مطالعات حسابداری و حسابرسی

برای ارزیابی عملکرد مدیران واحدهای تجاری استراتژیک از ابزارهای اندازه گیری عملکرد مختلفی استفاده می شود. اندازه گیری عملکرد زمانی ضرورت دارد که به مدیران واحد تجاری استراتژیک از جمله مدیران مرکز سود، تفویض اختیار صورت گیرد. صورت سود و زیان مبتنی بر جریان ارزش و صورت سود و زیان مبتنی بر حاشیه سود از جمله مهم ترین ابزارهایی هستند که برای اندازه گیری عملکرد مراکز سود مورد استفاده قرار می گیرند. بنابراین، در تحقیق حاضر این دو گزارش و شباهت های آن ها در زمینه ارزیابی عملکرد مورد بررسی قرار گرفته است؛ یافته های تحقیق نشان می دهد که چیدمان اقلام این دو نوع گزارش علی رغم تفاوت های ساختاری به نحوی است که امکان ارائه و مقایسه ارزیابی عملکرد کوتاه مدت و بلندمدت را فراهم می کند. بر اساس نتایج تحقیق، در صورت سود و زیان مبتنی بر جریان ارزش، سود جریان ارزش قبل از تغییر موجودی کالا مبنای ارزیابی عملکرد کوتاه مدت و سود عملیاتی با تعدیل اثر موجودی کالا مبنای ارزیابی عملکرد بلندمدت است و در صورت سود و زیان مبتنی بر حاشیه سود، حاشیه فروش قابل کنترل عملکرد کوتاه مدت و حاشیه سود مرکز سود عملکرد بلندمدت را منعکس می کند.

این تحقیق مقایسه و تحلیل نسبت های مالی در شرکتها با تامین مالی درون و برون ترازنامه ای در بورس اوراق بهادار تهران مورد مطالعه قرار گرفته است. با توجه به اینکه معاملات تامین مالی خارج از تراز نامه انواعی از معاملاتی هستند که به صورتی از نمایش کامل از فعالیتها و رویداد های مالی رخ داده شده در حسابها نشان داده نمی شود این گونه معاملات باعث تغییر در ساختار سرمایه از طریق عدم ثبت بدهی ها و تعهدات عمده در صورتهای مالی (تراز نامه) می شود. روش این تحقیق روش توصیفی- مقایسه ای می باشد و نمونه آماری شامل 100 شرکت از بورس اوراق بهادار تهران که در طی سال های 1389-1393 فعال بوده اند و از تامین مالی درون و برون ترازنامه ای استفاده کرده اند. ابتدا شرکتهای مرتبط با تامین مالی خارج از تراز نامه بین سالهای 1389 -1393 با استفاده از گزارش حسابرس مستقل شناسائی و اطلاعات مربوط استخراج و از طریق روشهای آماری اقدام به آزمون فرضیه ها شده است. نتایج آماری بدست آمده حاکی از رابطه همبستگی قوی بین نسبتهای مالی و بدهی قبل از احتساب تامین مالی خارج از ترازنامه و بعد از آن می باشد. بین نسبت آنی در شرکت های فاقد تامین مالی خارج از ترازنامه و شرکتهای دارای تامین مالی خارج از ترازنامه تفاوت معنی داری وجود ندارد. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که بین نسبت نقدینگی در شرکت های فاقد تامین مالی خارج از ترازنامه و شرکتهای دارای تامین مالی خارج از ترازنامه تفاوت معنی داری نیست. همچنین مشخص گردید که تامین مالی خارج از ترازنامه اثر مستقیمی بر روی نسبت بدهی به ارزش ویژه دارد.

هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر ساختار سرمایه بر هزینه سرمایه، خالص جریانهای نقدی و ارزش بازار در بانکهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، در بازه زمانی 1393-1389 می باشد. به منظور آزمون فرضیه های پژوهش از مدل رگرسیون خطی چند گانه (OLS) استفاده شده است و شیوه بررسی داده ها پانل (ترکیبی) می باشد. فرضیه اول پژوهش عبارت است از اینکه: ساختارسرمایه بانک دارای اثر معناداری بر هزینه سرمایه بانک می باشد. فرضیه دوم پژوهش عبارت است از اینکه: ساختار سرمایه بانک دارای اثر معناداری بر خالص جریانهای نقدی بانک می باشد و فرضیه سوم پژوهش عبارت است از اینکه: ساختار سرمایه بانک دارای اثر معناداری بر ارزش بازار بانک می باشد. یافته های تجربی حاصل از آزمون فرضیه های پژوهش نشان می دهند که ساختار سرمایه بانک دارای اثری مستقیم و معنادار بر هزینه سرمایه بوده و دارای اثری معکوس و معنادار بر ارزش بازار و خالص جریانهای نقدی می باشد. شواهد تجربی بدست آمده در تحقیق حاضر فرضیه "نامطلوب بودن استفاده از بدهی" را تقویت می کند و نشان می دهد که راهکار استقراض شیوه مناسبی به منظور تامین مالی بخش بانکی کشور نیست.

مطالعه حاضر در صدد است تا نقش کنترل های داخلی در زنجیره گزارشگری مالی را تبیین کرده و الگویی نوین در ارتباط با کنترل داخلی محیط گزارشگری مالی ارائه دهد. اهمیت کنترل های داخلی در ارتباط با پیاده سازی تدابیر حفاظتی و کنترلی است که جهت پیشگیری از وقوع هرگونه خطای عمدی و سهوی و کشف بموقع آن ها در فرآیند گزارشگری مالی وضع می شود. این مطالعه فرآیند گزارشگری مالی را یک فعالیت سه مرحله ای در نظر گرفته و اثرگذاری کنترل های داخلی را در هر یک از اجزای این فرایند مورد بررسی قرار می دهد.

مفاهیم اسلامی یک زمینه ای هوشمندانه ای است که تمام تفکرات و احساسات از آن استخراج می گردد. از اینرو، هدف پژوهش حاضر، این است چارچوبی از مفاهیم اسلامی در خصوص مدیریت سود، ارائه نمایدکه آیا بکارگیری چنین مفاهیمی می تواند انگیزه های غیراخلاقی مدیران در مدیریت سود را کاهش دهد. روش این تحقیق، روش شناخت در چارچوب مطالعات کتابخانه ای و از نوع پژوهش های تئوریک و نظری می باشد. این پژوهش با پیاده سازی پنج اصل اسلامی (فطرت، اخلاق، نیت، اجتهاد، و مصلحت)، به دنبال راه حلی برای مشکل مدیریت سود بوجود آمده توسط مدیران، است. یافته ها از مبانی نظری نشان می دهد که اگر قصد (نیت) مدیران را بتوان از طریق آموزش رفتار مناسب (اخلاق) اصلاح کرد، در آن صورت می توان انتظار داشت که مدیران بیشترین تلاش و دانش خود (اجتهاد) را برای تضمین منافع ذینفعان (مصلحت) به کار گیرند. این رویکرد می تواند یک راه کار مناسب برای کاهش مدیریت سود در شرکت ها باشد. به عبارت دیگر یک چارچوب از مفاهیم اسلامی و مساله مدیریت سود طرح می نماید که راهنمایی برای نیت مدیران و همچنین رفتارهای آنان به سوی حالات بهتر باشد.

همه انسان ها در زندگی خود با معضلات اخلاقی رو برو می شوند. مدیران، حسابداران و حسابرسان نیز هیچ تفاوتی با سایر انسان ها ندارند. آنها در حرفه خود با موقعیت های متعددی رو برو می شوند موقعیت هایی که وسوسه می شوند تا عمل غیر اخلاقی انجام دهند. در این مقاله با الهام از درخت سمی "مانچینیل" که در جزایر کارائیب می روید، الگویی ارائه می شود که با استفاده از رویکرد استقرایی در فرآیند نظریه پردازی، 5 پیامد عمده ناشی از رفتارهای غیر اخلاقی در حسابداری پیش بینی و همچنین با بکارگیری رویکرد قیاسی، 5 فرضیه به عنوان ریشه اصلی این پدیده معرفی می گردد. مَثَل پدیده بد اخلاقی، مَثَل شریان های فاضلاب هایی است که پیوسته وارد دریاچه ای می شود و ماهیان آن دریاچه که حیات و ممات شان وابسته به آب است، به مَثابه آدمیان یک شهر می باشند. با انباشته شدن جریان اسفناک گندآب ها به درون دریاچه، به تدریج شاهد مرگ گروهی و نابودی دسته جمعی ماهیان خواهیم بود. بنابراین برای بر طرف نمودن مشکلات و معضلات اخلاقی، یافتن ریشه و علت وجودی آنها، اولین و مؤثرترین اقدام در جهت خنثی نمودن اثرات آن است. چرا که به قول معروف " آب را از سرچشمه باید بست ".

در جواب به این سوال که آیا حرفه حسابداری در ایران آمادگی پذیرش استانداردهای بین-المللی گزارشگری مالی را دارد؟ باید گفت که موفقیت عملیِ IFRS در زمینه ی متوازن سازی حسابداری مالی همچنان نیازمند تأییدهای بیشتر است. به منظور استفاده از IFRS مجموعه مناسبی از حسابداران و حسابرسان واجد شرایط و آموزش دیده مورد نیاز است. اما در ایران، مدیران نسبتاً کمی وجود دارند که اعضای آن مدرک خود را با مطالعات گسترده از بهترین دانشگاه ها دریافت کرده باشند. حرفه حسابداری نسبت به سطح عمومی توانایی حسابداران ایرانی در مورد IFRS ابراز نگرانی کرده است. دانشگاه های ایران دوره های آموزشی حسابدارای مرتبط با IFRS را ارائه نمی کنند و میزان آموزش IFRS در بین این مؤسسات آموزشی بسیار متفاوت است. در نتیجه، استخدام کارکنان ماهر می تواند برای شرکت ها دشوار باشد؛ زیرا با کمبود متخصصان IFRS مواجه هستیم. برای رفع این مشکل، باید ابعاد فنی و نیز استدلال و مدل های حسابداری پشت IFRS به طور کامل در دوره آموزشی دانشگاه های ایران قرار بگیرد. در مورد این که آیا استانداردهای حسابداری که متأثر از کشورهای صنعتی پیشرفته تهیه شده اند در صورت در نظر نگرفتن دغدغه های بومی برای کشورهای در حال توسعه نظیر ایران مناسب هستند یا خیر. یافته های متضادی در پژوهش های پیشین درمورد تأثیرات پذیرش IFRS بر حرفه حسابداری وجود دارد. در مورد پذیرش IFRS در ایران می توان گفت، به رغم مجاز بودن شرکت ها از ابتدای سال 1392 به ارائه صورت های مالی طبق استانداردهای بین المللی، استقبال چندانی از سوی شرکت های بورسی برای این موضوع نشده است. به نظر می رسد در زمین ه ح رکت به س مت گزارشگری طبق استانداردهای بین المللی گزارشگری مالی IFRS باید جلسات متعددی با حضور سازمان بورس و اوراق بهادار، سازمان حس ابرسی، ج امع ه حساب داران رسمی ایران و شرکت های بورسی برگزار شده و با ارائه برنامه و راهکاری روشن و تعیین صحیح دورهی گذار، این اقدام را به ثمر رساند.