درخت حوزه‌های تخصصی

هدف اصلی از این پژوهش اثربخشی رویکرد روایت درمانی گروهی در کاهش افسردگی زنان شهرستان مرودشت بود. این پژوهش یک طرح نیمه تجربی از نوع پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود. برای این منظور 20 نفر از زنان شهرستان مرودشت، با تشخیص افسردگی پس از شرکت در پیش آزمون به عنوان نمونه در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه 10 نفری آزمایش و کنترل جایگزین شدند. افراد گروه آزمایش تحت درمان روایتی به صورت گروهی قرار گرفتند، در حالی که گروه کنترل هیچ درمانی را دریافت نکردند. سپس هر دو گروه در پس آزمون شرکت کردند. ابزار پژوهش پرسشنامه ی افسردگی بک، پرسشنامه ی افکار خودآیند و مقیاس نگرش های ناکارآمد بود. کاربرد آزمون t مستقل نشان داد که سطح علایم افسردگی، افکارخودآیند منفی و نگرش های ناکارآمد در گروه آزمایش پایین تر از گروه کنترل است.

این پژوهش پیمایشی پیرامون رابطه ی وسایل ارتباطی نوین (اینترنت و تلفن همراه)، با هویت جنسیتی جوانان دختر و پسر (دانش آموزان مقطع متوسطه ی شهر شیراز) بوده است. جامعه ی آماری پژوهش دانش آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه ی نواحی چهارگانه ی آموزش و پرورش شهر شیراز بودند. داده های مورد نیاز نیز با استفاده از نمونه گیری تصادفی مرحله ای از میان 368 نفر دانش آموز گردآوری شد. در چارچوب نظری پژوهش نظریه ی هویت اجتماعی ریچارد جنکینز و آنتونی گیدنز بکار برده شد. یافته های این پژوهش نشان دادند که بین کاربرد اینترنت و تلفن همراه با منطقه ی محل تحصیل رابطه ای معنی دار وجود داشته است. بین جنس و استفاده از اینترنت نیز رابطه ای معنی داری وجود داشت، اما همزمان رابطه ای معنی دار میان استفاده از تلفن همراه و جنسیت پاسخ گویان وجود نداشته است. بین طبقه و کاربرد تلفن همراه و اینترنت نیز رابطه وجود داشته است. بین کاربرد اینترنت و تلفن همراه با هویت جنسیتی در میان دختران رابطه ای معنادار وجود نداشت، در حالی که بین استفاده از اینترنت و هویت جنسیتی در میان پسران رابطه وجود داشته است.

ایفای نقش های شغلی و خانوادگی به طور هم زمان باعث تداخل نقش می شود. گاهی این تداخل مانع ایفای صحیح نقش ها می شود و تعارض کار-خانواده به وجود می آید. معمولا زنان بیش از مردان به علت انتظارات نقش خانوادگی دچار تعارض خانواده و کار می شوند. این تحقیق با استفاده از نظریه مرتون، گود و نظریه حمایت اجتماعی به بررسی عوامل موثر بر تعارض نقش های شغلی و خانگی بین زنان شاغل کرمان پرداخته است. این پژوهش با استفاده از روش پیمایش و با ابزار پرسش نامه انجام شده است. نمونه شامل 400 نفر زن متاهل صاحب فرزند شاغل در ادارات دولتی شهر کرمان بود. نتایج نشان داد که نزدیک به دو سوم زنان تعارض دو حوزه را تجربه کرده اند. متغیرهای تحصیلات زن، شیوه تقسیم کار سنتی در خانواده و انتظارات نقش خانوادگی با میزان تعارض تجربه شده در خانواده رابطه مستقیم و معنی دار داشت. در حالی که متغیر سن زن، سابقه کار، تعداد فرزندان، حمایت توسط محل کار و حمایت خانوادگی با میزان تعارض کار و خانواده رابطه معکوس داشت. نتایج تحلیل رگرسیون نشان می دهد که نحوه تقسیم کار خانگی ،حمایت خانوادگی ،انتظارات نقش شغلی، سابقه کار و حمایت در محل کار0.334 تغییرات متغیر وابسته را تبیین می کنند

مطالعه آسیب شناسی خانواده، گام اساسی در مصون سازی خانواده در برابر تغییرات فرهنگی و اجتماعی است. مطالعه پیش رو با هدف بررسی عوامل خانوادگی مرتبط با آسیب پذیری فرهنگی و اجتماعی فرزندان انجام شده است. متغیرهای متفاوتی از سوی والدین، جامعه و فرزندان بر جنبه های متفاوت آسیب مؤثر است. در مطالعه حاضر برخی از این مؤلفه ها تأثیر متقابل آنها بر هم، مورد بررسی قرار گرفته است. تحقیق حاضر یک مطالعه توصیفی می باشد. نمونه مورد بررسی با بهره گیری از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و شامل 1030 نفر از نوچوانان و جوانان شهرهای مختلف کشور بود. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از شاخص های آمار توصیفی محاسبه فراوانی و از شاخص های آمار استنباطی آزمون t و تحلیل واریانس یک راهه استفاده شد. نتایج به دست آمده نشان داد که از میان عوامل خانوادگی اوقات فراغت آسیب زا در بین افراد با تحصیلات فوق دیپلم و بالاتر بیشتر از سایر لفراد بوده است و میزان مشکلات ارتباطی و شکاف نسل ها در بین خانواده های طبقه مالی ضعیف و متوسط بیشتر است.

این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی رویکرد طرح واره ی درمانی به شیوه ی گروهی بر تعدیل طرح واره های ناسازگار اولیه در زنان افسرده انجام شد. افسردگی رکورد دار بیماری ها در زنان ایرانی است و از آن جا که زنان در محیط خانواده نقشی کلیدی در انسجام خانواده و تربیت فرزندان دارند، درمان این اختلال امری ضروری بشمار می آید. این پژوهش یک پژوهش نیمه تجربی است که در آن از طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. جامعه ی آماری، تمامی زنان افسرده ی شهرستان مرودشت بودند که از آن میان20 نفر از زنان افسرده با استفاده از روش تصادفی انتخاب شده و در دو گروه آزمایش و کنترل گمارش یافتند. متغیر مستقل، طرح واره ی درمانی بود که طی 10 جلسه ی120 دقیقه ای به صورت گروهی روی گروه آزمایش اجرا شد. بمنظور گردآوری داده ها از پرسشنامه های افسردگی بک(II) و طرح واره ی یانگ(فرم کوتاه)، استفاده شد. تحلیل نتایج با استفاده از آزمون t افتراقی نشان داد که: اجرای طرح واره ی درمانی به شیوه ی گروهی در کاهش افسردگی زنان به گونه ای معنا دار موثر بوده اس

هدف این پژوهش بررسی تاثیر آموزش پیش از ازدواج بر انتظارات زناشویی دانشجویان در آستانه ازدواج و ابعاد آن است. روش این تحقیق نیمه تجربی بوده و از طرح پیش آزمون ـ پس آزمون با گروه گواه استفاده شده است. جامعه آماری کلیه دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شیراز بودند که قصد ازدواج داشته و در مرحله قبل از دوران عقد قرار داشتند. برای انتخاب نمونه 207 نفر از دانشجویان داوطلب شرکت در دوره آموزشی به پرسشنامه انتظارات زناشویی پاسخ دادند. 92 نفر که در این آزمون ها نمرات بالاتری داشتند انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل (46 نفر در گروه آزمایش و 46 نفر در گروه کنترل) قرار گرفتند. در پژوهش حاضر از روش آماری تحلیل کواریانس چند راهه استفاده شد. نتایج نشان دادند که آموزش پیش از ازدواج، انتظارات زناشویی (0001/0>P) دانشجویان در آستانه ازدواج را به طور معناداری بهبود بخشیده است. هم چنین آموزش پیش از ازدواج در دانشجویان در آستانه ازدواج، ابـعاد انتظارات شـامـل: انـتـظار از همسـر بـه عنـوان دوسـت و حامی (0001/0>P)، انتظارات از زندگی زناشویی (0001/0>P) و انـتـظارات از یک رابطـه ایده آل (0001/0>P) را به طور معناداری بهبود بخشیده است. هم چنین نتایج نشان دادند که تاثیر آموزش پیش از ازدواج بر انتظارات زناشویی و ابعاد آن در دختران و پسران متفاوت نمی باشد.

بیان مساله و هدف: هدف این پژوهش بررسی نقش همکاری خانواده و پلیس در پیشگیری از آسیب های اجتماعی در ایران است. نگاهی به آمار رو به رشد طلاق و از هم گسیختگی خانواده در ایران نشان می دهد که امروزه طلاق خود به عنوان یک آسیب اجتماعی بروز کرده است و همچنین بر افزایش سایر آسیب های اجتماعی نیز تاثیر می گذارد. در این مقاله سعی می شود با طرح این مساله آشفتگی خانواده در ایران به عنوان یکی از عوامل مهم و موثر بر گسترش این آسیب های اجتماعی است، به بررسی نقش و جایگاه خانواده در پیشگیری از این آسیب های اجتماعی می پردازیم. سپس از آنجایی که در جامعه پذیری افراد در جامعه پس از خانواده، نیروهای انتظامی نقش مهمی را بر عهده دارند، لذا نقش و اهمیت همکاری نیروی انتظامی و خانواده مورد بررسی قرار می گیرد.روش: به منظور نشان دادن نقش و اهمیت خانواده در شیوع و گسترش آسیب های اجتماعی در ایران، به فراتحلیل برخی تحقیق ها و پژوهش های انجام شده در زمینه عوامل موثر بر آسیب های اجتماعی در ایران پرداخته شد. به دلیل زیاد بودن تعداد این پژوهش ها قطعا مطالعه کامل این پژوهش ها امکان پذیر نبود. لذا برخی از این تحقیق ها که با مطالعه میدانی همراه بودند انتخاب شد و داده های ثانویه مورد بررسی قرار گرفتند.یافته ها: بررسی داده های ثانویه به خوبی نشان می دهد که از هم گسیختگی نهاد خانواده از مهم ترین عوامل بروز آسیب های اجتماعی در ایران به شمار می رود. به گونه ای که علاوه بر اینکه از هم گسیختگی نهاد خانواده خود به عنوان یک آسیب اجتماعی بروز کرده است، تحلیل ثانویه پژوهش ها و پایان نامه های همراه با مطالعات میدانی نشان می دهد که در مورد اعتیاد و دختران فراری، از هم گسیختگی خانواده مهم ترین عامل بوده است و در زمینه روسپیگری خانواده پس از فقر در دسته دوم دلایل قرار می گیرد.نتایج: نتایج این فرا تحلیل نشان می دهدکه در پی تغییرات ساختاری و کارکردی در نهاد خانواده، بسیاری از کارکردهای خانواده به سایر نهاد های اجتماعی انتقال پیدا کرده است، بنابراین پیشگیری از آسیب های اجتماعی در ایران با آموزش خانواده ها به تنهایی امکان پذیر نیست. خصوصا اینکه خانواده ها خود اکنون دچار آسیب های اجتماعی فراوانی مانند طلاق، خشونت های خانگی، فقر عاطفی، طلاق خاموش و ... هستند. نیروی انتظامی و خانواده به عنوان دو نهاد اجتماعی مهم در جامعه پذیری افراد در جامعه، باید در رابطه تنگاتنگ با یکدیگر به پیشگیری از آسیب های اجتماعی در ایران بپردازند.

دراین پژوهش جهت بررسی عوامل مؤثر بر آگاهی زنان پس از مطالعه نظر قرآن، نظریات جامعه شناسان و حقوقدانان در باب آگاهی و عوامل مؤثر بر آن، از روش پیمایش استفاده شد و از بین 653484 نفر زن ساکن شهرستان اهواز تعداد 400 نفر از طریق نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب گردید و میزان آگاهی و عوامل مؤثر بر آن از طریق پرسشنامه (که ابزار اصلی روش پیمایش است)، مورد سنجش قرار گرفت. نتیجه حاصل از این تحقیق نشان می دهد که بین متغیرهای مستقلِ تحصیلات پاسخگو، تحصیلات والدین، درآمد خانواده، ارتباط با گروه همسالان، استفاده از رسانه ها و وسایل ارتباط جمعی، وضعیت اشتغال پاسخگو، وضعیت اجتماعی- فرهنگی، رشته تحصیلی، منطقه محل سکونت، وضعیت مسکن، حس فرودستی و میزان آگاهی رابطه معناداری وجود دارد

شناسایی عوامل خطر مؤثر در خودکشی دانشجویان می تواند زمینه لازم را برای اعمال مداخلات مناسب با هدف پیشگیری و کنترل پدیده خودکشی فراهم نماید. پژوهش حاضر به بررسی عوامل خطر خانوادگی و اجتماعی مؤثر در خـودکشی دانشجویان پـرداخته است. در این پژوهش 96 نفر (50 زن و 46 مرد) دانشجوی اقدام کرده به خودکشی با 96 نفر (50 زن و 46 مرد) دانشجوی سالم شرکت داده شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه های عملکرد خانواده و حمایت اجتماعی ادراک شده بود. داده ها با استفاده از آزمون t و تحلیل رگرسیون گام به گام مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان دادند که دو گروه در هشت خرده مقیاس عملکرد خانواده و همه خرده مقیاس های حمایت اجتماعی تفاوت معناداری دارند. میزان همبستگی خانوادگی، ابراز وجود، جامعه پذیری و آرمان خانوادگی در اقدام کنندگان به خودکشی پایین تر از افرادی است که اقدام به خودکشی نداشته اند. هم چنین میزان تعارض، گسستگی، گرایش های فرهنگی ـ عقلانی و درهم تنیدگی در اقدام کنندگان به خودکشی بالاتر از افرادی است که اقدام به خودکشی نداشته اند. حمایت های اجتماعی در اشکال مختلف آن از عوامل محافظت کننده در برابر رفتارهای خودکشی گرایانه به شمار می روند.

این مقاله از یک سو کوششی در جهت بازخوانی اندیشه ی استاد مطهری در موضوع خانواده است و از سوی دیگر، می کوشد یک الگوی نظریه پردازی اسلامی به منظور اسلامی کردن علوم اجتماعی ارائه دهد و به همین دلیل، رویکرد نظری بر آن حاکم است، هرچند نظریه ای که ارائه خواهد شد، با توجه به فرضیه های مختلفی که در چارچوب نظری آن لحاظ گردیده، زمینه ی پژوهش های تجربی گوناگونی را فراهم می سازد. بر اساس این نظریه، استحکام پیوند خانوادگی و در مقابل بی ثباتی آن، بیش از هر چیز ناشی از توجه یا بی توجهی به تفاوت های فطری زن و مرد است.

" پژوهش حاضر پیمایشی پیرامون تاثیرات خانواده بر شکل گیری هویت جنسیتی دختران می باشد که داده های مورد نیاز از نمونه 384 نفری جمعیت آماری دانشجویان دختر دانشگاه پیام نور جهرم از طریق نمونه گیری تصادفی ساده جمع آوری گردیده است. یافته های این بررسی نشان از همبستگی میان متغیرهای تبعیض جنسیتی، تقسیم کار در خانواده، هرم قدرت در خانواده و پایگاه اجتماعی اقتصادی با متغیر هویت جنسیتی (سنتی/ مدرن) دارد. بدین ترتیب که هر چه تبعیض جنسیتی شدید تر، تقسیم کار جنسیتی در خانواده سنتی تر، هرم قدرت در خانواده سنتی تر و پایگاه اجتماعی اقتصادی پایین-تر باشد هویت دختران نیز به صورت سنتی تر شکل گرفته است. ضریب تعیین در این پژوهش 78/0 بوده است. بدین معنا که متغیرهای مستقل 78 درصد از واریانس متغیر هویت جنسیتی (متغیر وابسته) را تبیین کرده-اند. "

خود ناتوان سازی عبارت از انجام یا عدم انجام کاری به منظور عذرتراشی برای شکست های احتمالی است. این سازه به دو شکل رفتاری و ادعایی دیده می شود. این رفتار می تواند تحت تاثیر سبک های فرزندپروری قرار گیرد. هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر سبک فرزندپروری ادراک شده بر خود ناتوان سازی است. روش پژوهش، پس رویدادی و جامعه آن شامل دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه شهید بهشتی است که از بین آنان با روش نمونه گیری هدفمند و بر اساس وجود حداقل 30 نفر در هر یک از سبک های فرزندپروری نمونه گیری انجام شد. نمونه پژوهش 184 نفر شامل 95 دختر و 91 پسر است. ابزار جمع آوری اطلاعات مقیاس خود ناتوان سازی و پرسشنامه سبک های فرزندپروری ادراک شده بود. داده های جمع آوری شده با آزمون آماری مانوا تحلیل گردید. نتایج نشان داد که خود ناتوان سازی رفتاری و کلی در سبک فرزندپروری استبدادی به طور معناداری بیشتر از سایر سبک های فرزندپروری است. سبک فرزندپروری و جنس نیز دارای رابطه تعاملی هستند. خود ناتوان سازی ادعایی در سبک فرزندپروری مقتدرانه در دختران بیشتر از پسران است و در سبک فرزندپروری استبدادی خود ناتوان سازی ادعایی در پسران بیشتر از دختران است. نتایج نشان دهنده اهمیت تاثیر محبت و کنترل در روابط والد ـ فرزند بر خود ناتوان سازی است.

ارزش ها طی فراگرد اجتماعی شدن به افراد منتقل و درونی می شوند. ارزش ها بر نهادهای اجتماعی اثر گذاشته، مهمترین ابزار جامعه برای برقراری انتظام اجتماعی هستند. از این رو، نظریه پردازان توسعه، به ویژه توسعه روستایی، تحول ارزش ها و گرایش ها را شرط اساسی توسعه دانسته، بر این اعتقادند که مهم ترین وظیفه مجریان توسعه رخنه در رفتار اجتماعی افراد و گروه هایی است که همکاری آ نها در فراگرد توسعه اساسی است. به طور کلی، تغییرات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی رخ داده در کشور باعث متحول شدن نظام ارزشی جامعه روستایی گردیده است. هدف این تحقیق، شناسایی مهمترین ارزش های اجتماعی جوانان روستایی و عوامل مؤثر بر آن است. جامعه آماری، شامل افراد 18 تا 30 ساله ساکن مناطق روستایی استان اصفهان هستند. در انجام این پژوهش، از دو روش اسنادی و پیمایشی استفاده شد. برای جمع آوری داده های میدانی تحقیق با 544 جوان روستایی که با استفاده از روش نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب گردیدند، مصاحبه به عمل آمد. نتایج: 8/65 درصد جوانان روستایی از عام گرایی زیادی برخوردارند. از نظر ارجحیت جنسی برای 3/83 درصد پاسخگویان جنسیت فرزندشان تفاوتی نمی کند. 7/55 درصد جوانان روستایی تمایل کمی به زندگی در روستا دارند. بین خودپنداری طبقاتی و نگرش نسبت به طبقه مطلوب پاسخگویان تفاوت وجود داشته، در حالی که 6/34 درصد آنان خود را متعلق به طبقه پایین می دانند، 4/2 درصد تعلق به این طبقه را مطلوب ارزیابی نموده اند. 75 درصد اعتقاد کمی به وجود عدالت در جامعه دارند. بیشتر از 8/92 درصد جوانان روستایی دارای غرور ملی بوده، به ایرانی بودن خود افتخار می کنند. پاسخگویان از اعتماد کمی به دوستان خود برخوردار بوده، فقط 25 درصد پاسخگویان اعتماد زیادی به دوستان خوددارند. میانگین انگیزه پیشرفت جوانان روستایی بالاتر از حد متوسط و تقدیرگرایی کمتر از حد متوسط است. رضایت از زندگی، سطح تحصیلات، شرایط اقلیمی و استفاده از رسانه های جمعی عواملی هستند که به طور مستقیم و سن، جنسیت، وضعیت تاهل، وضعیت اقتصادی، ارتباط با مراکز شهری و قابلیت دسترسی روستا به طور غیرمستقیم بر ارزش های اجتماعی مؤثر هستند.

"موضوع این پژوهش عبارت است از سلامت روان زنان سرپرست خانوار تحت پوشش سازمان بهزیستی شهر تهران و هدف اصلی تحقیق تعیین وضعیت سلامت روان زنان سرپرست خانوار تحت پوشش سازمان بهزیستی شهر تهران است. اهداف فرعی آن عبارتند از: 1- تعیین وضعیت سلامت روان زنان سرپرست خانوار تحت پوشش سازمان با توجه به نوع علت سرپرستی زنان سرپرست خانوار، 2- تعیین وضعیت سلامت روان زنان سرپرست خانوار تحت پوشش سازمان بهزیستی شهر تهران با توجه به میزان تحصیلات زنان سرپرست خانوار، 3- تعیین وضعیت سلامت روان زنان سرپرست خانوار تحت پوشش سازمان بهزیستی شهر تهران با توجه به مدت زمان تحت پوشش قرار گرفتن در سازمان بهزیستی شهر تهران. جامعه آماری این پژوهش را 2500 نفر از زنان سرپرست خانواری که تحت پوشش مجتمع های حمایتی بهزیستی شهر تهران قرار دارند تشکیل می دهد. حجم نمونه این پژوهش 300 نفر از زنان سرپرست خانوار تحت پوشش مجتمع های بهزیستی شهر تهران است که به صورت تصادفی سهمیه ای از بین مجتمع های بهزیستی انتخاب شده اند. ابزار پژوهش عبارت است از: آزمون GHQ 28 سؤالی و یک پرسسشنامه اطلاعاتی. روش این پژوهش پیمایشی است. داده های این پژوهش با استفاده از نرم افزار SPSS و تحلیل آماری کای اسکوئر مورد تحلیل قرار گرفته است. و یافته های پژوهش حاکی از آن است که 77% از زنان سرپرست خانوار این پژوهش از سلامت روان کامل برخوردار نبوده و تنها 23% از زنان سرپرست خانوار از سلامت روان کامل برخوردار بوده اند. همچنین نشان می دهد که بین علت سرپرستی زنان سرپرست خانوار تحت پوشش سازمان بهزیستی شهر تهران و سلامت روان آنان رابطه وجود ندارد. اما در رابطه با دو متغیر تحصیلات و مدت زمان سرپرستی نشان می دهد که رابطه ای بین این دو متغیر با سلامت روان زنان سرپرست خانوار تحت پوشش سازمان بهزیستی شهر تهران وجود دارد. و می توان نتیجه گرفت و پیشنهاد کرد که توجه به وضعیت روانی زنان سرپرست خانوار از طریق تشکیل جلسات مشاوره و کارگاه های آموزشی (شناخت خود، مهارت های زندگی، مقابله با استرس و خشم) نیز حائز اهمیت است. لازم به ذکر است که توجه به وضع اقتصادی زنان سرپرست خانوار بسیار مهم و ضروری است. "

در این پژوهش سلسله مراتب ارزش های ازدواج در بین 2680 دانشجو و دانش آموز زن و مرد ایرانی با استفاده از مقیاس مؤلف ساخته ارزش های ازدواج (با ابعاد: محاط شدگی در برابر خودپیروی، و سلسله مراتبی در برابر برابرنگری) ارزشیابی شدند. یافته های پژوهش نشان دادند که در مقیاس سلسله مراتب ارزش های ازدواج جوانان، ابعاد خودپیروی و برابر نگری در رتبه های بالاتر و ابعاد محاط شدگی و سلسله مراتبی در جایگاه پایین تری قرار دارند. انتظار میرفت که تهرانیها نسبت به جوانان سایر استان ها و دانشجویان در مقایسه با دانش آموزان، در ارزش های ازدواج خودپیروتر و برابرنگرتر باشند. هرچند تهرانیها و دانشجویان خودپیروتر بودند اما، با تاکید بیشتر بر توزیع نابرابر قدرت و نقش ها در زندگی زناشویی، بعد سلسله مراتبی ارزش های ازدواج را با اهمیت تر می شمردند.