درخت حوزه‌های تخصصی

در این تحقیق، که به تحلیل روابط تعداد 1081 گره و 32340 پیوند انتخاب شده از میان 49212 گره و 163169 پیوند نمونه برداری شده با روش نمونه گیری گلولة برفی جامع خوشه ای از کاربران ایرانی خوشة ادبیات شبکة اجتماعی آنلاین فیس بوک و با استفاده از سنجش ها و فرمول های تحلیل شبکة اجتماعی پرداخته است، علاوه بر تعیین کاربران و پیوندهای اصلی اثرگذار در این حوزه، گراف روابط آن ها رسم و سنجه های مرکزیت درجه ای، مرکزیت بینیت، مرکزیت نزدیکی، مرکزیت ویژه بردار، تراکم، قطر، فاصلة ژئودسیک میانگین، و ضریب خوشه بندی محاسبه شده است. این پژوهش، که در زمستان 1390 انجام و در فروردین 1391 نگاشته شد، نخستین تحقیقی بود که در ایران با روش تحلیل شبکه های اجتماعی، به تحلیل شبکه اجتماعی آنلاین فیس بوک پرداخت، و همچنین نخستین پژوهش با روش تحلیل شبکه اجتماعی بود که روابط شبکه ای با بیش از 150 هزار پیوند را تحلیل کرد.

نوع مواجهه انسان ها با قانون و عدم پذیرش آن از مهم ترین آسیب های اجتماعی و فرهنگی است که همواره گریبان گیر نوع بشر بوده و هست. چنانچه میزان قانون گریزی در جامعه ای از حد خود فراتر رود، این امر می تواند نظام اجتماعی را تهدید کرده و به آن آسیب جدی برساند. این پدیده به عنوان یک آسیب اجتماعی، متأثر از عوامل بی شماری است؛ در این میان سرمایه اجتماعی به سبب ایجاد پتانسیل و ظرفیت های وجودی مثبتی که در فرد ایجاد می کند، می تواند از این امر جلوگیری نماید. هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه متغیر سرمایه اجتماعی و قانون گریزی است. اطلاعات این پژوهش با روش پیمایش، از نمونه ای با حجم 362 نفر از سرپرستان خانوار (افراد متأهل) شهر یزد در سال 1390 و نیز با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای و پرسش نامه محقق ساخته جمع آوری شد که اعتبار آن از طریق اعتبار محتوایی و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ سنجیده شده است و سپس اطلاعات گردآوری شده با استفاده از نرم افزار spss تجزیه و تحلیل شد. یافته ها نشان داد که سرمایه اجتماعی با قانون گریزی رابطه منفی دارد؛ هم چنین ابعاد سرمایه اجتماعی (مشارکت اجتماعی، مشارکت مدنی، حمایت اجتماعی، اعتماد بین شخصی، اعتماد به مجریان قانون) با قانون گریزی رابطه منفی معنی داری را نشان می دهد. اما بعد احساس امنیت اجتماعی و آگاهی به قوانین با قانون گریزی رابطه معنی داری نداشته است. رگرسیون چند متغیره به روش گام به گام نشان داد که سه متغیر اعتماد بین شخصی، اعتماد به مجریان قانون و مشارکت مدنی به ترتیب در مجموع 4/12 درصد از واریانس متغیر وابسته (قانون گریزی) را تبیین می کنند. بنابراین تلاش دست اندرکاران و مسئولان جامعه در جهت ارتقاء اعتماد، افزایش مشارکت اجتماعی و مدنی می تواند زمینه های کاهش این آسیب اجتماعی را فراهم آورد.

رسانه، بهترین وسیله برای فرهنگ سازی در جوامع مدرن است و برنامه های تلویزیونی، یکی از وسیع ترین گستره های مخاطب را در میان رسانه های جهان به خود اختصاص داده است. در این میان، سریال های تلویزیونی، نقشی مهم در شکل گیری و یا تغییر شکل ارزش ها و ساختارهای اجتماعی در جامعه بازی می کنند. هدف مقاله حاضر، تحلیل نشانه شناختی از نحوه بازنمایی الگوهای مدرن روابط دختر و پسر در سریال های ایرانی است. بدین منظور با استفاده از روش نشانه شناسی، پنج سریال ایرانی پربیننده در سال های اخیر (1390 1385) بررسی شد. یافته ها نشان می دهند که در این سریال ها با دو گونه از بازنمایی روابط مدرن در مناسبت های دختر و پسر «روابط عاشقانه» و «روابط ضدعاشقانه» رو به رو می شویم؛ در سال های اخیر، رسانه به تدریج از بازنمایی روابط عاشقانه به سمت بازنمایی روابط ضدعاشقانه تغییر وضعیت داده است؛ شکلی از رابطه که در آن همیشه با عنصری از فریب یکی علیه دیگری همراه است.

تغییرات عارض شده بر «حجاب» بانوان در ایران پس از انقلاب اسلامی و مطالعه ابعاد و پیامدهای فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی آن یکی از مسائل مهم و جذاب حوزه «مطالعات فرهنگی حجاب در جمهوری اسلامی ایران» است. «چادر» نیز به عنوان یکی از گونه های برجسته و چشمگیر حجاب بانوان در ایران از روند عمومی این تغییرات مستثنی نبوده و بخش های قابل توجهی از فرهنگ عمومی و نیز فضای رسانه ای ایران به ویژه در تلویزیون و سینما، نمایشگاه این دگرگونی های متأخر است. اگرچه بخش اعظم کنش های چادرمدار بانوان امروز ایران در همان زمینه های سنتی و اصیل آن روی می دهد اما ملاحظه تغییراتی در نشانه و کارکرد چادر نزد بخش هایی از بدنه اجتماعی و نیز بازنمایی های رسانه ای کافی است تا این پدیده را در شمار مسائل مهم و حساس مطالعات فرهنگی لباس و حجاب در ایران قرار دهد. نوشتار پیش رو به دنبال مطالعه سطوحی از تغییرات نشانه شناختی، کارکردی و در نهایت معنی شناختی حجاب چادر در سریال های تلویزیونی صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران است. این مطالعه از طریق مصاحبة گروهی با چهار گروه پانزده نفره از بانوان حوزوی و دانشگاهی حامل چادر سنتی و اصیل ایرانی در مورد برساخته های متأخر تلویزیون از «زن و دختر چادری»، در نهایت توضیح می دهد که چادر در بسیاری از تولیدات نمایشی صدا و سیما دچار دگردیسی های کارکردی و معنایی همه جانبه ای شده و در نوعی نقض غرض رسانه ای و فرهنگی به یک «شنل» خیره کننده و جذاب تقلیل یافته است

امروزه مطالعات پسا استعماری یکی از جدیدترین حوزه های علوم اجتماعی در کشورهای موسوم به جهان سوم است که توجه روزافزونی را به خود جلب کرده است. مطالعات پسااستعماری به دنبال آشکار کردن این مسئله است که مدرنیته چگونه در قالب گفتمان شرق شناسی در پی شکل دادن به یک چارچوب تجویزی برای رفتار استعمارگرایانه غرب با شرق است. بر این اساس "تلاش برای به رسمیت شناختن تفاوت ها" را به عنوان هدف عملی خود انتخاب کرده است. تحقق این هدف نیازمند نوع خاصی از "بازنمایی" است یعنی تصویر خود در نزد "خود" و "دیگری" باید تغییر کند. بنابراین می توان گفت مطالعات پسااستعماری خود را محدود به نقد غرب نمی کند؛ بلکه نقد تصویر خود در نزد خود و انتقاد از خود نیز بخشی از آن است. بنابراین در این پژوهش به نقد بازنمایی جامعه ایران در سریال قهوه تلخ مهران مدیری پرداخته ایم. سوال اصلی ما این بوده است که روایت سریال از تقابل سنت/مدرنیته چگونه است؟ به عبارتی این که آیا جامعه ایران به عنوان پدیده ای نامعقول و ناسازگار با مدرنیته بازنمایی می شود؟ با استفاده از رویکرد نقد پسااستعماری برای پاسخ به سوالات فوق از روش واسازی استفاده کرده ایم. یافته های پژوهش نشان می دهد که روایت غالب سریال از تقابل سنت/مدرنیته، یک روایت سنت گریز است. بر این اساس سنت (جامعه ایران) به عنوان دیگری مدرنیته بازنمایی شده است. هرچند در موارد متعددی روایت مرکزگرای فیلم خود را واسازی می کند. اما از آنجایی که در تحلیل واسازی هدف جایگزین کردن یک مرکز با مرکز دیگر نیست، باید به دنبال ارائه راهکاری برای برون رفت از تقابل سنت و مدرنیته و کمک به فهم این تقابل در جامعه ایران باشیم. به عبارتی می توان گفت این تقابل از اساس کذب بوده و باید به دنبال یک راه سوم یا به عبارت دیگر مدرنیته بومی باشیم.