فیلترهای جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۴٬۸۸۱ تا ۱۴٬۹۰۰ مورد از کل ۳۳٬۸۵۰ مورد.
حوزههای تخصصی:
تبیین موضوع: تاب آوری رویکردی نو در راستای ارزیابی و ارتقای ظرفیت مانایی و تحمل پذیری بنیان های توسعه در شهرهاست. تبیین و شناخت مؤلفه های مؤثر و پیش برنده آن می تواند راهگشای بسیاری از برنامه های مرتبط با مدیریت بحران و دفاع غیر عامل شهری باشد که با توجه به پیچیدگی های تهدیدات امروزی امری بسیار ضروری می باشد. روش: مقاله حاضر با هدف گذاری کاربردی و با روش شناسی توصیفی- تحلیلی در راستای شناخت و تحلیل پیشران های تبیین کننده تاب آوری شهری در کلان شهر مشهد می باشد. جهت شناسایی شاخصه های مفهومی تبیین کننده پیشران های اصلی تاب آوری به روش اسنادی و دلفی هدف مند استفاده شده است. جامعه نمونه کارشناسان و متخصصان مرتبط با موضوع پژوهش در دو بخش به صورت 15 نفر برای اجرای تکنیک دلفی هدف مند و 50 نفر برای ارزش گذاری به پیشران های تبیین کننده می باشند. برای تحلیل داده ها از مدل معادلات ساختاری ایموس گرافیک (AMOS) استفاده شده است یافته ها: نتایج تحقیق بیانگر این امر است که اولاً تحلیل شاخصه های مفهومی با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی (EFA) شش پیشران تبیین کننده اصلی را به صورت تاب آوری اقتصادی با ضریب پایایی 78/0، تاب آوری اجتماعی با ضریب پایایی 0.76، تاب آوری کالبدی با ضریب پایایی 0.72، تاب آوری نهادی- مدیریتی با 0.73، تاب آوری زیرساختی با ضریب پایایی 0.82 و زیست محیطی با ضریب پایایی 0.74، مورد شناسایی قرار داد و ثانیاً تحلیل ساختار ارتباطی پیشران های شناسایی شده با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی (CFA) نشان داد که پیشران های شناسایی شده دارای ارتباط ساختاری معناداری برای تبیین تاب آوری در کلان شهر مشهد می باشند. نتایج: آنچه از این تحقیق بر می آید که برای ارزیابی و کاربست تاب آوری در کلان شهر مشهد نیازمند به دید جامع و چند جانبه می باشد. یعنی توجه به پیشران های مهمی در 6 حوزه کلان اقتصادی تا زیست محیطی می باشد، چرا که تحقق تاب آوری در این کلان شهر با ارتباط ساختاری قوی در بین این پیشران ها مرتبط می باشد.
برنامه ریزی راهبردی توسعه محله آخوند شهر قزوین با رویکرد بازآفرینی اجتماع-محور(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های جغرافیایی برنامه ریزی شهری دوره ۷ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۲
211 - 238
حوزههای تخصصی:
رویکردهای بهسازی و نوسازی شهری در سیر تکاملی از بازسازی شهری تا بازآفرینی شهری مطرح می شوند. بازآفرینی شهری رویکردی جامع، یکپارچه و کل نگر است که با توجه هم زمان به ابعاد اجتماعی، اقتصادی و محیط زیستی، به منزله ابزاری مؤثر برای ارتقای پایداری و افزایش سطح کیفیت زندگی کاربرد دارد. رویکرد بازآفرینی اجتماع محور در یک طبقه بندی از بازآفرینی شهری قرار می گیرد که اشکال جدید مداخله و مشارکت اجتماعات محلی در بازآفرینی شهری را برای عصر جدیدی که روش های سنتی منجر به شکست شده اند مطرح می کند و پتانسیل هایی برای ارائه ظرفیت های باارزش و ارائه دانش محلی و مردمی دارد. هدف بازآفرینی اجتماع محور توانمندسازی اجتماعات محلی دارای رکود اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی و بازسازی اجتماعات خود است. محله آخوند شهر قزوین، یکی از محله های تاریخی این شهر است که از دیدگاه کالبدی، اقتصادی، اجتماعی، محیط زیستی و مدیریتی-نهادی شرایط نامناسبی دارد؛ بنابراین هدف این مقاله تدوین برنامه و راهبردهایی براساس اصول رویکرد بازآفرینی اجتماع محور به منظور مرتفع کردن مشکلات این محله است. پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی و کاربردی است که با توجه به ویژگی ها و ابعاد آن، جمع آوری اطلاعات و داده ها برای تجزیه و تحلیل ترکیبی به کمک دو روش کتابخانه ای-اسنادی و پیمایش میدانی (از طریق مشاهده و مصاحبه و نظرسنجی) انجام شد. در این پژوهش، مدل شش مرحله ای برای فرایند بازآفرینی اجتماع محور محله آخوند ارائه، و درنهایت راهبردها، سیاست ها و اقداماتی در همه ابعاد کالبدی، اقتصادی، اجتماعی، محیط زیستی و مدیریتی-نهادی به صورت جامع و یکپارچه برای بهبود وضعیت محله پیشنهاد شد. راهبردهای برتر بر پایه اطلاع رسانی، آموزش، توانمندسازی و ظرفیت سازی ساکنان و مدیران، مشارکت و بهره گیری از انواع سرمایه ها و دارایی های اجتماع محلی در زمینه بهسازی و نوسازی و احیای هویت تاریخی و مسکونی محله قرار گرفت.
مکانیابی نیروگاه های بادی در استان آذربایجان شرقی با استفاده از روش AHP(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جغرافیا و برنامه ریزی سال ۲۳ زمستان ۱۳۹۸ شماره ۷۰
101-122
حوزههای تخصصی:
محدودیت ذخایر انرژی فسیلی در جهان و افزایش سطح مصرف انرژی، همواره بشر را برای جایگزین کردن منابع انرژی جدید به چالش کشیده است. در این بین، باد به عنوان یکی از مظاهر انرژی های نو از جایگاه ویژه ای برخوردار است. استان آذربایجان شرقی با توجه به وضعیت توپوگرافی و موقعیت نسبی خود یکی از مناسب ترین مکان ها برای احداث نیروگاه بادی می باشد. لذا در این پژوهش برای تعیین مکان های مناسب جهت احداث نیروگاه بادی در این استان، معیارها و زیر معیارهای مختلفی مد نظر قرار گرفت و با توجه به اهمیت تلفیق اطلاعات، فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) برای وزن دهی به لایه ها انتخاب و به کمک نرم افزار Expert choice پیاده سازی گردید. از نرم افزار Arc GIS، به منظور تحلیل فضایی و همپوشانی لایه ها استفاده شد و بعد از تجزیه و تحلیل اطلاعات، استان آذربایجان شرقی از نظر قابلیت احداث نیروگاه بادی به چهار سطح عالی، خوب، متوسط و ضعیف تقسیم گردید. در نهایت نتایج حاصله نشانگر آن است که سیستم اطلاعات جغرافیایی به عنوان یک سیستم حمایتی تصمیم گیری، می تواند هم در آماده سازی داده ها و هم در مدل کردن اولویت ها و نظرات کارشناسان در رابطه با عوامل مختلف بسیار کارامد باشد و طراحان را در انتخاب مکان مناسب جهت احداث نیروگاه بادی یاری کند. در این تحقیق، 15 منطقه، با در نظر گرفتن همپوشانی و انطباق نقشه های محدودیت، شرایط اقلیمی و نیز بازدید میدانی تعیین گردیدند که این مناطق به ترتیب، تبریز، سهند، اسکو، آذرشهر، بستان آباد، شبستر، جلفا، هریس، میانه، بناب، مراغه، سراب، اهر، چاراویماق و هشترود می باشند.
بررسی شاخص شدت زمستان در شمال غرب ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
امروزه مدیریت بحران حوادث اقلیمی به ویژه در خصوص نگهداری شریان های ارتباطی (جاده ها) در فصل زمستان اهمیت زیادی دارد و کشورها هرساله بودجه های فراوانی را به این امر اختصاص می دهند. این مطالعه برمبنای آمار 18 ایستگاه سینوپتیک در شمال غرب کشور در فصل سرد (از اول اکتبر تا آخر مارس) در دوره آماری 2015-1986 انجام و با توجه به عدم گزارش ارتفاع برف و مقدار تجمعی آن در ایستگاه های سینوپتیک کشور، در این پژوهش از مقدار تجمعی درجه روز یخبندان به عنوان شاخص استفاده شد. بررسی ها نشان می دهد که ایستگاه های سراب، ماکو و تکاب مهم ترین کانون های شدت زمستانی است و درعین حال ایستگاه تکاب شدیدترین فصل زمستان را در دوره موردمطالعه به خود اختصاص داده است. همچنین مشخص شد که سال 1988 به عنوان سردترین و 1998 به عنوان گرم ترین زمستان منطقه بوده است. تحلیل سینوپتیک دوره آماری مورد بررسی مشخص نمود که آنومالی منفی ارتفاع ژئو پتانسیل به میزان 10- متر سبب سرمایش شدید در سال 1988 گردیده و نیز آنومالی مثبت آن با بیش از 35+ متر منجر به گرمایش غیرعادی فصل سرد در 1998 شده است.
بهره گیری از نظریه چیدمان فضا در کاهش انزوای اجتماعی-فضایی محله های شهری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
توزیع نابرابر منابع و موقعیت های اجتماعی-اقتصادی در فضاهای شهری، ارتباط بین گروه های اجتماعی مختلف را کاهش داده، با تأثیرگذاری بر فرصت مشارکت در زندگی شهری، انزوای اجتماعی-فضایی را منجر می شود. اگرچه در زمینه تأثیر شکل شهری بر انزوای اجتماعی، پژوهش هایی صورت گرفته است، دانش کمی درباره تأثیر پیکربندی فضایی شهر بر ظهور شبکه های اجتماعی مختلف وجود دارد که به واسطه تأثیرگذاری بر حرکت، بر انزوای اجتماعی-فضایی نیز مؤثرند. این مقاله با تأکید بر امکان حضور افراد در فضاها و مکان های عمومی در مراکز محله ای دوازده محله از شهر زنجان، به بررسی اهمیت چیدمان فضایی در فرایند تعاملات اجتماعی پرداخته است تا نحوه تأثیر پیکربندی فضایی شهر را بر فرصت مشارکت در زندگی شهری بررسی کند. از سوی دیگر، در پی بررسی جایگاه طراحی شهری در تسهیل دسترسی به منابع و ظهور شبکه های اجتماعی به منظور کاهش تأثیرات منفی انزواست. نوع پژوهش، کاربردی و روش پژوهش، توصیفی-تحلیلی است. اطلاعات به روش میدانی و کتابخانه ای گردآوری شده اند. تحلیل های پیوستگی فضایی به وسیله ابزار Space Syntaxو نرم افزار UCL Depthmap و تحلیل اجتماعی با نرم افزار SPSSصورت گرفته است. نتایج نشان می دهند که چگونگی روابط فضایی فضاها و مکان های عمومی در سطح محلی و فرامحلی و قابلیت دسترسی متأثر از آن، نتایج اجتماعی مهمی درپی دارد. در صورتی که پیکربندی فضایی شهر، پیوستگی محله ها را در مقیاس های مختلف تأمین کند، توزیع عادلانه منابع و فرصت های کار، زندگی و فعالیت، از انزوای اجتماعی-فضایی می کاهد و منجر به افزایش همبستگی اجتماعی در سطح محله های شهری و شهر می شود.
نقش مرزبندی محله ها در انسجام و امتزاج اجتماعی آن (مطالعه موردی: مرز محله های مظفری و الغدیر شهر کرمان)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های جغرافیای انسانی دوره ۵۱ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۳ (پیاپی ۱۰۹)
603 - 624
حوزههای تخصصی:
فصل مشترک یکی از مضامین مهم در مرزبندی محله هاست که اهمیت بسیاری در مباحث مربوط به انسجام دارد. مرز محله ها در گذشته به دلیل ساختاری هم پیوند با بافت پیرامون خود، از عوامل اصلی انسجام بوده است. مسئله پیش روی پژوهش حاضر، توسعه غیرمنسجم محله هاست که سبب جداسازی صرف از یکدیگر و پیدایش سلول های منفک شهری شده است. ضرورت این پژوهش به این دلیل است که روند موجود، نتیجه ای جز شکل گیری محله های بدون هم پیوندی با هم نخواهد داشت. هدف نیز بررسی مؤلفه های مرزبندی محله ها با رویکرد انسجام و تدوین معیارهایی در این زمینه است که با سنجش یکی از موارد انسجام، یعنی انسجام اجتماعی محله ها، به مقایسه کیفیت مذکور در مرز محله های الغدیر و مظفری، واقع در بافت جدید و تاریخی شهر کرمان پرداخته شده است. پژوهش حاضر کیفی است که با استفاده از روش تحلیل محتوای متون انجام شده و داده ها به کمک پیمایش میدانی و تهیه پرسشنامه گردآوری شده است (150n=). یافته ها نشان می دهد عوامل وضعیت دسترسی پذیری به مرز، کیفیت دسترسی پذیری به فضاهای تجمعی در مرز، کیفیت تعاملات اجتماعی، وضعیت پویایی و سرزندگی و قابلیت پیاده روی مرز، به ترتیب بیشترین سهم را در تعریف انسجام در مرز محله های مسکونی دارند. درنهایت اینکه محله تاریخی مظفری به دلیل داشتن حداکثر شاخص های امتزاج و هم پیوندی، بیشترین میزان انسجام را دارد.
ارزیابی توانمندی ها و چالش های طبیعی زمین برای فعالیت کشاورزی در شهرستان فریدونشهر(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جغرافیا و برنامه ریزی سال ۲۳ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۶۸
285-305
حوزههای تخصصی:
مطالعه و شناخت توانمندی های نواحی جغرافیایی جهت ایجاد زمینه های علمی لازم به منظور نیل به بهره مندی بهتر از منابع موجود در راستای توسعه کشاورزیِ سودمند و پایدار ضروری است. ساختار کوهستانی منطقه فریدونشهر، اهمیت فضای جغرافیایی این ناحیه را از دیدگاه توسعه روستایی و کشاورزی دوچندان نموده است. بنابراین، رویکرد اصلی پژوهش حاضر، شناخت و معرفی توانمندی ها و محدودیت های مرتبط بر سطح زمین برای فعالیت کشاورزی در شهرستان می باشد. این مطالعه می تواند بخشی از طرح جامع تعیین قابلیت های اراضی ناحیه برای توسعه پایدار کشاورزی در منطقه باشد. در این مطالعه، ارزیابی توان زمین و تهیه نقشه های تعیین پتانسیل از طریق سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) بر مبنای رویکرد تحلیلی تصمم گیری چند معیاره (MCDM) انجام پذیرفته است. فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) جهت وزن دهی به معیارها و در نهایت روش ترکیب خطی وزنی (WLC) نیز جهت تلفیق نقشه ها در دستیابی به این نتیجه مورد استفاده قرار گرفته است. پارامترهای مورد استفاده در این مطالعه عبارتند از: توپوگرافی شامل مدل رقومی ارتفاع و شیب، ویژگی های خاک شامل: عمق خاک، بافت خاک و سنگریزه خاک و همچنین کاربری و پوشش زمین. نتایج ارزیابی توانمندی کشاورزی شهرستان نشان می دهد 25/6 درصد از منطقه در طبقه مناسب، 15/6 درصد اراضی منطقه در طبقه نسبتاً مناسب، 88/12 درصد از اراضی منطقه در طبقه کمی مناسب و 88/6 درصد از زمین منطقه در طبقه تقریباً نامناسب قرار گرفته اند. این در حالی است که 84/67 درصد از منطقه در محدودیت کامل برای فعالیت کشاورزی قرار دارد.
سنجش کیفیت و ظرفیت گردشگری با تأکید بر الگوهای رفتاری گردشگران در مشهد
حوزههای تخصصی:
شهرهای دارای جاذبه های خاص، همواره گردشگران زیادی را به سوی خود جلب کرده است بنابراین توسعه گردشگری در این شهرها نیاز به برنامه ریزی و مدیریت ویژه خود را دارد. شهر مشهد دارای جاذبه های متعددی در سطح فرا شهری است که حرم مطهر رضوی به عنوان اصلی ترین قطب گردشگری شهر مشهد سالانه تعداد زیادی گردشگر مذهبی را به سوی خود جلب کرده است که هر یک از این گردشگران مذهبی برای خود معیارها و الگو های رفتاری خاصی دارند در این مقاله به بررسی جنبه های ذهنی و الگو های رفتاری گردشگران در شهر مشهد می پردازیم. علاوه بر عوامل کلی و عام موثر بر رفتار گردشگران به تصورات ذهنی و انگیزه سفر انها توجه ویژه می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی سنجش کیفیت و ظرفیت گردشگری با تاکید بر الگو رفتاری گردشگران به دنبال راهی است با در نظر گرفتن معیار های گردشگران شرایطی را به وجود اورد که زمینه ساز شکل گیری حس مثبت نسبت به مقصدهای گردشگری و نهایتا موجب جذب گردشگر و بازدید مجدد گردشگران به شهر مشهد شده است. در راستا رسیدن به هدف فوق از روش توصیفی –تحلیلی و با تاکید برجنبه کاربردی ان استفاده شده است برای دستیابی به هدف فوق از مدل سوات برای بررسی وضع موجود استفاده شده است و همچنین تعداد384 پرسشنامه تهیه شد، و با استفاده از نرم افزارهای SPSS ARC GIS به منظور دستیابی به نتایج استفاده شده است و نتایج این تحقیق در زمینه رضایت گردشگری از کیفیت و ظرفیت خدمات گردشگری در کلانشهر مشهد نشان داد رضایت گردشگری تاثیر معنادار و مثبتی بر تمایلات رفتاری گردشگران از قبیل، تغییر در استفاده از فضا، سفر مجدد، پیشنهاد مقصد به دوستان و آشنایان و ارائه بهترین تصویر ذهنی به دیگران نسبت به مقصد که دومین شهر مذهبی جهان اسلام ، مشهد مقدس دارند.
مدل سازی میزان تغذیه آب زیرزمینی آبخوان کارستی دالاهو با استفاده از مدل KARSTLOP(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
سپهر دوره ۲۸ زمستان ۱۳۹۸ شماره ۱۱۲
231 - 247
حوزههای تخصصی:
تغذیه سفره های کارستی ازنظر مقدار و توزیع مکانی بستگی به عوامل مختلف طبیعی مانند آب وهوا، توپوگرافی، پوشش گیاهی، خاک و زمین شناسی دارد. انتخاب یک روش مناسب برای ارزیابی میزان آب نفوذ یافته در مناطق کارستی اغلب موضوع مورد اختلاف محققان است. روش های چند پارامتری با استفاده از ابزارهای سیستم اطلاعات جغرافیایی به تازگی با موفقیت درحال توسعه است. هدف این تحقیق، مدل سازی مناطق تغذیه آبخوان دالاهو در زاگرس چین خورده با استفاده از مدل KARSTLOP هست. به منظور تهیه نقشه پهنه بندی توسعه کارست سطحی، از مدل منطق فازی و عملگر گاما استفاده شد. و درنهایت با استفاده از مدل KARSTLOP نقشه مناطق تغذیه آبخوان کارستی دالاهو به دست آمد. با توجه به نقشه پهنه بندی توسعه کارست سطحی منطقه مورد مطالعه شامل چهار کلاس فاقد کارست، کارست با توسعه کم، کارست با توسعه متوسط و کارست توسعه یافته است. نتایج پهنه بندی تغذیه نشان می دهد که میزان شارژ سالانه به دست آمده برای آبخوان کارستی دالاهو بین 37 تا 81 درصد است. نتایج به دست آمده تأیید می کنند که روش KARSTLOP می تواند یک ابزار مفید برای تحقیقات سفره های آب کارستیک در اراضی کارستی باشد. همچنین نتایج بیانگر نقش اصلی ژئومورفولوژی کارست کوه دالاهو در توزیع مکانی مقادیر شارژ در آبخوان است. و نتایج پهنه بندی تغذیه با نتایج حاصل از پهنه بندی توسعه کارست سطحی، کاملاً منطبق است.
امکان سنجی پیاده مداری و تأثیر آن بر احیای بافت تاریخی شهرها (مطالعه موردی: خیابان قیام در شهر یزد)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
اهداف: این پژوهش باهدف امکان سنجی پیاده مداری و تأثیر آن بر احیای بافت تاریخی شهر محدوده موردمطالعه انجام شده است. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی-توسعه ای و از حیث ماهیت و روش، توصیفی از نوع پیمایشی است. روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای، اسنادی و میدانی با استفاده از ابزار پرسش نامه است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش های آماریAHP (تابع ترجیحی گاوسی)، پرومته و رگرسیون (آنوا) بهره گرفته شده است. یافته ها/نتایج: نتایج پژوهش حاکی از آزمون AHP (تابع ترجیحی گاوسی)، اوزان 31 شاخص موردمطالعه را مشخص کرد. در ادامه با استفاده از روش پرومته، به اولویت بندی ابعاد و شاخص های پژوهش پرداخته شد و درنهایت، با استفاده از آزمون رگرسیون (آنوا) مشخص شد که بین تقویت قابلیت پیاده مداری محورهای تاریخی با احیای بافت تاریخی محدوده مطالعه شده همبستگی معناداری وجود دارد. نتیجه گیری: تقویت قابلیت پیاده مداری محورهای تاریخی می تواند به احیای بافت تاریخی شهر یزد منجر شود. در انتهای مقاله، درباره اهمیت پیاده مداری در شهر بحث شده است و راهکارهایی برای سوق دادن محدوده مورد مطالعه به سمت پیاده مداری ارائه شده است.
فراتحلیل کیفی پژوهش های انجام شده با موضوع دیپلماسی شهری در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزههای تخصصی:
اهداف: بررسی اولیه پژوهش های دیپلماسی شهری در ایران نشان می دهد که بسیاری از آن ها نوعی ادبیات یکنواخت را تکرار می کنند و این عامل باعث شده است تا خلاقیت چندانی نداشته باشند و کمک چندانی به پیشبرد این حوزه علمی نکنند؛ بنابراین، بسیار مهم است که با یک روش مناسب مجموعه مطالعات انجام شده تحلیل شود تا به جهت دهی پژوهش های آینده کمک شود؛ براین اساس، این پژوهش با هدف فراتحلیل کیفی پژوهش های انجام شده در ایران با موضوع دیپلماسی شهری، تدوین شده است. روش: برای دست یافتن به پژوهش های انجام شده از پایگاه های داده های علمی شامل پرتال جامع علوم انسانی، پایگاه مجلات تخصصی نور، بانک اطلاعات نشریات کشور، پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک) و پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی استفاده شده است. تحلیل وضع موجود با استفاده از آماره های توصیفی و تحلیل کیفی برمبنای پرسش های سه گانه نورمن بلیکی انجام شده است. یافته ها/نتایج: تمرکز پژوهش ها در دو قالب مقاله های علمی-پژوهشی و پایان نامه های کارشناسی ارشد بوده است. 52 درصد از پژوهش ها در رشته های جغرافیای سیاسی و نیز علوم سیاسی و روابط بین الملل انجام شده اند. از نظر روش تحقیق، 9/71 درصد از نوع توصیفی-تحلیلی بوده اند. تحلیل کیفی پژوهش ها برمبنای تقسیم بندی نیز بلیکی نشان داد که پژوهش های با پرسشِ «چرایی»، بیشترین تعداد را در بین پژوهش های بررسی شده تشکیل می دهند که به چرایی به وجودآمدن دیپلماسی شهری و اثرهای آن پرداخته اند. پس از آن، پژوهش ها «چیستی» قرار دارند که بیشتر به تعریف دیپلماسی شهری و توصیف ویژگی ها، ابعاد و شاخص های آن پرداخته اند. درنهایت نیز پژوهش هایی با پرسش «چگونه» انجام شده اند که به طور جدی تر به چگونگی ایجاد تغییر در رویه موجود دیپلماسی شهری اشاره کرده اند. نتیجه گیری: پیشنهادهای این مقاله در جهت ایجاد تغییر در رویه های موجود به منظور اجرایی کردن یا تقویت دیپلماسی شهری در دو محور کلی بحث شده اند: تعریف یک نقشه راه برای دیپلماسی شهری در تراز ملی و فراهم کردن زیرساخت های قانونی و نهادی آن به همراه اقداماتی که در تراز محلی باید صورت گیرد، و آموختن از رویکردها و تجارب در دیگر شهرهای جهان در سایه اقدامات پیشنهاد نخست.
امکان سنجی توسعه گردشگری ورزشی قایقرانی کانوپولو در رودخانه صوفی چای مراغه
منبع:
جغرافیا و روابط انسانی دوره ۱ بهار ۱۳۹۸ شماره ۴
183 - 199
حوزههای تخصصی:
یکی از مشکلات موجود در امر توسعه ورزش های آبی مثل قایقرانی در شهر مراغه ، عدم برنامه ریزی برای آن و تاسیسات جانبی آن، و از سوی قرار گیری این تاسیسات در مکان های نامناسب می باشد. چراکه منابع و پهنه های آبی در منطقه به واسطه خشکسالی های اخیر با کمبود رو به رو می باشد، استفاده بهینه از این محدودیتها نیازمند برنامه ریزی دقیق می باشد. لذا پژوهش حاضر، درصدد امکان سنجی توسعه گردشگری ورزش های رودخانه ای (قایقرانی کانوپولو) در شهر مراغه بر اساس تحلیل SWOT می باشد. نوع پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده که به روش پیمایشی انجام گردید. جامعه آماری تحقیق شامل 50 نفر از متخصصین گردشگری و مدیریت ورزشی شهرستان و استان آذربایجان شرقی بودند که همه افراد به عنوان نمونه انتخاب شدند. نتایج پژوهش نشان داد از دیدگاه افراد مورد مطالعه، در بین عوامل داخلی، جذابیت فرهنگی و باستانی و توریستی شهرستان مراغه با توجه به قدمت دیرینه این شهر با امتیاز وزنی0.37به عنوان مهم ترین نقاط قوت و نبود هتل و رستوران مطلوب و کافی برای جذب گردشگران با امتیا ز وزنی0.37 به عنوان مهم-ترین نقطه ضعف درتوسعه گردشگری ورزشی شهر مراغه شناخته شد. در بین عوامل خارجی، همجواری با قطب بزرگ جمعیتی در منطقه مانند تبریز و... با امتیاز وزنی 0.45 به عنوان مهم ترین فرصت پیش روی توسعه گردشگری و نبود تسهیلات لازم برای بخش خصوصی و نبود انسجام و هماهنگی میان سازمان های مختلف با امتیا ز وزنی0.45، به عنوان مهم ترین تهدیدهای توسعه گردشگری ورزشی شهر مراغه مورد ارزیابی قرار گرفتند. در انتهای مقاله راهکارهایی برای توسعه گردشگری ورزشی مطرح شده است.
گردشگری و آسایش اقلیمی با تاکید بر برنامه ریزی و مدیریت شهرهای ساحلی مطالعه موردی: شهر نور
منبع:
جغرافیا و روابط انسانی دوره ۱ بهار ۱۳۹۸ شماره ۴
223 - 239
حوزههای تخصصی:
آب و هوای مناسب و شناخت کافی از شرایط اقلیمی در مقصد یکی از مهمترین عناصر در بحث گردشگری است و می تواند به عنوان یک عاملجاذب یا دافع برای گردشگران باشد. این تحقیق از نوع کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی – تحلیلی است جامعه آماری ما در این پژوهش خانوارهای شهر نور، مسئولین و گردشگران می باشند که برای بررسی تاثیرات عوامل مطرح شده در گردشگری از ابزار پرسشنامه استفاده که توسط جامعه آماری فوق پاسخ و داده ها با استفاده از آزمون های آماری نرم افزار Spss و با و مدل HOLSAT به تجزیه تحلیل داده های پژوهش پرداخته ایم. همچنین به منظور سنجش شرایط آسایش مناسب برای گردشگران در ماه های مختلف از نرم افزار TCI بهره گرفته شد که نتایج حاکی از عوامل اقتصادی و اجتماعی-فرهنگی نشان دهنده این مسئله می باشد که مطابق آزمون های آماری گرفته شده از مولفه های دو فرضیه هر دو فرضیه تأیید می شوند و این ساختار ها توانسته اند موجبات توسعه گردشگری منطقه را فراهم آورند و نتایج حاصله از مدل HOLSAT نشان از مثبت بودن عملکرد موجود در مولفه های ساختار اقتصادی و متناقض بودن عملکرد برخی از مولفه های ساختار اجتماعی – فرهنگی می باشد که نشان از نیازمندی در راستایی برنامه ریزی مجدد در این راستا می باشد همچنین نتایج حاصل شده از ارزبابی شرایط آسایش نشان می دهد که از نظر شاخص اقلیم گردشگری و بوم گردی شهر نور در بیشتر ایام سال بخصوص ماه های دی،اسفند، فروردین، اردیبهشت، مهر،آبان ازشرایط عالی وخوب برای فعالیت های توریسی برخوردار می باشند.
تحلیل ظرفیت سنجی آژانس های گردشگری در توسعه گردشگری پایدار شهری ، مطالعه موردی : شهر کرمانشاه
منبع:
جغرافیا و روابط انسانی دوره ۲ پاییز ۱۳۹۸ شماره ۶
27 - 47
حوزههای تخصصی:
امروزه فعالیت های گردشگری به عنوان بخش چهارم از فعالیت های انسان پس از کشاورزی، صنعت و خدمات محسوب می شود پیش بینی کارشناسان این است گردشگری در سال 2020 به عنوان سود آورترین صنعت جهان درآید. اصطلاح پایداری به نحو گسترده رویکردی اساسی برای هر نوع توسعه از جمله گردشگری پذیرفته شده و در مباحث سیاسی و محیطی، گردشگری پایدار به عنوان مفهومی نوین جهت مقابله با آثار مخرب توسعه گردشگری مطرح است. مؤسسات، بنگاه های مسافرتی و گردشگری نقش عمده ای در تکامل و توسعه گردشگری دنیا دارند، سعی این مؤسسات بر ارائه اطلاعات و فعالیت های مسافرتی و هر آنچه که مورد نیاز گردشگر است می باشد. گردشگری شهری که به بازدید از مناطق شهری نزدیک زندگی افراد گفته می شود؛ نقش مهم و با اهمیتی در توسعه پایدار گردشگری شهر کرمانشاه ایفا خواهد کرد. هدف از مقاله حاضر تحلیل ظرفیت سنجی آژانس های گردشگری در توسعه گردشگری پایدار شهری شهر کرمانشاه است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از مدل SWOT است که به بررسی ظرفیت های آژانس های گردشگری در توسعه پایدار گردشگری شهری کرمانشاه می پردازد سپس راهبردهای متناسب ارائه می گردد. نتایج نشان می دهد که عوامل داخلی یعنی (قوت ها) بالاترین اولویت در (ارائه خدمات و صدور بلیط، رزرو آنلاین: هتل، مسافرخانه و رستوران و ...) با وزن نهایی 45/0 و بالاترین اولویت (ضعف ها) در (بالا بودن نرخ خدمات و تسهیلات، قیمت بلیط، هتل، حمل و نقل و ...) با وزن نهایی 378/0 و در عوامل خارجی (فرصت ها) بالاترین اولویت مربوط به (برخورداری از سرمایه گذاری دولتی در توسعه گردشگری شهری) با وزن نهایی 432/0 و (تهدیدها) عامل (تأثیر نوسانات ارز در افزایش هزینه ها در ارائه خدمات آژانس ها و کاهش گردشگران) با وزن نهایی 432/0 می باشد. با توجه به نتایج، بالا بودن وزن عوامل قوت و فرصت نسبت به ضعف و تهدید وجود راهبردهای مؤثر در جهت توسعه پایدار گردشگری شهری را نشان می دهد.
ارزیابی نقش اثرات بلند مرتبه سازی بر کاربری های شهری (مطالعه موردی: شهرستان تنکابن)
منبع:
جغرافیا و روابط انسانی دوره ۲ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۵
117 - 131
حوزههای تخصصی:
یکی از طرح های که برای تامین مسکن و جلو گیری از عوارض ناشی از توسعه افقی ارائه شده است، توسعه عمودی شهرها و ساخت مسکن به صورت بلند مرتبه می باشد و به این منظور جامعه آماری تحقیق خیابان فردوسی غربی و خیابان زنگیشا محله در شهرستان تنکابن ، با استفاده از فرمول نوع دوم کوکران تعداد 214 نفر به عنوان نمونه انتخاب شده است. نوع تحقیق توصیفی- تحلیلی است و داده های مورد نیاز به صورت میدانی با استفاده از پرسشنامه جمع آوری شده است نوع تحقیق توصیفی- تحلیلی است و داده های مورد نیاز به صورت میدانی با استفاده از پرسشنامه جمع آوری شده است. روایی گویه های پرسشنامه با نظر تعدادی از محققان بررسی شده و پایایی آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ به میزان 0.74 محاسبه شده است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون های آماری t تک نمونه ای استفاده شده است. به طوری که، از بین مولفه های مورد بررسی به ترتیب مولفه های میزان خدمات آموزشی با 90/3 با لاترین میانگین و میزان رضایت از خدمات بهداشتی با 18/3 کم ترین میانگین را دارا می باشد..
واکاوی راه کارهای مدیریت بحران خشکسالی کشاورزی (مورد: استان لرستان)
منبع:
جغرافیا و روابط انسانی دوره ۲ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۵
214 - 232
حوزههای تخصصی:
تغییرات آب و هوایی بر کشاورزی و امنیت غذایی تاثیر می گذارد. در میان بلایای طبیعی، خشکسالی معمولاً به عنوان یک تهدید عمده برای سیستم های کشاورزی و معیشت خانواده های روستایی در بسیاری از مناطق خشک و نیمه خشک کشورهای در حال توسعه شناخته می شود. به همین دلیل مدیریت خشکسالی، نقش و اهمیت ویژه ای دارد که مدیریت بحران جزیی از مدیریت خشکسالی به شمار می آید. پژوهش حاضر به واکاوی راهکارهای مدیریت بحران خشکسالی بخش کشاورزی استان لرستان براساس مدل چرخه مدیریت ریسک و بحران ویلهایت و همکاران (2014) پرداخته است. در این مدل فرایند مدیریت بحران، شامل چهار گام "ارزیابی اثرات"، "واکنش"،" بهبود" و "نوسازی" می باشد. این تحقیق از نظر روش، ترکیبی از روش کیفی و کمی است که با استفاده از روش دلفی فازی انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش مدیران و متخصصان سازمان های دولتی مرتبط در استان لرستان بوده اند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند 20 نفر از آنان به عنوان اعضای نمونه انتخاب شدند. نتایج پژوهش مشتمل بر دو بخش است که در مرحله اول راهکارهای مدیریت بحران خشکسالی، شناسایی و در مرحله دوم، میزان اهمیت و اولویت راهکارها،تعیین گردید. نتایج پژوهش نشان می دهد که درگام ارزیابی اثرات، تشکیل یک تیم کارشناسی برای جمع آوری اطلاعات مربوط به خسارت بحران، در گام واکنش، آموزش عمومی برای مقابله با خشکسالی و در گامهای بهبود و نوسازی، تغییر زمان کاشت و برداشت و بهبود دسترسی به بازار در اولویت قرار گرفتند.
اولویت بندی و ارتباط سنجی مولفه های بازاریابی موثر بر شکل گیری تصویر ذهنی اولیه تا تصویر ذهنی نهایی
منبع:
جغرافیا و روابط انسانی دوره ۱ بهار ۱۳۹۸ شماره ۴
236 - 248
حوزههای تخصصی:
بازاریابی تصویر مقصد، نقطه شروع یک بازاریابی موفق است، زیرا تصویر و انتظارات از تجربیات سفر که بازدید کنندگان در آینده خواهند داشت، افکار انها را به یک مقصد خاص مربوط می کند. عوامل تاثیر گذار بر تصویر ذهنی گردشگران یکی از مهم ترین موضوعات در تحقیقات بازاریابی است تا انجا که بسیاری از کشورها از ابزارهای ترفیعی و ترویجی بسیاری برای ایجاد تصویر ذهنی مثبت و رضایتمندی گردشگران از مقصد، استفاده می کنند. این مفهوم در حوزه خدماتی چون گردشگری بسیار پر اهمیت است، زیرا هم بر انتخاب مجدد مقصد تاثیر می گذارد و هم بر معرفی مقصد به دیگران نقش حیاتی دارد. بدون ارتباط سنجی و اولویت بندی عوامل موثر در ایجاد تصویر مثبت و رضایت-مندی گردشگران نمی توان به یک بازاریابی موفق و پاسخگوی دقیق به خواسته های گردشگران نائل شد. هدف این مقاله تعیین ارتباط بین مولفه های بازاریابی و تاثیرگذاری انها در ایجاد تصویر ذهنی مقصد است. تحقیق حاضر در زمره تحقیقات های توصیفی و از نوع تحلیلی- اسنادی قرار می گیرد.
ارزیابی رضایتمندی مسکن مهربراساس شاخص ها و اصول مسکن اجتماعی (موردپژوهی: شهرجدیدپرند،شهرجدیدپردیس)
منبع:
جغرافیا و روابط انسانی دوره ۲ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۵
72 - 94
حوزههای تخصصی:
مسکن گروه های کم درآمدجامعه یکی ازمسائلی است که بیش ازسایرابعاد مسکن موردتوجه نظام های اجتماعی ودولت های مرکزی قرارگرفته است.سیاست های مسکن اجتماعی درتمام کشورها ازسابقه طولانی برخورداراست وبرنامه های مبتنی براین سیاست هادرطول دهه های گذشته تغییرات زیادی نموده اند.درایران ازابتدای برنامه دوم توسعه،دولت به تامین مسکن اقشارکم درآمدوفاقد مسکن توجه ویژه داشته است.دربرنامه چهارم نیزسیاست های تامین مسکن درقالب قانون ساماندهی تولیدوعرضه مسکن ودستورالعمل اجرای آن تعیین شده است. یکی ازبندهای قانون مذکور، واگذاری حق بهره برداری اززمین (اجاره 99 ساله اراضی) است که به عنوان طرح مسکن مهرشناخته می شود. باتصویب این قانون،عملاً احداث یک میلیون واحد مسکونی مهردرسراسرکشورآغازگردیدازاین رقم حدود250 هزارواحدبایستی درشهرهای جدید ساخته شوندکه تابه امروزعلیرغم سرمایه گذاری انجام شده توفیق چندانی درپذیرش جمعیت برخوردارنبوده اند. شهرجدیدپرندوپردیس درمحدوده شهری تهران نیزدرزمره شهرهایی قراردارندکه بیشتری حجم مساکن مهر(بالغ بر180هزارواحد مسکن)درآنها ایجاد شده است،که ارزیابی رضایت مندی برنامه درآنها درقالب گروه مداخله (پرند)وگروه کنترل (پردیس)صورت گرفته است. با توجه به اجرا و تکمیل برخی از فازهای آنها، ضروری است با روش های مختلف،میزان موفقیت آنها مورد بررسی قرار گیرد. ازاین رودراین مقاله با استفاده ازروش توصیفی وتحلیلی وتکنیک ارزیابی اثرروسی ومدل آزمون t دو نمونه ای استفاده شده است،که براساس مبانی نظری وتجربی مرتبط بابرنامه ریزی مسکن اقشارکم درآمدوبرنامه ریزی مسکن اجتماعی و ارزیابی اثر میزان رضایت مندی ساکنان دوشهرجدید مورد ارزیابی اثر قرارگرفت، یافته های پژوهش حاکی ازآن است که شاخص های اقتصادی واجتماعی درپرندمعنا داربوده ودرواقع تحت تأثیرنبودبرنامه وشکل درمقابل شاخص های کالبدی درشهرجدیدپردیس وبرنامه معنادارشده است، درواقع به عنوان اثرات خالص برنامه می توان آنهارامطرح نمود. سپس چارچوب توسعه مسکن اجتماعی برای بهبود عملکرد مسکن مهرایجاد شده مطرح شده است. درانتها ضمن مشخص نمودن چارچوب راهبردی به ارائه راهکارهای زمینه مرتبط پرداخته شد. کلید واژگان: رضایتمندی مسکن،مسکن مهر، مسکن اجتماعی، ارزیابی اثرات برنامه،مسکن مهر پرند،مسکن مهر پردیس
گردشگری شهری و توسعه شهریِ پایدار
منبع:
جغرافیا و روابط انسانی دوره ۲ زمستان ۱۳۹۸ ویژه نامه زمستان
280 - 291
حوزههای تخصصی:
به طورکلی توسعه پایدار شهر مرهون تعاملات پایدار و سازنده انسان با انسان و انسان با محیط می باشد. تعاملاتی که بر اثر آن در طول زمان، شهر از نظر زیست محیطی قابل سکونت، از نظر اقتصادی بادوام، از نظر اجتماعی همبسته و از نظر کالبدی زیبا و دیدنی می گردد. بر پایه وجود ارتباط دوطرفه توسعه پایدار و گردشگری پایدار، برای آن که گردشگری بتواند به توسعه پایدار شهر کمک کند، باید اثرات آن در شهر شناسایی شده و مورد توجه خاص قرار گرفته شود. هدف این تحقیق بررسیِ تحلیلی مناسبات گردشگری و توسعه پایدار شهری می باشد. روش تحقیق در این مقاله به صورت توصیفی- تحلیلی است. روش جمع آوری داده ها به صورت اسنادی - کتابخانه ای می باشد. در واقع با مطالعه و بررسی آثار علمی داخلی و خارجی که در مورد گردشگری و توسعه پایدار شهری انتشار یافته، سعی در استنتاج این مطالعات در قالب یک مقاله کاربری نمودیم. امید است که بتواند در راستای فهم دقیق این موضوع به مخاطبین خود مطالب درخوری را ارائه نماید. واژگان کلیدی: گردشگری، گردشگری شهری، توسعه پایدار شهری.
ارزیابی، مدل سازی و پیش بینی توسعه ی شهری نیشابور با تأکید بر زلزله(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات جغرافیایی مناطق خشک دوره ۹ تابستان ۱۳۹۸ شماره ۳۶
16 - 31
حوزههای تخصصی:
در روند توسعه ی شهری بسیاری از زمین های کشاورزی اطراف و حاشیه شهرها تغییر کاربری یافتند و از طرفی مکان گزینی و توسعه ی بی برنامه شهرها در بسیاری از موارد منجر به نادیده گرفتن مخاطرات طبیعی گردید و مخاطرات طبیعی از عوامل تهدیدکننده ی امنیت شهرها هستند که یکی از مهم ترین این مخاطرات طبیعی، زلزله است. پژوهش حاضر با هدف بررسی و پیش بینی تغییرات کاربری اراضی با تأکید بر زلزله در شهر نیشابور انجام گرفته است که از نظر هدف، کاربردی بوده و از تصاویر سنجنده ی ETM مربوط به سال های ۲۰۰۰ و ۲۰۰۹ و سنجنده ی OLI مربوط به سال 2018 از ماهواره ی لندست بهره گیری شده است و برای تجزیه وتحلیل داده ها در محیط نرم افزاری Arc GIS استفاده گردید. همچنین از مدل IDW جهت پهنه بندی، از مدل AHP < /span>برای وزن دهی نظرات کارشناسان و برای پیش بینی توسعه ی شهر تا سال 2030 از مدل زنجیره ی مارکوف و CA مارکوف استفاده شد. نتایج تحقیق نشانگر آن است که سمت توسعه ی آینده ی شهر نیشابور بیش تر تمایل به سمت شمال و شمال شرق دارد؛ درحالی که محدوده ی مذکور در پهنه ی خطر متوسط زلزله قرار دارد و جنوب و جنوب غربی شهر در پهنه ی خطر کم بوده، درحالی که سمت توسعه ی آینده نخواهد بود و تا سال 1409 (2030 میلادی) بهترین جهت برای توسعه ی شهر به سمت جنوب و جنوب غربی است. به طورکلی قسمت شمالی شهر که عمده محدوده ی شهر و سمت توسعه ی شهر است، دارای خطر بیش تری است؛ چراکه در پهنه زلزله های با عمق کم قرار بوده و در پهنه ی زلزله های بیش از 7/4 ریشتر بوده و فاصله ی کم تری را با گسل های فعال دارد و سمت جنوب که سمت توسعه ی شهر هم نیست دارای خطرات احتمالی کم تری است