گسترده ترین انواع ادب فارسی است؛ گونه ای از شعر و نثر است که هدف سراینده و گوینده آن تشریح و تبیین مسائل اخلاقی، اندیشه های مذهبی، حکمی و مضامین پندگونه است. شاهنامه فردوسی به سبب داشتن مضامین ارزنده و آموزنده در تمام زمینه های اخلاقی به همان اندازه که متنی حماسی محسوب می شود، اثری تعلیمی نیز هست که فردوسی در میانه اشعار حماسی، مسائل اخلاقی را به طور جدی مطرح کرده است. مضامین اخلاقی و تربیتی شاهنامه در پی آن است تا انسان بر مبنای آن آیین درست زندگی را بیاموزد و به کمال نهایی و سعادت جاودان دست یابد. لذا این پژوهش بر آن است با روش توصیفی-تحلیلی، کیفیت بازتاب دوازده مفهوم اخلاقی قرآن و احادیث اهل بیت:را از قبیل: دعوت به نیکی و کم آزاری، صلح، صداقت و راستی، لزوم صبر، رازداری، درویش نوازی، وفای به عهد، ترک خودبینی، اغتنام فرصت، بی اعتباری دنیا و... در ابیات شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی تبیین کند. اثرپذیری گسترده و عمیق فردوسی از قرآن و معارف اهل بیت:برخاسته از مذهب شیعی اوست که در سرودن اشعار حکیمانه وی نقش بسزایی داشته است.
مبانی انسان شناسی و خداشناسی در رویکرد اخلاقی علامه طباطبائی(مقاله ترویجی حوزه)
حوزههای تخصصی:
در علم اخلاق، به افعال اختیاری انسان و ملکات و صفات فاضله و رذیله نفس پرداخته می شود و راه های تهذیب نفس بیان می گردد. در این میان، کیفیت عملکرد قوای نفسانی تأثیر مستقیم در کیفیت زیست اخلاقی انسان دارد. اهمیت این مسئله، از این جهت است که اخلاق جدای از انسان نیست، بلکه سازنده هویت و من واقعی او است. علامه طباطبائی با تأکید بر مبدأیت قوای نفسانی و نقش آن در کیفیت صدور فعل اخلاقی، رویکردی انسان شناسانه به حوزه اخلاق ارائه می دهد. در این رویکرد، تمامی مفاهیم اخلاقی در مفهوم «اعتدال» خلاصه می گردد و راه رسیدن به تربیت اخلاقی و رهایی از رذائل را اعتدال بخشی به قوای درونی نفس برمی شمرد. وی جایگاه ادراکات عقل عملی را بی بدیل توصیف می کند؛ ولی ازآنجاکه انسان شناسی علامه از خداشناسی او جدا نیست، ضمن پیوند میان این دو مبنا، با بهره گیری از معارف قرآن در نهایت رویکرد «اخلاق توحیدی» را برگزیده و آن را کامل ترین رویکرد اخلاقی نسبت به مکاتب اخلاقی پیش از اسلام معرفی می نماید. روش این مقاله، تحلیلی و با استفاده از داده های کتابخانه ای است.
ساخت و اعتباریابی مقیاس ارزشیابی تربیت دینی دوره دوم متوسطه بر مبنای نظریه تربیت دینی فضامند بومی−جهانی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
تربیت اسلامی سال چهاردهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۳۰
81 - 104
حوزههای تخصصی:
هدف مقاله حاضر ساخت و اعتباریابی مقیاس ارزشیابی تربیت دینی دوره دوم متوسطه بر مبنای نظریه تربیت دینی فضامند بومی−جهانی است. روش پژوهش، توصیفی و از نوع پیمایشی و جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهر شیراز است که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای، نمونه ای به حجم 452 نفر از بین دانش آموزان 8 دبیرستان پسرانه و دخترانه نواحی چهارگانه شهرستان شیراز انتخاب شد. برای گردآوری داده ها از مقیاس محقق ساخته استفاده شد که برای تعیین روایی آن از روش های روایی صوری و تحلیل عامل مرتبه اول و دوم و برای ارزیابی پایایی آن نیز از آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی مرتبه اول نشان داد با فرض معیار 4/0، در تمامی مؤلفه ها، سؤالات مطرح شده در مقیاس مذکور به خوبی نشان دهنده، مؤلفه های مربوطه می باشد و در مجموع، این مقیاس، ابزاری معتبر برای سنجش تربیت دینی فراگیران دوره متوسطه براساس نظریه تربیت دینی فضامند بومی−جهانی می باشد. همچنین، نتایج تحلیل عاملی مرتبه دوم نیز نشان داد که مؤلفه های نه گانه در نظریه مذکور به خوبی نشان دهنده برازش این مدل برای توسعه تربیت دینی در فضای جهانی فعلی است. نتایج آلفای کرونباخ نیز نشان داد که این مقیاس در تمامی ابعاد خود، پایایی لازم برای استفاده به عنوان یک مقیاس معتبر را دارد.
آسیب شناسی صفات اخلاقی نکوهیده در داستان قرآنی حضرت یوسف علیه السلام(مقاله ترویجی حوزه)
منبع:
اخلاق سال نهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۳۳ (پیاپی ۵۵)
69 - 93
حوزههای تخصصی:
قصص قرآنی دربردارنده نکات اخلاقی و تربیتی فراوانی است، ازجمله سوره یوسف که نکات و آموزه های اخلاقی و تربیتی زیادی را دربردارد. صفات اخلاقی را می توان به دو گونه مثبت و منفی دسته بندی کرد که در این نوشتار صفات اخلاقی منفی با عنوان آسیب های اخلاقی- تربیتی در داستان قرآنی حضرت یوسف7بررسی می شود. با توجه به اینکه آموزه های اخلاقی این سوره بر همه، مخصوصاً جوانان، تأثیرگذار است، به بررسی آسیب های اخلاقی در این سوره می پردازیم تا عبرت پذیری از وقایع و مسائل این سوره بیشتر شود. این تحقیق از نوع کاربردی و روش آن، تحلیلی - توصیفی است. همچنین، در این تحقیق آسیب های اخلاقی در دو حوزه فردی و اجتماعی بررسی می شود؛ آسیب های فردی چون: پیروی از شهوات، حبّ جاه و مقام، شرک و... و آسیب های اجتماعی مانند: حسد، مکر و حیله، نفاق و دورویی و....[1]. این مقاله برگرفته از پایان نامه نگارنده با عنوان «آموزه های اخلاقی در داستان قرآنی حضرت یوسف (ع)» است.
تاملی اخلاقی بر ادله فقهی مخالفان اقدامات ژنتیکی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
یکی از چالش های مهم عصر حاضر در علوم پزشکی ، اقدامات ژنتیکی بر روی انسان می باشد اقدامات ژنتیکی همان اقدامات بر روی ژنوم انسانی است که در علم ژنتیک، تحولات نوینی در این زمینه صورت گرفته و دارای پیامدهای مثبت و منفی است و مسائل اخلاقی مربوط به ژنتیک، مسائلی است که بر اثر رشد و پیشرفت تکنیک های نوپدید در حوزه مهندسی ژنتیک حادث شده است و از آنجا که دغدغه هایی را درباره دخالت بشر در ماهیت و سرشت انسانی و خلق انسانهایی مصنوعی و از پیش طراحی شده ، ایجاد کرده است که می تواند با مقام شامخ انسانیت و کرامت ذاتی وی ، تعارض جدی داشته باشد؛ جنبه های مختلف این فناوری نوین را مواجه با مسائلی نموده که برخی اصول اخلاقی را به چالش می کشد از این رو یافتن راه حل مسائل دشوار حوزه ژنتیک در راستای نظریه اخلاقی اسلام جهت جلوگیری از بروز پیامد های منفی این فناوری نوین ضرورت پرداختن به بحث را آشکار می سازد و از آنجا که بسیاری از ادله فقهی ناظر به بعد اخلاقی است و این موضوع در میان پژوهشگران از جمله عالمان دینی به ویژه فقهای شیعه و اهل سنت باسوالات زیادی مواجه بوده ، محقق را بر آن داشته علی رغم نگاه اخلاقی به ادله فقهی مخالفان اقدامات ژنتیکی، به تبیین موضع فقهاء در خصوص انجام تحقیقات ژنتیکی و اصول اخلاقی مربوطه و نقد و بررسی دیدگاه فقهی مخالفان اقدامات ژنتیکی از منظر اخلاقی بپردازد که در این راستا با بررسی دقیق موضوع دریافته است احکام اسلامی متفاوتی چون جواز محدود، جوازمطلق، حرمت اولیه و ثانویه در خصوص موضوع وجود دارد که در نهایت نظریه جواز محدود مورد پذیرش قرار گرفته و تمامی ادله فقهی ناظر به بعد اخلاقی مخالفان اقدامات ژنتیکی، نقض گردیده است.
مرور سیستماتیک عوامل مؤثر بر مسئولیت پذیری دانش آموزان با تأکید بر نقش مدرسه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
هدف پژوهش حاضر که با روش پژوهش فراتحلیل تهیه شده شناسایی عوامل مؤثر بر مسئولیت پذیری دانش آموزان در مدرسه است. براین اساس گردآوری داده ها با مرور ادبیات و پیشینه نظری موجود (تعداد 37 مقاله و 45 پایان نامه) انجام شده و در ادامه اطلاعات به شیوه کیفی از طریق تحلیل محتوا با کدگذاری در سه سطح «کدهای باز»، «زیرمقولات» و «مقولات»، تجزیه و تحلیل و دسته بندی شده اند. تفسیر محتوایی داده های متنی یافته های به دست آمده بیانگر این موضوع است که محیط بیرونی شامل محیط خانواده، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی با تأثیرگذاری بر محیط درونی (ویژگی های شخصی وراثتی) فرد، زمینه ساز بروز مسئولیت پذیری خواهد شد. در این میان محیط مدرسه به طور اخص با دارا بودن سه فرایند «آموزشی»، «پرورشی» و «سازمانی»، زمینه ساز مسئولیت پذیری در متربی است که از این میان عوامل روش تدریس معلم، محتوای درس، مشارکت دانش آموز در مدرسه، انگیزه دانش آموز، دین داری، انضباط، ویژگی معلم به عنوان الگو، پایگاه اجتماعی اقتصادی، عزت نفس، انعطاف پذیری، سبک رهبری، سرمایه اجتماعی، هویت، ارتباط گرم، جرئت ورزی، احساس امنیت، احساس تعلق، محبت، خودمدیریتی، ادراک اجتماعی، تجهیزات، انصاف، تشویق و توجه به ویژگی های فردی در مسئولیت پذیری دانش آموزان نقش دارند. در پایان نتیجه گیری می شود که معلمان و مربیان آموزشی باید ضمن توجه بر به کارگیری عوامل شناسایی شده در محیط مدرسه با نگاهی جامع، نقش و اثر زمینه ها و شرایط محیطی (بیرون و داخل مدرسه) را به طور مستمر مدیریت و هدایت کرده و مشوق مشارکت فعالانه آن ها در فرایند مسئولیت پذیری دانش آموزان باشند.
شاخصه ها ی انسان دانشگاهی متعهد (استاد دانشگاه) ازمنظر تربیت اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
این پژوهش با هدف تبیین شاخصه ها ی انسان دانشگاهی متعهد (استاد دانشگاه) ازمنظر تربیت اسلامی انجام شده است. بدین منظور، چهار محور اساسی ماهیت، آفرینش، هدف از زندگی و طبیعت انسان در شکل گیری نظام ها ی مختلف انسان شناسی از دیدگاه ها ی مختلف و خاصه اندیشه و تربیت اسلامی بررسی شده است. در تربیت اسلامی، به ازای شایستگی ها و برتری ها ی انسانی، تعهداتی نیز بر ذمه وی خواهد بود. وفای به تعهدات، وظیفه و پاسخی در مقابل تفوق ها ی نامبرده است. در تربیت اسلامی، انسان متعهد باید علاوه بر دانستن تعهدات، نسبت به آنها با التزامی درونی، عامل باشد . مصادیق تعهد در شاخصه ها ی رابطه انسان با خدا، خود، خلق و خلقت جلوه گر می شود. ذیل هرکدام از روابط یادشده، مؤلفه ها یی برای انسان متعهد احصا شده است که نشان دهنده شاخصه ها ی انسان دانشگاهی ازمنظر تعلیم وتربیت اسلامی است. روش بررسی این مقاله توصیفی تحلیلی است.
تبیین مبانی واصول اخلاقی حقوق مصرف کننده از دیدگاه حقوق اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
مفهوم اخلاق و فضایل اخلاقی از پیچیده ترین مفاهیم در فلسفه عملی است موضوعاتی که مربوط به فطرت بشری و نیازهای اساسی انسان است هیچگاه کهنه، قدیمی و بی اصالت نمی شود اخلاق یکی از این موضوعات است و از آنجایی که برخی پدیده های نوظهور با چهره ای جدید وارد دنیای کسب وکار ما شده، لازم است برجنبه های بشری و به ویژه اخلاقی آنها نیز توجه شود که بدون شک بسیاری از الزامات قانونی در روابط حقوقی بین مردم از جمله قراردادهای مصرف وحقوق مصرف کننده ریشه در مبانی و اصول اخلاقی دارد. خداشناسی، انسان شناسی، فطرت، کرامت وعزت نفس، عدالت و انصاف، حسن و قبح عقلی و... از جمله مبانیی هستند با حقوق مصرف کننده در ارتباطند که هدف از این پژوهش تبیین و تحلیل مبانی و اصول اخلاقی حقوق مصرف کننده در حقوق اسلام است.