مطالعات روان شناسی ورزشی

پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر میزان مشارکت در فعالیت های اوقات فراغتی مبتنی بر ورزش بر توانمندی اجتماعی و رشد اجتماعی دبیران مدارس طراحی و اجرا گردید. روش پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی و از روش علی و مبتنی بر مدل سازی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش را کلیه دبیران مدارس استان بوشهر تشکیل داد که تعداد دقیق و جامع ای از آنان دردسترس نبود. لذا بر اساس فرمول حجم نمونه کوکران تعداد 384 نفر به عنوان نمونه پژوهش مشخص شدند. پس از پخش و جمع آوری پرسشنامه های پژوهش تعداد 321 پرسشنامه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. روش نمونه گیری در پژوهش حاضر به خوشه ای تصادفی و با توجه به مناطق جغرافیایی استان بوشهر بود. ابزار گردآوری اطلاعات در پژوهش حاضر شامل سه پرسشنامه وضعیت اوقات فراغتی مبتنی بر ورزش کریمیان و همکاران (1392)، توانمندی اجتماعی مرل و همکاران (2011) و رشد اجتماعی الیس و ایتزمن (1990) بود. روش آماری مورد استفاده در پژوهش حاضر شامل روش معادلات ساختاری بود. نتایج نشان داد که مشارکت در فعالیت های اوقات فراغتی مبتنی بر ورزش بر توانمندی اجتماعی تاثیری معنادار به میزان 498/0 دارد. نتایج نشان داد که مشارکت در فعالیت های اوقات فراغتی مبتنی بر ورزش بر رشد اجتماعی تاثیری معنادار به میزان 527/0 دارد.

مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر برنامه تمرین متوالی حافظه ای بر عملکرد حافظه کاری جوانان و بررسی نقش واسطه ای برتری جانبی انجام شد. نمونه آماری این پژوهش نیز شامل 60 زن جوان راست و چپ دست می باشند که بصورت در دسترس و براساس معیارهای ورود و خروج انتخاب و به صورت تصادفی در چهار گروه تقسیم شدند. تکالیف مورد استفاده در پژوهش حاضر شامل تکلیف زمان عکس العمل زنجیره متناوب، مقیاس حافظه وکسلر نسخه سوم و آزمون حافظه کاری اِن بَک بود. آزمودنی های مورد مطالعه در پیش آزمون، آزمون اکتساب، آزمون یادداری فوری و 48 ساعت پس از آن در آزمون یادداری شرکت کردند. نتایج نشان داد بین عملکرد حافظه کاری در مرحله پیش آزمون با هر یک از مراحل اکتساب، یادداری فوری و یادداری تاخیری، بین عملکرد حافظه کاری در مرحله اکتساب با مراحل یادداری فوری و یادداری تاخیری، و بین عملکرد حافظه کاری در مرحله یادداری فوری با یادداری تاخیری تفاوت معنادار بود. مقایسه عملکرد حافظه کاری گروه ها نشان داد آزمودنی های گروه های آزمایشی چپ دست در مراحل اکتساب، یادداری فوری و یادداری تاخیری عملکرد حافظه کاری بهتری نسبت به آزمودنی های گروه های دیگر دارند. نتایج مطالعه حاضر نشان داد افراد راست و چپ برتر دارای عملکرد بهتری در حافظه کاری بودند، لذا پیشنهاد می شود مربیان جهت آموزش و همچنین بازتوانی عملکرد به مسئله برتری جانبی توجه ویژه ای داشته باشند.

هدف از این مطالعه بررسی تأثیر فشار نظارت و نتیجه حین تصمیم گیری بر رفتار جستجوی بینایی بازیکنان فوتبال بود. در این مطالعه 18 بازیکن فوتبال شاغل در لیگ برتر نوجوانان تهران شرکت کردند. تکلیف تصمیم گیری شامل تصاویری از موقعیت های شبیه سازی فوتبال بود که توسط مانیتور در سه شرایط خنثی (بدون فشار)، فشار نتیجه و فشار نظارت ارائه شد. نتایج آزمون تحلیل واریانس با اندازه های تکراری در تعداد تثبیت و میانگین مدت زمان تثبیت چشم در هر سه شرایط پژوهش تفاوت معنا داری را نشان داد. علاوه بر این، آزمون تعقیبی بونفرونی نشان دهنده افزایش معنادار میانگین تعداد و مدت زمان تثبیت چشم در دو شرایط فشار نتیجه و نظارت نسبت به فشار خنثی بود. بنابراین به مربیان فوتبال پیشنهاد می شود در جلسات تمرینی با ایجاد شرایط تحت فشار به بازیکنان کمک کنند تا با تجربه این شرایط حین تمرین بتوانند در شرایط مسابقه عملکرد بهتری داشته باشند.

پژوهش حاضر به منظور بررسی و مقایسه اثربخشی خودگفتاری آموزشی، انگیزشی و انتخابی بر انگیزه درونی و دقت آزمون حس وضعیت مفصل آرنج انجام گردید. پژوهش به صورت یک طرح درون گروهی کانتِربالانس شده به روش نیمه تجربی و با هدف کاربردی اجرا گردید. پانزده دانشجوی دختر دانشگاه شهید بهشتی به صورت در دسترس به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. شرکت کنندگان در یک طرح اندازه گیری مکرر با چهار مرحله کنترل، خودگفتاری آموزشی، انگیزشی و انتخابی مشارکت داشتند که در هر مرحله 40 کوشش آزمون حس وضعیت مفصل را به منظور بازسازی فعال زاویه 90º مفصل آرنج از طریق دستگاه دینامومتر ایزوکنتیک بایودکس انجام دادند. پس از اتمام هر مرحله، شرکت کنندگان پرسش نامه انگیزش درونی و فرم بررسی دستکاری را تکمیل نمودند. هرچند نتایج افزایش انگیزه درونی در مرحله خودگفتاری انتخابی را نسبت به مراحل دیگر نشان داد اما کاهش خطای مطلق در آزمون حس وضعیت مفصل آرنج در مراحل خودگفتاری آموزشی، انگیزشی و انتخابی به طور مشابه مشاهده شد. این یافته ها از خودگفتاری آموزشی و انگیزشی به عنوان راهبردی هایی کارآمد در بهبود عملکرد حس وضعیت مفصل حمایت می کنند که با مدل ارتباط خودگفتاری-عملکرد، مدل ویژه ورزش خودگفتاری و مدل مکانیسم خودگفتاری که اثربخشی انواع خودگفتاری بر عملکرد را تأیید می کنند، همسو هستند.

تحقیق حاضر با هدف بررسی تأثیر سبک اسنادی و راهبرد تفکر در توسعه مشارکت ورزشی طراحی و اجرا گردید. روش تحقیق حاضر پیمایشی بود. تحقیق حاضر از جمله تحقیقات کاربردی بود که به صورت میدانی انجام گردید. جامعه آماری شامل کارمندانی ورزشکار ادارات ورزش و جوانان استان آذربایجان شرقی بود. این افراد شامل کارمندانی بودند که به طور منظم به ورزش می پرداختند. با توجه به اینکه تعداد این افراد نامشخص بود از روش حجم نمونه کوکران در شرایط نامشخص بودن حجم جامعه استفاده گردید. به صورتی که بر اساس این روش تعداد 384 نفر به عنوان نمونه مشخص شدند. ابزار تحقیق حاضر پرسشنامه استاندارد بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده های تحقیق حاضر از روش معادلات ساختاری استفاده گردید. کلیه روند تجزیه و تحلیل داده های تحقیق در نرم افزارهای SPSS و PLS انجام گرفت. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که سبک اسنادی (541/0) و راهبرد تفکر (454/0) بر مشارکت ورزشی تأثیرگذار است. به عبارتی سبک اسنادی و راهبرد تفکر به واسطه کارکردهای خود در مسائل نگرشی و فکری می تواند ضمن ایجاد رفتارهای پایدار باعث افزایش سطح مشارکت ورزشی افراد گردد.

هدف این پژوهش تعیین ویژگی ها و مهارت های روانشناختی بانوان تیم ملی کاراته ایران در سه مرحله ی شروع نخبگی ، توسعه نخبگی و تسلط در نخبگی می-باشد. پژوهش حاضر از نوع مطالعات ترکیبی (کیفی-کمی) بود است . در این پژوهش جمع آوری اطلاعات از طریق مصاحبه، شرکت در کارگاه و همچنین ارائه چک لیست اولویت بندی ویزگی ها و مهارت های روانی بود که با مصاحبه از ورزشکاران نخبه در مرحله شروع نخبگی توسط مادران ودر مرحله توسعه و تسلط نخبگی توسط خود ورزشکاران نخبه تکمیل گردید. برای تجزیه و تحلیل و تفسیر داده ها از تحلیل داده های تماتیک (موضوعی) استفاده شد. همچنین نمونه گیری این پژوهش تا رسیدن به مرحله اشباع نظری ادامه یافت که در این پژوهش 22 نفر از ورزشکاران تیم ملی کاراته بانوان شرکت داشتند که در سه گروه تقسیم بندی شدند. این سه گروه شامل گروه اول مرحله شروع نخبگی شامل 10 نفر از مادران و دختران ،گروه دوم شش نفر از ورزشکاران درسطح توسعه نخبگی ، گروه سوم شش نفر از ورزشکاران نخبه در سطح تسلط نخبگی بودند. نتایج حاصل از تحلیل تماتیک مصاحبه های مربوط به گروه شروع بیانگر دستیابی به مضمون اصلی «ایجاد پایه ای از ویژگی های روانی» است. همچنین در گروه دوم (توسعه نخبگی )نتایج حاصل از مصاحبه ها بیانگر دستیابی به مضمون اصلی «توسعه اولیه مهارت ها و ویژگی های روانشناختی عملکرد» بود است . نتایج حاصل از تحلیل مصاحبه-های مربوط به گروه تسلط نیز بیانگر دستیابی به مضمون اصلی «توسعه و اصلاح مهارت های روانی متمرکز برعملکرد » بوده است .

اهداف: ارزیابی فرآیندها و عوامل خودتنظیمی در بین ورزشکاران اهمیّت زیادی دارد. این مطالعه با هدف روانسنجی نسخه فارسی دو پرسش نامه باور فراشناختی درباره عملکرد (ام. بی. پی.کیو) و فرآیندهای فراشناختی در طول عملکرد (ام. پی. پی. کیو) انجام شد. این دو پرسش نامه به پرسش نامه های خواهر مشهورند. مواد و روش ها: هر دو پرسش نامه به زبان فارسی تطبیق داده شد و سپس به صورت آنلاین توسط 464 ورزشکار زن و مرد ایرانی از رشته های مختلف ورزشی و با سطوح مختلف عملکرد پر شد. یافته ها: تحلیل عامل تأییدی نشان داد که هر دو پرسش نامه دارای روایی عاملی مناسبی هستند. آزمون های پایایی و همسانی درونی نشان داد که پایایی برای همه خرده مقیاس های هر دو پرسش نامه کافی است. همبستگی دو متغیره و همبستگی عوامل پنهان نشان داد که بین اکثر متغیرها به جزء باورهای منفی در مورد غیرقابل کنترل بودن تفکر رقابتی که با ابعاد خودتنظیمی رقابتی ارتباط منفی داشت؛ روابط مثبتی وجود دارد. در نهایت، تحلیل های مقایسه ای نشان داد که تفاوت های معنا داری بین ورزشکاران سطوح بالا و پایین رقابتی در فراشناخت وجود دارد و ورزشکاران سطح بالاتر، مقررات فراشناختی تطبیقی تری را در طول مسابقات نشان دادند. نتیجه گیری: بر این اساس ام. بی. پی. کیو را می توان به عنوان یک ابزار مناسب برای سنجش باورهای فراشناختی درباره عملکرد و ام. پی. پی. کیو را می توان به عنوان ابزار مناسبی برای سنجش فرآیندهای فراشناختی در طول عملکرد استفاده کرد.

اهداف: خستگی ذهنی که ناشی از انجام فعالیت شناختی سخت تعریف می شود می تواند جستجوی بینایی، سرعت حرکت یا انتخاب های تاکتیکی در ورزش را مختل کند بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر خستگی ذهنی بر رفتارخیرگی و تصمیم گیری در ضربه ی تاس فورهند بدمینتون بود. مواد و روش: پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی که در دو زمان پیش آزمون پس آزمون همراه با گروه کنترل انجام شد. بدین منظور تعداد 36 دانشچو (سن:20-35، جنسیت: مؤنث) از دانشگاه الزهرا (س) به صورت در دسترس انتخاب شدند. شرکت کنندگان به طور تصادفی در دو گروه خستگی ذهنی و گروه کنترل قرار گرفتند. در مرحله پیش آزمون، فیلم آزمون 20 ضربه تاس فورهند بدمینتون که در لحظه برخورد توپ با راکت قطع شده بود، نمایش داده شد. شرکت کنندگان جهت حرکت شاتل را در حالی که عینک ردیابی چشم زده بودند، تصمیم گیری می کردند. 48 ساعت پس از مرحله پیش آزمون، شرکت کنندگان پرسشنامه ی مقیاس آنالوگ بینایی را برای سنجش میزان خستگی ذهنی قبل و بعد از اجرای 60 دقیقه آزمون استروپ پر کردند. گروه کنترل در این زمان تکلیفی را انجام نداد سپس پس آزمونی مطابق مراحل پیش آزمون انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد خستگی ذهنی منجر به افزایش تعداد تثبیت ها و کاهش مدت زمان آن شد و دقت تصمیم گیری کاهش و زمان آن افزایش یافت.نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که خستگی ذهنی دقت و سرعت تصمیم گیری را در بدمینتون مختل می کند. این اختلالات احتمالاً به تغییر در رفتار جستجوی بینایی مربوط می شود.

اهداف: هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر مکانیسم های بی قیدی اخلاقی بر گرایش به دوپینگ در ورزشکاران حرفه ای با نقش میانجی مطلوبیت اجتماعی بود. مواد و روش ها: روش تحقیق حاضر توصیفی- همبستگی و از لحاظ هدف کاربردی بود که اطلاعات به صورت میدانی جمع آوری شد. جامعه آماری تحقیق، شامل تمامی ورزشکاران حرفه ای شهر شیراز بود که با توجه به حجم بالای جامعه آماری، تعداد 384 نفر از ورزشکاران حرفه ای رشته های مختلف ورزشی به عنوان نمونه در نظر گرفته شد و از روش نمونه گیری در دسترس استفاده گردید. اطلاعات برای تحقیق حاضر از طریق سه پرسشنامه مکانیسم های بی قیدی اخلاقی (رینگ و همکاران، 2018)، مطلوبیت اجتماعی (استوبر، 2001) و گرایش به دوپینگ (پتروزی، 2007) با آلفای کرونباخ 89/0 می باشد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از الگوهای معادلات ساختاری، در قالب نرم افزار PLS3 استفاده شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که مکانیزم های بی قیدی اخلاقی بر دو متغیر مطلوبیت اجتماعی و گرایش به دوپینگ اثر معنی داری دارد. همچنین این مکانیزم ها بصورت غیر مستقیم و به واسطه مطلوبیت اجتماعی می تواند بر گرایش به دوپینگ در ورزشکاران حرفه ای اثرگذار باشد. نتیجه گیری: بنابراین هرچه بی قیدی اخلاقی در ورزشکاران با روش هایی مانند عدم مسئولیت پذیری، توجیه کردن و اعتقاد به کسب ارزشهای بیرونی نظیر جام و مدال، به جای ارتقا و رشد شخصی در ورزش، رواج پیدا کند می تواند به افزایش مطلوبیت اجتماعی در بین ورزشکاران شود در نتیجه احتمال گرایش به دوپینگ را بیشتر می کند.

هدف از پژوهش حاضر، تبیین مدل ابعاد اجتماعی موثر بر توسعه روانشناسی سیاسی در ورزش بود. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی، از حیث ماهیت توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری پژوهش کلیه متخصصین و خبرگان حوزه روانشناسی، حوزه علوم سیاسی، خبرگان حوزه جامعه شناسی و مدیریت ورزشی، ارکان ورزش (وزارت ورزش، مدیران، مربیان، ورزشکاران و داوران ورزشی) و اساتید و محققین دانشگاهی که در حوزه تخصصی روانشناسی سیاسی ورزش فعالیت داشتند. نمونه آماری با استفاده از روش هدفمند دردسترس انتخاب شدند (375 نفر). جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد و روایی صوری پرسشنامه توسط صاحب نظران (9 نفر)، تائید شد. همچنین پایایی آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ (91/0) و پایایی ترکیبی محاسبه شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها و بررسی برازش مدل از مدل سازی معادلات ساختاری در نرم افزار PLS3-SPSS24 استفاده شده است. نتایج نشان داد که ابعاد راهبردها بر پیامدها با مقدار (761/0) بیشترین تاثیر و شرایط علی بر پدیده اصلی با مقدار (313/0)، شرایط زمینه ای بر پدیده اصلی با مقدار (760/0)، پدیده اصلی بر راهبردها با مقدار (519/0) و شرایط مداخله گر بر پدیده اصلی با مقدار (449/0)، دارای نقش مستقیم و معنی داری در تبیین مدل ابعاد اجتماعی موثر بر توسعه روانشناسی سیاسی در ورزش بودند. به طور کلی، بر اساس یافته های پژوهش می توان گفت که توجه به عوامل اجتماعی، مهارت های روانشناسی و توانمندسازی مهارت های ادراکی و مهارت مدیران سیاسی - ورزشی می تواند به پیامدهای مطلوب ابعاد اجتماعی موثر بر توسعه ای روانشناسی سیاسی ورزش در ایران بیانجامد.