بلند مرتبه سازی

نخستین هدف این مقاله بررسی محتوا و پیشینه رویکرد طراحی شهری عمودی به عنوان نظریه جدید طراحی شهری است که در راستای حل مشکلات شهری ناشی از کمبود زمین بوجود آمد.علاوه بر این بررسی شرایط شهر تهران به عنوان کلان شهری در حوزه جنوب غرب آسیا، برای تحقق اهداف رویکرد فوق و تحلیل محتوای متون تخصصی و بررسی تحلیلی – ارزیابانه رویکردها و جنبش های مطرح در توسعه شهری عمودی، به منظور استخراج پیشینه طرح این رویکرد از دیگر اهداف این نوشتار است. بر طبق یافته های این نوشتار، رویکردهایی همچون منظر عمودی، آسمان خراش های پایدار، شهرسازی اکولوژیک و طراحی اکولوژیک، ریشه های شکل گیری رویکرد طراحی شهری عمودی است. همچنین دو مقوله پایداری اکولوژیک و توسعه عمودی برای استفاده از حداکثر فضای آسمان از موضوعات اصلی و محوری این رویکرد است.در ادامه، ویژگی های کلان شهر تهران به لحاظ شرایط زمین و رشد عمودی با استناد به پیشنهادات طرح جامع مورد مداقه قرار گرفته و در انتها با رویکرد مشکل محور و نظریه زمینه ای در پژوهش های کیفی، الگویی برای چگونگی مواجهه با این موضوع در قالب ارایه پیشنهاداتی در باب نحوه بکارگیری پهنه های کلان شهر تهران مطرح شده است.

امروزه خانه به عنوان یکی از اساسی ترین نیاز های زیستی و به عنوان نماینده تعبیر و تفسیر انسان از جهان اسلام اهمیت ویژه ای را در برنامه های توسعه اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی جوامع دارد. تهیه و تأمین خانه برای کلیه افراد جامعه و به ویژه خانه مناسب از این نظر که فراهم کننده آسایش و رفاه انسان هاست، نقش بسیار مهمی را در زندگی افراد جامعه دارد و حتی می تواند به عنوان یکی از معیارهای سنجش رفاه اجتماعی در یک جامعه به حساب آید. به دنبال رشد فزاینده جمعیت شهری ناشی از افزایش جمعیت و مهاجرت های روستایی در دهه های اخیر در ایران چهره مسکن و معماری  ایرانی-اسلامی تغییر یافت. در شرایط محدودیت منابع زمین و عدم امکان تصاحب سطح و رشد افقی شهر ها مسکن این بار به جای گسترش در سطح، در ارتفاع ساخته شد که نمود آن با عنوان "بلندمرتبه" خوانده می شود. توسعه این پدیده بدون برنامه ریزی صحیح و عدم توجه به مسائلی از جمله بافت فرهنگی-اسلامی در فضای تعاملی سکونت گاهی منجر به بروز رفتار هایی از ساکنین می گردد که مخل و از بین برنده فرهنگ سکونتی است. هدف اصلی این پژوهش بررسی تأثیر مؤلفه های بلندمرتبه بر فرهنگ سکونتی در مجموعه های مسکونی شهر شیراز به عنوان یکی از شهر هایی با معماری اسلامی است. نوع پژوهش اسنادی-تحلیلی پیمایشی است. در این راستا پس از استخراج مؤلفه های فوق در قالب روش دلفی و سنجش در مجموعه های مسکونی شهر شیراز، در راستای بهبود مؤلفه های بلندمرتبه با تأکید بر هنر معماری ایرانی و افزایش تأثیر آنها بر فرهنگ سکونتی راهکار های راهبردی و اجرایی ارائه گردیده است.

یکی از طرح های که برای تامین مسکن و جلو گیری از عوارض ناشی از توسعه افقی ارائه شده است، توسعه عمودی شهرها و ساخت مسکن به صورت بلند مرتبه می باشد و به این منظور جامعه آماری تحقیق خیابان فردوسی غربی و خیابان زنگیشا محله در شهرستان تنکابن ، با استفاده از فرمول نوع دوم کوکران تعداد 214 نفر به عنوان نمونه انتخاب شده است. نوع تحقیق توصیفی- تحلیلی است و داده های مورد نیاز به صورت میدانی با استفاده از پرسشنامه جمع آوری شده است نوع تحقیق توصیفی- تحلیلی است و داده های مورد نیاز به صورت میدانی با استفاده از پرسشنامه جمع آوری شده است. روایی گویه های پرسشنامه با نظر تعدادی از محققان بررسی شده و پایایی آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ به میزان 0.74 محاسبه شده است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون های آماری t تک نمونه ای استفاده شده است. به طوری که، از بین مولفه های مورد بررسی به ترتیب مولفه های میزان خدمات آموزشی با 90/3 با لاترین میانگین و میزان رضایت از خدمات بهداشتی با 18/3 کم ترین میانگین را دارا می باشد..

رشد سریع شهر نشینی به ویژه در کشورهای در حال توسعه، باعث بروزبسیاری از مشکلات شهری از جمله رشد لجام گسیخته شهرها گردیده است یکی از راهبرد هایی که برای تامین مسکن و جلو گیری از عوارض ناشی از توسعه افقی ارئه شده است توسعه عمودی شهرها و ساخت مسکن به صورت آپارتمان می باشد هدف این پژوهش بررسی تأثیر ساختمان های بلند بر تراکم ساختمانی و مصرف زمین درمحدوده مورد مطالعه می باشد. به این منظور جامعه آماری تحقیق خیابان گلسرخی و خیابان دوستگر در شهرستان چالوس ، با استفاده از فرمول نوع دوم کوکران تعداد 214 نفر به عنوان نمونه انتخاب شده است. نوع تحقیق توصیفی- تحلیلی است و داده های مورد نیاز به صورت میدانی با استفاده از پرسشنامه جمع آوری شده است. روش تحقیق کاربردی نوع تحقیق توصیفی- تحلیلی است و داده های مورد نیاز به صورت میدانی با استفاده از پرسشنامه جمع آوری شده است. روایی گویه-های پرسشنامه با نظر تعدادی از محققان بررسی شده و پایایی آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ به میزان 0.74 محاسبه شده است. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آزمون های آماری t تک نمونه ای و تحلیل واریانس استفاده شده است و در نهایت از تکنیک TOPSIS برای رتبه بندی مولفه های بلند مرتبه سازی بهره گرفته شده است. نتایج نشان می دهد که به طوری که، از بین مولفه های مورد بررسی به ترتیب مولفه های میزان رضایت از کیفیت محیط زندگی (4.78)، میزان رضایت از خدمات آموزشی با (3.90) بیشترین مقادیر میانگین عددی را به خود اختصاص داده اند. از طرفی دیگر، مولفه های امنیت پیاده روی (9/2) و رضایت از کیفیت از مسکن (8/2) پایین تر میانگین طیف لیکرت به عنوان مطلوبیت عددی مورد آزمون محاسبه شده است. تحلیل فضایی بررسی تأثیر ساختمان های بلند بر تراکم ساختمانی و مصرف زمین درمحدوده

پارادایم بلند مرتبه سازی رویکردی نوین در برنامه ریزی شهری برای استفاده بهینه از اراضی شهری است ، اما احداث این شکل بناها همواره با چالش هایی روبرو بوده است. در نتیجه هدف پژوهش تاثیر بلندمرتبه سازی بر نحوه ی گسترش افقی شهر، حقوق همجواری و حل مشکل زمین در دو منطقه 2 و 4 شهر و مقایسه آن با همدیگر و اثرات مثبت و منفی این الگو در این دو منطقه و در نتیجه ارائه راه کار مناسب برای استفاده بهینه از ساختمان های بلندمرتبه و کاهش اثرات سوء آن و به حداقل رساندن معایب چنین ساختمان هایی در شهر تبریز و نهایتاً ارائه الگوی مناسب برای صدور پروانه ساختمانی در مناطق مناسب و استفاده حداکثری از این الگو می باشد. روش پژوهش پیمایشی و تحلیلی است. داده ها با استفاده از روش کتابخانه ای، میدانی بوده و داده های حاصل از پرسشنامه جمع آوری و استخراج شده است. اطلاعات و داده های مورد نظر با استفاده از نرم افزار Spss و با تکیه بر تجزیه و تحلیل کمی، آمار توصیفی، استنباطی و همچنین آزمون کای اسکور مورد ارزیابی توصیقی و مقایسه ای قرار گرفته است. یافته های پژوهش، حاکی از آن است که اولاً روش بلندمرتبه سازی توانسته است تا حدود زیادی مشکل تأمین مسکن در دو منطقه شهر تبریز را حل نموده و از گسترش شهر در افق جلوگیری نماید. امام علیرغم این مزیت اثر منفی بر رعایت حقوق همجواری و همسایگی داشته است و اینکه روش مناسبی برای حل مشکل زمین و مسکن در دو منطقه شهر تبریز نبوده است.

از آنجا که محیط اجتماعی و بافت شهری تاثیر به سزایی در فرهنگ و معنویت ساکنین شهرها دارد؛ دولتها با تلاش حد اکثری در جهت بهسازی شهرها قدم بر میدارند؛ از آنجا که دین مقدس اسلام یک دین اجتماعی بوده به این جنبه از زندگی انسان نیز اهمیت داده و در مورد چگونگی ساخت و ساز شهری احکام متعددی صادر کرده است؛ لذا بررسی این احکام و اجرای آنها در شهرسازی امروزه برای کشورهای اسلامی ضرورت دارد. فقه شهرسازی به عنوان یکی از شاخه های فقه تمدن رسالت تبیین این این احکام را بر عهده داشته و در صدد استخراج مبانی اسلامی در حوزه شهرسازی  از منابع معتبر اسلامی با روش اجتهادی است. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی این مبانی در ابعاد مختلف شهرسازی میپردازد. که در نتیجه میتوان گفت مرکز شهرها مسجد جامع شهر بوده و الگوی مناسب ساخت و ساز شهر افقیست و بلند مرتبه سازی موجب خسارات جبران ناپذیر شده و ساختمان سازی بیش از نیاز نهی گردیده و شهر سازی باید در جهت افزایش امنیت اخلاقی و  فیزیکی باشد.