۱.
کلید واژه ها:
راهبرد دیپلماسی دیجیتال موازنه نرم جمهوری اسلامی ایران پسابرجام
ابزارهای ارتباطی نوین در بستر فضای مجازی و دیجیتال در قرن 21 در شکل دهی به افکار عمومی و ذهنیت ها، تأثیر به سزایی دارند. هدف این تحقیق، راهبردهای مطلوب ارتقاء دیپلماسی دیجیتال ج.ا.ا در دوران پسابرجام است. این تحقیق با استفاده از روش دلفی، طی سه مرحله، با بهره گیری از الگوی برنامه ریزی استراتژیک انجام شد. برای دستیابی به اهداف تحقیق از نظرات خبرگان این حوزه استفاده شد. بعد نوآورانه این تحقیق استفاده از نخبگان عرصه های ارتباطات بین الملل و روابط بین الملل و مطالعات امنیتی در گروه دلفی و ترکیب این مباحث سه گانه در یافته ها و نتیجه تحقیق است. نتیجه این تحقیق نشان داد راهبردهای رقابتی مناسب ترین راهبردها برای ارتقاء دیپلماسی دیجیتال ج.ا.ا در دوران پسابرجام هستند. در انتها راهبردهای رقابتی تدوین شده اولویت بندی شدند. مهمترین راهبرد این تحقیق « بهره گیری از گسترش شبکه های رسانه ای خصوصی در فضای مجازی با حمایت کارشناسان نخبه رسانه ای برای حضور کارا و اثربخش در فضای جنبش های اجتماعی معاصر جهانی در دوران پسابرجام » است، که به نظر می رسد با نظریه موازنه نرم مطابقت دارد.
۲.
کلید واژه ها:
سبک زندگی شبکه ماهواره ای من و تو جم سرگرمی
رسانه ها، بویژه شبکه های تلویزیونی در قالب برنامه های متعدد مخصوصا سریال های تلویزیونی همواره درصدد هستند تا الگوهای مختلف سبک زندگی را ترویج نمایند. در این تحقیق، شبکه های ماهواره ای من و تو و جم به عنوان مهم ترین شبکه ها با کارکرد ترویج سبک زندگی انتخاب و با روش تحلیل محتوای کمی و با بهره گیری از آزمون کای اسکوئر الگوی ارائه شده در آنها تحلیل شد. نتایج تحقیق نشان می دهد، در شبکه های مورد مطالعه، در قلمرو موضوعی فرد و خانواده، فرهنگی، اجتماعی و دینی شبکه «من و تو» به ترتیب با فراوانی 300، 1103، 256 و 38 بیشتر از شبکه جم به به تولید و پخش برنامه پرداخته است. شبکه های مورد بررسی بیشترین تولیدات خود را به حوزه فرهنگی و کمترین را به حوزه دینی اختصاص داده اند. به طوری که «الگوی خرید و مصرف» و «اوقات فراغت» از مولفه های سبک زندگی در حوزه فرهنگی، به ترتیب دارای بالاترین درصد فراوانی هستند و مقوله ی «پوشش و آرایش» دارای بالاترین میزان فراوانی است. در قلمرو موضوعات فرهنگی مولفه های تنوع طلبی، سرگرمی و تفریح بیش از دیگر مولفه های سبک زندگی در امر برنامه سازی دارای اهمیت است. این برنامه ها به ارائه الگوهای مدرن غربی در مدیریت خرید و مصرف فرد و جامعه با تاکید بر اشاعه نوع و میزان پوشش و آرایش، تشویق و ترغیب مخاطبان (به ویژه زنان) به عریانی و پوشش های نیمه عریان می پردازند که نشان دهنده تلاش این شبکه ها برای اشاعه عریانی در جامعه ایران به عنوان الگوی صحیح سبک زندگی است.
۳.
کلید واژه ها:
رسانه دیجیتال بازی رایانه ای بی درنگی هایپرمدیسی
این مقاله در پی آن است که در پرتو نظریه های رسانه های دیجیتال نگاهی به آینده بازی های دیجیتال در ایران داشته باشد. بازی های رایانه ای به عنوان یک رسانه جدید (دیجیتال) واجد برخی از اصول هستند و در روند پیشرفتشان به مرور زمان سعی می کنند که این اصول را هر چه بیشتر به ظهور برسانند. در این پژوهش با مروری بر برخی از انواع این رسانه و به کمک دو مطالعه موردی - تطبیقی (بین بازی های خارجی و داخلی) موضوع بحث از دیگاه رسانه ای و هنری روشن شده است. همچنین با تکیه بر نظریات لو منویچ (2001) و بولتر و گروسین (2003) تحلیلی از وضع موجود بازی های داخلی و بین المللی ارائه شده است و نقاط ضعف و قوت هر یک در قالب این نظریات بررسی شده است. سپس چشم اندازی واقعی از این هنر-رسانه ارائه داده و نقش تولیدات ایرانی با توجه به جایگاهی که هم اکنون دارند در آینده نزدیک پیش بینی شده است.
۴.
کلید واژه ها:
بازنمایی عشق انمیشین سیندرلا و بابالنگ دراز نشانه شناسی
عشق رمانتیک که محصول مدرن جهان غرب است، به تدریج وارد کشور ایران شده است و دغدغه کنونی و اصلی نسل جوان امروز شناخته می شود. یکی از مؤثرین عوامل تأثیرگذار بر اهمیت عشق بین نسل جوان امروزی، نوع کارتون های پخش شده در زمان کودکی آن هاست. کارتون ها یکی از برنامه های بسیار تأثیرگذار بر شکل دهی علایق، ارزش ها و الگوهای برتر در ذهن کودکان و در طول زندگی آن ها هستند؛ براین اساس، هدف از نگارش این مقاله، بازنمایی مفهوم عشق در کارتون های مورد علاقه دانشجویان کارشناسی دانشگاه فردوسی مشهد بوده است. در این پژوهش پرسشنامه ای برای انتخاب کارتون ها به دانشجویان داده شد. پس از اینکه دو کارتون بابالنگ دراز و سیندرلا به عنوان کارتون های مورد علاقه دانشجویان مشخص شدند، با استفاده از رویکرد تحلیل محتوا و نشانه شناسی جان فیسک تحلیل شدند. نتایج مهم پژوهش نشان داد که بازنمایی در این دو کارتون از نوع بازنمایی اجتماعی است. در این دو کارتون، مفهوم عشق محوریت اصلی داستان است. بازنمایی مفهوم عشق در این دو کارتون از نوع بازنمایی اجتماعی و به دو صورت «عشق در یک نگاه و لحظه» و «دوستی و شناخت تدریجی برای رسیدن به کمال عشق یعنی ازدواج» نشان داده شده است. از مهمترین مباحث مطرحشده در این دو کارتون، نقش حمایتگری و تمکن مالی یک پسر برای دختری است که در س طح اج تماعی و اقتصادی پایینتر از پسر قرار گرفته است و آن پسر بهعنوان فرشته نجات و ره ایی دختر از مشک لات و سخت یهای گذشته زندگی، بهطور برجسته به تصویر کشیده شده است.
۵.
کلید واژه ها:
زنان بازنمایی بصری شبکه اجتماعی اینستاگرام تحلیل ایدئولوژیک
پژوهش حاضر به واکاوی پیام های بصری ای می پردازد که زنان ایرانی در شبکه اجتماعی اینستاگرام به اشتراک گذاشته اند، با این هدف که دریابیم آنها چگونه خود را در این شبکه بازنمایی می کنند. این واکاوی، بر اساس تحلیل ایدئولوژیکِ «جان بِرجر» صورت گرفته است و در آن، هر تصویر، گزارشی از این موضوع نگریسته شده که یک زن هویت فردی و اجتماعی خود را چگونه می بیند، تعریف می کند و نشان می دهد. در این پژوهش، پس از معرفی کاربران و ارزیابی فضای کلی تصاویرشان، چند نمونه عکس هر کاربر تحلیل شده است. در جمع بندی تصاویر کاربران کوشیده ایم رابطه تصاویر با گفتما ن های موجود درباره زنان مشخص شود. بر اساس یافته های پژوهش، برخی از تصاویر زنان بر نوعی مقاومت در برابر فشارهای اجتماعیِ تبدیل شدن به زنی هنجارمند دلالت دارد که آن را می توان نشانی از بازاندیشی در هویت تعریف شده زن و ساخت و بازنمایی هویت بر اساس انتخاب کاربران دانست. تحلیل بیشتر تصاویر نشان می دهد زنان در روایت بصری زندگی خود، با بازنمایی خود بر اساس هنجارها و ارزش های رایج جامعه، به تقویت ارزش های هژمونیک نظام فرهنگی مردسالارانه ای می پردازند که در آن بالیده اند. آنها دست به کنش های روایی بصری می زنند که موقعیت زنانگی را آن طور تعریف می کند که جامعه مطلوب می داند!
۶.
کلید واژه ها:
ژورنالیسم غوطه وری ژورنالیسم واقعیت مجازی واقعیت افزوده روایتگری ۳۶۰ درجه
اصطلاح ژورنالیسم غوطه وری اولین بار توسط نانی دولاپنا و همکارانش در سال ۲۰۱۰ بیان شد و به معنای « تولید خبر به شکلی که مخاطب بتواند رویدادها یا موقعیت توصیف شده در داستان خبری را به صورت اول-شخص تجربه کند» به کار گرفته شد. با توجه به اینکه تعداد زیادی از سازمان های خبری اروپایی و آمریکایی مانند سی ان ان، یورونیوز، بی-بی سی، نیویورک تایمز، راشاتودی، گاردین، فاکس و غیره روایت های خود را به صورت واقعیت مجازی منتشر می کنند، شناخت و به کارگیری این شیوه جدید روایتگری برای رسانه-های داخلی که تاکنون به این موضوع نپرداخته اند حائز اهمیت است. ژورنالیسم غوطه وری در ابتدای راه خود قرار دارد و هنوز چارچوب نظری جامع برای توصیف این شیوه ژورنالیسم وجود ندارد، به همین سبب این مقاله با استفاده از روش کیفی مصاحبه عمیق با هجده کارشناس ژورنالیسم غوطه وری و سپس تحلیل نتایج با کمک تکنیک مقایسه دائمی داده ها به دنبال مفهوم سازی ژورنالیسم غوطه وری است. نتایج پژوهش نشان می دهد هدف ژورنالیسم غوطه وری تجربه حقایق، افزایش جنبه های احساسی، کیفیت نمایش بالا، به کارگیری بدن و تجربه اول-شخص است. ضرورت استفاده از ژورنالیسم غوطه وری دسترسی ویژه، از میان بردن فاصله، روایتگری مکان مند، حضور و تجسم و در نهایت اراده و محوریت کاربر است. ژانرهای مناسب برای ارائه شامل رویدادهای زنده، خبرهای واقعیت مجازی و مستندهای واقعیت مجازی است. و در پایان وظایف ژورنالیست ها شامل پایبندی به اصول اخلاقی، تضمین کیفیت محتوا، یادگیری مهارتهای جدید و اقناع مخاطبان است.
۷.
کلید واژه ها:
بازی های دیجیتال ندای وظیفه سوءبازنمایی فرهنگی استیلای فرهنگی
پس از حادثه 11 سپتامبر، موج گسترده ای در رسانه های دنیا مبنی بر بازنمایی غیرواقعی از شرق و مسلمانان ایجاد شد. در این میان، بازی های دیجیتال ازجمله رسانه هایی بودند که هم زمان با ورود به عصر جدیدِ بازنمایی، شرق را به عنوان یک غیریت به مخاطبان در سراسر جهان معرفی کردند. سوال اصلی پژوهش حاضر این است که شرق به عنوان یک سوژه، چگونه در رسانه بازی بازنمایی شده است؟ ازاین رو، به مطالعه مهم ترین بازی های بازنمایی کننده شرق که مبتنی بر یک روایت واقعی از جنگ های دو دهه اخیر آمریکا در منطقه خاورمیانه بوده اند، پرداختیم تا نحوه بازنمایی شرق را در این بازی واکاوی نماییم. برای این منظور، بازی های انتخاب شده به صورت پیوسته و به مدت 120 ساعت بازی شدند و از بازی ها، فیلم ضبط شد. با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی سه عنوان بازی از مجموعه بازی های ندای وظیفه با عنوان «جنگاوری مدرن»، «جنگاوری مدرن 2» و «جنگاوری مدرن 3» تحلیل شدند و مهم ترین ابعاد بازنمایی شرق به همراه ویژگی های آن استخراج شد. ندای وظیفه با 1. سوءبازنمایی سیاسی-نظامی، 2. سوءبازنمایی فرهنگی، 3. سوءبازنمایی دینی (اسلام هراسی)، 4.سوءبازنمایی نژادی، 5. استیلای فرهنگی بر شرق و 6. استیلای سیاسی-نظامی بر شرق، به بازنمایی منفی از این سوژه پرداخته است.
۸.
کلید واژه ها:
ایموجی ایموتیکان جنسیت سن رسانه های اجتماعی کاربران ایرانی
کاربرد روزافزون ایموجی ها در میان کاربران پلتفرم های آنلاین و تفاوت های رفتاری در بکارگیری آن ها باعث شده تا هدف پژوهش حاضر نیز بررسی تفاوت رفتاری بکارگیری ایموجی ها و عوامل دخیل در نحوه ی بکارگیری آن ها باشد. این پژوهش با هدف بررسی تفاوت های سنی و جنسیتی در کاربرد ایموجی ها توسط کاربران اینترنتی ایرانی کار خود را آغاز نمود. داده های مورد نیاز این پژوهش به وسیله ی گوگل فرم از کاربران ایرانی بدست آمد و سپس تحلیل های آماری لازم بر رو داده ها انجام پذیرفت. بررسی های انجام شده در قالب الگوی سمپیترو (2020) نشان داد که ایموجی ها به دلایل بیانی، کاربردی و زیباشناختی نسبت به ایموتیکان ها از محبوبیت بیشتری نزد ایرانیان برخوردار هستند. این مطالعه همچنین در قالب الگوی چن و دیگران (2018) مشخص نمود که زنان به میزان قابل توجهی نسبت به مردان از ایموجی ها بیشتر استفاده می کنند و براساس تحلیل های احساسات، همانند زندگی واقعی در فضای مجازی و رسانه های اجتماعی نیز عواطف و احساسات خود را آشکارا ابراز می کنند. در خصوص رابطه ی کاربرد ایموجی ها و سن نیز داده های موجود نشان می دهد که رابطه ای معکوس میان سن و میزان بکارگیری ایموجی ها حاکم است. در همین راستا اینگونه به نظر می ر سد که جوانان بر خلاف زندگی واقعی، در فضای مجازی نسبت به بزرگسالان و میانسالان به مراتب بیشتر از ایموجی های منفی استفاده می کنند.
۹.
کلید واژه ها:
فضای مجازی شبکه های اجتماعی مجازی سرمایه اجتماعی استفاده و رضامندی دانشجویان
هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین میزان استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی و تغییر در ابعاد سرمایه اجتماعی دانشجویان دانشگاه محقق اردبیلی است که در سال تحصیلی 98-97 در این دانشگاه مشغول به تحصیل بوده اند. در این پژوهش از روش پیمایش استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش را دانشجویان دانشگاه محقق اردبیلی در همان سال تشکیل داده اند که از بین آنان 383 نفر بر اساس محاسبه با فرمول کوکران، به عنوان نمونه آماری انتخاب شده اند. روش نمونه گیری، احتمالی و از نوع طبقه بندی شده متناسب است. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه بود که برگرفته از پرسشنامه استاندارد سرمایه اجتماعی ناهاپیت و گوشال و نیز پرسشهای محقق ساخته است. همچنین از آزمون اسپیرمن رو برای بررسی میزان همبستگی بین متغیرها استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داد که بین متغیرهای روابط تعاملی ، اعتماد اجتماعی و روحیه مشارکت و همکاری با میزان ساعات استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی رابطه مستقیم و معنی داری وجود داشت. همچنین بین متغیرهای اعتماد به نفس، پایبندی به هنجارها و قوانین توسط دانشجویان و باورها و اعتقادات دینی با میزان ساعات استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی، رابطه معکوس و معنی داری مشاهده شد.
۱۰.
کلید واژه ها:
تحلیل محتوا دیپلماسی رسانه ای توییتر ایران آمریکا
این پژوهش با هدف شناخت «ساختار دیپلماسی رسانه ای وزرای امور خارجه ایران و آمریکا در شبکه ی اجتماعی توییتر» به تحلیل محتوای صفحات توییتر این دو وزیر پرداخته است. ظهور فناوری های نوین ارتباطی موجب تغییر و تحول در عرصه سیاست شده است به نحوی که شبکه های اجتماعی نظیر توییتر، فیسبوک و اینستاگرام با نقش آفرینی در عرصه ی سیاست جایگاه مهمی را در دیپلماسی رسانه ای کسب کرده اند. در این پژوهش ، از روش تحلیل محتوا با دو تکنیک مقوله ای و ارزیابی استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش نیز مجموع توییت های صفحات توییتر وزرای امور خارجه ایران و آمریکا در سال های 2016 تا 2019 میلادی است. نتایج پژوهش نشان می دهد، دیپلماسی رسانه ای این دو کشور دارای وجوه متفاوتی می باشد. ایران از طریق دیپلماسی رسانه ای خود در تلاش است تا هرچه بیشتر بر پایبندی خود به تعهدات بین المللی نظیر برجام تاکید نماید و از سوی دیگر به بدعهدی و عدم پایبندی آمریکا به تعهدات اشاره دارد. دیپلماسی رسانه ای آمریکا در تقابل با ایران قرار دارد. آمریکا در تلاش است تا ایران را به عنوان یکی از اصلی ترین حامیان تروریسم معرفی نماید و تمامی اقدامات ایران را نیز بی ثبات کننده ی خاورمیانه جلوه دهد. با توجه به نکات مطرح شده می توان گفت آمریکا درصدد است تا از طریق تلاش های وزرای امور خارجه خود در شبکه ی توییتر، ایران را به عنوان کشوری حامی تروریسم و بی ثبات کننده ی خاورمیانه بازنمایی نماید.
۱۱.
کلید واژه ها:
زیست فناوری کشاورزی جامعه مخاطره آمیز چارچوب بندی اخبار خبرگزاری ها ایران
در سال 1396 بحث تصویب قانون منع واردات محصولات تراریخته موجب گرم شدن مباحثات عمومی درباره زیست فناوری کشاورزی شد. رسانه ها با پوشش اخبار مربوطه، بر کیفیت این مباحث و درک عمومی از این فناوری تاثیر گذاشتند. این موضوع، اهمیت مطالعه چگونگی پوشش رسانه ای و چارچوب بندی اخبار زیست فناوری کشاورزی را بیشتر کرد. در این پژوهش، اخبار سه خبرگزاری پربازدید ایران برای بازه زمانی 13 ساله با روش انتمن تحلیل چارچوب شده اند. نتایج نشان می دهند که تنها 4.2 درصد از اخبار منتشر شده در حوزه زیست فناوری به زیست فناوری کشاورزی مربوطند و بقیه درباره زیست فناوری پزشکی هستند. در بازه زمانی 1394 تا 1396 تعداد اخبار مربوط به زیست فناوری کشاورزی افزایش یافته و جریان غالب خبری در هر سه خبرگزاری با رویکرد مثبت و غیرانتقادی چارچوب بندی شده است. چهار چارچوب شناسایی شده عبارتند از مدیریت زیست فناوری کشاورزی، اثرات آن، جلب حمایت برای توسعه آن و درک عمومی از آن.
۱۲.
کلید واژه ها:
هویت فرهنگی شبکه های اجتماعی دانشجویان عوامل تاثیرگذار
امروزه شبکه های اجتماعی مجازی به مثابه بستری برای انتقال پیام های فرهنگی نقش مهمی در شکل دهی به فرهنگ دارند. پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل موثر بر هویت فرهنگی دانشجویان ایرانی عضو شبکه های اجتماعی مجازی انجام شد. نمونه پژوهش385 نفر از دانشجویان پر مصرف شبکه های اجتماعی (فیس بوک، اینستاگرام و تلگرام) می باشند که به شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده اند. ابزار گرداوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته است. بر اساس یافته ها بین متغیرهای مستقل حضور و تعامل ، نوع شبکه، انگیزه-های استفاده از شبکه و انگیزه های انطباق بین فرهنگی دانشجویان با متغیر وابسته هویت فرهنگی رابطه معنی داری وجود دارد. نتایج تحلیل مسیر نشان می دهد انگیزه استفاده از شبکه با 71/0 درصد ضریب مسیر بیشترین و نوع شبکه اجتماعی با ضریب مسیر 14/0 کمترین تاثیر را بر هویت فرهنگی دارد؛ بر طبق مدل نهائی برازش شده در مولفه های هویت فرهنگی، نظام اجتماعی با 74/0درصد ضریب مسیر نسبت به زبان با 64/0درصد ضریب مسیر بیشترین تاثیر را از متغیرهای مستقل می پذیرد. براساس نتایج لازم است پیش از هر گونه اقدام سیاستگذارانه، تصمیم سازی و جهت گیری های آتی در حوزه شبکه های اجتماعی از سوی سیاستگذاران و متولیان امر نیازها و انگیزه های دانشجویان چه در حوزه استفاده هدفمند از شبکه ها و چه در حوزه انطباق بین فرهنگی به رسمیت شناخته شوند.
