درخت حوزه‌های تخصصی

جغرافیا

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
جغرافیای انسانی جغرافیای طبیعی رشته های جغرافیای عمومی فنون جغرافیایی گروه های ویژه نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۸۶۱ تا ۸۸۰ مورد از کل ۳۴٬۷۸۴ مورد.
۸۶۱.

پهنه بندی آسیب پذیری شبکه توزیع برق در برابر مخاطره طبیعی سیل (مورد مطالعه: حوضه بهدان، شهرستان بیرجند)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و مخاطرات محیطی سال ۱۳ بهار ۱۴۰۳ شماره ۴۹ 87 - 108

کلیدواژه‌ها: پهنه بندی سیل آسیب پذیری شبکه توزیع برق شهرستان بیرجند حوضه آبخیز بهدان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۳ تعداد دانلود : ۱۲۳
بر اساس گزارش شرکت توزیع برق استان خراسان جنوبی تقریباً تمامی روستاهای استان از نعمت برق و خدمات مرتبط برخوردارند. در این تحقیق با توجه به اینکه تراکم آبادی ها و همچنین مراکز صنعتی و خدماتی و به تبع آن شبکه توزیع برق در حوضه آبریز شاهرود بیرجند نسبت به سایر حوضه های استان بیشتر است از طرفی، با توجه به آسیب های وارد شده به دکل ها و تیرهای انتقال شبکه برق در سنوات گذشته، پهنه بندی آسیب پذیری شبکه توزیع برق در برابر مخاطره طبیعی در حوضه آبخیز بهدان به عنوان نمونه برای اجرای مدل و برآورد خسارت های احتمالی موردبررسی قرار گرفته شده است. برای انجام تحقیق حاضر در ابتدا نقشه پایه ها و شبکه 20 کیلوولت و سایر تأسیسات شرکت توزیع برق اخذ شد، با استفاده از نقشه های توپوگرافی و تطبیق آن با شبکه توزیع برق مسیل های تأثیرگذار مشخص شدند. با توجه به عدم وجود ایستگاه هیدرومتری در محدوده مطالعاتی، دبی سیلابی حوضه موردمطالعه با استفاده از روش تجربی-تحلیلی تعیین گردید. برای تعیین پهنه های سیلاب ابتدا با استفاده دستگاه DGPS پروفیل عرضی مسیل ها برداشت شد. با استفاده از دستگاه پهپاد فتوگرامتری اقدام به برداشت تصاویر و تهیه مدل ارتفاع رقومی شد. سپس مدل ارتفاع سیلاب 100 ساله در هر زیر حوضه با استفاده از نرم افزار Hec Ras تعیین و با استفاده از افزونه Hec Geo Ras پهنه سیلاب مشخص گردید. درنهایت تأسیسات مربوط به شرکت توزیع برق در معرض آسیب سیلاب و هزینه های احتمالی ناشی از سیل برای یک حوضه معرف محاسبه گردید.
۸۶۲.

مطالعه نقش موانع مدیریتی ادراک شده در فرایند توسعه گردشگری مذهبی بر پایه مشارکت اجتماعی ذینفعان گردشگری، مطالعه موردی: شهر مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری شهری دوره ۱۱ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲ 57 - 73

کلیدواژه‌ها: گردشگری مذهبی موانع مدیریتی ادراک شده مشارکت اجتماعی حمایت و پشتیبانی مجاوران مشهد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۴ تعداد دانلود : ۱۰۳
هدف این تحقیق مطالعه نقش موانع مدیریتی ادراک شده در فرایند توسعه گردشگری مذهبی بر پایه مشارکت اجتماعی ذینفعان گردشگری در شهر مشهد می باشد. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و بر اساس ماهیت از نوع کمّی است. به علاوه تحقیق حاضر از نظر نحوه گردآوری داده ها، از نوع توصیفی است که به شیوه میدانی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق کلیه ذینفعان محلی گردشگری در شهر مشهد شامل فعالان فرهنگی و دینی، هتل داران، کسبه و فعالین صنعت حمل ونقل در نیمه اول سال 1401 و نمونه آماری 385 نفر از آن ها هستند که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده اند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ای است که قابلیت اعتبار آن با استفاده از روش های روایی محتوا و روایی سازه و پایایی آن با استفاده از سه روش آلفای کرونباخ، پایایی مرکب و پایایی معرف ها بررسی و تأییدشده است. نتایج تحلیل داده ها با استفاده از روش حداقل مربعات جزئی در نرم افزار PLS نشان داد که مشارکت اجتماعی ذینفعان گردشگری تأثیر مثبت و معناداری بر حمایت و پشتیبانی مجاوران از توسعه گردشگری مذهبی شهر مشهد و تأثیر منفی و معناداری بر موانع مدیریتی ادراک شده آنان دارد. به علاوه موانع مدیریتی ادراک شده تأثیر منفی و معناداری بر حمایت و پشتیبانی مجاوران از توسعه گردشگری مذهبی شهر مشهد دارد. ضمناً بر اساس تحلیل های آماری موانع مدیریتی ادراک شده در جامعه گردشگری، دارای اثر میانجی بین مشارکت اجتماعی ذینفعان گردشگری و حمایت و پشتیبانی مجاوران از توسعه گردشگری مذهبی شهر مشهد می باشد
۸۶۳.

برنامه ریزی استراتژیک توسعه پایدار روستایی در راستای فعالیت های کشاورزی (مطالعه موردی: روستای گمند شهرستان هریس)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۷ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲۵ 703 - 721

کلیدواژه‌ها: کشاورزی توسعه پایدار روستایی روستای گمند SWOT

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶ تعداد دانلود : ۱۰۲
کشاورزی نقش اساسی و تعیین کننده ای در سرنوشت جامعه روستایی ایران دارد و نمی توان انتظار داشت بدون داشتن راه حلی استوار و منطقی برای کشاورزی به توسعه روستایی رسید. جامعه آماری این پژوهش، تمامی افراد روستای گمند شهرستان هریس می باشد که 891 نفر جمعیت معادل 251 خانوار می باشد. نتایج نشان داد که از بین نقاط قوت «رونق فعالیت های دامداری و تولید محصولات لبنی به دلیل برخورداری از مراتع غنی در پیرامون روستا» و با وزنی برابر با 40/4 و «توپوگرافی نسبتاً مناسب و دسترسی آسان به معابر اصلی و جاده تبریز-اهر» با وزنی برابر 36/4 مهم ترین نقاط قوت و از بین نقاط ضعف «ضعف مشارکت مردم» با وزنی برابر با 74/4 و «پایین بودن سطح درآمد روستاییان» با وزنی بربر 52/4 مهم ترین نقاط ضعف جهت توسعه پایدار روستایی در روستای گمند از دیدگاه کشاورزان شناخته شد ند. همچنین از بین فرصت ها «فرصت های اشتغال غیر کشاورزی موجود در روستا» با وزنی برابر 54/4 و «وجود دهیاری و شورای اسلامی متعهد و کارآمد در روستا» با وزنی برابر 48/4 مهم ترین فرصت ها و از بین تهدیدها « نبود فرصت های شغلی در روستا و مهاجرت جوانان از روستا برای دستیابی به درآمد بیشتر» با وزنی برابر با 70/4 و «ناپایداری قوانین و سیاست های کشور» با وزنی برابر 62/4 مهم ترین تهدیدها جهت توسعه پایدار روستایی در روستای گمند از دیدگاه کشاورزان شناخته شد ند. نتایج حاصل از ماتریس های ارزیابی عوامل داخلی و خارجی نشان داد که با توجه به امتیاز نهایی کلی به دست آمده برای عوامل داخلی و خارجی راهبردهای توسعه پایدار روستایی روستای گمند، راهبردهای بازنگری می باشد.
۸۶۴.

تحلیلی بر نیرو محرک های زمان کوچ بهره برداران عشایری (مطالعه موردی: عشایر کرد خراسان شمالی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه ریزی قلمرو کوچ نشینان دوره ۴ بهار و تابستان ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۷) 73 - 82

کلیدواژه‌ها: کوچ زودهنگام عشایر خراسان شمالی شاه جهان چرای زودرس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۶ تعداد دانلود : ۱۱۷
مقدمه: زندگی بر مبنای کوچ و مرتعداری نوعی خاص از معیشت در مناطق خشک و نیمه خشک جهان محسوب می گردد. این روش زندگی دارای سابقه طولانی در ایران است که متناسب با شرایط اقلیمی شکل گرفته است. در سده اخیر تحولات در شیوه زندگی جوامع عشایری بی نظمی در کوچ عشایر و به تبع آن ورود زودهنگام دام به مراتع و تخریب آن را به دنبال داشته است.هدف پژوهش: هدف این تحقیق شناخت نیرو محرک های موثر بر زمان کوچ بهره برداران عشایری در مراتع شاه جهان اسفراین است.روش شناسی تحقیق: تحقیق حاضر توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری داده ها برای پاسخگویی به سؤالات تحقیق، به صورت پیمایشی (داده های اولیه) و ابزار مورد استفاده پرسشنامه های محقق ساخته است. جامعه آماری تحقیق حاضر، بهره برداران عشایری سه طایفه باچوانلو، میلانلو و قهرمانلو می باشند. براساس فرمول کوکران، تعداد 135 بهره بردار عشایری برای تکمیل پرسشنامه انتخاب گردیدند. در گام بعدی با مراجعه به بهره برداران عشایری در محل زیست بوم عشایری اقدام به تکمیل پرسشنامه ها شد. جهت تحلیل عوامل و نیروهای موثر بر زمان کوچ عشایر از آزمون تی تک نمونه ای، آزمون تحلیل عاملی و به منظور مقایسه عوامل موثر در طوایف مختلف از آنالیز واریانس یک طرفه استفاده شده است.قلمروجغرافیایی پژوهش: قلمروی این پژوهش زیست بوم بهره برداران عشایری سه طایفه قهرمانلو، باچوانلو و میلانلو واقع در استان های گلستان و خراسان شمالی می باشد.یافته ها و بحث: براساس نتایج تحقیق از دیدگاه عشایر عامل " کاهش بارندگی و خشکسالی های پی در پی"، "گرمای زودرس در قشلاق" و "ناکافی بودن علوفه در مراتع قشلاقی"، مهمترین عوامل کوچ زودهنگام عشایر محسوب می شوند، همچنین سه عامل "تعیین تاریخ کوچ از سوی دولت با هماهنگی بهره برداران"، "وجود علوفه مرغوب در قشلاق" و "وجود مقدار زیاد علوفه در قشلاق"، مهمترین عوامل کوچ بهنگام عشایر محسوب می شوند.نتایج: براساس نتایج تحقیق می توان تغییر شرایط اقلیمی را به عنوان مهمترین نیروی محرک کوچ زودهنگام عشایر در منطقه شاه جهان اسفراین به شمار آورد.
۸۶۵.

واکاوی راهبرد امنیت ملی ایالات متحده آمریکا پیرامون رفتار ژئوپلیتیکی روسیه در دوره جو بایدن (2024- 2020م)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژئوپلیتیک سال ۲۰ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ (پیاپی ۷۵) 58 - 97

کلیدواژه‌ها: سند راهبرد امنیت ملی آمریکا روسیه ژئوپلیتیک چالش ژئوپلیتیکی رقابت ژئوپلیتیکی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹ تعداد دانلود : ۱۶۰
راهبرد امنیت ملی ایالات متحده آمریکا، با توجه به ثابت بودن اهداف و ظرفیت اقتصادی، منابع طبیعی، موقعیت جغرافیایی، امنیت فیزیکی و گسترش ارزش های آن همواره میان دو نگرش انزواطلبی و گرایش بین الملل خواهی در فراز و فرود بوده است. آخرین سند راهبرد امنیت ملی ایالات متحده آمریکا در سال 2022 بخش مهمی از  این سند دورنمای روابط سیاسی، امنیتی، تجاری، اقتصادی، فناوری و ژئوپلیتیکی دو کشور آمریکا و روسیه و متحدان آنها را طی حداقل یک دوره ریاست جمهوری (بایدن) در جهان نشان می دهد. راهبرد امنیت ملی آمریکا در دوره بایدن بیشترین توجه خود را بر روی چالش های ژئوپلیتیکی روسیه، جنگ روسیه علیه اوکراین، رقابت ژئوپلیتیکی روسیه با آمریکا و غرب تمرکز یافته است. در این پژوهش کوشش شده است تا از منظر راهبرد امنیت ملی آمریکا در دوره بایدن چالش ها و رقابت های ژئوپلیتیکی آمریکا با روسیه  در ابعاد و حوزه های مختلف مورد بررسی و تحلیل ژئوپلیتیکی قرار گیرد. از این رو، نگرانی شدید آمریکا نسبت به چالش ها و رقابت های ژئوپلیتیکی روسیه در قلمروهای ژئواستراتژیک و مناطق ژئوپلیتیک جهان ضرورت پرداختن به رفتار روسیه را در راهبرد امنیت ملی کشور اجتناب ناپذیر ساخته است. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی و شیوه گردآوری داده ها و اطلاعات اسنادی و کتابخانه ای است. یافته های پژوهش نشان می دهد که براساس دو سند راهبردی آمریکا و سند ائتلاف ناتو آمریکا از این زمان به بعد وارد یک چالش و رقابت ژئوپلیتیکی جدیدی با روسیه شده است که نتیجه آن ساختار جدید ژئوپلیتیک نظام جهانی و سیاست نوین جهانی را شکل خواهد داد و نظام بین الملل از حالت گذار ژئوپلیتیکی به ثبات نسبی در قلمروها و مناطق ژئوپلیتیکی خواهد رسید.
۸۶۶.

بررسی و تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر گردشگری روستایی، مطالعه موردی: روستاهای هدف گردشگری استان بوشهر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال ۱۴ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۵۲ 79 - 95

کلیدواژه‌ها: فناوری اطلاعات و ارتباطات گردشگری روستایی توسعه روستایی توسعه پایدار استان بوشهر

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۲ تعداد دانلود : ۱۳۵
در عصر حاضر فناوری اطلاعات و ارتباطات تأثیرات فراوانی در صنعت گردشگری روستایی دارد که می تواند در توانمندسازی مردم محلی، خلق فرصت های شغلی، کاهش بیکاری و جلوگیری از مهاجرت بی رویه از مناطق روستایی نقش عمده ای داشته باشد. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات در گردشگری روستایی است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش نه روستای هدف گردشگری استان بوشهر با 10733 نفر جمعیت است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 371 نفر برآورد گردید. پراکندگی تعداد نمونه ها در روستاها متناسب با جمعیت آن ها و شیوه توزیع پرسشنامه ها نیز به صورت تصادفی سیستماتیک بوده است. جهت تحلیل موضوع از چهار شاخص فناوری اطلاعات و ارتباطات در قالب 38 گویه بهره گرفته شد. روایی صوری پرسشنامه بر اساس نظر کارشناسان مورد تأیید قرار گرفت و میزان پایایی آن نیز بر اساس آلفای کرونباخ 82/0 برآورد گردید. نتایج بیانگر این است که اثرات فردی فناوری اطلاعات و ارتباطات با ضریب بتای 590/0 بیشترین نقش را در تبیین گردشگری روستایی داراست و 319/0 از کل واریانس گردشگری را تبیین می کند و شاخص اثرات زیرساختی با ضریب بتای 198/0 کمترین اثر را در توسعه گردشگری داشته و تنها 004/0 از کل واریانس را تبیین می کند. نتایج حاصل از تکنیک ویکور جهت سطح بندی روستاها بر اساس شاخص های فناوری اطلاعات و ارتباطات نشان داد که از بین نه روستای موردمطالعه تنها روستای جزیره شمالی در وضعیت خوب قرار دارد و سایر روستاها در وضعیت متوسط تا خیلی ضعیفی قرار دارند.
۸۶۷.

مدلسازی شناخت و تحلیل سازوکارهای سرمایه اجتماعی و اثرات آن بر پایداری اقتصاد سکونتگاه های روستایی (بخش مرکزی شهرستان جیرفت)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۷ بهار ۱۴۰۳ شماره ۲۴ 450 - 469

کلیدواژه‌ها: سرمایه اجتماعی پایداری اقتصادی سکونتگاه های روستایی مدلسازی معادلات ساختاری شهرستان جیرفت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۰ تعداد دانلود : ۱۵۱
شناخت سازوکارهای سرمایه اجتماعی در گستره برنامه ریزی و سیاست گذاری برای سکونتگاه های روستایی بسیار ارزشمند و حائز اهمیت است و در راستای برنامه های توسعه پایدار اقتصادی سکونتگاه های روستایی نقش بنیادین دارد. زیرا سرمایه اجتماعی به عنوان یکی از مؤلفه های مورد نیاز روستاییان شناخته می شود از این رو، به عنوان یک هنجار در برنامه های پایداری اقتصاد سکونتگاه های روستایی قلمداد شده است. براین اساس، پژوهش حاضر به روش کمی و توصیفی – تحلیلی در 400 خانوار نمونه تصادفی و 30 روستای نمونه از مجموع 187 روستای بخش مرکزی شهرستان جیرفت بررسی شد؛ برای ارایه چارچوب معناداری از روش مدلسازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار ایموس گرافیک رابطه میان ابعاد سرمایه اجتماعی و شاخص های پایداری اقتصاد سکونتگاه های روستایی در بخش مرکزی شهرستان جیرفت بهره گرفته شد. نتایج پژوهش آشکار ساخت، میان ابعاد سرمایه اجتماعی و شاخص های پایداری اقتصادی رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. همچنین، برای بررسی رابطه بین متغیرهای پژوهش در سکونتگاه های روستایی در ناحیه مورد مطالعه از آزمون T تک نمونه ای استفاده شدکه نشان می دهد هر 6 متغیر سرمایه اجتماعی و 11 متغیر پایداری اقتصادی سکونتگاه های روستایی بررسی شده در سطح معناداری کمتر از 05/0 قرار دارند. براین بنیان، با توجه به سطح معناداری می توان گفت که رابطه معناداری بین متغیرهای سرمایه اجتماعی و پایداری اقتصادی سکونتگاه های روستایی وجود دارد. بنابراین؛ می توان گفت که سرمایه اجتماعی از ارکان بنیادین در کیفیت شاخص های پایداری اقتصادی تلقی می شود که از طریق بهبود و ارتقاء آگاهی، اعتماد، انسجام، تشکل، شبکه و روابط و مشارکت اجتماعی در افزایش میزان توسعه و پایداری روستاها کارساز است.
۸۶۸.

پهنه بندی خطر وقوع زمین لغزش در جاده ماسال به گیلوان با استفاده از الگوریتم شبکه عصبی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحلیل فضایی مخاطرات محیطی سال ۱۱ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ ۶۰-۴۵

کلیدواژه‌ها: پهنه بندی زمین لغزش شبکه عصبی یادگیری ماشین

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳ تعداد دانلود : ۱۶
زمین لغزش به عنوان یکی از خطرناک ترین مخاطرات طبیعی در نواحی کوهستانی همواره تأسیسات انسانی به ویژه جاده ها و محورهای ارتباطی را تهدید می کند و رخداد آن خسارات جانی و مالی بسیاری را همراه دارد لذا مطالعه و شناخت این مخاطره در جهت پهنه بندی خطر وقوع آن امری ضروری است. هدف از این پژوهش پهنه بندی خطر وقوع زمین لغزش در جاده ماسال به گیلوان با استفاده از الگوریتم شبکه عصبی می باشد. الگوریتم شبکه عصبی جزوه یکی از بهترین مدل های یادگیری ماشینی شناخته می شود که در عین سادگی توانایی حل مسائل پیچیده در امر پیش بینی و طبقه بندی را دارد. لذا در این جهت برای پهنه بندی خطر وقوع زمین لغزش 9 عامل تأثیرگذار به ترتیب: 1- زمین شناسی 2-پوشش گیاهی 3- شیب 4- کاربری اراضی 5- فاصله از جاده 6-جهت شیب 7- ارتفاع 8- فاصله از گسل 9- فاصله از رودخانه استفاده شده است. بنابراین داده ها بعد از تهیه و پیش پردازی وارد نرم افزار متلب 2018 شده و مدل سازی الگوریتم شبکه عصبی با 9 نورون ورودی 8 نورون میانه و 1 نورون خروجی طراحی و اجراشده و نتایج نشان داد که چهار عامل که بیش ترین ارزش وزنی را داشته به ترتیب مربوط به لایه های شیب با مقدار 24/0 درصد، پوشش گیاهی با مقدار 17/0 درصد، عامل فاصله از گسل با مقدار 14/0 درصد، زمین شناسی با مقدار 11/0 می باشد. و صحت سنجی نهایی از خروجی با استفاده از نمودار ROC نشان داد که مقدار AUC عدد 854/0 در بخش آموزش و 971/0 در بخش تست شبکه هر دو در حالت بسیار مطلوب قرار دارند و میزان خطا بسیار پایین است.
۸۶۹.

واکاوی زمانی-مکانی تمرکز بارش و پهنه بندی آن در استان مازندران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحلیل فضایی مخاطرات محیطی سال ۱۱ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۴ ۱۰۸-۹۵

کلیدواژه‌ها: مازندران بارش شاخص تمرکز بارش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴ تعداد دانلود : ۱۳
این پژوهش به بررسی الگوهای مکانی و زمانی تمرکز بارش در استان مازندران می پردازد. لذا داده های بارش هشت ایستگاه هواشناسی در بازه زمانی 2002 تا 2021 مورد استفاده قرار گرفت و برای تحلیل داده ها از شاخص تمرکز بارش (PCI) استفاده شد. نتایج نشان داد بالاترین مقادیر PCI در مناطق غربی استان، به ویژه بابلسر و نوشهر، مشاهده شده که حاکی از تمرکز شدید بارش در فصول مشخصی است. در مقابل، مناطق شرقی استان توزیع یکنواخت تری از بارش را نشان می دهند. علاوه بر این، بررسی نوسانات بین سالانه PCI حاکی از روند افزایشی در برخی ایستگاه هاست که نشان دهنده افزایش تمرکز بارش در سال های اخیر است. تحلیل الگوهای مکانی PCI نیز نشان می دهد که مناطق جنوب غربی و شرقی استان، به دلیل عوامل توپوگرافی و فاصله از دریای خزر، تمرکز نسبی بارش را در ماه های خاصی تجربه می کنند. در مقابل، مناطق شمالی و شمال غربی استان به دلیل تأثیر سیستم های جوی مدیترانه ای و تغییرات اقلیمی اخیر، توزیع نامنظم و فصلی بارش را نشان می دهند. نتایج این پژوهش بر اهمیت در نظر گرفتن تغییرات مکانی و زمانی تمرکز بارش در مدیریت منابع آب و فرایندهای هیدرولوژیکی استان مازندران تأکید دارد. روند افزایشی PCI نشان می دهد که تدوین استراتژی های سازگار برای مقابله با چالش های ناشی از وقوع رویدادهای شدید بارش و دوره های خشک طولانی مدت ضروری است
۸۷۰.

ارزیابی پایداری معیشت روستایی کشاورزان خرده مالک در استان های منتخب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال ۲۷ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ 45 - 76

کلیدواژه‌ها: اقتصاد غیر زراعی روستایی معیشت روستایی کشاورزی خرده مالکی معیشت پایدار شاخص های پایداری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰ تعداد دانلود : ۱۹
تحلیل و تبیین سطوح پایداری معیشت روستایی می تواند نقش مؤثری در سیاست گذاری و برنامه ریزی توسعه پایدار روستایی ایفا کند. این تحقیق با هدف سنجش میزان پایداری معیشت روستایی کشاورزان خرده مالک در استان های البرز، گیلان، هرمزگان و یزد انجام شد. جامعه آماری این تحقیق سرپرستان خانوار شاغل در کشاورزی خرده مالک (481096=N) بودند که با استفاده از فرمول کوکران 500 نفر از آنان به عنوان نمونه از طریق نمونه گیری با انتساب متناسب مورد مطالعه قرار گرفتند. برای سنجش میزان پایداری معیشت روستایی در کل 38 شاخص، شامل 10 شاخص اقتصادی، 11 شاخص اجتماعی، 10 شاخص محیطی و 7 شاخص نهادی در سطح استان های چهارگانه فوق ارزیابی شد. این شاخص ها با روش استاندارد کردن، رفع اختلاف مقیاس شدند و سپس با استفاده از روش تحلیل مؤلفه های اصلی، وزن شاخص ها محاسبه و در آن ها اعمال شد. در انتها، شاخص ترکیبی پایداری معیشت روستایی برای استان های مورد مطالعه محاسبه شد. نتایج تحقیق نشان داد که 72/4 درصد از سرپرستان خانوار کشاورزان خرده مالک مورد مطالعه در وضعیت ناپایداری معیشت قرار دارند. به گونه ای که استان گیلان ازنظر میزان پایداری معیشت با شاخص ترکیبی 0/273 در رتبه اول، استان هرمزگان با شاخص ترکیبی 0/017-در رتبه دوم، استان البرز با میزان 0/092-در رتبه سوم و استان یزد با شاخص ترکیبی 0/196- در رتبه چهارم قرار گرفته است. نتایج سنجش میزان پایداری معیشت روستایی بر اساس طیف پرسکات آلن نشان داد که استان گیلان نسبت به بقیه استان ها دارای وضعیت بهتری است، هرچند که نرخ پایداری معیشت در این استان هم در وضعیت ایده آلی قرار ندارد و ناپایدار بالقوه است. استان های البرز، هرمزگان و یزد هم ازنظر پایداری معیشت در شرایط ناپایدار بالفعل قرار دارند. در رابطه با توصیه سیاستی این تحقیق نیز پیشنهاد می شود بخش ترویج غیر زراعی در کنار ترویج کشاورزی در سازمان های کشاورزی، میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تأسیس شود.
۸۷۱.

مدل سازی TEC یونسفر با استفاده از مدل شبکه عصبی بازگشتی دروازه ای و مقایسه آن با سایر مدل ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اطلاعات جغرافیایی سپهر دوره ۳۳ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۱۳۲ 25 - 43

کلیدواژه‌ها: یونسفر TEC GPS GRU شمالغرب ایران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵ تعداد دانلود : ۹
در این مقاله ایده استفاده از روش شبکه عصبی بازگشتی دروازه ای (GRU) برای مدل سازی مکانی-زمانی محتوای الکترون کلی یونسفر (TEC) به عنوان یک مدل جدید پیشنهاد شده است. در این نوع شبکه عصبی برخلاف شبکه های عصبی معمولی، مشکل محوشدگی گرادیان وجود نداشته و از لحاظ محاسبات نیز بسیار ساده و سبک است. کارایی مدل جدید با استفاده از مشاهدات 15 ایستگاه GPS در شمال غرب ایران ارزیابی شده و برای محاسبه دقت مدل GRU، دو ایستگاه کنترل داخلی و سه ایستگاه کنترل خارجی در نظر گرفته شده است. لازم به ذکر است که آموزش مدل GRU با استفاده از پارامترهای طول و عرض جغرافیایی ایستگاه GPS، روز از سال (DOY)، زمان (به وقت جهانی)، شاخص های ژئومغناطیسی AP، KP و DST و شاخص فعالیت خورشیدی (F10.7) انجام می شود. همچنین TEC در راستای زنیت (VTEC) مرتبط با پارامترهای ورودی به عنوان خروجی مطلوب در نظر گرفته شده است. نتایج مدل جدید با نتایج شبکه عصبی مصنوعی (ANN)، نقشه های جهانی یونسفر (GIM) و مدل تجربی IRI2016 مقایسه می شود. همچنین تأثیر TEC مدل سازی شده در تعیین موقعیت نقطه ای دقیق (PPP) مورد بررسی قرار گرفته است. در مرحله ارزیابی، مقدار میانگین RMSE مدل های ANN و  GRU و GIM و IRI به ترتیب برابر با 2.42، 1.76، 3.02 و 6.91 TECU به دست آمد. همچنین میانگین خطای نسبی مدل ها به ترتیب برابر با 12.93%، 10.75%، 16.82% و 26.56% حاصل شد. تجزیه و تحلیل روش PPP بهبود 45 میلی متری در مؤلفه های مختصات با استفاده از مدل GRU را نشان می دهد. نتایج به دست آمده حاکی از این است که در فعالیت های ژئومغناطیسی و خورشیدی بالا و پایین، مدل GRU نسبت به مدل های دیگر از دقت بالاتری برخوردار است.
۸۷۲.

شناسایی عوامل مؤثر بر توسعه شهری با رویکرد آینده پژوهی، مطالعه موردی: شهرستان بیله سوار(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال ۱۴ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۵۴ 95 - 110

کلیدواژه‌ها: آینده پژوهی برنامه ریزی فضایی توسعه شهری شهرستان بیله سوار

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۳ تعداد دانلود : ۵۹
آینده نگری جنبش هنری بین رشته ای هست که با اعتقاد به توان فناوری برای تسریع رسیدن به آینده مشخص می شود در همین راستا پژوهشی با تأکید بر شناسایی عوامل کلیدی مؤثر بر توسعه آتی شهرستان بیله سوار مدنظر قرار گرفت. هدف این پژوهش شناسایی پیشران های توسعه شهر بیله سوار بوده است. در این تحقیق از روش های نوین آینده پژوهی با ماهیت تحلیلی و کاربردی، و تکنیک دلفی دو مرحله ای استفاده شده است. جامعه آماری 25 نفر از اساتید، کارشناسان و مدیران ارشد در سطح شهرستان بودند. برای جمع آوری داده های موردنیاز از ابزار پرسشنامه باز محقق ساخته، استفاده شده بود. در مرحله اول از روش دلفی پرسشنامه های باز به تعداد 50 سؤال در حوزه های مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی در اختیار خبرگان شهرستان قرار گرفت که منجر به استخراج کلی عوامل مؤثر بر آن شد و در مرحله دوم ماتریس تحلیل اثرات متقاطع طراحی شده و توسط 25 خبره و کارشناس ارشد و متخصص آگاه به مسائل توسعه شهرستان تکمیل شد. در مرحله استنتاج و تحلیل نتایج نیز، محاسبات توسط نرم افزار MICMAC انجام یافت و نتایج نشان داد که 16 پیشران به طور مستقیم و غیرمستقیم برای توسعه شهرستان اثرگذار هستند که پیشران منابع آبی و بارش دارای بالاترین امتیاز بوده که علت آن قطب کشاورزی بودن شهر بیله سوار در استان می باشد.
۸۷۳.

تحلیل و آشکارسازی واداشت های دمایی تغییرات پوشش اراضی استان لرستان با استفاده از محصولات سنجنده MODIS(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال ۲۴ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۷۵ 133 - 152

کلیدواژه‌ها: تغییرات پوشش اراضی دمای سطح زمین ماتریس تحلیل اطلاعات متقاطع استان لرستان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۲ تعداد دانلود : ۱۴۳
مداخلات انسان در عرصه های طبیعی به صورت تغییر در کاربری اراضی منجر به ایجاد دومینویی از ناهنجاری ها و سپس مخاطرات محیطی شده است. این تغییرات گسترده و انباشتی در پوشش و کاربری اراضی، خود را به شکل ناهنجاری هایی از قبیل شکل گیری رواناب های شدید، فرسایش خاک، گسترش بیابان زایی و شور شدن خاک نشان داده است. هدف اساسی این تحقیق آشکارسازی واداشت های دمایی ساختار پوشش اراضی استان لرستان و تحلیل اثر تغییرات کاربری اراضی بر ساختار دمایی استان است. در این راستا از داده های طبقات پوشش اراضی محصول کامپوزیت MCD12Q2 و دمای سطح زمین محصول MOD11A2 سنجنده MODISاستفاده شد همچنین، به منظور آشکارسازی واداشت های دمایی هرکدام از پوشش های اراضی استان در خلال فصل گرم و سرد از تکنیک ماتریس تحلیل متقاطع (CTM) استفاده شد. نتایج نشان داد به طورکلی در سطح استان لرستان 5 طبقه پوشش شامل: اراضی جنگلی، مراتع، اراضی کشاورزی، اراضی ساخته شده و اراضی بایر قابل آشکارسازی بودند. نتایج حاصل از تحلیل ماتریس متقاطع نشان داد که در فصل گرم و فصل سرد به ترتیب پوشش جنگلی (کد 5 IGBP) با دمای 48 درجه سانتی گراد و پوشش اراضی شهری و مسکونی (کد 13 IGBP) با دمای 16 درجه سانتی گراد به عنوان گرم ترین کاربری به شمار می روند. علاوه بر آن مشاهده گردید که از سویی واداشت های حرارتی پوشش اراضی در فصل گرم به حداقل رسیده و تفاوت معنی داری بین ساختار دمایی طبقات پوشش اراضی دیده نمی شود؛ اما در فصل سرد، واداشت های حرارتی پوشش اراضی به صورت بارزتری خود را نشان می دهد. نتایج حاصل از آزمون تحلیل واریانس بیانگر آن بود که در دوره سرد سال، برخلاف دوره گرم سال، طبقات پوشش اراضی مختلف؛ به صورت معنی داری (Sig=0.026) واداشت های حرارتی متفاوتی را در سطح استان، ایجاد کرده است. تحلیل تعقیبی شفه بیانگر آن بود که این تفاوت بین طبقات پوشش مراتع و پوشش بیلت آپ بوده است.
۸۷۴.

واکاوی پیامدهای امنیتی تغییر اقلیم بر کشور ایران با رویکرد حکمروایی شایسته(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال ۲۴ زمستان ۱۴۰۳ شماره ۷۵ 214 - 234

کلیدواژه‌ها: ایران تغییر اقلیم گرمایش جهانی حکمروایی شایسته

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۹ تعداد دانلود : ۱۶۵
تغییر اقلیم، مقیاس های جغرافیایی (جهانی، منطقه ای، ملی و محلی) را تحت تأثیر قرار می دهد و شدت آن در کشورهای گوناگون مختلف است به طوریکه در یک کشور زمینه ی خشکسالی، گرمایش هوا و در کشور دیگر بارش بیش از حد برف و بارندگی، خود را نشان می دهد. با توجه به قرارگیری کشور ایران در عرض های جغرافیایی پایین، این کشور در زمره ی کشورهایی قرار دارد که از پیامدهای امنیتی تغییر اقلیم در امان نبوده است. پژوهش حاضر در پی پاسخ دهی به دو پرسش می باشد: 1) پیامدهای امنیتی تغییر اقلیم بر کشور ایران کدامند و کدام مؤلفه ها بیشترین تأثیر را بر کشور ایران دارند؟ 2) کدام شاخص از ارکان حکمروایی شایسته به عنوان یک راه حل بیشترین تأثیر را بر کاهش اثرات تغییرات اقلیمی بر کشور ایران دارد؟ در این پژوهش جامعه ی مورد مطالعه نخبگان و متخصصان آشنا به موضوع تحقیق هستند که تعداد 100 نفر از آن ها به منظور نمونه گیری با روش گلوله برفی انتخاب شدند و از پرسشنامه ی محقق ساخته برای جمع آوری داده ها و اطلاعات، جهت تجزیه و تحلیل استفاده شد و همچنین با استفاده از نرم افزارهای SPSS و MINITAB به ارزیابی داده ها پرداخته شد. نتایج بررسی ها با توجه به میزان P-value به دست آمده که برابر با 0.000 بوده و از آلفای 0.05 کوچکتر است، نشان دهنده ی وجود تفاوت میان پیامدهای طبیعی و انسانی تغییراقلیم در کشور ایران است. نتایج آزمون توکی بیانگر این است که پیامد طبیعی تغییراقلیم با میانگین 4.0584 در گروه A و پیامدهای انسانی با میانگین 3.4460 نیز در گروه B قرار گرفته است. همچنین نتایج آزمون فریدمن تأثیر ارکان حکمروایی شایسته در کنترل و کاهش پیامدهای امنیتی تغییرات اقلیمی در ایران نشان می دهد که مسئولیت پذیری با میانگین رتبه ی 5.79 در رتبه ی اول، حاکمیت قانون با میانگین رتبه ی 5.62 در رتبه ی دوم و پاسخگو بودن مسئولان با میانگین رتبه ی 5.32 در رتبه ی سوم قرار دارند.
۸۷۵.

تبیین تاب آوری سیمای سرزمین شبکه اکولوژیک شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش محیط سال ۱۷ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۶۶ 31 - 50

کلیدواژه‌ها: تاب آوری شبکه اکولوژیک سیمای سرزمین شهر تهران

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۰ تعداد دانلود : ۱۶۱
شهرها در دنیای امروز هم بستر توسعه ی جوامع و هم کانون ایجاد چالشهای گوناگون زیستمحیطی، اقتصادی و اجتماعیاند. طی دهه های اخیر پوشش اراضی سبز و بایر که تامین کننده خدمات اکوسیستمی شهر محسوب می شوند، به علت گسترش شتابنده کالبد شهری و قیمت بسیار زیاد مبادلاتی زمین، سیر قهقرایی را طی می کنند. از آنجایی که برای پایداری اکولوژیکی سیمای سرزمین، ساختار آن باید از فرآیندهای اکولوژیکی موردنیاز حمایت کند، شبکه اکولوژیکی که به عنوان مجموعه ای از اکوسیستم های هم نوع بوده و از طریق سیستم پیوسته فضایی با یکدیگر در ارتباطند در شهر تهران تحت عنوان پوشش سبز و بایر در سال های 2021-1986 ، در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا ابتدا به تعیین چگونگی تغییرات پوشش زمین، با استفاده از تصاویر ماهواره ای لندست و تکنیک ارزیابی تغییرات تصاویر طبقه بندی شده، پرداخته شد و در ادامه به کمی سازی ساختار سیمای سرزمین اراضی سبز و بایر در بازه زمانی ابتدایی و پایانی مورد مطالعه، مباردت شد. از نتایج حاصل از سنجه های ارزیابی ساختار سیمای سرزمین شهر تهران از جمله خرددانگی و انزوای لکه های زیستگاهی شامل اراضی سبز و بایر شهر به عنوان منشا خدمات اکوسیستمی، می توان نتیجه گرفت که ترکیب و توزیع فضایی لکه های سبز در منطقه یک شهر تهران تاب آور نیست. با توجه به نتایج این مرحله، مناطق 10 و 8 ، کمترین سهم اراضی سبز را نسبت به جمعیت در بین مناطق 22 گانه تهران دارند. بیشترین سهم اراضی سبز نسبت به جمعیت مربوط به مناطق 22، 1 می باشد.
۸۷۶.

ارائه الگوی مدیریت بحران سازمانی در صنعت گردشگری ایران (با تأکید بر مسئولیت اجتماعی شرکتی CSR)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و توسعه سال ۱۳ بهار ۱۴۰۳ شماره ۱ (پیاپی ۳۸) 51 - 63

کلیدواژه‌ها: مدیریت بحران سازمانی صنعت گردشگری مسئولیت اجتماعی شرکتی تکنیک تحلیل محتوا

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۰ تعداد دانلود : ۱۳۳
زمینه و هدف: بررسی بهترین روش ها برای زنده ماندن در بحران، به گونه ای که کمترین ضرر را در صنعت گردشگری داشته باشد، امری مسلم است و قرار گرفتن کشور ایران در منطقهٔ بحران خیز خاورمیانه ضرورت ارائهٔ الگوی مدیریت بحران را دو چندان می کند. به منظور یافتن راهکاری مناسب در پذیرفتن بحران و ارائهٔ اقدامات کاربردی، عامل مسئولیت اجتماعی شرکتی بررسی شد. روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و با رویکرد تحلیل محتوا است و جمع آوری داده ها از مطالعهٔ ادبیات تحقیق و مصاحبهٔ عمیق با خبرگان انجام شد. نمونه گیری به روش هدفمند تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت و با استفاده از نرم افزار اطلس و غور در روابط مضامین نتایج به دست آمد. یافته ها: شاخص های مدیریت منابع انسانی، مدیریت درآمد، ارتباطات بحران، رویکردهای جایگزین ارائهٔ خدمات و مشروعیت اجتماعی، که برگرفته از پذیرفتن شیوه های راهبردی مسئولیت اجتماعی است، نشان از اثربخشی بالای این عوامل در بحران های گردشگری دارد. بحث: تشکیل گروه مدیریت بحران، تعیین بازار هدف، انطباق بازار و شبیه سازی محصولات و خدمات، اعتمادسازی در گردشگری ایران بررسی شد. نتیجه گیری: مسئولیت اجتماعی شرکتی با شاخص های کلیدی و نمونه هایی از شاخص های فرعی به ترتیب ارائه می شود: در شاخص کلیدی مدیریت منابع انسانی، تمایل به بهتر شدن کارها و بهبود رقابت پذیری؛ در شاخص مدیریت درآمد، بهبود بهره وری و بهینه سازی قیمت؛ در شاخص ارتباطات بحران، تأثیر گذاری در اخلاق حرفه ای و کاهش آثار منفی در ذی نفعان؛ در شاخص رویکردهای جایگزین ارائه خدمات، انعطاف پذیری و بهینه سازی محصول و، در شاخص مشروعیت اجتماعی، ارزش مشترک و حفظ محیط زیست را ارائه می دهد.
۸۷۷.

مکان یابی اماکن حیاتی و حساس با رویکرد پدافند غیرعامل با استفاده از GIS و مدل فازی IHWP، مطالعه موردی: منطقه ارسباران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آمایش جغرافیایی فضا سال ۱۴ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۵۲ 157 - 173

کلیدواژه‌ها: روش فازی IHWP پدافند غیرعامل مکان یابی اماکن حیاتی و حساس منطقه ارسباران GIS

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۳ تعداد دانلود : ۱۲۹
یکی از مهم ترین اصول پدافند غیرعامل در ارتباط با آمایش اماکن حیاتی و حساس، انتخاب مکان مناسب می باشد؛ زیرا طبق تئوری حمله به مراکز ثقل در معرض خطر است. هدف مقاله، مکان یابی مراکز حیاتی و حساس در منطقه ارسباران بوده که به دلیل مرزی بودن و وجود منطقه آزاد تجاری-صنعتی ارس، دارای اهمیت ویژه است. نوع تحقیق، کاربردی و روش تحقیق توصیفی و تحلیلی می باشد. گردآوری اطلاعات از طریق مطالعات اسنادی و پرسشنامه بوده و روش تجزیه وتحلیل اطلاعات در بخش کیفی به طریق تحلیل مضمون و محتوا که شاخص های مکان یابی از دستورالعمل ها و آیین نامه های مرتبط استخراج و در بخش کمی نیز از روش IHWP  (تحلیل سلسله مراتبی معکوس) برای مکان یابی در نمونه موردمطالعه از نرم افزار GIS استفاده شده است. نتایج نشان می دهد 17.56 درصد منطقه دارای ظرفیت مکان یابی خیلی مناسب، 08/19 درصد ظرفیت مناسب، 95/19 درصد منطقه ظرفیت متوسط، 38/24 درصد ظرفیت نامناسب و 19 درصد دارای ظرفیت مکان یابی خیلی نامناسب برای مراکز حیاتی و حساس می باشد. همچنین در پهنه "مکان یابی خیلی مناسب"، بیشتر قسمت های شمال غربی نمونه موردمطالعه یعنی قسمت اعظم شهرستان جلفا به دلیل این که تراکم مراکز حیاتی و حساس و گسل ها پایین، شیب ملایم تر و فرسایش خاک کمتر است دارای ظرفیت خیلی مناسبی برای مکان یابی مراکز حیاتی و حساس می باشد.
۸۷۸.

Development of a Waste Generation Prediction Model Using Independent Macro Variables in Various Sectors (Case Study: Tehran)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: آموزش محیط زیست و توسعه پایدار سال ۱۲ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۴ (پیاپی ۳۴) 65 - 83

کلیدواژه‌ها: Construction and Demolition Waste Source Separation of Waste Open Space Waste regression model economic variables

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۰ تعداد دانلود : ۱۱۶
According to statistics from the Ministry of Interior of Iran, more than 75% of the waste produced in the country is landfilled. Many of the programs proposed by waste management organizations and municipalities have not been effective due to the failure to consider the impacts of various economic and non-economic variables on waste generation. Therefore, this study aims to increase the effectiveness of proposed waste management programs for Tehran in line with sustainable development. An empirical modeling approach was used, utilizing 120 months of data (April 2011 to March 2021) to develop models for predicting different types of waste generation. Additionally, the statistical relationship between 32 macroeconomic variables, including industry and mining, agriculture, urban management, population, and climate, and five waste generation variables was examined at a 90% confidence level. The results indicate that 79% of the variations in the total waste generation tonnage, 73.4% of the variations in the mixed waste tonnage at the source, 80.3% of the variations in the separated dry waste tonnage at the source, and 81.4% of the variations in the construction and demolition waste tonnage in Tehran can be predicted using the models developed in this study. 
۸۷۹.

ارزیابی جاذبه های گردشگری اثرگذار بر تقویت محور گردشگری زیارت شهر گرگان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری شهری دوره ۱۱ پاییز ۱۴۰۳ شماره ۳ 107 - 123

کلیدواژه‌ها: برنامه ریزی راهبردی توسعه گردشگری پایدار مدل اموس زیارت گرگان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۴
منطقه گردشگری زیارت به دلیل برخورداری از آب وهوای خنک و معتدل، چشم انداز بدیع، جنگل های زیبا، داشتن موقعیت ممتاز گردشگری و استراحتگاهی و فاصله اندک تا شهر گرگان، چشم اندازهای جالب اکولوژیکی و انواع جاذبه های فرهنگی، تاریخی و اقتصادی-معیشتی به عنوان یکی از مناطق مهم طبیعی-تاریخی و گردشگری شهر گرگان به شمار می آید. هدف پژوهش حاضر بررسی و تعیین جاذبه های گردشگری واقع در زیارت شهر گرگان جهت تدوین برنامه های راهبردی و توسعه گردشگری می باشد. رویکرد حاکم بر پژوهش از نوع کاربردی-توسعه ای و روش بررسی آن توصیفی-تحلیلی می باشد. جهت جمع آوری اطلاعات موردنیاز از روش کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه) استفاده شده است. جهت تجزیه وتحلیل داده های پرسشنامه و آزمون متغیرهای پژوهش، از نرم افزار آماری SPSS و آزمون های تی و همچنین از نرم افزار Amos استفاده شده است. نتایج حاصل از آزمون تی نشان می دهد که شاخص تاریخی-معماری از سطح بالاتری و شاخص زیرساخت از سطح پایین تری نسبت به سایر شاخص های گردشگری برخوردار است. نتایج مدل سازی معادلات ساختاری (اموس) حاکی از آن است که بُعد جاذبه های محیطی با بار عاملی 90/ و پس ازآن بُعد جاذبه های فرهنگی، بُعد جاذبه های کالبدی-تاریخی، بُعد زیرساخت بیشترین نقش را در تبیین جاذبه های گردشگری زیارت جذب گردشگر از نظر ساکنان و کارشناسان به خود اختصاص داده است. 
۸۸۰.

سنجش تطبیقی وضعیت سرزندگی شهری در محلات منطقه 2 کلانشهر اهواز

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۷ تابستان ۱۴۰۳ شماره ۲۵ 593 - 608

کلیدواژه‌ها: سرزندگی شهری شاخص اجتماعی شاخص اقتصادی شاخص کالبدی- فضایی کلانشهر اهواز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲ تعداد دانلود : ۱۰۵
پژوهش حاضر باهدف سنجش تطبیقی وضعیت سرزندگی شهری در محلات منطقه 2 کلانشهر اهواز انجام گرفته است. این پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و ازنظر روش بررسی از نوع تحقیقات توصیفی - تحلیلی و از حیث روش گردآوری اطلاعات نیز جز تحقیقات پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش را تمامی شهروندان ساکن در نواحی چهارگانه منطقه 2 شهر اهواز تشکیل می دهند که تعداد آن ها 107274 نفر است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 382 نفر تعیین گردید که به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. تجزیه وتحلیل اطلاعات با استفاده از آزمون های تی تک نمونه ای و تحلیل واریانس یک طرفه و به وسیله نرم افزار SPSS صورت گرفته است. نتایج حاصل از آزمون تی تک نمونه ای نشان داد که میانگین شاخص اجتماعی سرزندگی شهری برابر با 37/3 و میانگین شاخص های اقتصادی و کالبدی - فضایی نیز به ترتیب 88/2 و 82/2 بوده است. درنتیجه می توان گفت که منطقه دو شهر اهواز ازلحاظ شاخص اجتماعی سرزندگی در وضعیت نسبتاً مطلوب و ازلحاظ شاخص های اقتصادی و کالبدی - فضایی سرزندگی در وضعیت نسبتاً نامطلوبی قرار دارد. در ادامه نیز نتایج حاصل از آزمون تحلیل واریانس یک طرفه نشان داد که بین نواحی چهارگانه خدمات شهری منطقه دو شهر اهواز از حیث برخورداری از شاخص های سرزندگی شهری تفاوت معناداری وجود دارد. مقایسه میانگین های به دست آمده نیز نشان دهنده آن است که نواحی یک (شامل کیان آباد و خیابان های غربی کیانپارس) و دو (محله امانیه) این منطقه رتبه های اول و دوم و نواحی چهار (کیانشهر و زردشت) و سه (خیابان های شرقی کیانپارس و کوی سیدخلف) نیز به ترتیب رتبه های سوم و چهارم را ازنظر تمامی شاخص های سرزندگی شهری (اجتماعی، اقتصادی و کالبدی- فضایی) به خود اختصاص داده اند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان