مطالعات حسابداری و حسابرسی

هدف: امروزه در ارتباطات سازمانی گزارش پایداری شتاب بیشتری به خود گرفته است. افشای پایداری شرکت نقش و سهم بنگاه ها در توسعه پایدار را در سه حوزه اصلی به عنوان پایداری اجتماعی، زیست محیطی و حاکمیت شرکتی نشان می دهد. با توجه به اهمیت گزارشگری پایداری در اقتصاد جهانی و ارزیابی ریسک برای تصمیمات استراتژیک و سرمایه گذاری هدف ما در این پژوهش تبیین رابطه بین افشای پایداری و ریسک در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. روش: داده های مربوط به 123 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1394 تا 1398 مورد بررسی قرار گرفت. برای آزمون فرضیه ها از روش رگرسیون حداقل مربعات تعمیم یافته استفاده شده است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد بین ریسک سیستماتیک و افشای پایداری رابطه معناداری وجود دارد. بین ریسک کل و افشای پایداری و همچنین بین ریسک غیرسیستماتیک و افشای پایداری رابطه معناداری وجود ندارد. نتیجه گیری: گزارشگری پایداری مزایایی همچون درک بیشتر خطرات و فرصت ها، تأکید بر پیوند عملکرد مالی و غیرمالی، تأثیرگذاری بر استراتژی و سیاست های بلندمدت مدیریت و برنامه های تجاری، ساده سازی فرایندها، کاهش هزینه ها و بهبود کارایی، کاهش تأثیرات منفی زیست محیطی، اجتماعی و حاکمیت شرکتی، بهبود اعتبار و وفاداری به برند برای شرکتها به همراه دارد. نتایج پژوهش نشان داد بین افشای پایداری و ریسک سیستماتیک رابطه منفی معناداری وجود دارد. بنابراین افشای پایداری با بهبود شفافیت و اعتبار نام تجاری می تواند تصویر مثبتی از شرکت در بین ذینفعان ایجاد کند و ریسک سیستماتیک شرکت کاهش یابد.

 هدف این مقاله بررسی تأثیر فاصله مکانی بین مؤسسه حسابرسی و شرکت بر تأخیر در ارائه گزارش حسابرسی و تغییر حسابرس در شرکت ها می باشد. نمونه آماری پژوهش مشتمل بر 728 سال - شرکت از شرکت های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران، طی سال های 1390 تا 1396 و داده های مورد نیاز مربوطه از طریق اطلاعات منتشره شرکت ها در سایت کدال و همچنین داده های موجود در نرم افزار ره آورد نوین و تدبیر پرداز و و نیز داده های مربوط به فاصله مکانی میان مؤسسه حسابرسی و شرکت از طریق سایت گوگل مپس جمع آوری و با استفاده از نرم افزار اکسل تلخیص و جمع بندی و سپس با استفاده از نرم افزار Eviews 8 و از طریق رگرسیون لجستیک مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های حاصل از این پژوهش نشان داد، فاصله مکانی میان مؤسسه حسابرسی و شرکت بر تأخیر در ارائه گزارش حسابرسی تأثیر مثبت و معنادار ولی بر تغییر حسابرس تأثیر معناداری ندارد.

هدف: پژوهش حاضر به بررسی تأثیر مالکیت نهادی بر رابطه بین اندازه مؤسسه حسابرسی و ضعف مدیریتی در شرکت های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران می پردازد. روش: این پژوهش، یک تحقیق تجربی در حوزه تحقیق های اثباتی حسابداری است که مبتنی بر اطلاعات واقعی صورت های مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. این پژوهش از نظر رابطه بین متغیرها علی، از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی همبستگی می باشد که در آن برای تأیید یا رد فرضیات از اطلاعات تاریخی شرکت ها و روش های آماری استفاده می شود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی شرکت های پذیرفته در بورس اوراق بهادار تهران که پس از نمونه گیری، بالغ بر 120 شرکت و در یک دوره زمانی 9 ساله از سال 1391 الی 1399 است، می باشد. روش آزمون فرضیات در مطالعه حاضر استفاده از رگرسیون حداقل مربعات تعمیم یافته و با بهره گیری از نرم افزار ایویوز بوده است. یافته ها: نتایج آزمون فرضیه ها نشان می دهد که رابطه معناداری بین اندازه مؤسسه حسابرسی و ضعف مدیریتی وجود ندارد. همچنین متغیر تعدیل گر مالکیت نهادی بر رابطه بین اندازه موسسه حسابرسی و ضعف مدیریتی تاثیر گذار نمی باشد.نتیجه گیری: سرمایه گذاران می بایست به سایر عواملی که بر ضعف مدیریتی تاثیر گذار می باشند توجه نمایند که از جمله این عوامل می توان به اهرم شرکت اشاره نمود.

هدف: در فضای کسب و کار امروز توجه رو به رشدی بر اصول راهبری شرکتی وجود دارد و برای حصول اطمینان بیشتر از این که سازمان به اهداف خود خواهد رسید و انتظارات ذینفعان را برآورده می کند، سیستم های راهبری قوی مورد نیاز است؛ از این رو هدف اصلی پژوهش حاضر تهیه و تنظیم یک نظام نامه مدون برای راهبری شرکتی (حاکمیت شرکتی) در شرکت گاز استان هرمزگان است. روش: جامعه آماری پژوهش شامل اعضای هیات مدیره، مدیران سطوح ارشد و میانی و همچنین خبرگان مالی شرکت گاز هرمزگان است. با توجه به محدود بودن جامعه آماری تعداد 35 پرسشنامه به صورت نمونه گیری غیرتصادفی در دسترس توزیع شد که 30 پرسشنامه تکمیل و جمع آوری گردید. داده های حاصل از پرسشنامه با استفاده از تکنیک آزمون دو جمله ای آزمون و بررسی شده است.نتایج: یافته های پژوهش نشان داد تهیه و تدوین نظام راهبری شرکتی در شرکت گاز هرمزگان ضروری است و سازوکارهای انتخاب شده از نظام راهبری شرکتی موجب بهبود کارایی، اثربخشی، شفافیت و پاسخگویی می شود. هم چنین نتایج نشان دادند در میزان اهمیت اصول راهبری شرکتی، اصول راهبری شرکتی جهت بهبود کارایی بیشترین اولویت را دارد و در اولویت دوم اصول راهبری شرکتی جهت بهبود اثربخشی و در اولویت سوم و چهارم به ترتبیب اصول راهبری شرکتی جهت بهبود شفافیت و پاسخگویی و تدوین نظام راهبری شرکتی قرار دارد.

محافظه کاری اجتماعی تمایل افراد به حفظ ارزشهای سنتی است، که می تواند با مباحث رفتاری در حسابداری مرتبط  باشد. محافظه کاری حسابداری می تواند با تعجیل درشناسایی هزینه ها و بدهی ها و به تاخیر انداختن شناخت درآمد و دارایی ها تا رفع عدم قطعیت، به عنوان پاسخی به ریسک عمل کند تا قبل از آن که شرکت بتواند ادعای قانونی برای اعلام سود داشته باشد، به درجه بالایی از تأیید برسد. هدف از این پژوهش بررسی رابطه بین محافظه کاری اجتماعی مدیران و عملکرد شرکت با در نظر گرفتن نقش میانجی محافظه کاری حسابداری است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از بعد متدلوژی از نوع پژوهش های توصیفی- پیمایشی است که به منظورگردآوری داده ها از سه پرسشنامه محافظه کاری اجتماعی مدیران، محافظه کاری حسابداری و عملکرد شرکت استفاده شده است. نمونه آماری پژوهش را تعداد 384 نفر از کارشناسان، روسای حسابداری و مدیران مالی شاغل در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در پاییز سال 1400 تشکیل می دهند که بر اساس آزمون کولمرگروف–اسمیرنوف و تی تک نمونه ای تجزیه و تحلیل شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که محافظه کاری اجتماعی مدیران برمحافظه کاری حسابداری  تاثیر معناداری دارد و جهت تاثیر مثبت بدست آمده است. همچنین محافظه کاری اجتماعی مدیران و محافظه کاری حسابداری بر عملکرد شرکت تاثیر معناداری دارد. در ادامه میانجی گری به روش بوت استراپینگ نشان می دهد، محافظه کاری حسابداری در رابطه بین محافظه کاری اجتماعی مدیران و عملکرد شرکت تاثیر معناداری دارد.

دین و ایمان همواره در تمامی اعصار به عنوان پشتوانه ی اخلاق، صداقت، عدالت، مسئولیت پذیری و پاسخگویی در تمام جوامع و ملل دنیا، تعیین و تبیین کننده ایدئولوژی، جهان بینی، اعمال و رفتار بشر در همه ی سطوح و الگوهای زندگی بوده است. ضرورت و هدف زندگی و نیاز آدمی به تعالی و رسیدن به تکامل و خود عالی انسان موجب شده تا دین و مذهب به عنوان یکی از مهم ترین ارکان فرهنگی و سبک زندگی، تعیین کننده ی قوانین، اصول، چارچوب ها و خط مشی های بشر در حوزه های مختلف اقتصادی، اجتماعی و سیاسی گردد. در این رابطه، حسابداری به عنوان دانشی از این حوزه، که متأثر از محیط و فرهنگ پیرامون است، چندان مورد اقبال پژوهشگران واقع نشده. لذا این پژوهش با هدف شناخت و درک فلسفه و ماهیت حسابداری با استفاده از رویکرد توصیفی و بر اساس روش استنادی و کتابخانه ای، و با نگاهی به دین و جایگاه آن، به تبیین حسابداری به مثابه دین و مذهب می پردازد؛ و نشان می دهد که حسابداری از چشمه ی باورهای دینی و مذهبی و جهان بینی های مادی و معنوی سرچشمه گرفته؛ و به عنوان یک حرفه که دارای آیین رفتار حرفه ایست، بر اساس ارزش ها و باورها و با هدف خدمت و پاسخگویی به جامعه در راستای نعمت و قوه ی خدا دادی تفکر، اراده و اختیار با به ثبت رسانیدن و مستندسازی اعمال و رویدادها در جهت کمک به انتخاب و تصمیم گیری صحیح آدمی، به منصه ظهور رسیده است.

استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی(IFRS) یک دانش صریح است و انتقال آن از یک الگوی انتقال دانش پیروی خواهد کرد. هدف پژوهش حاضر، شناسایی مولفه ها وعوامل موثر بر انتقال دانش IFRS با تاکید بر محتوای دانش، بازیگران دانش و فاصله سازمانی بین آنها با روش تحلیل تم می باشد. پژوهش بصورت ترکیبی(آمیخته) انجام و در مرحله اول داده ها از طریق مصاحبه با خبرگان و درمرحله دوم از طریق پرسشنامه جمع آوری گردید. جامعه آماری مرحله اول را 16 نفر ازخبرگان حسابداری و رشته های مرتبط و مرحله دوم را اساتید دانشگاه، مدیران مالی، حسابدارن وحسابرسان تشکیل دادند. در مرحله اول جهت تجزیه وتحلیل داده ها و استخراج مولفه ها از تحلیل تم استفاده شد. در مرحله دوم اعتبار نتایج استخراجی مرحله اول با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی مرتبه اول تایید شد. نتایج پژوهش، بازیگران انتقال دانش را، فرستنده دانش، ابزارهای انتقال دانش ، گیرنده دانش، وعوامل محتوایی دانش را صریح بودن، ابهام در درک و ترجمه، پیچیده بودن، وابسته یودن، جامع بودن وکاربردی بودن دانش ونهایتا عوامل فاصله سازمانی را، وجود نهاد مستقل رابط و قرارداد شفاف انتقال شناسایی نمود.