مصطفی جهانبانی

حسابرسی داخلی نقش مهمی در کارائی و اثربخشی سیستم کنترل داخلی سازمان ها ایفا می نماید. حسابرسی داخلی باید اطلاعات صحیحی را در رابطه با اثربخشی مدیریت ریسک و کنترل های داخلی شامل پیروی از قوانین و مقررات سازمانی به مدیریت ارائه نماید. در حال حاضر، انواع مختلف حسابرسی داخلی وجود داشته که عمدتاً روش هایی از قبیل آزمون معاملات، آزمون صحت و قابلیت اتکاء دفاتر حسابداری و گزارشات مالی، صحت، قابلیت اتکاء و به موقع بودن گزارشات کنترلی و آزمون رعایت الزامات قانونی و مقرراتی را پذیرفته و اجرا می نمایند. با این حال، هیچ کدام از آن ها در رابطه با جنبه کیفی مدیریت سازمانی به ویژه مدیریت ریسک اظهارنظری ارائه نمی نمایند. بنابراین، نیاز به تعریف مجدد حسابرسی داخلی و تعیین حوزه های جدید برای آن احساس شده به نحوی که از پذیرش ابزارهای مدرن مدیریت ریسک، کفایت و اثربخشی این ابزارها و همچنین کمک به واحدهای سازمانی برای کاهش ریسک ها اطمینان حاصل شود. این تغییر در توجه و تمرکز حسابرسی داخلی از طریق اصلاح نگرش به حسابرسی و تبدیل آن به حسابرسی مبتنی بر ریسک امکان پذیر می باشد. با توجه به این امر و همچنین عدم پیاده سازی و بکارگیری حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک در ایران، هدف اصلی این پژوهش ارائه مدلی جامع و عملی برای پیاده سازی و بکارگیری حسابرسی داخلی مبتنی بر ریسک در شرکت ها و سازمان های ایرانی می باشد. مدل مذکور بر اساس مبانی تئوریک ارائه شده در منابع علمی و پژوهش مربوطه و تجربه حرفه ای مؤلفان و با در نظر گرفتن شرایط و وضعیت خاص شرکت های ایرانی طراحی گردیده است. همچنین، مدل طراحی شده در یکی از سازمان های بزرگ ایرانی پیاده سازی و اجرا گردیده که این امر بر ارزش و قابلیت پیاده سازی و اجرای آن می افزاید.