درخت حوزه‌های تخصصی

اندیشه سیاسی

ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۶۰۱ تا ۲٬۶۲۰ مورد از کل ۳٬۳۱۴ مورد.
۲۶۰۱.

معنا و محتوای جامعه مدنی

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۹۶
ویسنده در بستر تعریفهاى مختلف مفهوم «جامعه مدنى» به اصول چهارگانه لیبرالیسم، قانون‏گرایى، پلورالیسم و سکولاریسم به عنوان مؤلفه‏هاى جامعه مدنى اشاره مى‏کند و در نهایت به بررسى جامعه مدنى و اندیشه سیاسى اسلام مى‏پردازد.
۲۶۰۲.

سنت و تجدد

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲۴۱
این مقاله ابتدا به بررسى مفهومى سنت و تجدد مى‏پردازد و سپس به انواع مواجهه سنت و تجدد اشاره مى‏نماید و در نهایت به مبحث طرح ناتمام سنت مبادرت مى‏ورزد. در بررسى سنت، چهار برداشت از سنّت ارائه مى‏شود و همچنین در بیان انواع مواجهه سنت و تجدد، پنج نوع انتقادى، انتقالى، تطبیقى، تلفیقى و راهبردى مورد بررسى قرار مى‏گیرد و در بخش نهایى یعنى طرح ناتمام سنت استدلال بازسازى و روانکاوى هابرماس و واسازى دریدا و همچنین شیوه برخورد با سنت طرح مى‏گردد.
۲۶۰۳.

کالبد شکافی شعار «ایران برای همه ایرانیان»

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۱۸
در عصر مشروطه، استقبال از شعار «ناسیونالیسم» به دلیل فقدان هویت و نبود آمادگى لازم در جهت پاسخ‏گویى به نیازهاى فورى جامعه ایران بود. اما پس از انقلاب اسلامى با توجه به توانایى اسلام ناب در پاسخ‏گویى به خلأهاى فکرى و اجتماعى، طرح شعار ملى‏گرایى، ابزارى براى رسیدن به مقاصد سیاسى است. ناسیونالیسم براى روشنفکران، دستاویز و محمل ایدئولوژیکى در جهت دین‏زدایى از جامعه و اشاعه فرهنگ لائیک بوده است.(1)
۲۶۰۴.

اسلام، دولت قدیم و جدید

مصاحبه شونده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۳۹
در این گفتگو آقاى محمدجواد لاریجانى با ارائه تعریفى از «نظام سیاسى»، تفاوت نظام سیاسى دینى و غیردینى را بیان نموده، نسبت میان دین و دولت جدید را توضیح مى‏دهد.
۲۶۰۵.

آیا همه ادیان بر حقند؟

مصاحبه شونده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۷۸
در این گفت‏وگو به بررسى پاسخ سؤالاتى در زمینه اثبات پلورالیسم دینى و قرائت‏هاى مختلف از دین از طریق اختلاف فتاوى پرداخته مى‏شود و با فرق نهادن بین این دو موضوع و بررسى اختلاف فتواها ادعاى مذکور مردود شمرده مى‏شود. همچنین صامتیت قرآن و ناطقیت ائمه اطهارعلیهم السلام که در نهج‏البلاغه آمده است مورد بررسى قرار مى‏گیرد و نهایتاً نتیجه گرفته مى‏شود تمام مراتب قرآن براى مردم روشن نیست اما مرحله یا مراحلى از آن قابل دست‏یابى مردم مى‏باشد و در آخر به این موضوع پرداخته مى‏شود که مسأله پلورالیسم دینى را از نگاه درون دینى هم مى‏توان بررسى کرد.
۲۶۰۷.

روشنفکری چیست؟

مصاحبه شونده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۴۴۱
در این گفت‏وگو، چیستى مقوله روشنفکرى و ویژگى‏هاى آن و نیز انگیزه‏هاى روشنفکرى و حیطه‏هاى مختلف روشنفکران بررسى شده است و در ضمن آن به مسؤولیت‏هاى اجتماعى روشنفکران در خلق تئورى‏هاى جدید که نشأت‏گرفته از ذات جامعه باشند، اشاره شده است. در بررسى انگیزه‏هاى روشنفکرى سکولار به سه احتمال: شهرت، علم و وطن‏پرستى اشاره شده است.
۲۶۰۸.

معرفت شناسی برخی مقولات شایع سیاسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۲۸
کاربرد واژه‏هایى چون «دشمن»، «نظام» و «ملت» در ادبیات سیاسى ما نشان مى‏دهد که این دسته از مقولات از وضوح و شفافیت لازم برخوردار نیستند؛ این مفاهیم فاقد خصلتهاى تبیینى بوده و دلایل ارائه‏شده ناتوان از توجیه کاربردهاى این قبیل الفاظند. از جانب دیگر، تاریخ مصرف این‏گونه از ادبیات مدتهاست که به پایان رسیده است.
۲۶۱۰.

آیا می توان از علم اقتصاد اسلامی سخن گفت؟

مصاحبه شونده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۸۵
بعضى منکر علم اقتصاد اسلامى هستند. مراد این گروه از «علم»، معناى پزیتیویستى آن است. از سوى دیگر، برخى محققان اقتصاد اسلامى، با پذیرفتن همین تعریف از علم، مدلهاى نئوکلاسیک در اقتصاد را مبنا قرار مى‏دهند و تنها ظواهر و روبناهایى از حقوق اقتصادى اسلام را در آن قرار مى‏دهند. مؤلف معتقد است با توجه به انگاره‏هاى جدیدى که از علم مطرح شده است، مى‏توان از علم اقتصاد اسلامى سخن گفت و آموزه‏هاى اقتصادى اسلام را به صورت تئوریک و در قالب مطالعات روشمند، قاعده‏مند و قابل تعمیم ارائه نمود.
۲۶۱۱.

مطهری و سوسیالیسم دموکراتیک

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۶۳
نشریه عصر ما در شماره‏هاى اخیر خود مقالاتى را از نویسنده‏اى بى‏نام به چاپ مى‏رساند که به بازنگرى و تفسیر آراء شهید مطهرى اختصاص دارد. در این دو شماره، نویسنده ادعا کرده است که شهید مطهرى با نظریه سوسیالیسم دموکراتیک و آراء نئومارکسیست‏هاى غربى موافقت کرده و نقد «سوسیالیسم واقعاً موجود» را به همه اشکال سوسیالیسم و عدالت اجتماعى تعمیم نداده و فقط کاستى‏هاى آن را در مورد دموکراسى را نقد کرده است.
۲۶۱۲.

تأملاتی بر حکومت استبدادی

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۸۲
نویسنده در این مقاله در صدد آن است که با بررسى مفهوم «قدسى» و «غیرقدسى»، و ارتباط میان آن دو، توجیهى براى استبداد حکومت پادشاهان بیابد.
۲۶۱۵.

نسبت دین و خشونت

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۷۵
آقاى حجاریان در این گفتگو به بررسى چهار نظریه در باب سنت دین و خشونت مى‏پردازد: 1) نظریه قدسى و لایتغیر بودن ارزشهاى دینى که خشونت‏زا دانسته شده است؛ 2) نظریه لطیف بودن دین و فرهنگى بودن آنکه منجر به خشونت‏زدایى مى‏شود؛ 3) نظریه اثرپذیرى از زمینه و بستر دین و بستگى داشتن خشونت‏زدایى آن به حاملان دین و 4) نظریه مراحل تاریخى دین و بستگى داشتن خشونت‏زایى یا خشونت‏زدایى آن به مرحله‏اى که در آن است.
۲۶۱۶.

دین و دولت در فراسوی ادغام و افتراق

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۳۱
به دنبال سخنرانى آقاى هاشم آقاجرى در مراسم تجلیل از آقاى محسن کدیور، هفته‏نامه عصر ما، ارگان سازمان مجاهدین انقلاب اسلامى، بلافاصله اقدام به درج این مقاله بدون نام نویسنده نمود که قرائن نشان مى‏دهد این مقاله بیانگر موضع رسمى سازمان و هفته‏نامه است. تفاوتهاى آشکار میان مضامین این مقاله با سخنرانى آقاجرى ظاهراً نشان از یک اختلاف تئوریک در رأس هرم سازمان مجاهدین انقلاب اسلامى دارد. در این مقاله، ضمن نقد نظریه «تفکیک نهاد دین و نهاد دولت» و نفى فروکاهش دین به مثابه یک «نهاد اجتماعى»، بر دخالت دین در دو مقام «تدبیر» و «نظارت» صحه گذاشته، این وظیفه را بر دوش حوزه‏هاى علمیه مى‏داند. البته تأکید شده است که به دلیل اجتهادها و روایتهاى گوناگون از دین، تنها اجتهادى مى‏تواند در دولت به‏کار آید که با ساز و کارهاى دموکراتیک از سوى مردم انتخاب شده باشد.
۲۶۱۷.

پلورالیسم از منظر شهید مطهری

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۲۵
پلورالیسم دینى که از مباحث رایج جامعه علمى ماست بدین صورت در زمان شهید مطهرى مطرح نبود؛ ولى از کلمات ایشان در باب حقانیت ادیان یا دین واحد یا... مى‏توان به پاسخ این ادعا از دیدگاه شهید مطهرى نائل شد.
۲۶۱۸.

حاکمیت دینی...، نواندیشان دینی...، جنبش اصلاح طلبی

مصاحبه شونده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۷۲
آقاى ملکیان درباره مضار و منافع حاکمیت دینى نسبت به دیندارى مردم سخن گفته است. همچنین از مفهوم نواندیشى دینى و مسائل و موضوعات آن، مسأله معنویت و جنبش اصلاحات و ارزیابى این جنبش گفتگو کرده است. به نظر وى حاکمیت دینى با دموکراسى قابل جمع نیست، مشکل روشنفکران دینى این است که یکدیگر را نقد نمى‏کنند و از سلوک معنوى قوى بى‏بهره یا کم‏بهره‏اند. جنبش اصلاحات باید به طور استراتژیک از خشونت بپرهیزد و به معنویت روى آورد.
۲۶۲۰.

میل پنهان روشنفکران به قدرت

مصاحبه شونده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۶۹
در این گفتگو ضمن اشاره به بعضى ویژگى‏هاى روشنفکرى، نقد دوسویه قدرت و سنت از جانب روشنفکران مورد بررسى قرار گرفته است و در حاشیه ذکر سه جریان روشنفکرى «نجات اسلام» و «نجات مسلمین» و «توجه به قدرت و سنت» به حل پارادوکس حضور ملموس و در عین حال نظرگراى روشنفکران در مسائل جارى اجتماع، از طریق تحزب پرداخته شده است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان