درخت حوزه‌های تخصصی

هدف از انجام پژوهش حاضر تعیین سهم عوامل خانوادگی موثر در بروز اختلال افسردگی در نوجوانان بود. نمونه مورد پژوهش شامل 1419 دانش آموز دختر و پسر مدارس راهنمایی، دبیرستان و مراکز پیش دانشگاهی نواحی پنجگانه شهر اصفهان بودند که بر اساس نمونه گیری خوشه ای به طور تصادفی انتخاب گردیدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه خلق و احساس(MFQ) و پرسشنامه محقق ساخته عملکرد خانوادگی بود. بررسی پایایی پرسشنامه خلق واحساس و پرسشنامه عملکرد خانواده به ترتیب آلفای کرنباخ 93/0 و 71/0 را نشان داد (001/0 P <). نتایج تحلیل رگرسیون با استفاده از روش گام به گام حاکی از آن بود که از بین متغیرهای مربوط به عملکرد خانواده، متغیر اختلاف نظر نوجوان با والدین بیشترین ارتباط را با افسردگی داشت، به طوری که 17% واریانس نمرات افسردگی ناشی از این متغیر بود (001/0 P<). در گامهای بعدی تحلیل رگرسیون، متغیرهای احساس امنیت و آرامش در خانواده، رابطه با خواهران و برادران، تحصیلات مادر، اختلاف و مشاجرات والدین با یکدیگر، رابطه نوجوان با والدین، در میان گذاشتن مسائل خصوصی با والدین، تنبیه توسط والدین و شغل پدر به ترتیب دارای بیشترین رابطه با افسردگی در نوجوانان بود (001/0 P <). این نتایج نشان داد حدود 30% نمرات افسردگی متاثر از عملکرد خانواده می باشد. به طور کلی این گونه می توان نتیجه گیری کرد که ارتباط عاطفی مناسب و نزدیک والدین با فرزندان، ایجاد فضایی آرام، امن، گرم و صمیمی در خانواده، اجتناب والدین از مشاجره و درگیری با یکدیگر و با فرزندان، تقویت صمیمیت، دوستی و مهربانی بین فرزندان از عوامل موثر در پیشگیری و درمان افسردگی نوجوانان می باشد.

" مطاله حاضر با هدف بررسی ارتباط بین سالمندی موفق با رویدادهایی که سالمند در طول دوره زندگی خود تجربه می کند، اجرا شد. می توان سالمندی موفق را با ترکیبی از سه عنصر بقا (طول عمر)، تندرستی (فقدان بیماری) و رضایتمندی از زندگی (شادمانی)، تعریف کرد. در این تحقیق از بین 200 نفر سالمندی که از مناطق مختلف شهر شهرکرد به شکل تصادفی خوشه چند مرحله ای انتخاب شدند، 60 نفر که حدود نیمی از آنها سالمند موفق و نیم دیگر سالمند ناموفق بودند بر اساس هدف تحقیق مورد مطالعه قرار گرفتند. برای شناسایی سالمندان موفق از پرسش نامه سلامت عمومی گلدبرگ و ویلیامز (GHQ-12) و مقیاس رضایتمندی از زندگی دینر و پاوت استفاده شد و برای مطالعه رویدادهای زندگی از مقیاس رویدادهای زندگی هلمز و راهه ترسیم روند زندگی استفاده شد. نتیاج به دست آمده نشان داد سالمندی موفق و غیر موفق از نظر تعداد و یا میزان تجربه رویدادهای زندگی تفاوت معنی داری با یکدیگر ندارند، اما سالمندان غیرموفق تجارب خود را منفی تر ارزیابی کرده و یا احساس می کنند آن تجارب تاثیر منفی بر زندگی آنها داشته است. همچنین تجربه و تحلیل اطلاعات نشان داد که سالمندان موفق به طور معنی داری زندگی پرتلاطم تری داشته اند و نسبت به سالمندان غیرموفق به طور معنی داری آینده روشن تر و خوشایندتری را انتظار دارند. "

پژوهش حاضر با هدف هنجاریابی فرم واقعی مقیاس جو خانواده برای خانواده های ایرانی بر اساس نظریه کلاسیک می باشد . نمونه آماری شامل 510 نفر از خانواده های عادی ، که به روش تصادفی و تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند ، 36 نفر از خانواده های مشکل دار هستند . ابزار پژوهش ، مقیاس جو خانواده ( فرم R ) می باشد . پایانی مقیاس به دو روش ضریب آلفای کرونباخ برای هر ده خرده مقیاس و روش باز آزمایی به فاصله 5/1 ماه و محاسبه ضریب همبستگی پیرسون برای هر یک از خرده مقیاس ها بدست آمد ...

پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط تفکرات غیرمنطقی و الگوهای دلبستگی با سازگاری زناشویی انجام گرفته است. فرضیه اصلی پژوهش این است که بین تفکرات غیرمنطقی و الگوهای دلبستگی با سازگاری زناشویی ارتباط معناداری وجود دارد. 100 زوج (200 نفر) به عنوان گروه نمونه از چهار منطقه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی شهر مشهد با روش نمونه برداری غیراحتمالی در دسترس انتخاب شدند. کلیه شرکت کنندگان، آزمون تفکرات غیرمنطقی (برگرفته از نظریه الیس)، پرسشنامه الگوهای دلبستگی بزرگسال (هزن و شیور) و آزمون سازگاری زناشویی (لاک و والاس) را تکمیل کردند. تحلیل نتایج نشان داد که به جز تفکرهای «عدم کنترل هیجانات» و «کمال طلبی»، رابطه منفی معناداری بین تفکرات غیرمنطقی و سازگاری زناشویی وجود دارد. همچنین بین الگوهای دلبستگی و سازگاری زناشویی روابط معناداری بدست آمد. از یافته های بدیع این پژوهش وجود تفاوت معنادار بین برخی از انواع تفکرات غیرمنطقی در الگوهای مختلف دلبستگی زوج هاست. تفسیر و تبیین نتایج، به بررسی نقش و چگونگی تاثیر باورها، نگرش ها و تفکرات در سازگاری زناشویی زوج ها می پردازد و نیز تاثیر الگوهای دلبستگی در کیفیت و سطح روابط زناشویی ـ سازگارانه و ناسازگارانه ـ می پردازد.

به منظور بررسی رابطه بین سبک های دلبستگی و شیوه همسرگزینی (تک همسری ـ چندهمسری) نمونه ای شامل 245 مرد متاهل انتخاب گردید. از این میان 45 آزمودنی چندهمسر و 200 آزمودنی تک همسر در نظرگرفته شد. پیش از این، رابطه بین سبک های دلبستگی و الگوهای رفتاری بزرگسالان، علی الخصوص نقش تاثیرگذار آن بر روابط عاشقانه و سازگاری زناشویی در پژوهش های زیادی گزارش شده بود. در پژوهش حاضر ملاک چندهمسری براساس تاریخچه زندگی زناشویی و سبک های دلبستگی نیز براساس آزمون سبک های دلبستگی بزرگسالان هزن و شیور (1987) مشخص شد. سپس از طریق آزمون خی دو بر تفاوت معنادار میان سبک های دلبستگی در مردان چندهمسر و تک همسر تاکید شد. نتایج، حاکی از رایج تر بودن سبک دلبسته ایمن در هر دو گروه تک همسر 75% و چندهمسر 65% بود. لذا با توجه به یافته های پژوهش، سبک های دلبستگی ناایمن نمی توانند عامل تعدد زوجین افراد باشند. این رفتار با الگوی دلبستگی ایمن، ارتباط بیشتری را نشان می دهد. به نظر می رسد اساس تکامل شناختی رفتارهای همسرگزینی به گونه ای در متن جوامع مختلف خود را حفظ نموده است که تعاریف فرهنگی و قوانین موضوعه نتوانسته تغییر چندانی در آن ایجاد نماید. از این رو رفتار چندهمسری چه به شکل قانونمند آن و چه به شکل روابط برون زناشویی در جوامع مختلف مشاهده می شود. با توجه به استفاده نظریه دلبستگی از نظریات کردارشناسی و روان شناسی تکاملی، طبیعی به نظر می رسد که رفتار چندهمسری دست کم از این نقطه نظر رفتاری بهنجار و بدون عوامل زمینه ساز روان آسیب شناختی باشد.

" هدف از این مطالعه، بررسی رابطه میزان جمع گرایی، خود – مهاری و ارزش های اجتماعی و خانوادگی است. گروه نمونه مورد مطالعه در این پژوهش، شامل 206 دانشجوی دختر و پسر در دانشگاه شیراز بود (میانگین و انحراف معیار سنی گروه نمونه، به ترتیب برابر 21.8 و 3.5 بود). در این مطالعه، جهت گردآوری اطلاعات از ""مقیاس ارزش های آسیایی و مقیاس خود – مهاری استفاده شد. پس از اجرای این دو مقایس، بر روی گروه نمونه، در مورد هر دو مقیاس، تحلیل عاملی به عمل آمد. نتایج این تحلیل، حاکی از وجود هفت عامل در مقیاس ارزش های آسیایی و سه عامل در مقیاس خود – مهاری بود. به منظور بررسی رابطه جمع گرایی، خود – مهاری و ارزش ها از روش تحلیل رگرسیون چند گانه استفاده شد. نتایج این تحلیل، حاکی از آن بود که دو عامل ""خود – کنترلی هیجانی"" و ""پیشرفت خانواده"" در مقیاس ارزش های آسیایی بیشترین قدرت پیش بینی را برای متغییر جمع گرایی دارا هستند. همچنین نتایج این مطالعه نشان داد که خود – مهاری و برون گرایی، به عنوان عاملی از عوامل مقیاس خود – مهاری، دارای همبستگی معناداری با جمع گرایی می باشند. همچنین نتایج این پژوهش نشان داد که سن و تحصیلات مادر، از عمده ترین متغیرهای فردی و خانوادگی در پیش بینی جمع گرایی دانشجویان می باشد. "

نتایج پژوهش های مختلف در مورد چگونگی وضع موجود خانواده ها بیانگر آن است که، تفاوت های زیادی بین آنها وجود دارد. از تفاوت های عمده در حوزه خانواده وجود زمان ها، فضاهای فرهنگی و فعالیت های مختلف خانواده است. به عبارت دیگر، مشغولیت های دائمی و روزمره خانواده غیر از کار روزانه بسیار مهم هستند. چون، هر نوع مشغولیت، فضای فرهنگی خاصی را همراه دارد که در چگونگی فضای فرهنگی حاکم بر خانواده تاثیر خواهد گذاشت. عوامل تفاوت زا شامل وضعیت اقتصادی، جایگاه والدین در جامعه و سرمایه های فرهنگی آنها می شود. در این پژوهش، با 44 خانواده ای که در دو منطقه شمال و جنوب تهران به صورت تصادفی انتخاب شدند، مصاحبه انجام شد. نتایج بدست آمده از این پژوهش کیفی حاکی است که، از سویی گذران اوقات والدین با کار روزانه، متفاوت بوده و در ارتباط با وضعیت فرهنگی و اجتماعی آنها می باشد. از سوی دیگر، رابطه تنگاتنگی بین مطالعه، گفتگو، تماشای برنامه های بحث و میزگرد و کارشناسی تلویزیون مانند: برنامه های خانواده و بهداشتی وجود دارد. وضعیت اقتصادی خانواده ها در این پژوهش نقش مهمی نداشتند.

پژوهش حاضر که به صورت طرح شبه تجربی به روش پیش آزمون – پس آزمون با یک گروه انجام شده است، به دنبال بررسی ساخت خانواده و سبک دلبستگی دختران فراری و اثر بخشی خانواده درمانی و درمانگری حمایتی در تغییر آنهاست. بدین منظور ۵٠ نفر از دختران فراری در مجتمع قضایی ارشاد، مرکز مداخله در بحران بهز یستی، خانه ریحانه، کانون اصلاح و تربیت و مرکز مشاوره آموزش و پرورش منطقه یک تهران به همراه خانواده هایشان از نظر ساخت خانواده و سبک دلبستگی مورد آزمون قرار گرفتند و در مرحله دوم ١۵ نفر از آنان که بر اساس الگوی دلبستگی ناایمن و از نظر ساخت خانوادگی ناکارآمد محسوب می شدند، در مداخلات درمانی (خانواده درمانی سیستمی و روان درمانگری حمایتی) طی ده جلسه شرکت کردند. به منظور سنجش سبک دلبستگی از مقیاس بازنگری شده کولینز و رید RAAS (١۹۹٠) و ﭙرسشنامه هازن وشیورAAQ (فرم جدید فنی ونولر، ١۹۹٣) استفاده شده است. برای سنجش ساخت خانواده نیز از خانواده آزمای مک مستر (نسخه اِیرانی)FAD_I استفاده شده است. هر سه آزمون قبلاً در ایران هنجاریابی شده است و از اعتبار و روایی نسبتاً خوبی برخوردارند.. نتایج بر اساس آزمون های آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار، درصد) و آزمونهای آماری Z برای مقایسه نسبت ها، t برای مقایسه میانگین های همبسته، آنواANOVA و همچنین آزمون های غیر ﭘارامتریک مک نمار، آزمون علامت وکااسکوﺌر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان می دهد که: - ساخت خانواده دختران فراری ناکارآمد است و عملکرد آنها در سازه های «نقش های خانوادگی»، «ابراز عواطف» و «حل مشکل» پائین تر از هنجار جامعه می باشد. - توزیع درصد سبک دلبستگی دختران فراری با جامعه بهنجار تفاوت معنی دار دارد. درصد سبکهای دلبستگی ایمن، ناایمن اجتنابی و ناایمن دوسوگرا در آنها به ترتیب 28%، 10% و 68% می باشد. - سبک دلبستگی دختران فراری با سبک دلبستگی مادرانشان همخوانی مثبت و معنی داری دارد (میزان ضریب همخوانی ۵۸/٠ است) در حالیکه این ارتباط با سبک دلبستگی پدران معنی دار نبود. - کاربرد خانواده درمانی به همراه درمانگری حمایتی بطور معنی داری منجر به بهبود ساخت خانواده دختران فراری و عملکرد آنها در سازه های نقش های خانوادگی، ابراز عواطف و حل مشکل شده است. مداخلات درمانی منجر به تغییر سبک دلبستگی ناایمن به سبک دلبستگی ایمن در دختران فراری گردیده است اما میزان تغییرات معنی دار نیست.

" زناشویى بین عموزادگان یکى از شایع ترین اشکال ازدواج هاى خویشاوندى (همخون) در ایران است که از دیرباز در بین عوام و حتى خواص متداول بوده و در فرهنگ عامه (Folklore) این سرزمین انعکاسى وسیع یافته است. این سنت در مناطق روستایى ایران رواج بیش ترى دارد و در بین عشایر از بیش ترین اعتبار و استحکام برخوردار است. اهمیت و منزلتِ این سنت نزد بعضى از جوامع عشیره اى ایران ـ مثلا عشایر عرب خوزستان ـ به درجه اى است که براى حفظ و اجراى آن، مقررات غِلاظ و شِدادى وضع گردیده است تا آن جا که متخلفان از آن، در معرض مجازات هایى بسیار سنگین ـ حتى قتل ـ قرار مى گیرند. در این مقاله، تلاش شده است وسعت شیوع این گونه ازدواج و علل و زمینه هاى آن در ایران ـ از دیدگاه جامعه شناسى ـ بررسى و تحلیل گردد و به پى آمدهاى اجتماعى آن اشاره شود. "

برخی تحقیقات جهانی حاکی از آن است که دوره کودکی زمان پدید آیی و تکمیل ریتم ها (یا ضرب آهنگهای) زیست شناختی و روانشناختی است و عوامل محیطی نقش مهمی در نحوه بروز، ثبات و تکمیل آنها ایفا می کند. مطابق این تحقیقات، خانواده نیز به عنوان محیط اساسی و برتر تنظیم کننده ضرب آهنگهای زیستی و روانی است. هدف این پژوهش، که از نوع بنیادی، کاربردی و دارای گروههای آزمایشی و گواه است، بررسی تاثیر رفتار والدین ایرانی بر ضرب آهنگهای زیستی فرزندانشان بوده که یافته ها موید تحقیقات جهانی در این مورد است. جامعه آماری شامل دختران و پسران 3 تا 7 ساله کودکستانها و مراکز پیش دبستانی شهر تهران و والدین آنان است. از این جامعه آماری، 118 پسر و 122 دختر و 480 نفر والدین آنان با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. نیمی از آزمودنی های پسر و دختر و والدین آنان به طور تصادفی در گروه آزمایش و نیمی دیگر در گروه گواه قرار گرفتند. در مرحله اول پژوهش، الگوهای ضرب آهنگی زیستی مناسب به والدین گروه آزمایش آموزش داده شد و در مرحله دوم، با مشاهده چگونگی ضرب آهنگهای آزمودنیهای دو گروه بر اساس یک پرسشنامه سه بخشی (13، 9 و 11 سوالی) اطلاعات لازم جمع آوری و تحلیل شد، که نتایج زیر بدست آمد. 1 - تاثیر ضرب آهنگهای زیستی والدین آموزش دیده، بر ضرب آهنگهای زیستی فرزندانشان در مقایسه با والدین آموزش ندیده معنی دار است. 2 - رابطه ضرب آهنگهای زیستی فرزندان با ضرب آهنگهای زیستی والدین مثبت معنی دار است. از یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که رفتارهای زیستی والدین در شکل گیری رفتارهای زیستی فرزندان موثراست. بنابراین ضروری است که والدین با بروز رفتارهای منظم و با ثبات، شرایط شکل گیری مناسب ضرب آهنگهای زیستی فرزندانشان را فراهم آورند.