درخت حوزه‌های تخصصی

دکتر عباس ملکی، عضو هیأت علمی دانشکده ی مهندسی انرژی دانشگاه شریف، تدریس دروس تخصصی آینده پژوهی و انرژی، سیاستگذاری انرژی، و اقتصاد منابع پایان ناپذیر را بر عهده دارند. دکتر ملکی برای تدریس ""آینده پژهی و انرژی"" در مقطع کارشناسی ارشد، کتابی دارد با همین عنوان ""آینده پژوهی و انرژی"" که در سال 1392 چاپ و منتشر شد. دکتر ملکی، اکنون ریاست مؤسسه ی بین المللی مطالعات دریای خزر را برعهده دارند، و در سالهای 1979 تا 1981، مدیریت بازاریابی نفت خام شرکت ملی نفت ایران را برعهده داشتند. گفت وگوی ما با دکتر عباس ملکی از تعریف آینده پژوهی آغاز شد و به وضعیت آینده پژوهی در ایران تداوم یافت. محور اصلی این گفت وگو بر این پرسش کلیدی استوار بود که: آینده پژوهی علم است یا هنر؟

تحقیق حاضر با هدف بررسی میزان تاثیر ویژگی های روانشناختی (انگیزه ها) و جمعیت شناختی (جنسیت، سن، درآمد) بر نگرش مصرف کننده نسبت به محصولات لوکس انجام گرفته است. جامعه آماری مشتریان رستوران های لوکس منتخب در تهران بوده وحجم نمونه 385 نفر تعیین شده و از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده شده است. این پژوهش با رویکرد نظرسنجی از مشتریان مراجعه کننده به رستوران های لوکس انجام شده است. ابزار اصلی جمع آوری اطلاعات پرسشنامه با مقیاس پنج رتبه ای لیکرت بوده است؛ برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی و از مدل یابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار SPSS و Lisrel استفاده شد.نتایج این تحقیق نشان می دهد ویژگی های روانشناختی بر نگرش مصرف کننده نسبت به محصولات لوکس و کیفیت خدمات رستوران های لوکس اثر گذار است . در رابطه با ویژگی های جمعیت شناختی تنها سن بر نگرش مصرف کننده نسبت به محصولات لوکس اثر می گذارد و در این مورد جنسیت و درآمد بر نگرش مصرف کننده تاثیری ندارند؛ همچنین ویژگی های جمعیت شناختی بر کیفیت خدمات رستوران های لوکس تاثیری ندارد. مضاف بر این نگرش مصرف کننده نسبت به محصولات لوکس، کیفیت خدمات رستوران های لوکس، ادراک از برند لوکس، اثر اجتماعی بر قصد خرید مؤثر واقع می شود در حالی که تصویر ذهنی (رستوران) و خودبینی تاثیری بر قصد خرید ندارند. علاوه بر این خودبینی تاثیر تعدیل گر بر رابطه ادراک از برند لوکس با قصد خرید و اثر اجتماعی با قصد خرید ندارد.

در عرصه بسیار رقابتی بانکداری امروزین توانایی جذب منابع مالی به یکی از پیش نیازهای اساسی عملکرد موثر و حفظ بقای بانک ها تبدیل شده است. از این رو بانک ها برای توسعه ظرفیت خود در این زمینه به راهبردهایی مانند توسعه بانکداری الکترونیک روی آورده اند. پژوهش حاضر به بررسی این مسئله می پردازد که به کارگیری سامانه های گوناگون بانکداری الکترونیک چگونه و تا چه میزان می توانند ظرفیت بانک ها در جذب منابع مالی از راه تشویق مردم به سرمایه گذاری در این بانک توسعه دهند. روش تحقیق، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری آن نیز شامل مشتریان شعب بانک انصار در استان تهران است که با نمونه گیری تصادفی انجام شده 440 نفر آن ها به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. نتایج پژوهش بیانگر آن است که هر سیزده سامانه بانکداری الکترونیکی مورد بررسی رابطه معنادار و مثبتی با توانایی بانک در جذب منابع مالی داشته اند. و در این میان سه سامانه اعلام موجودی کارت ، سامانه پایا (مبادله پایاپای منابع مالی) و سامانه تسویه ناخالص آنی (ساتنا) از بیشترین ارتباط مثبت با جذب منابع مالی بانک برخوردار بوده اند. این نتایج نشان می دهند توسعه بانکداری الکترونیکی عامل موثری در تشویق مردم برای سرمایه گذاری در بانک مورد بررسی به شمار می رود. بر این مبنا پیشنهادهایی کاربردی و نظری به مدیران و پژوهشگران این عرصه ارایه می شود.

هزینه فزاینده استقرار نام های تجاری در بازار رقابتی امروز باعث شده که شرکت ها از نام های تجاری موجود برای ارائه محصولات جدید به بازار استفاده کنند. استراتژی تعمیم نام تجاری به همین دلیل اهمیت زیادی پیدا کرده است. از طرفی ذهنیت و برداشت های مصرف کنندگان از نام تجاری تصمیمات خرید آنها را شکل می دهند. پژوهش حاضر به تحلیل تأثیر محرک های بالقوه موفقیت تعمیم نام تجاری بر نگرش مصرف کنندگان که نهایتاً به شکل رفتار مصرف کننده در بازار مثل قصد خرید، انتخاب و خرید مجدد بروز می کند، پرداخته است. جامعه آماری، مصرف کنندگان و مشتریان در حوزه صنایع غذایی(محصولات تبرک) در شهر اصفهان می باشد که تعداد 166 نفر به عنوان نمونه تعیین شده است. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه بوده و از آزمون ضریب همبستگی و تحلیل رگرسیون برای تحلیل فرضیه ها و شناسایی میزان و شدت رابطه بین متغیرها استفاده شده است. در نهایت با استفاده از روش تاپسیس فازی به رتبه بندی محرکهای تأثیر گذار بر موفقیت تعمیم نام تجاری پرداخته شده است. نتایج نشان می دهد، از بین محرکهای بالقوه موفقیت تعمیم نام تجاری؛ کیفیت نام تجاری مادر و تجربه مصرف کننده برروی نگرش و رفتار مصرف کنندگان، تأثیر مثبت و تناسب ادراک شده، حمایت تبلیغات ادراک شده و قابلیت دسترسی رابطه ای منفی دارد. همچنین با توجه به نتایج حاصل از رتبه بندی، می توان اذعان داشت که تناسب بین محصولات نام تجاری مادر و محصول تعمیم یافته بیشترین تأثیر را بر نگرش و رفتار مصرف کنندگان دارد.

گفت وگوی اختصاصی ""توسعه مهندسی بازار"" با ساندرا کراسوک، متخصص بسته بندی از مؤسسه ی مد و فناوری نیویورک خواندنی است. کراسوک، استاد بسته بندی است که افزون بر تدریس، پیش بینی آینده ی صنعت بسته بندی از فعالیتهای اصلی او به شمار می آید. ویژگیهای متمایزی را برای بسته بندی برمی شمارد که گره گشای شرکتهای امروز و فردا است.

بسته بندی"" هم از دید ""خریدار"" و هم در نظرسنجی های پژوهشگران، اصلی ترین بار ""خرید"" را در فروشگاهها و سوپرمارکتها بر عهده دارد. این روزها، شرکتها برای افزایش فروش، بدیع ترین اقدام خلاقانه ی خود را در بسته بندی های نوظهور عرضه می کنند؛ با این فکر درخشان که هر آنچه مشتری را به شگفت آورد، او را مجذوب خواهد کرد، و به احتمال، ""رفتار فروش"" او را برمی انگیزد.

امروزه با افزایش رقابت میان سازمان های خدماتی، سازمان ها به دنبال راهی برای متمایز ساختن خدمات خود هستند. این نیاز لزوم استفاده از نام تجاری را به عنوان یک مزیت رقابتی و منبع تمایز تأکید می نماید. این پژوهش در جستجوی پاسخ به این سؤال است که: «ادراک مشتری از نام تجاری با واسطه گری ارزش ادراک شده چه تأثیری بر وفاداری مشتری دارد؟» مدل نظری شکل گرفته روابط میان چهار عامل اصلی مرتبط با ادراک از ارزش نام تجاری (شامل تصویر نام تجاری، تصویر سازمان، اعتبار شرکت و اعتبار کارکنان) را با ارزش خلق شده و وفاداری مشتری آزمون می کند. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای و 385 مشاهده انجام شده، مدل پژوهش از طریق روش تحلیل مسیر مورد آزمون قرار گرفته است. نتایج پژوهش تصدیق می نماید که نام تجاری خدمات، بر کیفیت خدمات و ارزش ادراک شده از سوی مشتری اثر مثبتی خواهد داشت که در نهایت این عوامل بر وفاداری مشتری تأثیرگذار است. همچنین یافته های پژوهش تأثیر منفی هزینه خدمات بر ارزش ادراک شده مشتری را تأیید می کند؛ به این ترتیب تلاش در جهت داشتن نامی برتر در سازمان های خدماتی می تواند اقدام شایسته ای برای بهبود ارزش ادراک شده برای مشتریان باشد تا در نهایت همه این عوامل منجر به حفظ مشتری بالفعل و جذب مشتریان بالقوه و افزایش سودهای بلند مدت سازمان شود.

امروزه با شدت گرفتن رقابت در بازارهای خرده فروشی، خرده فروشان دیگر با ایجاد تمایز صرف در نمای بیرونی فروشگاه های خود، تغییر سیستم قیمت گذاری و حتی تنوع محصول قابل ارائه در فضای فروشگاه، نمی توانند فروشگاهی رقابتی و موفق در عرصه بازار داشته باشند. این مسئله بازار خرده فروشی را به سمت مفهومی تازه رهنمون ساخته است که از آن تحت عنوان ""خرده فروشی نشاط آور"" یاد می شود. در این تحقیق پس ازتشریح متغیرهایی همچون انگیزاننده های اجتماعی فضای فروشگاهی، شاخص های احساسی – ادراکی خریدارو رفتار فرانقشی خریدار، به بررسی تاثیر انگیزاننده های اجتماعی بر شاخص های احساسی - ادراکی و نیز رابطه بین شاخص های احساسی – ادرکی و رفتار فرانقشی خریدار گرداخته خواهد شد. همچنین تاثیر عوامل بوم شناختی شامل سن و جنس را به عنوان متغیر تعدیلگر در رابطه شاخص های احساسی- ادراکی خریدار بر رفتار فرانقشی مورد بررسی قرار می گیرد. در بررسی فرضیه اول تحقیق مشخص گردید که انگیزاننده های اجتماعی بر شاخص های احساسی – ادراکی تاثیر دارد. دربررسی فرضیه دوم تحقیق نیز مشخص گردیدکه شاخص های احساسی خریدار بر روی رفتار فرانقشی خریدار در نقطه خرید تاثیر گذار است. از سوی دیگردر بررسی فرضیه سوم تحقیق مشخص گردیدکه عوامل بوم شناختی خریدار شامل سن و جنس خریدار به عنوان تعدیلگر در رابطه بین شاخص های احساسی- ادراکی و رفتار فرانقشی خریدار اثر گذار نیست.

کمپین بین المللی"" را چگونه می توان ساخت؟ پاسخ این پرسش کاملاً فشرده و گویا در این اثر موجز آمده است. ویژگی این اثر با تأکید بر بومی سازی آن، و تمرکز برای سه قدم مؤثر و اساسی است: 1) نیازهای عملیاتی، 2) فرهنگ، 3) رفتار مشتری.

بزرگان فروش دنیا رازهای موفقیت فروش را در سال 2014، کوتاه و گزیده در مجلات معتبر جهانی نوشته اند. دو مجله ی معتبر جهانی تاپ سیلزورلد (Top Slales World) و استنفورد بیزنس (Stanford Business) در حوزه ی فروش و کسب وکارها این رازهای موفقیت را معرفی کرده اند. هر دو مجله در این شماره معرفی شده اند که حاوی بدیعترین نکته های کاربردی فروش هستند. برای مثال چرا نیروهای فروش در سال 2014 شکست می خورند؟ بهتر است کدام مشتریانتان را آتش بزنید، چون کسب وکارتان را به آتش می کشند؟ آیا می دانید هنوز هم مدیران دن کیشوتی، کسب وکارها را توهمی به پیش می برند؟ پاسخ این پرسش و سایر پرسشها را از نگاه زبدگان جهانی فروش در این اثر بخوانید.

با توجه به افزایش ضرورت نگاه به تولیدات ملی، پژوهش حاضر به بررسی اثر عوامل مربوط به برند (آگاهی برند، تصویر برند، کیفیت ادراک شده از برند) بر قصد خرید برند ملی پرداخته است. همچنین، اثر عناصر آمیخته بازاریابی منتخب (پیشبردهای فروش مالی و غیرمالی، تبلیغات و قیمت گذاری) بر عوامل مربوط به برند مذکور نیز بررسی شده است. جامعه آماری پژوهش خانوارهای ساکن در مناطق 1 الی 5 تهران بوده اند که برای جمع آوری نمونه از روش نمونه برداری احتمالی طبقه ای نامتناسب استفاده شده است. برای اندازه گیری اثرات مذکور، 7 رده محصول مشتمل بر 19 برند مورد نظر قرار گرفته و 432 پرسشنامه جمع آوری و با نرم افزارهای SPSS19 و AMOS18 تحلیل شده اند. در بخش اول اثر عوامل مربوط به برند بر قصد خرید برند ملی و در بخش دوم نیز اثر عناصر منتخب بازاریابی بر عوامل مربوط برند بررسی شده است.

در بازار پویای امروز، نقش مشتری بیش از هر زمان دیگری اهمیت یافته است. چرا که این بازارها از طریق دانش و اطلاعاتی که در اختیار شرکت ها و مصرف کنندگان می باشد، معنا پیدا کرده اند و بر خلاف بازارهای سنتی که ایستا هستند، بازار هوشمند، پویا، متلاطم و غنی از اطلاعات است. ازطرفی برقراری ارتباط با مشتریان این نوع بازارها، نیازمند استراتژی جدید و حساب شده ای است، لذا در سال های اخیر، بازاریابی هوشمند به یکی از مفاهیم و تکنیک های مهم بازاریابی تبدیل شده و با شرکت های بزرگ عجین گشته است. یکی از ابزارهای اساسی در پیاده سازی این استراتژی، سیستم بازاریابی هوشمند می باشد؛ به کارگیری این سیستم موجب می گردد، سازمان ها اطلاعات محیط اطراف خود را سریع تر و با دقت بیشتری تجزیه وتحلیل نمایند، نتایج حاصل را ذخیره و در مواقع مقتضی در دسترس تصمیم گیرندگان قرار دهند. در این مقاله بعد از بررسی سه مدل از سیستم های بازاریابی هوشمند به اولویت بندی آن ها با استفاده از روش AHP و نرم افزار Expert Choice پرداختیم و در این راه از نظرات 20 تن از کارشناسان و متخصصان در زمینه سیستم های اطلاعاتی و بازاریابی بهره گرفتیم. نتایج این پژوهش نشان می دهد که مدل لی و همکاران (1997) از نظر معیارهای اصلی این پژوهش (شامل جامع بودن، مانع بودن، ارتباط بین متغیرها، راحتی پیاده سازی، سودمندی) در رتبه اول، مدل سامادار و همکاران (1995) در رتبه دوم و مدل چندرا و همکاران (1995) در رتبه آخر قرار دارد.

یکی از مباحث پر اهمیت تحقیقات مصرف کننده که همواره مورد توجه محققان، بازاریان و مدیران صنعتی بوده است، بررسی نحوه تصمیم گیری مصرف کنندگان است. ناامیدی محققان از اثربخشی روش های سنتی در تشخیص تصمیم گیری خرید مشتریان سبب ایجاد روش های نوین و ترکیبی در حوزه بازاریابی شده، که بازاریابی عصبی یکی از این رویکردهای جدید می باشد. بازاریابی عصبی ترکیبی از علم عصب شناسی، روانشناسی و بازاریابی و حاصل ادغام دو رشته علمی علوم اعصاب و مدیریت کسب و کار می باشد. به عبارتی دیگر بازاریابی عصبی شاخه جدیدی از تحقیقات بازاریابی است که به مطالعه و بررسی پاسخ موثر حسی، شناختی و عاطفی محرک های بازاریابی مصرف کنندگان می پردازد. در این روش محققان با استفاده از فن آوری هایی مانند تصویربرداری با تشدید مغناطیسی به اندازه گیری تغییرات در بخش های متفاوتی از مغز می پردازند، برای درک این نکته که مصرف کنندگان چگونه تصمیم گیری می نمایند، و چه بخشی از مغز در تصمیم گیری آن ها دخالت دارد. هدف نهایی بازاریابی عصبی انتقال بهتر پیام های بازاریابی و افزایش احتمال خرید توسط مصرف کنندگان می باشد. علی رغم سودمندی های متصور برای بازاریابی عصبی، برخی از محققان بازاریابی تمایل چندانی به به کارگیری روش های علم عصب شناسی نداشته و با بی اعتمادی به آن می نگرند. به همین علت هدف این پژوهش آن است که ضمن ارائه تصویری کلی و روشن از بازاریابی عصبی با تأکید بر جنبه های کاربردی آن به شرح و توصیف بازاریابی عصبی و ابزارهای آن بپردازد تا با درک بهتر مفاهیم بازاریابی عصبی بتوان گامی در جهت ارتقای تکنیک های بازاریابی در زمینه رفتار مصرف کننده و تحقیقات بازاریابی و اجرای موثر آن ها برداشت.

هدف این پژوهش، ارزیابی رابطه بازارگرایی با عملکرد بانک ها و تأثیر نقش میانجی رضایت کارمندان و رضایت مشتریان در رابطه بین بازارگرایی و عملکرد می باشد. به این منظور، هشت فرضیه تدوین گردید. برای گردآوری اطلاعات لازم جهت آزمون فرضیه ها، از پرسشنامه ای استاندارد حاوی 32 سؤال استفاده شد و بین 118 نفر از مدیران، 165 نفر از کارمندان و 384 نفر از مشتریان بانک ملت در سطح استان گیلان، به عنوان جامعه آماری تحقیق جهت پاسخگویی به بخش های مختلف پرسشنامه توزیع گردید. جهت تحلیل داده ها و آزمون فرضیات از روش مدل یابی معادلات ساختاری بهره گرفته شد. نتایج آزمون فرضیات تحقیق نشان داد که بازارگرایی هم به طور مستقیم و هم به واسطه متغیرهای میانجی رضایت کارمندان و رضایت مشتریان نیز با عملکرد رابطه ای مثبت دارد.

شرکتهای برتر، به مدد کارگزاران تبلیغاتی ناگزیرند از ""هوشمندانه ترین"" و گاه ""غیرمعمول ترین"" و حتی ""مضحک ترین"" روشها، توجه ""عموم مردم جامعه""، ""مخاطبان""، و یا ""مشتریان"" را به خود جلب کنند. برای نمونه در این متن می خوانید رستورانی در ایتالیا، 25 درصد تخفیف می دهد اگر بتوانید ""بدی"" آنها را بگویید؛ "" لنوو""، شرکت سازنده ی کامپیوتر، از مشتریان خود می خواهد تا راههای تازه ای بگویند درباره ی آنکه چگونه می توان لپ تاپهای این شرکت را خراب کرد. ام اند ام، شرکت سازنده ی شکلات، در یک نمایشگاه تجاری، یک گاو شیشه ای با 66 هزار قطعه شکلات را به نمایش درآورده که درست هم اندازه ی گاوی واقعی است؛ انجمن آلزایمر نیوزلند، برای جلب توجه افراد به این بیماری و نشان دادن احتمال فراموش شدن خاطرات، به آنها فلش مموری های جالبی داده که داخل پاک کن تعبیه شده اند، و...

مارک گوبه، نویسنده، طراح، فیلمساز، و سخنران، پارادایم برندینگ عاطفی را در سال 2001 معرفی کرد. ""برندینگ عاطفی"" پیش از آن، کارآمدی خود را در دنیای فروش کوکاکولا در سال 1996 نشان داده بود که از مرز 9 میلیارد دلار به رشد سالانه ی 15 میلیارد رسیده بود. همچنین ""برندینگ عاطفی"" در جریان بازیهای المپیک 1996 سیدنی درخششی چشمگیر برای ""معرفی برند کوکاکولا"" و فروش آن در قیاس با بسیاری از برندهای جهانی نشان داده بود. ""برندینگ عاطفی"" چیست؟ چه تعاریف یا تعریفی از برندینگ عاطفی وجود دارد؟ چگونه برندها می توانند با بهره مندی از این نظریه ی کارآمد، ""بازارها"" و از آن مهمتر، قلب ""مصرف کنندگان"" و ""مردم"" را تسخیر کنند؟ گفت وگو با مارک گوبه حاوی پاسخهای دقیق و موجز به این پرسشها است که می خوانید.

در بازارهای به شدت رقابتی امروز، مدیران شرکت ها در جستجوی روش های جدیدی برای آگاه ساختن مردم از محصولات خود و بهبود نام تجاریخود هستند. آنها جهت رسیدن به این مقصود از روش های بازاریابی متنوعی برای جذب بیشتر مشتریان استفاده می کنند. یکی از مؤثرترین این روش ها که بر پایه ارتباطات میان افراد شکل گرفته است، بازاریابی دهان به دهان الکترونیکی است. در سال های اخیر با افزایش کاربران اینترنت در ایران فرصت مناسبی برای شرکت ها به وجود آمده است تا با بهره گیری از این روش نوین در کنار روش های سنتی بازاریابی، علاوه بر افزایش سهم خود از بازار، شناخت مشتریان از محصولات خود را افزایش داده و نام تجاری شرکت را بهبود بخشند. بنابراین لازم است فضاهای مجازی که ارتباطات دهان به دهان بر بستر آنها انجام می شود، بیشتر مورد توجه و حتی در صورت لزوم مورد نظارت شرکت ها قرار گیرند. در این تحقیق که بر پایه روش تحقیق کیفی با عنوان شبکه نگاری و با بهره گیری از نرم افزار تحلیل داده مکس کیودا انجام شد، سعی شده است تا به صورت تجربی به کنکاش یکی از این فضاهای مجازی اینترنتی پرداخته شود. به این منظور عنوانهایی از یک انجمن ایرانی با موضوع لوازم خانگی مورد بررسی قرار گرفت. در نتیجه این تحقیق، پس از شناسایی عوامل تشکیل دهنده فضای مجازی با محوریت گفتگو درباره نام تجاری، وجود ارتباطاتی بین این عوامل در این انجمن مشخص شد.

دکتر مهدی امیرجعفری، متولد سال 1358، به تازگی کتاب مرجع ""مدیریت بازاریابی"" را از فیلیپ کاتلر و کوین لین کلر ترجمه کردند. این ترجمه در 1000 صفحه، 2 جلد تمام گلاسه، تمام رنگی، به قیمت ---، در تیراژ ---، از سوی انتشارات نص چاپ و در دسترس اهالی بازاریابی قرار گرفت. کوشش دکتر امیرجعفری، و اهتمام ستودنی انتشارات نص، ما را برانگیخت تا گفت وگویی با دکتر امیرجعفری و ناشر کتاب داشته باشیم. دکتر امیرجعفری، پرلطف در دفتر نشریه حضور یافتند. قرار گفت وگوی مان با دکتر جعفری درباره ی محتوای کتاب بود، اما شیوایی سخن دکتر جعفری، اتفاقات و رویدادهایی که در حین و خاتمه ی ترجمه برای وی رخ می دهد، آنچنان شنیدنی بود که علاقه مند شدیم پرسشهایمان را درباره ی موضوعات شکل و فرم کتاب، و همچنین آن اتفاقات و رویدادها اختصاص دهیم، برای مثال تا اتمام ترجمه، 3 لپ تاپ هزینه می شود، دکتر جعفری در کنار ترجمه، به مراقبت از فرزند تازه متولدشده اش می پردازد و همزمان کار ترجمه را به پیش می برد آن هم درست زمانی که ""ترجمه"" به پایان رسیده، اما ""ورژن"" یا ادیت تازه کتاب کاتلر و کلر از راه می رسد، ورودش به دنیای ""ویزیتوری""، توزیع مویرگی، فروشندگی آن هم در زمان دانشجویی در مقطع لیسانس، و کارشناسی ارشد، و سایر قضایا که بهتر است این گفت وگوی خواندنی را دنبال کنید.