درخت حوزه‌های تخصصی

مقدمه: ارزشیابی برنامه های مداخلاتی مبتنی بر جامعه، گامی اساسی و زیربنایی در راستای اصلاح و هدایت برنامه ها به سمت اهداف نظام سلامت است. مطالعه حاضر، راهنمایی مدیریت برنامه و تصمیم گیری جهت اصلاح مسیر از طریق ارزشیابی کیفی فرایند (Process evaluation) یک برنامه مداخلاتی/آموزشی مبتنی بر جامعه تحت عنوان برنامه قلب سالم اصفهان IHHP یا Isfahan Healthy Heart Program را گزارش کرده است. این برنامه با هدف پیشگیری و کنترل بیماری های غیر واگیر شکل گرفته است. ارزشیابی این برنامه هدف کسب بینش نسبت به اجرای مداخلات را دنبال می کند.روش بررسی: مطالعه حاضر یک مطالعه کیفی است. جامعه مورد مطالعه شامل سیاست گذاران، مدیران، مجریان و همکاران اصلی پروژه و نیز ذی نفعان برنامه قلب سالم اصفهان بودند. مکان انجام مطالعه، مشابه با محل های اجرای پروژه های مداخلاتی برنامه در شهرستان اصفهان، زمان آغاز مطالعه سال 1384 و زمان پایان تحلیل سال 1387 بود. اطلاعات از طریق انجام مصاحبه با نمونه ای هدفمند از 60 نفر به دست آمده، با بهره گیری از روش تحلیل محتوای کیفی مورد تحلیل قرار گرفت.یافته ها: حاصل تحلیل داده های کیفی در قالب چندین دسته طبقه بندی شدند که چهار مورد از مهم ترین آن ها شامل تجارب از منابع، نگرش به مداخلات، عوامل انگیزشی و مشارکت پایدار گزارش گردید.نتیجه گیری: این مطالعه برخی از عوامل زیربنایی موثر بر اجرای مداخلات آموزشی مرتبط با مدیریت سلامت را آشکار ساخت که مهم ترین بخش آن را می توان به عوامل انسانی در سطح عاملین اجرایی تعبیر کرد. نتایج مطالعه با تاکید بر نقش حیاتی منابع در پیشبرد مداخلات آموزشی نشان داد که کیفیت های انسانی مانند نوع نگرش و میل به حرکت به سمت تغییر، تاثیر عمده ای بر پذیرش منابع مصرف شده و مداخلات آموزشی، به ویژه از جانب مدیران و عاملین اجرایی داشت. پیشنهاد می گردد که پذیرش این برنامه آموزشی مبتنی بر جامعه و برنامه های مشابه، از جانب مخاطبان و به ویژه عاملین اجرایی به عنوان عاملی تعیین کننده در نحوه مدیریت و در نتیجه موفقیت برنامه مورد توجه قرار گیرد.

مقدمه: سیستم های بهداشتی در مدیریت حوادث غیر مترقبه با چالش های منحصر به فردی روبرو است که از جمله آن ها تریاژ و درمان تعداد وسیعی از مصدومان و نیز مدیریت اطلاعات آنان می باشد. تضمین مستندسازی مصدومان به شیوه ای صائب به عنوان مقدمه مدیریت اطلاعات و تریاژ و درمان کارآمد آنان مستلزم پرونده پزشکی مناسب و قابل استفاده در حوادث غیر مترقبه است. زیرا پرونده پزشکی که در حالات عادی برای بیماران مورد استفاده واقع می شود، در موارد اضطراری و وقوع حوادث موثر نبست و کاربردی پیچیده خواهد داشت.بنابراین هدف از انجام پژوهش حاضر طراحی پرونده پزشکی مصدومان حوادث غیر مترقبه است که به وسیله آن بتوان در هنگام وقوع حوادث به سهولت و سرعت به مستندسازی اطلاعات و تریاژ مصدومان پرداخت.روش بررسی: مطالعه حاضر توصیفی و از نوع کاربردی است. محیط انجام پژوهش کتابخانه ها، مقالات تایید شده در بانک های اطلاعاتی و منابع اینترنتی بود. طی بررسی سازمان های مسوول رسیدگی به مصدومان حوادث غیر مترقبه در اصفهان محرز شد که در حال حاضر پرونده پزشکی برای مستندسازی وضعیت مصدومان وجود ندارد. بنابراین ابتدا مراکز مختلفی که در دنیا مسوول گردآوری و سازماندهی اطلاعات مصدومان حوادث غیر مترقبه اند، مشخص شدند و ضمن مطالعه تجربیات آن ها، داده های مورد نیاز پرونده پزشکی در حوادث غیر مترقبه از متون علمی چاپی و الکترونیکی جمع آوری گردید، سپس پارامترهای ضروری پرونده پزشکی در حوادث غیر مترقبه با بهره گیری از 2 الگوی آمریکایی و اروپایی استخراج شد.یافته ها: با توجه به شرایط و استانداردهای کشوری، الگوی مناسبی برای پرونده مصدومان حوادث غیر مترقبه در دو محور ویژگی های فیزیکی و عناصر اطلاعاتی با همکاری مرکز مدیریت حوادث و فوریت های پزشکی استان اصفهان طراحی و ارایه گردید.نتیجه گیری: از آن جا که در عملیات امداد حوادث غیر مترقبه پرونده پزشکی باید ساده، گویا و قابل استفاده باشد، پرونده پزشکی که در حالت عادی برای بیماران در بیمارستان ها استفاده می شود برای مصدومان حوادث غیر مترقبه کارآیی ندارد. در الگوی پیشنهادی، پرونده طراحی شده فرمی ساده و گویا است که در زمان بروز حادثه امکان مستندسازی اطلاعات مصدومان را فراهم می سازد و مرجعی سریع برای دسترسی به مهم ترین اطلاعات فوریتی بالینی، اجرایی و آماری حوادث غیر مترقبه خواهد بود.

مقدمه: تا کنون مطالعات گوناگونی در زمینه تولیدات علمی کشور ایران در حوزه علوم پزشکی انجام شده است. هیچ یک از این مطالعات به طور اختصاصی و در یک دوره طولانی به بررسی تولیدات علمی ایران در این حوزه نپرداخته است. از همین رو مطالعه حاضر با هدف تعیین سهم ایران در تحقیقات علوم پزشکی دنیا در یک دهه، بر اساس تجزیه و تحلیل مقالات PubMed در فاصله سال های 1376 تا 1385 طرح ریزی شده است.روش بررسی: در این مطالعه مقطعی موتور جستجوگر PubMed از ابتدای سال 1997 تا پایان سال 2006 میلادی مورد جستجو قرار گرفت. به این ترتیب که در دو مرحله، کلیه مقالاتی که نویسنده اول و یا نویسنده مسوول آن ها از کشور ایران بودند، نبودند مشخص گردید. در مرحله بعد با بهره گیری از سایت سازمان ملل متحد تعداد جمعیت ایران و جهان طی سه مقطع 1995، 2000 و 2005 میلادی مشخص و کلیه داده ها در نرم افزار Excel ثبت گردید. تعداد مقالات در هر سال به صورت جداگانه بر تعداد مقالات سال پایه (1997) و تعداد جمعیت در دو دوره مذکور به صورت جداگانه بر تعداد جمعیت سال پایه (1995) تقسیم گردید.یافته ها: با وجود سیر صعودی درصد رشد مقالات ایران و جهان در سال های مختلف در مقایسه با سال پایه، این سیر برای مقالات ایرانی شتاب بیشتری داشته است (1.65 درصد در جهان در مقابل 19.38 درصد در ایران، برای سال 2006 در مقایسه با سال 1997).همچنین، با وجود سیر صعودی نسبت رشد جمعیت ایران و جهان در سال های مختلف در مقایسه با سال پایه، این سیر برای جمعیت جهان شتاب به نسبت بیشتری داشته است (1.14 درصد در جهان در مقابل 1.12 درصد در ایران، برای سال 2005 در مقایسه با سال .(1995نتیجه گیری: سیر صعودی مقالات ایرانی در مقایسه با مقالات جهان طی یک دهه اخیر موضوع قابل توجهی است که به نظر می رسد این سیر تحت تاثیر رشد جمعیت ایران قرار نداشته است. با این وجود، مقایسه کیفیت تحقیقات انجام شده توسط دانشمندان ایرانی در مقایسه با تحقیقات سایر دنشمندان دنیا موضوع مهم دیگری است که باید با انجام مطالعات تکمیلی مورد بررسی قرار گیرد.

"مقدمه: تعداد صفحات وبی، تعداد پیوندها و میزان تاثیرگذاری وب سایت ها از متداول ترین شاخص های وب سنجی است که برای ارزیابی و رتبه بندی وب سایت های آکادمیک به کار گرفته می شود. پژوهش حاضر با هدف تعیین رتبه وب سایت های دانشگاه های علوم پزشکی تیپ یک ایران بر اساس شاخص های وب سنجی انجام شده است. روش بررسی: طی یک مطالعه توصیفی- مقطعی، وب سایت های دانشگاه های علوم پزشکی تیپ یک کشور مورد بررسی قرار گرفت. در این بررسی تعداد صفحات وبی، پیوندهای دریافتی و پیوندهای دریافتی خارجی برای هر دانشگاه با استفاده از جستجوگر AltaVista تعیین گردید و سپس عامل تاثیرگذار وب کلی و خالص هر دانشگاه محاسبه شد. در نهایت وب سایت های دانشگاه های علوم پزشکی تیپ یک کشور بر اساس حجم وب سایت، تعداد پیوندهای دریافتی، پیوندهای دریافتی خارجی و همچنین عامل تاثیرگذار وب کلی و خالص مقایسه و رتبه بندی گردید. ابزار جمع آوری داده ها، فرم های جمع آوری اطلاعات بود. یافته ها: دانشگاه علوم پزشکی تهران در زمینه حجم وب سایت و تعداد پیوندهای دریافتی، رتبه اول را در بین دانشگاه های علوم پزشکی تیپ یک کشور کسب کرد، در حالی که از نظر عامل تاثیرگذار وب خالص در رتبه آخر قرار گرفت. دانشگاه علوم پزشکی اهواز بالاترین رتبه را از نظر عامل تاثیرگذار وب کلی و خالص در میان دانشگاه های مورد مطالعه به خود اختصاص داد. نتیجه گیری: یافته های پژوهش حاکی از آن است که دانشگاه های برتر علوم پزشکی کشور هم حضور چندان مؤثری در وب نداشته، در سطح بین المللی شناخته شده نمی باشند. کم بودن تعداد صفحات وبی انگلیسی و جوان بودن وب سایت های دانشگاهی ایران از عمده دلایل حضور ضعیف دانشگاه های علوم پزشکی ایران در وب به شمار می رود. "

"مقدمه: روان‌شناسی ازدواج ریشه در مطالعات اجتماعی دارد. این موضوع در ادبیات زیست پزشکی نیز مورد توجه است. در این پژوهش سعی بر آن بود تا هم‌جواری و رابطه بین موضوعات روان‌شناسی ازدواج در ادبیات زیست پزشکی را بر اساس روش خوشه‌بندی مبتنی بر مدرک- اصطلاح تحلیل کند. روش بررسی: سنجش هم‌جواری بین موضوعات حوزه‌ی روان‌شناسی ازدواج، بر اساس دو ماتریس ‌هم‌جواری (Proximity matrix) صورت گرفته است. این ماتریس‎‌ها بر گرفته از محاسبه‌ی بسامد هم‌رخدادی (Co-occurrence) اصطلاحات موضوعی (Terms) و توصیفگرها (Descriptors) است که جزیی از دو مجموعه‌‌ی مدارک می‌باشد. این مجموعه‌ها به دوره‌های زمانی (99-1990) و (2008-2000) تعلق داشت. مدارک موجود، حاصل نتایج دو جستجوی جداگانه در Medline بود. پس از تشکیل دو ماتریس ذکر شده، هم‌جواری موضوعات هر یک از دو مجموعه بر اساس روش کسینوسی سنجیده شد. خوشه‌بندی سلسله ‌مراتبی (Hierarchical clustering) موضوعات هم‌جوار نیز با روش Ward صورت گرفت. یافته‌ها: دو نمودارخوشه‌ای ماحصل سنجش هم‌جواری بین توصیفگرها بود. مقایسه‌ی این دو نمودار نشان داد که بیست توصیفگر از سی و هشت توصیفگر مورد مطالعه، پیوسته در هر دو دوره‌ی زمانی هم‌جواری خود را با یک یا چند توصیفگر دیگر حفظ کرده است. نتیجه‌گیری: می‌توان موضوعات روان‌شناسی ازدواج در زیست پزشکی را به پنج حوزه تقسیم کرد و با مقایسه‌ی دو نمودار خوشه‌ای حاصل شده، تغییر رابطه بین موضوعات هر حوزه با خودش و دیگر حوزه‌ها را بررسی کرد. نتایج این بررسی نشان داد که از روش خوشه‌بندی مدرک- اصطلاح می‌توان به برخی از سؤالات مرجع پاسخ گفت. "

در دنیاى متحول امروزى، کسب وکار تغییرات شگرفی را تجربه می کند. سیستم اطلاعات، به عنوان ابزارى در جهت رسیدن به اهداف یک سازمان، از این تغییر مستثنی نبوده است. سازمان ها باید سیستم هاى اطلاعات درحال تغییرشان را چنان مدیریت کنند که هزینه هاى صرف شده را جبران کند و یک مزیت رقابتی در صنعت هم باشد. همراستایی استراتژى ها و اهداف سیستم اطلاعات با اهداف و راهبرد هاى کسب وکار امرى ضرورى تلقی می شود. سازمان هاى ارائه کننده ى سلامت نیز به دلیل نیاز مبرم به سیستم اطلاعات قدرتمند از این امر مستثنی نمی باشد. مرورى بر مطالعات: هدف فرایند همراستایی راهبرد ى، بهینه سازى هزینه و به کارگیرى مناسب سیستم اطلاعات در سازمان است. هدف مقاله حاضر بررسی مطالعات انجام شده بر روى فرایند همراستایی استراتژیک و شناسایی ابزارهاى و رویکردهاى مختلف آن جهت شناساندن به مدیران در صنعت بهداشت و درمان است. نتیجه گیری: این مطالعه با استفاده از منابع کتابخانه اى و اینترنتی انجام یافته است. همراستایی راهبردى فرایندى پویا و بلند مدت است که نیازمند همکارى و مشارکت هر دو بخش سازمان یعنی بخش سیستم اطلاعات سلامت و بخش اجرائیه سلامت است. در اجراى موفق فرایند همراستایی، برخوردارى از درک یکسان از فرایند همراستایی؛ و توجَه به ابعاد موجود در این فرآیند و مدل هاى مورد استفاده نیز اهمیت دارد. فرهنگ سازى و ارتقاى آگاهی از متون همراستایی می تواند در این امر راهگشا باشد."

مقدمه: زندگی ماشینی به عنوان یکی از مشکلات اصلی بشریت قلمداد می شود، چرا که نتیجه آن کاهش تحرک و فعالیت افراد است. از جمله مفاهیم نوینی که معنای واقعی خود را با پیدایش انواع تکنولوژی و صنعتی شدن جوامع در زندگی مردم پیدا نموده است، اوقات فراغت و نحوه گذراندن آن است. ورزش های تفریحی با ورزش های مربوط به اوقات فراغت از مناسب ترین و شاید ضروری ترین گونه های گذران اوقات فراغت در عصر حاضر است. هدف از پژوهش حاضر نحوه گذراندن اوقات فراغت کتابداران شهر اصف هان با تاکید بر نقش تربیت بدنی و ارتباط آن با سلامت بود.روش بررسی: روش پژوهش حاضر از نوع پیمایشی– توصیفی است. جامعه ی آماری را کتابداران کتابخانه های عمومی، دانشگاهی، تخصصی و آموزشگاهی شهر اصفهان در سال 1387 تشکیل دادند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسش نامه ای بود که با 35 سوال از نوع بسته پیرامون فعالیت بدنی، اوقات فراغت و سلامت بین کتابداران شهر اصفهان توزیع گردید، که روایی پرسش نامه توسط متخصصان و اساتید مجرب مورد تایید قرار گرفت. پایایی ابزار با استفاده از Cronbach’s alpha 0.86 به دست آمد.جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی (میانگین، انحراف استاندارد، فراوانی و درصد) استفاده شد و نتایج با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد بیشترین فعالیت در اوقات فراغت کتابداران، تماشای تلویزیون و کمترین آن رفتن به سینما و تئاتر و انجام کار های فردی بود. همچنین بیشترین اولویت مشکل کارکنان در زمینه علل عدم پرداختن به ورزش، خستگی جسمانی به واسطه کار (29.8 درصد) و کمترین آن گران بودن وسایل ورزشی (2.9 درصد) بود. بیشترین اولویت برای رشد و توسعه ورزش در ادارات، به اجباری نمودن کارمندان از طریق بخش نامه (32.7 درصد) اختصاص یافت. بیماری های قلبی- عروقی از رایج ترین ناراحتی های جامعه پژوهش (73.1 درصد) بوده است.نتیجه گیری: آگاهی از شرایط، خصوصیات و شیوه های انجام ورزش های تفریحی و به وجود آوردن شرایط و امکانات مناسب با توجه به سلیقه ها و گرایش های مختلف، از جمله وظایف مهم مدیران و دست اندرکاران مقوله فراغت است. همچنین ضروری است که با برنامه ریزی جدی و کار فرهنگی، اقشار مختلف جامعه به خصوص قشر دانشگاهی را از تاثیرات مثبت اوقات فراغت و تفریحات سالم آگاه کرد و آن ها را هر چه بیشتر به سوی این گونه فعالیت ها سوق داد.

مقدمه: انجمن مدیریت اطلاعات سلامت در کشورهای پیشرفته، ابتدا با عنوان انجمن کتابداران مدارک پزشکی در حرفه مدارک پزشکی فعالیت خود را آغاز نمود، سپس به انجمن مدارک پزشکی تغییر نام و در حال حاضر به انجمن مدیریت اطلاعات سلامت تکامل یافت. این انجمن و اعضای آن، نقش مهمی در توسعه و پیشرفت کیفیت مراقبت های بهداشتی درمانی ایفا نموده اند. هدف از این پژوهش، مطالعه تطبیقی ساختار و فعالیت انجمن مدیریت اطلاعات سلامت در کشورهای منتخب با انجمن مدارک پزشکی ایران بود.روش بررسی: این پژوهش از نوع توصیفی- تطبیقی بود و به روش مقطعی صورت گرفت. جامعه پژوهش شامل انجمن مدیریت اطلاعات سلامت در کشورهای استرالیا، ایالات متحده آمریکا و کانادا به عنوان کشورهای پیشگام در راه اندازی انجمن مدیریت اطلاعات سلامت و همچنین انجمن علمی مدارک پزشکی ایران بود. ابزار جمع آوری شامل فرم های جمع آوری اطلاعات و گردآوری داده ها با استفاده از مطالعات کتابخانه ای، استفاده از اینترنت و برقراری ارتباط با مسوولین انجمن کشورهای مورد مطالعه از طریق پست الکترونیک بود. عناصر ساختاری و مفهومی مورد مطالعه در ساختار و فعالیت انجمن مدیریت اطلاعات سلامت با استفاده از نظر متخصصان و مدیران انجمن های مورد مطالعه انتخاب گردید و برای تحلیل داده ها از جداول تطبیقی و مقایسه توصیفی استفاده شد.یافته ها: ساختار، موجودیت و مولفه های مفهومی انجمن مدیریت اطلاعات سلامت در کشورهای منتخب بسیار به هم شیبه بود، هر چند تفاوت هایی نیز با یکدیگر داشتند. هیأت مدیره انجمن مدیریت اطلاعات سلامت کانادا و دانشکده مدیریت اطلاعات سلامت این کشور مشترک بود. انواع عضویت در انجمن استرالیا با سایر کشورها تفاوت داشت. دورنما و ارزش ها در انجمن استرالیا و ایران مشخص و مدون نبود. انجمن مدیریت اطلاعات سلامت آمریکا در مقایسه با انجمن سایر کشورها از تنوع بیشتر فعالیت ها در ارایه خدمات به اعضای خود برخوردار بود. از جمله فعالیت های اصلی این انجمن در حوزه های مختلف آموزش مداوم و صدور گواهی نامه بود.نتیجه گیری: متناسب با تغییرات صورت گرفته در حرفه مدیریت اطلاعات سلامت، انجمن این حرفه در کشورهای استرالیا، آمریکا و کانادا تغییرات زیادی را در ساختار و فعالیت های خود تجربه نموده است. سمت بازرس تنها در انجمن مدارک پزشکی ایران وجود دارد. در مقایسه با سایر انجمن ها، انجمن مدارک پزشکی ایران با توجه به سابقه 15 ساله خود، تغییرات ساختاری و فعالیت های منسجمی نداشته، تجدید نظر در مولفه ها و موجودیت های ساختاری و فعالیت های این انجمن ضروری به نظر می رسد.

شناخت و پیاده سازى دانش به عنوان تاثیرگذارترین عامل در خروجی بخش بهداشت، و ابزارى قدرتمند در ارائه ی خدمات مطلوب تر است. هدف پژوهش حاضر، ارزیابی ابعاد فرآیند مدیریت دانش در مراکز بهداشتی و درمانی شهرستان یزد بود. روش بررسی: در این پژوهش توصیفی- تحلیلی ؛ کارمندان بیمارستان هاى شهرستان یزد با مدرک تحصیلی دیپلم و بالاتر جامعه ى آمارى پژوهش را تشکیل می دهند. ابزارگردآورى داده ها، پرسشنامه اى ست که در شش بخش طراحی شد. در و آزمون هاى میانگین یک نمونه اى، تحلیل واریانس و توکی استفاده شده است. SPSS تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار یافته ها: فرآیند مدیریت دانش در مراکز بهداشتی و درمانی شهرستان یزد با میانگین 2.85 کمتر از حد متوسط است ولی به کارگیرى دانش با میانگین 3.14 داراى بهترین عملکرد می باشد. بین ابعاد فرآیند درتمام مقایسه هاى بین ابعاد- به جز و تسهیم دانش با ارزیابی دانش (P= کسب و خلق دانش با نگهدارى دانش ( 0.407 ،(P= استراتژى دانش با نگهدارى دانش ( 0.916 تفاوت آمارى معناداروجود دارد. در رتبه بندى از لحاظ میانگین، به کارگیرى دانش با میانگین 3.14 در رتبه ى (P=0.601) نخست و ارزیابی دانش با میانگین 2.59 در انتهاى این طبقه بندى قرار دارند. نتیجه گیری: به کارگیرى دانش در بین کارکنان مراکز بهداشتی و درمانی شهرستان یزد در وضعیت مطلوبی قرار دارد ولی در سایر ابعاد فرآیند مدیریت دانش مطلوب نیست. بین هریک از ابعاد فرآیند مدیریت دانش نیز تفاوت معنادارى وجود دارد."

مقدمه: ارزشیابی عملکرد منابع انسانی نیاز به شاخص های مناسب برای سنجش عملکرد دارد. در واقع تدوین شاخص، اساسی ترین منبع اطلاعاتی برای هر گونه ارزشیابی می باشد. در واقع هدف این مقاله، تدوین شاخص های منابع انسانی در بخش بهداشت و درمان به منظور تامین اطلاعات کافی جهت ارزیابی مدیریت منابع انسانی در این بخش است که این کار با طراحی یک چارچوب مفهومی جهت تدوین و طبقه بندی شاخص ها صورت گرفته است.روش بررسی: در تحقیق حاضر، با توجه به اهمیت موضوع و اهداف پژوهشی از روش توصیفی- کاربردی استفاده شده است. حوزه مطالعه در این پژوهش، اداره نیروی انسانی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی اصفهان بود و زمان انجام آن 85-1384 بوده است. جهت بررسی روند پژوهش و به منظور عملی کردن مراحل مختلف علمی طرح، یک چارچوب مفهومی برای طرح تنظیم گردید و بر اساس آن شاخص ها تدوین و اعتبار سنجی به روش گروه های بحث متمرکز صورت گرفت.یافته ها: شاخص های طراحی شده در زمینه مدیریت منابع انسانی، به 7 گروه که شامل درون داد، فرایند، برون داد، کارایی، اثربخشی، بهره وری و پیامد طبقه بندی شده است، مجموع شاخص ها در این طبقات 60 شاخص می باشد. نمره نهایی شاخص در اداره نیروی انسانی دانشگاه علوم پزشکی 1042 بوده است که 63 درصد از کل نمره را به خود اختصاص داده است.نتیجه گیری: به منظور نظارت و و ارزشیابی فعالیت های واحدهای منابع انسانی در سازمان ها، شاخص ها یکی از ابزارهای مهم و اساسی تلقی می شوند. ازاین رو طراحی شاخص، به عنوان یک سیستم اطلاعات ارزیابی منتبع انسانی در سطوح مختلف سیستم بهداشتی و درمانی از مهمترین وظایف مدیران و کارشناسان این حوزه ها می باشد.

مقدمه: برنامه پزشک خانواده با تلاش مسوولان کشور در سال 1384 به منظور دسترسی راحت و مناسب به خدمات سلامت در روستاها و شهرهای با جمعیت زیر 20000 نفر به اجرا درآمد. این پژوهش با توجه به گذشت حداقل 2 سال از اجرای برنامه با هدف بررسی آگاهی و نگرش مردم مناطق روستایی شهرستان شهرکرد نسبت به برنامه پزشک خانواده انجام گردید.روش بررسی: این پژوهش از نوع توصیفی– تحلیلی می باشد. آزمودنی های پژوهش 1100 نفر از افراد تحت پوشش برنامه پزشک خانواده در مناطق روستایی شهرستان شهرکرد استان چهار محال و بختیاری در سال 1388 بودند که به روش نمونه گیری به صورت چند مرحله ای انتخاب شدند. جهت جمع آوری اطلاعات، از پرسش نامه محقق ساخته استفاده گردید. روایی پرسش نامه از طریق اعتبار صوری و محتوی و تعدادی از متخصصان پزشکی اجتماعی و آموزش بهداشت صورت گرفت. پایایی پرسش نامه نیز از طریق محاسبه Cronbach’s alpha به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل یافته ها از نرم افزار آماری SPSS و آزمون های آماری همبستگی Pearson،spearman و آنالیز واریانس استفاده شد.یافته ها: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که میانگین سنی افراد مورد بررسی 34.23 سال می باشد. میزان آگاهی افراد مورد بررسی نسبت به برنامه پزشک خانواده به ترتیب، 30.9 درصد ضعیف، 53.4 درصد متوسط، 14.5 درصد خوب و 1.3 درصد عالی بود. همچنین نگرش افراد در 0.5 درصد خیلی خوب، 25.5 درصد خوب، 64.4 درصد متوسط، 9.1 درصد ضعیف، 0.5 درصد خیلی ضعیف برآورد گردید. بین نمره آگاهی و سن رابطه معکوس و بین نمره آگاهی و سطح تحصیلات رابطه مستقیم وجود دارد. همچنین بین نمره نگرش و سن رابطه مستقیم وجود دارد.نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که روستاییان از آگاهی مناسبی نسبت به برنامه پزشک خانواده برخوردار نبودند. همچنین نگرش آن ها نیز متوسط بود که مؤید نیاز بیشتر به آموزش در زمینه بهبود و افزایش نگرش صحیح آنان می باشد.

واژه های کلیدی: علم سنجی- ارزیابی پژوهش-شاخص هرش-شاخصg و پارامترm،

مدیران سازمان هاى بهداشتی درمانی باید با بهره گیرى مطلوب از ابزارهاى دانش مدیریت، کیفیت خدمات بهداشتی درمانی را ارتقاء دهند. ارزیابی عملکرد ابزارمهمی جهت اندازه گیرى میزان دستیابی سازمان به اهدف کیفی و دستیابی به تعالی عملکرد است. یکی از جامع ترین الگوهاى ارزیابی عملکرد در کشورما مدل جایزه ملی کیفیت ایران می باشد. روش بررسی: این پژوهش مورد کاوى توصیفی- کاربردى درسال 1385 انجام شده است.جامعه ى آمارى پژوهش رامدیران، روسا و مسئولین بخش هاى مختلف بیمارستان تشکیل دادند.ابزار گردآورى داده ها پرسشنامه استاندارد مدل جایزه ى ملی کیفیت ایران است. داده ها درقالب معیارهاى نه گانه ى مدل جمع آوری؛ وامتیاز هریک از معیارها؛ و کل بیمارستان محاسبه شده است. یافته ها: امتیازهاى به دست آمده به ایِن شرح است: رهبرى 58 درصد، خط مشی و استراتژى، کارکنان، شرکا و منابع، فرایندها، نتایج مشترى، نتایج کارکنان، نتایج جامعه، نتایج کلیدى عملکرد؛ به ترتیب: 56.2 درصد، 42 درصد، 55 درصد، 53.5 درصد، 51 درصد، 41 درصد، 46 درصد و 60.5 درصد. مجموع امتیازها 522 از 1000 محاسبه شد. نتیجه گیری: این بیمارستان می تواند پس از تکمیل اساسنامه جایزه وارائه ى مستندات لازم و کافی، متقاضی دریافت تندیس سیمین جایزه باشد. توصیه می شود مدیران بیمارستان توجه ویژه اى به معیارهاى کارکنان، نتایج کارکنان و نتایج جامعه به عنوان نواحی بهبود داشته باشند و با آموزش بیشتر، زمینه ى درک مناسبتر مفاهیم مدل جایزه ى ملی کیفیت ایران فراهم کنند."

صدمات یکی از مهمترین علل مرگ و ناتوانی است. بسیارى از صدمات قابل پیشگیرى هستند. کدهاى علل خارجی صدمات در شناسایی زیرگروه هاى جمعیتی در معرض خطر جراحات خاص، در شناخت مکان حادثه براى انواع خاصی از صدمات و درتوسعه برنامه هاى پیشگیرى از صدمات به ما کمک می کند. هدف پژوهش حاضر مقایسه ى طبقه بندى علل خارجی صدمات در کشورهاى منتخب و ارائه ى الگویی براى ایران بود. 1385 انجام شد. ابزار گردآورى داده ها اینترنت، مکاتبه با - روش بررسی: این پژوهش مقطعی ومقایسه اى در سال هاى 86 متخصصان خارج از کشور، مجلات و کتاب ها بود. با مطالعه ى سازمان ایجادکننده و ساختار طبقه بندى علل خارجی صدمات در کشورهاى منتخب الگوى طبقه بندى علل خارجی صدمات کشورمان پیشنهاد شد. این الگو با روش دلفی آزمون، و پس از تحلیل نتایج آزمون، الگوى نهایی ارائه شد. یافته ها: مقایسه ى نتایج مطالعه ى تطبیقی طبقه بندى علل خارجی صدمات درکشورهاى منتخب و در سطح بهداشت جهانی، آورده شده است. الگوى نهایی براى طبقه بندى ملی علل خارجی صدمات در چهار محور اصلی : سازمان مسئول، ویژگی های مشترک فهرست شماره اى و فهرست الفبایی، ویژگی هاى خاص فهرست شماره اى و ویژگی هاى عمومی ارائه شد. نتیجه گیری: الگوى ارائه شده ؛ از نظر تقسیم بندى کلی فهرست شماره اى به صورت بخش اصلی و بخش ضمیمه، اساس تنظیم بخش ها و حروف مورد استفاده در کدها- بیشتر منطبق بر طبقه بندى بین المللی علل خارجی صدمات می باشد."

تحلیل تقاضا در بخش سلامت مبناى سیاست گذارى است. خدمات دندانپزشکى شاخه اى از خدمات بهداشت عمومى ست ولى به دلایل گوناگون مى توان اقتصاد آن را از اقتصاد سایر خدمات بهداشتى - درمانى مجزا دانست. هدف از این مطالعه برآورد تابع تقاضاى خدمات دندانپزشکى و شناسایى عوامل مؤثر بر آن بود. روش بررسی: این مطالعه ى مقطعى بر 520 خانوار شهر سبزوار انجام شد.داده ها با استفاده از پرسشنامه جمع آوری؛ و تابع تقاضا با استفاده از مدل رگرسیون دو مقدارى لاجیت تخمین زده شد. یافته ها: 42.7 درصد از سرپرستان خانوار داراى تحصیلات دانشگاهى و 52.9 درصد در استخدام دولت بودند. 71 درصد از خانوارهایى که به خدمات دندانپزشکى نیاز داشتند نسبت به تقاضاى آن اقدام نموده بودند. در میان خدمات تقاضا شده، کشیدن دندان با 43.9 درصد بیشترین، و ارتودنسى با 1.4 درصد کمترین فراوانى را دارند. متغیر هاى جنس، سطح تحصیلات، شغل و درآمد خانوار با مراجعه ى افراد ارتباط معنى دار آمارى مربوط به متغیرهاى تحصیلات و درآمد و گروه هاى شغلى بازنشسته، خوى شفرماو روزمزد براى تقاضاى خدمات دندانپزشکى، در نوشتن معادله ى مدل استفاده کرد. نتیجه گیری: سطح درآمد خانوار با تقاضاى خدمات دندانپزشکى خانوار رابطه مستقیم دارد. همچنین تقاضا براى خدمات دندانپزشکى در گروه هاى شغلى بازنشسته، خویش فرما و روز مزد بیشتر از گروه شغلى کارمند دولت است. سطح تحصیلات با تقاضا براى خدمات دندانپزشکى رابطه معکوس دارد. به تأسیس صندوق بیمه ى مکمل براى پوشش هزینه هاى خدمات دندانپزشکى در گروه هاى کم درآمد جامعه نیاز است.

زمان سنجى گردش کار بیماران در بخش اورژانس، بر بسیارى از فرایندهاى این بخش تأثیر مى گذارد. هدف این مطالعه بررسى زمان سنجى گردش کار بیماران در بخش اورژانس بیمارستان شهداى هفتم تیر تهران و ارتباط آن با عوامل مختلف در یک دوره زمانى 10 روزه بود. روش بررسی: در این پژوهش مشاهده اى مقطعى، از پرونده ى 649 بیمار اطلاعات دموگرافیک، نوع بیمارى، نحوه ى مراجعه به بخش اورژانس، زمان هاى لازم، درخواست یا عدم درخواست آزمایش ها و ویزیت سایر سرویس ها، استخراج ؛وداده ها مستقل تحلیل شد. t و آزمون آمارى SPSS توسط نرم افزار یافته ها: متوسط فاصله ى زمانى بین تریاژ تا ویزیت پزشک، 22 دقیقه، ویزیت پزشک تا تعیین تکلیف، 210 دقیقه، تعیین تکلیف تا خروج بیماران، 51 دقیقه و تریاژ تا تعیین تکلیف، 243 دقیقه است. این زمان ها با جنس بیمار و نوع بیمارى و شیفت کارى، رابطه ى آمارى معنادار ندارند، ولى با نحوه ى ورود به بخش اورژانس، درخواست تصویربردارى و آزمایش، بین درخواست ویزیت جراحى و جراحى عصبى و فواصل زمانى تریاژ تا ویزیت پزشک و ویزیت پزشک تا تعیین تکلیف؛ و تعیین تکلیف تا خروج بیماران و تریاژ تا تعیین تکلیف، به ترتیب ارتباط آمارى معنادار وجود دارد. نتیجه گیری: متوسط زمان بین تریاژ با ویزیت پزشک و ویزیت پزشک تا تعیین تکلیف و متوسط مجموع زمان بین تریاژ و تعیین تکلیف در این مرکز (تروما)، در حد استاندارداست. نحوه ى مراجعه و درخواست آزمایش هاوویزیت سرویس های جراحى و جراحى عصبى بر این زمان هامؤثر است..

"مقدمه: تکنیک‌های مدیریت مالی، هزینه‌یابی و تحلیل هزینه به تنظیم اطلاعات مورد نیاز برای تصمیم گیری آگاهانه‌تر در عملیات و سرمایه‌گذاری زیربنایی کمک می‌کند. با توجه به نقش حساس بیمارستان‌ها در ارائه‌ی خدمات سلامت، این مقاله در پی آن بود تا با توجه به شدیدتر شدن وضع رقابت و بالا رفتن استانداردهای جهانی، تصویری روشن از میانگین قیمت تمام شده‌ی خدمات درمانی ارائه شده در مرکز آموزشی- درمانی الزهرای (س) اصفهان ارایه نماید. روش بررسی: این پژوهش توصیفی به صورت گذشته‌نگر انجام گرفت. موضوع مورد مطالعه، خدمات ارائه شده در واحدهای تصویرنگاری، درمانگاه‌ها، آزمایشگاه، واحد توان‌بخشی و واحدهای پاراکلینیک مرکز آموزشی - درمانی الزهرای (س) اصفهان در 6 ماهه‌ی اول سال 1385 بود؛ کلیه‌ی هزینه‌های مستقیم و غیر مستقیم و سایر اجزای درآمد این واحدها، از طریق مشاهده‌ی فرایندهای واقعی ایجاد هزینه و نحوه‌ی مستند سازی اطلاعات از دفاتر مالی با استفاده از فرم‌های جمع آوری اطلاعات گردآوری گردید. داده‌ها با استفاده از تکنیک حسابداری صنعتی از تسهیم کل هزینه‌ها بر خدمات ارائه شده محاسبه و در نهایت با استفاده از نرم‌افزار کاربردی EXCEL تجزیه و تحلیل شد. یافته‌ها: میانگین قیمت تمام شده در درمانگاه‌های مرکز معادل 142000 ریال، در واحد آزمایشگاه معادل 7000 ریال، در واحد رادیولوژی معادل 46000 ریال، در واحد سونوگرافی معادل 28000 ریال، در واحد سی‌تی اسکن معادل 105000 ریال، در واحد MRI معادل 245000 ریال، در واحد نوار مغز معادل 90000 ریال، در واحد نوار قلب معادل 25000ریال و در واحد توان‌بخشی معادل 58000 ریال بود. میانگین اختلاف از میانگین قیمت تمام شده و تعرفه در درمانگاه‌های مرکز معادل 82000 ریال، در واحد آزمایشگاه معادل 300 ریال، در واحد رادیولوژی معادل 10000 ریال، در واحد سونوگرافی معادل 67000 ریال، در واحد سی‌تی اسکن معادل 87000 ریال، در واحد MRI معادل 229000 ریال، در واحد نوار مغز معادل 120000 ریال، در واحد نوار قلب معادل 1000 ریال و در واحد توان‌بخشی معادل 37000 ریال محاسبه شد. نتیجه‌گیری: طبق نتایج این پژوهش، به جز در برخی از واحدهای پاراکلینیک و واحدهای مرکز، اختلاف فاحشی بین میانگین قیمت تمام شده‌ی خدمات درمانی و تعرفه‌ی آن خدمات وجود داشت که منجر به زیان‌دهی بخش‌های مورد مطالعه در دوره‌ی مذکور گردیده بود. "

مقدمه: رفتار و فعالیت انسان ها ناشی از انگیزه ها یا نیاز های آنان است. مدیران با شناخت و پیش بینی انگیزه ها و نیاز های واقعی کارکنان خود می توانند به موقع و به طور صحیح به ارضای نیاز ها و انگیزه های آنان اقدام نمایند. مطالعه حاضر به منظور شناخت عوامل موثر بر انگیزش کارکنان بیمارستان های دولتی و خصوصی شهر اصفهان انجام گرفته است.روش بررسی: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی- تحلیلی بودکه در سال 1388 انجام شد. جامعه آماری شامل کارکنان بیمارستان های دولتی و خصوصی بزرگ شهر اصفهان، در همه رده های شغلی پزشکی، پیراپزشکی، پرستاری و اداری پشتیبانی بود. تعداد نمونه با استفاده از فرمول حجم نمونه محدود و روش نمونه گیری تصادفی ساده، 248 نفر برآورد شد. ابزار تحقیق پرسش نامه ای مشتمل بر 51 سوال بود که در سه دسته عوامل مادی، معنوی و سازمانی تقسیم شد. روایی ابزار، بر اساس روش روایی صوری و پایایی آن با ضریب Cronbach’s alpha 82 درصد برآورد گردید. داده ها در سطح آمار توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم افزار آماری SPSS مورد تحلیل قرار گرفت.یافته ها: میانگین عوامل انگیزشی (مادی، معنوی و سازمانی) در بیمارستان های دولتی و خصوصی متفاوت بود. به طوری که در بیمارستان های دولتی عوامل مادی با میانگین 4.30، عوامل معنوی با میانگین 4.34 و عوامل سازمانی با میانگین 4.17 نسبت به بیمارستان های خصوصی که میانگین این عوامل در آن ها به ترتیب 4.18، 4.12 و 4.08 بودند، تفاوت معنی داری را نشان داد. نتایج آزمون فیشر در مقایسه میانگین متغیرهای انگیزشی بر اساس رده شغلی، وضعیت استخدامی و مدرک تحصیلی تفاوت معنی داری را نشان داد.نتیجه گیری: کارکنان بیمارستان های دولتی و خصوصی مورد مطالعه از اولویت های انگیزشی متفاوتی برخوردار بودند. به طوری که در بیمارستان های دولتی عوامل معنوی نسبت به بیمارستان های خصوصی از اهمیت بیشتری برخوردار بود. از این رو مدیران این سازمان ها بایستی با درک این تفاوت ها در کارکنان مختلف، اقدام به برانگیختن آنان نمایند.