مطالعات حسابداری و حسابرسی

این نوشتار به پنج اثر مهم در حوزه تئوری های دستوری حسابداری پرداخته است: مک نیل (1939)، پیتون و لیتلتون (1940)، لیتلتون (1953)، چمبرز (1966) و ایجیری (1975). در این بررسی، خواهیم دید که بین این تئوری پردازان توافقی از باب مفروضات اساسی و نیازهای اطلاعاتی استفاده کنندگان وجود نداشته و این عدم توافق، به توصیه های متفاوتی در مورد شناخت و اندازه گیری انجامیده است. همچنین خواهیم دید بسیاری از ایده هایی که امروزه محال و دست نیافتنی به نظر می رسند، توسط این تئوری پردازان ارائه شده اند. مقاله حاضر در پایان به بررسی سیمای امروزین حسابداری در سایه این تئوری ها می پردازد.

هدف این مقاله، ارائه ی مدلی برای تعیین احتمال وجود بحران مالی در شرکت می باشد، تا بتوان با استفاده از مدل مزبور، وضعیت مالی شرکت ها و همچنین موضوع تداوم فعالیت آنها را بررسی کرده و در تصمیم گیری های اقتصادی از آن ها استفاده کرد. جامعه ی آماری متشکل از دو گروه شرکت شامل 30 شرکت دارای بحران و 60 شرکت فاقد بحران است. تعدادی از مهمترین متغیرهای هشدار مالی بین این دو جامعه مقایسه شده و متغیرهایی که بین این دو گروه، از نظر آماری، تفاوت معناداری داشته باشند، برای برازش یک مدل جهت محاسبه ی احتمال بحران مالی، انتخاب خواهند شد. سپس با استفاده از الگوی لاجیت، مدلی برازش می شود که توانایی محاسبه ی بحران مالی را تا 96 درصد دارا می باشد

پیش ینی جریان های نقدی و تغییرات آن به عنوان رویدادی اقتصادی، از دیرباز مورد علاقه سرمایه گذاران، مدیران، تحلیل گران مالی، اعتباردهندگان و پژوهش گران بوده است. این توجه ناشی از استفاده از جریان-های نقدی در مدل های ارزشیابی سهام، ارزیابی توان پرداخت (سود سهام، بهره و سایر تعهدات)، ارزیابی ریسک، ارزیابی عملکرد واحد اقتصادی و مباشرت مدیریت، ارزیابی نحوه انتخاب روش های حسابداری توسط مدیریت می باشد. حال اگر بتوان جریان های نقدی را به نحو مناسبی پیش بینی کرد، بخش قابل توجهی از نیازهای اطلاعاتی مرتبط با جریان های نقدی تامین خواهد شد. در این پژوهش، نقش اقلام تعهدی حسابداری در پیش بینی جریان های نقدی آتی مورد بررسی قرار می گیرد. نمونه آماری پژوهش شامل 74 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بین سال های 1382 تا 1389 می باشد. در این راستا دو فرضیه تدوین و به منظور آزمون فرضیه های پژوهش تحلیل رگرسیون چندگانه بکار گرفته شده است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که با افزودن اقلام تعهدی حسابداری به مدل جریان های نقدی جاری، قدرت پیش بینی جریان های نقدی آتی افزایش یافته و همچنین قدرت توضیحی اقلام تعهدی حسابداری در پیش بینی جریان های نقدی آتی، در شرایط وجود دستکاری اقلام حسابداری کاهش می-یابد.

تحقیق حاضر با هدف بررسی عوامل اثرگذار بر گرایش کارآفرینان به جوامع الکترونیکی صورت پذیرفت. این پژوهش به لحاظ شیوه گردآوری داده ها، از نوع تحقیقات توصیفی- پیمایشی است. در این تحقیق نقش عوامل بررسی شده، در بین 335 نفر از کارآفرینان عضو شبکه های اجتماعی با روش پیمایشی آزمون شده است. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردید. روایی پرسشنامه با نظر متخصصان مورد تایید قرار گرفت. برای تعیین پایایی پرسشنامه از آلفای کرونباخ استفاده گردید و میزان 89% بدست آمد. در این تحقیق پس از مطالعه نظریات گوناگون در زمینه ارتباطات و حوزه های مختلف جامعه شناسی، چهار فرضیه برای بررسی مد نظر قرار گرفت که پس از تکمیل پرسشنامه ها و انجام آزمون های آماری هرچهار فرضیه تایید شدند. در پایان مشخص شد میزان دسترسی به اینترنت، میزان تعاملات اجتماعی، میزان گرایش به گروههای اجتماعی و میزان اعتماد اجتماعی، عوامل تاثیرگذار بر گرایش کارآفرینان به جوامع الکترونیکی می باشد.

اهداف این تحقیق ارزیابی میزان رعایت استانداردهای حسابداری و شناسایی رابطه آن با متغیرهای سودآوری شرکت ، اندازه شرکت ، عمر شرکت و مدت حضورشرکت در بورس برای سال های 88و89 بر روی 58شرکت عضو می باشد. برای ارزیابی میزان رعایت استانداردهای حسابداری از گزارش های حسابرسی و همچنین برای ارزیابی متغیرسودآوری از نرخ بازده حقوق صاحبان سهام و لگاریتم طبیعی فروش سالانه شرکت به عنوان جایگزینی برای متغیر اندازه شرکت استفاده شده است . برای بررسی رابطه بین متغیرها از رگرسیون خطی چند متغیره استفاده شده است .نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که اولا استانداردهای حسابداری ایران در شرکتهای مورد بررسی در سطح بالایی و بطورمیانگین 95/0 رعایت شده اندو ثانیا، متغیرهای اندازه شرکت و مدت حضور شرکت در بورس و عمرشرکت تاثیر معناداری بر میزان رعایت استانداردهای حسابداری در هردو سال مورد بررسی ندارنداما متغیر سودآوری شرکت تاثیر معنادارو مستقیم بر میزان رعایت استانداردهای حسابداری در هردو سال مورد بررسی داشته است.

حسابرسی داخلی نقش مهمی در کارائی و اثربخشی سیستم کنترل داخلی سازمان ها ایفا می نماید. حسابرسی داخلی باید اطلاعات صحیحی را در رابطه با اثربخشی مدیریت ریسک و کنترل های داخلی شامل پیروی از قوانین و مقررات سازمانی به مدیریت ارائه نماید. در حال حاضر، انواع مختلف حسابرسی داخلی وجود داشته که عمدتاً روش هایی از قبیل آزمون معاملات، آزمون صحت و قابلیت اتکاء دفاتر حسابداری و گزارشات مالی، صحت، قابلیت اتکاء و به موقع بودن گزارشات کنترلی و آزمون رعایت الزامات قانونی و مقرراتی را پذیرفته و اجرا می نمایند. با این حال، هیچ کدام از آن ها در رابطه با جنبه کیفی مدیریت سازمانی به ویژه مدیریت ریسک اظهارنظری ارائه نمی نمایند. بنابراین، نیاز به تعریف مجدد حسابرسی داخلی و تعیین حوزه های جدید برای آن احساس شده به نحوی که از پذیرش ابزارهای مدرن مدیریت ریسک، کفایت و اثربخشی این ابزارها و همچنین کمک به واحدهای سازمانی برای کاهش ریسک ها اطمینان حاصل شود. این تغییر در توجه و تمرکز حسابرسی داخلی از طریق اصلاح نگرش به حسابرسی و تبدیل آن به حسابرسی مبتنی بر ریسک امکان پذیر می باشد. با توجه به این امر و همچنین عدم پیاده سازی و بکارگیری حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک در ایران، هدف اصلی این پژوهش ارائه مدلی جامع و عملی برای پیاده سازی و بکارگیری حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک در شرکت ها و سازمان های ایرانی می باشد. مدل مذکور بر اساس مبانی تئوریک ارائه شده در منابع علمی و پژوهش مربوطه و تجربه حرفه ای مؤلفان و با در نظر گرفتن شرایط و وضعیت خاص شرکت های ایرانی طراحی گردیده است. همچنین، مدل طراحی شده در یکی از سازمان های بزرگ ایرانی پیاده سازی و اجرا گردیده که این امر بر ارزش و قابلیت پیاده سازی و اجرای آن می افزاید.

جامعه همواره از حسابرسان انتظار داشته است که تقلب های موجود در صورت های مالی را کشف کنند. در طول تاریخ، حرفه ی حسابرسی در ابتدا هدف اولیه و اساسی اش، کشف تقلب بوده، به تدریج این مسئولیت را انکار نموده است، اما با توجه به رسوایی های سالهای اخیر در حرفه حسابداری و حسابرسی، در پاسخ به فشار جامعه و دولتمردان، حرفه دوباره مسئولیت هایی را در کشف تقلب پذیرفته است و سعی کرده تا فرآیند ارزیابی خود از ریسک تقلب را بهبود بخشد. از جمله مواردی که در این زمینه به حسابرسان کمک شایانی می کند استفاده از ابزار کمکی تصمیم گیری است. این ابزار در واقع مسیر درست ارزیابی را به حسابرسان نشان می دهد. با توجه به عدم تمایل حسابرسان به استفاده از این ابزار، در این تحقیق ما به دنبال تعیین موثرترین عامل از بین عوامل اندازه شرکت صاحبکار، اعتماد به توانایی، سودمندی ابزار کمکی، فشار حرفه بر استفاده از ابزار کمکی در ارزیابی ریسک تقلب هستیم تا با یافتن عامل مورد نظر، از مسئولین بخواهیم به آن بیشتر توجه کرده و با درنظر گرفتن میزان تأثیر سایر عوامل سعی کنند میزان استفاده از این ابزار را در جهت بهبود فرآیند ارزیابی ریسک تقلب افزایش دهند. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل حسابرسان مستقل شاغل در سازمان حسابرسی و موسسات حسابرسی خصوصی در دو استان اصفهان و تهران می باشد که از میان آنان، افرادی به عنوان نمونه به طور تصادفی انتخاب شده اند. به منظور محاسبه تعداد نمونه از فرمول کوکران استفاده شد که حجم نمونه ی مورد نظر 100 به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده حاصل از پرسشنامه از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون استفاده شده است.طبق نتایج به دست آمده از این تحقیق، اثر عوامل بر میزان استفاده از ابزار کمکی از راست به چپ افزایش می یابد:فشار حرفه، اندازه شرکت صاحبکار، سودمندی حاصل شده، اعتماد به توانایی.