مدیریت ایمنی از حوادث

"در حوادث غیر مترقبه روال طبیعی امور مربوط به زندگی روزمره جامعه به یکباره دگرگون و غیر عادی می شود، و در چنین شرایطی مدیریت بحران علم توام با هنری است که تلاش می کند تا شرایط بحرانی را به حالت عادی (و نه لزوما قبل از بحران) برگرداند. عمده ترین عامل موفقیت این مدیریت به میزان آمادگی قبل از وقوع بحران بستگی دارد. در غیر این صورت شاهد بروز بحران در بحران خواهیم بود. این مقاله که به صورت تحقیقی مروری، با استفاده و مطالعه منابع علمی (12 مقاله جدید در این زمینه) وتجربیات مدیریتی نویسنده تهیه شده است به عوامل عمده ای که مدیران بحران با آن مواجه می باشند، نظری اجمالی دارد."

"مقدمه: یکی از مسائل و مشکلاتی که بیمارستان با آن روبرو می شود شرایط بحرانی ناشی از بلایا می باشد. از جمله زیرساخت های نظام مدیریت اطلاعات بلایا دانش مدیریت بحران، فن آوری اطلاعات، ابزارهای اطلاع رسانی، منابع انسانی، سرمایه و ... می باشد. بنابراین بیمارستان ها برای مقابله ی مؤثر با شرایط بحرانی ناشی از بلایا باید یک برنامه ی مدون مدیریت اطلاعات بلایا و به دنبال آن فراهم آوری نظام های اطلاع رسانی به منظور آگاه سازی کارکنان بیمارستان برای مقابله با بحران را تهیه نماید. هدف از مطالعه ی حاضر نیز ارزیابی اقدامات اطلاع رسانی انجام شده برای کارکنان در هنگام وقوع بلایا در بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی شیراز بوده است. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع توصیفی از دسته ی مطالعات مقطعی و جامعه ی آماری در این پژوهش کل مسؤولین 9 عدد از بیمارستان های آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شیراز (28 نفر) بودند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه ای بود که روایی و پایایی آن در مطالعات قبلی سنجیده شده بود. روش جمع آوری داده ها مصاحبه بود که داده ها پس از جمع آوری با نرم افزار SPSS مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد 5/55 درصد مترون ها و 5/77 درصد از مدیران جامعه ی پژوهشی دوره ی مدیریت بحران را گذرانده بودند. فقط 50 درصد بیمارستان های جامعه ی پژوهشی (پرسنل پرستاری) آموزش لازم را در مورد تخلیه ی سریع بیماران به هنگام بحران و شرایط اضطراری دیده بودند و در 1/11 درصد بیمارستان های جامعه ی پژوهشی کمیته ایمنی وجود داشت. نتیجه گیری: به هر حال بروز بی نظمی در دقایق اولیه ی پس از رخداد یک حادثه ی اجتناب ناپذیر است و یک مدیریت صحیح در صدد آن است که این زمان را به حداقل برساند. با توجه به نیاز مدیران اجرایی (مدیران و مترون ها) به گذراندن «دوره های آموزشی مدیریت بحران» برگزاری کلاس های آموزشی ضروری است."

"مقدمه: ایران از کشورهای بلاخیز جهان محسوب می شود و با توجه به گستردگی میراث فرهنگی آن، بهره مند از نهادهای متنوع آموزشی و پژوهشی است. از آن جا که مهم ترین هدف کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی حفظ و نگهداری این میراث است، این پژوهش رعایت اصول ایمنی در ساختمان کتابخانه های وابسته به سازمان آستان قدس رضوی را مورد بررسی و ارزیابی قرار داد. روش بررسی: این پژوهش از نوع کاربردی و از دسته ی مطالعات توصیفی است. جامعه ی پژوهش شامل 33 کتابخانه ی وابسته به سازمان آستان قدس رضوی در داخل و خارج از شهر مشهد در مهرماه 1386 بود. جمع آوری داده ها با استفاده از پرسش نامه ی محقق ساخته انجام شد که روایی آن با استفاده از نظر استادان و خبرگان فن بررسی و اعتبار و پایایی آن با ضریب اعتبار Alfa Cronbach مساوی 88/0مورد تأیید قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل یافته ها از نرم افزار آماری SPSS استفاده شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که شاخص های تعیین شده امنیتی برای کتابخانه ها به ترتیب اولویت عبارت است از: ایمنی در برابر خسارت ناشی از خرابی تأسیسات، ایمنی در برابر بلایای طبیعی و ایمنی در برابر آتش سوزی. نتیجه گیری: در نتیجه گیری کلی این تحقیق می توان گفت که کتابخانه ها باید برنامه ی بلند مدت و اجرایی برای مواجهه با بحران تدوین نمایند."

"مقدمه: یکی از مشکلات اساسی که مراکز بهداشتی درمانی، به خصوص بیمارستان ها در هنگام وقوع حوادث غیرمترقبه با آن رو به رو می شوند، نبودتعادل بین نیازها و منابع در دسترس می باشد که این امر ارائه خدمات پزشکی با کیفیت مطلوب را با خطر مواجه می کند. این مقاله نیز با هدف تعیین میزان آمادگی بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی ایران از نظر تأمین تجهیزات لازم در مواجهه با بلایا تدوین شده است. روش بررسی: این پژوهش از نوع توصیفی می باشد. جامعه ی پژوهش شامل ده بیمارستان آموزشی دانشگاه علوم پزشکی ایران بود که بخشی از یک پژوهش بزرگتر در مورد بررسی میزان آمادگی بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی ایران در مواجهه با بلایا از چهار بعد امنیت، ارتباطات، ملزومات و تخلیه در سال 1385 بوده است. ابزار گردآوری داده ها، چک لیستی بود که برای تعیین اعتبار صوری آن از نظر استادان صاحب نظر دانشگاه استفاده شد که با مشاهده و مصاحبه با افراد مختلف بر حسب مورد (مدیر بیمارستان، مدیر پرستاری، دبیر کمیته حوادث غیر مترقبه و ...) تکمیل گردید و به منظور تحلیل داده ها مشخصه های توصیفی نظیر فراوانی ها، نسبت ها و متوسط درصد با استفاده از ابزار SPSS محاسبه شد. یافته ها: یافته های به دست آمده حاکی از آن است که در مدیریت بلایا از بعد ملزومات، بیمارستان نواب صفوی و هفتم تیر بیشترین درصد امتیاز( 6/66) و بیمارستان های هاشمی نژاد، شفا، فیروزگر و حضرت رسول (ص) کمترین متوسط درصد امتیاز (0/60) را به دست آوردند. نتیجه گیری: مدیریت و به طور کلی مشکل تأمین ملزومات در هنگام وقوع بلایا، در همه بیمارستان های مورد پژوهش وجود دارد ولی دو بیمارستان آموزشی (نواب صفوی و هفتم تیر)، به طور نسبی از صورت مناسب تری برخوردار می باشند. بنا بر این بر لزوم تدوین برنامه ای در همه بیمارستان های یاد شده، به منظور استفاده مؤثر از منابع موجود و جلوگیری از اتلاف منابع بیش از پیش تأکید می گردد. "

مقدمه: سیستم های بهداشتی در مدیریت حوادث غیر مترقبه با چالش های منحصر به فردی روبرو است که از جمله آن ها تریاژ و درمان تعداد وسیعی از مصدومان و نیز مدیریت اطلاعات آنان می باشد. تضمین مستندسازی مصدومان به شیوه ای صائب به عنوان مقدمه مدیریت اطلاعات و تریاژ و درمان کارآمد آنان مستلزم پرونده پزشکی مناسب و قابل استفاده در حوادث غیر مترقبه است. زیرا پرونده پزشکی که در حالات عادی برای بیماران مورد استفاده واقع می شود، در موارد اضطراری و وقوع حوادث موثر نبست و کاربردی پیچیده خواهد داشت.بنابراین هدف از انجام پژوهش حاضر طراحی پرونده پزشکی مصدومان حوادث غیر مترقبه است که به وسیله آن بتوان در هنگام وقوع حوادث به سهولت و سرعت به مستندسازی اطلاعات و تریاژ مصدومان پرداخت.روش بررسی: مطالعه حاضر توصیفی و از نوع کاربردی است. محیط انجام پژوهش کتابخانه ها، مقالات تایید شده در بانک های اطلاعاتی و منابع اینترنتی بود. طی بررسی سازمان های مسوول رسیدگی به مصدومان حوادث غیر مترقبه در اصفهان محرز شد که در حال حاضر پرونده پزشکی برای مستندسازی وضعیت مصدومان وجود ندارد. بنابراین ابتدا مراکز مختلفی که در دنیا مسوول گردآوری و سازماندهی اطلاعات مصدومان حوادث غیر مترقبه اند، مشخص شدند و ضمن مطالعه تجربیات آن ها، داده های مورد نیاز پرونده پزشکی در حوادث غیر مترقبه از متون علمی چاپی و الکترونیکی جمع آوری گردید، سپس پارامترهای ضروری پرونده پزشکی در حوادث غیر مترقبه با بهره گیری از 2 الگوی آمریکایی و اروپایی استخراج شد.یافته ها: با توجه به شرایط و استانداردهای کشوری، الگوی مناسبی برای پرونده مصدومان حوادث غیر مترقبه در دو محور ویژگی های فیزیکی و عناصر اطلاعاتی با همکاری مرکز مدیریت حوادث و فوریت های پزشکی استان اصفهان طراحی و ارایه گردید.نتیجه گیری: از آن جا که در عملیات امداد حوادث غیر مترقبه پرونده پزشکی باید ساده، گویا و قابل استفاده باشد، پرونده پزشکی که در حالت عادی برای بیماران در بیمارستان ها استفاده می شود برای مصدومان حوادث غیر مترقبه کارآیی ندارد. در الگوی پیشنهادی، پرونده طراحی شده فرمی ساده و گویا است که در زمان بروز حادثه امکان مستندسازی اطلاعات مصدومان را فراهم می سازد و مرجعی سریع برای دسترسی به مهم ترین اطلاعات فوریتی بالینی، اجرایی و آماری حوادث غیر مترقبه خواهد بود.

مقدمه: کتابخانه های علوم پزشکی به مثابه قلب تپنده نظام سلامت کشور، عهده دار انتقال اطلاعات مناسب و به هنگام به شریان های جامعه هستند. بنابراین در حوزه مدیریت بحران های طبیعی مانند زلزله و سیل و ...، حائز نقش محوری و اساسی هستند؛ لذا بایستی در رویارویی با چنین بحران هایی بتوانند مقتدارانه عمل کنند. در این راستا، مطالعه حاضر، واکنش کتابخانه ها در برابر بحران بلایای طبیعی و میزان آشنایی پرسنل کتابخانه های دانشگاه های علوم پزشکی را با مباحث مدیریت بحران بررسی کرده است. روش بررسی: این پژوهش از نوع کاربردی و با روش پیمایشی- تحلیلی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش گروهی متشکل از 130 نفر از کتابداران کتابخانه های دانشگاه های علوم پزشکی تابعه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مستقر در شهر تهران در نیمه اول سال 91خورشیدی، بود. ابزار گردآوری داده ها در این مطالعه پرسشنامه ای محقق ساخته بود که روایی آن با نظر کارشناسان رشته کتابداری و علوم اطلاع رسانی تایید شد. پایایی آن با استفاده از نرم افزار SPSS، نسخه 19 بررسی شد که مقدار آلفای کرونباخ آن برابر 81/0، که نشانگر پایایی مطلوب است حاصل شد. به منظور تحلیل دادها (درصد، میانگین، واریانس و نمودارها) از آزمون های آماری (به دلیل وجود دومتغیر کیفی) ، آزمون دوطرفه Freidman (چون متغیرها رتبه ای هستند) و آزمون دوجمله ای(برای تشخیص تاثیر یا عدم تاثیر متغیری در پدیده معین) استفاده شد. یافته ها: در میزان آشنایی مدیران با مباحث مدیریت بحران، مورد توجه قرار گرفتن کتابخانه ها در برنامه ریزی راهبردی با میانگین 7/4 در حد زیاد و تلاش برای تهیه منابعی در خصوص مدیریت بحران برای کتابخانه با میانگین 51/2 در حد کم ارزیابی شد. در مرحله اول، مقاوم سازی ساختمان کتابخانه با میانگین 78/15 در حد خیلی زیاد، تهیه و تنظیم نقشه های محل های بحران زا و بحران زدا با میانگین 83/10 در حد کم ارزیابی شده است. در مرحله دوم؛ تنظیم قرارددادهای تفاهم با سایر ارگان ها (مثل، آتش نشانی و نیروی انتظامی)، با میانگین 87/14 در حد زیاد، انتشار اطلاعات عمومی مربوط به شرایط اضطراری با میانگین 07/11 در حدکم برآورد شده است.در مرحله سوم تهیه نسخههای پشتیبان از فایلهای مهم در کتابخانه با میانگین 73/16 در حد خیلی زیاد و ایجاد مرکزی به نام اتاق بحران با میانگین 47/11 در حد کم ارزیابی شده است. در نهایت در مرحله چهارم ارتقا صلاحیتهای حرفهای مورد نیاز کتابداران کتابخانه ها با میانگین 67/14 در حد زیاد و استفاده از نیروهای داوطلب مردمی در بازسازی کتابخانه با میانگین 64/9 در حد خیلی کم توسط پاسخگویان ارزیابی شده است. نتیجه گیری: کتابخانه ها به عنوان مراکز اطلاع رسانی در جامعه در عصر جدید کارکردهای متمایزی می پذیرند. آشنایی مدیران و کارکنان کتابخانه ها با مباحث مدیریت بحران، می تواند کتابخانه را در ارائه خدمات هرچه مفیدتر در زمان وقوع بلایای طبیعی، یاری دهد. در این میان استفاده از ابزارهای فناوری اطلاعات مانند شبکه های اجتماعی، خدمات پست الکترونیکی، پزشکی ازراه دور با همکاری کتابداران پزشکی و انتشار آن لاین تصاویر حوادث طبیعی از طریق کتابخانه؛ کتابخانه را در راستای این مهم توانمندتر خواهد ساخت.