مهدی سبحانی نژاد

مهدی سبحانی نژاد

سمت: استادیار
مدرک تحصیلی: دانشیار گروه علوم تربیتی دانشگاه شاهد
پست الکترونیکی: sobhaninejad@shahed.ac.ir

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۸۱ تا ۱۰۰ مورد از کل ۱۱۲ مورد.
۸۱.

بهبود چندفرهنگی سازی برنامه های درسی نظام آموزشی ایران با نظر به آرای تربیتی فوکو و ژیرو(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نوآوری های آموزشی سال شانزدهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۶۲ 57 - 80

کلیدواژه‌ها: برنامه درسی چندفرهنگی نظام آموزشی ایران میشل فوکو هنری ژیرو

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۳ تعداد دانلود : ۵۲۴
هدف پژوهش حاضر، بهبودبخشیدن به برنامه های درسی چندفرهنگی نظام آموزشی ایران بر اساس آرای تربیتی میشل فوکو و هنری ژیرو با استفاده از دو روش تحلیل مفهومی و استنتاجی بود. یافته های پژوهش نشان داد که: برنامه درسی چندفرهنگی بایستی بر بنیاد مفاهیمی چون عدالت اجتماعی، برابری آموزشی و تسهیل تجارب آموزشی مبتنی باشد در بین فیلسوفان تربیتی جهانی و شاخص در برنامه درسی چندفرهنگی، میشل فوکو و هنری ژیرو نکات قابل ملاحظه ای را در این زمینه ارائه کرده اند. فوکو تعلیم وتربیت را بیشتر امری شخصی، ویژه و محلی- موقعیتی می داند، از این رو می گوید: در زمینه تعلیم وتربیت، لحن ترجمان برنامه های درسی و لحن معلم باید متضمن چندآوایی باشد. تعلیم وتربیت مد نظر ژیرو نیز نوعی تعلیم وتربیت چندفرهنگی است که اقلیت های قومی و نژادی را مورد حمایت قرار می دهد. ژیرو معتقد است برنامه درسی باید عرصه ظهور صداهای گوناگون فرهنگی، نژادی و جنسیتی باشد و نباید هیچ گروهی به حاشیه رانده شود. به نظر ما، با عنایت به آرای تربیتی این دو فیلسوف  می توان از رویکردهای مساعدتی و تکمیلی جهت بهبود چندفرهنگی سازی برنامه درسی نظام آموزشی ایران استفاده کرد و راهکارهایی از جمله تعلیم وتربیت مرزی، تربیت انتقادی در نظام آموزشی، نوآوری در محتوای آموزشی، تقویت تفکر انتقادی دانش آموزان، روش های کیفی یاددهی- یادگیری و متنوع سازی فعالیت های مدارس را مورد توجه قرار داد.
۸۲.

پیش نیازها و سازوکار برنامه درسی میان رشته ای دانشگاهی برای تقویت آینده پژوهی در راستای تحقق معرفت جامع(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات میان رشته ای در علوم انسانی دوره نهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۳ (پیاپی ۳۵)
تعداد بازدید : ۵۲۷ تعداد دانلود : ۶۵۸
هدف پژوهش حاضر، تبیین پیش نیازها و سازوکار برنامه درسی میان رشته ای دانشگاهی به منظور تحقق معرفت جامع است. روش پژوهش این مقاله، توصیفی تحلیلی و استنتاجی بوده و در پی پاسخ به دو پرسش است؛ 1. پیش نیازهای برنامه درسی میان رشته ای دانشگاهی چیست؟ 2. سازوکار تحقق معرفت جامع حاصل از برنامه درسی میان رشته ای در آموزش عالی، چگونه است؟ یافته ها نشان داد که «عمده ترین پیش نیاز برنامه درسی میان رشته ای دانشگاهی، درک اهمیت میان رشته ای در راستای خودرهبرسازی یادگیرنده است». لازم است دست اندرکاران این حوزه دریابند که تقسیم موضوع ها به مواد درسی مجزا، برقراری ارتباط میان مفاهیم را دشوار می کند. رویکرد موضوع محور کنونی، سبب پرورش نیافتن مهارت های فکری سطح بالا و نیز بی توجهی به ابعاد بینشی و مهارتی یادگیری می شود. همچنین ازآنجاکه منظور از معرفت جامع، نوعی یادگیری است که دربردارنده هم زمان شناخت، بینش و مهارت باشد، بنابراین، برنامه درسی دانشگاهی باید به گونه ای باشد که فراگیران بتوانند به همه ابعاد معرفت جامع دست یابند. سازوکار میان رشته ای، درصدد فراهم کردن فرصت بحث و تفکر، آشنا کردن استادان با رویکرد های نوین تدریس، سنجش نیاز های محلی و ملی و مشاهده نتایج در محتوای برنامه درسی، و به کارگیری روش مناسب ارزشیابی از برنامه های درسی است. با بهره مندی از برنامه درسی میان رشته ای می توان به تحقق معرفت جامع که هدف والای دانشگاه است، کمک کرد.
۸۳.

تبیین مؤلفه های آموزش چند فرهنگی و تحلیل آن در محتوای کتب درسی تاریخ دوره متوسطه ایران(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده:
منبع: پژوهشنامه تربیتی سال دهم بهار ۱۳۹۴ شماره ۴۲ 11-34

کلیدواژه‌ها: آموزش چند فرهنگی تحلیل محتوا کتاب های درسی تاریخ دوره متوسطه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۵ تعداد دانلود : ۳۴۸
ه دف پ ژوه ش ح اض ر ب ررس ی م ی زان ت وج ه ب ه مؤلفه های آموزش چند فرهنگی در ک ت اب های درسی تاریخ دوره متوسطه ایران است. تحقیق به شیوه اسنادی و تحلیل محتوی انجام شده است. ابتدا مؤلفه های آموزش چند فرهنگی به کمک روش تحلیل اسنادی از متون نظری و سوابق پژوهشی احصاء و سپس میزان توجه به این مولفه ها تحلیل محتوی شده است. جامعه پژوهشی شامل 4 عنوان کتاب درسی تاریخ دوره متوسطه (تاریخ ایران و جهان 1 و 2، تاریخ معاصر ایران و تاریخ شناسی) در سال تحصیلی 94-1393 می باشد که با توجه به ماهیت موضوع پژوهش و محدودیت جامعه آماری از نمونه گیری صرف نظر شده و کل جامعه آماری به عنوان نمونه در نظر گرفته شده اند. ابزار اندازه گیری سیاهه تحلیل محتوا بوده و نتایج پژوهش با استفاده از شاخص های آمار توصیفی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته اند. ع م ده ت ری ن ی اف ت ه های پ ژوه ش بیانگر آن است که: 1. در م ج م وع 291 مرتبه به مؤلفه های آموزش چند فرهنگی توجه شده است که میزان فراوانی و درصد آن در کتاب های درسی تاریخ ایران و جهان 1 و 2، تاریخ معاصر ایران و تاریخ شناسی به ترتیب 117 (2/40 %)، 57 (6/19 %)، 40 (7/13 %)، 77 (5/26 %) می باشد. 2. در بین مؤلفه های آموزش چند فرهنگی بیشترین توجه به مؤلفه معرفی فرهنگ های مختلف به دانش آموزان در محتوای کتب درسی با 62 فراوانی و 3/21 درصد و کمترین توجه به مؤلفه ایجاد زمینه درک متقابل از سیر تحول فرهنگ های مختلف در محتوای کتب درسی با 2 فراوانی و 7/0 درصد صورت گرفته است.
۸۴.

تبیین قرآنی الگوهای رفتار اجتماعی در جامعة دینی؛ ابزاری برای طراحان برنامة درسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: معرفت سال بیست و هفتم اسفند ۱۳۹۷ شماره ۲۵۵

کلیدواژه‌ها: طراحی برنامة درسی جامعة دینی رفتار اجتماعی الگوهای مطلوب

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۳ تعداد دانلود : ۴۶۱
پژوهش حاضر با هدف تبیین قرآنی الگوهای رفتار اجتماعی در جامعة دینی انجام گرفته، تا ابزاری ارزشمند برای طراحان برنامة درسی کشور باشد. روش پژوهش توصیفی تحلیلی است و به منظور گردآوری داده های لازم، و نیل به اهداف پژوهش، منابع موجود و مرتبط با تحقیق، با شیوه های کیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که جامعة دینی جامعه ای است که فرهنگ و روش های رفتاری آن از تعالیم دینی و وحیانی برخاسته باشد و اعضای آن در مواجهه با مقوله دین، تمام ابعاد وجودی خویش اعم از بینشی، گرایشی و کنشی را به کار بندند؛ در این جامعه دلبستگی و شیدایی به دین و ارزش های دینی بر هر دلبستگی دیگر غلبه داشته است، و بنابر آیات قرآن کریم الگوهای رفتار اجتماعی متناسب با آن در پنج محور شامل: رفتارهای فردی مطابق با ضرورت های جمعی، رفتارهای تعاملی با سایران، رفتارهای اقتصادی، رفتارهای سیاسی و رفتارهای مرتبط با ایفای تکالیف اجتماعی، قابل تبیین است.
۸۵.

بررسی معلم اثر بخش در اندیشه تربیتی فارابی و روسو ودلالت های تربیتی متاثر از آن

نویسنده:
منبع: اهبردهای نوین تربیت معلمان (تربیت معلم فکور) سال دوم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۴ 69 - 98

کلیدواژه‌ها: معلم اثربخش اندیشه های تربیتی فارابی روسو

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۵ تعداد دانلود : ۳۱۵
هدف پژوهش حاضر بررسی ویژگی های معلم اثر بخش در اندیشه های تربیتی فارابی فیلسوف مسلمان و موسس فلسفه ی اسلامی و روسو معلم و اندیشمند بزرگ تعلیم و تربیت غرب است. روش پژوهش توصیفی- تحلیل اسنادی، و ابزار گرد آوری اطلاعات فرم های فیش برداری بوده است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که در نظام تربیتی فارابی معلم دارای دو ویژگی فطری و اکتسابی است. ویژگی فطری معلم همچون، خوش بیانی، خوش حافظه و با هوش و زیرک بودن اوست و از ویژگی اکتسابی معلم می توان به حکیم و دانا، حافظه قوی و حافظ دین و شریعت بودن او اشاره کرد. از جمله روش های تدریس پیشنهادی فارابی برای اثر بخشی بهتر تدریس می توان به روش تدریس اقناعی، برهانی، صعودی، نزولی اشاره کرد. در نظام تربیتی روسو، معلم دارای ویژگی های همچون جوان بودن، بومی بودن، هماهنگ با طبیعت، توجه به تفاوتهای فردی می باشد. از روش های تدریس پیشنهادی روسو هم می توان به روش های تدریس: اکتشافی، فعال، آزمایش و گردش علمی اشاره کرد.
۸۶.

بررسی تطبیقی مبانی فلسفی تربیت اخلاقی از دیدگاه علامه طباطبایی و لویناس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال بیست و هشتم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۴۸ 63 - 86

کلیدواژه‌ها: تربیت اخلاقی مبانی فلسفی علامه طباطبایی لویناس

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۳ تعداد دانلود : ۵۹۸
علامه طباطبایی و لویناس درزمره فیلسوفانی هستند که به اخلاق اهمیت وافری داده اند. در این پژوهش با بهره گیری از روش توصیفی تحلیلی و نیز تطبیقی سعی شده است با بررسی مبانی فلسفی تربیت اخلاقی این دو فیلسوف، همگرایی و تقابل دیدگاه های آنها استخراج شود. بررسی مبانی هستی شناختی، انسان شناختی و ارزش شناختی تربیت اخلاقی علامه و لویناس نشان می دهد که مفاهیم اساسی در فلسفه لویناس اخلاق معطوف به دیگری، مسئولیت و اراده می باشند، اما در فلسفه علامه طباطبایی دیگری اعتدالی و فطرت از جایگاه ویژه ای برخوردار است. هر دو به دیگری، مسئولیت، اراده و آزادی تأکید می ورزند. همچنین دیدگاه لویناس و علامه نسبت به خدا باآنکه هر دو خدا را قبول دارند وآن را نامتناهی می دانند، اما خدای لویناس با غیریت و دیگری برابر درنظرگرفته شده است، درحالی که خدای علامه، متعالی و منزه از هرگونه تغییر بوده و فراتر از دیگری است.
۸۷.

شناسایی و اعتباربخشی چارچوب نظری برنامه درسی پژوهش محور و تحلیل آن در محتوای علوم تجربی پایه ششم ابتدایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تفکر و کودک سال یازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۲۲) 1-28

کلیدواژه‌ها: اعتبارسنجی برنامه درسی پژوهش محور علوم پایه ششم ابتدایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۲ تعداد دانلود : ۳۲۸
پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اعتباربخشی چارچوب نظری برنامه درسی پژوهش محور و تحلیل آن در محتوای کتاب علوم تجربی پایه ششم ابتدایی، به شیوه اسنادی به همراه اعتباربخشی گروه های کانونی و نیز تحلیل محتوی، انجام شد. نتایج نشان داد؛مهم ترین ابعاد برنامه درسی پژوهش محور را می توان در چهارده بعد ؛ پویایی، ساخت دانش، معلم پژوهنده، آزمون پذیر بودن، تمرین و فعالیت محوری، تعاون و همکاری، پرسشگری، تفکر انتقادی، مساله مداری، خودانگیختگی، ارزیابی، کاوشگری، اکتشاف و یادگیری خو تنظیمی تدوین نمود. از میان این ابعاد چهارده گانه از منظر متخصصان ، مولفه مساله مداری دارای بالاترین و مولفه تعاون و همکاری دارای پایین ترین رتبه بوده است. علاوه بر این، میزان انطباق ابعاد برنامه درسی پژوهش محور با محتوای کتاب علوم تجربی بسیار متفاوت است. به طوری که بیشترین اهمیت مربوط به مولفه پرسشگری و کمترین اهمیت مربوط به مولفه یادگیری خودتنظیمی است. همچنین نتایج نشان داد بین محتوای کتاب علوم تجربی پایه ششم ابتدایی با ابعاد برنامه درسی پژوهش محور اعتباربخشی شده از منظر خبرگان، انطباق وجود ندارد. بر اساس نتایج بدست امده پیشنهاد می شود برنامه ریزان ومولفان در ویراست های اتی کتاب علوم تجربی مولفه های کمتر پرداخته شده را مورد تاکید بیشتر قرار داده و از طریق برگزاری کارگاههای اموزش ضمن خدمت معلمان را با مولفه های شناسایی شده در این پژوهش بیشتر اشنا کنند.
۸۸.

تبیین وجوه تعمیق تربیت دینی حسب رویکرد فرامتن (با تأکید بر نظریه پساساختارگرایی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: pure life, Volume ۷, Issue ۲۱, spring ۲۰۲۰ 11 - 34

کلیدواژه‌ها: تربیت دینی فرامتن پساساختارگرایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۰۶ تعداد دانلود : ۴۱۵
هدف پژوهش حاضر، تبیین وجوه تعمیق تربیت دینی حسب رویکرد فرامتن با تأکید بر نظریه پساساختارگرایی است تا بتواند سهمی در افزایش دانش های بنیادین در این حوزه معرفتی داشته باشد. روش پژوهش از نوع بنیادی- کاربردی ضمن مطالعه توصیفی از نوع اسنادی است. نتایج پژوهش بیان گر آن است که فرامتن  تنها یک رسانه بدیل نیست؛ بلکه تولید معرفت پویایی است که می تواند جای انتقال اطلاعات سلسله مراتبی را بگیرد. از طریق فرامتن، توانایی جستجوهای هوشمندانه و چندگانه فراهم می شود و روابط بینابینی متن ها شدت گرفته و گفتگو و ارتباط میان علوم و معارف دینی از اهمیت بیشتری برخوردار می شود. در این راستا، فرامتن به عنوان سازه فرهنگی جدید با کسب تجارب متنوع، امکان تبادل نظر و گفتگو میان ادیان، ارتباط محتوایی و مطالعات میان رشته ای، پرورش رویکرد انتقادی و نمایان شدن روش های متنوع تدریس و روش حل مسئله در تعلیم وتربیت دینی می تواند نقش تسهیلی داشته باشد.
۸۹.

طراحی الگوی بهسازی دبیران دوره متوسطه بر اساس رویکرد شایستگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نوآوری های آموزشی سال هجدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۷۲ 7 - 26

کلیدواژه‌ها: بهسازی رویکرد شایستگی بهسازی عملکرد دبیران دوره متوسطه نظریه داده بنیاد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۳ تعداد دانلود : ۲۸۰
پژوهش حاضر، روش تحقیق کیفی و مبتنی بر «نظریه داده بنیاد» است. منابع اطلاعاتی پژوهش چهار گروه شامل دبیران نمونه، دانش آموزان نمونه، والدین و متخصصان تعلیم و تربیت بوده اند که با استفاده از نمونه گیری هدفمند با 11 دبیر نمونه، 15 دانش آموز نمونه، 10 نفر از والدین و 8 نفر از متخصصان، مصاحبه در حد اشباع انجام شد. ابزار جمع آوری اطلاعات، مصاحبه نیمه سازمان یافته بوده که به منظور پی بردن به معانی و مضامین نهفته در آن، از «رهیافت استقرایی اشتراوس- کوربین» استفاده شد. داده های حاصل از مصاحبه از طریق کدگذاری احصا شدند. برای بررسی اعتبار پژوهش از روش بازبینی اعضا، و برای افزایش پایایی از روش های اجرای فرایند نظام مند ثبت، ضبط و نوشتن داده ها در تمامی مصاحبه ها، استفاده شد. بر اساس یافته های پژوهش، ابعاد و مؤلفه های الگوی بهسازی دبیران دوره متوسطه؛ شامل شش بعد به این شرح اند: روان شناختی (مؤلفه های س، مهارت تعامل بهینه و مدیریت مؤثر محیط جمعی)؛ ارتباط بین فردی و جمعی (مؤلفه های ارتباط مؤثر با دانش آموز، ارتباط مؤثر با والدین، ارتباط مؤثر با همکاران و ارتباط مؤثر اجتماعی)، پداگوژیکی (مؤلفه های مدیریت مؤثر یادگیری، تدریس اثربخش، مدیریت مؤثر کلاس درس و ارزشیابی پیشرفت تحصیلی اثربخش)، پژوهشی (مؤلفه های منبع پژوهی و پژوهش گری)، بازسازی مداوم فردی (مؤلفه های یادگیری مستمر و کفایت سازمانی) و ارزش مداری (مؤلفه های اخلاق مداری، روحیه جهادی، شهروندمداری و الگوی عملی بودن).
۹۰.

ارزشیابی وضعیت یاددهی – یادگیری معلمان دوره ابتدایی شهر یزد بر اساس مدل اشور و ویژگی های جمعیت شناختی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی ایران سال سیزدهم بهار ۱۳۹۷ شماره ۴۸ 63 - 84

کلیدواژه‌ها: ارزشیابی فرآیند یاددهی – یادگیری معلم مدل اشور

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴۳ تعداد دانلود : ۴۲۷
هدف از پژوهش حاضر ارزشیابی وضعیت یاددهی – یادگیری معلمان دوره ابتدایی شهر یزد براساس مدل اشور و ویژگی های جمعیت شناختی بوده است. نوع پژوهش کاربردی وروش آن توصیفی از نوع پیمایشی می باشد. جامعه آماری پژوهش معلمان دوره ابتدایی شهر یزد در سال تحصیلی 96-1395بالغ بر4196 نفر بوده است. با استفاده ازجدول کرجسی ومورگان تعداد 351نفرازمعلمان به عنوان نمونه آماری به شیوه طبقه ای متناسب باحجم انتخاب شده اند. ابزارگردآوری داده پرسشنامه محقق ساخته براساس مدل اشوربوده است.روش های آماری در این پژوهش آمار توصیفی شامل (میانگین، توزیع فراوانی و انحراف معیار) و آمار استنباطی شامل (آزمونT  تک نمونه ای، آزمونT  دوگروه مستقل، آزمون F تحلیل واریانس یک راهه و آزمون های تعقیبی مربوط) می باشد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که میانگین اقدام معلمان دوره ابتدایی شهر یزد در ابعاد؛ تحلیل ویژگی های دانش آموزان و انتخاب روش ها، رسانه ها و مواد آموزشی در فرآیند تدریس پایین تر از حد متوسط و در بعد میزان بکارگیری رسانه ها  و مواد آموزشی در فرآیند تدریس نیز در حد متوسط بوده درحالی که در ابعاد بیان هدف های آموزشی کلاس درس و مشارکت دهی دانش آموزان و ارزشیابی آموزشی در فرآیند تدریس بالاتر از حد متوسط، بوده است. معلمان دارای سابقه خدمت بالاتر، به طورمعناداری رسانه ها و مواد آموزشی را بیشتر به کار می گیرند. دبیران زن در مولفه های بیان هدف های آموزشی، انتخاب روش ها، رسانه ها و موادآموزشی، بکارگیری رسانه ها و مواد آموزشی، مشارکت دهی دانش آموزان و ارزشیابی آموزشی به طور معناداری عملکرد بالاتری داشته اند.  
۹۱.

طراحی الگوی برنامه درسی هویت دینی در دوره اول متوسطه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات برنامه درسی ایران سال شانزدهم تابستان ۱۴۰۰ شماره ۶۱ 59 - 92

کلیدواژه‌ها: هویت دینی الگوی برنامه درسی دوره اول متوسطه تفسیر المیزان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۴ تعداد دانلود : ۲۲۳
مقاله تحلیلی- استنباطی حاضر به دنبال طراحی الگوی برنامه درسی هویت دینی در دوره اول متوسطه بود. جامعه پژوهشی شامل متن کامل ترجمه تفسیر المیزان بود که با توجه به منطق انتخاب آن از نمونه گیری صرف نظر شد. برای تحلیل داده ها از تحلیل محتوای کیفی استفاده شد. نتایج نشان داد که هویت دینی فرهنگ عینیت یافته اسلامی در وجود انسان است که اگر بخواهیم برای آن الگوی برنامه درسی طراحی کنیم اهدافش شامل سه نوع بینشی (شناخت دایره هستی و پدیدآور، شناخت مقصد و سرانجام، شناخت راه و راهبران زندگی، شناخت خویشتنِ خویش)، گرایشی و کنشی، محتوایش تابع سازمان دهی درهم تنیده/مارپیچی می باشد. "توجه دادن به نشانه های ربوبیت خداوند در آفاق و منظومه هستی، دعوت به تأمل در خود، تبیین، استدلال و احتجاج، استفهام، مشاهده، تمثیل، تذکر و عمل معلم" هم ازجمله روش های یاددهی-یادگیری مورد تأکید در الگو هستند. رویکرد کلی ارزشیابی نیز "فرایندی" است که با در نظر گرفتن استلزامات دینی و نوع نگاه ویژه به نیت، همت و زحمات دانش آموز و همچنین بهره گیری از سه ضلع معلم، دانش آموز و والدین نارسایی های احتمالی را مشخص می کند و بیشتر در خدمت یادگیری می باشد.
۹۲.

تبیین الگوی نظری مشاوره فلسفی در تعلیم و تربیت برمبنای خردورزی و دیالوگ سقراطی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های فلسفی پاییز ۱۴۰۱ شماره ۴۰ 86 - 110

کلیدواژه‌ها: الگوی مطلوب خردورزی سقراطی دیالوگ مایوتیک جهان بینی مراجع مشاوره فلسفی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۰ تعداد دانلود : ۲۶۵
هدف : این پژوهش با هدف تبیین الگوی نظری مشاوره فلسفی در تعلیم و تربیت بر مبنای خردورزی و دیالوگ سقراطی صورت گرفت. روش پژوهش : نوع پژوهش از حیث هدف، کاربردی و از لحاظ رویکرد، کیفی می باشد و جهت تبیین هدف و دستیابی به پاسخ سؤالات از روش تحلیل مفهومی و از نوع تفسیری بهره گرفته شد. به منظور جمع آوری داده های پژوهش از آثار دسته اول و پژوهش های صورت گرفته در خصوص عنوان پژوهش، شامل دیالوگ های افلاطون، پایان نامه ها، مقالات، آثار و نوشته ها و روایت های تاریخی مرتبط با موضوع تحقیق استفاده گردید. بدین منظور نمونه های در دسترس و مناسب از منابع مرتبط با موضوع پژوهش به صورت هدفمند انتخاب و برای ثبت داده ها از فرم فیش برداری استفاده شد و داده های بدست آمده در طول تحقیق به صورت مستمر تحلیل و تفسیر گردید. یافته ها : براساس یافته های پژوهش، ابعاد اصیل هویت انسانی به واسطه سلطه هویت های کاذب برخاسته از جهان بینی های غیر اصیل در حاشیه قرار گرفته و بخش قابل توجّهی از نگرانی ها و تعارضات درونی وی با این تعارضات گره خورده است. و رویکرد مشاوره فلسفی بر مبنای خردورزی و دیالوگ سقراطی با این پیش فرض که این تعارضات دارای ریشه ای درونی شامل ناآگاهی و نیروی برتر اقناع جهان بینی های سطحی است و با تکیه بر این مهم که انسان اراده ذاتی به خیر دارد، در تلاش است تا با خودشناسی و کشف فلسفه خود بنیاد زندگی بر اساس دیالوگی درونی بر این تعارضات غلبه یابد. نتیجه گیری : نتایج نشان داد که الگوی مطلوب برخاسته از این رویکرد فرایندی سه مرحله ای مشتمل بر کشف هویت های کاذب، به چالش کشیدن و زیر سؤال بردن این هویت ها و حرکت به سوی یک جهان بینی نوین است.
۹۳.

تعیین چارچوب صلاحیت های مورد نیاز مربیان و استادکاران (معلمان آموزش فنی و حرفه ای) در هنرستان های فنی و کاردانش(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مهارت آموزی دوره ۴ پاییز ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۱۳) 46-7

کلیدواژه‌ها: صلاحیت مربیان و استادکاران آموزش های فنی و حرفه ای کاردانش

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۸ تعداد دانلود : ۱۴۶
هدف از پژوهش حاضر ، تبیین چارچوبی مفهومی از صلاحیت های مورد نیاز مربیان و استادکاران در هنرستان های آموزش فنی و حرفه ای و کاردانش بود. پژوهش به شیوه تحلیل اسنادی انجام شد. جامعه پژوهشی مجموعه اسناد و مدارک نظری، پژوهشی، سوابق تجربی، آیین نامه ها و دستورالعمل های مرتبط و در دسترس بود. ابزار مورد استفاده، فرم گردآوری اطلاعات بود. نتایج پژوهش نشان داد که مجموعه صلاحیت های مورد نیاز مربیان و استادکاران را می توان در سه بعد صلاحیت های شخصی، صلاحیت های تخصصی- حرفه ای (با مؤلفه های دانش، بینش و توانش یا مهارت) و صلاحیت های اخلاقی – اعتقادی (با مؤلفه های وجدان کاری، توسعه توانمندی، اعتدال اجتماعی، روابط اجتماعی، انضباط اداری و ایمان درونی) طبقه بندی کرد. ساختار مفهومی ابعاد و مؤلفه های مذکور به وسیله 63 گویه حاصل شده مصداقی به عنوان نشانگر های مؤلفه های مذکور، تکمیل شده که در طول مقاله به تشریح ابعاد، مؤلفه ها و گویه های مذکور پرداخته شده است. همچنین ضمن بحث پیرامون ساختار مفهومی مذکور، پیشنهاد هایی نیز ارائه شده است.
۹۴.

بررسی انطباق محتوای برنامه درسی دوره های آموزش ضمن خدمت با شرح وظایف شغلی از دید کارکنان ستادی سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور طی سال 1399(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مهارت آموزی دوره ۸ بهار ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۳۱) ۴۲-۲۳

کلیدواژه‌ها: محتوای برنامه درسی دوره آموزش ضمن خدمت کارکنان ستادی سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۳ تعداد دانلود : ۱۷۵
هدف از پژوهش حاضر؛ تعیین میزان انطباق محتوای برنامه درسی دوره های آموزش ضمن خدمت کارکنان ستادی سازمان آموزش فنی و حرفه ای با شرح وظایف کارکنان در حوزه های دهگانه ستادی در سال 1399 بود. روش تحقیق پژوهش از نوع تحقیقات توصیفی بوده که در خلال آن از مطالعه اسنادی و پیمایش استفاده شده است. به همین منظور از ابزار پرسشنامه محقق ساخته به تعداد 60 گویه برای حوزه های دهگانه ستادی تهیه شد. نمونه آماری پژوهش شامل کلیه کارکنان ستادی سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور به تعداد 400 نفر بوده که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان در نهایت 196 نفر به روش طبقه ای تصادفی از ده حوزه تخصصی سازمان آموزش فنی وحرفه ای کشور انتخاب شدند. نتایج حاکی از آن است که میزان انطباق محتوای برنامه درسی دوره های آموزش ضمن خدمت کارکنان با شرح وظایف آنان در حوزه های راهبری اجرای آموزش، نظارت، بهسازی و هدایت شغلی، آموزشگاه های آزاد و مشارکت مردمی، توسعه فناوری های نوین آموزشی، پژوهش، طرح و برنامه ریزی درسی، برنامه، بودجه و نوسازی و منابع انسانی و پشتیبانی در حد متوسط به پایین و ضعیف حاصل شد و در حوزه های سنجش مهارت و صلاحیت حرفه ای، امور مسابقات ملی و بین المللی مهارت و امور مالی و ذیحسابی، میزان انطباق در حد متوسط به پایین حاصل نشد همچنین به ترتیب میانگین رتبه ای از کمترین به بیشترین انطباق برای کلیه حوزه های دهگانه بررسی شد.
۹۵.

تبیین چارچوب مفهومی ابعاد و مؤلفه های برنامه درسی کنجکاوانه و بررسی میزان انطباق محتوای برنامه درسی دوره ابتدایی ایران با آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: نوآوری های آموزشی سال بیستم پاییز ۱۴۰۰ شماره ۷۹ 31 - 54

کلیدواژه‌ها: برنامه درسی کنجکاوانه ابعاد و مؤلفه تحلیل محتوا کتب درسی دوره ابتدایی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۳ تعداد دانلود : ۱۸۱
پ ژوه ش ح اض ر با هدف تبیین چارچوب مفهومی ابعاد و مؤلفه های برنامه درسی کنجکاوانه و بررسی میزان انطباق محتوای برنامه درسی دوره ابتدایی ایران با آن انجام شده است. روش پژوهش توصیفی است و در خلال آن، از تحلیل اسنادی و تحلیل محتوا استفاده شده است. رویکرد پژوهش نظری و کاربردی است و جامعه پژوهش شامل دو بخش متون نظری برنامه درسی کنجکاوانه و نیز محتوای 36 جلد کتاب درسی دوره ابتدایی ایران در سال تحصیلی ۱۳۹۸–۱۳۹۹ بود که بالغ بر 3924 صفحه است. با توجه به ماهیت موضوع، از نمونه گیری صرف نظر و کل جامعه پژوهش بررسی شد. ابزارهای پژوهش، فرم فیش برداری و سیاهه تحلیل محتوایِ محقق ساخته بود. داده ها با استفاده از فرایند تحلیلی آنتروپی شانون تحلیل شد. ع م ده ت ری ن نتایج نشان داد که: 1. ابعاد برنامه درسی کنجکاوانه را می توان در نُه بُعدِ ذهنیت باز، اکتشاف، اشتیاق یادگیری، خودجهت دهی، خلاقیت، نوآوری، پرسشگری، یادگیری مشارکتی و خودانگیختگی خلاصه کرد؛ 2. محتوای کتب درسی دوره ابتدایی، با ابعاد و مؤلفه های برنامه درسی کنجکاوانه منطبق نیست؛ به طوری که از بین ابعاد نُه گانه برنامه درسی کنجکاوانه، بعد از خودانگیختگی بیشترین و بعد از ذهنیت باز کمترین ضریب اهمیت را دارد؛ 3. در محتوای کتب درسی دوره ابتدایی، از بین خرده مؤلفه های ابعاد نُه گانه برنامه درسی کنجکاوانه، بیشترین ضریب اهمیت به خرده مؤلفه مشارکت معلمان و دانش آموز و کمترین ضریب اهمیت به خرده مؤلفه تدارک فعالیت های گروهی اختصاص دارد. بر اساس نتایج به دست آمده از تحقیق، پیشنهاد می شود در ویراست های آتی کتب دوره ابتدایی، به مؤلفه های کمتر توجه شده عنایت بیشتری شود.  
۹۶.

بررسی جایگاه الگوی مفهومی فرهنگ ایثار و شهادت و ارزیابی میزان تحقق آن در اهداف مصوب دوره متوسطه آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پاسداری فرهنگی انقلاب اسلامی سال پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۱۲ 1 - 22
تعداد بازدید : ۲۶۲ تعداد دانلود : ۳۵۸
پ ژوه ش ح اض ر با هدف بررسی جایگاه الگوی مفهومی فرهنگ ایثار و شهادت و ارزیابی میزان تحقق آن در اهداف مصوب دوره متوسطه جمهوری اسلامی ایران انجام شده است. روش پژوهش توصیفی شامل تحلیل اسنادی و تحلیل محتوا و رویکرد آن کاربردی است. جامعه پژوهشی شامل متون مرتبط با فرهنگ ایثار و شهادت و نیز متن اهداف مصوب دوره متوسطه است که با توجه به ماهیت موضوع و محدودیت جامعه پژوهشی، از نمونه گیری صرف نظر شده و کل جامعه آماری مورد بررسی واقع شده است. ابزارهای اندازه گیری، فرم فیش برداری و سیاهه تحلیل محتوا بوده است. داده های اسنادی به شیوه کیفی و داده های تحلیل محتوا با استفاده از شاخص های توصیفی در فرایند تحلیلی آنتروپی شانون مورد بررسی قرار گرفته اند. ع م ده ت ری ن ی اف ت ه های پ ژوه ش بیانگر آن است که: 1. چارچوب مفهومی فرهنگ ایثار و شهادت پس از بررسی مدارک و مستندات مرتبط در 4 محور و 43 مؤلفه تدوین شد. 2. در م ج م وع 38 مرتبه به مؤلفه های فرهنگ ایثار و شهادت توجه شده که میزان فراوانی آن در اهداف اعتقادی، اخلاقی، علمی و آموزشی، فرهنگی و هنری، اجتماعی، زیستی، سیاسی، اقتصادی به ترتیب 7، 8، 0، 1، 8، 1، 9، 4 است.3. در بین محورهای مورد بررسی، صفات عملی ایثار و شهادت با میزان بار اطلاعاتی 842/0 و ضریب اهمیت 711/0 بیشترین توجه را به خود اختصاص داده، این در حالی است که به محور پیامدهای فردی و اجتماعی ایثار و شهادت با میزان بار اطلاعاتی 003/0 و ضریب اهمیت 003/0 توجه بسیار کمتری شده است
۹۷.

تبیین پدیدارشناختی ادراک معلّمان سرآمد از ابعاد و مؤلفه های فلسفه معلّمی خود(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های فلسفی تابستان ۱۴۰۱ شماره ۳۹ 331 - 349

کلیدواژه‌ها: فلسفه معلمی پدیدار شناسی تجربه زیسته معلمان سرآمد دانش آموز

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۳ تعداد دانلود : ۱۳۶
هدف : این پژوهش با هدف تبیین ابعاد و مؤلفه های مبین فلسفه معلّمی، از تجارب زیسته معلّمان سرآمد صورت گرفت. روش پژوهش : نوع پژوهش از حیث هدف، کاربردی و از لحاظ رویکرد، کیفی می باشد و برای دستیابی به هدف تحقیق از روش پدیدارشناسی بهره گرفته شد. جامعه پژوهش شامل کلیه معلّمان شهرستان سقز در سال تحصیلی 99-400 بودند که از میان معلّمان سرآمد به صورت هدفمند تعداد 14 معلّم، شامل 6 معلّم مرد و 8 معلّم زن انتخاب گردید. داده های پژوهش از طریق مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته به دست آمد و مصاحبه ها تا زمان دستیابی به اشباع نظری ادامه داشت. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روش هفت مرحله ای کلایزی انجام و با استفاده از کد گذاری موضوعی کدهای محوری از کدهای باز و کدهای انتخابی از کدهای محوری استنباط و طبقه بندی گردید. یافته ها : بر اساس یافته های پژوهش از مجموع 190 مفهوم استخراج شده از مصاحبه ها 81 مفهوم در خصوص فلسفه معلّمی در قالب 12 مؤلفه یا کد محوری (تحول آفرین، همدل، کاشف ذهن و توانایی دانش آموز، کل نگر و ژرف اندیش، مشوّق عمق نگری و مروج پرسشگری، روح انتقادی، سعه صدر، عامل و مروج ارزش های انسانی، الگوی اخلاقی عامل، ادراک فضای فیزیکی، سازنده فضای یادگیری اثربخش، ادراک جهان دانش آموز) و 9 بعد یا کد انتخابی (الگوی نوآوری، عواطف انسانی سرشار، کاشف قابلیت دانش آموز، نمونه عینی جامع نگری، عالم و عامل انتقادی، صبور، اخلاقی ارزش مدار، عالم به زمان و مکان، در جهان بوده متعامل با دانش آموز) دسته بندی شدند. نتیجه گیری : کنار هم گذاشتن این ابعاد و مؤلّفه ها توصیف جامعی از ادراک معلّمان پیرامون پدیده مورد بررسی را به دست می دهد.
۹۸.

طراحی الگوی برنامه درسی تربیت اخلاقی بر اساس دیدگاه آیت الله جوادی آملی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش در مسائل تعلیم و تربیت اسلامی سال ۳۰ زمستان ۱۴۰۱ شماره ۵۷ 151 - 199
تعداد بازدید : ۲۲۵ تعداد دانلود : ۲۰۸
پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی برنامه درسی تربیت اخلاقی بر اساس دیدگاه جوادی آملی انجام شد. روش پژوهش تحلیلی- استنتاجی بود. تمامی آثار دست اول جوادی آملی مستندات لازم برای طراحی برنامه درسی را تشکیل می دادند که از میان آن ها مطالب مرتبط با مبانی فلسفی و عناصر برنامه درسی به صورت هدفمند انتخاب شدند. مطالب مرتبط با مبانی فلسفی و گزاره های اخلاقی توسط مدل پیشنهادی کلایزی (1978) در هفت گام مورد استخراج و استنتاج قرار گرفتند و ذیل عناصر برنامه درسی تجلی یافتند. نتایج نشان داد که برنامه درسی تربیت اخلاقی فعالیت هایی است که به منظور ایجاد دانش، صفات و رفتارهای اخلاقی در متربی پیش بینی می شود و شامل چهار عنصر اهداف، محتوا، روش های یاددهی- یادگیری و روش های ارزشیابی پیشرفت تحصیلی است. اهداف ذیل دو دسته غایی (رسیدن متربی به مقام خلیفه اللهی و قرب به کامل مطلق) و واسطه ای (شناخت جنبه های گوناگون خویشتن، شناخت خدا، اندیشیدن قبل از انجام عمل، تبعیت از حق در امور و قضاوت های اخلاقی، آگاهی و عمل به مسئولیت ها، تقویت نیروی اراده، زیبایی بینی در افعال خدا، کسب آمادگی برای خدمت به خلق، معرفت بر نتیجه دنیوی و اخروی نیات و عملکردهای اخلاقی) تنظیم شد. محتوا در خدمت اهداف بوده و می بایست واجد دستورالعمل هایی چون تنوع قالبی، منبعث از قرآن و روایات، تأثیرپذیر از فضای زمانه، در نظر داشتن تاریخ و ادبیات ایران و اسلام، تناسب حکیمانه، صلابت و لطافت باشد. روش های یاددهی- یادگیری رویکردی منطقی، شبهه زدایانه و عاطفی دارند. روش های ارزشیابی نیز شامل خودارزیابی، نظر و قضاوت مربی، مشارکت فعال والدین و ارزیابی تیمی پیشرفت تحصیلی می باشند که اطمینان آوری خاصی دارند و همگی در خدمت یادگیری اخلاقی متربی تنظیم و معرفی شده اند و به دور از خطی نگری و اضطراب هستند.
۹۹.

تبیین فلسفی- کلامی اندیشه های سیاسی نو معتزله و فلاسفه نوصدرایی به منظور ارائه چارچوب نظری تربیت سیاسی در جهان اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های سیاست اسلامی سال دهم پاییز و زمستان ۱۴۰۱ شماره ۲۲ 113 - 142
تعداد بازدید : ۱۹۰ تعداد دانلود : ۱۹۰
در این پژوهش به منظور «تبیین فلسفی کلامی اندیشه های سیاسی نو معتزله و فلاسفه نوصدرایی به منظور ارائه چارچوب نظری تربیت سیاسی در جهان اسلام با روش تحلیل اسنادی، تحلیل مفهوم مفهومی و استنتاج پیش رونده با بررسی آثار محمدعبده و فضل الرحمن ملک از نومعتزله و نیز امام خمینی و علامه طباطبایی از فلاسفه نوصدرایی، 11مبنای هستی شناسی مشترک،13 مبنای انسان شناسی مشترک،6 مبنایی معرفت شناسی مشترک، و5 مبنای ارزش شناسی مشترک درتربیت سیاسی از دیدگاه اندیشمندان دو نحله نومعتزله ونوصدرایی استخراج و تدوین شده است. همچنین18 مولفه مشترک تربیت سیاسی در چهار دسته مولفه های: ناظر به هدف، زمینه ساز، ناظر به زیست اجتماعی، و ناظر به سلوک شخصی در تربیت سیاسی برای جهان اسلام احصاء و تدوین گردید. و تایید شد علیرغم برخی اختلاف ها، اندیشه های اندیشمندان نومعتزله(عبده و فضل الرحمن ملک) و متفکران نوصدرایی(امام خمینی و علامه طباطبایی) در حوزه تربیت سیاسی اسلامی در ذات خود واجد همسویی های لازم برای تدوین نظام تربیت سیاسی مشترک هستند، که اگر در دستور کار ممالک اسلامی واقع شوداز اختلافات و تعارضات ظاهری خواهدکاست و همسوویی و وحدت نظر و عمل قابل توجهی در اتحاد ملل مسلمان برای نیل به پیشرفت و توسعه خواهد داشت.
۱۰۰.

تبیین مبانی فلسفی مفهوم سعادت در نظام تربیت اخلاقی بانو مجتهده امین به منظور تدوین چارچوب نظری و دلالت های تربیتی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسائل کاربردی تعلیم و تربیت اسلامی سال هفتم پاییز ۱۴۰۱ شماره ۳ (پیاپی ۲۴) ۱۱۸-۸۹
تعداد بازدید : ۱۹۱ تعداد دانلود : ۱۴۳
هدف: به «تبیین مبانی فلسفی مفهوم سعادت در نظام تربیت اخلاقی بانو مجتهده امین به منظور تدوین چارچوب نظری و دلالت های تربیتی آن» پرداخته شده است. روش: روش پژوهش، تحلیل اسنادی، تحلیل مفهومی و استنتاج بوده است، جامعه پژوهشی شامل تمامی منابع دست اول و آثار ایشان بوده که با استفاده از نمونه گیری مفهومی و هدفمند بررسی شد، از فرم فیش برداری برای مطالعه اسناد و مدارک استفاده شد و یافته ها نیز به صورت کیفی و مفهومی کدگذاری، مقوله بندی و تبیین شدند. یافته ها: مبانی هستی شناختی(وحدت شخصیه وجود، قائم بودن هر دانی به مافوق خود، متافیزیک محبت)، مبانی انسان شناختی(بقای روح، تأثیر و تأثرات بین روح و بدن، سیر استکمالی) مبانی معرفت شناختی(کمال حکمت نظری و عملی، مراتب ادراک، تقدم علم بر عمل) و مبانی ارزش شناختی(معیار ارزش ها، عدالت، تلازم سعه اخلاقی و سعه عقلانی) تبیین شد و دلالت های تربیتی نیز اعم از هدف غایی سعادت(حبّ و قرب به خداوند)، اهداف واسطه ای(خودشناسی، خردورزی، اعتدال گرایی و تحقق جامعه صالح)، اصول(اصل وحدت گرایی، خودشناسی و درون نگری، خودنظارتی، تلازم تزکیه نفس و تطهیر فکر) و روش های تربیتی(روش های مبتنی بر تکریم و محبت و روش های تعقلی) احصاء و تبیین شد. نتیجه گیری: ایشان در جایگاه یک فیلسوف-مربی فضیلت گرای اخلاقی، نظریه اخلاقی اش را با بحث از سعادت آغاز نموده است و در حقیقت، در نظریه اخلاقی ایشان، عقل و اخلاق ملازم با یکدیگر هستند در نتیجه، سعه عقلانی و سعه اخلاقیِ انسان به موازات یکدیگر در حرکت خواهند بود و سیر حرکت انسان در راستای دستیابی به سعادت حقیقی، منوط به تهذیب اخلاق، و تهذیب اخلاق منوط به تطهیر قوه فکریه است.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان