درخت حوزه‌های تخصصی

هدف مقاله حاضر بررسی نقش های نحوی است که در زبان های مختلف برای ساخت بند موصولی در دسترس قرار دارند. این مقاله با استناد به پژوهش کینان و کامری، پس از ارائه نمونه هایی از زبان های مختلف، سعی در نشان دادن جایگاه زبان های آلمانی و فارسی در این سلسله مراتب دارد. در این پژوهش با مقایسه ای مختصر میان زبان های آلمانی و فارسی در بحث ساختِ بند موصولی، در پی پاسخ این پرسش هستیم که چه نقش های نحوی در زبان های آلمانی و فارسی برای ساخت بند موصولی در دسترس هستند و آیا میان این دو زبان در این زمینه تفاوت هایی وجود دارد؟ علاوه بر این، به ارتباط میان راهبردهای ساخت بند موصولی و سلسله مراتب دسترسی نقش های نحوی نیز خواهیم پرداخت. نتایج این تحقیق نشان می دهد که با وجود استفاده دو زبان از راهبردهای مختلف برای ساخت بند موصولی، هر دو زبان تا سخت ترین جایگاه های نحوی که مفعول اضافی قرار دارد، امکان ساخت بند موصولی را ممکن ساخته اند. زبان فارسی در این خصوص یک مرحله از زبان آلمانی پیشی گرفته و حتی ساخت مفعول مقایسه ای و ساخت های هم پایه را نیز در دسترس قرار داده است.

با اینکه موضع صریح نشانه معناشناسی را که آفرینش ادبی در درون فرهنگ جمعی صورت می پذیرد، مانعی دانسته اند در «دریافت هویت اصلی سبک و منحصربه فرد بودن متن و فردیت نویسنده»، در پژوهش حاضر می کوشیم نقاط قوت نشانه معناشناسی را در مطالعات سبک شناسی نشان دهیم. برای رسیدن به این هدف، داستان «کودک» را به عنوان گونه ای که کمتر مورد مطالعة سبک پژوهان قرار گرفته است، برگزیدیم و به عنوان نمونة موردی در داستان کلاغ سفید(وطن پرست، 1380) مؤلفه های سبکی را طرح کردیم. در این پژوهش، معنایی از سبک را درنظر گرفتیم که با توجه به رویکرد نشانه معنایی به آن رسیده ایم؛ سبک به معنای «انتخاب جریان های معنایی در فرآیند تعاملی گفته پردازی». نظام معنایی برنامه مدار و فرآیند معنایی مبتنی بر تصادف را مبنایی مناسب در تشخیص انواع سبک درنظر گرفتیم و برپایه فرآیند معنایی مبتنی بر تصادف، ابتدا سبک بوشی حضور را تعریف کردیم و سپس احساس خلاء و نقصان، خطرپذیری، نفی و ایجاب، استعلای نشانه و گسست و چالش را به عنوان مؤلفه های سبک بوشی برشمردیم. یکی از دستاورد های مطالعة سبک بوشی در داستان کودک را عبارت می دانیم از اینکه سبک بوشی می تواند عاملی مؤثر در پرورش تخیل و به تبع آن، خلاقیت کودک باشد. عواملی (در این داستان، ننه سرما و کلاغ باهوش) که جهان بودگی سوژه را ناگهان تغییر می دهند، در تقویت وجه فانتزی داستان مؤثرند و خروج از جهان بودگی به شریک گفتمانی این امکان را می دهد که خود را از حضور بسته، ارجاع نگر و واقعیت جو رها کند و گام هایی فراتر از حال زیستی خود بردارد. دستاورد نهایی پژوهش حاضر این است که در تعیین گروه سنی کتاب کودک، ضروری است که به ویژگی های سبکی نیز به عنوان یک عامل مؤثر توجه شود تا فرآیندهای معنایی، عرصه های خاص تجربه و سادگی یا پیچیدگی ساختار متن  آشکار و تعیین گروه سنی کتاب کودک با دقت بیشتری انجام شود.

Pronunciation of English language is a very important sub-skill of speaking module in second language learning process. However, it is ignored, neglected, and even never gotten least attention by the teachers, administrators, and stakeholders especially in Pakistan. Grammar, vocabulary, and the other linguistic skills such as reading and writing are emphasized whereas pronunciation has never been focused in language classes. That is why, Pakistani learners have to face a lot of pronunciation problems and they are unable to speak English even after years of learning English. Computer technology provides its learners with a wide variety of different pedagogical tools for pronunciation learning and teaching. Computer augmented instructions have always been proved beneficial. Teachers and learners can use computer technology for the production and articulation of the sounds and they can be familiar with stress and intonation pattern resulting in the reduction of the pronunciation barriers. This article discusses the status of pronunciation and prevailed approach of pronunciation teaching in Pakistan. So, the purpose of this study is to highlight the importance of computer aided instructions for pronunciation teaching at the school level in Pakistan.

شاخة مطالعاتی رده شناسی قدمتی250ساله دارد. رده شناسی زبان مطالعة نظام مند تنوع بین زبان هاست و این تعریف این پیش انگاره را در خود دارد که برخی اصول کلی نیز بر تنوع میان زبان ها حاکم هستند (کامری،2001، به نقل از دبیرمقدم،2:1392). موضوع ترتیب واژه ها در تعیین تفاوت ها و شباهت های موجود میان زبان ها یکی از حوزه های مورد توجه در رده شناسیزبان است. هاکینز یکی از زبان شناسان برجسته است که علاوه بر آشنایی با دستور زایشی، گرایش خاصی به حوزة رده شناسی به ویژه ترتیب واژه دارد و اصول و همگانی هایی گوناگون را در زمینة ترتیب واژه ارائه کرده است (هاکینز،10:1983). مطالعات گویش شناسی در ایران طی چند دهة اخیر گسترش بسیاری یافته است، به گونه ای که بسیاری از زبان شناسان و رده شناسان ثبت و مطالعة گویش ها و زبان های ایرانی را آغاز کرده و پژوهش های فراوانی در زمینة گویش های مختلف به انجام رسانده اند. هدف از پژوهش حاضر آن است که پس از معرفی فرضیه، اصول و همگانی های هاکینز در حوزة ترتیب واژه، به تحلیل مقایسه ای آرایش واژگانی میان گونة زبانی ترکی آذری و فارسی معیار پرداخته شود. این تحقیق با استناد به پیشینة عملی، چارچوب نظری و داده های پرسش نامة گویشی و به روش توصیفی- تحلیلی صورت گرفته و نتایج حاصل از این گفتار علاوه بر تأیید شباهت ها و تفاوت هایی میان آرایش واژگانی زبان فارسی معیار و ترکی آذری، انطباق برخی از دیدگاه های هاکینز بر زبان های مذکور را اثبات می کند.

پژوهش های بیشماری در زمینه مهارت نوشتن این واقعیت را نشان می دهد که هنگام ساخت گفتمان نوشتاری نویسنده از همان ابتدا به یک انشای نغز دست نمی یابد، بلکه هنگام نگارش وی می بایست از فرآیندهای مختلفی عبور کند تا این امر تحقق یابد. هدف این تحقیق مقایسه دو فرآیند نهان ویراست و بازبینی هنگام نگارش چهار گونه نوشتار آکادمیک می باشد. بدین منظور، پژوهشگران سه پرسش تحقیق بیان کردند و رویه نمای بلند-اندیشی را که در آن مشارکین افکار خود را هنگام انجام درسکارهای نگارش به طور شفاهی بیان می نمودند برای استخراج داده اتخاذ کردند. شازده نفر مشارک از میان دانش آموختگان کارشناسی ارشد زبان انگلیسی به صورت هدفمند انتخاب شدند. دادهها سپس به طریق رویّه سه مرحلهای نظریه داده-بنیاد مورد بررسی و تحلیل محتوا قرار گرفتند .نتایج بررسیها دو فرآیند ویراست و بازبینی را به پیش فرآیندهای مختلفی طبقه بندی نمود شامل درجگذاری، خط زدگی، جایگزینی، فراگذاری، دگرنویسی و غلط گیری. این پژوهش بر اهمیت فرآیندهای ویراست و بازبینی در آموزش نگارش آکادمیک به زبان آموزان به عنوان مهمترین استنتاج آموزشی خود تاکید می ورزد.

عوامل تأثیرگذار بر توالی صفات در زبان فارسی از مسائل مهم این پژوهش است. برای این منظور، از پیکره ای نوشتاری و گفتاری، 3136 صفت بررسی شد. عوامل بررسی شده عبارت اند از: طول صفت، مشخصة اسمی (اسمی بودگی)، نزدیکی معنایی، مقایسه ناپذیری، طبقه بندی معنایی دیکسون، درجه بندی انتزاعی- عینی، تجانس معنایی و بار عاطفی، بسامد پیکره ویژه و بسامد. نتایج تحلیل نشان می دهد تمام متغیرهای فوق به غیر از متغیر معنایی دیکسون بر توالی صفات در زبان فارسی اثرگذارند. برای تعیین میزان تأثیر هریک از عوامل به بررسی چندعاملی پرداختیم. تحلیل آماری نشان داد که متغیر واجی مهم ترین عامل در پیش بینی توالی صفات است. عامل کاربردی بسامد پیکره ویژه در جایگاه دوم قرار دارد و عوامل معنایی شامل تجانس معنایی و بار عاطفی و متغیر درجه بندی انتزاعی- عینی در رتبة سوم. قدرت پیش بینی تحلیل برابر با 63 % بود، یعنی با استفاده از متغیرهای مذکور می توان تا میزان 63% توالی صفات را در زبان فارسی پیش بینی کرد.

جناس که به معنای هم جنس بودن است به یکسانی دو یا چند واژه در واج های سازنده با معانی متفاوت اطلاق می شود. علاوه بر ارزش موسیقایی و آهنگینی که جناس به سخن می دهد، لطیفه های آن می تواند یکی از ابزارهای افزایش علاقه مندی و یادگیری زبان آموزان و همچنین ایجاد فضایی شاد در حین آموزش زبان انگلیسی باشد. برای بهره مندی از چنین منافعی، فهم کامل جناس موجود در لطیفه ها برای زبان آموزان به نظر الزامی می رسد. پژوهش های کمی، درک زبان آموزان را از لطیفه های دارای عنصر جناس در کلاس های آموزش زبان انگلیسی ایران بررسی کرده اند. از همین رو، پژوهش حاضر با انتخاب یک کلاس شامل 21 دانشجوی سال سوم کارشناسی زبان انگلیسی (دوازده دانشجو از گرایش مترجمی و نُه دانشجوی گرایش ادبیات) و با استفاده از ابزار سنجش، میزان فهم زبان آموزان ایرانی را از این لطیفه ها بررسی کرد. نتایج نشان داد که زبان آموزان ایرانی دانش خوبی از واژه های جناس نداشتند و در شناسایی آن ها مشکل داشتند. نتایج این پژوهش و راهکارهای ارائه شده، لزوم توجه بیشتر به پرداختن به آموزش درک طنز در برنامه های درسی را یادآور می شود. این امر علاوه بر بالابردن سطح زبانی فراگیران می تواند فضای آموزشی را نیز فرح بخش تر نماید.

إن مبدأ القوة والضعف وحظ السمات الاسمیة و الفعلیة(N\V Features) التی تدخل فی التکوین المورفولوجی للمقولتین الوظیفیتین «الزمن» و«التطابق» من ذلک هو الإطار الذی یتحکم فی المنحى الذی تتخذه ، فی اللغات المختلفة المعالجةُ الحوسبیة (نقلا ونظما) لکل من الرأس الفعلی والمرکب الحدی المفعول، بحیث یکون التکییف النظمی الحوسبی لکل واحد منهما إما اعتبارا لفظیا وإما اعتبارا تقدیریا أی بُعدا تأویلیا لیس له کِفاء فی الشکل الصوتی النهائی للاشتقاق. ولیتضح جلیا مقدار ما یمکن أن تسهم به خصائص الزمن والتطابق (وما ذکرناه من ارتباطها بمبدإ القوة والضعف) فی ضبط ما بین اللغات من اختلاف فی المنحى الذی یتخذه فیها التشکیل الرتبی النهائی للمکونات، یجزئنا فی هذا السیاق أن نتذکر -على سبیل المثال- حکما من أحکام الرتبة فی بعض اللغات الطبیعیة صار کالمسلمة فی الدراسات الترکیبیة التولیدیة وهو أن الفعل الرئیس فی تراکیب الزمن التام فی تلک اللغات ، یتم التصرف فیه بالنظم الإلحاقی،أی بضمه إلى الرأس الوظیفی«الزمن»، قبل أن ینشطر الاشتقاق. هذا و إن من أجدر ما تجب الإشارة إلیه ههنا أن الترابط الوثیق الملحوظ بین الکیفیات المختلفة التی تتحیز بها فی المواقع البنیویة العناصر الثلاثة الآتیة:  المکونات التی تنشأ أصالة فی مجال الرأس الفعلی ( کل المفاعیل=Adverbs) . أدوات النفی.  الأفعال المتصرفة (الأفعال ذات الشکل المورفولوجی المنفعل بالمعانی التصریفیة)، جعل المباحث المتعلقة بها تحظى، فی الدراسات التولیدیة المنجزة فی إطار البرنامج الأدنى (=MP) ، بأهمیة بالغة وذلک لسبب رئیس وهو الدعم الکبیر الذی تقدمه لنظریة القوة والضعف وما ثبت من أن حظ المعانی الصرفیة من هاتین الخاصیتین هو أساس المنحى الذی تتخذه اللغات المختلفة فی ترتیب المکونات الأساسیة. فمعطیات تلک المباحث تعد حقا روائز لقیاس القوة والضعف فی »السمات-س« و«السمات-ف» التی تدخل فی التکوین المورفولوجی للرؤوس الوظیفیة وبالتالی ما یتبع ذلک من توجیه للتصرف فی المکونات تقدیما وتأخیرا هذه الوجهة أو تلک.

نحوة تشکیل فعل مرکب فارسی تاکنون کمتر مورد توجه زبان شناسان بوده است. هدف این مقاله قرار دادن اجزای فعل مرکب در بافت هایی زبانی است که تصورشان به مثابة عامل انگیزشِ تشکیل فعل مرکب، موجه به نظر می رسد. به عقیدة نگارندگان، افعال مرکب را می توان به طور مستقیم یا غیرمستقیم حاصل فرایند انضمام دانست. در اینجا مفهومی گسترده از انضمام مورد نظر است که آن را باXI   نشان می دهیم و در آن X شامل مقولات اسم، صفت و گروه حرف اضافه ای می شود. بر این اساس و با استفاده از برخی مفاهیم دستور شناختی می توان گفت فعل مرکب از بند کامل اولیه ای نشئت می گیرد که در فرایند عبور از مسیر ترکیب، یک عنصر فعلی و یک عنصر غیرفعلی از آن انتخاب و به هم منضم می شوند. در این مسیرِ فرضی، گاهی موضوع فعل حذف، و متمم یا وابستة آن که برجستگی شناختی بیشتری دارد، به فعل منضم می شود. در ادامة مقاله، فعل های مرکب ساخته شده با پرکاربرترین همکرد فارسی، یعنی «کردن» بررسی و نشان داده می شود که متناظر با معانی مختلف فعل «کردن» در مقام فعل سنگین، مانند «انجام دادن» و «ساختن»، مسیرهای مختلفی برای تشکیل دسته های مختلف فعل مرکب با این همکرد قابل ترسیم است. به علاوه، هر فعل مرکب طرحواره ای ساختی در اختیار گویشوران قرار می دهد که جوازبخش فعل های مرکب جدیدی با همان فعل سبک خواهد بود.

پژوهش حاضر به بررسی قوم نگارانه مفهوم وجهه در فرهنگ ایرانی می پردازد. در همین راستا واژه «آبرو» و اصطلاح ها و باهم آیی های آن در بافت کاربردی خود بررسی شدند تا معنای آبرو از نظر مردم عادی و کاربردهای آن مشخص شود. نتایج نشان می دهد آبرو با پایبندی یا عدم پایبندی به هنجارهای نظم اخلاقی،یعنی نظام توقعات و انتظارات جامعه (گارفینکل، 1967) حفظ می شود یا می ریزد اما بیش از همه با توانمندی ها(شامل توان مالی، دارایی ها و مهارت ها)، شأن پنداشته افراد و حفظ تمایز بین دو حوزه بیرون (ظاهر) و درون(باطن)(بیمن، 1986) در ارتباط است. همچنین، نتایج نشان می دهند که آبرو آن گونه که در نظریه ساخت وجهه (آروندیل، 2006، 2009) بیان می شود، مفهومی رابطه ای است که در درون تعامل ساخته و داد و ستد می شود. آبروی گروه و شأن پنداشته مفاهیمی هستند که، در برخی موقعیت ها، افراد با آنها وارد تعامل می شوند اما در درون تعامل است که آبروی افراد و گروه یا گروه هایی که افراد آنها را نمایندگی می کنند از نو ساخته و بازتعریف می شود.

حروف اضافه و ضمایر دو مقوله واژگانیِ کاملاً متفاوت و مجزا در زبان ها محسوب می شوند. پژوهش حاضر به بررسی واژه «خود» در گونه گفتاری کرمان می پردازد که از یک سو، مانند فارسی معیار، کارکرد ضمیر انعکاسی و تأکیدی را دارد و از سوی دیگر معادل حرف اضافه «با» در فارسی معیار است. درواقع، با دو واژه «خود» در این گونه گفتاری مواجه هستیم. داده های مورد بررسی در این پژوهش برگرفته از تعدادی از منابعی است که به ضرب المثل ها و اصطلاحات رایج در گونه گفتاری کرمان پرداخته اند. از میان این ضرب المثل ها، مواردی که در آنها واژه «خود» به کار رفته، استخراج شده است. در تعدادی از این ضرب المثل ها واژه «خود» کارکرد حرف اضافه دارد و در تعدادی کارکرد ضمیر انعکاسی و تأکیدی. این واژه در کارکرد حرف اضافه در گونه گفتاری کرمان توزیع نحویِ کاملاً مشابهِ حرف اضافه «با» در فارسی معیار را داراست و در کارکرد به عنوان ضمیر انعکاسی و تأکیدی نیز کاملاً مشابه فارسی معیار عمل می کند. نتایج پژوهش حاکی از این است که رابطه معناییِ هم نامی میان دو واژه «خود» در این گونه گفتاری برقرار است و دلیل این هم نامی پدیده زبانیِ دستوری شدگی در زبان هاست.

در این مقاله به تبیین دو مشخصه بارز زبان های ضمیرانداز یعنی فقدان فاعل واژگانی و جابه جایی آزادانهفاعل و فعل در زبان فارسی بر اساس پادتقارن پویا می پردازیم.این دو ویژگی محصول جانبی نقطه تقارن هستند. ضمیر فاعلی پنهان ضمیری ضعیف و یک گروه حرف تعریف است که پس از ادغام با گروه فعلی و تشکیل نقطهتقارن در صورت آوایی حذف می گردد. این امر توجیه گر ضمیراندازی است. جایگاه اصلی فاعل در ساخت های متعدی و غیرکنایی در مشخصگر فعل سبک و در ساخت های غیرمفعولی مشخصگر فعل واژگانی است. در تمامی این جایگاه ها شاهد نقطه تقارنی خواهیم بود که می تواند به دو صورت شکسته شود؛ یا با جابه جایی فعل و یا با جابه جایی فاعل. همین امر، جابه جایی آزادانه فاعل و فعل را توجیه می کند. در فاعل پیش فعلی حرف تعریف در جایگاه مشخصگر گروه زمان و در صورت تکیه بر بودن در جایگاه مشخصگر گروه کانون می نشیند. در فاعل پس فعلی در ساختارهای غیرمفعولی، فعل از درون فعل واژگانی تیره به صورت افزوده با فعل سبک ادغام می شود و در ساختارهای غیرکنایی و متعدی فعل از درون گروه فعل واژگانی به درون هسته زمان حرکت می کند.    

از فرایندهای واژه سازی در گویش کردی کلهری تکرار است که در آن، تمام یا بخشی از واژه تکرار، و واژه جدیدی ساخته می شود که یا معنای جدیدی دارد، یا بر معنای پایه تأکید دارد، و یا شدت آن را نشان می دهد. در این مقاله فرایند تکرار را در گویش کردی کلهری از دیدگاه نظریه بهینگی بررسی کرده ایم تا اولاً چگونگی فرایند تکرار در این گویش مشخص شود، ثانیاً در چارچوب گونه معیار نظریه بهینگی، که به نظریه تناظر مشهور شده است، فرایند تکرار را در این گویش تحلیل کنیم. داده های این تحقیق با روش میدانی (مصاحبه با گویشوران بومی) و روش اسنادی (فرهنگ های لغت گویش کردی کلهری) گردآوری شده و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی بررسی شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که هر دو نوع فرایند تکرار کامل و ناقص در گویش کردی کلهری وجود دارد، و با توجه به مرتبه بندی محدودیت های جهانی مطرح در نظریه بهینگی می توان انواع فرایند تکرار را در این گویش تحلیل نمود.

The present study explores the effect of providing different types of written corrective feedback (WCF) on 79 Iranian EFL learners’ writings over time through a pre-test, immediate post-test and delayed post-test. In this way, the study first aims to investigate the extent to which different types of WCF result in improved accuracy in writing over a period of two months, and then maintains to see if there is a differential effect on accuracy when the students are required to revise their writings based on the feedback provided to them over this period. However, to narrow down the scope of the study, considering the level of the learners, and the type and complexity level of the expected writing tasks, it was decided to use the three linguistic errors (capitalization errors, the correct use of definite and indefinite articles, and simple present tense verb) which occurred mostly frequently during the participants' first writing tasks as the target linguistic structures of the work. After analyzing the collected data, it was found that providing WCF indeed contributes to the accuracy of the students’ writings because the results indicated each type of feedback employed in the treatment groups could clearly bring about writing improvement at varying degrees. In particular, the findings suggested that direct feedback might bring about greater effects on students’ writing accuracy, whereas different types of feedback are more likely to produce rather long term improvement and/or learning over time.