درخت حوزه‌های تخصصی

زبان شناسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
زبان شناسی چیست؟ زبان شناسی کاربردی زبان شناسی نظری سیر تحول زبان شناسی (تاریخچه) علوم مرتبط میان رشته ای ها نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین
فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۰۸۱ تا ۲٬۱۰۰ مورد از کل ۱۰٬۶۸۷ مورد.
۲۰۸۲.

تحلیل مقایسه ای ساز و کار قرینه و بافت زبانی در فهم متن

نویسنده:
منبع: پژوهش های ترجمه در زبان و ادبیات عربی سال سوم زمستان ۱۳۹۲ شماره ۹

کلیدواژه‌ها: معناشناسی روابط معنایی بافت زبانی روابط همنشینی قرینة لفظی و معنوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹۸ تعداد دانلود : ۱۴۹۰
بافت زبانی به عنوان بستری که معنای دقیق واژگان و جملات را مشخّص می کند یکی از مباحث مهم در پژوهش های زبانی، به ویژه علم معناشناسی به حساب می آید. در مباحث سنّتی نحو و بلاغت، مؤلّفه هایی چون «قرینة لفظی» و «قرینة معنوی» زیرمجموعة مقولة گستردة بافت زبانی به حساب می آیند. بافت زبانی در علم معناشناسی از آفاق گسترده ای برخوردار است. این نوع بافت در سطح روابط همنشینی واژگان و به ویژه در روابط معنایی مانند هم معنایی، چندمعنایی و اضداد یا حتّی در سطوح گسترده تری چون پاراگراف و متن به خواننده کمک می کند تا به معنای دقیق و مشخّص کلام برسد. در این مقاله با روش استنادی تحلیلی به ویژگی ها، سازوکارها و کارکردهای این نوع بافت و قرینة لفظی و معنوی در فهم متن پرداخته شده است. نگارندگان در پایان و از رهگذر تحلیل مقایسه ای بافت و قرینه به نتایجی رسیده اند که مهم ترین آنها حاکی از این است که قدما نگاهی جزئی به بافت زبانی داشته اند و این نوع بافت را بیشتر در محدودة قرینه بررسی کرده اند. این نگرش بیشتر با نحو درآمیخته است و در سطح جمله محدود شده، در حالی که بافت زبانی در مباحث معناشناسی جدید، علاوه بر سطح جمله، در حدّ پاراگراف، متن یا حتّی ارتباط متون با یکدیگر نیز مطرح است.
۲۰۸۳.

بررسی پیکره بنیاد مفعول نمایی افتراقی در مازندرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های زبان و ادبیات تطبیقی سال سوم تابستان ۱۳۹۱ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: جانداری مفعول مستقیم مازندرانی معرفگی مفعول نمایی افتراقی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹۷ تعداد دانلود : ۹۴۸
چنان چه در زبانی برای نشان دادن نقش مفعولی از نشانه حالت استفاده شود در آن زبان مفعول نمایی وجود دارد و درصورتی که نشانه حالت مفعولی تنها با زیرمجموعه ای از مفعول های آن زبان همراه شود، مفعول نمایی به صورت افتراقی می باشد. ویژگی هایی مانند معرفگی و جانداری مفعول از جمله دلائل حضور نشانه مفعولی در کنار یک مفعول در میان برخی زبان های جهان هستند. هدف از نگارش مقاله حاضر بررسی وضعیت مفعول های مستقیم دارای نشانه و بدون نشانه با توجه به جانداری و معرفگی در متون مکتوب مازندرانی است تا از این طریق رابطه بین این عوامل مشخص گردد. از رویکرد آیسن(2003) در چارچوب نظریه بهینگی در انجام این پژوهش استفاده شده است. با بررسی مفعول نمایی افتراقی در یک پیکره مازندرانی در مجموع 150 گروه اسمی مفعول مستقیم شناسایی شد و مشخص شد که هر دو ویژگی معرفگی و جانداری در حضور نشانه مفعولی در کنار مفعول مستقیم در این پیکره زبانی از زبان مازندرانی تاثیرگذار هستند.
۲۰۸۷.

«سویه گی» در ترجمه شفاهی

نویسنده:
منبع: مطالعات ترجمه ۱۳۸۲ شماره ۲
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹۷
هر گاه بحثی در مورد ترجمه به میان می آید، شماری از مساءل بدیهی انگاشته می شوند و در نتیجه علی رغم اهمیتی که می توانند داشته باشند، شاید هرگز به بحث کشیده نشوند و همچنان در توده ای از ابهام باقی بمانند. این در حالی است که بررسی هر یک از آنها چه بسا مسائلی را روشن کند که به دلیل بدیهی انگاشته شدن مبهم باقی مانده اند. برخی از این مسائل جنبه نظری ترجمه را در بر می گیرد و برخی دیگر فارغ از مسائل نظری، صرفا به جنبه های عملی می پردازد که شاید با بحث در مورد آنها بتوان راهکارهایی را بدست داد و از این طریق دست اندرکاران بتوانند از بعد عملی، مسائل مربوط به ترجمه را حل کنند و گامی مثبت برای آموزش ترجمه بردارند. پدیده "سویه گی" [directionality] یکی از همین مسائل است که تقریبا هرگز مورد بحث و بررسی قرار نمی گیرد. در این مقاله سعی بر آن است تا با توجه به عملکرد ترجمه، به زبانگونگی [linguality] در ترجمه پرداخته شود و از این طریق بحثی در باره تعیین اهداف آموزش ترجمه مطرح گردد تا معلوم شود مساله "سویه گی" در ترجمه چگونه امکان بررسی می یابد.
۲۰۸۸.

رویکردی نقش گرا به ساختار اطلاعاتی جمله در ترجمه

نویسنده:
منبع: مطالعات ترجمه ۱۳۸۳ شماره ۵
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹۵
"سازمان متنی جمله بر ساخته کنش متقابل دو سیستم موازی و در هم تنیده است که در نظام اصطلاحی دستور نقش گرا با عنوان ساختار اطلاعاتی و نظام آغازگری- بیانگری از آنها یاد می شود. در هر بافتار معین، گوینده یا نویسنده با انتخاب نوع الگوهای آغازگری و اطلاعاتی و نقش کردن یکی بر دیگری به گفتمان متنیت می بخشد و آن را به محیط پیرامون ارتباط می دهد. صورتهای گوناگون تطبیق یا عدم تطبیق سازه های آغازگر بر عناصر اطلاعاتی نوعا در نتیجه اعمال گروههای نواختی بر زنجیره گفتار به ایجاد درجات متفاوتی از ساختهای نشاندار می انجامد که در بردارنده معانی و نقشهای ضمنی است. اهمیت این ساختارها در ترجمه به حدی است که میزان نیل به تعادل کارکردی و تحقق متنیت در ترجمه را می توان بر مبنای نحوه انعکاس آنها در زبان مقصد ارزیابی کرد. از آنجایی که سازمان اطلاعاتی جمله نوعا از عوامل زبر زنجیری متاثر می شود، لذا در گونه نوشتار و در غیبت گوینده یا نویسنده، نوع خوانش مترجم/ خواننده است که الگوهای توزیع اطلاعات را در سطوح زبانی خرد تعیین می کند و این دقیقا همان جایی است که فرایند ترجمه به چالش کشیده می شود. "
۲۰۸۹.

سفر در دنیای نمایش

نویسنده:
منبع: پژوهش زبان های خارجی ۱۳۸۱ شماره ۱۲

کلیدواژه‌ها: سفر نما یش کمدى ترا ژدى

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹۶ تعداد دانلود : ۱۰۵۵
سفر در ادبیات کشورهاى مختلف موجبات خیال پردازى بسیارى از شاعران، داستان سرایان، و نمایشنامه نویسان را فراهم آورده است. لیکن سفر در دنیاى نمایش از مفهوم وسیع ترى برخوردار است. با مشاهدهء عنوان اثر، میل به سفر در تماشاگر بیدار مى شود، نقطهء اوج سفر را قهرمانان در تماشاخانه مهیا مى سازند و تا مدتى بعد خاطرهء آن همچنان در ذهن تماشاگر باقى مى ماند. سه نمایشنامه اى که در این مقاله بررسى مى شود سه گونهء متفاوت سفر را به تصویر مى کشند: اوژن لابیش در سفر آقاى پریشون، بورژواى مسافرى را به تمسخر مى گیرد، آلبر کامو در سوء تفاهم، سفرى بدفرجام را ترسیم مى کند، و ژول سوپرویل در نمایشنامهء شهرزا د، سفر بر بال هاى خیال را بر مى گزیند
۲۰۹۲.

پهلویات کتیبه ای 2 : (1) کتیبة سنگ مزار حاجی آباد استخر (نقش رستم 1) و بازخوانی کتیبة تنگ جلو (سمیرم 1)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبانشناخت سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۳ شماره ۲ (پیاپی ۱۰)

کلیدواژه‌ها: تخت جمشید سنگ مزار حاجی آباد استخر تنگ جلو دخمه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹۳ تعداد دانلود : ۱۰۳۴
کتیبة حاضر از مجموعه کتیبه های مزارنوشته به خط و زبان پهلوی ساسانی است. این کتیبه در مأموریت اینجانب به سال 1382 در حوالی روستای حاجی آباد، حد فاصل میان تخت جمشید و نقش رستم، در استخر باستانی دیده شده بود. این کتیبه در ۷ سطر نوشته شده است و بر بالای آن هم دخمه یا استودانی وجود دارد که محل دفن صاحب قبر بوده است. در آغاز، تصور بر این بود که کتیبه تازه یافته شده است اما، در جست وجوهای نگارنده، مشخص شد که هرتسفلد این کتیبه را دیده و از آن قالب هم تهیه کرده بود. این کتیبه از آنِ شخصی به نام «پورگ» پسر «روشن آدُر» است. در این مقاله، بازخوانی تازه ای هم از کتیبة «تنگ جلو» (سمیرم ۱) شده است.
۲۰۹۳.

معرفی و نقد کتاب مقدمه ا ی بر ترجمه شناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه های علوم انسانی سال شانزدهم فروردین و اردیبهشت ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۳۸)

کلیدواژه‌ها: ترجمه آموزشِ ترجمه ترجمه شناسی نظریه های ترجمه ماتیو گیدر

حوزه‌های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط آموزش زبان دوم
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی نقد و بررسی کتاب
تعداد بازدید : ۱۵۹۳ تعداد دانلود : ۱۰۸۹
ترجمه شناسی شاخه ای از علوم انسانی است که به مطالعة سازمان یافتة ابعاد نظری و عملی ترجمه می پردازد. از آن جا که این شاخة تقریباً نوپا به عنوان رشته ای دانشگاهی در بسیاری از دانشگاه ها تدریس می شود، نیاز است تا بیش تر به معرفی و منابع آموزشی آن بپردازیم. در این مقاله سعی شده تا کتاب مقدمه ا ی بر ترجمه شناسی اثر ماتیو گیدر که یکی از منابع جدید در حوزة ترجمه شناسی است معرفی شود. این کتاب در ده فصل مسائل و چالش های ترجمه شناسی از بدو پیدایش آن تا به امروز را مطالعه می کند و با تکیه بر جنبه های آموزشی تصویری جامع و کامل از ترجمه شناسی ارائه می دهد. این اثر اولین کتاب از مجموعة «ترادوکتو» به سرپرستی ماتیو گیدر است.
۲۰۹۸.

تدریس فرمهای تعدیل کننده درخواست در زبان دوم: بررسی میزان تأثیر فعالیت های ورود محور و تولید محور (Teaching Requestive Downgraders in L2: How Effective are Input-Based and Output-Based Tasks?)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان شناسی کاربردی (دانشگاه خوارزمی) پاییز و زمستان ۱۳۹۰ شماره ۲

کلیدواژه‌ها: آموزشی منظورشناسی درخواست فعالیت آگاهی انگیزی فعالیت املاء-انشاء فعالیت های ورود محور و تولید محور منظورشناسی بین زبانی تعدیل کننده های درخواست

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹۱ تعداد دانلود : ۸۳۶
این تحقیق به بررسی تأثیر فعالیت های تمرکزی(focused tasks) بر روی پیشرفت توانش کاربردی زبان آموزان انگلیسی به عنوان زبان خارجه پرداخته است. بدین منظور، محققین تأثیر آگاهی انگیزی (Consciousness Raising) به عنوان یک فعالیت ورود محور واملاء-انشاء) Dictogloss که یک فعالیت مشارکتی تولیدی محسوب می گردد) را به عنوان یک فعالیت تولید محور مورد مقایسه قرار داده اند. در آغاز، 147 زبان آموز انگلیسی ایرانی با شرکت در مطالعه، محققین را در ساخت ابزار تحقیق یعنی پرسشنامه درک، تستهای تشخیص و تولید یاری نمودند. در همین راستا، 43 بومی آمریکایی انگلیسی زبان برای ساختن تست تشخیص و مواد آموزشی برای انجام تحقیق دعوت به همکاری شدند. برای انجام تحقیق، 60 زبان آموز انگلیسی فارسی زبان بر اساس نمراتشان درآزمون سطح آکسورد (2004) به دو گروه همگن تقسیم گردیدند. این گروهها به طور تصادفی در یکی از شرایط آموزشی آگاهی انگیزی به عنوان یک فعالیت ورود محور و املاء-انشاء به عنوان یک فعالیت تولید محور قرار گرفتند. این دو فعالیت برای ارائه آموزش به مدت هشت جلسه مورد استفاده قرار گرفتند. براساس نتایج پرسشنامه و تستها، تأثیر آموزش(از پیش آزمون تا پس آزمون اول) و زمان (از پس آزمون اول تا پس آزمون دوم) باعث تفاوت معناداری بین دو گروه نگردید. نتایج پرسشنامه و تستها نشانگر پیشرفت معنادار شرکت کنندگان در هر دو فعالیت در پس آزمون اول و دوم نسبت به پیش آزمون میباشد. شرکت کنندگان در هر دو فعالیت توانستند تأثیر مثبت آموزش را در پس آزمون دوم بر روی پرسشنامه درک و تست تولید حفظ نمایند. اما در مورد تست تشخیص، شرکت کنندگان در فعالیت تولید محور نتوانستند تأثیر مثبت آموزش را در پس آزمون دوم حفظ نمایند.
۲۱۰۰.

کتیبه های پهلوی ساسانی در غار کانهری در هند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: زبان و زبان شناسی دوره دوازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲۴

کلیدواژه‌ها: هند ساسانی ایران اسلامی زردشتیان خط پهلوی کتیبه های خصوصی غار کانهری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۹۰ تعداد دانلود : ۱۰۳۲
مقاله حاضر درباره کتیبه های خصوصی و یادبودی به خط و زبان پهلویِ ساسانی در هند است. در غارهای بوداییِ کانهری در سالسِت نزدیکِ بمبئی( مومبای)، 6 کتیبه به خط متصل پهلوی  وجود دارد که مربوط به قرن 11 میلادی( 1009 تا 1021) است. این کتیبه ها را چند گروه از تاجران زردشتی در سفر به هند نوشته اند که از این غارها دیدن کرده اند و گواه قدیمی ترین حضور زردشتیان تاجر در هند است. کتیبه نخست تاریخِ سال 378 یزدگردی (1009م.) و کتیبه دوم تاریخ 378 یزدگردی، 45 روز پس از کتیبه نخست، دارد و نام های آمده در هر دو کتیبه مشابه هستند. کتیبه سوم با نام های متفاوت و به تاریخِ 390 یزدگردی (1021م.) و کتیبه چهارم به سال 390 یزدگردی و نام یک بازدیدکننده از غار است. کتیبه پنجم ناخواناست و کتیبه ششم نام خاص آبان گشنسب پسر فرخ را دارد. در کتیبه سوم آمده است که بهدینان از ایران آمده اند. بهترین پژوهش بر این کتیبه ها را وست (1888) انجام داده است. برخی محققان همچون چرتی و دیگران (2002)؛ چرتی (2007)، ژینیو (1995 برای کتیبه ششم) و از محققان ایرانی مرحوم پورداوود (بر اساس ترجمه وست 1394) به این کتیبه ها پرداخته است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان