در این گفتوگو نهضت علمى داراى دو ویژگى «نقد» و «نوآورى» معرفى شده است. همچنین با نگاهى تاریخى به نهضتهاى علمى صد ساله اخیر و آفات آنها، اختناق سپید به عنوان یک مانع بزرگ بر سر راه جریان مجدد، به عنوان حامل جنبش علمى جدید، معرفى گردیده است.
شرکتکنندگان در این گفتوگو پیرامون جنبش نرمافزاری و منشور آزاداندیشی سخن گفتهاند. به نظر آنان، وضعیت تولید علم در حوزه و دانشگاه چندان مطلوب نیست و ترکیب انضمامی علوم حوزوی و دانشگاهی دردی را دوا نمیکند، بلکه باید به وحدت زیرساختها و مبانی کارکردی علوم رسید. به نظر آقای سبحانی تولید علم میتواند در چارچوبها، نظریهها و گزارهها تحقق یابد و اصل و اساس کار در دو بخش اول است.
به نظر آقای زهیری دولت مدرن با اخلاق خداحافظی کرده است. مدرنیته خود جای دین را گرفته و حفظ قدرت، بدون توجه به انگیزههای اخلاقی مورد نظر است. تجربه دولت دینی ایران میتواند نمونه آرمانی از دولت اخلاقی در دنیای امروز باشد.
نویسنده این مقاله، با نقد نظریه تفکیک دین ذاتی و دین تاریخی، قائل است که این تفکیک نه درست است نه مطلوب. دین ذاتی مورد تأیید شواهد شناختشناسانه و هرمنوتیکی نیست. پس تنها دین تاریخی است که باقی میماند و همین، تقدیر بشر است.
نویسنده در این مقاله، با برشمردن مبانى فلسفى حقوق بشر غربى و مقایسه آن با مبانى حقوق بشر از منظر اسلام، تلاش مىکند مطلق یا نسبى بودن این حقوق را بررسى کند. ایشان انسانمدارى، عقلمحورى، نسبیت و عدم ثبات را از ویژگىهاى حقوق بشر غربى، و خداباورى، وحى محورى و ثبات را از ویژگىهاى حقوق بشر اسلامى مىداند.
در این گفتوگو، محور اصلی سخن پیرامون چگونگی و بایستههای تفکر روشنفکری است و به عقیده مصاحبهشونده، مهمترین عامل و رمز و راز موفقیت یک روشنفکر، دوری گزیدن از هر گونه ایدئولوژی و گرایش فکری و سیاسی است و این مهم، گرچه به شکل خالص و محض دست یافتنی نیست، اما روشنفکر باید به قدر میسور، در سمت و سوی آن گام بردارد، تا بتواند فارغ از هرگونه وابستگی و تعلق خاطر به این و آن، به چون و چرا کردن در هر مقولهای حتّی نحوه تفکر خویش بپردازد.
دین سلوک معنوی خود آدمی است. تجربه دینی هسته درونی دین است که آموزههای اعتقادی و اخلاقی و نیز اعمال و شعائر در لایههای بعدی آن قرار دارند. با وقوع تحولات اجتماعی، آموزهها و اعمال یادشده با آن دغدغههای درونی ناهماهنگ میشود و بحران رخ مینماید.