درخت حوزه‌های تخصصی

«کُردی» یکی از زبان های پرگویشور در چهار کشور است. این زبان در ایران و در استان هایی نظیر کردستان، ایلام، کرمانشاه، همدان، آذربایجان غربی و شمال خراسان دارای لهجه های گوناگونی است که دو گویش «کُرمانجی» و «سورانی» پرتکلم ترین گویش های آن به شمار می روند. در حقیقت «گویش ها» شاخه هایی هستند که از یک زبان واحد منشعب شده اند اما از نظر آوایی، واژگانی و ساختاری با یکدیگر تفاوت دارند. هدف از انجام این پژوهش بررسی برخی از فرایندهای پربسامد در گویش کُرمانجی برحسب «نظریه مورایی» است. این پژوهش به دنبال پاسخ دادن به این پرسش است که آیا فرایندهای «کشش جبرانی» و «حذف» در این گویش و در نظریه مورایی قابل تبیین هستند یا خیر. به منظور پاسخ به این پرسش، داده ها با استفاده از روش میدانی، از طریق ارائه پرسشنامه به گویشوران بومی و همین طور بهره گیری از پایان نامه و منابع مکتوب گردآوری شد. در ادامه، پس از بیان پیشینه و معرفی نظریه مورایی، تحلیل داده ها از طریق گزینش نمونه های مناسب برای هر فرایند و بررسی آن ها در نظریه مورایی انجام شد. یافته ها نشان داد که این فرایندها قابلیت تبیین در نظریه مورایی را دارند.

در مقاله حاضر هدف، بررسی تطبیقی برخی از آیات مربوط به بهشت و جهنم، در ترجمه آیات قرآن است. در این پژوهش محقق در پی دستیابی به پاسخ این پرسش ها است که بر اساس دیدگاه سرل، بازنمایی بهشت و جهنم در آیات قرآن کریم، چگونه است و چه شباهت ها و تفاوت هایی دارد؟ در این پژوهش داده های مورد نیاز، از ترجمه آیات قران کریم انتخاب شد. 107 آیه برای توصیف جهنم و  192 آیه به منظور توصیف بهشت از ترجمه آیات قرآن انتخاب شد. مدل و الگوی به کار رفته در این پژوهش بر اساس نظریه کنش های گفتاری سرل بوده است. نتایج پژوهش نشان داد که کاربرد کنش های گفتاری اظهاری، ترغیبی و عاطفی در آیات مربوط به بهشت در متن قرآن بیشتر از آیات مربوط به جهنم است و این نشان دهنده این مسئله است که خداوند درهای رحمت و بخشش خود را به سوی بندگان باز نموده و در برابر کارهای آنها پاداش بهشت را به آنها وعده داده است و کمتر به ترس و عذاب الهی پرداخته شده است.

هدف پژوهش حاضر، بررسی ساخت ترکیب های نام اندام «سر»، به عنوان یکی از فعال ترین نام اندام های زبان فارسی است- تا در چارچوب صرف ساختی (Booij, 2010) به تحلیل الگوی واژه سازی ]سر-[X پرداخته شود. همپنین این مقاله می کوشد تنوع های معنایی، عمومی ترین طرح واره ساختی ناظر بر عملکرد این الگوی واژه سازی، انشعابات حاصل و نیز ساختار سلسله مراتبی آن را در واژگان گویشوران زبان فارسی بر اساس داده های همزمانی و درزمانی مورد بررسی قرار دهد. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی است و داده ها شامل 178 واژه مرکب است که از جستجو در فرهنگ سخن (Anvari, 2002)، فرهنگ زانسو (Keshani, 1993)، پیکره بیجن خان و جستجوگر گوگل استخراج شده اند. یافته های پژوهش نشان دهنده آن است که دو طرح واره ساختی عمومی و چندین زیرطرح واره فرعی تشکیل دهنده نظام سلسله مراتبی این ساخت هستند. همچنین مفاهیم «هستار مرتبط با معنای سر و X» و «ویژگی متمایزکننده هستار مرتبط با معنای سر و X» ، انتزاعی ترین همبستگی های صورت و معنای ناظر بر عملکرد این ساخت هستند. این مطلب بیان گر آن است که الگوی ]سر-[X از اساس ساختی با قابلیت کارکرد چندگانه است. به سخنِ دیگر، چندمعنایی که در این جا با آن روبه رو هستیم نه در سطح واژه های عینی، بلکه در سطح ساخت ها و طرح واره های انتزاعی قابل تبیین است. همچنین، مشخص شد که علاوه بر معنای حاصل از ساخت، عامل های دیگری مانند معنای هریک از اجزای شرکت کننده در ساخت و رابطه آن ها، دانش دایره المعارفی، بافت و همچنین ساز و کارهای مفهومی استعاره و مجاز نقش مهمی در تعیین معنای واژه های مرکب حاصل از این ساخت دارند.

هوش روایی را توانایی فرد در سازماندهی و توضیح رویدادها در قالب روایت، توانایی فرد در فهمیدن روایت ها و برداشت او از آن ها، توانایی فرد در فهمیدن و ایجاد ساختارهای روایی و توانایی او در ایجاد پاسخ عاطفی مثل هم احساسی با روایت های شنیده شده، تعریف کرده اند. درحالی که تحقیقات زیادی درباره هوش های عاطفی و کلامی در دهه گذشته انجام شده است، مطالعات کمی بر روی هوش روایی صورت گرفته است. لذا تحقیق اخیر به بررسی تأثیر کلاس های آموزش زبان انگلیسی بر هوش روایی زبان آموزان در مؤسسات زبان انگلیسی و مدارس دولتی می پردازد. در این پژوهش 400 پسر و دختر دانش آموز و زبان آموز 15 تا 18 ساله شرکت کردند. برای سنجش هوش روایی شرکت کنندگان از شاخص سنجش هوش روایی پیش قدم و دیگران (2011) استفاده شد. یافته های پژوهش پس از تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های آماری تی مستقل و تحلیل واریانس چندمتغیره نشان دادند که زبان آموزان مؤسسات زبان انگلیسی از هوش روایی بالاتری نسبت به دانش آموزان مدارس دولتی برخوردارند. همچنین دانش آموزان و زبان آموزان دختر نسبت به دانش آموزان و زبان آموزان پسر از هوش روایی بالاتری بهره مندند.

در تحقیق حاضر تلاش برای بررسی تاثیر ارزشیابی پویا بر یادگیری ترکیبهای لغوی متجانس و نامتجانس در زبان آموزان ایرانی زبان انگلیسی به عنوان زبان خارجی شده است. از بین صد و بیست زبان آموز بر اساس آزمون تعیین سطح آکسفورد شصت دانش آموز انتخاب شده و به دو گروه سی نفره ی آزمایشی و کنترل تقسیم شدند. در طول ده جلسه اعمال آزمایش که در هر نوبت چهار ترکیب متجانس و چهار ترکیب نامتجانس به آن ها آموزش داده شد، درمجموع هشتاد ترکیب ارائه شد. گروه آزمایشی در معرض طرح پیش آزمون – همیاری - پس آزمون (مدل فشرده ی ارزشیابی پویا) قرار گرفتند، درحالی که برای آموزش این ترکیب ها به گروه کنترل از مدل های رایج آموزشی استفاده شد. یافته های حاصل از آزمون تحلیل کواریانس (ANCOVA) نشان می دهد ارزشیابی پویا تأثیر به سزایی بر یادگیری ترکیب های متجانس و به خصوص نامتجانس در زبان آموزان ایرانی دارد و به تأثیر آن ها بر به چالش کشیدن شاخصه های زبانشناسی اشاره می کند.

. هر چند تدریس تامل گرایانه از شاخصه های حرفه ای بشمار می رود پژوهش چندانی در خصوص طراحی ابزاری جهت سنجش میزان تدریس تامل گرایانه مدرسان زبان انجام نشده است. از این رو پژوهش حاضر به منظور طراحی و اعتبار سنجی پرسشنامه تعیین سطح تدریس تامل گرایانه مدرسان زبان بر اساس مدل وارد و مک کوتر (۲۰۰۴) انجام گرفت. نسخه نهایی ابزار طراحی شده با جامعه آماری 250 مدرس زبان ایرانی بررسی شد و سپس به منظور احراز روایى پرسشنامه تحلیل عاملى اکتشافى، تحلیل عاملى تأییدى و براى احراز پایایى از روش ضریب آلفاى کرانباخ استفاده شد. نتایج تحلیل اکتشافى وتاییدی مدل چهار عاملی متشکل از عامل های: عادی، فنی، محاوره ای و تبدیلی را تایید کرد. میزان آلفای 81/ . بدست آمد. نتایج پژوهش نشان داد که پرسشنامه ، از روایى و پایایى لازم براى شناسایى سطح تدریس تامل گرایانه مدرسان برخوردار است. کاربردهای این ابزار در محیط یادگیری زبان مطرح شد.

توصیه های پزشکی فارسی، به عنوان یکی از حوزه های گفتمان غیرروایی، تاکنون مورد توجه پژوهشگران قرار نگرفته اند. از این رو، پژوهش حاضر به بررسی و مقایسه کاربرد ابزارهای «پیش فرض»، «تقویت» و «تضعیف»توصیه با درنظر گرفتن شدت نسبی این ابزارها در کتاب های نسخه نویسی پزشکی فارسی و مجله های برخط پزشکی فارسی می پردازد. به این منظور از  الگوی لوینسون (Levinsohn, 2015) در بررسی متون غیرروایی بهره گرفته شده است. داده های پژوهش،  از 100 متن کتاب های نسخه نویسی پزشکی فارسی و 100 متن مجله های برخط پزشکی فارسی گردآوری و گزینش شدند. همچنین نرم افزار آماری اس. پی. اس. اس برای تحلیل داده ها به کار برده شد. بر پایه یافته های پژوهش، نتایجی به دست آمد. نخست اینکه، «دستورالعمل های بدون فعل» و «صورت های امری» از ابزارهای پیش فرض بودند. همچنین «باید» و «بهتر است» به ترتیب در میان صورت های «تقویت» و «تضعیف» توصیه در کتاب های نسخه نویسی پزشکی فارسی و مجلات برخط پزشکی فارسی به شمار می آیند. دوم اینکه، با توجه به توزیع ابزارهای «پیش فرض»، صورت های «تقویت» و «تضعیف» توصیه در دو پیکره پژوهش تفاوت معناداری مشاهده گردید. در نهایت، عواملی مانند «برتری دانش پزشک»، «نوع متون توصیه» و «جایگاه توصیه ها در متن» بر انتخاب نوع توصیه ها در متون پزشکی فارسی تاثیرگذار است.

واژه های شناور یا مفردات، آن دسته از واژه هایی هستند که عنوان صرفی ثابتی ندارند. به عبارتی، این واژه ها ما بین دو حوزه ساختواژه و نحو قرار می گیرند. از یک سو، واژه اند و از دیگرسو، تعیین معنای دقیق آنها مستلزم دقت در روابط نحوی و جایگاه آنهاست. بنابراین، مقولاتی واژگانی-نحوی به شمار می روند. از این رو، باید در ارتباط با دیگر واژه های جمله سنجیده شوند تا بتوان آن ها را به یکی از مقولات نحوی زبان فارسی نسبت داد. مقاله حاضر با شیوه توصیفی- تحلیلی سعی دارد که این واژه ها را در متن کتاب «ارشاد المریدین» کمال الدین حسین خوارزمی بررسی کند. برایند پژوهش حاکی از آن است که واژه های بس/ بسی، تا، چند/ چندین، چنین/ چنان، چون/ چو، همچو/ همچون، چه، دگر/ دیگر، که، مگر، هم، همه، هیچ، یک/ از واژه های شناوری هستند که در این متن به کار رفته اند. بیشتر این واژه ها در نقش های دستوری قید (پرسش، منظور، زمان، شرط، استثنا، تردید، افزایش، نفی و ترتیب)، صفت (مقدار، پرسشی، مبهم و تعجبی)، حرف اضافه، مسندالیه، همپایگی، ضمیر (مبهم، پرسشی، غیرپرسشی و شمارشی) به کار رفته اند. در این میان «که» پرکاربردترین واژه شناور این متن است که جمله بعد از آن در نقش ضمیر غیرپرسشی، پیوند، مسندالیه، صفت، مفعول، قید زمان و قید شرط ظاهر شده است.

در پژوهش حاضر جایگاه قید در زبان فارسی از منظر دو رهیافت «شاخص بنیاد» چینکوئه (1999) و «افزوده بنیاد» سنتی توصیف و تبیین شده است. در این زمینه با پذیرش تقسیم بندی قید به دو نوع قید جمله و قید فعل، ملاحظه شد که قید در این زبان در جایگاه های آغاز جمله، بلافاصله پس از فاعل و بلافاصله قبل از فعل حضور دارد. بررسی داده ها همچنین نشان داد که قیدهای حالت در جایگاه بلافاصله پس از فاعل به صورت قید فاعل محور تعبیر می شوند و تنها هنگامی که بلافاصله قبل از فعل باشند، خوانش قید حالت دارند. علاوه بر این، داده ها حاکی از آن بود که وقتی قید زبان فارسی مؤکد می شود، در ابتدای جمله تظاهر می یابد، گر چه به همراه درنگ در پایان جمله نیز به کار می رود. جایگاه های پایان جمله، قبل و بعد از فعل نیز محل حضور قید مکان تشخیص داده شد و همپایگی دو قید در درون جمله در زبان فارسی نیز ملاحظه گردید. نتیجه حاصل از تحلیل داده ها، گویای آن است که علی رغم تأیید نشدن ترتیب نسبی مورد تأکید چینکوئه بین فرا قید و فرو قید در زبان فارسی، رهیافت «شاخص بنیاد» وی نسبت به رهیافت «افزوده بنیاد» سنتی تبیین بهتری از جایگاه قید در زبان فارسی ارائه می دهد.

به تازگی بَرگردانِ فارسی کتابی با عنوان «تنوع زبانی و عدالت اجتماعی» در ایران منتشر شده است که این مقاله به معرفی و نقد آن اختصاص دارد. نویسنده کتاب، اینگرید پیلر استاد زبان شناسی کاربردی در دانشگاه مَکواری سیدنی استرالیا، و مترجم آن سعید رضائی است. ناشر کتاب، نشر نویسه پارسی است که آن را در 376 صفحه منتشر کرده است. متن انگلیسی کتاب، چاپ انتشارات دانشگاه آکسفورد در سال 2016 است.

پژوهش حاضر دو پسوند اشتقاقی «-ین» و «-ینه» را در زبان فارسی بررسی و سویه های گوناگون معنایی و صوری آنها را واکاوی می نماید و می کوشد با رویکرد ساخت بنیاد و در چارچوب نظریه ساخت واژه ساختی الگوهای واژه سازی را بر پایه مفهوم «طرحواره های ساختی» و رابطه پایگانی این طرحواره ها تبیین نماید. ساخت واژه ساختی نظریه ای واژه بنیاد و نشانه بنیاد در حوزه ساخت واژه است که رویکردی شناختی و کاربردبنیاد به واژه سازی دارد. داده های پژوهش برگرفته از پیکره ساخت واژی نگارندگان، با بیش از 12000 واژه مشتق و مرکب فارسی، و فرهنگ فارسی زانسو (کشانی، 1372) است که 71 واژه مشتق ساخته شده با پسوند «-ین» و 59 واژه ساخته شده با پسوند «-ینه» را در بر می گیرد. براساس یافته های پژوهش این پسوندها تنوع معنایی چشمگیری دارند که در سطح طرحواره های ساختی انتزاعی قابل تبیین است نه در سطح واژه های عینی زبان و از همین رو آن را چندمعنایی ساختی می نامند. پسوند «-ین» می تواند در 7 زیرطرحواره ساختی نمایان شود و واژه هایی از مقوله صفت بسازد، اما «-ینه» دارای 9 زیرطرحواره ساختی است و واژه هایی از مقوله اسم و صفت می سازد.

این کنفرانس با همکاری دپارتمان ایران شناسی دانشگاه دولتی ایروان ارمنستان و انستیتوی شرق شناسی آکادمی علوم این کشور در روزهای جمعه و شنبه، 6 و 7 دسامبر 2019 (15 و 16 آذر ماه 1398) با حضور میهمانانی از ایران، روسیه، ارمنستان و هلند برگزار شد. دکتر واردان ووسکانیان رئیس دپارتمان ایران شناسی دانشگاه دولتی ایروان و دبیر علمی این کنفرانس، هدف از برگزاری آن را تداوم هر چه بیشتر همکاری های علمی و پژوهشی و آکادمیک بین نهادهای علمی کشورهای مختلف به ویژه منطقه قفقاز و حاشیه دریای کاسپین عنوان کرد و افزود: ارائه تازه ترین پژوهش های مربوط به اقوام تالش، لزگی، آوار، تات (پارسی زبانان قفقاز)، مازنی، گیل و دیلم و همچنین اودی ها، زاخورها و گرجی ها از دیگر اهداف مهم این کنفرانس می باشد. از محورهای اصلی این کنفرانس مطالعات زبان شناسی، ادبیات، فرهنگ، تاریخ و ژئوپلوتیک منطقه قفقاز و حاشیه دریای کاسپین بود. زبان های رسمی کنفرانس نیز انگلیسی، روسی، فارسی و ارمنی اعلام شده بودند. یکی از ویژگی های جالب توجه این کنفرانس، تعداد چشمگیری از مقالات ارائه شده از کشورهای مختلف، با موضوع مطالعات قوم تالش بود. دکتر بِسولوف از دانشگاه اوستیای شمالی فدراسیون روسیه یکی از سخنرانان کنفرانس بود که اعلام کرد؛ نقش دپارتمان ایران شناسی دانشگاه دولتی ایروان ارمنستان در زمینه پژوهش های تالش شناسی، نقش مرکزی جهانی و بین المللی است. - روز اول سخنرانی های خوش آمدگویی واردان ووسکانیان - رئیس گروه مطالعات ایران شناسی دانشگاه دولتی ایروان (ارمنستان) روبِن سافراستیان - مدیر مؤسسه مطالعات شرقی آکادمی علوم جمهوری ارمنستان (ارمنستان) روبن ملکونیان - رییس دانشکده مطالعات شرق شناسی دانشگاه دولتی ایروان (ارمنستان) اسماعیل شعبان اف - عضو شورای امور اقوام و ملیت ها تحت نظارت ریاست جمهوری روسیه و رییس انجمن تالش های مسکو (روسیه) ولادیمیر زاخاروف - مدیر موسسه مطالعات سیاسی و اجتماعی منطقه دریای سیاه و خزر (روسیه) علی اکبر علی اکبراف - معاون مدیر موسسه مطالعات شرق شناسی آکادمی علوم فدراسیون روسیه (روسیه) ولادیمیر بسلوف - رییس مرکز علمی دانشگاه قفقاز شمالی آکادمی بین المللی معماری (اوستیای شمالی) موضوع مقالات و سخنرانی های ارائه شده تیمور آیتبروف - آوارهای قفقاز جنوبی: مشکلات و چشم اندازها (روسیه) ولادیمیر زاخاروف - استالین و مشکل مردم ترک قفقاز (روسیه) ظهیرالدین ابراهیم اف - چندقومی قفقاز جنوبی و سیاست جذب جمهوری آذربایجان (روسیه) محمود جعفری دهقی - تحول تاریخی سیستم آوایی زبان تالشی (ایران) الکساندر آکوپیان - طبقه جدیدی از منابع تاریخ پادشاهی هرتی و کاختی (قرن یازدهم): کشف، اهمیت و دانش فعلی مسکوک شناسی محلی (روسیه) اولگ مودرک - چرا آلان ها اووس هستند؟ (روسیه) ولادیمیر بسولوف - سرنوشت گروه قومی تالشی در جنوب شرقی قفقاز: قوم، نژاد، تاریخ قومی و معماری سنتی در بستر حافظه مکان تاریخی و زمان (اوستیای شمالی) یاسر کرم زاده هفتخوانی - بررسی پژوهش های علمی در حوزه شعر تالشی (ارمنستان) سالار سیف الدینی - تحولات اخیر پیرامون جمهوری قره باغ و منافع ملی ایران (ایران) هایک ملیک آدامیان، کریستوفر خاچانف - برخی از خصوصیات انسان شناسی تاتارهای قفقاز در آثار محققان روسی قرن نوزدهم (ارمنستان) الکسان هاکوبیان، وردان گالستیان - ادغام قومی جمعیت مسلمان خاورمیانه براساس شکل گیری فرهنگ نوشتاری ترکی (اواسط قرن 19) و ویژگی های شکل گیری قومیت تات (ارمنستان) آرپینه آروشانیان - تصوف در قلمرو تاریخی شیروان (ارمنستان) علی علی بابایی – چشم اندازی جدید در روابط تاریخی ایران با مردمان قفقاز شمالی (ایران) علی اکبر علی اکبراف - در مورد قومیت خزر (روسیه) مجید کریمی - چشم اندازی در محوطه تاریخی و جغرافیاییِ مغان در تاریخ ایران (ارمنستان) آرتیوم تونویان - گویش لاهیجی از زبان قفقازی- فارسی و وضعیت مدرن اجتماعی و زبانی در روستای لاهیج (ارمنستان) علی کالیراد - برخی یادداشت ها در مورد ادعای اقوام قفقازی در سنت ایرانی اواخر قرن 19 و آغاز قرن 20 (ایران) دیمیتری قوورکیان - به مناسبت گرامیداشت سنت گریگوریس در قفقاز شرقی: تاریخ و مدرنیته (روسیه) آراکس پاشایان - شکل گیری هویت اهل سنت در جمهوری آذربایجان در سال های پس از استقلال (ارمنستان) محرم رضایتی کیشه خاله – تک مادگی در زبان تالشی (ایران) تیمور آیتبروف - ویژگی خاص مبارزات دوم نادرشاه افشار علیه قوم داغستانی ها (سال 1735) (داغستان روسیه) واگیف گریم اف - مردمان لزگی زبانِ جمهوری آذربایجان (روسیه) گاریک میساکیان - لشکرکشی شاه اسماعیل به شیروان طبق منابع ایرانی (ارمنستان) - روز دوم موضوع مقالات و سخنرانی های ارائه شده: هاسمیک گیراگوسیان - ارائه پروژه: منطقه شیروان به عنوان یک منطقه ت

هدف اصلی این پژوهش، طراحی آزمون مهارت (بسندگی) زبان فارسی بر پایه چهار مهارت زبانی درک شنیداری، درک خوانداری، صحبت کردن و نگارش است. فرضیه این پژوهش بر این اصل استوار است که این آزمون به لحاظ تجزیه و تحلیل آزمون سازی دارای پایایی و روایی لازم ، دارای سودمندی لازم ، قابل اجرا و کاربردی است و در نهایت منطبق با معیارهای استاندارد شده، طراحی شده است. جامعه آماری این پژوهش، فارسی آموزان مرکز آموزش زبان فارسی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) بودند و 130 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند که این زبان آموزان حداقل 4 ماه و حداکثر 12 ماه در این مرکز مشغول یادگیری زبان فارسی بوده اند. به منظور استاندارد سازی آزمون، پرسش های آزمون به صورت پیش آزمون در آزمون های پایان ترم بهار 94 و تابستان 94 مرکز آموزش زبان فارسی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) استفاده و بعد از آسیب شناسی پرسش ها و تجزیه و تحلیل، برای این آزمون انتخاب شده است. پرسش های آزمون پس از اجرا تحلیل شدند و پایایی و روایی آزمون، دو مشخصه مهم آزمون استاندارد، اندازه گیری شدند. پس از بررسی آزمون طراحی شده، نتایج آماری نشان دهنده این موضوع بوده اند که این آزمون، ضریب دشواری و ضریب تمیز بهینه ای دارد و دارای پایایی و روایی قابل قبولی نیز است و پیش بینی می شود که این آزمون سودمند و دارای کاربردی نیز است.

پژوهش حاضر تحقیقی بنیادی و توصیفی است که داده های آن عمدتاً برگرفته از گفتار محاوره ای محیط در طول یک دوره سه ماه بوده است. پس از ضبط و آوانویسی داده ها، پیکره ای مشتمل بر حدود سی و پنج جمله شرطی زبان فارسی با روش نمونه گیری کنترل شده انتخاب شد و سپس بر اساس رویکردهای شناختی کاربردشناختی، در سه بخش عمده تحلیل و نتایج حاصل شد. در بخش نخست مطالعه، ضمن معرفی چارچوب نظری، سویتسر ( 1990 ) درباره وجود روابط سه گانه محتوایی، معرفتی و کارگفتی در جمله های شرطی، کارایی این چارچوب در تحلیل جمله های شرطی زبان فارسی را می سنجد. در بخش دوم، انواع خوانش های برگرفته از حرف شرط «اگر» که مشتمل بر خوانش شرط لازم و کافی، خوانش بیانگر مبتدا و خوانش امتیازی بودند معرفی و تبیین می شود. بخش سوم که بر نقش مفاهیم ذهنیت ( Langacker, 1990, 1999 ) و بیناذهنیت ( Traugott & Dasher, 2005 ) در کاربرد جمله های شرطی تمرکز دارد، نشان می دهد که مفاهیم مذکور چارچوب قابل قبولی را برای فهم بهتر ماهیت فرض انگاری در ساخت های شرطی ارائه می دهد. در مجموع، علاوه بر تحلیل جمله های شرطی از یک دیدگاه شناختی جدید، آنچه این کاوش را از بررسی های پیشین متمایز می سازد، بررسی ماهیت جمله های شرطی سرخود است که در مطالعات محققان زبان فارسی عمدتاً مغفول مانده است. در این زمینه نگارندگان با بهره گیری از چارچوب جدید دستور کلام ( Kaltenböck, Heine & Kuteva, 2011; Heine, Kaltenböck & Kuteva, 2016 ) نشان می دهند که چنین بندهایی برگرفته از جمله های شرطی کامل و با فرایند عضوگیری ساخته شده است که انگیزه این فرایند بیشتر برجسته سازی عناصر موقعیت کلام چون ذهنیت و بیناذهنیت است.

یکی از مسایل مهم در واج آرایی واژگان زبان فارسی نحوه قرارگیری واحدهای واجی در کنار هم و تولید واژه هایی با هجاهای سبک و سنگین است. هدف از این پژوهش مقایسه توالی های سایشی و انسدادی در مرز ترکیب در واژه های مرکب و مشتق- مرکب با خوشه آنها در واژگان بسیط است. همخوان های سایشی و انسدادی در خوشه و توالی با توجه به محل تولید و اندام های تولید فعال چه تفاوتی دارند؟ به منظور پاسخ به این پرسش 15446 واژه مرکب و مشتق- مرکب برای بررسی توالی و 14336 واژه بسیط برای بررسی خوشه از فرهنگ های فارسی جمع آوری شده و اطلاعات واج شناختی مربوط به هر واژه استخراج شده است. نتایج بررسی داده ها نشان می دهد:  الف) در خوشه های سایشی و انسدادی در واژه های بسیط، بسامدکلی خوشه با دو اندام تولید فعال حدود 25/5 برابر بیشتر از تولید با یک اندام فعال و در مرز ترکیب، بسامد کلی توالی های دو اندامی حدود  88/2 برابر بیشتر از تولید با یک اندام فعال است. ب) خوشه های دوانسدادی تنها از نوع متباین و توالی های دوانسدادی، از دو نوع متباین و هم محل تولید هستند. ج) تنها در خوشه های سایشی- انسدادی سه نوع خوشه هم محل تولید، همجوار و متباین دیده می شود، در مقابل در سه گروه از توالی ها هر سه نوع توالی متباین، هم محل تولید و همجوار دیده می شود. د) هر چه تعداد محل های تولید دیگر، میان دو عضو خوشه متباین افزایش یابد، بسامد تولید کاهش می یابد؛ چنین کاهش بسامدی تنها در توالی های متباین دو انسدادی و سایشی- انسدادی دیده می شود.