پژمان باقری

به رغم تحولاتی که در سال های اخیر در حوزه ی سلامت کشور صورت پذیرفته است، صاحب نظران نظام سلامت بر این باورند که توسعه ی مدیریت، چالش اصلی نظام سلامت است. در خصوص بهبود مدیریت سازمان های سلامت، اصرار بر فرایند پزشک محوری یک چالش است. در کشورهای در حال توسعه علاقه ای به دخیل کردن مدیران تخصصی برای اداره ی سازمان های بهداشتی وجود ندارد؛ از اینرو به نظر می رسد یکی از مهمترین چالش های کنونی نظام سلامت، عدم تناسب مسئولیت و اختیار و فقدان نظام ساختارمند انتخاب مدیران در این عرصه باشد. این مطالعه یک مطالعه مروری نقلی بود که به مرور ساده ی مستندات موجود در پایگاه های اطلاعات علمی و خبری و همچنین نظرات کارشناسان نظام سلامت در زمینه ی اهمیت و مختصات موضوع پزشک محوری پرداخته است. یافته ها حاکی از آن هستند که نظام سلامت کنونی ما مبتلا به نوعی پزشک زدگی مفرط حاکمیتی بوده و جهت رشد و غلبه بر عمده ی مشکلات خود نیاز به ایجاد تغییراتی اساسی در سیستم مدیریتی فعلی خود دارد. بر این اساس به نظر می رسد دستیابی به هدف اصلاح مدیریتی نظام پزشک محوری نیازمند عواملی همچون تدوین، اجرا و ارزیابی پروژه های پایلوت، تدوین سیاست برای نتایج پایلوت شده، ظرفیت سازی، آموزش و توانمندسازی مدیران می باشد.

مقدمه: با توجه به شرایط بیمارستان ها، تفویض اختیار و تمرکززدایی جز وظایف ظریف و دقیق مدیران این سازمان ها قلمداد می شود. پژوهش حاضر به تعیین میزان تمرکز سازمانی و عوامل مؤثر بر آن از دیدگاه مدیران اجرایی بیمارستان های آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی کرمان پرداخته است. روش بررسی: این مطالعه یک پژوهش تحلیلی است که به روش سرشماری در سال 1387 خورشیدی بر روی کلیه 15 بیمارستان وابسته به دانشگاه علوم پزشکی کرمان و 60 نفر مدیران وابسته، به عنوان جامعه پژوهش انجام شده است. جهت جمع آوری داده ها از دو پرسش نامه محقق ساخته که روایی صوری آنها از طریق پانل متخصصین مدیریتی و اعمال نظرات اصلاحی و پایایی آنها با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ 76/0 و 79/0 تأیید گردید استفاده شد و همچنین جهت تحلیل داده ها، از آماره های توصیفی و آزمون های آماری تی، آنالیز واریانس یکطرفه و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. یافته ها: میانگین کلی تمرکز سازمانی در بیمارستان های تابعه دانشگاه علوم پزشکی کرمان 3/67 و به ترتیب در مدیران بیمارستان ها 20/71 درصد، در مدیران پرستاری 47/66 درصد، در سوپروایزران آموزشی 87/67 درصد و در سوپروایزران بالینی 47/63 درصد بود. همچنین بین دو متغییر میزان تمرکز سازمانی با پست سازمانی رابطه معناداری مشاهده شد. از بین متغیرهای جمعیت شناختی نیز تنها ارتباط آماری معنی داری بین متغیر جنسیت و درجه تمرکز همه مدیران مشاهده شد. نتیجه گیری: به استناد یافته ها باید گفت که بیمارستان های تابعه دانشگاه علوم پزشکی کرمان رویهم رفته به صورت نیمه متمرکز اداره می شوند. لذا بازنگری در قوانینی که به عنوان مانع تفویض اختیار در بیمارستان ها تلقی می شوند، جهت ارتقای کیفیت خدمات مدیریتی ضروریست.

هدف از مطالعه حاضر، بررسی تأثیر عضویت زنان در شرکت های تعاونی روستایی بر افزایش اشتغال و کاهش فقر در خانواده آن ها در مناطق روستایی بود. مطالعه حاضر یک مطالعه پیمایشی توصیفی است که به روش مقطعی در میان 60 نفر از زنان عضو در سه شهرستان مرودشت، جهرم و داراب در جنوب استان فارس و 60 نفر از زنان غیر عضو به روش نمونه گیری تصادفی ساده و با استفاده از مدل رگرسیونی لاجیت انجام شد. بر اساس نتایج آزمون نیکویی برازش و آزمون تحلیل پراکندگی افتراق، مدل مورد استفاده معتبر بوده و عامل عضویت بخش عمده ای از تأثیرات ممکن را توجیه می کند. نتایج مدل لاجیت نیز نشان داد که احتمال افزایش اشتغال و کاهش فقر در اعضای خانواده زنی که عضو شرکت تعاونی روستایی، سرپرست خانوار، دارای مشارکت و باسواد باشد در بدبینانه ترین حالت به ترتیب برابر است با : 5/68% و 83/43%. بین پاسخ های دو گروه عضو و غیر عضو تفاوت معناداری وجود داشت(0.001P<). با توجه به اهمیت عضویت زنان در شرکت های تعاونی روستایی در اشتغالزایی و کاهش فقر در خانواده ها که از مهم ترین مؤلّفه های رفاه اجتماعی به شمار می روند، به نظر می رسد باید به طور ویژه به توسعه این واحدها و حمایت از آن ها توجه شود.